Vrouwenpolder als bedevaartplaats.
ToelatingsinogsSijkheden voor Canada
zullen verruimd worden.
\SïïenUDlKA*T£N
liet oÉietode woord
Kerken gaan dicht in Amsterdam.
ADAAISOM
DE VISMEELFABDIEK IN BRESKENS.
Klein, maat' belangrijk bedrijf.
Vorsten, edellieden en zeelui bezochten de plaats
Zeeuwse Wandelingen
Voorzitter Chr. Emigratie Centrale keerde terug.
Wat men b(j opkomst krijg
De visserij op de Zeeuwse
stromen.
Omdat ze niet verplaatsbaar
zijn.
KORTE BERICHTEN
beslaat z'n paard.
Dinsdag 8 Augustus 1950
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagfna 2
Da ivonderbaurlyke geschiedenis van het schilderijtje te Vrou
wenpolder, waarover werd geschreven op 29 Juli j.l., werd spoedig
alom bekend, niet alleen in Walcheren en Zeeland, maar zelfs tot
ver over de grenzen.
Er werd besloten, dat één keer per jaar op de dag van Maria
Hemelvaart (15 Augustus) de gew(jde beeltenis door het dorp en
de omtrek zou gedragen worden en van heinde en ver stroomden
de gelovigen samen om deze processie by te wonen.
Zeelieden uit Spanje en Portu
gal, Frankrijk en Engeland had
den ervan gehoord. En bij stor
men en andere zeegevaren riepen
ze Onze Lieve Vrouwe van de
Polder aan. En waren ze veilig
de haven binnen, dan lieten ze
niet na Maria te danken en met
geschenken te vereren. „Le Pol
der a fait grand miracle", werd
een gevleugeld woord onder de
schepelingen.
K.cmana, die Vrouwenpolder be
zocht om de plechtige „omme-
glianck" van 15 Augustus by te
wonen of die op een andere da
tum een pelgrimstocht hierheen
maakte, kwam met lege handen.
De kerk werd erdoor verrijkt en
bezat later 130 gemeten land en
10 gemeten boomgaard.
VORSTEN BEZOEKEN
HET DORP.
Niet alleen onbekende varens
lieden en eenvoudige landbouwers
togen hierheen ter aanbidding,
ook op vorsten heeft Maria teder
neergeblikt.
In 1416 was Keizer Sigismund
(de bekende Keizer die Johannes
Hu.-.s heeft laten verbranden) op
zee. Hij kwam uit Engeland en
was vergezeld van onze graaf
Willem Vf (de vader van Jacoba
van Beieren). Het weer was
slecht en tegenwind belemmerde
de terugreis. Daar vertelde een
der Zeeuwse edelen (Filips van
Borselen van Cortgene) hem van
de mirakelen van Vrouwenpolder.
Toen de Keizer dit hoorde, be
loofde hij geen vlees te zullen
eten noch wijn te drinken, aleer
hij een pelgrimage naar de Pol
der had gedaan.
„Ende Godt, die aller dinghen
magchtieh is, voechde den wint
alsoo, dat die Keyser ende de
Grave van Zeelandt, 't schepe
ginghen, ende voeren binnen 24
uyren in Zeelandt".
Vergezeld van een rijke edel-
stoet gingen ze naar 't eenvou
dige kerkje „Godt ende sijne ge
benedijde moeder" danken voor
de voorspoedige overtocht.
i ',ok de bekende graaf Filips
va. ->ourgondië (Filips de Goede)
L geweest Tijdens de zware
stonr van 15 November 1437 was
hij in Middelburg. Getroffen door
het noodweer en het grote gevaar
dat Walcheren bedreigde, beloof
de hij een bedevaart te doen naar
Polrc (Polrekerk), zoals het wel
geuu-.md werd. Hij volbracht zijn
bi jute, als dankoffer meebren-
t'c.d een kaars van meer dan
honderd pond.
DE KERKHERVORMING.
Voor beeldenstorm en kerk-
verwoesting is Vrouwenpolder
in het jaar 1566 gespaard geble
ven, deze gruwelen kwamen pas
zes jaar later, toen Vlissingen
en een maand later Veere niets
meer van de tirannie van Alva
moesten hebben en ook het plat
teland van Walcheren de zijde
van de Prins koos.
Het beroemde kerkje werd
verwoest, alleen de muren ble
ven gedeeltelijk staan en lang
zamerhand gingen de bewoners
tot de Gereformeerde kerk over.
In Vrouwenpolder ging dat
niet zo vlug als in de andere
dorpen: het bezoek der pelgrims
had veel geldelijk voordeel ge
bracht en dat was nu alles
voorbij.
Een kwarteeuw later wordt er
in de notulen van een classis-
vergadering nog geklaagd over
pauselijke superstitie bijge
loof). Maar er komen steeds
meer gelovigen, die eerst in een
huis of schuur vergaderen, maai
in 1624 een kerk krijgen, die
verrijst op de plaats van de vo
rige en nog bestaat.
WAAR IS DE SCHILDERIJ
GEBLEVEN?
Toen een bende woestelingen
uit Veere de kerk verwoestten,
is liet beroemde schilderijtje op
het kerkhof rond de kerk te
rechtgekomen. Een zekere Par-
duyn heeft het daar gevonden
en voor een koppel schapen los
gekocht uit de handen van de
plunderaars. Later komt het in
bezit van diens kleindochter
juffrouw Hacco uit Veere en
verhuist van hier naar Brugge.
Eerst een kwarteeuw geleden
heeft men het hier ontdekt, het
was toen het eigendom van ba
ron de Calcoen. Na veel moeite
heeft men de eigenaar kunnen
overhalen het af te staan aan
CXXIV.
de R.K. kerk te Middelburg. De
hoogbejaarde baron met zijn fa
milieleden zijn toen overgeko
men om van de overbrenging
getuige te zijn (1931). Toen in
1940 de kerk verwoest werd,
heeft de pastoor de schilderij
kunnen redden en op het ogen
blik is deze te zien in de nood
kerk.
Het is een olieverfschilderij
van ongeveer 35 bij 50 cm. Maria
met blozend gelaat en blauw
opperkleed vouwt de handen om
te bidden. Algemeen vermoedt
men, dat dit schilderstuk dateert
van omstreeks 1500, het miracu
leuze schilderijtje uit de legende
van het jaar dertienhonderd en
zoveel kan het dus niet zijn, dat
is vermoedelijk bij een over
stroming verloren gegaan. Maar
het schijnt wel zeker te zijn, dat
deze nog bestaande Mariabeelte
nis inderdaad in de kerk van
Vrouwenpolder gehangen heeft
In de zomermaanden komen
nog steeds honderden ..pelgrims'
naar Vrouwenpolder, niet om
voor Maria kaarsen te branden
maar om te genieten van Gods
heerlijke natuur in duin en op
strand en om de grote Schepper
te prijzen voor dit wonder. Al
leen het wapen der gemeente:
Maria met het kindeke Jezus op
de arm, herinnert nog aan mid
deleeuws bijgeloof. L. v. VV.
KERSVERSE INDRUKKEN.
(Van onze speciale verslaggever)
„Onze mensen In Canada dwingen respect af door hun werk
wijze, levenswijze en aanpassingsvermogen. Volgens Canadese re
geringspersonen passen de Nederlanders zich in het nieuwe vader
land het beste aan van alle andere emigranten", zo sprak Zater
dagmiddag de heer A. Warnaar op de algemene ledenvergadering
van de Christelijke Emigratie Centrale die te Utrecht werd ge
houden. Pas teruggekeerd van een lange reis door dit land kon
hij de volle zaal van de Stadsschouwburg kersverse Indrukken ge-
De voorzitter van deze Emi
gratie Centrale heeft in vier en
een halve week 3000 km per
vliegtuig afgelegd, 3500 km per
auto en 9000 km per trein afge
legd. In het algemeen kon hjj wel
zeggen dat Canada als emigratie-
land de gunstige indruk ten volle
heeft bevestigd. Door de opkomst
van de industrie en de ontwikke
ling van verschillende natuurlijke
hulpbronnen worden goede afzet
mogelijkheden geschapen en zul
len ook niet-agrariërs spoedig 'n
kans krijgen naar dit land te emi
greren. Er liggen daar grote kan
sen, zo zeide de heer Warnaar,
maar men moet de kwaliteit van
het land en de oogst niet verge
lijken bij het beste wat we hier
hebben. Dat is ook niet de hoofd
zaak. Wel de hoofdzaak is, dat
men door te sparen een boerderij
kan kopen, al nam spreker de
uitlating van de heer G. Hoek
dat er 175.000 boerderijen leeg
staan niet met een korreltje,
maar met zes balen zout. Met
2 5 3000 contant kan men dik
wijls al een boerderij betrekken.
Het grote voordeel is dat de men
sen in Canada in een volledige
economische vrijheid leven. Men
is daar volkomen vrij om te fa
briceren en te handelen wat men
wil. Dat is ook de oorzaak, aldus
de heer Warnaar, dat de mensen
daar moedig zijn en uitzicht heb
ben in het leven. Ook diegenen
die slagen hebben het natuurlijk
wel eens moeilijk. Niet zelden
komt een emigrant bij een slechte
boer en in een eenzame streek.
Iedereen die besluit om het va
derland te gaan verlaten zal
daarmede ernstig rekening moe
ten houden.
Mogelijkheden worden ruimer.
Gedurende zijn reis heeft de
heer Warnaar ook gesproken met
de Canadese minister voor Emi
gratie, de heer Harris, die tot
zijn verbazing niets afwist van 't
bestaan van Canadese hulporga
nisaties, zoals die b.v. van de Chr.
Reformed Church. De enige cri-
tiek die deze hoge landsdienaar
had was dat hij maar zo weinig
Nederlanders kon krijgen.
Daarom Is er ook besloten om
de toelatingsmogelijkheden voor
Canada te verruimen. De uitwer
king van deze nieuwe regeling is
echter nog niet verschenen.
Voor de niet-agrarische arbei
ders zal het echter wel moeilijk
zijn om 'n woning te vinden, ter
wijl er voor de middenstand en de
administratieve beroepen weinig
kans van slagen is. Belangrijk is
echter, dat in de toekomst een
eenvoudiger en snellere procedure
zal worden gevolgd voor de uit
zendingen.
Kerkelijk leven.
De godsdienstvrijheid in Canada
is gewaarborgd. Het geestelijk
klimaat is daar niet ongunstig.
Eerst zag het er naar uit, dat de
emigranten van verschillende
kerkelijke richtingen gezamenlijk
in één kerkverband zouden op
trekken. Dat schijnt echter on
mogelijk te zijn en thans treft
men daar aan een volledige foto
copie van het kerkelijk leven in
Nederland. De heer Warnaar
prees vooral het werk van Chr.
Reformed Church die reeds
200.000 voor het werk onder
de emigranten heeft uitgetrokken,
In zijn openingswoord maakte
de voorzitter er nog gewag van
dat de Chr. Emigratie Centrale
Zaterdag j.l. precies haar koperen
jubileum vierde. Het initiatief tot
een Prot. Chr. Emigratie Centrale
werd echter reeds 23 jaar gele
den genomen. Daar het dus alleen
maar ging om een jubileum van
een naamswijziging werd dit feit
niet gevierd. Dat komt wel over
twee jaar.
Omtrent de opkomstoefenir.g
van een dag voor personeel van
de 7-Dec-divisie en van de 2e
divisie kan nog worden medege
deeld, dat de opgeroepenen d'
volgende vergoedingen daarvoor
zullen ontvangen: Korporaal en
soldaat f8; Sergeant en serg.-
majoor f 10; 2e luitenant en adj
o.o. f 11; le luitenant f 12,50; Ka
pitein f15; Majoor f17; Luit
kolonel f 20.
Bovendien worden de spoor
wegreiskosten vergoed. Iedere
opgeroepene moet een lunchpak
ket meebrengen, doch hij ont
vangt voeding en legering van
rijkswege, indien hij zijn woon
plaats niet meer dezelfde dag
bereiken kan.
Snelle opleiding voor
Amerikaanse divisies.
Nieuwe onconventionele metho
den" worden bij het Amerikaan
se leger ingevoerd om de oplei
ding te versnellen, zo heeft ge
neraal Mark Clack, 't hoofd van
het Amerikaanse veldleger, Zon
dag te New-York meegedeeld.
Deze methoden maken het
mogelijk een nieuwe divisie troe
pen in negen maanden inplaats
van vijftien gevechtsklaar
maken.
te
Mensen boven 60 in Leipzig
ongewenst.
De autoriteiten in Leipzig (Rus
sische zone) hebben bepaald, dat
alle inwoners boven de zestig
jaar, die een eigen woning heb
ben, hun huis moeten verlaten en
dit moeten afstaan aan „jonge
actieve arbeiders". De getroffen
ouderen moeten bij hun familie
gaan inwonen. Leipzig wordt ge
regeerd door een communistische
burgemeester, 22 jaar oud en lid
van de „Vrije Duitse Jeugd", de
communistische jeugdbeweging.
Atoom-schuilkelders onder
New York.
Een voorstel om voor twee mil
liard dollar schuilkelders tegen
atoombommen onder de stad
New-York te bouwen, is Zondag
door burgemeester Odywer be
kend gemaakt.
In vredestijd kunnen de schuil
kelders ais garages gebruikt
worden.
ilngez. mededeling, advert)
met qaranlie-cerlificaat*
WESTELIJKE GROTE DRIE
HALF SEPTEMBER BIJEEN.
Volgens de „New-York Times'
zullen de ministers van buiten
landse zaken van de Ver. Staten
Engeland en Frankrijk op 13 en
14 September te New-York bijeen
komen om 'n gemeenschappelijke
politiek te bepalen inzake Korea
en eventuele Russische agressie.
Kreeftenvangsten nog niet
lonend.
In tegenstelling met de garna
lenvisserij ging het in de maand
Mei met de kreeftenvisserij op de
Zeeuwse Stromen niet naar wens
De vangsten van April en Mei
tezamen leverden ongeveer 600
kg minder kreeften op dan dezelf
de maanden van 1949. De groot
ste handicap was echter de prijs,
die per kg zo'n geweldig stuk la
ger lag dan het vorige jaar dat
de kreeftenvisserij tot nog toe
niet lonend was.
De garnalenvisserij was in Mei
belangrijk beter dan in de maand
April.
Hoewel er ook meer vissers aan
deze visserij deelnamen, is de
meerdere aanvoer van 51.000 kg
ook te danken aan de grotere
hoeveelheid garnalen die per vis
ser gevangen werd.
Ook de andere vissoorten als
bot, tong, schar en wijting boek
ten nu een grotere aanvoer dan
in April. Doordat de watertempe
ratuur wat opgelopen was, was
ook de botvisserij met het schut-
net beter dan in April. De be
langrijkste botaanvoer geschiedde
echter nog door de garnulenvis
sers. De hoeveelheid, die door de
speciale botvissers aangebracht
werd, was nog ldein, doch de
kwaliteit van deze vis was aan
merkelijk beter. De aangevoerde
zeebliek was afkomstig uit de
weervisserijen. In Mei j.l. bracht
de weervisserij 21.363 kg ansjovis
op, wat ruim 1000 kg minder is
dan in Mei 1949. De prijs lag
thans evenwel belangrijk hoger.
Werd in Mei 1949 een prijs ge
noteerd van f 0,30 per kg, thans
bedroeg de prijs per kg 45 tot 50
cent. Helaas bleef in de eerste
helft deï maand door het. koude
weer de aanvoer nog beperkt.
De aanvoer van kreukels be
droeg in Mei bijna 6800 kg meer
dan in April. Aan de partijen was
goed te bemerken, dat de vissers
bij het rapen meer zorg aan de
kwaliteit hadden besteed dan an
ders bij een grotere vraag meestal
het geval was.
De opbrengsten in Mei 1950
bedroegen in totaal 502.439 kg
f 206.866 tegen (225.233 kg
f 112.399 in dezelfde maand van
het vorige jaar). De tussen haak
jes geplaatste cijfers geven de op
brengst van vorig jaar Mei aan.
Ansjovis 21.363 kg f 10.622
(22.390 kg f 6717)Bot 51.357 kg
f 10.709 (39.820 kg f 9903)Gar
naal voor consumptie 156.565 kg
f 117.932 (39.507 kg f 29.607);
Kreeft 2256 kg f 14.132 (2058 kg
f 18.112); Oesters 59.540 stuks
6303 kg f 13.984 (76.249 stuks
7562 kg f 16.470).
De Amerikaanse marine zal
binnenkort nog twee onderzeeërs,
de „Bumper" en de „Blower",
aan Turkije afstaan.
FEUILLETON.
door
O. F. WALTON.
58) o—
Zo volgde zij de loop van haar
gedachten, terwijl de puffende
locomotief haar bij elke slag der
snelle wielen voorttrok naar
't noorden, naar Cumberland,
het land van de meren!
Wat later, toen ze dichter bij
huis kwamen, waren haar ge
dachten samengetrokken op de
aankomst aan het station te Kes
wick.
Wie zouden daar staan om
haar af te halen? Welke ver
trouwde gezichten zou ze het
eerst zien? Hoe vol verlangen
staarde ze uit het portier
raampje, lang voordat het sta
tion in 't gezicht kwam! Hoe
scherp speurend gleed haar blik
langs het perron, toen de trein
begon te stoppen!
Ja, daar stonden ze, haar moe
der en Phyllis en Louis Verner!
Ze kon het bijna niet geloven.
Wat was dat een aangename i it
naar huis en hoeveel hadden zij
elkaar te vertellen! Wat was het
hier toch mooi! Ze had er nooit
erg in gehad, dat de bergen zó
hoog waren, dat het meer zo'n
lieflijken aanblik had, dat Bor-
rowdale zo schilderachtig schoon
was of de Castle Rots zó indruk
wekkend. Al die goede beken
den had ze liefgehad van haar
jeugd af, maar nooit had zij ze
gewaardeerd als op deze dag!
En dan bereikten zij het huis,,
het oude gezellige tehuis, zo vrij
van rook en roet en vuil, waar
niets was, dat de geest neerdrukte.
Kleine Carl stond aan het hek
te wachten. Wat was hij ge
groeid, sinds zij hem het laatst
zag! En Leila leunde tegen de
deur; zij zag er veel sterker en
gezonder uit. De oude Dorcas
kwam op een drafje uit de
keuken om haar te verwelko
men. Nu was ze in de echt hui
selijke zitkamer, en 'twas haar
daar zo goed.
Enige ogenblikken later zat ze
in de gezellige eetkamer, waar
de tafel beladen was met aller
lei heerlijke dingen, 't Zag er al
les zo uitlokkend uit en zij was
thuis, dat was het beste van
alles!
De dagen volgden elkaar snel
op. Er waren zoveel vrienden te
bezoeken, zoveel te vertellen en
zoveel te doen, dat de eerste
week om was, voor zy er aan
dacht. De oude Mary en de an
dere oude vrouwtjes waren
overgelukkig, toen zij haar weer
ontmoetten, en soms had zij een
gevoel alsof ze nooit weg was
geweest. Daisy Bank kwam haar
voor als een benauwde droom,
waaruit ze juist was ontwaakt.
Alleen ging ze op een dag de
steile pas op naar de Honister
Rots, en zij dacht aan de foto
die ze had zien hangen boven de
schoorsteemantel in zijn huis te
Birmingham. Ze zou wel willen
weten waar hij die had gekocht
en nog meer, waarom hij die had
gekozen. Was het in herinnering
aan de wandeling die zij samen
hadden ondernomen? Of was
alleen de aantrekkingskracht
van het mooie natuurtafereel zo
groot geweest.
Marjorie was verheugd toen
ze bemerkte hoe goed Phyllis
haar plaats had waargenomen
tijdens haar afwezigheid. Het
meisje had voor een groot deel
haar natuurlijke gemakzucht
afgeschud en was nu zorgzaam
en hulpvaardig als Marjorie het
nooit had kunnen verwachten.
Zij had voor moeder en Leila
gezorgd, bijna zo trouw als Mar
jorie gewoon was dat te doen.
Daarom voelde Marjorie zich
verruimd van hart, wetende, dat
als zy' naar Daisy Bank terug
keerde, alles in huis goed zou
gaan.
Louis Verner was natuurlijk
een getrouw bezoeker van Fem-
bank gebleven, en was dezelfde
joviale, goedhartige jongen, die
hij altijd was geweest. Hij was
nu in zijn derde jaar te Oxford
en trachtte altijd nog te ontdek
ken, voor welke functie hij ge
schikt was. Zijn vader evenwel
verklaarde, dat als Louis gedu
rende deze vacantie niet tot een
beslissing kwam dan zou hij zelf
de knoop doorhakken.
Eindelijk was dan besloten,
dat Louis zou trachten in de con-
sulairen dienst opgenomen te
worden en zich zou voorberei
den voor een examen, dat het
volgend jaar zou worden afge
nomen. Of hij er voor slagen
zou, was naar Marjorie's gedach
ten zeer twijfelachtig, want
Louis toonde geen liefde voor
zijn werk en had van het leven
een al te gemakkelijke opvat
ting. Voor mensen als Louis zijn
dan ook dikwijls de hardste les
sen nodig om hen de ernst en de
waarde van het leven te leren
kennen.
Niettemin, Louis was een
hoogst aangenaam metgezel en
een goedhartige, toegenegen jon
geman, te toegenegen zelfs,
vond Marjorie, maar zij maakte
een grapje met elk betekenisvol
gezegde en behandelde hem met
zusterlijke onbevangenheid. Hij
scheen geen oor of oog te heb
ben voor de wijze waarop zij
hem lachend op een afstand
hield, ofschoon ze dikwijls dui
delijk genoeg deed en toch ble
ven ze de beste vrienden.
(Wordt vervolgd.)
(Van onze Utrechtse corres
pondent.)
In onze hoofdstad doet zich het
nare feit voor, dat er telkens
kerkgebouwen aan de eredienst
worden onttrokken. Dit is geen
gevolg van de ontkerstening al
spreekt zjj ook een woordje mee
maar van het feit dat de binnen
stad van Amsterdam steeds min
der inwoners telt.
De verschillende kerkformaties
hebben waarlijk wel behoefte
aan bedehuizen. In de buitenwij
ken kan men er tientallen ge
bruiken. Maar het behoort nu
eenmaal tot de onmogelijkheden
om een kerkgebouw te verplaat
sen. En zo komt het, dat in het
centrum kerk na kerk dicht gaat.
In de reeks der Jeegstaande kerk
gebouwen heeft als jongste aan
winst de Hersteld-Lutherse Kerk
op de Kloveniersburgwal plaats
genomen. Niet eens een predikant
van de eigen gemeente, doch de
bekende hervormde dominé J. C.
Koningsberger, leidde er onlangs
de laatste dienst. Van 28 Augus
tus 1793 af was het kerkgebouw
in gebruik bij de Hersteld-Luther
se gemeente. Deze gemeente heeft
in de hoofdstad nog vier andere
kerken overgehouden. Het is niet
bekend wat er met de Kloveniers-
burgwalkerk gaat gebeuren.
tJIi
kei
Met de sluiting van deze kerk
wordt een punt gezet achter een
interessant stukje kerkgeschiede
nis van Amsterdam. Reeds aan
de buitenkant kon men zien, dat
het gebouw was ontstaan tenge
volge van kerkelijke twisten. De
in de gevel aangebrachte tekst
Zij bleven volstandig in de leer
der apostelen", maakte de in
druk, dat er blijkbaar anderen
waren, die niet volstandig in deze
leer bleven. Met die „anderen"
werden de lutheranen bedoeld, die
Een hooggeplaatste zegsman
heeft verklaard, dat de Koreaanse
crisis er vele functionarissen te
Washington van heeft overtuigd,
dat de Ver. Staten na afloop van
het plan-Marshall op grote schaal
hulp aan West-Europa zullen
moeten verlenen.
Het conservatieve Britse par
lementslid Harold MacMillan
heeft verklaard, dat zijn partij
van plan is op de bijeenkomst
van de Europese Assemblée, het
initiatief te nemen t.a.v. het plan
Schuman.
Volgens het hoofdkwartier van
het Pakistanse leger te Rawal
pindi is een vijfduizendtal com
munisten uit de Chinese grens
provincie Sinkiang geïnfiltreerd
in het Karakoroemgebied tussen
Sinkiang en Kasjmir.
Door brand zyn de Moekodji-
pakhuizen te Nagasaki bijna ge
heel vernield. Belangrijk mate
riaal voor de scheepsbouw is ver
loren gegaan. De schade wordt
op 400.000.000 Jen geraamd.
Te Alsfeld (Hessen) is de op
richting bekend gemaakt van een
nieuwe uiterst rechtse partij, de
national-demokratische Reichs-
partei" (N.D.R.P.), ontstaan uit
een fusie van drie West-Duitse
nationalistische groeperingen.
De Noorse minister-president
Gerhardsen heeft op een open
bare bijeenkomst te Bryne beves
tigd, dat Noorwegen een extra
som van 250 millioen kronen voor
de defensie wil uittrekken.
Het Eerste Kamerlid mr W. C.
VVendelaar (V.V.D.) heeft zulks
ter aanvulling van het voorstel
van de commissie tot herziening
van het reglement van orde, dat
strekt tot instelling van drie vas
te commissie's de Eerste Ka
mer voorgesteld over te gaan tot
instelling van een vaste commis
sie voor defensie-aangelegen
heden.
De toeloop van bezoekers naar
Rotterdam-Alioy" is zó groot,
dat in het begin van deze week
reeds de millioensle bezoeker ver
wacht wordt. Zaterdag passeer
den 33.194 betalende bezoekers
de loketten.
Zaterdag heeft een constella
tion A.O.A. het traject Gander
(New Foundland)-Frankfort zon
der tussenlanding afgelegd in 9
uur 35 min., daarmede een lange
afstands- en snelheidsrecord ves
tigend. Aan boord waren 48 pas
sagiers en een bemanning van 7
personen.
Joseph Thomas, een metaalar
beider, die verleden week Zondag
bij de botsing tussen de politie
en de anti-Leopoldistische stakers
te Grace Berleur een schotwond in
de schouder kreeg, is in het zie
kenhuis overleden, waarmee het
aantal doden van dit incident op
gebracht is.
Volgens radio vaticaan hebben
de eerste helft van het R.K.
heilig jaar 1.300.000 pelgrims in
georganiseerde groepen Rome be
zocht. Zij, die op eigen gelegen
heid een bezoek aan Rome heb
ben gebracht, zijn niet in dit ge
tal begrepen.
Bil een spoorwegongeluk ten
Zuiden van Palermo zijn 5 vrou
wen om het leven gekomen. 35
personen werden gewond, van wie
6 ernstig. De trein liep uit de
rails en stortte over een viaduct.
Te Cannes zijn in de villa van
de Amerikaanse „Nylonmagnaat"
Norman Wiston op een partij,
waaraan vele vooraanstaande
personen deelnamen, juwelen ter
waarde van ongeveer 20.000.000
fr. gestolen. Ook is enig geld ver
dwenen.
Zondagochtend heeft zich tij
dens een godsdienstoefening in de
Madeleinekerk in de Brusselse
voorstad Jette een incident voor
gedaan. Toen een pater redemp
torist In deze kerk een preek
hield, waarin hij de leden van de
regering en de leiders van de C.
P. op scherpe wijze aanviel
over hun houding in de konings
kwestie, verliet een gedeelte der
toehoorders bij wijze van protest
da zaal. Stoelen werden omver
geworpen en de hulp der politie
moest worden ingeroepen om de
orde te hers teilen.
het modernisme in de kerk een
plaats gunden.
In 1791 scheidde een deel dei-
Lutherse gemeente te Amster
dam zich af teneinde een eigen
gemeente op te richten, waarin
uiteraard de vrijzinnige prediking
geen kans kreeg. Deze afgeschei
denen lieten alle aanspraken op
de kerkgebouwen der Luthersen
varen. Tijdelijk vergaderden zij in
de Nieuwe Waalse- en de Gast
huiskerken. Daarna kochten zy
liet krankzinnigengesticht op de
Kloveniersburgwal aan. destijds
„dolhuis" genoemd. Nadat zij ter
plaatse van die inrichting een
kerk hadden gebouwd, verlieten
zij de Gasthuiskerk. Waarop een
spotvogel beweerde, dat zij „van
het gasthuis naar het dolhuis'
waren gegaan.
De Hersteld-Luthersen waren
erg Oranjegezind, waarom men
hun bedehuis waar in 1813 bij
de terugkeer van de Prins de vlag
uithing de Oranjekerk werd
genoemd.
Toch hield ook de herstelde ge
meente het rationalisme niet hui
ten de deur. Dit leidde in 1827 tot
de afzetting van proponent H. F.
Kohlbrugge, de bekende réveil
man. Deze diende een bezwaar
schrift in legen één der Amster
damse predikanten, wiens predi
king hij remonstrants noemde.
Daar de kerkeraad zyn aanklacht
lasterlijk achtte en Kohlbrugge
aan herroepen niet dacht, verloor
hij zijn ambt in de Hersteld-Lu
therse kerk.
In de jongste tijd heeft zich op
nieuw een afzetting voorgedaan
in deze kerk, en wel van ds B.
E. J. Bik. Het ging hierbij ech
ter om heel andere dingen. De
Kloveniersburgwalkerk is tijdens
deze onverkwikkelijke affaire ge
tuige geweest van ruwe tonelen,
waarbij zelfs het ingrijpen van de
politie noodzakelijk was.
Andere kerken.
De kerk op de Kloveniersburg
wal het laatste kerkgebouw
van enige architectonische bete
kenis dat in de 18e eeuw verrees
heeft een prachtig orgel, dat
alom in den lande vermaardheid
kreeg toen Jan Zwart er organist
was en de N.C.R.V. wekelijks de
bespelingen uitzond.
Er staat nog een zeer bekende
kerk in Amsterdam leeg met een
beroemd orgel, namelijk de ronde
Lutherse kerk op de Singel, wel
ke in 1935 gesloten werd en waar
voor tot heden geen bestemming
gevonden is.
Van de andere kerken moet in
de eerste plaats He Zuiderkerk
worden genoemd, die sedert 1929
aan de eredienst onttrokken is en
waarvan men thans een tentoon
stellingsruimte gaat maken.
Dan de Eilandskerk, welke na
een periode van verval momen
teel wordt afgebroken. Dat lot
deelde ook de Nieuwzijlskapel in
de Kalverstraat, een bedehuis
met rijke geschiedenis, dat ver
vangen werd door een kerkje op
veel kleiner schaal. De Oudezijds-
kapel aan de Zeedijk wordt al
lange jaren als kaasbeurs ge
bezigd.
Waren de hier genoemde ker
ken allen van de Hervormde ge
meente, ook verscheidene roomse
kerken werden gesloten. De Zaai
er, de Ster, het Torentje en Onze
lieve 'Heer op solder (in Amster
dam hebben de oude r.k. kerken
een bijnaam) doen niet meer als
kerk dienst. De Sint Catharina-
kerk op het Singel is afgebroken.
De Gereformeerden hebben de
(oude) Keizersgraehtkerk, de
Bloemgrachtkerk, de Plantage-
kerk en de Boomslootkerk op slot
gedaan en op een na gesloopt.
Voorts zijn drie synagoges in on
bruik geraakt.
Het kost weinig moeite om aan
deze reeks nog een tiental toe te
voegenwij zullen het niet
doen. Slechts eenmaal is het ge
beurd, dat een gesloten kerk weer
openging, namelijk in de oorlogs
jaren toen de Noorderkerk op
nieuw in gebruik werd genomen.
Zij heeft van die tijd af weer elke
Zondag de gemeente binnen haar
muren ontvangen.
Vi/m
KERMIS.
De volgende week zullen H.M.
Koningin Juliana en Z.K.H. Prins
Bernhard een bezoek brengen
aan Zeeland.
Het eerste officiële bezoek.
Het zal een zeer vluchtig be
zoek zijn, zodat van dit mooi»
landje slechts een oppervlakkige
indruk kan ioorden verkregen.
Toch zullen de plaatsen dia
bezocht worden zich inspannen
zo goed mogelijk voor de dag te
komen en zich van hun beste
kant te laten zien.
Daarom treft het wel buiten-
gewoon ongelukkig, dat het be
zoek aan Goes samenvalt met.,
de kermis.
In normale omstandigheden
zouden de Koninklijke bezoe
kers op de Grote Markt begroet
worden door een duizendkoppige
menigte, en zou alleen daardoor
de Ganzestad een goede beurt
maken.
Dit is nu uitgesloten.
Een behoorlijke ontvangst i*
nu, vooral ook in verband met
de haast die betracht moet wor
den, niet wel mogelijk.
En de voornaamste indruk dis
de Koninklijke familie nu mee
neemt is deze, dat Goes een ach
terlijk plaatsje is, waar de kermis
nog een voorname plaats in
neemt.
Ik vind het ontzaglijk jammer,
dat een vooruitstrevend stadj»
als Goes, met zijn fraaie markt
plein op deze wijze voor de dag
moet komen. En dat het boven
dien naar te vrezen valt, de ker
mis zal zijn, die van dat hog»
bezoek het meest profiteert.
Twee doden bij motorongeluk.
Zaterdag is het echtpaar Beem-
ster uit Hauwert (Noord-Holland)
dat per motor een tocht door ons
land maakte, in de gemeente
Heer (Zuid-Limburg) dodelijk
verongelukt.
De heer B. heeft waarschijnlijk
een waarschuwingsbord niet ge
zien en is een. voorrangsweg op
gereden, waarbij de motor werd
gegrepen door een autobus. Me
vrouw B., die op de duo meereed,
was op slag dood. De heer B.
werd met schedelbasisfractuur in
een ziekenhuis te Maastricht op
genomen, waar hij later op de
dag overleed.
De visserij is voor de gemeente
Breskens 'n belangrijke bron van
Inkomsten. Een kwart van de in
woners vindt zijn bestaan in de
isserjj en al wat daarmede sa
menhangt.
Als de vissers-vloot in Breskens
havens binnenvalt en honderden
krysende meeuwen het hunne
trachten te krygen van de vangst,
komen velen In liet geweer om de
vangst zo gauw mogelijk aan de
man le brengen. De afgemynde
vis en het visafval gaan naar de
ismeelfabriek, in de volksmond
beter bekend als de puffabriek.
Deze vismeelfabriek, die de
naam „Zeelandia" draagt, ligt
iets buiten de gemeente Breskens,
eigenlijk nog op grondgebied van
Groede.
Momenteel geeft „Zeelandia"
aan 16 personen werk. Het bedrijf
onderging de laatste maanden
enige verandering. Het ketelhuis,
daarmee ook de droogketels
overgebracht naar een andere
ruimte. Een nieuw gebouwde
schoorsteen van 25 meter hoog
zorgt dat de penetrante geur, die
visstomen en malen nu eenmaal
meebrengen hoog boven Breskens
wordt verspreid. Hiermede heeft
de directie Breskens wel een goe
de dienst bewezen. Alleen in de
onmiddellijke omgeving der fa
briek kan de vreemdeling raden,
dat hier vismeel gefabriceerd
wordt.
Op de modernste wyze wordt
dit vismeel, een zeer waardevol
eiwitrijk product, onmisbaar voor
■de pluimveehouderij, verkregen.
In een dubbelwandige vaeuum-
ketel wordt het visafval er
kan 30 ton per 24 uur verwerkt
worden gedeponeerd. Hier
wordt de vis gaar gestoomd en
door een roer-installatie tegelij
kertijd fijn gewreven. Na 4 uur
in de ketel is de eerste handeling
gereed. Het vismeel wordt op een schade aangericht.
betonnen vloer uitgespreid om ta
drogen.
Het eindproduct vindt tenslotte
zijn weg naar de pluimveecentra.
GARNALEN.
Niet alleen het visafval wordt
in deze fabriek verwerkt. Op het
terrein der fabriek staan grote
bakken met garnalen te wachten
op hun behandeling. Deze ijzeren
bakken worden verbonden met 'n
stoominstallatie. Ais de garnalen
gaar zijn worden ze gedroogd.
Onder de droogbak is een ver
nuftige hete-lucht-installatie aan
gebracht. In deze drogerij is men
druk doende nog een droogbak
met een warme-lucht-installatia
aan te brengen, daar de capaci
teit van de ene bak niet voldende
bleek om de aanvoer in tijden van
grote vangst te verwerken.
Men is vaak genoodzaakt ook
des nachts te werken.
De puf wordt aangevoerd van
de havens van Breskens, Vlissin
gen, Veere en voor een groot ge
deelte uit België (ongeveer 50
van de productie). De droge stof
moet echter weer naar België uit
gevoerd worden, hetgeen ons nog
een belangrijke deviezenwinst be
zorgt. Deze vismeel-industrie ia
zeer belangrijk voor Nederland,
als men weet dat Nederland 90%
van de behoefte aan dierlijk eiwit
moet importeren. Breskens heeft
hier in ieder geval een unieke in
dustrie voor Zeeland, die aan vela
mensen een boterham geeft.
Brits schip beschoten door
Chinese communisten.
Batterijen op door de Chinesa
communisten bezette eilanden
bij Hongkong hebben gisteren
het vuur geopend op het 3.541
ton metende Britse s.s. „Hang-
sang", dat op weg was naar
Hongkong. Volgens de eerste
berichten is er weinig o! geen
