Productiviteit van Zeeuwse grond nagenoeg op
vooroorlogs niveau*
De fruitkwekers hadden geen slecht 1950.
ZIJ» DIE ZEELAND IN 1950 ONTVIELEN.
Aan het Zeeuwse bouwfront heerste in 1950
grote activiteit*
Landbouw en Veeteelt in het afgelopen jaar.
BOEREN WILLEN GEEN LASTDRAGERS ZIJN
VAN 'S LANDS ECONOMISCHE ZORGEN.
Goede ooast, maar duur
oogst, maar duur verworven.
Ondanks vele moeilijkheden waren
de financiële resultaten goed»
Klein fruit gaf goede oogst.
Voor n bedrag van 39.6 millioen werd geïnvesteerd
JANUARI
FEBRUARI
MAART
APRIL
MEI
JUNI
JULI
AUGUSTUS
SEPTEMBER
OCTOBER
NOVEMBER
DECEMBER
Zaterdag 30 December 1950
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Wanneer wij een jaaroverzicht geven van de Zeeuwse
landbouw in de uitgebreide betekenis van het woord, mogen
wij opmerken, dat de oogsten in 1950 over het algemeen
goed zijn geweest; echter niet zo goed als in 1949, dat trou
wens 'n uitzonderijk goed jaar was. Het agrarische bedrijfs
leven heeft zich in 1950 geconsolideerd mag men wel zeggen.
Het is een jaar van uitbouw geworden, nadat vorig jaar
het herstel van oorlogsschade en inundatie grotendeels ten
einde kwam. Weliswaar zijn verschillende verwoeste be
drijven nog niet gereed, maar speciaal t.a.v. het productie-
peil van de gronden is men een heel eind op weg naar de
vooroorlogse toestand. De productie zelf is door verbetering
van rassen, onkruidbestrijding enz. boven het peil van 1940
gestegen.
Het zijn de vele regens ge
weest, die de landbouw minder
gunstig beïnvloed hebben en de
aanvankelijk al niet hoog ge
spannen verwachtingen omtrent
de oogstresultaten nog eerder
beschaamden dan overtroffen. De
afhankelijkheid van de land
bouw van het weer is in het af
gelopen jaar weer eens duidelijk
gedemonstreerd. April was nat
en koud, Juni vrij warm en Juli
en Augustus brachten veel regen
zoals ook de volgende maanden
van het jaar. De grote hoeveel
heden hemelwater zijn niet zon
der invloed gebleven.
Mogen de oogstultkomsten toch
nog goed zyn geweest, door het
slechte weer ging de bedrijfsvoe
ring met grote moeilijkheden en
hoge kosten gepaard.
Geen bijzondere voorvallen.
Bijzondere voorvallen hebben
zich in 1950 niet bepaald voor
gedaan in de Zeeuwse landbouw.
Enkele dingen zijn er evenwel
die onder de aandacht mogen
worden gebracht. Op verschil
lende plaatsen kwamen luchtge-
koelde aardappelbewaarplaatsen
gereed, St. Philipsland, Zierik-
zee, Scherpenisse, en in andere
plaatsen werden hiervoor plan
nen ontworpen of in uitvoering
gebracht
1950 stond in het teken van de
mais en het lijkt er op, dat deze
teelt een blijvende plaats zal
gaan innemen.
Verdergaande mechanisatie.
De materialisatie en mecha
nisatie heeft zich verder voort
gezet. Gebleken is echter, dat
het werk met de machines door
het slechte weer aanmerkelijk
meer moeite kostte; doch dit is
geen onoverkomelijk bezwaar.
Eén ding is er bij die verder
gaande mechanisatie waaraan
wel even aandacht geschonken
mag worden.
Wanneer er door de gespannen
internationale toestand stagnatie
optreedt in de materiaalvoorzie
ning, kan dat aanleiding geven tot
zeer grote moeilijkheden, omdat
er een groot aantal paarden opge
ruimd is.
Hoever de mechanisatie in
Zeeland reeds gevorderd is,
bleek op de Z.L.M.-tentoonstel-
ling, die in brede kring, ook uit
België, grote belangstelling
oogstte. Overigens is de liefde
voor de paardenfokkerij in Zee
land nog niet verflauwd. Op de
nationale tentoonstelling in
's-I ïtogenbosch haalden de
Zeeuwse paarden niet alleen een
groot aantal prijzen weg, maar
daar vond ook de bekroning
plaats van een Zeeuwse hengst
en een merrie tot landelijke
kampioenen. Al zal de traditie
van Zeelands roem op het ge
bied van de paardenfokkerij de
eerste jaren nog wel gehand
haafd blijven, er wordt reeds
aan geknaagd, doordat bij de
jongeren de interesse verflauwt.
De veehouderij.
De belangstelling voor de
rundveehouderij nam in het af
gelopen jaar toe. O.a. door ge
brek aan melkers kwam het in
de melkveehouderij niet. direct
tot grote uitbreiding. Over het
geheel nam het aantal stuks
rundvee echter toe, in het bij
zonder door aankoop van jong
mestvee. Het verkrijgen van
meer stalmest was hieraan ook
niet vreemd. Het vraagstuk van
de organische bemesting had ook
dit jaar weer grote belangstel
ling.
De kunstmatige inseminatie
vond meer toepassing met goede
resultaten. Deze maand werd te
's-Heer Hendrikskinderen zelfs
een stierenstation geopend.
Onderwijs en arbeids
verhoudingen.
Er viel een toenemende inte
resse te constateren voor het
land- en tuinbouwvakonderwijs.
Zeeland werd verscheidene
scholen op dit gebied rijker:
Schoondijke, Middelburg, 's-H.
Arendskerke, Kruiningen.
De- arbeidsverhoudingen wer
den vooral in de herfst eniger
mate verstoord door wat inter
ne moeilijkheden, die overigens
niet van ernstige aard waren.
De organisaties van werknemers
en werkgevers zetten hun werk
op dezelfde wijze voort en de
samenwerking tussen de organi
saties van beide zijden werd
geconsolideerd.
Landbouw voelt zich pakezel.
De prijzen waren over 't al
gemeen bevredigend, al ont
stond er op het einde van 't jaar
deining in de landbouwwereld
door de in het uitzicht gestelde
verplichte inlevering van een
bepaalde hoeveelheid gerst per
H.A., tegen een prijs lager dan
dia welke door het Landbouw
Econ. Instituut was berekend.
Minister Mansholt heeft in Mid
delburg de gemoederen wat ge
rustgesteld door zijn mededeling
een procentuele inlevering te
overwegen. De verlaging van de
melkprijs van 18 op 17H et.
heeft niet alleen in andere pro
vincies, maar ook hier beweging
veroorzaakt.
Het is de boer niet duidelijk,
dat in een tijd, dat het kosten-
peil stijgt, men overgaat tot ver
laging van het prijspeil tot be
neden de door een officiële in
stelling als het L.E.I. berekende
gemiddelde kostprijs in Neder
land. De ontevredenheid hier
over vindt niet alleen zijn aan
leiding in de verlaging, maar
ook in het symptoom dat men
ziet, dat het de landbouw is
waarvan de eerste bijdrage moet
komen om de loon- en prijs
politiek in Nederland te verwe
zenlijken. Op zichzelf vinden de
boeren dat niets bijzonders,
maar terecht staan zij op het
standpunt, dat de landbouw niet
alleen de gevolgen moet dra
gen van de loon- en prijspoli
tiek welke door de regering
wordt gevolgd.
Men vreest in landbouwkringen
dat men verder wil gaan op deze
weg en men kan met zekerheid
aannemen, dat dit noch in Zee
land noch in de rest van Neder
land door de agrariërs zal worden
geaccepteerd.
In dit verband wijzen wij nog
op hetgeen minister Mansholt te
Middelburg heeft gezegd in de
algemene vergadering van de
Z.L.M. De minister verzekerde,
dat de regering pal zal staan
voor een behoorlijk prijspeil in
de landbouw, waardoor de be
bouw moet echter zelf door
maatregelen de basis scheppen
voor een behoorlijke bestaans
zekerheid. En nu gaat het er
maar om wat men onder een
„behoorlijk prijspeil en be
staanszekerheid" verstaat.
De minister mag dan zeggen,
dat de boer niet de pakezel is,
maar we zijn bang, dat de boer
al een heel eind op weg is om
zich de lastdrager van 's lands
economische zorgen te voelen.
In elk geval zullen 's ministers
woorden wel niet de nodige ge
ruststelling gebracht hebben.
Gememoreerd zij nog, dat m.i.v.
vandaag de heer D. W. Lin-
denbergh zijn functie neerlegt
als Provinciaal Voedselcommissa-
ris, hij wordt opgevolgd door ir J.
D. Dorst, die aftreedt als secre
taris van de Stichting voor de
Landbouw in Zeeland.
Dankbaar terugzien.
Zo is dan een jaar voorbij
waarin, ondanks de vele moei
lijkheden, zoals die ieder jaar
voorkomen, met vrucht gewerkt
is. Wanneer men ziet, dat onge
veer een derde van Zeeland ge-
inundeerd is geweest, kan men
er met dankbaarheid op terug
zien, dat zoveel weer is opge
bouwd in de landbouw,die nog al
tijd Zeelands belangrijkste middel
van bestaan is. Buitengewoon ver
heugend is vooral, dat de
grond zo goed als zijn voor
oorlogse productiviteit weer
herwonnen heeft, terwijl de op
brengsten door allerlei maatrege-
uicitgotcti uuui auciici JuuuLiv.51.-
len zelfs boven het peil van 1940
liggen.
Een overvloedige regenval was oorzaak, dat de fruitoogst in
Zeeland in het afgelopen jaar minder groot was dan in 1949. Toch
mag het financiële resultaat voor de telers niet ongunstig ge
noemd worden. Gaven de pit- en steenvruchten aanzienlijk minder
opbrengst dan in het recordjaar 1949, met het klein fruit werden
betere resultaten geboekt, zodat het gemiddelde niet ongunstig
was. Gezien het feit, dat ook de pryzen beter lagen dan vorig jaar,
mag zeker van een bevredigend eindresultaat gesproken worden.
In het afgelopen jaar kreeg de
veilingsvereniging K.E.O. te
Krabbendijke een nieuwe direc
teur in de heer S. G. Noote-
boom, een man, die in korte tijd
heeft weten te bewijzen, dat de
Zeeuwse fruitteelt hem zeer na
aan het hart ligt. De veiling
K.E.O. was in 1950 zeer actief.
Men opende dit jaar een nieuw
pakstation en een fraai koelhuis.
DE NOTENTEELT.
Tenslotte nog iets over de
Reeds de bloei verliep voor
de peren, pruimen, kersen en
vroeg bloeiende appels zeer on
gunstig, zodat ook de vruchtzet
ting minder was. Daarbij kwam
nog, dat het ongunstige weer
de ziektebestrijding, speciaal de
schurftbestrijding, ten zeerste
belemmerde. Men kon n.l. niet
voldoende spuiten. Naast de
schurft was de Tortrix of blad
roller een lelijke plaag, die men
echter, naar de proeven hebben
uitgewezen, met Parathion en
D.D.T., goed kon bestrijden.
Het klein fruit gaf, zoals we
reeds schreven, een goede oogst.
De aardbeien, vooral de latere
rassen, bloeiden rijk.
De droge periode in Juni
heeft nog wel remmend gewerkt
op de groei. Gaven de aardbeien
in 1949 een oogst van 664.938
kg., dit jaar werd er ruim
947.770 kg. geoogst. De oogst van
de kruisbessen was goed, (dit
jaar 1.083.267 kg. tegen 956.530
kg. in 1949) de prijzen even
eens. De kwaliteit van de rode
bessen had van de regen te lij
den en de afzet was minder vlot
dan vorige jaren. De opbrengst
is uiteindelijk niet tegengeval
len: 712.414 kg. (in 1949 1.066.997
kg). De Duitse zure bessen stel
den evenals de vorige jaren erg
teleur. Vele telers hebben de
struiken dan ook al gerooid. De
oogst van de zwarte bessen was
bevredigend: 615.390 kg.-(in 1949
569.987 kg.). De frambozen ga
ven hoge prijzen en de oogst
was zeer goed: 84.553 kg. (in
1949 57.913 kg.). Ook de zwarte
bramen leverden prachtige re
sultaten: 294.098 kg. tegen
193.219 kg. in 1949.
De opbrengst van appels,
pruimen en kersen bedroeg on
geveer 70 pet. van het vorige
jaar. Dit betekent dus een nor
male oogst, daar de resultaten
van 1949 uitzonderlijk waren.
De peren gaven mindere resul
taten, n.l. 50 pet.
DE AFZET.
De afzet van appelen liep wat
de vroege rassen betreft tot
Augustus vrij behoorlijk. Daar
na had men geregeld te kampen
met moeilijkheden, doordat nu
Duitsland, dan weer België de
grenzen sloot, waardoor de prij
zen telkens een kleine daling te
zien gaven. De afzet van de pe
ren verliep vlot.
Van de kwaliteitsappels had
den de gevoelige rassen zoals
Cox Orange Pippin vrij veel
last van stip. T.a.v. de bewaar-
baarheid van het gekoelde fruit
zijn de verwachtingen niet hoog
gespannen.
GEEN PLANTWOEDE.
Dat er, zoals vaak beweerd
wordt, dit jaar een plantwoede
heeft geheerst, kan ten stelligste
ontkend worden. Niet dat er
minder uitgebreid is dan vorige
jaren, doch men bleef daarbij
toch binnen normale perken. In
de fruitstreek om Kapelle wor
den thans de oude centra aan
een verjongingskuur onderwor
pen. Dat is niet anders dan een
gelukkig verschijnsel te noe
men.
Wat vooral op grote schaal
werd gedaan was het wikkelen
van het fruit. Men is thans vol
op bezig appels, Bellefleurs
standaard C., te verpakken in
wikkels van de exporteurs. Dit
fruit gaat n.l. naar Engeland. In
Goes en Krabbendijke is verder
op grote schaal geëxperimen
teerd met de z.g. „klein-verpak-
kingen".
notenteelt. Uiterst nauwkeurig
heeft de heer Robijn, hoofdassi
stent bij de Rijkstuinbouwvoor-
lichtingsdienst te Goes, zijn on
derzoek naar goede moeder
bomen voortgezet en er dit jaar
weer een aantal ontdekt. Er wa
ren dit jaar zeer veel noten
dat betekent een strenge winter,
zegt men op het platteland en
dit maakte de beoordeling veel
al gemakkelijker. Zij, die interes
se hebben voor deze teelt, zul
len overigens nog geduld moeten
oefenen want men is nog maar
pas begonnen en boompjes kun
nen nog niet geleverd worden.
In het begin van het komende
jaar zal te Wageningen een no
tendag gehouden worden. Op deze
dag zullen de Zeeuwse noten on
der de loupe genomen worden en
zal men gaan uitdokteren of ze
voor veredeling in aanmerking
kunnen komen.
Er is in alle delen van Zeeland hard gebouwd in het afgelopen
jaar. Honderden woningen zijn in steden en dorpen verrezen en
aan het eind van het jaar 1950 mag de conclusie worden getrok
ken, dat een belangrijke stap is gezet op de weg naar een ruimere
en betere woningvoorziening in onze provincie. Voor vele millioenen
is in de sector van de bouwnijverheid geïnvesteerd.
Dank zy de medewerking van de heer M. D. A. Glerum, hoofd
ingenieur-directeur van de Prov. Directie van de Wederopbouw
en Volkshuisvesting in Zeeland, zijn wij in staat in dit artikel vele
gegevens te verwerken, die een duidelijk beeld geven van de acti
viteit op het „bouwfront" in 1950.
Met alles, wat zich op het
brede terrein van de bouwnij
verheid in Zeeland heeft afge
speeld, was in 1950 een bedrag
van 39,6 millioen gulden gemoeid.
Het bedrag van 36.8 millioen
voor 1949 kan niet als vergelij
king dienen, omdat in 1950 voor
diverse werken geen Rijksgoed
keuringen meer nodig waren,
o.m. alle werken, die minder dan
f 2000.— vorderden en voorts de
weg- en waterbouwkundige wer
ken, die voor rekening van Pro
vincie en polders kwamen, dit jaar
niet in het eindbedrag zijn ver
werkt.
Herstel van oorlogsschade
vroeg 0.9 millioen.
In de sector „herstel oorlogs
schade" werd dit jaar maar 0.9
millioen besteed. In 1949 be
droeg dit nog 3.3 millioen. Men
mag hieruit dus afleiden, dat
het normale oorlogsherstel gro
tendeels is geëindigd. Dit is zeer
verblijdend, wanneer men be
denkt, dat de totale oorlogs
schade heel wat meer dan 50
millioen bedroeg.
Het is wel interessant te we
ten, hoe de verdeling over de
provincie was wat de bestede
gelden voor herstel van oorlogs
schade betreft. Voor Middelburg
was dit bedrag slechts f 9000.
voor Vlissingen f 144.700.voor
Walcheren f 105.400.voor W.
Z.-Vlaanderen f434.300.voor
O. Z.-Vlaanderen f 68.700.—,
voor de Bevelanden f 68.600.
voor Goes f 12.000.— en voor
N. Zeeland f 56.300.
Er zit nog heel wat fruit in
de koelhuizen.
Er ligt thans aan het eind
van het jaar nog heel wat
fruit in de koelhuizen. Aan
appels ligt in Goes 1.375.000
kg., in Kapelle 953.330 kg.,
in Krabbendijke 397.838 kg.
In totaal dus 2.726.168 kg. Bij
de telers ligt naar schatting
nog een voorraad van 860.000
kg. appels. Aan peren ligt in
de Goese peiling 25.000 kg.,
in Kapelle 112.539 kg., in
Krabbendijke 85.875 kg. In
totaal dus 223.414 kg., ter
wijl men aanneemt, dat bij
de telers nog ca. 90.000 kg.
liggen.
Zes millioen voor openbare
werken.
Een ander belangrijk cijfer
heeft betrekking op de uitvoe
ring van weg- en waterbouw
kundige werken in de provincie,
waarmede een bedrag van 6
millioen gulden was gemoeid.
De grootste bedragen werden op
Walcheren en in Zeeuwsch-
Vlaanderen, resp. voor de her
verkaveling en de uitvoering
van de wederopbouwplannen,
besteed. De verdeling over de
provincie luidt als volgt: Mid
delburg f 552.600.Walcheren
(incl. Vlissingen) f 2.312.000.
W. Z.-Vlaanderen f 877.400.
O. Z.-Vlaanderen f 897.600.
Bevelanden f 463.700.Goes
f320.000.en Noord Zeeland
f 610.100.—.
Rijksgoedkeuringen werden
verleend voor 1763 woningen.
Voor de cijfers over de woning
bouw in 1950 zal ongetwijfeld de
meeste belangstelling bestaan.
Wy kunnen daaromtrent mede
delen, dat dit jaar Rijksgoedkeu
ringen zijn verleend voor de bouw
van 1763 woningen (vorig jaar
1186). Het totale aantal goedkeu
ringen, dat na de bevrijding werd
verleend, is hiermede gebracht
op 10.967.
In het volgende overzichtje
heeft het eerste cijfer betrekking
op het aantal Rijksgoedkeurin
gen na de bevrijding tot heden
en het cijfer tussen haakjes be
treft het aantal goedkeuringen,
dat dit jaar werd verleend. De
cijfers luiden: Walcheren 4.308
(488), Bevelanden 2.031 (488),
O. Z.-Vlaanderen 1.505 (501),
W. Z.-Vlaanderen 2.408 (228)
Noord Zeeland 715 (58). Hierbij
moet worden bedacht, dat on
der het cijfer van 10.967 ook de
noodwoningen in Zeeland, in
totaal 2.170, vallen. Dit jaar is
in de woningbouw voor een be
drag van f 18.245.000.geïnves
teerd. Daarbij zijn ook begrepen
72 woningen zonder Rijkssteun,
waarvoor dit jaar goedkeuring
werd gegeven. De onderverde
ling daarvan is als volgt: Wal
cheren 4, Bevelanden 28, O. Z.
Vlaanderen 14, W. Z.-Vlaande
ren 11, N. Zeeland 15.
In een afzonderlijk staatje
vindt men de verdeling over de
provincie wat woningwetwonin-
In het afgelopen jaar werden tal van Zeeuwen op meer
of minder leidinggevende posten door de dood weggeno
men. Op deze Oudejaarsdag willen wij hen herdenken door
het noemen van hun namen. Wij voegen daar ook bij de
namen van niet-Zeeuwen, die in 1950 overleden en die zich
voor Zeeland verdienstelijk hebben gemaakt.
11. J. Boudeling, dierenarts, Heinkenszand, 51 jaar. Was
hoofd van de Vleeskeuringsdienst Kring Heinkenszand en
voorzitter Buurtver. Clara's Pad.
11. W. v. Liere, oud-burgemeester van 's-Heer Abts-
kerke, 76 jaar. Was pres.-kerkvoogd en meer dan 20 jaar
gezworene van de Breede Watering.
16. A. E. Langenhorst, directeur Rijkslandbouwwinter-
school Hulst, 57 jaar. Was voorzitter Keuringsdienst voor
Akkerbouwproducten voor Zeeland, één der oprichters der
Vlassersschool te Koewacht en Ridder Orde Oranje Nassau.
3. R. de Muijnck, zakenman, Middelburg, 55 jaar. Was
één der initiatiefnemers Bomenactie Walcheren, bestuurslid
„Nieuw Walcheren", Ver. voor de Kunst en Kunstmuseum
en lid Stichting Jeugdcentrum Domburg.
9. J. L. Hertogs, notaris, Mddelburg, 56 jaar.
12. Mr F. B. Evers, oud-avocaat en procureur, Middel
burg. Bekleedde bestuursfuncties bij Nutsspaarbank, sociale
zorg, Gasthuis en Comité tot Spijsuitdeling aan behoeftige
armen.
12. C. P. Vogelaar, van '35'39 lid Ged. Staten, Krab
bendijke, 82 jaar. Was meer dan 40 jaar A.R.-raadslid, van
'17'23 wethouder, van '10'39 lid Prov. Staten, voorzittet
Waterschap Krabbendijke, voorzitter Boerenleenbank.
3. J. J. Hennequin, oogarts, Goes, 47 jaar. Omgekomen
bij auto-ongeval op Wouwseweg. Bekwaam oogarts met
drukke praktijk, ook te Zierikzee.
26. A. F. Hanssens, oud-burgemeester van Stavenisse, 74
jaar. Was van '15'40 burgemeester, bekleedde vele be
stuursfuncties, Ridder Orde van Oranje Nassau.
3. H. Uijl, Poortvliet, 85 jaar. Was sinds '30 voorzitter
Boerenleenbank.
6. Dr Ir P. Verhagen, te Rotterdam, supervisor herbouw
Middelburg, 67 jaar. Was één der ontwerpers van het stads
plan en de eerste directeur der Stichting Herbouw Wal
cheren, daarna supervisor.
13. M. M. Schippers, oud-lid C.H. Prov. Staten, Kam
perland. Was oud-wethouder van Wissenkerke en oud
ouderling Ned. Herv. Gem. Kamperland.
12. C. Blomaard, ambtenaar wederopbouw, Kloetinge,
61 jaar. Was ca. 20 jaar C.H.-raadslid, lid B.A., kerkvoogd,
voorzitter afd. Goes N.C.B.
23. J. A. Raaijmakers, dir. Centrale Dienst Bouw- en
Woningtoezicht, Terneuzen, 47 jaar. Was ook hoofd Prijzen-
bureau Onroerende Goederen Z.-Vlaanderen.
30. H. den Engelsman, arbeider-dichter, Middelburg, 63
jaar. Maakte vele gedichten, o.a. met betrekking tot Oranje.
Mocht voor Koningin Wilhelmina een gedicht voordragen
en ontving eremedaille Orde Oranje Nassau. Evangeliseer
de veel.
4. L. J. Colsen, dierenarts, Terhole, 72 jaar. Leraar
Landbouwwinterschool Hulst, bestuurslid Z.L.M., meer dan
40 jaar voorzitter afd. Mij. voor Dierengeneeskunde, hoofd
geneesk. vleesk. dienst Hontenisse en Hulst.
5. Dr A. van LuijkJ vooraanstaand natuurkundige, ge
boren te St. Annaland, 75 jaar. Ontdekte geneeskrachtige
stof: expancine. Eredoctoraat R.U. Utrecht, promoveerde in
1947. Overleden op „Vrederust".
8. Mevr. A. D. HartjesNijland, Vlissingen, 62 jaar.
Deed veel werk voor tal van verenigingen en sociale in
stellingen. Was enige jaren C.H.-raadslid en presidente
Herv. Vrouwenver., alsmede C.H.-Vrouwengroep.
9. A. v. Langevelde, oud-wethouder, St. Laurens, 86
jaar. C.H.-raadslid van '19'35, vele jaren secr.-penningm.
Ned. Herv. Kerkvoogdij.
19. H. P. Siegers, proc. houder John P. Best en Co.,
Vlissingen, 66 jaar. Was veretgenwoordiger van vele bin
nen- en buitenlandse scheepvaartmaatschappijen. Bekwaam
scheepsberger, Ridder Kroonorde van België.
20. Ds J. F. v. d. Poel, hulpprediker Andijk, 67 jaar.
Nam 26 Juni '49 afscheid als predikant Zierikzee Ned. Herv.
Kerk i.v.m. emeritaat. Was vanaf 1941 in Zierikzee.
31. Kol. b. d. J. H. W. Bruins, Bergen op Zoom, 70 jaar.
Van '35'39 leider Gewest Zeeland B.V.L. Commandant
38 R.I. in stellingen Rilland Bath en Zanddijk in Meidagen
van 1940.
1. E. C. Wierts v. Coehoorn, te Nijmegen, 81 jaar. Van
'11'35 comm. van politie te Goes, Ridder Orde Oranje
Nassau.
11. C. de Hond, oud-concierge chr. school Westwal,
Goes, 69 jaar. Kwam door ongeval om het leven.
17. L. H. v. Berk, te Apeldoorn, 82 jaar. Oud-directeur
Keuringsdienst van Waren te Goes.
3. Drs A. J. v. d. Molen, oud-leraar H.B.S., Zierikzee,
70 jaar. Leraar wis- en natuurkunde en cosmografie.
4. A. C. de Oude, landbouwer, Noordwelle, 65 jaar.
Was mede-oprichter Eerste Ned. Coöp. Kunstmestfabriek
Vlaardingen, vele jaren bestuurslid „Dinteloord", voorz.
pi. afd. Z.L.M., pres.-comm. N.V. Scheldebank Zierikzee.
19. W. A. Rijks, directeur limonadefabriek, Middelburg,
54 jaar. Was bekend amateur-goochelaar, trad voor vele
liefdadige doeleinden op.
31. Carel Scharten, litterator, Florence, 72 jaar. Geboren
in Middelburg. Woonde vele jaren in Italië.
31. H. J. Kersten, leraar biologie, Goes, 42 jaar. Werkte
aan Goese Lyceum en Vlissingse H.B.S.
2. W. P. A. Brouwer, zakenman, Zierikzee, 49 jaar.
Lid Prov. Staten voor Middenstandspartij, idem gemeente
raad, bestuurslid c.a. 25 verenigingen, secr. Eeuwfeest
comité. Kwam door ongeval om het leven.
5. L. Bouter, Zierikzee, was van '04'36 leraar wis
kunde H.B.S. Zierikzee.
19. W. v. Waarde, C.H.-raadslid, Driewegen, 60 jaar.
Wethouder, pres.-kerkvoogd Ned. Herv. Gem.
5. Mr Dr II. Polvliet, te Den Haag, 76 jaar. Oud-raads
lid en wethouder van Zierikzee, secr. gezondheidscommis
sie, daarna lid en vice-president Hof van Justitie van
Curapao.
6. G. Sissingh, arts, Vlissingen, 52 jaar. Kringcommis
saris Ned. Rode Kruis, bedrijfsarts „Schelde", voorzitter
Medisch Centrum, bestuurslid Groene Kruis, lid comité
Scheldebekerzwemwedstrijden, oud-voorz. Hark en Volks
herstel Zeeland, voorz. Raad van Toezicht Jeugdcentrum
Domburg.
6. Ds J. H. Krauwel, 83 jaar, em.-predikant Ned. Herv.
Gemeente te Zuidzande.
13. W. J. Theune, procuratiehouder N.V. Kon. Mij. „De
Schelde", Vlissingen, 61 jaar. Overleed tijdens dienstreis
te Zürich. Was geruime tijd kerkelijk ontvanger Ned.
Herv. Kerk en leraar boekhouden H.B.S. Vlissingen.
gen, herbouwgevallen, particu
liere financiering en bouw zon
der Rijkssteun betreft. Wij ves
tigen er de aandacht daarbij op,
dat onder het totaal van 1121
woningwetwoningen 547 wonin
gen, gebouwd met verminderde
Rijksbijdrage (de z.g. goedkope
woningen), schuilen.
Duplexwoningen en
gerepatriëerden.
Duplexwoningen werden er in
het afgelopen jaar ook heel wat
gebouwd of zijn nog in aanbouw,
n.l. 456 simplex- en 18 duplex
woningen. Wat de simplexwo
ningen betreft kan worden me
degedeeld, dat Vlissingen er 16
kreeg, Goes 50, Sas van Gent 56,
Middelburg 42, Hulst 93, Ter-
neuzen 84 en Axel 115. Voor
Vlissingen komen er nog 8 du
plexwoningen bij en voor Axel
10.
Zoals men weet moest Zee
land 320 gezinnen van gerepatri-
eerden opnemen. Dit aantal zal
waarschijnlijk wel iets hoger
worden. De gemeentebesturen
krijgen hiervoor extra bouwvo
lume, vermeerderd met 20 of 25
pet. Gold eerst het voorschrift,
dat de gezinnen voor 1 Januari
moesten zijn ondergebracht, de
ze termijn is thans verlengd tot
1 April 1951.
Stadskernen en bouw van
boerderijen.
Voor de herbouw van de stads
kernen was in 1950 een bedrag
van f 3.817.000 beschikbaar. Dit
bedrag is nagenoeg verwerkt.
Daarvan profiteerden do volgen
de Zeeuwse gemeenten: Aarden
burg f 224.300; Biervliet 175.000;
Breskens f 287.000; Cadzand
f 160.000; Oostburg f 500.000;
Schoondijke f 280.000; Sluis
f 379.000; IJzeildijke f 160.000;
Zuidzande f 50.700; Bruinisse
f 12.000; Middelburg f 910.000;
Vlissingen f 350.000; Souburg
f 80.000 en Westkapelie f 349.000.
In het jaar 1950 is ook de
bouw van 112 boerderijen aan
besteed. Een bedrag van
f 3.773.000.is hiermede ge
moeid. In Zeeland werden in
totaal 770 boerderijen geheel of
gedeeltelijk verwoest. Tot heden
kwamen 503 nieuwe boerderijen
gereed of zijn in aanbouw. Het
geïnvesteerde bedrag daarvan
was f 13.315.000.—.
Scholen, kerken, fabrieken
enz.
Met al deze getallen zijn we
nog niet aan het einde van de
opsomming der bouwactiviteit
in .1950. Want er zijn dit jaar
vele Rijksgoedkeuringen ver
leend voor de bouw van scholen,
kerken, fabrieken en tal van an
dere gebouwen.
Alleen al voor scholen is voor
een bedrag van 1,2 millioen geïn
vesteerd, voor kerken 0,7 millioen,
voor gebouwen voor nijverheid
5,5 millioen, voor de sector handel
en verkeer 1,9 millioen, voor
agrarische gebouwen 0,7 millioen,
voor gebouwen van gezondheids
zorg en hygiëne 0,8 millioen en
voor overheidsgebouwen 1,2 mil
lioen.
Wat de scholen betreft werden
goedkeuringen gegeven voor
nieuwbouw, herbouw of uitbrei
ding van: de chr. b.l.o. school en
de gem. b.l.o. school M'burg; be-
tonskelet en paalfundering Zee
vaartschool, alsmede verbouwing
school Groenewoud Vlissingen;
0.1.s. Westkapelie; o.l.s. en bijz.
1.s. Breskens; bijz. l.s. Schoon
dijke; o.l.s. Waterlandkerkje;
ambachtsschool Oostburg; o.l.s.
Goes en Ouwerkerk; kleuter
school R. Bath; uitbr. o.l.s. Sou
burg; lagere landbouwschool
's-H. Arendskerke; r.k. jongens
school Hulst en semi-perm.
kleuterschool Vlissingen.
De Rijksgoedkeuringen voor
kerken en kerkelijke gebouwen
in 1950 hadden betrekking op:
herb. past. Ger. Gem. Schoon
dijke; verhoging kerktoren N.
H. kerk Oostburg; r.k. noodkerk
Breskens; restauratie toren N.
H. kerk Domburg; herb. N. H.
kerk en wijkgebouw Westkapel
ie; N. H. kerk Zuidzande; herb,
r.k. kerk Eede; rest. N. H. kerk
Zierikzee en Renesse; herb. N.
H. pastorie Bruinisse; herb. r.k.
verenigingsgebouw IJzendijke,
alsmede afbouw r.k. kerk; herb.
N. H. kerk en consistorie Elle-
woutsdijk; Ger. pastorie Lewe-
dorp en kerkje Vrij Evang. Gem.
R. Bath.
Bijzondere bouwwerken.
Andere bijzondere werken en
gebouwen, tot de bouw waarvan
toestemming werd verleend in
1950, waren: raadhuis en zwem
bad Aardenburg; brandweerge
bouw, verpleeghuis met wijk
gebouw en Rusthuis Rozenoord
Sluis; badhuis en watergasfa
briek l'Azote Axel; uitbr. tex
tielfabriek Clinge; verbetering
haven Walsoorden; uitbr. pomp
en filtergebouw waterleidingmij.
St. Jansteen; schakelstation
PZEM Westdorpe; verbouwing
en uitbr. raadhuis Hulst; her
stel oorlogsschade en verb,
pompstation Biggekerke; rust
huis Oostkapelle; bankgebouw
Robaver, nieuwbouw en uitbr.
bij „De Schelde" en centrale
PZEM Vlissingen; Stadhuis
tweede gedeelte en herbouw
badhuis Middelburg; zwemin
richting Souburg; fabriekscom
plex „Spaarstroom", laborato
rium en kantoor Centr. Suiker
Mij., schakelstation PZEM en
uitbr. koelhuis en emballage-
loods veiling Goes; verenigings
gebouw 's-H. Arendskerke;
graansilo en fruitkoelhuis Kort-
gene; aardappelbewaarplaatsen
te Wissenkerke, Nieuwerkerk,
St. Philipsland, Scherpenisse en
Zierikzee; koelhuis en uitbr.
veilinggebouw Krabbendijke;
badhuis Yerseke; bemalingsge
bouw enz. Waterschap Schou
wen en Groene Kruisgebouw
Haamstede en verenigingsge
bouw Nieuwerkerk.
