v Kon. Mij „De Schelde" bestaat 75 jaar
Wat groeide uit de ideën van Tideman
en de energie van Arie Smit
Smit: verpersoonlijking van durf,
energie en kunde.
SOCIALE WETGEVING.
Gauw en Grondig
O Shampodor Ml''
Margery Lovell
Zeeuws cMefiJUi
FUNDAMENT VAN VLISSINGENS WELVAART
Vlissingen groeide van
van 9.000 tot 23.000
inwoners.
LAXE ER-AKKERTJES
Een naam, die een begrip werd
in heel de wereld.
Werfje fe Kinderdijk
basis van vele grote
ondernemingen.
ZWARTKOP fe
Echtgenote van Commissaris der Koningin
zette Burgemeester van Goes „op de foto".
De Kinderbijslaglijst.
Koffie is
duur geworden,
Donderdag 5 October 1950
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 1
Vllssingen herdenkt dit jaar verscheidene jubilea. De voornaamste vatf alle is het 75-jarlg be
staan van de N.V. Kon. Maatschappij „De Schelde", dat Zaterdag 6 October herdacht wordt;
tonder veel fanfares overigens. Wanneer men wil weten van welk een enorme betekenis „De
Schelde" voor Vllssingen geweest is, moet men zich trachten voor te stellen, hoe het 75 jaar ge
leden met Vllssingen, ja met heel Zeeland was gesteld. In de eerste helft van de negentiende
eeuw had Zeeland zijn voorspoed vrijwel geheel verloren zien gaan, door verzanding van havens
en waterwegen en doordat handel en nijverheid zich meer op Holland gingen orienteren. Maar
dank zij de mannen, die van «aanpakken en doorzetten wisten en de verlopen marinewerf deden
uitgroeien tot een bedrijf van wereldformaat, is Vllssingen in 75 jaar gegroeid van een plaatsje
met 9000, tot een stad met rond 23.000 inwoners.
Neen, het Vlissingen van om-
itreeks 1875 leek, economisch ge
zien, in de verste verte niet op
de stad van thans. De Schelde-
atad was in verval geraakt, zoals
trouwens heel Zeeland en slechts
krachtige middelen konden nieu
we perspectieven openen. Napo
leon verplaatste in 1809 het Ma
rine-etablissement naar Vlissin
gen in de hoop de stad nieuwe
voorspoed te kunnen bezorgen,
het legde echter geen gewicht in
de schaal.
Er moest eerst een kanaal door
Walcheren gegraven worden, een
spoorlijn aangelegd en een stoom
vaartmaatschappij „Zeeland" op
gericht worden eer de groei van
Vlissingen kon beginnen.
Toen in 1869 de marinewerf op
geheven werd en de „Directie der
Marine" met de vele hoge offi
cieren en manschappen Vlissin
gen verlieten, scheen de stad ten
ondergang gedoemd. Jarenlang
leed de stad 'n kwijnend bestaan,
totdat er twee mensen kwamen,
die de fundering zouden leggen
voor nieuwe welvaart. Het waren
de hoofdingenieur der Marine te
Vlissingelf* de heer- B. J. Tide
man en de Slikkerveerse scheeps
bouwer Arie Smit.
Mislukte poging.
Tideman was een buitengewoon
knap man. In Vlissingen werd al
vroeg zijn bekwaamheid erkend,
door hem tot lid van de gemeen
teraad te kiezen.
Als 31-jarig jongmens heeft
deze in 1865 een brochure uit
gegeven, waarin hij een denk
beeld opperde om te Vlissingen
een dergelijke grote werf te
stichten. Het benodigde kapitaal
schatte hij op tien millioen gulden.
Tideman ging onmiddellijk aan 't
werk om dit kapitaal bijeen te
brengen en stond dus niet stil bij
het woord alleen. Hij polste de
bankwereld en heeft 11 Septem
ber 1865 aan de regering in een
uitvoerig request een concessie
gevraagd. Het is hem evenwel
niet gelukt en mede daardoor
werd niet Tideman, maar Arie
Smit uiteindelijk de stichter van
een der bloeiendste scheepswer
ven in Nederland.
Dus geen werf in Vlissingen.
Toch scheen het beter te gaan
voor de Zeeuwse handel en nij
verheid. De Zeeuwse spoorweg
werd aangelegd, het kanaal door
Walcheren werd gegraven, men
begon in Vlissingen een voor die
tijd zeer groots opgezette haven
aan te leggen, die in 1873 door de
Koning feestelijk werd geopend.
En het was bij die gelegenheid,
dat Tideman (inmiddels van Vlis
singen overgeplaatst naar de werf
te Amsterdam) Koning Willem
III wist te overtuigen van de
wenselijkheid om de werf van de
marine, die in Vlissingen toch
ongebruikt lag, aan 'n particulier
af te staan voor het bouwen van
nieuwe schepen.
De Koning droeg aan Tideman
op om na te gaan, of er bij par
ticulieren wel belangstelling be
stond voor de failliete boedel in
Vlissingen.
Ingez mededeling, advert.)
imtiuie&jft
Arie Smit kwam.
Juist in die dagen kwam Arie
Smit uit Slikkerveer in Vlissin
gen. Smit voelde wel voor over
name van de oude marinewerf.
En Tideman begon hoop te krij
gen, dat de werf en Vlissingen
zouden herleven!
In October 1873 gingen zij bij
Koning Willem UI op audiëntie
en de Koning stemde in met het
denkbeeld, dat Arie Smit de Vlis-
slngse werf weer in bedrijf zou
brengen.
Twee jaar zijn er toen voorbij
gegaan met onderhandelingen
tussen Arie Smit en de Staat der
Nederlanden. Al was de oude ma
rinewerf 'n failliete boedel, daar?
om deed de Staat er nog niet ge
makkelijk afstand van.
Op 8 October 1875 werd de op-
richtingsacte gepasseerd van „De
Schelde", scheepsbouw- en werk-
tuigenfabriek.
Tot directeur werd benoemd de
heer J. van Raalte. Commissaris
sen werden de heren Arie Smit,
Slikkerveer; J. Rensburg en G. S.
Pieters, Rotterdam; mr J. P. L.
Buteux, griffier der Staten van
Zeeland te Middelburg en F. Wi-
baut te Vlissingen. Tideman bleef
dus verder op de achtergrond.
Niettemin beantwoordde het
begin allerminst aan hetgeen Ti
deman er zich van had voorge
steld. Het kapitaal bedroeg
slechts f 200.000 en de terreinen
besloegen slechts 4 H.A.
Het eerste schip.
Het eerste schip was ook al
niets geweldigs: een viskotter,
„De Zeeuw" genaamd, was bouw-
nummer 1. Voortdurend is „De
Schelde" gegroeid, hoe groot ook
met name in de eerste twintig
jaren de moeilijkheden soms wa
ren en met hoeveel vuur Arie
Smit ook moest vechten voor het
plaatsen van Nederlandse orders
bij Nederlandse werven.
Gestadig groeide het aantal ar
beiders en ambtenaren: 20 in
1875, 200 in 1876, 850 in 1890,
1400 In 1905, 2312 in 1920, 4184
in 1949!
Gestadig groeide ook het bedrag
van lonen en salarissen. Van
f 75.000 in 1876 tot t 3.647.000 in
1920 en f 10.607.000 in 1949!
In 1879, vier jaar na de op
richting, kwam de Koninklijke
Marine met de eerste opdracht
voor een Nederlandse oorlogs
bodem. Het was een spartorpedo-
boot, die In 1896 gevolgd werd
door een pantserschip, de „Evert-
sen", en in 1898 door een kruiser,
de „Zeeland".
In 1905 bouwde „De Schelde"
op eigen initiatief een onderzee-
(Inaez. mededeling, advert.)
werken
teoen verstopping
boot, de „Luctor et Emergo", die
in 1906 door de Koninklijke Ma
rine werd overgenomen en in het
jaar 1906 kwam ook de eerstè
grote torpedoboot gereed, de G 1.
In 1909 werden voor het eerst
door „De Schelde" torpedoboot-
jagers .afgeleverd en talrijke op
drachten voor de Nederlandse
marine zijn daarna nog gevolgd.
In 1882 werden de eerste schepen
gebouwd voor de „Roterdamse
Lloyd", namelijk de „Batavia" en
de „Soerabaja", terwijl de Maat
schappij „Nederland" in 1896 voor
het eerst een order voor een mail
schip in Nederland plaatste. Hier
een overzicht van hetgeen in de
75 jaren door „De Schelde" is ge
bouwd en afgeleverd:
Passagiersschepen 55
Vrachtschepen 45
Kleinere- en binnenvaar
tuigen 69
Marine en gouvernements
schepen 76
Ombouw schepen4
Scheeps- en landmachines 760
Scheeps- en landketels 1450
Constructiewerken 120
Koelinstallaties voor schepen
en koelhuizen 85
Ook de werf en de fabrieken
hebben voortdurend uitbreiding
ondergaan. Besloeg de in 1875
opgerichte werf met inbegrip van
de machinefabriek een terrein
van 4 HA., thans beslaat het
Scheldecomplex niet minder dan
41 H.A.I
Uitbreidingen.
Op 1 Juni 1880 brandde de oude
machinefabriek volkomen af. Er
werd een nieuwe voor in de plaats
gebouwd, modern, veel groter dan
de oude, aangepast aan de eisen
des tijds. Desondanks waren reeds
in de eerstvolgende jaren nieuwe
uitbreidingen nodig. En intussen
werden er bovendien bijgebouwd:
'n timmerfabriek, een electrische
centrale, een nieuw kantoorge
bouw, terwijl op het Eiland ter
reinen werden verkregen voor
verdere uitbreidingen.
De sluizen werden te klein en
het werd noodzakelijk, dat de re
gering een nieuwe sluis bouwde.
Dit geschiedde in 1927. In 1939
kwam het Eilanddok tot stand.
Naast dit dok werden drie nieu
we hellingen gebouwd, alle over
dekt, die in de tweede wereldoor
log geheel werden verwoest, maar
thans hersteld zijn. Als Tideman
dat alles eens had kunnen zien
De jaren 1940—1945 waren
uiteraard jaren van stilstand. Het
zijn zware jaren geweest. Ernstige
verwoestingen werden in het be
drijf aangericht, er werd een
schade veroorzaakt van vele mil-
lioenen guldens.
Thans is de schade hersteld en
dat er na de bevrijding gewerkt
is blijkt wel uit het volgende
overzicht.
De „Willem Ruys" (Kon. Rott.
Lloyd), de „Borneo" (St. Mij Ne
derland), de „Wain'gapoe" (Kon.
Pake tv. Mij), de „Carbet" en de
„Carimaré" (vrachtschepen voor
de Comp. Gén. Transatlantique)
en de Zeeuwse veerboten „Konin
gin Juliana" en de „Prins Bern-
hard" werden nieuw gebouwd.
De „Koningin Emma" en de
„Prinses Beatrix" (Stoomv. Mij
Zeeland), de „Indrapoera" (Kon.
Rott. Lloyd), de „Jagersfontein"
(Ver. Ned. Scheepsv. Mij) „Stad
Breda" (Halcyonlijn), de „Au-
stanger" (Noorwegen) en het
Franse s.s. „Colombie" (Comp.
Gén. Transatlantique) werden
volledig omgebouwd of afge
maakt.
KRONIEK VAN EEN GESLACHT.
(Ingez. mededeling, advert)
Acht van de tien mannen en
vrouwen boven de veertig
z(jn vatbaar voor Rheumatische
pijnen. Dat komt omdat, als die
eerste jeugd achter de rug is, de
bloedzuiverende organen allengs
trager gaan werken. En zo is het
dan de hoogste tijd om regelma
tig Kruschen te nemen. De zes
minerale zouten van Kruschen
hebben een natuurlijke aanspo
rende werking op die bloedzui
verende organen. Naarmate die
nu weer op gang komen, krijgen
de onzuiverheden in het bloed
geen kans meer zich vast te zet
ten en hun slopende werk te doen.
Rheumatische pijnen maken cha
grijnig, want ze verstoren Uw
goede humeur; op de duur zit ge
Uzelf en anderen in de weg.
Wordt liever weer de oude. Neem
Kruschen als een vaste dage
lijkse gewoonte.
Twee schepen voor België.
Bij L. Smit en Zn. te Kinder
dijk is deze maand de te water-
lating te verwachten van het
Casco" van een grote zelfvaren-
ed stoomhopperzuiger, de „Ma-
tadi", gebouwd voor rekening
van het Belgische ministerie van
overzeese gebiedsdelen. Dit is
een zusterschip van de „Mateba",
een schip, dat door Smit reeds
werd afgeleverd en een goed ge
slaagde proefvaart maakte.
De „Matadi", een stoomhop
perzuiger van bijna 68 M. lang,
vaart op eigen kracht. Hopper-
inhoud 800 M3., uitgerust met
stoommachine van 1100 pk., de
i ketels worden met olie gestookt.
Beide schepen zijn vervaar
digd voor werk in de Belgische
Congo.
Hun achternaam is Smit. Hun voornamen zjjn Jan, Kees, Leen-
dert, Fop of Arie. Hun stamvader bouwde aan de Kinderdijk tus
sen Botterdam en Dordrecht kleine scheepjes voor de rivier-vis
vangst en zo nn en dan een beurtvaardertje. Thans zjjn vele grote
Nederlandse ondernemingen, die over de gehele wereld bekend zjjn
verbonden met de naain Smit: de scheepswerven van J. en K.
Smit te Kinderdijk, de werven „Da Noord" en die van J. Smit
Czn te Alblasserdam, de electromotorenfabriek Smit te Slikker
veer, de E.M.F. te Dordrecht, de Transformatorenfabriek Smit
te Nijmegen, de werf van P. Smit te Rotterdam, de beroemde L.
Smit en Co's Sleepdienst te Botterdam en de K.M.S. te Vlissingen.
Smit werkte voor China, Zuld-Afrika, Argentinië, Turkije, de
Suez-Kanaal Mi), ja voor vrijwel Ieder land ter wereld.
ter in ons land zijn naam en zijn
werf groeide met de dag.
Fop Smit grondlegger.
Het was Fop Smit die een ra
dersleepboot bouwde en te Helle-
voetsluis stationneerde. Dit werd
het eerste vaartuig van de later
door zijn zoon opgerichte L. Smit
en Co's Sleepdienst. Het was Fop
Smit die een rederij stichtte voor
het verkeer op de grote rivieren
en er de raderboten voor bouwde.
Het was Fop Smit die met de
gewezen zee-officier W. Cores de
Vries en Willem Ruys een pakket
dienst oprichtte voor het onder
houden van de verbindingen tus
sen Java en de andere Oost-In
dische eilanden. De voorgangster
van de K.P.M. was geboren en de
eerste schepen werden door Smit
gebouwd. Het was Fop Smit die,
toen er geen lading was voor zijn
zeilschepen, rijst kocht en er mee
in de handel ging. En toen de
rijstpellers in de Zaanstreek en
te Zwijndrecht hem buiten de
rijsthandel wilden houden en zijn
rijst slecht pelden, brak hij het
monopolie van de Zaankanters
door zelf een pelmolen te bouwen.
Dat alles, dat grote aantal
werkplaatsen, werven, rederijen
en constructiewerkplaatsen is
ontstaan uit het werfje in het
dijkdorpje Kinderdijk. Daar had
den reeds vele Smitten ais
scheepstimmerman gewerkt. De
grote bloei begon in 1823. Toen
werkte daar Fop Smit, die vier
zoons had, Pieter, Jan, Leendert
en Fop. De „ouwe" Fop was
reeds 46 jaar toen hij eindelijk de
kans zag iets anders te bouwen
dan klein spul voor de rivier
vaart.
Het eerste grote stoomschip
van Fop Smit, de „Willem 1"
werd een succes en al spoedig
kwamen er meer opdrachten voor
de bouw van raderboten De naam
Smit was gevestigd en de werf
briedde zich uit. Maar aangezien
de wereldzeeën nog beheerst wer
den door het zeilschip en niemand
Smit zo'n schip liet bouwen,
bouwde hij voor eigen rekening
een flinke galjoot, geschikt voor
de vaart op Brazilië en de Mid
dellandse Zee. Zo werd hij van
bouwer ook reder en in Rotter
dam werd zijn naam bekend.
Willem Ruys, de grondlegger
van de Rotterdamse Lloyd, liet
hem het eerste schip van zijn
vloot bouwen en later nog vele
andere. Op 46 jarige leeftijd was
Fop Smit nog een onbetekend
scheepsbouwertje; tien jaar later
kende iedere reder en bouwmees-
Ingez. mededeling, advert.)
r
ten v#e\daad
Uw haan fl
FEUILLETON.
door
EMILY S. HOLT.
16) -o—
17) o—
„Nu", zei hrij beleefd, „we zul
len voor het ogenblik maar niet
verder doorgaan over die kwes
tie, maar begrijp goed, mijn
dochter, dat dit boek de vrese
lijkste ketterjj bevat! Heeft
Broeder Rous dat ook niet ge
zegd? Allerlei dwalingen komen
er in voor, die door jonge men
sen niet te onderscheiden zijn,
maar wel door de vaders van de
kerk, die ze aan hen, die nede
rig en zachtmoedig zjjn, kunnen
verklaren."
Hij hield op, blijkbaar van me
ning, dat hij grote indruk had
gemaakt. Op Margery's ant
woord had hij helemaal niet ge
rekend
„Ik weet heel goed, eerwaarde
vader", zei ze, „dat ik nog heel
jong en onwetend ben; maar ik
geloof niet, dat ik te jong ben,
om de woorden van Christus te
begrijpen. Zegt Hij niet,Zo
iemand Gods wil doet, die
zal van deze leer erk" oen, of
zij uit God is?" Zegt Hij ook
niet: „Onderzoekt de Schrif
ten?" Tegen wie zegt Hg dat,
vader? Tegen de vaders van de
kerk? Neen, maar tegen ongelo
vige Joden, en niet tegen chris
tenen. Zegt Hij daarenboven ook
niet: „Hij, die Mij veracht en
Mijn woorden niet aanneemt,
heeft die hem oordeelt. Hat
woord, dat Ik tot hem gesproken
heb, dat zal hem oordelen ten
laatsten dage"? Hoe kan ik nu
het woord leren kennen, dat mij
zal oordelen, eerwaarde vader,
als ik het niet lees? Zijn woord
verachten, dat doen wij toch ze
ker, als wij het veronachtzamen.
Hoe kan u daarenboven zeggen,
dat dit boek ketterij, en verkeer
de leer bevat! Zou Christus, de
Zoon van God, een verkeerde
leer kunnen onderwijzen? Doet
God kwaad? Zal God hen be
driegen, die naar Zijn waarheid
vragen? Neen, Vader, ik geloof,
dat u niet ten volle beseft, wat
u gezegd heeft; want Hij onze
Heer, is de Weg, de Waarheid en
het Leven; niemand komt tot de
Vader dan door Hem."
De Abt was sprakeloos. Zwij
gend keek hij Lord Marnell aan.
„Nu ziet u, eerwaarde vader",
zei Lord Marnell knorrig, „hoe
dit boek haar geest al bedorven
heeft. Noem je het een klein
kwaad, Madge, dat jij je leer
meester, als hij je wil onderrich
ten, durft tegenspreken, met
woorden uit een boek? Schaam
je je niet?"
,Neen, ik schaam mij er hele
maal niet voor", antwoordde
Margery kalm, „want de eer
waarde vader leert mij de woor
den van mensen, en de woorden
uit mijn boek zijn de woorden
van Christus; en als het komt tot
een strijd tussen Christus en de
mensen, is er geen twijfel, wie
de overwinnaar zal zijn."
De Abt zat haar nog steeds
zwijgend aan te staren. Haar ge
zichtje gewoonlijk zo kalm en
bleek, werd terwijl zij sprak, ge
heel verhelderd, maar met een
licht, dat niet van deze aarde
was; en hij kon het niet begrij
pen. Haar optreden, zo rustig, en
toch zo beslist, zo vriendelijk,
maar toch zo weinig bevredi
gend, was hem een raadseL Hij
zag alleen het omhulsel en kon
niet ontdekken, waarin haar
grote kracht lag.
„Lord Marnell", zei hij versla
gen, „ik zou u wel even afzon
derlijk willen spreken. Wil u ons
daartoe vergunning geven, Lady
Marnell?"
Margery stond op, boog en
verliet meteen het vertrek, maar
zij nam haar boek mee, en nie
mand belette haar, dit te doen.
Milord", zei de Abt, toen zij
weg was, „ik ben geheel ver
bijsterd. Ik weet niet, wat ik
met uw vrouw beginnen moet.
Het beste zal, dunkt mij zijn, om
haar eerst met zachtmoedigheid
te behandelen; en als zij geen
berouw toont, dan
Hij voleindigde de zin niet,
maar Lord Marnell begreep hem.
HOOFDSTUK IV.
Bericht van huis.
Het was een prachtige heldere
avond. De maan schoot haar zil
veren stralen uit over de verla
ten stille straten van Londen, en
bij haar licht kon men een man
in reistenue onderscheiden, die
langzaam voortliep door Fleet-
street, en alle huizen aankeek,
alsof hij niet precies wist, waar
hij wezen moest.
In de reiziger herkennen wij
Richard Pynson, hoewel hij er
veel ouder uitziet, dan toen wij
hem het laatst ontmoetten.
Opeens blijft hij staan en kijkt
nqar boven. Uit een erker vlak
boven zijn hoofd, bereikt hem
het geluid van een zachte stem,
die een bekend Latijns lied
zingt.
Hij twijfelt niet langer, wat
betreft het huls, maar klopt met
een aan de poort. In de stem van
Margery Lovell zou hij zich nooit
kunnen vergissen. De oude por
tier, half in slaap, kwam naar de
poort en riep, alsof hij een
schildwacht was: „Werda!"
„Een vriend, een bode van me
vrouw Lovell, die graag een
ogenblik Lady Marnell zou wil
len spreken."
Zodra de portier de naam Lo
vell hoorde, gooide hij de poort
open en zei: „Komt u binnen."
(Wordt vervolgd.)
Op 88-jarige leeftijd overleed Fop
Smit als een rijk en algemeen be
kend man.
Energie en durf.
Zijn zoons zetten het werk van
hun ondernemende vader voort
en die werden weer opgevolgd
door hun zoons. En al deze man
nen met de goede oude familie
namen van Jan, Kees, Fop, Leen
dert en Arie, hadden dezelfde
energie en durf als hun grote
voorganger.
Toen men' in Amsterdam en
Rotterdam nog met petroleum-
en gaslampen zijn ogen verknoei
de gloeiden in Kinderdijk reeds
electrische lampen gevoed door 'n
centrale, die door een Smit was
gebouwd.
Alleen was de centrale nog
niet bijzonder sterk en iedereen
in Kinderdijk wist 'c avonds, wan
neer Jan Sm.it die om zijn
lichaamsgewicht ter onderschei
ding van gelijknamige neven
„Dikke Jan" werd genoemd
naar boven naar zijn slaapkamer
ging. Want „Dikke Jan" bezat de
eerste lift in ons land en die had
zoveel stroom nodig dat dan
overal het licht uitging!
Een der eerste telefoontoestel
len welke Bell in Europa verkocht
ging naar een Jan Smit, die het
ding cadeau gaf aan zijn twee
neven Jan en Kees, die ieder een
werf hadden; de een te Kinder
dijk de ander in Krimpen aan de
Lek. Als de twee broers iets van
elkaar moesten weten, ging een
kantoorbediende met een bootje
de rivier over. „Het is veel ge
makkelijker wanneer jullie een
telefoon hebben", zei oom Jan.
Jan en Kees legden met behulp
van neef Willem, die in Slikker
veer een fabriek voor electrische
apparaten had, een kabel door de
rivier en spaarden veel tijd uit.
Tientallen jaren later kwam de
Strijd tegen T.B.C. in Zeeland begonnen.
Zes en tachtig procent van Goese
bevolking meldde zich voor onderzoek.
De strijd tegen volksvijand no. 1, de T.B.C., is gisteren in Goes
begonnen. In één der zalen van het Schuttershof heeft de echt
genote van de Commissaris van de Koningin, mevr. de Casembroot
V. d. Feltz, door een druk-op-de-knop haar hulp verleend bij het
maken van de eerste foto.
Degene, die liet eerst „voor de lens" kwam, was de burgemeester
van Goes, mr W. C. ten Kate, tevens voorzitter van de commissie,
die zich te Goes met het voorbereidend werk beeft belust.
Dr H. Doeleman, arts te Goes,
sprak een woord van welkom tot
de aanwezigen, onder wie ook dr
J. R. v. d. Borgh, Geneeskundig
inspecteur voor Zeeland, de
heer A. Buijs, wethouder van
Goes en de gemeentesecretaris, de
heer B. Burger. Een speciaal
woord richtte hij tot mevr. de
Casembroot, die, omdat haar
echtgenoot wegens ziekte niet
aanwezig kon zijn, zo bereidwillig
was geweest de officiële opening
te verrichten.
Spreker hoopte, dat de gehele
Zeeuwse bevolking, niemand uit
gezonderd aan dit onderzoek zal
meewerken.
Ook Mevr. de Casembroot, die
Couponboekjes voor zieken
fondspremie worden in prijs
verhoogd.
Van de zijde van de zieken
fondsraad wordt medegedeeld
binnenkort zullen voor de premie
der verplichte ziekenfondsverze
kering couponboekjes worden
verkrijgbaar gesteld, waarvan de
prijs, vergeleken bij die van de
tegenwoordige couponboekjes,
verdubbeld. Met nadruk wordt er
de aandacht op gevestigd, dat dit
geen premieverhoging betekent,
Het bedrag, dat de werkgevers
voor een couponboekje betalen, is
een voorschot op de door hen te
betalen premie. Dat bedrag wordt
in mindering gebraent op hetgeen
de werkgevers op een later tijd
stip aan de Raad van Arbeid of
de bedrijfsvereniging, waarbij zij
zijn aangesloten, aan premie voor
de verplicme ziekenfondsverzeke
ring hebben te voldoen.
De nieuwe couponboekjes
welke ook een ander model zullen
hebben worden niet alle op één
tijdstip, maar geleidelijk in om
loop gebracht. Waar nog een
voorraad van bepaalde series
boekjes van het oude model aan
wezig is, zal deze eerst worden
uitverkocht. Van 1 Januari 1951
af zullen echter uitsluitend cou
ponboekjes van het nieuwe model
verkrijgbaar zijn.
P.T.T., die het monopolie van het
telefoonverkeer bezat tot de
ontdekking dat de twee Smitten
elkaar interiocaal belden zonder
er een cent voor te betalen!
Leeuw van Vlaanderen.
Van Kinderdijk zwermden de
Smitten uit naar andere plaatsen
in Nederland.. Arie Smit vestigde
zich in Vlissingen, waar hij de
verlopen marinewerf overnam.
Het werfje werd een grote werf:
de Koninklijke Maatschappij „De
Schelde" en een Arie Smit is er
directeur.
De oude Arie Smit, die als velé)
Smitten ook een uitstekend di
plomaat was/%i om zijn krachti
ge figuur, zijn tomeloze energie
en zijn patriarchale hoofd wel
de „Leeuw van Vlaanderen" werd
genoemd, kreeg in 1889 het ver
zoek burgemeester van Vlissingen
te worden. „Goed", zei de leeuw,
stak zijn klauw uit en veegde met
één slag alle tegenstand en voor
ingenomenheid weg, welke de
vooruitgang van de stad tegen
hield Toen hij negen jaar later
aftrad, was Vlissingen gegroeid
van 9500 tot 22.5000 inwoners!
(Vrij naar „Succes").
Dezer dagen staat de kinder
bijslaglijst weer in het middel
punt der belangstelling. Vorige
week was de laatste van een ka
lenderkwartaal en deze week de
eerste van een nieuw kalender
kwartaal. Deze week dienen de
kinderbijslaglijsten van het ver
streken kwartaal te worden in
gezonden. Meer dan 600.000 ge
zinshoofden krijgen dan een taak
te vervullen. Wie deze taak ver
waarloost, ondervindt daar zelf
de onaangename gevolgen van.
Want men ontvangt geen uitke
ring. Is men te laat met inzen
den, dan werkt dat ook vertra
gend op de uitkering.
Er zijn heel wat arbeiders, die
een uitgesproken tegenzin tegen
de -kinderbijslaglijst hebben en
desondanks toch vlot geholpen
willen worden. Die deze lijst zien
als eea kinderlijk examen op
hun correctheid en zorgyuldig-
heid. Die zich stoten aan de uit
drukkingen, moeten, niet mogen
en dienen. De woorden moeten
en moet komen op iedere lijst
zevenmaal voor. Ja, ja, er moet
heel wat voor gedaan worden
om in 't bezit van de bijzondere
postwissel te komen.
Laten we de lijst eens nader
bekijken.
Bekijken is eigenlijk het goede
woord niet. Grondig lezen is be
ter, want geen der 27 vragen
mag onbeantwoord ^lijven.
Maar dit is nog maar een on
derdeel van al het werk. Iedere
lijst moet verder een nauwkeu
rige opgave bevatten van de na
men en adressen van de werk
gevers, bij wie men werkte, het
aantal dagen, waarop werd ge
werkt en het loon, dat werd ont
vangen. Bovendien moet men
dan nog opgeven, bij welk or
gaan de werkgever voor de uit
voering der kinderbijslagwet is
aangesloten en onder welk num
mer en tenslotte wordt dan nog
een handtekening voor accoord-
verklaring van de werkgever
gevraagd.
Het is te begrijpen, dat heel
wat arbeiders hier weinig van
terechtbrengen. Een soort aan
geboren slordigheid doet hun pas
naar de kinderbijslaglijst grijpen
als anderen de centen al op zak
hebben. Het wekelijks noteren
der gewerkte dagen met het ont
vangen loon wordt achterwege
gelaten. Da handtekening van de
werkgever wordt lAbak pas ge
vraagd, als men er weken gelo
den ontslagen werd. En steeds is
men achter, stelt men uit, ver
gist men zich, enz., met het ge
volg, dat moeder de vrouw de zo
dringend nodige kinderbijslag
niet ontvangt. En dat men gaat
moppeien op het uitvoerings
orgaan dat maar niet uitbetaait.
Terwijl de fout volstrekt bij
zichzelf gezocht moet worden.
Het grootste gedeelte der ar
beiders is evenwel van ander
hout gesneden. Die zorgen, dat
de eerste dagen van het nieuwe
kalenderkwartaal de lijsten keu
rig en volledig ingevuld zijn
verzonden. Die weten, dat zij
dan na 2 of 3 weken het bedrag
van deze spaarregeling in huis
kunnen hebben. Want de kwar-
taalsgewijze uitkering der kin
derbijslag werkt als een zeer ge
waardeerde spaarregeling voor
bizondere uitgaven. Het totaal
bedrag aan kinderbijslag, dat
ieder kwartaal op deze wijze in
de gezinnen komt, gaat de veer
tig millioen te boven en is van
zeer grote betekenis.
Dezer dagen is de wetswijzi
ging afgekondigd, die diverse
wijzigingen bevat van de be
staande Kinderbijslagwet. Deze
herziening is aangeduid als een
zuiver technische, doch is ingrij
pend genoeg om in een volgend
artikel te behandelen.
vervolgens het woord voerde,
wees op de noodzaak dat nie
mand mag achterblijven.
BEVREDIGE D RESULTAAT.
Dr van Joost, de derde T.B.C.-
arts, die zich speciaal met dit on
derzoek belast, toonde zich tevre
den over de medewerking die men
in Goes ondervindt bij de bevol
king. Zes en tachtig heeft zich
voor het onderzoek opgegeven.
Hij was er echter zeker van, dat
van de resterende 14 waar
van velen kortelings geloden zijn
onderzocht, degenen, die nog twij
felen, zich alsnog zullen opgeven.
Hierna kon het onderzoek be
ginnen en trok burgemeester Ten
Kate welwillend jas en vest uit
om in het toestel plaats te nemen.
Inmiddels was de schooljeugd
gearriveerd' en konden de drie
dames, die achter een tafel vol-
gestapeld met gereed liggende
formulieren, aan de slag gaan.
Het maken van de foto gaat
zeer eenvoudig. De betrokkene
heeft niets anders te doen dan op
een klein platform plaats te ne
men, waarna het toestel enkele
seconden wordt gesloten. In die
tijd moet men de adem even in
houden en wordt de foto gemaakt.
Interessant is, te weten, dat da
kaart met de gegevens van de
onderzochte direct mee gefoto
grafeerd wordt, zodat eventuele
vergissingen uitgesloten zijn.
(Ingez. mededeling, advert.)
*T og nooit hebt U zo-
veel voor koffie be
taald als U straks gaat
doenwant hoe dan óók.
Uw kopje koffie wilt U
toch niet missen!
Nog nooit is het tuut zo-
peel belang geweest om de
krachtigste en geurigste
koffie te kiezen, want U
wenst toch zeker wdir voor
Uw dure geld!
Nog nooit heeft De
Gruyter's koffie met 10%
korting zoveel voor een
huisvrouw betekend, want
daardoor betaalt U voor
de beste kwaliteit minder
dan waór ookl Wat een
uiiAomsl in deze tijd!
Daarom juist nu met
Uw koffiebonnen naar De
Gruyter: de koffie-en thee
zaak.
Breedsprakige vroedschap.
Tot de geregeld terugkerenda
taken van de journalist behoort
het verslaan van gemeenteraads
vergaderingen. Al naar gelang de
lengte van de agenda en de aard
van de daarop voorkomende
punten kan zo'n vergadering,
bezien vanuit het standpunt van
de verslaggever, interessant, ver
velend of zelfs taai zijn. De ge
meenteraadsvergaderingen in
Zierikzee dragen steeds een bij
zonder cachet. Vanaf de wanden
van de historische raadszaal zien
leden van de vroegere Zierik-
zeese vroedschap neer. Af en toe
meent men een trek van ver
wondering, verbazing, schrik en
soms ook van verontwaardiging
te bespeuren op de eerbied waar
dige oude gezichten. De proble
men die zij in deze zelfde raads
zaal bespraken waren ook wel
heel anders van aard dan die
waarover de huidige stadsbe
stuurders zich het hoofd breken.
Het Zierikzee van thans is niet
meer het Zierikzee van vroeger.
Zierikzee is, ondanks zijn 1100-
jarig verleden, vooruitstrevend.
Dat blijkt bij meerdere gelegen
heden. Ook bij de raadsvergade
ringen. Zo komt het geregeld
voor, dat groepen leerlingen van
het gemeentelijk lyceum de ge
meenteraadsvergaderingen be
zoeken. De gehele raad fungeert
dan als docent in heemkunde.
De leerlingen maken van dicht
bij kennis met allerlei proble
men, de stad betreffende. Dins
dagmiddag troffen ze het niet
bijzonder. Er zat geen schot in
de agenda. De raadsleden namen
er i e tijd voor om verschillende
problemen eens breedvoerig te
bespreken. Toen de scholieren
na ruim l'A uur weggingen was
de vroedschap nog bezig met
punt 2: Ingekomen stukken.
Burgemeester Jhr Mr J. Schuur-
beque Boeye maakte bij hun ver
trek de opmerking: „Ik hoop dat
ze veel geleerd hebben". De op
merking die een der raadsleden
daarop maakte getuigde wel van
een heel andere waardering ten
opzichte van de verhandelingen
in de raad. Hij zei n.l.: „Mis
schien hebben ze leren zwam
men!"
De 15-jarige Henri Hubler ts
van de eerste omgang van de Elf»
feitoren naar beneden gesprongen,
omdat hij een slecht rapport van
school had. Hij kwam om het le
ven.
