Alle oude kernen in Zeeland zijn slecht
verkaveld.
In de 17e eeuw had Goes drie Schutters
gilden.
Ruilverkaveling raakt alle facetten
van het leven.
Het ontbrekende woord
De situatie op Midden- en Oost-Java.
IJzeren gordijnsfeer in de Chinese havens.
Weinig waardering voor plannen der regering
bij sigaren- en sigarettenindustrie.
Ook toen nam men het met de Zondagsheiliging
niet zo nanw.
Pagina 3
Ir. A. FRANKE. RIJKSCULTUURCONSULENT VOOR ZEELAND»
De handboogschutters.
KORTE BERICHTEN
Vrijdag 14 Juli 1950
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
„Kort gezegd is onze taak enerzijds het geven van adviezen in
zake waterbeheersingsplannen, ruilverkavelingen, particuliere
grondverbetering-,werken ot ontwateringswerken, zoals drainage.
Daarnaast hebben we bemoeienissen met de Planologische Dienst
en dan hebben we nevenwerkzaamheden van allerlei aard op het
gebied van de landbouw". Aldus Ir. A. Franke, Rykscultuurcon-
zuleut voor Zeeland, in een onderhoud, dat wJJ met hem hadden.
De Cultuurtechnische Dienst is
in de dertiger jaren opgezet in
verband met de plannen voor ver
andering in de afwatering van
polders. Later is daar bijgekomen
het verkavelen van gronden. In
die tijd heette het geen Cultuur
technische Dienst en beperkte
men zich tot het geven van ad
viezen. In de oorlog en thans be
moeit men zich tevens met de
financiering door het verlenen
van subsidies voor het onrenda
bele deel van de werken. Net als
bij huizenbouw betaalt het Rijk
dat deel, dat de boer gezien de
directe waarde van het land niet
meer betalen kan.
Wanneer de uitvoering van de
werken door werklozen gebeurt,
subsidieert de D.U.W. Bij vrije
werken, betaalt de Cultuurtech.
Dienst het onrendabele deel.
„Kan ieder, die een verbete-
ringswerk wil uitvoeren subsi
die krijgen", zo vroegen wij de
heer Franke.
„Een boer, die zelf een werk
wil uitvoeren of laten uitvoeren,
kan een subsidie aanvragen en na
beoordeling de plannen krijgen ze
het zolang de voorraad strekt.
Ieder jaar wordt een bepaald be
drag uitgetrokken, maar er is nu
al een half jaar geen geld meer."
„Dat is jammer", zegt de heer
Franke, „omdat de boer 's win
ter» zijn losse krachten in dienst
kan houden als die verbeterings-
werken uitgevoerd kunnen wor
den, terwijl ze anders werkloos
zijn. Overigens speelt dat in Zee
land niet zo'n grote rol als bij
voorbeeld in 't Oosten van het
land."
„Hoeveel van die z.g. boeren
werken zijn er nu uitgevoerd of
wachten nog op uitvoering?"
„Dat is in totaal in twee jaar
ongeveer 500. Uitgevoerd dan.
We hadden een kleine 900 in be
handeling, zodat deze winter nog
een goede 300 uitgevoerd moeten
worden."
Ruilverkavelingen.
„Voor de uitvoering van de
boerenwerken neemt de boer
zelf het initiatief, maar hoe gaat
dat bij de ruilverkavelingswer-
ken. Neemt de Cultuur Techni
sche Dienst hiertoe het besluit?"
„Nee, nee", zegt Ir. Francke,
Swij maken een plan met een be-
rotlng van de kosten op en dat
eschiedt op verzoek. Hetzij van
en Landbouworganisatie, van 'n
epaald aantal boeren of van een
gemeente- of provinciaal bestuur.
Wanneer het plan gereed is wordt
het op een vergadering van de
betrokkenen in stemming ge
bracht en wanneer de meerderheid
er voor is, wordt het uitgevoerd.
Het kan ook zijn, dat de meer
derheid er tegen is, maar dat de
vóórstemmers de meerderheid in
oppervlakte hebben. Dan gaat het
ook door".
Wat er op het programma
staat.
„Wat staat er in Zeeland op
het programma op het gebied
van ruilverkavelingswerken?"
„Zoals U weet, is de ruilverka
veling in de Ser Pauluspolder bij
Kruiningen klaar en staat Wal
cheren afzonderlijk, al zijn we
wel ingeschakeld. Dan staat er
op het programma de ruilverka
veling van de „Vierbannen van
Dulveland", een gebied van plm.
2500 ha. Op Schouwen is een plan
in voorbereiding voor ruilverka
veling van de Schelphoek, een
kleine 2500 ha. We hopen dit plan
deze winter in stemming te bren
gen. Vooral dit is een erg moeilij
ke zaak, omdat het plan de hele
streek raakt, alle facetten van
het leven daar. De eigendoms-
kaart (waarop het land van elke
eigenaar een andere kleur heeft)
is een fantastische lappendeken.
Dit jaar hopen we ook in stem
ming te brengen het plan voor
een gebied van plm. 1100 ha bij
Eede en dan is er de kleine Boom
polder bij St. Kruis, een kwestie
van ongeveer 120 ha. In Zeeuws-
Vlaanderen zijn twee ruilprojec-
ten klaar gekomen, waaraan wei
nig of geen cultuurtechnisch werk
zat en één bij Ellemeet.
„Hoe is de toestand van Zee
land eigenlijk", vragen wij. „Zijn
er meer van zulke lappen
dekens?"
„In Zeeland zijn alle oude ker
nen slecht verkaveld. Dat is heel
Walcheren, vrijwel geheel Tholen
en Schouwen en noemt U de oude
gebieden maar op zak van Zuid-
Beveland, de Poel, gebieden in
Z.-Vlaanderen enz.
Het is niet gezegd, dat deze
verkaveld zullen worden. Eerstens
moet er een aanvraag komen en
dan kan het nog afspringen op
de kosten".
Ontwateringsplannen.
Het is niet doenlijk hier een op
somming te geven van hetgeen
er vast zit aan ruilverkavelingen.
De heer Franke vertelde ons met
hoeveel instanties er overlegd
Vorige maand bezocht het Nederlandse schip „Rijnkerk"
een haven in communistisch China. De sfeer herinnerde er
aan de bezettingstijd en de bemanning was blij toen men
weer in volle zee was. Niemand mocht van boord en zelfs
de radiohut ging op slot.
Een van de leden van de bemanning schrijft in een brief
daarover:
„Het is nu rond elf uur in de morgen en wij zijn net
twee uur geleden hier in Takubar aangekomen. Dit is een
plaatsje in communistisch China. We liggen hier gelukkig
niet in de haven, maar op stroom en de lading wordt met
lichters langszij gebracht.
Gisteravond om zes uur zijn we uit Chingwantau ver
trokken. Ook dat is een plaatsje in communistisch China.
Nu, wat we daar meegemaakt hebben, is nog erger dan
in de oorlog onder de moffen.
Toen we aankwamen, werden we eerst alemaal gekeurd
en onderzocht. Daarna kwam er een heel stel Chinese
douane's aan boord met schroevendraaiers, hamers, zak
lantaarns enz. Nou, die knapen hebben het schip van boven
tot onder onderzocht. Je kleren moest je uitpakken,
camera's en verdere spullen werden achter zegel gezet en
je kreeg het niet terug voordat we weer op zee waren.
De radiohut werd verzegeld en de marconist mocht geen
berichten ontvangen of uitzenden. Ja, het was zelfs zo
sterk, dat ze onze diploma's moesten zien. Aan de wal
mochten we niet, anders hadden we natuurlijk nog veel
meer gezien.
Nu, we hadden allemaal maar een wens: Zo gauw moge
lijk hier vandaan en er nooit meer terug te komen."
Dit werd nog juist geschreven voor de ongeregeldheden
op Korea uitbraken. Het laat zien, wat het communistisch
bewind China bracht na enkele maanden „bescherming"
en wat het de landen zal brengen, die verder zullen worden
„bevrijd".
moet worden en wat er verder
allemaal komt kijken eer het land
zo verdeeld is, dat het voor de
boeren veel economischer te ex
ploiteren is. Dat de pachtwaarde
van de grond dan herzien moet
worden is logisch. Overigens be
moeit de Cult. Dienst zich ook
nog met ontwaterings- of beter
waterbeheersingsplannen, zoals
het plan van het Waterschap
Schouwen, de Burgh en West-
iandpolder en te Hoedekenskerke,
waar watergangen verruimd moe
ten worden en ook een nieuw ge
maal geplaatst wordt. Dat komt
in het komende najaar in uit
voering. De uitvoering van de
werken geschiedt door de Heide-
mij, Grondmij en/of door aanne
mers. Het voordeel dat uit de ver
beteringen komt, betalen de boe
ren; het onrendabele komt voor
rekening van het Rijk.
Engeland neemt alle vereiste
voorzorgsmaatregelen.
Op een in het Britse Lagerhuis
gestelde vraag over de toestand
van de Britse strijdkrachten
i.v.m. de huidige internationale
ontwikkeling, heeft de minister
van landsverdediging, Shinwell,
geantwoord, dat de Britse ,rege-
ring alle vereiste voorzorgsmaat
regelen- neemt. De minister
voegde er aan toe, dat de gebeur
tenissen in Korea tot dusver En
geland niet belet hebben en in
de toekomst ook niet zullen be
letten, zqn verplichtingen, voort
spruitend uit het Atlantisch Pact
en het Pact van Brussel, na te
komen.
Nazi's weer op hoge posten.
Een Westduits sociaal-demo
cratisch parlementslid, Adolf
Arndt, heeft de regering de vraag
gesteld of het juist is, dat per
sonen, wier namen voor altijd
verbonden zijn met de onmense
lijke daden der Nazi's, geschikt
zijn hoge posten te bekleden. Hij
noemde een aantal voorbeelden.
De regering heeft een onderzoek
toegezegd.
Het ziekenfondswezen.
Financiële zorgen.
Ook het ziekenfondswezen geeft
zorgen, aldus „De Gids". Er zijn
artsen die onder de voet gelopen
worden door de ziekenfondspa
tiënten en er zijn klachten van
zieken die niet voldoende onder
zocht en geholpen worden.
Reeds lange tijd wordt er gedis
cussieerd over de vraag, wat er
kan worden gedaan om verbete
ring te brengen in deze toestand.
Ontlasting van de spreekuren is
dringend vereist, in het belang
van arts en patiënt beide, maar
vooral toch in dat van de laatste.
Van een oververmoeid arts kan
nu eenmaal niet de behandeling
worden verwacht waarop de ver
zekerde recht heeft.
Dit is temeer noodzakelijk, nu
de loongrens der verplichte ver
zekering is verhoogd en de vrij
willige verzekering wel zal vol
gen. In afwachting van het re
sultaat der besprekingen, die
hierover werden gevoerd, doen
wij bij deze nogmaals een beroep
op onze mensen, om de spreek
kamer van de arts niet te betre
den, indien het niet nodig is. On
getwijfeld zijn er die te laat naar
de dokter gaan, vast staat ook,
dat er zijn die te vroeg en te vaak
gaan. Dezulken werken er toe
mede de arts de gelegenheid te
benemen zich serieus bezig te
houden met patiënten, die zorg zo
dringend nodig hebben.
Verbouw van suikerbieten.
In verband met in de afdelin
gen der Tweede Kamer gemaak
te opmerkingen over de moge
lijkheid van productieverhoging
op het gebied van de suiker,
heeft minister Mansholt geant
woord, dat de huidige garantie
prijs voor de suiker reeds een
belangrijke stimulans tot uit
breiding van de suikerbieten-
verbouw inhoudt. Dit blijkt uit
het met suikerbieten bebouwde
areaal, dat in vergelijking tot
1948 een uitbreiding van ruim
20.000 ha. te zien geeft en ook
ten opzichte van 1949 nog enigs
zins is toegenomen.
De minister is dan ook van
mening, dat het, mede gezien
de huidige capaciteit der suiker
fabrieken, niet mogelijk was
voor het jaar 1950 de suikerbie-
tenverbouw in nog sterkere mate
te stimuleren.
Herleving van zwarte handel
te vrezen.
Het ontwerp van wet tot wijzi
ging van de omzetbelasting op
sigaren en sigaretten heeft, zo
wel in de sigaren- als in de siga
rettenindustrie weinig weerklank
gevonden.
Deze wet beoogt een verlaging
van de omzetbelasting op sigaren
teneinde de in nood verkerende
sigarenindustrie te helpen. De uit
deze fiscale maatregel voortko
mende vermindering der Rijks
middelen zal worden gecompen
seerd door een verhoging van de
omzetbelasting op sigaretten, die
duurder zijn dan zestig cent per
pakje.
De vakgroepen in de sigaret
tenindustrie achten het principe
onjuist, volgens welke de ene
groep uit het bedrijfsleven extra
wordt belast, teneinde een an
dere hulp te verlenen. Verder is
men van oordeel, dat de stijging
van de omzetbelasting op sigaret
ten niet juist wordt uitgedrukt.
Indien de sigaretten-industrie
deze verhoging voor eigen reke
ning neemt, betekent dit een ver
laging van haar winstmarge met
30 Zou de verhoging van de
omzetbelasting op de winkelier
worden afgewenteld, dan zou
deze 24 minder winst maken.
Aangezien deze beide groepen
weinig voelen voor een verlaging
van hun winst, zal de roker
waarschijnlijk de dupe worden
van de verhoging van de omzet
belasting. Sigaretten, duurder
dan zestig cent per pakje, zullen
dan minstens tien cent in prijs
stijgen, hetgeen ongeveer neer
komt op 16 In de sigaretten
industrie is men van mening, dat
een dergelijke verhoging in niet
onaanzienlijke mate op het ge-
Tocht naar Noachs ark gaat
niet door.
Dr A. J. Smith uit Greensboro,
die, met o.a. Hans Roozen, een
expeditie naar de berg Ararat
zou ondernemen om daar te zoe
ken naar eventuele overblijfselen
van Noachs ark, heeft van deze
tocht afgezien.
Zoals iedere grote plaats had ook Goes zijn drie schutters
gilden, n.l. die van de handboog, de voetboog en de kolveniers.
De eerste twee waren heel oud, bij het octrooi van Karei de
Stoute in 1469 werden ze opgericht. Met de kolveniers was dit
het geval in 1516. Oorspronkelijk diende de schutterij om de
stad te helpen verdedigen en het verwondert ons dan ook niet,
dat ze herhaaldelijk toelagen van de stad ontvingen bij het
bouwen van hun schuttershoven: een goed geoefend schutters-
korps was immers in het belang van de stad.
Goese gilde als schutspatroon St.
Sebastiaan, een Romeins Chris
ten-officier. Onder hun onder
scheidingsteken, een Nardus
bloem, stond de zinspreuk: Altijd
aanklevende.
Hun schuttershof stond naast
het gebouw dat tegenwoordig
De handboog is een zeer oud
verdedigingswapen, reeds in de
Bijbel lezen we van boogschut
ters, die konden treffen op een
haar. Er is een tijd geweest, dat
er voor de verdediging van Goes
zes compagnieën burgers als
boogschutters gereed stonden en
de kapitein had vanzelf veel in
vloed bij het stadsbestuur wat
de krijgszaken betreft.
Voor de geregelde oefeningen
had ieder gilde een schuttershof,
ook wel doelen genoemd, waar
men kon oefenen zo dikwijls
men wilde. Eén keer per maand
was men verplicht op te komen,
de „knape" (bode) kwam dan de
gildebroeders oproepen om deze
maandschoten te houden. Wie
geen geldige reden had om te
verzuimen, moest boete betalen.
De schutters mochten hun pij
len niet lossen, voor ze geroepen
hadden: „Sta vast'" of iets der
gelijks. Dit was een waarschu
wing voor de aanwezigen om er
op bedacht te zijn uit de weg te
gaan voor de neervallende pijlen,
die soms ernstige verwondingen
konden veroorzaken.
Bij een ordonnantie van 1651
werd bepaald dat men zich op
schutterlijke oefeningen en sa
menkomsten zou onthouden van
„scheldwoorden, quaet en erger
lijk toespreken" op verbeurte van
6 schellingen boete. Slaan of
stoten kostte de delinquent zelfs
25 gulden. Zoals ook andere
nog „Het Schuttershof" heet, op
de plaats waar nu een school
staat.
DE SCHUTTERIJ VAN DE
VOETBOOG.
Het gebouw, dat ik daarnet
noemde, is het enige wat nog
over is van de drie bestaande
schuttershoven uit Goes. Een
rood kruis op een zilveren (wit)
veld was hun kenteken, en on
der drie distelbloemen stond het
devies: Van ongenuchten vrij.
waarvan de afkorting V.O.V. een
paar tientallen jaren geleden ge
bruikt werd voor hun oude ge
bouw, nu een vergaderzaal. De
schutspatroon was St. Joris, de
bekende ridder, vechtende met
de draak.
In 1613 werd hun nieuwe
schuttershof met een grote feest
maaltijd ingewijd. Iedere schut
ter moest verschijnen met zijn
vrouw, de weduwnaars moesten
als gezelschap een weduwe, de
jongelui een jongedochter mee-
handboogschutterijen had het brengenl Ook de magistraat met
-U.I.ETON.
door
O. F. WALTON.
37)
Met snelle blik had zij zich
overtuigd dat haar tussenkomst
hier hoogst gewenst was en met
de middelen, die zij aanwezig
vond, trachtte zij het middagmaal
zo smakelijk mogelijk te bereiden
Sn onderwijl de bijzondere be
hoeften van de zieke niet er bij
te vergeten. Toen was al haar
aandacht nodig voor het tafel
dekken; 't bleek dat borden en
vorken en lepels eerst nog een
extra beurt nodig hadden voor ze
met het schone tafellaken geen
al te grote tegenstelling meer
konden vormen.
1Gelukte haar, alles in ge
reedheid te hebben op het ogen
blik dat de kinderen uit school
thuis kwamen
„O, wat hebt u alles keurig
juffrouw", zei Patty, toen ze dè
tafel overzag, „ik wou, dat moe
der het eens kon zien!"
...Wil jij mij helpen moeders
middagmaal klaar te maken, Pat
ty?"
„O ja, graag. Wat moet ik
doen?"
Marjorie gaf haar aanwijzingen
en Patty was verrukt, dat ze
mocht helpen. Met trots droeg zij
even later de dienbak met het
maal voor moeder de trap op.
Mijnheer Holtby overzag alles
met voldoening in zijn blik, maar
zeide niets. Hij was een bijzonder
stilzwijgend man en Marjorie be
greep weldra, dat ze van hem
geen enkel bemoedigend of dank
baar woord had te verwachten.
's Namiddags drong mevrouw
er bij Marjorie op aan, dat ze een
paar uur in de buitenlucht zou
gaan, om zich te verfrissen na
haar zware arbeid van de voor
middag. Marjorie stelde voor, de
tweelingen mede te nemen, doch
hun moeder zei, dat de wegen te
nat waren voor hun dunne schoen
tjes en ze met evenveel genoegen
in de kamer speelden. Zo ging ze
dus alleen uit, blij, zich enige
ogenblikken geheel vrij te gevoe
len.
Tot dusverre had Marjorie van
het eigenlqke Daisy Bank nog
niets gezien, want de vorige
avond was het te donker om meer
te kunnen waarnemen dan de
flauwe gebouwen die ze voorby
ging.
Nu waren haar verwachtingen
van hetgeen ze zou zien niet hoog
gespannen, maar ze was niet
voorbereid op het toneel van ui
terste verlatenheid, dat zich voor
ilaaj' ogen ontrolde, toen ze het
modderige wegje liep, dat van
„Colvvyn House" afvoerde.
Aan de ene zyde stonden een
paar scheefgezakte, vochtige en
verweerde huisjes; de andere
zijde gaf uitzicht op een open
veld met jaren-oude hopen as
en slakken. Zij liet haar blik
gaan over deze wildernis, een
somber toneel van uiterste troos
teloosheid.
Toen zij bemerkte, dat de weg
onbegaanbaar werd door de
modder, liep zij verder over de
zogenaamde algemene weide,
waarvan sommige delen be
groeid waren met spichtig gras,
zwart van rook. Hier stonden
twee oude huizen, nog meer ver
vallen en verwaarloosd dan die
ze reeds voorbijgegaan was. Het
venster van een der bovenka
mers was gedeeltelijk met plan
ken dichtgespijkerd en de kamer
blqkbaar ingericht voor duiven
til, want de duiven vlogen naar
believen in en uit. Van het an
dere huis stond de voordeur open
en zij zag hoe een haan met een
toom kippen en eenden naar
buiten wandelde alsof zij de
enige bezoekers waren.
Verderop ontmoette zq twee
armoedig geklede vrouwtjes, die
op haar knieën liggend, op de
sintelhopen zochten naar steen
kool, om die zorgvuldig in een
oude zak te verzamelen.
„Wat doet ge daar?", vroeg
Marjorie, na een vriendehjk
„goeden middag".
.Steenkool zoeken."
„Wil dat nog branden?",
vroeg ze in verbazing.
„Ja, 't is tenminste beter dan
helemaal geen brandstof."
Marjorie wandelde verder.
Een gevoel van walging over
viel haar, als ze dacht aan wo
ningen, waarin zulke- mensen
moesten huizen. De ijskoude
wind blies haar in het gelaat en
zij huiverde by de gedachte aan
het schamele vuurtje, dat zou
gevoed worden door die sintels
en steenkolen.
Andere huizen en nog meer
ashopen liep ze voorbij; maar
nergens ontmoette haar blik ook
maar een schijn van iets dat het
oog kon strelen. De huizen wa
ren verveloos; de deuren en
vensterkozijnen vuil en onoge-
lijk; de talrijke gebroken ruiten
waren vervangen door zakken
of papier. Meer dan een der wo
ningen stond op invallen of was
reeds een ruïne. Daaraan waren
de mijngangen schuld; de wo
ningen waren onveilig verklaard
en dus verlaten, doch niemand
had er ook maar aan gedacht de
treurige overblijfselen van wat
eenmaal een menselijke woning
was, weg te ruimen. Zq stonden
daar nog, zwart van fabrieks-
rook, als tekenen van de uiter
ste verwaarlozing.
(Wordt vervolgd.)
Ihun echtgenoten waren uitge
nodigd, zodat de feestvierenden
bijna het getal van honderd
haalden.
De feestelijkheden begonnen
op Zondag en duurden tot Don
derdag. Als we het over de te
genwoordige verdorven tijd heb
ben, verwqzen we nogal eens
graag naar die „goede oude tyd",
die echter in sommige opzichten
niet altijd zo bijzonder goed
was. Hier zien we, dat men het
met de Zondagsheiliging niet zo
nauw nam. Ook de maandscho
ten werden op Zondag gehouden,
eerst in 1645 werden deze ver
plaatst op Maandag.
Dit schuttersgilde had een
vaste boogmaker, de voetboog
was zwaarder dan de handboog
en de pees ervan werd overge
haald door de voet in een beugel
te zetten. Deze boog werd meer
gebruikt bij de belegering van
steden en vestingen, terwijl de
lichtere handboog meer dienst
deed in 't open veld, omdat hq
gemakkelqker te hanteren was.
Ook had dit gilde bq opscho
ten (jaarlijkse schietfeesten) en
bij plechtige omgangen op de
Sacramentsdag een vaste nar of
zot in dienst, die de menigte
moest vermaken. Gedurende ve
le jaren is dat (tot 1548) Hanne
Puyse geweest.
De inkomsten bestonden uit
de contributie en het inleggeld
van nieuwe schutters, ook wer
den er donateurs geworven on
der de niet-schutters tot verlich
ting van minvermogende schut
ters. En de stad Goes droeg ook
wel een steentje bq.
DE KOLVENIERS.
Na de uitvinding van .het bus
kruit is dit schuttersgilde opge
richt, ze oefende zich met vuur
roeren, waarvan de eerste uit
vindsels lang niet altijd zonder
gevaar bij het gebruik waren.
Hun kenteken was de voor
stelling van twee roers, of snap
hanen, kruiselings over elkaar.
Ook dit gilde hield tot 1643
de maandelqkse maaltijden op
Zondag, toen deze „buiten de
heilige sabbatdag" naar de Maan
dag werden verschoven.
Toen soms door minder be
langstelling de schietoefeningen
niet geregeld plaats vonden,
werden de maaltqden soms toch
gehouden. Onze voorouders hiel
den van lekker eten en drinken
en ze konden, heel wat verwer
ken ook. Er kwam veel bier en
wqn bq te pas en heel wat gan
zen, hoenders, schapen, konq-
nen, ossen moesten hun leven
opofferen voor de smullende
schutters.
Op de plaats waar nu de (niet
meer gebruikte) school in de
Wijngaardstraat staat, stichtten
ze in 1619 een nieuw schutters-
huis, dat in 1839 is afgebroken.
Dat het straatje daar tegenover
Adriaanstraat heet, is goed te be
grijpen als we weten dat hun
schutspatroon St. Adriaan was.
Boven de poort stond een La-
tyns opschrift, dat in het Hol
lands luidt; „Deze wapenen zqn
dappere mannen tot sieraad".
Een grappenmaker (of anti-mili-
tairist?) heeft van het Latijnse
woord decoré sieraad) ge
maakt dedecoré schande),
waardoor de betekenis wel een
beetje anders wordt!
Of het werkelijk gebeurd is of
enkel maar een grappig verhaal
tje, is me niet bekend.
L. v. W.
zinsbudget zal drukken, gezien
het feit, dat b.v. in de maand
Mei 189 millioen goedkope tegen
456 millioen dure sigaretten zqn
verkocht.
Importeurs van sigaretten vre
zen, dat zq voor grote moeilqk-
heden zullen komen. Immers,
import-sigaretten, die nu nog
f 1.70 per pakje kosten, zullen
dan f 2.tot f 2.20 gaan kosten.
Het publiek zal waarschijnlijk
niet meer bereid zqn dergelijke
prqzen te betalen en dus voor
import-sigaretten aangewezen
zqn op de zwarte handel.
Actie „Steunt Zuid Korea".
In een vergadering, welke de
zer dagen werd gehouden te
Roosendaal, werd besloten om 'n
Nederlandse actie in het leven te
roepen, die zich tot doel stelt om
in het belang van de wereldvrede
aan Zuid-Korea alle mogelqke
steun te verlenen. Besloten werd
een comité te vormen onder de
naam „Steunt Zuid-Korea".
De Verenigde Staten zenden
thans manschappen en materieel
per vliegtuig naar Japan en Ko
rea, via een luchtbrug over de
Stille Oceaan, zo heeft de offici
ële woordvoerder van de MATS
(Military Air Transport Service)
verklaard.
Plaquette voor gevallen
Amerikaanse journalisten
onthuld.
Links van de ingang van het
Nederlands Pers-Instituut aan de
Keizersgracht 604 te Amsterdam
prqkt thans een plaquette, die de
herinnering zal levendig houden
aan de 14 Amerikaanse journa
listen, gevallen op 12 Juli 1949,
bq de ramp van de „Franeker"
in de omgeving van Bombay.
Woensdag onthulde de Ameri
kaanse ambassadeur, de heer
Selden Chapin, deze plaquette.
Mr M. Rooy, voorzitter van de
Nederlandse Federatie van Jour
nalisten, zeide in zqn rede o.a.
dat, welke ook de opvattingen
mochten zqn, die men over het
Indonesische vraagstuk had, be
wondering moest bestaan voor de
oprechtheid, waarmede deze jour
nalisten getracht hebben hun
taak uit te voeren.
Selden Chapin, de Amerikaan
se ambassadeur in Nederland,
zei o.a. dat de taak van de jour
nalist in de wereld van thans met
de dag moeilyker en belangrijker
wordt. Een land en een groep
landen schynen het plan te heb
ben hun gecontroleerde nieuws
kanalen, hun pers en radio,
slechts te gebruiken om interna
tionale vrees en spanning te
scheppen. Schrijvers met moed
zqn nodig de steeds toenemende
pogingen om de publike opinie
van millioenen af te schermen, te
bevechten.
VERBIJSTERENDE TOESTANDEN IN HET GEBIED
VAN MODJOKERTO.
Aan de hand daarvan zal de
regering uitmaken, of het gebrui
ken van atoomkracht voor sche
pen in de practqk verantwoord is.
„In liet Modjokertose heersen nu
al sinds maanden toestanden, die
zo ernstig zijn, dat ieder, die er
kennis van neemt zich niet an
ders dan met verbijstering kan
afvragen hoe zoiets al bjjna een
half jaar kan bestaan, zonder dat
er van hogerhand krachtig wordt
ingegrepen. Er wordt hier ge
roofd en gestolen op een wijze,
zoals misschien nog nooit in de
geschiedenis van Java is voorge
komen".
Aldus de Indische „Locomotief"
van 29 Juni 1.1., welk blad een
uitvoerige beschouwing gaf over
de toestand in Modjokerto, waar
veel suikerriet wordt aangeplant.
Het blad vervolgt dan
„Wanneer men de gepleegde
misdaad in cyfers zwart op wit
voor zich ziet, dan vraagt men
zich af, hoe het mogelqk is, dat
zulke enorme hoeveelheden vaak
in enkele uren tqd geroofd en
ervoerd konden worden. Zo
heeft men b.v. enkele dagen ge
leden kans gezien om in een
nacht 's middags om vier uur
stond het er nog en de volgende
'orgen was het verdwenen
een perceel suikerriet met een
oppervlakte van 14 ha kaal te
snqden en de buit af te voeren.
Wanneer men weet, dat een ha
zuinig gerekend een opbrengst
geeft van 100 quintaal of wel tien
tón riet, dan is het een compleet
raadsel hoe men kans heeft ge
zien in een nacht de opbrengst
van 14 ha te stelen.
Veertien ha dat betekent 1400
quintaal, dat is 140 ton. Om 140
ton te vervoeren zou men min
stens 46 drietonners nodig heb
ben. Dat is een colonne met een
respectabele lengte. Om een der-
gelqke prestatie te leveren heeft
men duizenden, heeft men een
heel leger dieven nodig. En zelfs
dan is het nog onbegrijpelqk. En
toch worden dergelqke „presta
ties" geleverd in het Modjoker
tose, in het areaal van de suiker
fabriek „Gempolkerep" ten zui
den van de kali Brantas.
De opbrengst van ongeveer 300
H.A. riet werd er tot nu toe ge
roofd: Dat betekent een verlies
van ongeveer 35.000 zakken sui
ker. Dat betekent een mindere
accqns-opbrengst van ongeveer
een millioen gulden. Het bete
kent ook, dat de aanplant voor de
campagne minstens 1000 H.A.
kleiner zal zqn, dan aanvankelyk
het plan was. Wanneer de fabriek
1000 H.A. minder aanplant, dan
wil dat zeggen, dat er gerekend
naar de thans geldende prqzen en
lonen een bedrag van ongeveer
2 millioen gulden minder onder
de bevolking wordt gebracht. Het
betekent, dat er ongeveer 12 mil
lioen kg suiker minder geprodu
ceerd zal worden, waardoor de
staat ruim 3 millioen gulden
minder .aan accqns zal ontvangen.
In het Modjokertose is de be
volking thans bezig de kip met de
gouden eieren te slachten. Ten
Zuiden van de kali Brantas is dit
reeds gebeurd. Daar is practisch
al het riet van de suikerfabriek
verdwenen. Van de 300 H.A. aan
plant, die daar stond, is nu al"
meer dan 200 H.A. gestolen. Fa
briek en rovers zqn hier in een
soort wedstrijd gewikkeld: wis
het snelst kan snqden. Tot nu tos
liggen de rovers met vele punten
voor. Dat is ook geen wonder,
zq hebben volkomen vrq spel.
Niemand treedt tegen hen op. Zfj
kunnen hun buit openlqk vervoe
ren. Dat doen ze dan ook. Zs
wandelen er dagelqks bq honder
den mee langs tientallen politie
posten".
„Als dat zo doorgaat en het
zal zo doorgaan als er niet spoe-
.dig iets gaat veranderen zal er
straks in het Modjokertose geen
onderneming meer laten planten.
Dan zal er geen fabriek meer
draaien. En wie is dan in de eer
ste plaats het slachtoffer? Dat
zal de bevolking van de dessa
zqn, die geen andere baan kan
zoeken. Dat is de bevolking, die
thans nog voor elke H.A., die da
fabriek laat beplanten, ongeveer
f 2500 ontvangt.
Wat zal daar straks van over-
blqven? Hoogstens de opbrengst
van wat rijst".
De Britse regering heeft een
particuliere machinefabriek op
dracht gegeven een tekening met
kostenberekening te maken van
een prototype van een door
atoomenergie aangedreven
krachtbron, die te gebruiken zou
zqn in grote schepen en oorlogs
schepen.
De geallieerde veiligheidsdienst
in West-Duitsland stelt een on
derzoek in naar de verblqfplaats
van generaal Vincenz Mueller, de
organisator van de volkspolitie in
de Oostenrijkse zone. Men ver
denkt hem er van, dat hij poogt
in West-Duitsland recruten te
werven.
De Amerikaanse Lady Mendl,
echtgenote van een gepension-
neerde Engelse diplomaat en ja
ren lang een legendarische gast
in de Franse hoofdstad, is te Ver
sailles overleden. Lady Mendl,
wier ontvangsten in de gehele
wereld bekend waren, maakte
haar leeftqd tot een geheim, maar
werd omstreeks 83 jaar geschat.
Margaret Truman, dochter van
de Amerikaanse president, zal 29
October haar televisiedebuut als
sopraanzangeres maken voor de
Columbia-Broadcasting-Company
te New York.
De hamsterkoorts, die na het
uitbreken van de vqandelqkheden
in Korea in België ontstaan is,
heeft zodanige vormen aangeno
men, dat de minister van econo
mische zaken, Gaston Eyskens, 'n
streng optreden der regering te
gen speculanten, die zich schuldig
maken aan een onwettige prijs
opdrijving, heeft moeten aankon
digen.
De Amerikaanse senaat heeft
het wetsontwerp, een onderdeel
van Trumans programma voor de
burgerrechten, dat de instelling
bepaalde van een commissie voor
rechtvaardige tewerkstellings-
practqken verworpen. Deze com
missie zou ras- en godsdienstdis
criminatie bq het aannemen, ont
slaan en promoveren van arbei
ders hebben moeten tegengaan.
Zaterdag zal op het vliegkamp
Valkenburg het 860 Squadron
van de Marine Luchtvaartdienst,
dat in Maart j.L in Indonesië uit
dienst is gesteld door de com
mandant van het vliegkamp Val
kenburg weer in dienst worden
gesteld.
De Zwitserse socialistische par
ty heeft een manifest gepubli
ceerd, waarin „de nieuwe golt
van massa-arrestaties onder ar
beiders en militante socialisten in
Hongarije" wordt veroordeeld.
Over arbeidsvoorwaarden van
Rqnschippers zullen vertegen
woordigers van de West-Duitse
republiek, België, Frankrijk, Ne
derland, Zwitserland en Groot-
Brittannië van 24 tot 27 Juli a.s,
te Parijs vergaderen.
Engeland heeft by de Roemeen
se regering geprotesteerd tegen
een „inval" in een villa van da
Britse luchtvaart-attaché, even
buiten Boekarest.
Het Zweedse ministerie van
buitenlandse zaken heeft mede
gedeeld, dat Zweden Israël da
jure heeft erkend.
Van de Poolse ambassade te
Londen hebben twee leden van
het Britse ministerie van binnen
landse zaken om asyl verzocht.
Een trein met arbeiders is b(J
Wildenfels in Saksen in botsing
gekomen met een goederentrein.
Minstens 20 personen werden ge
dood en meer dan 50 ernstig ge
wond.
De conferentie van Amerikaan
se ambassadeurs in Europa, dia
deze maand te Frankfort zou
worden gehouden, is voor onbe
paalde tqd uitgesteld.
Het Australische Bondskabinet
heeft besloten, dat zo spoedig mo
gelqk zal worden begonnen met
de opleiding van militairen.
Jongemannen van 18 jaar zul
len worden opgeroepen voor een
tqd van 3en 4 maanden bq
land-, zee- en luchtmacht.
De door de Joegoslavische pers
en radio verspreide berichten be
treffende „aanzienlqke Bulgaarse
troepenbewegingen naar de West
grens zqn zelfs geen logenstraf
fing waard, daar het er vingerdik
opligt, dat zq verzonnen zqn", zo
zegt een communistisch Bulgaars
blad.
De Koning en Koningin van
Denemarken hebben Churchill
uitgenodigd in September een be
zoek aan Kopenhagen te brengen.
De Franse minister van voor
lichting, Gazier, heeft medege
deeld, dat de nieuwe Franse re
gering tqdens haar eerste kabi
netsvergadering heeft besloten de
sterkte van de Franse luchtmacht
zodanig op te voeren, dat er over
5 jaar 3650 vliegtuigen zqn. Kos
ten: 136 milliard francs.
