De geschiedenis van het Bachtensteene te Middelburg. „Oorlog" vraagt thans 852 millioen gulden. Winkelsluitingswet beeft voor- en nadelen. Net onlMeniie woord Getuige was pak staag beloofd voor „verkeerde" verklaring. Misdadigers werden op het Gravensteen gevangen gehouden. Zeeuwse Wandelingen Uit de Doopsgezinde historie. Dit jaar zullen 15.000 dienstplichtigen worden opgeleid. Hoe een zeeman afscheid uam Halve vrije dag in gevaar, KORTE BERICHTEN De bakker zonder vergunning Maa.idng 19 Juni 1950 PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD Pagina 2 Iedere gemeente heeft de laatste tientallen Jaren haar nieuwe wijken gekregen, nodig geworden door de steeds toenemende bevolking. Natuurlijk moeten die nieuwe straten en pleinen ook namen hebben. Nu is dat vinden van gepaste straatnamen niet zo'n geweldig probleem, er zijn hier zoveel mogelijkheden, dat het aantal namen haast onuitputtelijk is. Let vooral eens op de nieuwe en werd ook wel genoemd „het stadsgedeelten uit de grote ste den, waar ge allerlei groepen van namen kunt aantreffen. Ne derland heeft de eeuwen door be kende schilders en dichters, dap pere zeehelden en beroemdheden van allerlei soort opgeleverd, zo dat met hun namen enkele dui zenden mensen in een nieuwe straat kunnen wonen. En hoe veel bomen, bloemen en vruch ten kunnen niet als naam die nen! En na de plantkunde ko men de dieren er aan te pas, vooral de lieve vogeltjes zijn ge zocht. En ook bekende leden uit ons vorstenhuis van nu en voor heen hebben hun namen gege ven en ook niet te vergeten de vele aardrijkskundige namen van wat we eens ons Indië noemden. Zo zou ik verder kunnen gaan zonder voorlopig uitgeput te raken. OUD WORDT NIEUW. Na de verwoestingen geduren de de laatste oorlog is er echter in Middelburg een nieuwe straat naam in gebruik gekomen, die eigenlijk heel oud is, n.l. Bach tensteene. Tot 17 Mei 194Ü stond in de Noordstraat de R.K. kerk (in 1846 gebouwd en gewijd aan Pe trus en Paulus, waarvan de beel den m de voorgevel stonden) en langs deze kerk liep een smal straatje, de Lombardstraat. Heel dit centrum van Middel burg is verbrand, ook de kerk, en men heeft op de plaats onge veer van de vroegere Lombard straat een nieuwe brede ver keersweg aangelegd en deze straat wordt nu genoemd Bach tensteene. Op 't ogenblik is men bezig aan deze straat een nieuwe R.K. kerk te bouwen, waarvan op 12 April j.l. de eerste steen is ge legd. Het oud-Nederlandse woord bachten betekent: achter. In 't Vlaams wordt dit woord nog gebruikt. Wanneer daar iemand naar een zekere gelegenheid moet waar zelfs de koning te voet gaat, zal men kunnen ho ren: „Ik moet effekes naar bach ten, zulle". En de bekende pries ter-dichter Guido Gezelle noemt het woord ook in zijn bekende vers over boerke Naas, die wel geen leeuwenhart had, maar toch niet zo dwaas was, zoals Gezelle zegt. „Al met zen heer, wat hoort boer [Naas juist bacht hem in de tronk?" Voor de rijm staat hier het kortere bacht in plaats van bach ten. De naam Bachtensteene bete kent dus: achter het Steen en werd in oude tijden gebruikt voor de latere Lombardstraat en soms ook wel voor de tegen woordige Latijnse Schoolstraat en Blindenhoek. s-GRA VENSTEEN. Aan de Westzijde van de Burg stond in vroeger eeuwen het Gravensteen, dat in een keur van 1254 voor het eerst genoemd werd. Het was een soort belas tingkantoor. Ieder die land be zat, waarvan belasting (schot) betaald moest worden, moest zijn belastingplicht hier voldoen en de betaling werd dan opgetekend op de steenrol, zoiets wat we te genwoordig zouden noemen het kohier der belastingen, waarop tevens de grootte van de schat plichtige landerijen stond aange geven grootte steenschietens, schieten betalen). Nu zult u begrijpen, hoe we aan de naam steen komen in het woord Gra vensteen. En de eerste helft van dit woord herinnert ons natuurlijk aan het tijdvak der graven, die hier regeerden, eigenlijk in naam en als ondergeschikte van onze leenheer de Keizer, maar in wer. kelijkheid meestal tamelijk on afhankelijk. Het Gravensteen deed echter nog dienst tot iets anders, het was namelijk tegelijk een gevangenis stenen gijzelhuis". Graaf Willem II bracht er krijgsgevangenen in, we lezen ook van iemand die zijn schulden niet betaalde: „so moet hi bliven ints gravensteen" en van andere delinquenten heet het „men sal se doen upt ghisel- huis". Het oudste gravensteen, van Zeeuwse moppen uit Hogelande gebouwd, raakte echter langza- CXIX. merhand bouwvallig. Reeds in 1318 lezen we in een grafelijke rekening, dat de zolder in 't gij zelhuis zo onzeker was, dat men bang was, dat de gevangenen doorbreken zouden. Later is het afgebroken door de metselaars Matthijs Jansz. en Klaas Willemsz. voor 10 pond Vlaams (ƒ60.en op dezelfde plaats een nieuw gebouwd; de gevelsteen met adelaar gaf als jaartal 1526, toen men de bouw begon, twee jaar later was het voltooid. Aan de voorkant was er een dubbele opgang door middel van een trap (zoals bij het stadhuis) en het gebouw stak boven de an dere huizen uit, niet zo hoog ech ter als op de plaat in de kroniek van Smallegange, waar het al te hoog en groot is getekend. Het was nu een complete ge vangenis met vierschaar, gijzel- kamer, cellen, pijnhuis en kei- zersstoeL Een keizersstoel was een stoel met scherpe ijzeren pinnen in de zitting, een gevangene moest de stoel „bezitten" als straf of om tot een bekentenis gebracht te worden. Misschien is het hier in Middelburg wel niet zo'n onge makkelijk meubelstuk geweest, maar een klein hokje, waarin men erg moeilijk zitten kon. We lezen n.L dat in 1558 iemand ver oordeeld was „drie dagen en drie nachten te zitten in 's keizers stoel, te water en te broode". Ook waren hier in deze gevan genis zes grote pijnstenen, die als gewichten gehangen werden aan de tenen van een gepijnigde. In 1827 is het gebouw afgebro ken. Het gravensteen te Zierik- zee bestaat nog, het is prachtig gerestaureerd. HET KLOOSTER. We lezen ook van een klooster Bachten 's Gravensteene, ver moedelijk heeft dit gestaan op de plaats waar nu het gymnasium is. In dit klooster woonden de zwarte- of cellezusters, die zich vooral bezig hielden met het ver plegen van zieken en het zorgen voor de begrafenissen. In 1526 waren er nog slechts vijf zusters, in 1539 werd het klooster daarom ook opgeheven. Het gebouw werd later ingericht als armenschool, waar arme jon gens kosteloos onderwijs kregen. Toen in 1555 de pest uitbrak in Middelburg had men behoefte aan verpleegsters; er werden 12 zusters naar Middelburg ge bracht, die haar verblijf kregen in woningen naast het vrouwen klooster in de Zusterstraat; deze straat bestaat nog en is genoemd naar de cellezusters. L. v. W. t (Van onze Utrechtse correspondent). Onder de kerkformaties met 'n specifiek eigen kenmerk neemt de Doopsgezinde Broederschap de eerste plaats in. Door de eeuwen heen hebben de volgelingen van VVitmarsum's voormalige pastoor Menno Simonsz in hun geloofs leven, hun eredienst en hun alle daags bestaan een typisch stem pel gedragen. Jammer genoeg gaat dat nu verbleken. Want al treft men het doopsgezind-eigene nog in ruime mate aan, wanneer men zich ver diept in de historie blijkt, dat tal van oude opvattingen en gewoon ten zjjn verdwenen. Een simpel voorbeeld. Doops gezinden plegen hun bedehuis niet als kerk te betitelen maar als „vermaning". Hun ledenver gadering heet „vertoeving". Beide uitdrukkingen worden ook nu nog wel gebruikt. Gelijk men de pre dikant veelal „leraar" noemt Maar verdwenen is de betiteling „dienaarschap" voor de kerke- raad. Zo zouden we meer kunnen noemen. Men kan deze dingen vinden in een aantrekkelijk boek je, dat kort geleden van de pers kwam. Het is een posthuum ver schenen werk van prof. dr W. J. Kühler, oud-hoogleraar aan het seminarie der doopsgezinden te Amsterdam. Prof. Kühler, van wie in dit boekje een levensbe richt is opgenomen, was bezig met een standaardwerk over de geschiedenis der doopsgezinden hier te lande. Het eerste deel ver scheen indertijd. Van het tweede deel was slechts hoofdstuk I klaar, toen de dood deze histo ricus overviel. Men besloot het gereedgekomen hoofdstuk uit te geven (bij H. D. Tjeenk Willink en Zoon, Haar lem) onder de titel „Geschiede nis van de Doopsgezinden in Ne derland. Gemeentelijk Leven". VERDWENEN GEBRUIKEN. Ieder, die goed ingelicht wil worden over de gang van zaken in het leven der doopsgezinde ge meenten, zal met interesse dit boek lezen. Wist u, dat het geven van catechetisch onderricht bij de doopsgezinden oudtijds niet het werk der predikanten maar der ouders was? Dat de ouderling- kerkvoogd, waar de Hervormde Kerk momenteel zo druk over praat, in de 17e eeuw hoewel niet precies eender aangeduid al in de doopsgezinde stadsge meenten voorkwam? Dat inzon derheid bij de Groninger Mennis- ten lange tijd de voetwassing in zwang was, voor of na de viering van het avondmaal? Zij waren van mening, dat Jezus de voet wassing bevolen had, hetgeen men oordelende naar de letter der Heilige Schrift inderdaad uit het Evangelie van Johannes kan opmaken. W(j vinden nog diverse andere aardige gebruiken. Zoals hij de Hervormden gebruikte men ook bij de doopsgezinden tinnen be kers voor de avondmaalsviering. Maar de z.g. „fijne Mennisten" te Balk dronken de wijn uit kom men van wit aardewerk met blauw beschilderd. Deze kommen zijn bewaard gebleven in de bi bliotheek der doopsgezinden te Amsterdam. Er waren ook minder mooie gebruiken. Wij denken aan het geen prof. Kühler verhaalt over de armbedeling in De Rijp (N.-H.) Zij, die door de diaconie werden gesteund, waren verplicht trouw ter kerk te gaan. Bij het uitgaan der kerk stond een weesjongen, die loden penningen uitreikte aan behoeftigen. Alleen degenen die zo'n penning hadden, kwamen voor steun in aanmerking. Niet naar de kerk gaan betekende der halve: geen hulpverlening! Opmerkelijk is wat wij lezen over de doopsgezinde liederen bundels. Er waren bundels voor gemeentelijk en huiselijk gebruik. Van de naïviteit die deze rijmen kenmerkt, geven we een exempel. Het laat zien, hoe de doopsgezin den in alle dingen van het dage lijks leven een verwijzing zien Jaarvergadering Zeeuwse Vereniging in Den Haag. Donderdagavond hield de Zeeuwse Ver. „Zeelandia" in Den Haag haar jaarvergadering. Het jaarverslag van de secretaris, de heer W. I. Burgel, gewaagde van een gezond verenigingsleven. De feestavonden kwamen op 'n hoger peil, hetgeen het bestuur verheugde. Het ledental gaf ook dit jaar enige schommeling te zien. Ingeschreven staan nu 244 leden en 44 gezinsleden. De sa menwerking tussen bestuur en onderafdelingen liet niets te wen sen over. In de samenstelling van het bestuur kwam geen wijziging. Het zuinige financiële beheer had tot gevolg, dat het tekort kleiner is geworden. Het aantal eigen dommen van de vereniging breidt zich steeds uit, vooral nu er Zeeuwse costuums zijn aange schaft. De afdeling zang, die tweemaal optrad, mag zich in 'n goede belangstelling van de leden verheugen. Ook de afd. Hollands Toneel trad tweemaal op, terwijl de leider, de heer H. Kiters, eni ge maanden wegens ziekte het leiderschap moest overdragen aan de heer Barentsen. De leden van de Propaganda- commissie gaven hun beste krach ten. Gedurende het winterseizoen werden vier toneel- en drie con- tcetavonden georganiseerd. Vier jaar gevangenisstraf voor Mitfelstenscheid. De Bijzondere Raad van Cas satie te 's-Gravenhage heeft de „Fachberater" Mittelstenscheid veroordeeld tot 4 jaar gevange nisstraf met aftrek vanaf 17 Augustus 1946. Mittelstenscheid is de man, die een groot aantal Zeeuwen naar Duitsland stuur de. Hij zal dus op 17 Augustus aanstaande vrijgelaten worden. In hoger beroep was zes jaar ge vangenisstraf tegen hem geëist. Medeplichtige van Fnchs gearresteerd. Het Amerikaans federaal bu reau van onderzoek (F.B.I.) heeft een 44-jarige chemicus, Alfred Dean Slack uit Syracuse (New York), gearresteerd op beschul diging van medeplichtigheid aan atoomspionnage voor de Sowjet- Unie, waarvoor dr Klaus Fuchs 14 jaar uitzit. Elke beschuldiging tegen mij in verband met het Manhattan-pro ject is zonder grond. Ik ben vol komen onschuldig aan enige over treding, verklaarde Slack aan verslaggevers. Ik ben niet en was nooit en zal nooit lid van de com munistische partij zijn, voegde hij er aan toe. Slack was vroeger ook werk zaam op de atoomfabriek te Oak Ridge in Tennessee. (Van onze Utrechtse correspondent.) Het ontwerp voor een winkel sluitingswet ls er. Gelukkig I Want er wordt al Jaren op ge wacht. Het ls l>(jna onmogelijk om uit de stapel verordeningen en regelingen, die gevolgd zjjn op de thans nog geldende wet, wj]s te worden. Dit zei de heer H. J. Vermeu len, voorziter van de Ned. Bond van Christelijke Kantoor- en Handelsbedienden, toen we hem een dezer dagen aantroffen op het bureau van zijn organisatie te Amsterdam. Het wetsontwerp ziet er ook wel gunstig uit, ver klaarde hij. Als christelijke or ganisatie juichen wij het toe, dat de Zondagssluiting is vast gelegd, blijkens artikel 1 van het ontwerp. Voorts gaan wij graag accoord met de voorgestelde uren van opening en sluiting. Om 5 uur mag men zijn winkeldeur al open zetten (hetgeen voor ha- Nieuwe Begroting van Defensie verschenen. (Incez. mededeling, advert.) per rol De grootste en de bestel I'EÏ'IIJLETON. door O. F. WALTON. 15) —o— „Och, mijnheer!", zei de oude huisknecht, „dan heb ik werke lijk met u te doen." „Maar", zei Watson, „er zal toch genoeg voor ons overblij ven. Zie maar eens naar al deze meubelen en het park, die zijn toch niet weg?" „Ja, 't kan zijn, dat er nog Iets overblijft, Watson, ik kan er niets zekers van zeggen, voordat ik weet, hoe groot mijn vaders verplichtingen waren. Ik vrees dat hij meer dan een ge woon aandeelhouder was in die mijn en dat door anderen op het landgoed enzovoort beslag zal worden gelegd. Ge kunt er •venwel op rekeiien, dat uw le gaten zullen worden uitbetaald, voordat ik zelf een enkele stui ver van mijn vaders geld zal aanraken." ,,'t Is heel vriendelijk van u, mijnheer", zei de oude huis knecht, „maar ik houd me over tuigd, dat niemand van ons u het rechtmtige erfdeel zou wil len ontroven." „Dat is geen beroving, Elking- ton, alleen een kwestie van recht", zei de kapitein. „Nu, ik zeg, dat het hard is" hield Watson vol, „zeer hard en wat er van. mij moet worden, ik weet het niet Op mijn leeftijd kan ik geen ander betrekking vinden en de oude heer heeft altijd gezegd, dat hij voor mij had gezorgd." „Ik herhaal, Watson, het spijt mij zeer; meer kan ik niet zeg gen." „En nu is er nog iets anders, waarover ik u wilde spreken", voegde Fortescue er aan toe, terwijl hij het testament toe vouwde; „ik zou u willen vra gen bijzonder goed te luisteren naar 'geen ik heb mee te delen. Mijn vader vertelde mij, daags voor zijn overlijden, dat hij een brief aan mij had gericht en dien met het testament had op geborgen in de brandkast van zijn kamer. Die brief heb ik niet ontvangen. De omslag was er wel, met mijn adres door mijn vader geschreven, maar toen ik hem opende, bevatte hij niets dan een vel wit papier, onbe schreven. Nu ben ik overtuigd, dat de eigenlijke brief door iemand verduisterd is. Ik houd voor zeker, dat de enveloppe is geopend, dat de brief die mijn vader voor mij bestemde, is weg genomen en vervangen door dat onbeschreven papier. Ik roep nu u allen op mij te helpen ontdek ken hoe en wanneer en door wien dit is gedaan. Elkington, weet gij waar mijn vader da sleutels van zijn brandkast be waarde?" „De oude heer had ze altijd bij zich, mijnheer, daags en 's nachts, om zo te zeggen. Over dag droeg hij ze in zijn zak en 's nachts lagen ze op het ta feltje bij zijn bed." „Kun je je ook herinneren, dat hij ze eens heeft laten lig gen?" „Nooit, mijnheer, nooit. Hij was zo zorgvuldig voor deze sleutels; het scheen wel of hij er altijd een oog op hield." „Zo, dan komen we tot de lag waarop hij door dat telegram die plotselinge schok kreeg. Waar waren zijn sleutels toen?" „In zijn zak, mijnheer. Ik weet zeker, dat ze daar waren, want de postbus werd binnengebracht door de portier, terwijl ik bij hem was; toen haalde hij ze uit de zak om de bus te openen." „En stak hij ze toen weer in z'n zak?" „O, ja, mijnheer, dat vergat hjj nooit." „Welnu, toen kwam de dok ter en wat gebeurde verder?" „Mijnheer werd naar boven gedragen. Dokter Cholmondeley hielp ons en toen brachten wq hem in bed." Bq de Tweede Kamer is thans do nieuwe begroting van Oorlog, nodig geworden door allerlei gewijzigde omstandigheden, inge diend. Het eindcijfer bedraagt f 851.987.886. Voor het lopende begrotingsjaar aldus zegt de toelichting is het beeld verkregen, dat in een zo snel mogelijk tempo de te rugvoering van de troepen van de K.L. en van de L.S.K. zal die nen te worden bewerkstelligd, terwijl tevens de reorganisatie en uiteindelijke oplossing van het K.N.I.L. met spoed dient te wor den voltooid. De termijn van zes maanden, voor deze afscheep en reorganisatie tot uitdrukking gebracht ter R.T.C. zal zoveel mo gelijk moeten worden benaderd. thans in geregeld contact met el kander kwamen te staan. De minister vestigt er de aan dacht op, dat de legeropbouw- kosten in deze begroting in hoofd zaak betrekking hebben op de vredesdiensten. Een zeer beperkt gedeelte van het totale bedrag ad 347.832.185 zal daardoor beschik baar zjjn voor de voorbereidingen van het mobilisabel maken van de troepen. De diensttijd. Met uitzondering der toekom stige officieren en onder-officie- ren, zal het gros der dienst plichtigen een eerste oefening van 1 jaar krijgen. Alleen van enige speciale wapens en dienst vakken, cavalerie, aan- en afvoer- troepen en technische troepen, eist de dienstplichtwet een lang ere tijd van eerste oefening. Aan de termijnen van eerste oefening, ln de dienstplichtwet bepaald, zal voortaan weer stipt de hand worden gehouden. Het totaal aantal in opleiding te nemen dienstplichtigen in 1950 bedraagt in verband met het hierna gestelde, ten naaste bij 15.000 man. De lichting 1950 zal niet ten volle worden benut, zjj het dan ook, dat wel uit deze lichting zo veel mogelijk officieren en onder officieren zullen worden opgeleid. Er is rekening mede gehouden, dat in de loop van 1950 het tem po van vorming van beroepskader wordt versneld, deels met ge bruikmaking van de mogelijkhe den, welke worden geboden door het met groot verlof zenden van de lichting 1949-n. Hiertoe wordt ook gerekend de herscholing van uit Indonesië terugkerend be roepskader van het K.N.I.L., dat naar de Koninklijke Landmacht overgaat. Tweede vrjjwilligers- opleidingscentrum. Een in 1950 op te richten 2e vrijwilligers-opleidingscentrum, zal gebruik makende van de gun stige omstandigheden, ontstaan door het met groot verlof zenden van de lichting 1949-11,opdracht krijgen voor eenmaal de opleiding van 600 vrijwilligers te verzorgen. De tot nu toe in de vredes organisatie voorkomende storm- school zal worden omgezet ln een korps commandotroepen, hetwelk jaarlijks een beperkt contingent bij voorkeur zich hiertoe vrij willig ter beschikking stellende dienstplichtigen voor deze nieuwe taak zal opleiden. In tegenstelling tot de voor gaande jaren zal ingaande najaar 1950 de lichting niet meer worden opgeleid in depots, doch weder in regimenten. De Nationale Reserve. De vorming der Nationale Re serve vindt langzaam maar zeker voortgang. Ook nu de tot voor kort be staande en ln het handboek ver melde omstandigheden, dat vrij wel alle geoefende troepen zich in Indonesië bevonden, is wegge vallen, blijft de regering prijs stellen op een korps van gezags getrouwe vrijwilligers. De kosten der Nationale Re serve zjjn geraamd op een ge middelde sterkte aan vrijwilligers van 12.500 man. Rekening houdende met het fi nancieel aanvaardbare en, waar nodig, aangepast aan het tempo der legeropbouw, zal binnen het raam van de West-Europese de fensie worden voortgegaan met de vorming van gevechtseenheden en het inrichten van vliegbases, terwijl zal worden voortgebouwd aan het voor het luchtverdedi gingssysteem benodigde waar schuwingsapparaat. Een belangrijk contract werd ln goede samenwerking met Bel gië afgesloten, dat voorziet in de levering door de Belgische indus trie (motoren) en de Nederlandse 2bü mine voor nationale Reserve (12.500 man). Teneinde de indiening van de hoofdstukken 8 a en b van de Rijksbegroting 1950 niet langer te vertragen, heeft de minister be sloten om in afwijking van de gewone gang van zaken het voor het jaar 1950 en volgende jaren te volgen defensiebeleid in een afzonderlijke nota aan de Staten-Generaal aan te bieden. Zonder kennis van de inhoud van deze nota is een beoordeling van de voorliggende cijfers zeer wel mogelijk. Het totaal der in de toekomst aan te vragen credieten zal wor den beheerst door: a. het aanschaffings-technisch mogelijke, b. het personeels-technische be reikbare, en c. het financieel-economische aspect. De aangekondigde nota zal een zo nauwkeurig mogelijke opsom ming omvatten van hetgeen de regering financieel-economisch toelaatbaar acht; bij de bepaling van haar standpunt zal tot het uiterste getracht worden aan re delijke militaire eisen tegemoet te komen. Algemeen beleid. In de M. v. T., verstrekt bü da aanvankelijke ingediende begro ting werd hét doel om in 1950 te geraken tot een departement van Rijksverdediging wederom inge steld. Stap voor stap worden ook vor deringen gemaakt om tot dit doel te geraken en tastbare winst werd verkregen door het feit, dat de hoogste militaire chefs van de drie onderdelen der strijdmacht naar het eeuwige. Een Medemblikker zeeman neemt afscheid van zijn geliefde met ojn. deze vrome woorden: Laet ons bidden en waecken Om niet te worden verrast, Dat wy niet quijt en raecken Aneker, roer, tou, seyl, mast. Al om te varen voort Door golven ende baren. Moet men met goedt accoort Dit tuygh seer wel bewaren. En oock niet dra vervaren Al komen stormen groot, Als een Bootsman ervaren, Betrout op u Piloot. „Wie deden dat?" „De dokter en Watson en ik." „Waar waren de sleuteh toen?" „In zijn jaszak gebleven, mijn heer; maar zodra hij weer tot zichzelf kwam en zijn ogen opende, vroeg hij ernaar; 't was zo wat het eerste waarover hij sprak." „Waar heb je ze toen neerge legd?" „Op de tafel, waar u zelf ze zag liggen, vlak bij zijn bed. Zij zijn daar gebleven, voor zover ik weet, totdat gij ze hebt weg genomen." „Onmiddellijk nadat de oude heer zijn laatste adem uitblies", haastte Wason zich te zeggen. „Ziezo", meende kapitein For tescue, ,,'t komt mij voor, dat wij die kwestie binnen vrij beperkt terrein hebben teruggebracht. Mijn vader werd vroeg in de morgen ongesteld; gedurende korte tijd bleven de sleutels in zijn jaszak. Hoe lang, Elking ton?" „Een uur lang, zou ik den ken, mijnheer." Welnu dan, óf in die tijd, óf gedurende de daarop volgende nacht moet iemand met die sleutels naar de kast zijn gegaan en daar mijn brief hebben uit gehaald." (Wordt vervolgd.) industrie (frames) van een groot aantal Meteor vliegtuigen, waar van de helft voor elk land. Er zal gestreefd moeten wor den naar voortzetting van de reeds aangegeven werving van beroepspersoneel, waaraan de luchtmacht nog steeds tekort heeft. In verband met oprichting van nieuwe militaire tehuizen en voor eventuele bijzondere uitgaven van bestaande tehuizen wordt een be drag van f 20.000 nodig geacht. Voor kosten van vervoer van personeel naar en van Indonesië en van materiaal is uitgetrokken f 61.240.000. Als kosten der demobilisatie komt op de buitengewone dienst voor f 48.105.000. De grootste West-Duitse radio- organisatie, de Noord-West-Dult- se radio-omroep, is heden met proefnemingen op het gebied van televisie begonnen. Het doel is binnen de komende twee jaar tot de instelling van televisie-uitzen dingen te komen. Koning Gustaaf van Zweden heeft in huiselijke kring zijn 92e verjaardag gevierd. Voor de eer ste maal werden in de stad geen optochten en openbare vermake lijkheden op touw gezet. Door benzinegebrek heeft een Nederlands toeristenvliegtuig in de omgeving van Lanaken (Bel gië) een noodlanding moeten ma ken. Het vliegtuig werd gedeel telijk vernield. De twee passa giers bleven ongedeerd. Op 28 Juni a.s. zal te Marknes se een grote fokveedag voor rundvee en paarden worden ge houden. Reeds is gebleken, dat hiervoor grote belangstelling be staat. Opnieuw een arrestatie in de zaak Gold. Een voormalig onder-officier in het Amerikaanse leger, de 28-ja- rige David Greenglass uit New York, is door de Amerikaanse federale recherche gearresteerd, op grond van de beschuldiging, dat hij atoomgeheimen aan Har ry Gold heeft verstrekt, die deze op zijn beurt aan de Russen zou hebben gegeven. venplaatsen van belang kan we zen) en 's avonds 6 uur gaat de zaak op slot. Helaas, artikel 2 van hel ont werp heeft een tweede lid, dat ons minder aanstaat, aldus de heer Vermeulen. Want wij lezen daarin dat het gemeentebestuur de vrijheid heeft om de slui tingstijd inplaats van 13 op 20 uur te stellen, ja zelfs geduren de één avond in de week op 22 uur. Wij vragen ons af wanneer de plaatselijke overheid van die bevoegdheid gebruik zal maken. Volgens ons behoort zij dat nooit te doen. De wet geeft de gemeenten 21 dagen per jaar gelegenheid om het tijdstip vau sluiting later te stellen, bij voor beeld tijdens tentoonstellingen en winkelweken. Bovendien is er een speciale regeling voor de Sint Nicolaas- en Kersttijd en voor Oudejaar. Daarom betreu ren wij, dat de wet de moge lijkheid voor algemene afwij king van de bepaling omtrent het sluitingsuur open laat. Sluiting om 20 uur brengt voor de meeste zaken geen voor delen mee. De meerdere ver diensten worden weggenomen door de verhoogde kosten, meende de heer Vermeulen. Voor sluiting om 22 uur komt misschien de Vrijdag maar voor al de Zaterdag in aanmerking. Maar waarom zou men de Za terdagavond, die in onbruik is geraakt als tijd om te winkelen weer bestemmen voor het inko pen doen? Geen positief geluid. Ten aanzien van de weken in het eind van het jaar werd be paald dat in de periode 29 Nov.4 Dec.; 2024 Dec. en Zaterdag 30 en 31 Dec. de win kels tot 21 uur geopend mogen zijn. Liever hadden we gezien, dat op de vooravond van Kerst mis en zeker op Oudejaars avond geen latere sluiting werd toegestaan, gelijk ook op Sinter klaasavond de deur om 18 uur dicht gaat, aldus de heer Ver meulen. Veel meer bezwaren hebben wij echter tegen de bepalingen omtrent de halve vrije dag, zo als deze in het wetsontwerp neergelegd zijn. Inzake de halve- dagsluiting bepaalt de wetgever niets positiefs. Wel kan bij alge mene maatregel van bestuur worden voorgeschreven, dat winkels een halve dag gesloten zijn. In dat geval is er keus tus sen Maandag vóór 13 uur en Dinsdag of Zaterdag na 13 uur. Ziehier onze hoofdgrief: de mo gelijkheid bestaat dat er van een vrije middag (of ochtend) niets komt. Het wetsontwerp zet deze zaak op losse schroeven. Tenslotte constateerde de heer Vermeulen, dat de wetgever met zijn tijd is meegegaan; er wordt in het ontwerp rekening gehouden met de publiekrechte lijke bedrijfsorganisatie. Maar bij het overleg aangaande d« winkelsluiting draagt het ont werp toch een ouderwets cachet. Want er is bij het vragen van advies niet gedacht aan werk nemers, naar men uit een der artikelen kan opmaken. Blijk baar was de ontwerper van me ning, dat werknemers alleen maar van doen hebben met da arbeidswet, terwijl werkgever» met de winkelsluitingswet moe ten rekenen. Alsof het personeel niet even nauw bij een winkel sluiting betrokken zou zijn! Bij alle waardering voor het aangeboden ontwerp maakt da christelijke organisatie der han delsbedienden dus wel bezwaren tegen enkele artikelen. Men kan verwachten, dat de gezamen lijke bonden die op dit terrein werken, nog wel wat van zich laten horen aleer het ontwerp in de Tweede Kamer aan de orda wordt gesteld. Kantongerecht te Tholen. Als eerste zaak voor het Kan tongerecht te Tholen diende een overtreding van de verkeersvoor- schriften door J. M. te Stavenls- se, die te St Maartensdijk met zijn autobus reed, en zijn lichten niet dimde, waardoor een dame kwam te vallen, die een hersen schudding opliep, f 6 of 3 d. J. v. G. te Bergen op Zoom was met zijn vrachtwagen en aan hangwagen tegen de muur van café Gunter te Poortvliet gere den. De heer Gunter als getuige gehoord vroeg v. G. geen boete te willen opleggen, daar de toe stand op de hoek bij zijn café zo edroevlg is, dat een aanrijding bij- na niet te voorkomen is. Schuldig verklaard zonder boete. De heer Gunter kreeg de bood- Bchap zich tot de burgemeester te wenden inzake de onhoudbare toestand voor het verkeer. Voor de zoveelste keer kwam voor het hekje bakker L. W. te Scherpenlsse. Hij had weer een bon gekregen omdat hij nog geen diploma's had als bakker en ver gunning om zijn zaak te drijven. „Ik zakte weer, omdat in Holland anders gebakken wordt dan hier" zei hij. „Ik zie", aldus de Kanton rechter, „dat je een gezin hebt van vrouw en kind en één op komst". „Neen, mijnheer de K.R., vrouw met drie kinderen, daar de laatste een tweeling was", was 's bakkers antwoord. „En dat al les zonder vergunning", zei de K.R. onder gelach. Op aanraden van de K.R. zal mr van Hasselt, derdedlger, persoonlijk naar Den Haag gaan, om daar een en ander voor W. te bepleiten. Het pak slaag. C. B. te Scherpei-lsse zou met een hond ln het jachtveld hebben gejaagd. Een 4-tal getuigen kwam voor. De een beweerde liet te hebben gezien, de ander acht te de verklaringen niet juist. Ge hoord werden nog de Gebr. A. en M. C. SI. Getuige M. C. SI. heet te te liegen hetgeen hy tegen ver balisant .getuigde. Nadat de K.R. een verklaring had opgemaakt weigerde M. C, SI. deze te teke nen. De K.R. wees hem er bq her haling op, om te verklaren, of hij nu wel of niet getuigd had tegen de politie en dat hy hem verdacht van meineed in de cel zou sluiten en over laten brengen naar Mid delburg. SI. wist niet wat MJ moest doen, tekenen of niet. Tot besluit verklaarde get. de Graaf, dat hier meer tussen zit en dat M. C. SI. een pak slaag is beloofd als hij niet goed getuigde. De K. R. zeide deze zaak nogmaals aan te houden, een degelqk onderzoek te zullen laten instellen of deze getuige is bewerkt en op 17 Nov. Nov. deze zaak opnieuw te zullen behandelen. D. T. te Bruinisse kreeg voor een aanrijding met de tram te Zqpe een boete van f 6 of 3 d. en f 8 of 4 d. G. M. G. wegens over treding mav. snelheid f5 of 3 d. J. F. B. wegens verkeersovertre ding f3 of 2 4 J. G. te A. Jaco- bapolder voor rqden zonder ach terlicht, zonder rybewijs en niet stoppen op bevel f 10, f8 en f3 boete. H. J. G„ ook te A. J.-pol- der kreeg voor het los laten lo pen van een koe f 5 of 5 d. Kurt Schumacher, de leider der West-Duitse Sociaal-democraten heeft Vrijdag een auto-ongeluk gehad. Zqn auto werd geheel ver nield, doch hijzelf kon ongedeerd zqn reis voortzetten in de auto, die de Christen-democratische Bondsdagpresident, Koehler, hem leende.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1950 | | pagina 2