Chinezen strijden tegen V*N*~troepen in Korea* „De textielhandel zal zich schrap moeten zetten*" NIEUWS PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND Leus en werkelijkheid. Generaal Mac Arthur rapporteert aan de Veiligheidsraad Communisten trekken zich plotseling terug. In Zeeland moeten zakenclubs komen. Ambonezen op Java protesteren. Het Koninklijk bezoek aan Engeland* Twee Zeeuwen keren terug uit Rusland* Middelburg herdacht de bevrijding en eerde zijn ge vallenen* SNIPPER Ruimere handelsbetrek kingen tussen Zeeland en Amerika. Uitgave Stichting „Zeeuwsch Dagblad" Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr. 90, Tel. 2438, bij geen gehoor voor advertenties 2970, voor redactie 2435. Giro 274289. Kantoren: Vlissingen: Van der Manderestr. 40, Tel. 2754; Middelburg: Korte Noordstraat 35. Tel. administratie 2009, Tel. redactie 2347; Temeu- zen: Dijkstraat 26-28. ZEEUWSCH DAGBLAD 6e JAARGANG No. 1707 Abonnementsprijs 3.90 p. kwartaal Franco per post 4. Advertentieprijs 17 cent per m-m. Rubriek Kabouters 10 ct. per woord DINSDAG 7 NOV. 1950 Met vaste medewerking van: Directeur: JACQ DE SMIT Mr W. F. E. Baron v. d. Feltz, Middelburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes, Vlissingen; J. S. Hoek, Mid delburg; J. Hommes, Nieuwdorp; Dr K. Huizenga, Middelburg; J. Huijssen, Terneuzen; H. Jansen, Meliskerke; Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; Ds C. Metselaar, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen; R. Zuidema, Goes. Op- en ondergang van Zon en Maan. Woensdag: Zon op 7.46 u., onder 17.00 u. Maan op 5.37 u„ onder 15.59 u. Hoogwater op Woensdag 8 Nov.t Vlissingen: 0.16 u. 2.02 m., 12.29 u. 1.95 m. Terneuzen: 0.43 u. 2.20 m„ 12.57 u. 2.13 m. Wemeldinge: 1.56 u. 1.79 m., 14.13 u. 1.62 m. Zierikzee: 1.44 u. 1.55 m„ 13.59 u. 1.37 m. Q nze tijd is er een van leu- zen. Eén daarvan is „inter nationale samenwerking". Velen zien daarin een panacee, een ge neesmiddel voor alle kwalen van onze zieke samenleving. Zo zeer laat men zich vaak door dit denkbeeld beheersen, dat er reden is op onze hoede te zijn tegen een volledige uitwissing der grenzen en een opgaan der naties in één uniforme samen leving, waarin onze eigen Neder landse volksaard geheel teloor zou gaan. NT u is het evenwel treffend om op te merken, dat deze le js van internationale samen werking anderzijds ook maar weer een leus is, en dan ook de werkelijke ontwikkeling van de verhoudingen tussen de staten maar zeer gedeeltelijk dekt. Als het er op aan komt, is het natio naal eigenbelang namelijk nog altijd een veel sterker motief in de staatkunde. Dit is ook de oorzaak van het verschijnsel, dat tegenwoordig talloze conferenties moeten wor den gehouden, waarop men zeer onvolkomen regelingen treft voor het internationaal handels verkeer, terwijl dat in tijden, die overigens reeds lang tot het verleden behoren, vrijwel on belemmerd kon plaats vinden. Er is dan ook geen enkele reden om hoog van de toren te blazen over de reeds bereikte resul taten. In werkelijkheid is men op dit gebied nog ver ten achter bij de toestand van voor de eerste wereldoorlog. T~)e eerste invoerrechten, waar- *-* aan de handel zich had te onderwerpen, droegen een z.g. fiscaal karakter, d.w.z., dat hun bedoeling enkel was de staat in komsten te verschaffen, niet om de handel te belemmeren. Tussen de beide wereldoorlogen werden de invoerrechten echter steeds meer voor dit tweede doel ge bruikt. Men ging toen spreken van tariefmuren. Vele landen waren met deze vorm van handelsbelemmering echter nog niet tevreden: be halve dat zij hoge invoerrechten hieven, gingen zij ook nog de hoeveelheid te importeren goe deren aan banden leggen. Dit geschiedde door z.g. contingen- teringen. Een derde belangrijk middel rd voor het eerst op grote schaal door Hitler-Duitsland toe gepast. De mogelijkheid om Duitse tegen andere munt in te wisselen werd zozeer beperkt, dat de uitvoer naar dat land zwaar belemmerd werd, doordat de Duitsers in vele gevallen niet over vreemde munt beschikken om de ingevoerde goederen te be talen. Na de tweede wereldoorlog nam de belemmering van de internationale handel nog toe, totdat men eindelijk hier en daar ging beseffen met deze steeds verder gaande afzondering van elkaar op de verkeerde weg te te zijn. Op deze na-oorlogse ontwikkeling zullen wij in een volgend artikel n=der ingaan. De opperbevelhebber der verbonden troepen In Korea, generaal Mao Arthur, heeft de Veiligheidsraad in een speciaal rapport mede gedeeld dat zijn strijdkrachten in gevecht zijn geraakt met Chi nese communistische eenheden. Deze beschuldiging is door de Amerikaanse regering daarna officieel by de Veiligheidsraad in gediend. De Ver. Staten hebben om een speciale bijeenkomst van de Veiligheidsraad op Woensdag a.s. verzocht om de door de Chi nese interventie in Korea ontstane toestand te bespreken. By het rapport van generaal Mao Arthur zyn rapporten van de Ameri kaanse geheime dienst gevoegd waarin een opgave wordt gedaan welke Chinese eenheden In Korea strijden. Plotselinge Noordelijke terugtocht. De communistische strijdkrach ten in Noord-West-Korea hebben gisteren onverwacht het contact met de verbonden troepen verbro ken en zijn naar het Noorden te ruggetrokken. De Noordelijke troepen hebben zich klaarblijkelijk verscheidene kilometers teruggetrokken. Volgens waarnemers te Tokio is het mogelijk, dat deze troepen zich terugtrekken wegens zware verliezen en wachten op verster kingen uit Mandsjoerije. Volgens een andere suggestie zouden de Chinezen slechts een „bufferzone' ten Zuiden van Jaloe willen scheppen ter bescherming van de belangrijke hydro-electrische in stallaties. Overal langs de front- Moord en roof in omgeving van Djakarta. Vijf mensen gruwelijk omgebracht. Het optreden van de omvang- ryke communistische benden in de omgeving van Djakarta is de laatste tijd driester en driester geworden en ontaardde Zondag avond in een slachtparty onder de bevolking. Tenminste een vijftal personen werd op gruwelijke wijze om het leven gebracht. Veertig kam pongwoningen deden de benden, na huis voor huis te hebben doorzocht, in vlammen opgaan Zondagavond arriveerden in het operatiegebied van de benden 35 vrachtauto's met militairen, die onmiddellijk overgingen tot net zoeken van contact met de ben den. Zaterdagavond werden op de heer J. A. Th. van Kempen, boekhoudkundig ambtenaar bij het marine-etablissement te Soe- rabaja verscheidene schoten ge lost toen hij 's avonds op het verlichte platje van zijn woning zat te lezen. Hij werd door een terugkaatsende kogel levensge vaarlijk aan het hoofd verwond. Omtrent de daders en het motief tast men in het duister. Bondsvoorzitter Chr. Textielhandelaren: Meer overleg gewenst. HET IS de textiehandel de laat ste jaren niet slecht gegaan. Er komen echter nog moeiiyke da gen. Vandaar dat de textielhandel zich thans gereed moet gaan ma ken om deze moeilijkheden het hoofd te kunnen bicden. Zy moe ten hun zaak gaan verbeteren, economischer gaan werken en vooral overleg gaan plegen. Dat was in het kort het betoog van de heer P. E. Tameling uit Groningen, voorzitter van de Ned. Bond van Chr. Detailhandelaren in textiel- en modeartikelen, die gisteren in Hotel Centraal te Goes het woord heeft gevoerd voor de leden van de Zeeuwse af deling dezer bond. De vergadering stond onder lei ding van de heer P. I. Hamming uit Middelburg, de gewestelijke voorzitter, die na de gebruikelijke opening de inleider hartelijk ver welkomde en opnieuw op de nood zakelijkheid wees principieel ge organiseerd te zijn. TWEE GEVAREN. De heer Tameling wilde de Zeeuwse handelaren enkele mid delen aan de hand doen, hoe zij te werk kunnen gaan. Volgens pr. bedreigen twee ge varen de éénmanszaak. Allereerst is daar het streven naar machts positie van de groothandel en voorts de prijsstijgingen van de goederen. Bij inkoop, reclame-voering en economische bedrijfsvoering staat het grootbedrijf zeer machtig. De groothandel kan bijv. direct de stand van de inkopen controleren. Door grootbedrijven wordt regel matig contact onderhouden en overleg gepleegd. Een ander ge vaar is bijv. ook het door fabri kanten in de handel brengen van merkartikelen met vastgestelde verkoopsprijzen. De vraag beantwoordend, wat de textielhandel hiertegen kan doen, wees spr. op het grote voor deel van onderling overleg. Het Econ. Instituut voor de Midden stand heeft hier al baanbrekend werk verricht. Spr. noemde ver volgens de zgn. „Zakenclubs" als hét middel tot overleg. In deze zakenclubs kan een vast program ma worden afgewerkt, waarin verkoopsmethoden, samenstelling van verkoopsstatistieken en recla me besproken kunnen worden. Vooral op het gebied van de collectieve inkoop en de reclame opende spr. wijde perspectieven. Wat de inkoop betreft zag spr. vooral voordelen in een systeem zoals men dit bij de Sparvvinke- liers kent. De opzet hiertoe kan echter niet van de bond uitgaan. Dit systeem levert ook automa tisch de collectieve reclame. Een reclame, die op het bedrijf zelf komt te liggen en niet op een en kel artikel zoals bij eerder ge noemde merkartikelen. Het valt te begrijpen, dat op de inleiding een levendige discussie volgde, waarin spr. diverse punten nogmaal verduidelijkte. Over het algemeen zag men de mogelijk heid van de Zakenclubs niet in. In zijn sluitingswoord wees de voorzitter er op, dat men elkaar niet als concurrenten doch als collega's moet zien. De heer Ta meling sloot de bijeenkomst met dankgebed. Shaw stelde een nieuw alfabet samen. Volgens berichten in de En gelse pers zou G. B. Shaw in zijn testament verregaande financiële schikkingen hebben getroffen voor verwezenlijking van door hem gemaakte plannen voor een nieuw alfabet van 40 a 44 letter tekens. Een oud vriend van Shaw, mr Mont Follock, zou in dit verband gesproken hebben van „vreemde nieuwe letterte kens". Het nieuwe alfabt zou een phonetisch karakter hebben. Shaw zou hebben bepaald, dat twee van zijn eigen toneelstuk ken en ook werken van andere auteurs in het nieuwe alfabet worden uitgegeven. De wereld heeft 250 millioen kinderen die niet genoeg te eten hebben. In Europa alleen hebben 60 millioen kinderen in 12 ver schillende landen hulp nodig, in hoofdzaak als gevolg van de oor log. linie meldden eenheden van de Ver. Naties dat zij er niet in sla gen konden contact met de com munisten te verkrijgen. Een woordvoerder van generaal Mac Arthur's hoofdkwartier te Tokio deelde gisteren mee, dat de troepen der Ver. Naties er, na vier dagen van harde strijd, Maandag in waren geslaagd een krachtige verdedigingsstelling te betrekken in 't gebied ten Noord- Westen van de Tsjongtsjon. De vijand poogde niet meer de ver bonden strijdkrachten te verdrij ven; de verbonden troepen waren evenwel nog in het defensief. Een woordvoerder van het achtste Amerikaanse leger ver klaarde dat de situatie in Korea in de afgelopen 24 uur „zeer is verbeterd". „Onze linie wordt ge stabiliseerd en niet slechts in de zin dat wij in staat zijn de com munistische aanvallen af te slaan, doch ook in de betekenis dat wij thans hard terug slaan", ver klaarde hij. In het Midden en Oosten van de geallieerde linie rukten de Amerikanen en Zuid-Koreanen nog steeds op naar de Mandsjoe- rijse grens. Piloten rapporteerden, dat zij Zuid-Koreaanse troepen hadden gezien in een plaats op 24 km ten Noorden van Kiltsjoe op de 41ste breedtegraad in het Noord-Oosten. Meer dan 100 Ambonese jon gelui hebben gisterochtend een verklaring in Hotel des Indes aan de U.N.C.I. overhandigd, waarbij zij gedemonstreerd heb ben. Vervolgens hebben Zuid-Mo lukse vrouwen te Soerabaja via de U.N.C.I. een brief aan de Veiligheidsraad gericht, waarin gezegd wordt, dat op de Zuid- Molukken onschuldige vrouwen en kinderen gedood worden door granaten van Indonesische agres- soren, die de menselijke rechten van het volk der Zuid-Moluk- ken aantasten. Zij vragen de raad om opdracht te geven het vuren te staken. Andere Ambonnezen in Oost- Java hebben de Veiligheidsraad getelegrafeerd, dat de berichten over de bezetting van Ambon slechts propaganda zijn om elke bespreking in de raad te voor komen. De woordvoerder van de U.N.C.I. deelde mede, dat de voorzitter van de week, de Australiër Cutts, Dinsdagochtend Natsir zal bezoeken, die in ver band met het vertrek van mi nister Roem naar Lake Success optreedt als waarnemend minis ter van buitenlandse zaken. Griekenland vraagt Engeland om beperking missiepersoneel. Griekenland heeft Engeland verzocht om beperking van het personeel van missies op mili tair-, vloot- en luchtvaartgebied en van de politie tot een mini mum zonder deze evenwel op te heffen. Het verzoek is door minister-president Venizelos aan de Engelse ambassadeur Sir Clifford Norton overgebracht. Dertienjarige redde 3 kinderen. De dertienjarige Hans Bracco te Breda heeft het gepresteerd op drie verschillende tijdstippen een kind uit het water te halen, dat op het punt stond te ver drinken. Hiervoor is hem het Gouden Jan van Hoof-kruis uit gereikt. Deze gouden onderschei ding wordt slechts zeer zelden door het hoofdbestuur der Ver kennerij toegekend. Belgische senatoren bezochten het Zwin. Een groep Belgische senatoren heeft een bezoek gebracht aan het Zwin, in gezelschap van de ingenieur van bruggen en wegen uit Oostende. Het gezelschap werd ter plaatse voorgelicht door de heer C. M. van den Broecke en ir J. van Sandick, respectieve lijk dijkgraaf en ingenieur van het waterschap „Het Vrije van Suis", en door burgemeester J. A. Leenhouts van Cadzand. Zij toon den de noodzakelijkheid aan van een voorziening, opdat de duinen en de zeewering ter plaatse in stand gehouden kunnen worden. In Januari 1951 zal begonnen worden met het graven van een geul, waardoor het Zwin als na tuurreservaat behouden kan blij ven. Blijkens uitlatingen der deel nemers heeft het bezoek verhel derend gewerkt. Ernstig ongeval op spoorweg emplacement te Kwadendamme 26-jarig rangeerder tussen twee buffers bekneld geraakt. Gistermiddag om kwart over één is op het spoorweg-emplace ment te Kwadendamme een ran geerder van de N.S. bekneld ge raakt tussen twee goederenwa gens. De man, de 26-jarige D. Ol denburg uit Utrecht, is met zwa re inwendige verwondingen naar het ziekenhuis St Joanna te Goes vervoerd. Gisteravond was zijn toestand zijn ernstig. Het slachtoffer was tijdelijk te Goes gedetacheerd en werkte in verband met de bietencampagne op de ioslijn. Hoe het ongeval is geschied is niet precies bekend. Noch de machinist, noch een aantal arbei ders dat op de losplaats te Kwa dendamme werkte heeft gezien hoe het ongeluk zich heeft toegedragen. Men hoorde plotse ling een luide gil en bemerkte toen met ontzetting, dat het slachtoffer tussen de buffers be kneld was geraakt. Men vermoedt echter, dat de man, toen hij de wagens aan el kaar wilde koppelen is uitgegle den met het vreselijke gevolg. In het ziekenhuis heeft men on middellijk operatief ingegrepen Het slachtoffer is gehuwd. Flikkerlichten bij overweg te Rilland. Vrijdag 10 November a.s. te 12 uur zullen te Rilland-Bath ter weerszijden van de overweg flik kerlichten In dienst worden ge steld. Koningin Juliana ontvangt jeugdorganisaties. Gisteravond is in Londen het programma bekend gemaakt voor het officiële bezoek dat Koningin Juliana en Prins Bemhard van 21 tot 25 November aan Londen zullen brengen. Het Nederlandse koningspaar zal in Londen de gast zyn van Koning George en Koningin Elisabeth. De reis naar Engeland zal met de kruiser „Jacob van Heemskesk" worden gemaakt. De terugreis wordt per vliegtuig gemaakt. Het zal het eerste officiële bezoek sinds mensen heugenis zyn dat een Nederlands regerend vorst of vorstin aan Engeland brengt. Des avonds wordt op Buckingham Palace een banket aangeboden. Des Woensdags zal een statie- rit door Londen worden gemaakt en heeft een ontvangst plaats door het Londense gemeentebe stuur. Nadat dan in de loop van de middag nog een bezoek zal zijn gebracht aan de in opbouw zijnde Ned. Herv. Kerk zal des avonds een diner worden aangeboden aan de Britse koninklijke familie. Daarna biedt de Britse regering nog een receptie aan. Donderdags zal Koningin Juliana een receptie bijwonen die in de Nederlandse ambassade wordt gegeven voor vertegenwoordigers van jeugd organisaties. Verder zal zij dan nog een bezoek brengen aan „Ti me and talents", een opleidings instituut in Londens Eastend. Prins Bernhard zal dan de Lon dense luchthaven bezoeken. Vrij dag 24 November zullen Koningin en Prins per vliegtuig naar Den Haag reizen, begeleid door vlieg tuigen van de R.A.F. Maandag 20 November vertrek' ken Koningin Juliana en Prins Bernhard met de „Jacob van Heemskerk" uit Rotterdam. In het Nauw van Calais zullen de vorstelijke bezoekers worden ver welkomd door Britse oorlogssche pen en door vliegtuigen van de R.A.F. Namens de Engelse Ko ning en Koningin zal de Hertog van Gloucester in Dover het Ne derlandse koningspaar in Enge land welkom heten. Dinsdag 21 November om 3 uur worden de hoge gasten aan het Victoria sta tion te Londen verwacht. Hier zal de gehele Britse koninklijke fa milie ter verwelkoming aanwezig zijn. In de loop van de middag zal Koningin Juliana een krans leg gen op het graf van de onbekende soldaat in Westminster Abbey, Laatste lezing der nieuwe kerkorde in generale synode der Ned. Herv. Kerk. Op 20 November zal de gene raie synode der Ned. Herv. Kerk op „Woudschoten" te Zeist, bij eenkomen voor een zitting, welke, naar verwacht wordt, drie weken in beslag zal nemen. Als enig agendapunt komt aan de órde de behandeling in laatste lezing van de kerkorde en de ordinantieën waarna in de synode van verdub belde samenstelling eindredactie van en eindstemming over het ontwerp zullen geschieden. Eerst wanneer met een meerderheid van twee-derde der stemmen het ontwerp is aanvaard, kan het als kerkelijke wet kracht verkrijgen. De door de 45 classes aange wezen afgevaardigden voor dg dubbele synode, worden derhalve thans tij de eindarbeid betrekken zodat de generale synode dit keer uit 90 leden zai bestaan. Voor onderzoek van identiteit in kamp bij Göttingen. De honderd, uit Rusland terug kerende Nederlanders, zullen voorlopig worden ondergebracht in het doorgangskamp Friedland bij Göttingen. Zij zullen daar me disch worden onderzocht en ver schillende onduidelijkheden be treffende de identiteit van som migen van hen zal worden opge helderd. Dit werk wordt bemoei lijkt doordat de terugkerenden over het algemeen niet in het be zit. zijn van identiteitspapieren. Bovendien komen er van 100 te rugkerenden slechts 77 voor op de zoeklijsten die door de Neder landse „Tracing-missie" zijn op gesteld. Deze zoeklijsten waren opgesteld aan de hand van ver klaringen van reeds vroeger te ruggekeerde Nederlanders. Op deze lijsten komen 430 namen voor. Een voorlopige vergelijking van de door de terugkerenden opge geven namen met de zoeklijsten heeft uitgewezen, dat ongeveer de helft van de groep in Neder land gesignaleerd is als verdacht van dienstneming in Duitse for maties. Vier der terugkerenden zijn in Nederland bij verstek ver oordeeld wegens politieke mis drijven. Van de overigen is, han gende het verdere onderzoek nog niet bekend op welke wijze zij in Russische krijgsgevangenschap zijn geraakt. Men neemt echter aan, dat een deel dezer Neder landers als gedeporteerde arbei ders of anderzins in de stroom naar Rusland is terecht gekomen en daar verder op dezelfde voet zijn behandeld ais degenen, die in Duitse militaire dienst traden. TWEE ZEEUWEN. Nadat wij kennis konden nemen van een aanvullende lijst is ons gebleken, dat, in tegenstelling tot ons bericht van gisteren, er zich onder de Nederlanders, die uit Russische kampen terugkeren, ook een tweetal Zeeuwen bevindt. In de eerste plaats is dat Joost van Belzen uit Arnemuiden, gebo ren 21 Februari 1925. Hij moet, voorzover bekend, tijdens zijn ver blijf in Duitsland gedurende de bezetting, tot de Kriegsmarine zijn toegetreden. De tweede is Charles de Koster, waarschijnlijk uit Terneuzen, ge boren 13 Juli 1924, die, indien onze inlichtingen juist zijn, lid van de S.S. is geweest, althans in Duitse krijgsdienst is getreden. Mevr. de Casembroot onthulde monument. Xerwyi de regen gestaag uit de zwaar bewolkte hemel viel en de vlag op de Lange Jan traag in de Novemberwind woei, heeft Middelburg gistermiddag niet alleen de dag der bevrijding 6 November 1944 maar ook het uur daarvan, plechtig herdacht. Om even over half vijf onthulde de echtgenote van de Commissa ris der Koningin mevrouw S. C. de Casembroot-baronesse van der Feltz het bevrydingsmonument op de Groenmarkt. De achtergrond van het monument vormt de vervallen muur van de verwoeste Statenzaal, terwyi het pleintje, waarop het monument is geplaatst enerzyds wordt begrensd door de nieuwe Statenzaal en anderzijds door de Nieuwe Kerk. Een groot aantal autoriteiten woonde de plechtigheid by. Men wil in Mei 1951 16.500 man Nationale Reserve hebben Met de invoering van de oor logsorganisatie is dezer dagen de definitieve opzet van de Nationale Reserve tot stand gekomen. In Mei a.s. zullen 15 bataljons zijn geformeerd (16.500 man), voor zien van staven en verzorgings eenheden. De Nationale Reserve is inge voige deze oorlogsorganisatie provinciegewijze verdeeld in dis tricten. Ieder district is weer on derverdeeld in zes stukken, die ieder een compagnie zullen leve ren. De zes compagnieën tesamen vormen het bataljon, dat elk dis trict in Mei 1951 gereed moet hebben. Kolonel Termaten, de inspec teur der Nationale Reserve, ver klaarde te verwachten, dat de op stelling van deze 15 bataljons voor Mei a.s. zonder veel moeilijk heden zal verlopen. Het aantal vrijwilligers bedraagt thans nog ruim 7000. Over de opleiding van de vrij willigers deelde de kolonel nog 't volgende mede: In het eerste jaar worden de vrijwilligers in 200 uren opgeleid tot soldaat. In het tweede jaar van hun op leiding komen de vrijwilligers bij elkaar voor oefeningen in pelo tons, compagnies-en bataljons- verband. Deze .opleiding duurt minder dan 200 uren. Voor cur sussen en kampoefeningen krijgt de Nationale Reserve de beschik king over het kamp Golflinks na bij Arnhem. Dit permanente kamp zal deze maand nog in ge bruik worden genomen. Alle vrij willigers zullen eens per jaar ge durende een week in dit kamp verblijven. Om even voor vieren verzamel den de autoriteiten en genodigden zich op het plein voor het monu ment, dat nog aan het oog werd onttrokken door een dundoek in de Middelburgse kleuren. Onder hen, die de plechtigheid bijwoon den, bevonden zich naast B. en W. van Middelburg en verschil lende raadsleden, de heren mr dr A. J. J. M. Mes, C. Philipse en mr A. J. van der Weel, leden van Ged. Staten, mr W. F. E. Baron van der Feltz, lid der Tweede Kamer, de Griffier der Staten, mr dr B. D. H. Teilegen, de gar nizoenscommandant, majoor J. Potteboom, mevrouw M. J. Sand- berg tot Essenburg-Hiebendaal, de hoofden van dienst der ge meente Middelburg e.a. TOESPRAKEN. Juist toen de plechtigheid be gon viel de eerste regen, hetgeen de vele belangstellenden niet ver mocht af te schrikken. Nadat de Last Post" door een lid van de signaal-afdeling van „Achilles" was geblazen speelde het Middel burgs Muziekcorps o.l.v. de heer Joh. H. Caro Ps. 68. Voor de voormalige Statenzaal stonden achter het monument de vertegenwoordigers van diverse organisaties met -hun vaandels en vlaggen opgesteld. Pastoor H. Snel was de eerste die sprak. Hij wees er op hoe men a.h.w. ge dwongen werd een ogenblik stil te staan, zich te bezinnen en te ge denken aan de moeilijke tijd, die voorbij ging. „De ondergrond van alle ellende", aldus de pastoor, ,moeten we zoeken bij onszelf en bij onze zonde". „Maar", zo ver volgde spr., „Sursum Corda" de harten omhoog tot God, die dit alles toelaat, niet om ons te pla gen, doch om ons te beproeven". „Moge dit monument", aldus besloot de pastoor, „dat heenwijst naar boven, deze gedachten in ons hart steeds opwekken en ons tot groter krachtsinspanning bren gen". Ds P. J. F. van Voorst Vader, de nestor der Middelburgse pre dikanten, las hierna de bekende Ps. 66, waarna hij het Onze Va der bad. Vervolgens speelde het muziekcorps „Wilt heden nu tre den". REDE MR VAN DER WEEL. Hierna sprak mr A. J. van der Weel, die zei: „Het is ongeveer op ditzelfde uur, dat we zes jaar geleden uit de kelders, die ons be schutting schonken op de straten kwamen, omdat de bevrijding was gekomen, waarmee een einde Aanvaring bij Walsoorden. In de nacht van Zaterdag op Zondag zijn op de Wester-Sehelde ter hoogte van Walsoorden het Panamese stoomschip „Hawk" en het Franse stoomschip „Borée" met elkaar in aanvaring gekomen. Beide schepen kwamen aan de grond te zitten. De „Borée" werd Zondagmor gen met zes sleepboten vlotge- trokken en naar Antwerpen ge bracht. De „Hawk" zit nog vast en maakt water. Men zal probe ren een lek in de scheepswand te dichten en 't schip vlot te siepelt ners 5 werklozen telt. De opstand op Porto Rico is thans geheel bedwongen. In Juni van het volgend jaar zal een re ferendum worden gehouden over Amerikaanse voorstellen die aan de bevolking het recht zouden geven een eigen regering te vor men. «- In Japan zijn de laatste 3 maanden ongeveer 10.000 com munisten ontslagen. De Bel gische regering zal waarschijnlijk eerstdaags een verklaring uit geven betreffende de beëindiging van de staat van oorlog met Duitsland. Een Hamburgs in genieur heeft een „supersonische dodende straal" uitgevonden te gen insecten. Binnen een straal van 300 meter zou elk insect tot de grootte van een sprinkhaan worden gedood. Een Nederlandse firma heeft reeds een contract afgesloten voor de productie van de toestellen. Labour heeft in het Lagerhuis in een stemming over de woninbouw de conserva tieven met 300 tegen 288 stem men verslagen. Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp inge diend ter regeling van het bestuur in de gemeente Finsterwolde. Een communistische raadsmeerder- heid (van de 11 raadsleden zijn er 6 communist, waarbij de twee wethouders) maakt in deze Gro ningse gemeente een wettelijk verantwoord bestuur onmogelijk. In Mei van het volgend jaar zullen de Philips fabrieken in Eindhoven hun 60-jarig bestaan vieren. De minister van Oorlog en Marine, mr H. L. 's Jacob, is gistermiddag uit New York, waar hij de conferentie van ministers van defensie van de bij het At lantisch Pact aangesloten landen heeft bijgewoond, op Schiphol teruggekeerd. In Rotterdam is gisteren de Stichting Klinisch Hoger Onderwijs officieel aange vangen. Doctorandi in de genees kunde kunnen hier worden opge leid tot arts. Het aantal werk lozen steeg in October van 49.135 tot 53.032. Hiervan waren 2216 gedemobiliseerden. In Zeeland steeg het aantal werklozen van 493 tot 654. Dit betekent dat Zee land per 1000 mannelijke inwo- kwam aan een tijd, die we de langste en moeilijkste periode van ons leven zullen kunnen noemen". Spr. herinnerde aan de Meidagen van 1940 en herdacht de slacht offers die toen vielen. Voorts her innerde mr Van der Weel aan de capitulatie op 14 Mei 1940, doch zo zei hy: „We geloofden in een wonder, dat voedsel vond omdat Zeeland door bleef vechten". Mr Van der Weel liet verder alle oorlogsleed de revue passe ren en wees op de band, die ieder in moeilijke dagen kende en waar bij verschil in politiek of gods dienst wegviel. Sprekende over de bevrijding zei spr.: „Bedenkt ook de rijkdom, die we herkregen, maar", zo vervolgde hij, „hebben wij die vrijheid gebruikt, zoals we ons dat in de bezetting hadden voorgesteld Zien we deze vrij heid nog in het licht van de of fers, die daarvoor zijn gebracht? Weten we onze vrijheid nog wel zo te waarderen als we in de oor logsdagen hebben gedaan", aldus spr., die de aanwezigen opriep zich te bezinnen op de onvergan kelijke waarde van de vrijheid. Wat de oprichting van het monu ment betreft, zei mr Van der Weel, dat men dit heeft geplaatst op één der oudste en één der hoogstgelegen plaatsen van de stad. Tot de burgemeester zei spr. „Uw burgers hebben behoefte ge voeld te getuigen hoe men heeft geleden in de jaren voor de be vrijding, doch ook hoe men krach tig is gebleven in het geloof, dat rechtvaardigheid en eerlijkheid zou zegevieren. In samenwerking met 't Middelburgs Hulpcomité", zo besloot mr Van der Weel, „wil de burgerij herdenken datgene wat men in Middelburg nooit ver geten zal". ONTHULLING, Hierna trad mevrouw de Ca sembroot op het monument toe, waarop het dundoek langzaam naar beneden kwam, en het fraaia beeld werd onthuld. De burge meester mr dr N. Bolkestein aan vaardde vervolgens een loden ko ker, waarin een perkament is op geborgen, waarop alle namen staan van de Middelburgers, die in de oorlog zijn omgekomen. De koker werd door de burgemeester onder het monument begraven. Hierna werden alle gevallenen ge- eerd, door het in acht nemen van twee minuten stilte, waarna het Wilhelmus weerklonk. Met een hoornsignaal werd de plechtige onthulling besloten. De burgemeester sprak hierna een kort dankwoord tot allen, die hebben meegewerkt aan het tot standkomen van het monument en ook bracht hij dank aan de ontwerper prof. Wenckebach, die persoonlijk deze onthulling bij woonde. Maandag heeft de Amerikaanse consul te Rotterdam, mr Bartley Patrick Gordon, vergezeld van zijn secretaris, een bezoek ge bracht aan verschillende instel lingen en instanties te Middel burg en Vlissingen. Na een bezoek aan de burge meester van Middelburg werd met de directeur van het Econo misch Technologisch Instituut, drs M. C. Verburg, de mogelijk heid besproken voor verruiming der handelsbetrekkingen. De heer Gordon verklaarde, dat hij het op prijs zou stellen, wan neer aan de zakenlieden van de provincie Zeeland bekend zou worden gemaakt, dat zy zich hiervoor hetzij persoonlyk hetzy schriftelijk met het Amerikaanse consulaat, Parklaan 38 te Rotter dam, in verbinding kunnen stel len. Door middel van zgn. „im- port-exporttradc-opportunlties zal het consulaat deze geïnteres seerden gaarne met Amerikaanse fabrikanten en handelaren in con tact brengen. Daarna volgde een bezoek aan de Ijzergieterij .van de Fa Bod- daert en Co. te Middelburg, de burgemeester van Vlissingen, de directie van het Havenbedrijf al daar en de Kon. Mij „De Schelde". De collecte voor de fondsen ter verzorging der Prot. Chr. mi litairen heeft te Vlissingen opge bracht f 385,09. DE BILT ZEGT: Weinig verandering. Zwaar bewolkt met plaatselijke opklaringen en hier en daar, voor namelijk in het Noorden van het land, enkele lichte buien. In de ochtend plaatselijk mist, voorna melijk in het Zuiden van het land. Meest matige wind tussen Noord en Noord-Oost. Weinig verande ring in temperatuur.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1950 | | pagina 1