Joego-Slavië feller anti-russisch dan 't Westen.
De galeislaaf
KORTE BERICHTEN.
Maar het blijft een communistische staat
Kasteelheren sterven uit*
Hun huizen raken al meer in verval,
Denemarken-Spitsbergen
in drie kwartier*
Dinsdag 2 Januari 1951
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 3
(Van onze speciale verslaggever)
■SKOPLJE. (Macedonië), December 1950. Het Is vier weken
geleden, dat lk in de lobby van hotel Excelsior aan de haven van
Triëst zat te praten met een vrouwelijke collega uit Ecuador.
We spraken uiteraard over de landen waar we belden voor ons
werk geweest waren.
„En waar gaat u nu heenvroeg ze.
„Joego-Slavië
Ontsteld keek ze me aan.
Werkeljjk
„Waarom niet
Er verscheen een ernstige trek op haar donkere gezicht
„Ik zou voor geen mlllioen met u mee willen
En daarmee stelde ze zich op het standpunt van vele anderen,
die een bezoek aan het land van Tito als een roekeloos spelen
met de vrijheid beschouwen.
voor Tito altijd wel een mogelijk
heid om zich weer met Stalin te
verzoenen. In de politiek is een
dergelijke salto mortale aller
minst uitgesloten. In buitenlandse
kringen houdt men met zo'n om
mezwaai zeker ook rekening.
Voorlopig ls er geen kans op. Tito
krijgt van het Westen meer steun
dan hij ooit van Rusland zou kun
nen verwachten. Als een goed di
plomaat speelt hij de omstandig
heden uit. Nu is het voedsel wat
hij hebben wil. Straks komt ook
militair materiaal aan de beurt.
De grote vraag blijft echter: wat
zal Tito doen in geval van een
Openhartig.
Het bezoek aan Joego-Slavië ls
bijna ten einde. En onwillekeurig
laat ik de indrukken van de laat
ste vier weken nog eens aan me
voorbijgaan.
Het is 'n communistische staat.
Daar is iedereen het over eens.
En het communistische systeem
heeft vele bezwaren. Maar toch
heerst hier niet die volkomen iso
latie, die bijvoorbeeld in Oost-
Duitsland zo duidelijk voelbaar is.
Daar leeft men werkelijk achter
een IJzeren Gordijn. Hier ontstaat
steeds meer contact met het Wes
ten. De grenzen zijn niet meer
hermetisch gesloten. Buitenlan
ders kunnen onder veel moeite
het land binnen komen. Ze kun
nen practisch overal heen. Behal
ve militaire objecten is er weinig
wat ze niet mogen zien. Contact
met Joego-Slavië levert geen en
kel bezwaar op. Men schrikt er
niet meer voor terug met een
buitenlander gezien te worden. En
zelfs met felle communisten kan
men over het communisme debat
teren. Het zijn ook lang niet alle
maal vrienden van het communis
me, die men in het land laat. Men
nodigt zelfs erkende tegenstan
ders van het regiem met een wel
haast democratische breedheid
uit om zich met eigen ogen te
overtuigen. Men vreest hun cri-
tiek niet. En in het centrum van
Belgrado hebben Amerika, Enge
land en Frankrijk grote voor
lichtingsdiensten met leeszalen en
bibliotheken, waar ijverig propa
ganda gemaakt wordt voor het
leven in een democratische maat
schappij. Het is er altijd vol met
Joego-Slaven, die de buitenlandse
kranten en tijdschriften gretig le
zen en er ongetwijfeld door beïn
vloed worden. Een dergelijke vrij
heid is in Rusland (waar zelfs
buitenlandse pers-attaché's niet
toegelaten zijn) onbestaanbaar.
Anti-Russisch.
Joego-Slavië wil niets meer van
Rusland weten.
Men is hier feller anti-Russisch
dan in enig Westers land. Men
kent Rusland ook beter. De breuk
met Stalin, is--compleet. Dagelijks
zoekt Tito'meer toenadering tot
het Westen. Eigenbelang speelt
daarbij echter een grote rol. Tito
heeft het Westen nodig om zijn
regiem in stand te kunnen hou
den. Zeker nu de oogst volkomen
mislukt is door 6 maanden droog
te. Maar het feit blijft bestaan,
dat het Tito-isme veel meer aan
het Russische communisme ver
want is dan aan de democratie.
Daarin schuilt 'n gevaar. Ondanks
oorlog tussen Oost en West? Men
hoopt, dat Tito dan volledig aan
de zijde van het Westen zal staan.
Maar het zou geen verrassing zijn
als hij tenslotte toch weer gemene
zaak met de andere communis
tische landen zou maken. Het gro
te ideaal van het communisme is
tenslotte altijd nog de wereld
revolutie.
Verschillen,
Met een van de voorlichtings
ambtenaren heb ik gesproken
over de verschillen tussen het
communisme van Stalin en dat
van Tito. „Wij volgen het pure
communisme van Marxzei
hij. En uitvoerig gaf hij aan, dat
men dat in Rusland niet doet. Het
principe van gelijkheid heeft men
er laten schieten. Alle andere
communistische staten zijn blinde
gehoorzaamheid en ondergeschikt
heid aan Moskou verschuldigd.
Moskou decreteert wat er gebeu
ren moet en de andere hebben
geen enkel recht van spreken. Ti
to wil op gelijke voet met Stalin
staan. Daaruit is de onenigheid
geboren.
„En degenen, die weer vriend
schap met Rusland willen slui
ten
„Die zijn er practisch niet
„Wat gebeurt er met hen?"
„Dat zijn er zo weinig, dat het
geen politieke kwestie meer Is.
Dat is een kwestie voor de politie.
En die weet daar wel raad mee".
Daar bestaat weinig twijfel
over.
Het gaat allesbehalve goed in
Joego-Slavië.
Dat ls evenmin geheel toe te
schrijven aan de droogte als aan
het communisme. Beide hebben er
schuld aan. Maar aan de andere
kant ls er ook geen reden om te
wanhopen. Er ls een tendens om
binnen het raam van een soort
communisme Iets op te bouwen.
Men zoekt naar de juiste vorm,
welke bij de volksaard en de tra
ditie van de Balkan past. Dat is
het kardinale punt.
De grootste fout, die men bij
het beoordelen van de toestanden
in Joego-Slavië kan maken is alles
met Westerse ogen te zien en met
het Westen te vergelijken. Dan
valt er weinig te loven. Maar als'
men de gebeurtenissen in Joego-
Slavië tegen de achtergrond van
een Balkanstaat bekijkt hoeft
men niet te wanhopen.
ALFRED VAN SPRANG.
(Nadruk verboden).
Ruim zeventig Ingenieurs en
andere technici uit bedrijven van
de Sowjet-Russische sector van
Berlijn zijn teruggekeerd na een
periode van 4 jaar verplichte ar
beid in de Sowjet-Unie.
(Van onze Utrechtse correspondent)
Er is een tijd geweest, dat ons land bezaaid was met burchten.
Namelijk in de periode toen een kasteel waarde had als verdedi
gingsobject. De uitvinding van het buskruit heeft aan de militaire
functie van menig slot echter een eind gemaakt: de burchten wa
ren niet bestand tegen de explosies welke men met buskruit ver
mocht te bewerkstelligen.
Weliswaar zijn er toen tal van kastelen dusdanig verstevigd, dat
zij het kruit weerstand konden bieden maar de glorietijd was voor
bij. Na de romantische dagen van de Hoekse en Kabeljauwse twis
ten, volgde een tijdperk van rustige bewoning door de kasteelheren.
heeft de jongste
alle onenigheid en critiek blijft er verwoestend gewerkt. Belangrijke
Kastelen, die een militaire func
tie hadden, werden toen niet
meer gebouwd; wat omstreeks de
17e eeuw verrees, droeg meer het
karakter van grote patriciërswo
ning in een kasteelachtige omge
ving, dus omringd van grachten
en bo3 en voorzien van bruggen
en poortgebouwen.
In weer een latere periode
bouwde men de grote landhuizen,
die doorgaans niet werden be
woond door adellijke families en
die wel een deftig maar geen
kasteelachtig voorkomen hadden,
doordat zij geen grachten kenden
en geen bossages maar tuinen; de
bruggen werden trappen.
In de kastelen kwam de klad
vooral in tijden van oorlog. Zo
hebben de terugtrekkende Franse
troepen in 1673 en in 1813 heel
wat burchten in brand gestoken.
Er was geen geld om de ruïnes
te doen wijzigen in bruikbare ge
bouwen, zodat na verloop van tijd
tal van kastelen radicaal werden
opgeruimd.
In de 19e eeuw, toen alle res
pect voor oude bouwwerken ver
dwenen scheen, hebben ook ver
scheidene kastelen hun laatste
levensdagen beleefd. Tenslotte
wereldoorlog
Mannen en vrouwen werken samen aan de uitvoering van het
vijfjarenplan. Velen melden zich na hun gewone werk (dat tot 2
uur 's middags duurt) voor vrijwillige arbeid op een of ander
bouiowerk. Betaling ontvangen ze daarvoor niet.
kastelen als Doorwerth bij Ren-
kum en de Doornenburg in de
Betuwe zijn in die tijd vernield.
KASTELENPARADIJS.
Hoewel men overal in ons land
kastelen vindt, zijn sommige pro
vincies buitengewoon arm op dit
gebied. In Friesland, Drente en
Zeeland treft men er weinig aan.
De andere provincies zijn rijker
bedeeld en het rijkst van allen is
nog wel de kleinste provincie,
Utrecht.
Men zou deze provincie het
kastelenparadijs kunnen noemen.
Dit is verklaarbaar omdat
Utrecht een knooppunt van han
delswegen was en men de kastelen
allereerst vond op plaatsen waar
het handelsverkeer te water of te
land verdedigd moest worden.
Eeuwen geleden waren er in de
provincie Utrecht tachtig kaste
len en ridderhofsteden. In later
tijd kwamen er nog ongeveer ne
gentig buitenplaatsen langs Vecht,
Angstel en Gein bij. Van de laat
ste categorie, die dus niet onder
de kastelen valt, zijn een kleine
vijftig over, al of niet verbouwd.
Van de kastelen bestaan er nog
68. Doch hiervan zijn er slechts
32 bewoond en niet altijd door
adelijke -geslachten, deshalve ech
te kasteelheren. De bekendste
kastelen zijn Soestdijk, nu uitge
breid tot paleis en bewoond door
H.M. de Koningin en haar gezin;
Haarzuilen, het rijkste kasteel
van Nederland, waar onlangs nog
de sprookjesachtige bruiloft werd
gevierd; Doorn, ex-verblijfplaats
van de Duitse keizer; Nijenrode,
bekend door de schilderijen-affai
re uit de jaren voor de oorlog;
Duurstede, eertijds bewoond door
Utrechtse bisschoppen, jiu groten
deels ruïne.
Van de 32 kastelen, die hun
oude bestemming hebben verlo
ren, zijn er acht als recreatie
oord, rusthuis of onderwijsinstel
ling in gebruik, twee dienen als
gemeentehuis, vier zijn tot mu
seum ingericht, drie geheel ver
timmerd tot boerderij, één ls
klooster geworden, vijf staan leeg
en negen behoren tot de groep
ruïnes.
HOGE BELASTINGEN.
Hoe het komt dat de kasteel
heren zijn verdwenen Er bestaan
immers adelijke geslachten ge
noeg! Velen dragen mooie namen,
die terstond herinneringen aan
bepaalde kastelen opwekken,
maar ze wonen er niet meer in.
De oorzaak hiervan moet men
zoeken In de hoge belastingen, die
het voor een normaal mens vrij
wel onmogelijk maken om een
kasteel te bewonen. Inplaats dat
de regering het waardeert, dat er
mensen worden gevonden die in
zo'n eerbiedwaardig bouwwerk
willen wonen (hetgeen, gelet op
het gebrek aan comfort heus niet
zo'n pretje is), werpt zij derge
lijke mensen dit struikelblok voor
de voeten.
De bewoning van een kasteel
kost minder aan belastingen, wan
neer het gebouw tot museum ver
klaard kan worden. Doch diverse,
uit architectonisch en historisch
oogpunt belangrijke kastelen, be
schikken niet over een waarde
volle inventaris, die het wettigen
om van het gebouw een museum
te maken.
En hiermede schijnt het laatste
tijdperk in de kastelengeschiede
nis van Nederland wel te zijn in
geluid. Want kastelen, die totaal
van bestemming veranderen
daardoor een innerlijke verbou
wing ondergaan, zijn eigenlijk nog
minder waard dan een ruïne.
De weinige kasteelheren die er
nog zijn, kunnen in veel gevallen
ten koste van grote opofferingen
het huis blijven bewonen, dat hun
geslacht (soms eeuwen lang) tot
huizing strekte. Maar zodra het
kasteel tekenen van verval gaat
tonen en er ingrijpende restaura
ties noodzakelijk zijn, schieten de
financiën te kort. Vandaar dat
onze „kastelenpositie" in werke
lijkheid slechter is dan zij op het
eerste oog lijkt. In allerlei kaste
len, die nu nog gaaf schijnen,
worden heimelijk al lang aange
vreten door de „tand des tljds'
„Het behoud van de kastelen'
zo schreef jhr dr E. van Nispen
tot Sevenaer in zijn boekje over
dit onderwerp, „is niet een bij
zonder belang van de huidige ei
genaar, het is een algemeen Ne
derlands belang. Nu eens om de
herinneringswaarde alleen, dan
weer om de architectonische be
tekenis van het bouwwerk, ander
maal om de houtopstand en
zeer veel gevallen om de aanwe
zigheid dezer factoren gezamen
lijk, zijn onze kastelen waard be
houden te blijven".
Wonderbaarlijke verplaatsingen II.
Een reis met teleurstellingen.
(Van onze speciale verslaggever)
De moderne techniek staat voor niets! Nooit had ik gedacht
Spitsbergen te zullen aanschouwen. Maar nu ben ik er toch ge
weest. Van Denemarken uit. En het heeft me bjjna geen tijd en
helemaal geen geld gekost. Want ik legde de afstand van Dene
marken naar Spitsbergen ln drie kwartier af en deed dat op de fiets!
Wat het snelste vliegtuig zelfs na de beste voorbereidingen niet
vermag, presteerde ik op een doodgewone achternamiddag. Veel
moeite hoefde lk niet te doen; lk heb er alleen een nat pak mee
gehaald.
Ziehier het geheim van de bliksemsnelle verplaatsing! Dene
marken en Spitsbergen zijn twee gehuchten ln de provincie Gro
ningen.
Ik
De maximumverkoopprijzen
voor consumptieaardappelen.
Met ingang van 1 Jan. 1951 mo
gen consumptie-aardappelen wor
den verkocht tegen ten hoogste de
volgende prijzen per kg: de tussen
haakjes geplaatste bedragen gel
den voor zandaardappelen.
Tijdstip van aflevering: Januari
1951, 14 cent, (12 cent)Februari
1951, 15 cent, (13 cent); Maart
1951, 15% cent, (13% cent)
April 1951, 16 cent, (14 cent);
Mei 1951, 16% cent, (14% cent);
Juni 1951, 17 cent, (15 cent).
Deze prijzen gelden bij afleve
ring aan de consument in de win
kel. Voor thuisbezorgen mag ten
hoogste één cent per kg worden
berekend.
De Nieuw-Zeelandse spoorweg
arbeiders staken. In geen der
Zuidelijke Nieuw-Zeelandse ha
vens wordt gewerkt.
FEUILLETON.
Vrij naar het Engels van
JOSEPH STEPHENS.
43) o—
Zie, daar moet een souvereine
macht zijn, die alles geschapen
heeft en mijn beperkt verstand
kan het niet omvatten. Die
scheppende macht is er nog. En
geen idiolen van hout of steen,
maar de gelijkenis van mens en
dier zonder zin want die kan
ik ook scheppen maar alleen
een machtige kracht, die schept
en onderhoudt, kan dit alles in
het aanzijn roepen. En dan werd
ik overweldigd door de gedach
te, dat alle mensen die alom
tegenwoordige God om bescher
ming en vrede kunnen aanroe
pen, zelfs een nederige slaaf.
En zo heeft mijn verstand zo
wel als mtfn hart het mij ge
zegd, dat er maar één God is,
in de aanvang, in het heden er.
altijd. God is God. En die Joden
en Paulus van Tarsen zijn niét
de dwazen, waarvoor zij, die
hen belachelijk maken, hen hou-
den. Zo ben ik gekomen tot het
geloof in de Messias der Chris
tenen. Hij, Jezus Christus, is de
enige, die zin aan het leven
geeft, want Hij is de vervulling
der beloften, die God door de
mond der profeten heeft ge
openbaard.
Laat mij ook meedelen, dat
Paulus, toen hij ten huize van
Priscilla in Corinthe sprak, mij
een afschrift heeft gegeven van
de Boeken der Profeten. Ik ge
loof, dat dat stille uur in het
door sterren verlichte woud één
van Gods middelen was om mij
kenbaar te maken, dat Christus
eens komen zal voor 'de op
standing der doden, want zon
der de opstanding heeft het le
ven geen doel. Het leven zonder
meer is de moeite van het leven
niet waard. Dan is het slechts
een dierlijk bestaan, zo niet een
plantenleven. Maar ik geloof,
dat God zich over de wereld
ontfermd heeft, opdat zondaars
het Koninkrijk der Hemelen
zouden binnengaan.
Met grote verheugenis nad
Lucas deze ontboezeming ge
volgd. Deze jonge prins van
Cymroe was het kon niet an
ders hem door God gezon
den. Gestalte en gelaat van deze
in volle jeugdkracht zich ont
plooiende jongeman getuigden
van openheid, geestdrift en een
voud. In de helderblauwe ogen
weerspiegelde zich een zuiver
heid van ziel, zoals Lucas die
vaak bij jeugdige Christenen
dankbaar opmerkte. Met warme
genegenheid omhelsde hij Vir-
ginius en hernam:
En nu moeten we eens
overleggen, wat gedaan kan
worden. Mijn manuscripten laat
ik aan je goede zorgen over. Ik
durf ze niet meenemen naar
Caesarea, want ik moet er re
kening mee houden, dat Festus
mij zou willen gevangen nemen
Mattheus, die thans in Jeruza
lem is, heeft mij enige belang
rijke gegevens beloofd over het
leven van Jezus Christus, welke
verzameld zijn door Jacobus, die
van het voorgeslacht en de fa
milie van de Messias zeer goed
op de hoogte is. Van tijd tot tyd
zal ik je al die documenten zen
den; ik weet dat jij en je bemin
de vrouw er volle zorg aan zul
len geven, totdat wij een rede
lijke maat van zekerheid heb
ben, dat zij veilig naar Jeruzalem
overgebracht kunnen worden.
Ik ben zeer benieuwd naar
je schrifturen Lucas, maar mis
schien
Mijn beste Theofilus, on
derbrak Lucas hem met een
nieuwe naamgeving, lees en on
derzoek ze met je vrouw naar
hartelust. Je zult er veel uit le
ren over Christus en Zijn ver
gevende liefde. Er is zo velerlei
liefde. Daar is de liefde van een
echtgenoot; zij is sterk maar nï-
ijverig en vaak overwegend vle
selijk. De liefde van een broeder
wordt dikwijls gekwetst door
afgunst, die van een zoon kan
ontaarden in rebellie, die van een
vriend ondermijnd worden door
bedrog. Maar Christus' liefde
heeft een andere oorsprong:
denk aan Zijn eigen woorden:
gelijk de Vader Mij heeft lief
gehad, zo heb Ik u lief. Blijft in
deze Mijne liefde. Indien gij Mijn
geboden onderhoudt, zo zult gij
in Mijne liefde blijven. Dit is
Mijn gebod: dat gij elkander
liefhebt zoals Ik u liefgehad heb.
Geen groter liefde dan van wie
zijn leven gaf voor zijn vrien
den. Gij zijt Mijn vrienden, in
dien gij doet wat ik u gebied."
Met eerbiedige belangstelling
had Io deze woorden gevolgd. Zij
vroeg:
Het klinkt zo schoon, Lucas.
Als ik zou bidden tot jouw
Messias, zou Hij dan mijn gebed
het gebed van een rijke
vrouw beantwoorden? Wil
jouw God luisteren naar een
rijke vrouw?
God maakt geen onder
scheid. In Zijn Koninkrijk zijn
armen èn rijken, maar in
Christus vallen alle aardse on
derscheidingen weg. Wij mogen
rijk zijn in aards bezit, maar we
moeten arm (nederig) zijn van
geest. Jezus heeft ons geleerd,
dat wij niet voor deze aarde,
maar voor de hemel schatten
moeten verzamelen, want die
kunnen niet verteerd of gestolen
worden. „En waar uw schat is,
daar zal ook uw hart zijn." En
nu, beste vrienden, ik ga u ver
laten, want ik heb vóór mijn
vertrek nog veel te doen. Maar
ik laat u achter in de meest be
koorlijke omgeving voor min
nende harten: een pracht van
een huis, een weelde van bloe
men en een rustbank als een
troon
(Wordt vervolgd.) J hij sprak tot hun fantasie.
De route was eenvoudig,
fietste van Hoogezand naar
Slochteren en dook, halverwege
Schildwolde het poldergebied in.
Midden in het eenzame land ligt
Denemarken. Aldaar een ogen
blik vertoefd hebbende, wendde
ik mijn stuur en reed ik in
richting van Noordbroek om via
het Noordbroeksterveen
Spitsbergen te belanden. Vanuit
dat oord ging het weer op Hoo
gezand aan, amper een kwartier
rijdens.
Ja, dat is nu wel gemakkelijk
neergeschreven. Maar zo simpel
als de reis hier lijkt was zij toch
niet. Triomfantelijk startte ik
Hoogezand; ik werd bezield
door het gevoelen dat alle ont
dekkingsreizigers hebben gehad,
die ln de verwachting leefden,
dat nieuwe werelden voor hen
zouden opengaan.
Als een gebroken man keerde
ik te Hoogezand weer. Mijn ver
wachtingen over Denemarken en
Spitsbergen waren beschaamd.
Bovendien had de regen mij
dusdanig toegetakeld, dat
overal een druppelig spoor na
liet. En hoe timide voelt een
mens zich als hij geestelijk en
lichamelijk een stortbad heeft
gehad!
KLEINE SURPRISES.
Denemarken is een nederzet
ting tussen het Slochterdiep en
de Molenwijk, twee vaarten zo
als de provincie Groningen ze
bij bosjes telt. Er staan maar
enkele huisjes; veel meer dan
zestig mensen zullen er niet wo
nen.
Op de weg erheen trof
slechts hier en daar een henge
laar aan. In de „city" van het
gehucht had ik het gevoel het
eind van de wereld te hebben
bereikt. Het modderige dijkje
hield op. In de verste verte was
geen sterveling te bekennen. De
regen viel bij stromen neer.
Ziezo, ik was in Denemarken!
Maar wat nu? Nergens kon
dekking vinden. Dan maar met
volle energie teruggefietst. Drie
kwartier later stond ik drijfnat
aan een ander watertje de
Jagerswijk by Sappemeer
naar Spitsbergen te staren.
Nog groter ontnuchtering
wachtte mij hier. Denemarken
was althans aanwijsbaar, al her-
innerde het in niets aan het
Scandinavisch koninxrijk, waar
aan het zijn naam ontleent. Doch
van Spitsbergen vermocht
niets meer te ontdekken dan een
stukje veengrond waar wat wa
tertjes tezamen komen. Geen
spitse bergen, geen ijstaferelen,
geen poollandschappen.
De gedesillusioneerde spoedde
zich druipnat naar Hoogezand.
Het geschenk van een nieuw-
ontdekte wereld was hem niet
ten deel gevallen. Maar hij had
toch enkele kleine surprises ont
vangen. Wie (kis hij) onbekend
is in deze streek, staat wel ver
baasd over een mooi dorp als
Slochteren, over het vérrukke
lijke bos achter de Fraeylema-
borg en over de achter een re
gengordijn aanschouwde Juffer-
toren te Schildwolde, een mach
tig bouwwerk. En ook over die
andere herinnering aan de Mid
deleeuwen: de Noordbroekster
kerk met haar corpulente toren
tje, de „Olie Dodde".
KOLONISTENHARTEN,
Het is mij niet gelukt de oor
sprong van de uitlandse namen
in het polderland van Groningen
te ontdekken. Maar de herkomst
zal vermoedelijk niet ver te zoe
ken zijn. Denemarken ligt in het
laagste gedeelte van de provin
cie. Vroeger stond hier alles
blank. Dit blijkt duidelijk aan
de ligging der dorpen in de ge
meente Slochteren. In een wijde
boog liggen Harkstede, Schar
mer, Kolham, Slochteren, Schild
wolde, Helium en Siddeburen
om het polderland heen. Het
Schildmeer is een restant van de
oudtijds bestaan hebbende wa
tervlakte. De naam Slochteren
zou volgens sommigen afkomstig
zijn van „slachte", een term die
in het Noorden voor dijk wordt
gebruikt.
Midden in het polderland
overal ontwaart men er water
molens en gemalen heeft de
een of andere landbouwer met
een kolonistenhart een plek
gronds Denemarken genoemd.
Wij zulen ook op verdere toch
ten zien, dat het oudtijds ge
bruikelijk was om exotische na
men aan nieuwe gebieden te ge
ven.
Dit laat zich wel verklaren. In
ieder actief mens leeft het ver
langen om wat meer van de we
reld te zien. Slechts weinigen is
het vergund om inderdaad verre
landen te bezoeken. De anderen
moeten zich tevreden stellen met
de lectuur over vreemde gebie
den.
Echter waren er ook lieden,
die het voorrecht hadden om een
strook nieuw land voor het eerst
mogen bewerken. In hun
vreugde daarover gaven zij aan
dat terrein een extra mooie
naam. Waar hun kolonistenhart
geen bevrediging kon vinden
door vestiging in een ver land,
daar haalden zij dat verre land
maar naar zich toe! Die vreem
de naam gaf bevrediging, want
Vermoedelijk zullen Dene
marken en Spitsbergen op die
manier wel'aan hun naam zijn
gekomen. Op dezelfde wijze
hebben immers polders als En
geland, Polen, Hongarije, enz.
hun betiteling ontvangen.
Men mag hopen, dat derge
lijke namen in stand blijven. Op
het platteland kan dat wel, maar
rondom de grote steden ver
dwijnt het poldergebied en daar
mee ook de oude naam. Daarom
kunnen we ons erover verheu
gen, dat een moderne stadswijk
in Den Haag de naam „Bohe-
men" voert en dat men een ar
beidersbuurt in Utrecht aan
wijst, die „Nieuw-Engeland"
heet.
Zulke namen herinneren ons
aan de tijd, toen wij in het klein
deden wat nu in 't groot ge
schiedt: inpolderen. Zolang wij
ons 'op dit punt energiek tonen,
behoeft men de moed over Ne
derland nog niet op te geven.
Amerika's positie
in het Verre Oosten,
REDE VAN DEAN RUSK.
In een toespraak, gehouden
voor ,„De stem van Amerika"
verklaarde Dean Rusk, adjunct
staats-secretaris voor het Verre
Oosten, dat de houding van de
Ver. Staten ten opzichte van de
problemen in het Verre Oosten in
laatste instantie afhangt van de
vredeswil van de Chinese centra
le volksregering en haar begrip
voor de ware belangen van China.
„In het gunstigste geval, aldus
Rusk, „kunnen de afzonderlijke
problemen op vreedzame wijze be
sproken en geregeld worden.
Daarentegen ls elke poging om
die problemen op te lossen bij
voorbaat ten dode opgeschreven,
indien China de omverwerping
van de andere Aziatische natio
nale regeringen nastreeft en vol
gens de communistische ortho
doxie poogt de vrije wereld te on
derwerpen. Het schijnt evenwel
dat de Chinese communisten eer
der de belangen van het Kremlin,
dan die van China op het oog
hebben.
Tenslotte verklaarde Rusk, dat
de Ver. Staten, zonder ln het
Verre Oosten een bevoorrechte
positie na te streven, hun zending
niet zullen opgeven en zich niet
„vrijwillig" uit Korea zullen te
rugtrekken.
(Inge7. mededeling, advert.)
Ze hebben 11 voetballers ge
vraagd: Wat zoudt U doen
wanneer U van de Assocacion
de Futboll de Monteblanco
(Paraguay) een aanbieding
kreeg om voor hen te spelen
voor n salaris van f. 1.350.000.-
per jaar?
10 hebben
eerste boot
1 heeft geantwoord: rustig
m'n Bond Street blijven
roken in Heerenveen.
eantwoord: de
e beste nemen
In alle ernst: De sigaret
met de record omzet
Eén ei en nog een ei.
Een kip van de heer Meinen te
Aalten legde een ei, waarin zich
nog een ei bevond. Het opmerke
lijke was, dat de schaal van het
buitenste ei wit, doch die van het
binnenste bruin was. In beide
eieren bevond zich een normale
dooier. Dit is de tweede keer in
een week dat deze „wonderkip"
een dergelijk ei heeft gelegd.
Canadese regering stimuleert
immigr.tie.
De Canadese regering heeft 'n
nieuw program aangekondigd om
de immigratie van burgers uit de
West-Europese landen te bevor
deren.
Dit plan zal 1 Februari van
kracht worden. De Canadese re
gering zal een soort van lening
toestaan voor de betaling der reis
kosten van de immigrant en hun
gezinnen. De betrokkenen zullen
van de haven van inscheping tot
hun bestemming in Canada slecht»
de tegenwaarde van 30 Canadese
dollar moeten betalen, doch zij
zullen een arbeidscontract moe
ten tekenen voor de duur van één
jaar, tijdens hetwelk een deel van
hun loon zal worden afgehouden
voor de terugbetaling van het
voorschot.
Dertien passagiers van een
autobus, die een nachtelijke tocht
maakte in Peru, zijn ln hun slaap
door giftige uitlaatgassen ver
stikt. Vijf van hen waren kinde
ren. Twaalf andere, reeds be
dwelmde passagiers, konden weer
tot bewustzijn worden gebracht.
De minister voor „planning'
van Ontario (Canada), heeft mee
gedeeld, dat in de komende
maanden zoveel geschoolde ar
beiders als de Industrie van On
tario kan opnemen uit Europa
zullen worden overgebracht om
het tekort aan arbeidskrachten
op te heffen. Hij noemde geen
precies aantal, maar hij meende,
dat het er ongeveer 25.000 zouden
kunnen zijn.
De president van een gerechts
hof te Praag werd Donderdag
door het hof, dat gewoonlijk onder
zijn leiding recht spreekt, tot
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
De veroordeelde rechter was
schuldig bevonden aan het ver
lenen van uitstel aan een voor
malige collega voof het onder
gaan van de gevangenisstraf van
twee jaar, waartoe hij was ver-
oordeeld. Hij had uitstel verleend
op grond van een hem overgelegd
medisch certificaat, waarvan hij
wist, dat het vals was.
Met messen bewapende Chinese
communisten drongen in de nacht
van Woensdag op Donderdag vijf
huizen te Singapore binnen, waar
zij zich meester maakten van de
identiteitsbewijzen van 76 Aziati
sche inwoners van de stad.
De Oostenrijkse, in Stuttgart
werkende architect Hugo Brun-
ners, heeft volgens berichten in
de Weense pers, de eerste prijs
van 25.000 dollar gewonnen, die
was uitgeloofd voor het beste ont
werp voor een paleis voor de ko
ning van Ethiopië. De tweede en
derde prijs, ter waarde van 15000
en 10000 dollar, werden door twee
Weense bouwkundigen gewonnen.
Deskundigen van het Britse
ministerie van defensie onderzoe
ken een plan voor het inrichten
van een reusachtig depót van le
vensmiddelen, dat ondergebracht
zou worden in bomvrije kelders.
De E.C.A. heeft een verzoek in
overweging om aanwending van
vijftienduizend dollar uit het
Amerikaanse herstelfonds voor
financiering van een plan tot re
genverwekking in Griekenland.
Naar verluidt experimenteert
men, hangende het verzoek, on
derwijl reeds met het uitstrooien
van zilver-jodide op de wolken.
Maarschalk Tito heeft ver
klaard, dat in de Cominformlan-
den die aan Joego-Slavië grenzen
bijna 700.000 man, buiten eenhe
den van het Rode Leger, onder de
wapenen zijn.
De Braziliaanse veiligheidspolitie
heeft 'n Litause beroepsfotograaf
gearresteerd op beschuldiging van
spionnage voor een vreemde mo
gendheid onder communistisch#
leiding.
V\jf kinderen, van twee tot
twaalf jaar, zijn omgekomen b(J
een brand In een huis van vier
verdiepingen te Londen ln de Ca
nadese staat Ontario.
Het Britse korps mariniers ln
Korea heeft zich de unieke faam
verworven nog geen enkel#
scheerbeurt te hebben overgesla
gen. De commandant, luitenant
kolonel Douglas Bruns Drysdal#
is van oordeel, dat geregeld sche
ren van groot belang ls voor het
moreel van de troep.
Meer dan 15.000 vrijwilliger#
hebben zich reeds laten inschrij
ven voor het Turkse Korea-korps.
De regering heeft een lijst laten
aanleggen, doch nog geen beslis
sing genomen over het zenden van
nieuwe troepen naar het Verr#
Oosten.
De B.B.C. heeft alle grappen en
anecdoten in verband met het
wegnemen van de kroningssteen
uit de abdij van Westminster ver
boden.
Prins Hans von Liechtenstein
is op 22 December j.l. gearres
teerd op grond van een bevel van
het parket van Loerrach (Baden)
op verzoek van de douane van de
streek van het meer van Con
stance, aldus is thans bekend ge
worden. Genoemde douane heeft
een uitgebreide smokkel ln Zwit
serse horloges ontdekt. Meer dan
20.000 Zwitserse uurwerken zou
den uit Liechtenstein naar Duits
land zijn gebracht in auto's van
het prinselijk huis, die diploma
tieke privileges hebben.
Heel Nederland breit voor
gerepatrieerden.
Wanneer alle Nederlandse
huisvrouwen slechts één kle
dingstuk zouden breien, kon cle
nood onder de ruim 200.000 ge-
repatrieerden uit Indonesië
reeds belangrijk worden verlicht.
De gerepatrieerden hebben ;n
de meeste gevallen bij hun aan
komst in ons land geen kleren,
die voldoende zijn ingesteld op
een vorstperiode als we thans
meemaken. 'Zij ontvangen wel
kledinggeld, maar dit is lang
niet toereikend. Daarom heeft
Hulp aan Gerepatrieerden, uit
gaande van de stichting Pelita en
Nederland Helpt Indië, een lan-
delij'ke brei-actie op touw gezet.
Er is veel nodig: kinderkleren,
ondergoed, sokken, wanten,
jumpers en vult U zelf maar
aan. Met restanten wol is al
veel te bereiken. Gebreide ar
tikelen kan men toezenden aan
Hulp aan Gerepatrieerden, p/'a
Loods Java, Kon. Rotterdamse
Lloyd, Lloydkade, Rotterdam.