Op 22 Maart 1577 koos Goes de zijde van
de Prins.
Het ontbrekende woord
ADAAtSQN
In 1578 werd de eerste „ketterse" preek in de
Maria Magdalenakerk gehouden.
Zeeuwse Wandelingen
De grootste en de beste!
Moeizame groei van Prodeha.
KORTE BERICHTEN
5 Brieven van een 5
Emigrant
Te mooi om waar te
zijn.
GEMEENTERADEN
Maandag 12 Juni 1950
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 2
In een vorig artikel hebben we gezien, dat de aanhangers
van Prins Willem in 1572 te vergeefs geprobeerd hebben om
Goes aan hun zijde te krijgen. Dat zou nog verscheidene jaren
duren. Twee jaar later moesten de Spanjaarden Middelburg ont
ruimen, maar in Goes bleven ze rustig ingekwartierd. De stad
werd steeds meer versterkt, wie weet of ze nog niet eens een
beleg zou moeten doorstaan. En de Spaans^ soldaten konden het
de burgers danig lastig maken. En al waren deze voor het groot
ste deel trouwe leden der Roomse kerk, ze waren toch blij toen
de bezetting op 26 Februari 1577 voor goed uit de straten van
Goes verdwenen was.
Trouwe aanhangers der oude
moederkerk waren de Goese-
naars in het algemeen, hoewel
er onder hen ook heel wat lau-
wen, onverschilligen in gods
dienstzaken waren. De Her
vormden konden hier dan ook
weinig uitrichten en de pogin
gen tot verandering zijn meest
nog van de Doopsgezinden uit
gegaan. Zo werd de Goesenaar
Joost Joossen, die bij deze rich
ting behoorde, om het geloof
verbrand. Hij woonde toen niet
meer in Goes, in Veere moest
hij op de brandstapel het leven
verliezen (1560). Drie jaar later
was het Jan Grendel, eveneens
Doopsgezind, die in Goes op de
Markt ter dood gebracht werd.
Weer 3 jaar later probeerde
Valerius, ook van dezelfde secte,
de Goesenaars te bekeren. Vanaf
de pui van het stadhuis richtte
hij zich tot het volk, maar hij
werd met spot en schimp ont
vangen en mocht blij zijn, dat
hij levend de stad kon verlaten.
Kort daarop werd buiten de
poort het Woord Gods gepredikt
door enkele Middelburgers (bin
nen de stad was het verboden),
maar ook deze moesten teleur
gesteld terugkeren, de Goese
naars „stonden niet naar de
kennis van het oprechte Woord
Gods".
Het is pas na het vertrek van
de Spaanse soldaten geweest,
dat Goes zich aansloot bij de
aanhangers van de Prins, meer
nog öm staatkundige redenen
dan uit godsdienstig oogpunt.
Op 22 Maart 1577 werd deze
aansluiting bevestigd in de Sa
tisfactie voldoening, ge
noegdoening). Maar in een van
de artikelen stond, dat de Room
se godsdienst onverkort gehand
haafd moest blijven beschermd
en onderhouden worden! Zo ge
hecht bleef men dus aan de
kerk.
De Hervorming.
Maar de Gereformeerden zaten
niet stil. Uit Walcheren kwa
men geregeld predikanten, die
in gewone huizen Gods Woord
verkondigden, soms maar voor
een tiental toehoorders. Geleide
lijk nam echter de aanhang toe,
zij, die geen kleur durfden be
kennen kwamen wat meer op
de voorgrond, de schuchteren
en bedeesden werd moed inge
sproken, ook de magistraat
schijnt minder vijandig opge
treden te zy'n, kortom ruim een
jaar na de Satisfactie waagden
de Hervormden het aan de
vroedschap der stad een kerk te
vragen, n.l. de kerk of kapel,
die bij het klooster der Kruis
broeders behoorde. De vroed
schap weigerde deze kerk af te
staan, maar bood de kleine
Gasthuiskerk aan. Daarmee na
men de Hervormden echter geen
genoegen en er ontstond een
opstootje en sommige heethoof
den begonnen zelfs de beelden
en altaren in de Maria Mag
dalenakerk te vernielen.
Juist waren er 2 predikanten
uit Walcheren naar Goes geko
men, J. Gerobulus uit Vlissingen
en J. de Miggrode uit Veere,
met enkele officieren. Ze waren
door de classis Walcheren af
gezonden om de Gereformeerden
in Goes te helpen bij het ver
krijgen van een kerk.
Én toen ze zagen, dat de
regering der stad, op het stad
huis vergaderd, aarzelde en be
sluiteloos was, kwamen ze met
de grote eis: Geef ons de Maria
Magdalenakerk. En ze dreigden
met geweld, als het verzoek zou
worden afgewezen.
De magistraat bezweek voor
het dreigement en verwees de
eisers naar de koster, die de
sleutel had. De kerkdeuren wer
den geopend en op 8 October
1578 werd in de Goese kathe
draal voor het eerst een „ket
terse" preek gehouden door Ds
Johannes Gerobulus.
Deze datum is dus de vesti
ging van de Hervorming in Goes.
De Goese oorlog.
Nu ging het met de bepalin
gen van de Satisfactie heel an
ders dan was afgesproken. Niet
de Roomse godsdienst werd de
allesbeheersende (zoals was be
paald), maar de Gereformeerde
(Hervormde) kerkdienst mocht
in het vervolg alleen in het
openbaar worden gehouden.
cxvnx
De Roomse burgers moesten
alles in stilte doen. Ze kwamen
samen in particuliere woningen,
moesten 's avonds soms over
muren klimmen en door tuinen
sluipen om ongezien de plaats
der samenkomst te kunnen be
reiken. Een eigen pastoor had
den ze niet, af en toe kwam
er een vreemde priester ver
kleed voor enkele weken naar
Goes om er de mis te bedie
nen en de kinderen te dopen.
Heel wat burgers vertrokken
dan ook naar Brabant of Vlaan
deren.
Meermalen werden hun sa
menkomsten verstoord en moest
er boete betaald worden. Voor
al zolang de 80-jarige oorlog
nog duurde, hadden ze geen ge
makkelijk leven, omdat men
Spaansgezind met Rooms-Katho-
liek gelijk achtte, wat lang niet
altijd waar was. Later werd de
verhouding in Goes beter en liet
men de godsdienstoefeningen
oogluikend toe. Er kwam een
vaste pastoor en de gemeente
ging vooruit.
Maar in 1734 is het nog eens
tot een ernstig conflict geko
men, in een toen geschreven
gedicht de Goese oorlog genoemd.
En dit rumoer was in hoofd
zaak het gevolg van geruchten
en roddelpraatjes, waarbij dan
ook nog een portie bijgeloof
kwam.
Zo werd verteld, dat de
Roomsgezinden in Goes en ook
in andere plaatsen de ketters
finaal zouden uitroeien in het
jaar, wanneer de H. Sacraments
dag samenviel met St. Jan, en
dat was in 1734 het geval. Een
dronken (Roomse) timmermans
knecht deed er nog een schepje
op. Er waren Brabanders en
Vlamingen onderweg om hen te
helpen en daartoe was op ver
schillende plaatsen buskruit in
het geheim opgeslagen, ook zou
den er bij de Roomse burgers
wapenen verborgen zijn. Ja, zelfs
zou in de lijkkist van een zekere
juffrouw Eversdfjk, die een
maand geleden in haar familie
graf in de Grote Kerk begraven
was, een hoeveelheid buskruit
gedaan zijn met een uurwerk
erbij, dat op een bepaalde dag
zou aflopen, waardoor de kerk
in de lucht zou vliegen. Het
graf werd geopend, maar van
kruit en uurwerk geen spoor!
De stedelijke regering geloofde
er ook nog wat van, zette sterke
wachten bij de poorten en liet
op de marktdag de poorten ge
sloten om ongewenste elementen
buiten te houden. Pastoor Van
der Velde, die van buiten de
stad kwam, werd zelfs een nacht
gevangen houden. Stond hij in
verbinding met de denkbeeldige
vijand die men verwachtte? De
man wist nergens van, was al
leen maar bij een gemeentelid
geweest als herder van zijn
kudde.
De Staten van Zeeland stuur
den zelfs een compagnie soldaten
ter bescherming en in de dor
pen om Goes zochten de pa
trouilles naar verdachte personen
en ongewenste vreemdelingen.
Maar de geruchten bleken
klinkklare onzin te zijn. Er
vlogen geen kerken in de lucht,
er stroomde geen ketterbloed
door de straten, er waren geen
Vlamingen of Brabanders te
bekennen, buskruit en wapens
waren nergens te vinden en
langzamerhand keerde de rust
onder de zenuwachtige Goese
naars terug.
Met de komst van de Fran
sen in 1795 werden alle kerk
genootschappen voor de wet
gelijkgesteld. L. v. W.
(Ingez. mededeling, advert.)
Practisch klein vliegtuig
ontworpen.
In de Verenigde Staten wor
den proeven genomen met een
klein vliegtuig voor particulier
gebruik, waarmee men bijna even
gemakkelijk kan landen en op
stijgen als met een Helicoptère.
Het is door twee Amerikaanse
hoogleraren ontworpen en heeft
de naam Helioplaan gekregen.
Uiterlijk vertoont de Helio
plaan grote overeenkomst met
een normaal een-motorig vlieg
tuig.
Het vliegtuigje kan zeer lang
zaam met een snelheid van
43 km per uut vliegen. De
kruissnelheid is 173 km.
Samenwerking op terrein van
kankerbestrijding.
In afwachting van een defini
tieve regeling, welke tussen de
besturen van de Stichting Ko
ningin Wilhelminafonds en de
Vereniging Wilhelminafonds
enerzijds en het bestuur van de
Vereniging het Nederlands Kan
kerinstituut anderzijds ter berei
king van een zo volledig moge
lijke coördinatie van deze licha
men op het gebied van de
kankerbestrijding in Nederland
in voorbereiding is, is een
voorlopige regeling getroffen
tussen beide organisaties voor
wat betreft de openbare geld
inzamelingen ten behoeve van
de kankerbestrijding in Neder
land.
Deze regeling houdt onder
meer in, dat elke openbare
geldinzameling voor de kanker
bestrijding van beide verenigin
gen uitgaat en ten behoeve van
beide is.
per rol
Het handvest van de
Verenigde Naties.
De Nederlandse inlichtingen
dienst voor de Verenigde Naties
deelt ons mede dat het secreta
riaat van de Verenigde Naties
voor 't taalgebied van Nederland
en Vlaanderen heeft uitgegeven
het „Commentaar op het Hand
vest van de Verenigde Naties".
In deze kosteloze uitgave (ver
krijgbaar tegen toezending van
10 cent portokosten bij de Neder
landse Inlichtingendienst voor de
Verenigde Naties, Oranjestraat 4,
Den Haag) wordt eerst een over
zicht gegeven van de totstandko
ming van het Handvest. Zo wor
den achtereenvolgens behandeld
de verklaring van St James-Pala-
ce in Juni 1941, de ontmoeting
tussen Churchill en Roosevelt op
de Atlantische Oceaan en 't door
hen opgestelde Atlantische Hand
vest, en de conferenties van Mos
kou, Teheran, Dumbarton Oaks,
Yalta en San Franeisco.
Vervolgens wordt het Handvest
hoofdstuk voor hoofdstuk bespro
ken en aan de hand van schema
tische overzichten verduidelijkt.
C.J.M.V. JONGENS- EN
JONGEMANNENKAMPEN.
Het Christelijk Jonge Mannen
Verbond organiseert deze zomer
weer kampen voor jongens en
jongemannen, n.l. voor 10- en 11-
jarigen in Maarn, voor 12 tot 16-
jarigen in Leusden en op Texel
en voor 16-jarigen en ouder te
Hulshorst.
De kampen zijn opengesteld
van 15 Juli tot 26 Augustus en
zijn voor iedereen toegankelijk.
Kampboekjes zijn aan te vra
gen bij de Organisatie, Singel 58,
Amsterdam.
FEUILLETON.
door
O. F. WALTON.
9) o—
Zelfs het gebruikelijke „mijn
heer" werd verwaarloosd, maar
Watsons humeur was hem wel
bekend en hij verwonderde zich
er niet over.
„Je zult mij toch wel roepen,
Watson, als je mij nodig mocht
hebben?"
Watson deed alsof ze het
niet hoorde en begon de haard
op te stoken en hard met pook
en tang te rammelen.
De oude heer lag met geslo
ten ogen, schijnbaar ingeslapen.
Daarom verliet de kapitein de
kamer en sloot onhoorbaar de
deur achter zich.
Op de gang ontmoette hij de
oude huisknecht.
„Hoe is 't met de zieke, mijn
heer?"
„Niet erger, denk ik, Ellcing-
ton; vader schijnt nu te slapen
Mijn oude kamer is zeker voor
mij in orde gemaakt?"
„Ja, mijnheer; uw vallies staat
er al."
„Goeden nacht, Elkinton."
„Goeden nacht, mijnheer. Ik
hoop, dat ge alles in orde zult
vinden."
HOOFDSTUK IV.
De laatste nacht.
Het werd in andere zin dan
Kenneth Fortescue bedoeld had,
een goede nacht. Niet zo rustig
als hij zich had voorgesteld,
want hij kon onmogelijk insla
pen, welke moeite hij ook deed.
Was het de velerlei ontroe
ring, die zich dien dag van hem
had meester gemaakt? Het tele
gram, dat hem thuisriep; het
oponthoud gedurende de reis;
de onverwachte ontmoeting in
Birmingham; de droeve tijding
toen hij thuiskwam, omtrent zijn
vaders toestand of de oorzaak
van die toestand er was ge
noeg reden om hem de slaap te
roven.
Al zijn verwachtingen voor de
toekomst waren nu in rook op
gegaan. Hoe kon hij nog langer
in dienst blijven, als zijn vader
de waarheid had gesproken, dat
alles verloren was? Neen, dat
was niet mogelijk. Hij was niet
veeleisend, maar hij wist dat hij
in zijn stand niet kon blijven
leven van zijn kapiteinstracte-
ment. Maar wat moest hij dan
beginnen? Welke toekomst zou
zien dan voor her moeten ope
nen?
Dan dwaalden zijn gedachten
terug naar de geheimzinnige
enveloppe. Wat kon die hem nog
openbaren?
Zijn vader had iets gezegd om
trent het geld, dat hem per
soonlijk toebehoorde en dat te
gelijk met het overige was ver
loren. Nooit had hij geweten,
dat hij iets bezat. Kon dat ,;oms
geld zijn, op zijn moeders naam
gezet en bij haar dood voor hem
uitgekeerd? Zo ja, waarom was
hem daar nooit kennis van ge
geven? Waarom had zijn vader
het hem niet ter hand gesteld,
toen hij meerderjarig was ge
worden? Moest hij soms denken
aan een duistere zaak, waarin
zijn vader betrokken was? Wie
gaf hier de waarheid?
Maar nog somberder gedach
ten hielden hem bezig. Die arme
mevrouw Douglas een we
duwe met van haar afhankelijke
kinderen de ontzettende tij
ding, die hij beloofd had haar te
zullen brengen een tijding die
maakte, dat hij zich over de
handelingen van zijn vader
moest schamen. Had deze het
recht andermans geld te steken
in zo'n onzekere onderneming
als die Zuid-Amerikaanse goud
mijn? Hoe kon zijn vader zo
dwaas zijn?
Hij zou die vierduizend pond
altijc' beschouwen als een ere-
Protestantse zending kampt
met financiële moeilijkheden.
Meer dan achtduizend Duitse
missionarissen en zendelingen
werken thans weer op posten in
Azië en Afrika. De katholieke
missie heeft zich, volgens mede
delingen van „Die Neue Zei-
tung", het snelst kunnen herstel
len dank zij de ondersteuning,
welke zij heeft ontvangen van
de te Rome gevestigde congre
gatie tot uitbreiding van het
geloof. Het aantal Duitse mis
sionarissen beloopt thans 8000,
die verdeeld zijn over een zes
tigtal missieposten in Afrika,
Oost-Azië en de Stille Zuidzee.
Hoewel de Duitse missies daar
tijdens en na de oorlog zware
verliezen hebben moeten lijden,
zijn de posten in de kern be
houden gebleven. Slechts de
missiegebieden in Abessinië, Pa
lestina en Nederlands Guinea
moesten worden prijsgegeven.
De Duitse protestantse zen
ding, die vroeger 1500 zendelin
gen op meer dan zestig posten
had, heeft zich minder snel
kunnen herstellen. Zij heeft
thans 450 zendelingen, wiel
werk financieel voornamelijk
steunt op Amerikaanse midde
len. De uitzending van nieuw
personeel gaat nog traag, zij
stuit eerder op financiële bezwa
ren dan op gebrek aan bediena
ren, die de missieposten willen
gaan bezetten.
Arabieren uit Israël gewezen.
Uit Amman, de hoofdstad van
Jordanië, wordt gemeld, dat een
zeventigtal Arabieren, die zeg
gen door Israëlische militairen
uit Israël verdreven te zijn, al
daar is aangekomen. Nog een
veertigtal Arabieren zou in de
woestijn zijn achtergebleven.
(Van onze Utrechtse
correspondent).
Hoe moeilijk het voor een
christelijke middenstandsorgani
satie is om nieuwe leden te krij
gen, bleek op de jaarvergadering
van Prodeha (Protestants Chris
telijke Bond van Detaillisten in
Luxe- en Huishoudelijke artikelen
e.d.te Utrecht.
Naar de heer H. A. S c h a a y
te Amsterdam, secretaris van de
Bond, in zijn jaarverslag mede
deelde, heeft Prodeha zich een
jaar lang energiek op de propa
ganda geworpen. In tal van plaat
sen werden vergaderingen belegd,
die echter weinig resultaat op
leverden.
Daarna zond het secretariaat
circulaires uit. Aangezien de er
varing leert, dat gemiddeld één
procent van de geadresseerden
reageert op circulaires, riep Pro
deha de hulp van haar leden in
bij het bezoeken van een aantal
adressen. Totnogtoe heeft deze
actie per circulaire slechts
één nieuw lid opgeleverd.
Waarmede niet gezegd is, dat
de Bond zijn ledental maar met
één zag vermeerderen. De voort
varendheid van de secretaris en
andere hoofdbestuursleden bracht
vele tientallen nieuwe leden op.
Het jaarverslag maakte voorts
melding van een goede samen
werking met gelijkgerichte orga
nisaties. In gezelschap van Pag-
hala en Gaba, Oosters klinkende
namen voor de roomse en neu
trale bonden van detaillisten in
huishoudelijke artikelen, geeft
Prodeha een fraai orgaan uit,
„De Gemengde Branche".
Aangaande de verhouding tot
de vakgroep merkte de secretaris
op, dat de onderhandelingen
gaande zijn over het geleidelijk
overhevelen van het apparaat der
vakgroepen naai de vrije organi
saties. Dit is stellig het gevolg
van de aanvaarding der wet op
de P.B.O. De vakgroep loopt dus
op haar laatste benen. Het is nu
zaak, dat alle handelaren zich
overeenkomstig hun principe or
ganiseren.
VOORZITTER BLIJFT AAN.
Het jaarverslag van de heer
Schaaij en ook het verslag van
de penningmeester, de heer J.
Wigbolders uit Groningen ver
kreeg de goedkeuring van de aan
wezigen.
De voorzitter, de heer H. J.
Lanting te Ermelo, die van plan
was af te treden nu hij 70 jaar
geworden is, bleef op dringend
verzoek van de hoofdbestuursle
den aan. De 2e voorzitter, de heer
C. Langeveld te Goes, sprak hem
hartelijk toe. In de vacatures G.
Vermema te Leeuwarden en R.
Wildeboer te Emmen, die zich
niet herkiesbaar hadden gesteld
koos men J. Damming te Hol
landse Veld en J. F. Mulder te
schuld aan haar en haar familie.
Al was hij niet wettelijk ver
plicht tot terugbetaling zede
lijk verplicht gevoelde hij zich
wel Maar hoe zou hij er ooit
toe in staat zijn? Was hierin
Gods hand, die hem uit zijn
slappe en al te gemakkelijke le
ven had uitgerukt, om hem nu
midden in de levensstrijd te
werpen? In die harde, stralende
strijd, waarin hij geen houvast
had dan Gods Vaderhand en
geen grond dan de trouwe liefie
van de Heiland?
Welnu, die hand niet nooit los
en die grond bezweek nooit. Dus
voor de toekomst geen onnodige
zorg!
Maar zijn arme vader zelf
aan de rand van het graf mis
schien stervend in de kamer
naast de zijne! Want dat het
sterven werd, daarvan was hij
wel overtuigd. Zijn vader had
hem zo vreemd aangezien; in
zijn blik lag iets dat hij er nooit
in had ontdekt, en hij wist wat
die blik betekende de ziel
was bezig zich los te maken van
het uitgeputte lichaam. En waar
ging de ziel heen? Was zijn va
der bereid voor de grote tocht,
die zo na op handen was?
(Wordt vervolgd.)
Helicoptere geriefelijker dan
gewoon vliegtuig.
Sedert enkele dagen is het En
gelse publiek vertrouwd geraakt
met de helicoptere als vervoer
middel voor passagiers. Op 1 Juni
begon, zoals reeds gemeld, des
werelds eerste geregelde luchtlijn
met hefschroefvliegtuigen tussen
Liverpool en Cardiff, een belang
rijke datum voor de burgerlucht
vaart.
De passagiers, die de eerste
vluchten met de Sikorsky helicop-
teres van de British European
Airways, die op deze route wor
den gebruikt, hebben gemaakt,
zijn het er over eens, dat het
„bumpen" dat men in een gewoon
vliegtuig van tijd tot tijd pleegt
te ondervinden, bij de helicoptere
nauwelijks voorkomt. Dit komt,
omdat de roterende bladen van
het hefschroefvliegtuig als een
soort schokbrekers werken.
Voorts is het min of meer een
sensatie voor luchtreizigers, die
gewend zijn in de „conventionele"
vliegtuigen te reizen, te ervaren,
dat de „aanloop" geheel ontbreekt
en de helicoptere zich onmiddel
lijk rechtstandig in de lucht be
geeft. Dit wekt de indruk, dat de
machine stilstaand wordt opgehe
ven terwijl de aarde langzaam
wegzinkt.
Het uitzicht, dat de helicoptere
de luchtreiziger biedt, is zonder
twijfel beter dan dat in een nor
maal vliegtuig, waarin men
slechts door betrekkelijk kleine
raampjes naar buiten kan turen.
Vanuit de helicoptere heeft
men een vrijwel onbelemmerd uit
zicht. In tegenstelling tot de gro
te hoogte, waarop de klassieke
vliegtuigen plegen te vliegen,
wordt de reis van Liverpool naar
Cardiff gemaakt op een gemid
delde hoogte van 400 meter.
Amersfoort als hoofdbestuursle
den.
De vergadering nam afscheid
van de heer W. P. Hollebrands,
algemeen secretaris van de Chr.
Middenstandsbond, die vanaf de
oprichting van Prodeha het se
cretariaat had waargenomen doch
nu door de heer Schaaij vervan
gen is.
Na afhandeling van de huis
houdelijke zaken luisterde de ver
gadering naar de uiteenzettingen
van drs G. Bos, adj.-directeur van
het Ned. Instituut voor Perso-
neelsleiding te Driebergen over
„Leiding geven".
Conferentie over het plan-
Schuman op 20 Juni.
Naar van officiële zijde wordt
vernomen, hebben de regeringen
van België, Nederland, Luxem
burg, West-Duitsland en Italië
zich alle accoord verklaard met
de datum 20 Juni, welke door
de Franse regering voor de ope
ning van de besprekingen te
Parijs over de steenkool- en
staalsamensmelting was voor
gesteld.
Bosbranden
op New-Foundland.
Op New Foundland woeden op
het ogenblik grote bosbranden.
Speciaal gevaar dreigde er voor
Lewisport, in het Noorden, waar
grote voorraden vliegtuigbrand
stof zijn opgeslagen voor de inter
nationale luchthaven Gander. Het
vur was reeds tot op vier kilo
meter afstand van Lewisport ge
naderd doch men acht thans het
gevaar verminderd aangezien de
wind is afgenomen. Er waren
reeds voorbereidselen getroffen
voor de evacuatie van de achthon
derd inwoners van de plaats.
De vereniging voor vreemde
lingenverkeer te Markelo heeft,
met steun van de ingezetenen, die
hiervoor f 20.000 bijeen brachten,
het initiatief genomen tot stich
ting van een groot kampeercen-
trum, dat zal bestaan uit een
groot hoofdgebouw, een kamp
huis en een veertigtal grote en
kleine zomerhuisjes, die compleet
zijn ingericht.
Op 91-jarige leeftijd is te Baarn
overleden prof. dr C. F. A. Koch,
oud-hoogleraar in de heelkunde
aan de Rijksuniversiteit te Gro
ningen.
In Dokkum heeft de minister
van Volkshuisvesting en Weder
opbouw, In 't Veld, de eerste ge
reedgekomen volkswoningen in
Nederland, die buiten het bouw
volume om zijn gebouwd, ge
opend. Aan Dokkum werd toe
stemming verleend om 54 van de
ze woningen op te trekken.
B. en W. van Den Haag hebben
besloten aan leden van het ge-
meentepersoneel met een jaar
wedde van niet meer dan f 3690
een voorschot op hun salaris of
loon te verstrekken van ten
hoogste f 60 als voorschot voor
de aankoop van brandstoffen te
gen zomerprijzen.
In de omgeving van Lemmer is
de laatste dagen zeer veel karper
gevangen. Er waren hengelaars,
die met zestig pond thuis kwa
men. De vis komt thans zo dicht
bij het strand, dat badende jon
gens haar kunnen pakken.
Te Parijs is een vergadering
van jongelui, die deze zomer in
jeugdbrigades in Joego-Slavië
gaan werken, door communisten
bestormd. Tien personen werden
gewond, van wie een ernstig.
Dicht bij Krakow is een hoog-
ovenbedrijf en een nieuwe arbei
dersstad in aanbouw. De stad zal
plaats bieden aan 100.000 inwo
ners. Er komen twee smeltovens
voor de productie van staal, al
dus meldt de Poolse legatie.
De Christelijke Vrouweminie
ter bevordering van de matigheid
heeft tijdens een bijeenkomst te
Washington een motie goedge
keurd, waarin president Truman
wordt verzocht ,zich van het
diinken te onthouden" daar de
unie van oordeel is dat de presi
dent een voorbeeld van matigheid
voor het land moet zijn.
De minister-president van In
dia, Pandit Nehroe, is per auto
de eerste etappe van zijn uitge
breide reis door Java en Bali be
gonnen.
a
a
Zo is dus na vijftig jaar het
wilde landschap veranderd in
een gebied met welvarende
farms.
De meeste zijn ongeveer dui
zend acres, maar er zijn er ook
uan thjjduizend en zelfs van
tienduizend. Als u nu weet. dat
een acre zoiets is als een Zeemus
gemet, dan zal het u wel vreemd
in de oren klinken, dat op zo n
duizend acre-bedrijf maar één
man geregeld bezig is. Hier
wordt n.l. het systeem van de
„following" toegepast. Het eerste
jaar zaait de farmer tarwe, dan
gaat èr gerst of haver in en het
volgende jaar gaan de schapen
erop. Mei is de zaaitijd. Eerst
wordt het land geploegd, be
werkt met de cultivator en dan
gaat de schijfeg er overheen.
De tarwe wordt gezaaid met
een zaai-combinedie meteen
superfosfaat strooit. Dan is het
tarweland klaar tot de oogst.
Nu gaan we afrasteren, konij
nen en vossen verdelgen en heb
ben we onze bezigheid met .fol
lowing" voor het volgend jaar.
Ons bedrijf is achttienhonderd
acres en ligt driehonderd mijl
van Melbourne.
We hebben vierhonderd scha
pen, acht koeien en wat jongvee.
De vrouw des huizes houdt,
behalve haar kinderen, ook nog
een paar honderd kippen in de
gaten. Een bus op de hoofdweg
pikt de kinderen op voor de
school.
Het 'is een heel ander leven
dan in Holland, ruimer op aller
lei gebied en wie naast een paar
flinke handen zijn hersens ge
bruikt, die „boert" hier goed
vooruit.
Het enige, wat mij moeilijk
viel, was de taal, want ik kon
geen woord Engels en zeker zou
ik een a.s. emigrant aanraden
de taal van zijn nieuwe vader
land te leren. Nu gaat het aar
dig en kan ik -:eljs over een en
ander al meepraten.
's-h^R ABTSKERKE.
Torenklok kan niet geluid
worden.
Onder voorzitterschap van
burgemeester J. D. Jansen kwam
de raad Donderdagavond bijeen.
Ingekomen waren: goedkeuring
op de verordening tot heffing
van besmettelijke-ziektegelden
en goedkeuring op de wijziging
der legesverordening. Een be
wijs van Nederlanderschap zal
in het vervolg 2.kosten.
Besloten werd aan het perso
neel der gemeente over het 2e
kwartaal 1950 een uitkering van
5 toe te kennen; tevens zal
het daarvoor in aanmerking
komende gemeentepersoneel
over 1950 een 2 gratificatie
ontvangen.
Enkele besluiten uit de be
zettingstijd werden door nieuwe
vervangen. Een wijziging van
de gemeentebegroting 1949 be
nevens een wijziging der begro
ting van het burgerlijk arm
bestuur over hetzelfde jaar, wer
den met algemene stemmen
vast gesteld.
Bij de rondvraag informeerde
de heer Proos naar de toestand
van de toren en de nieuw aan
gekochte klok. De voorzitter
lichtte toe, dat de toren te
slecht is om de klok te luiden.
Voor de veiligheid is het beter,
dat hiermee wordt gestopt.
Naar aanleiding van het advies
van de architect is hiertoe dan
ook overgegaan.
Naar vernomen wordt, wordt
op het ogenblik bij de Koninklijke
Landmacht nagegaan, welke mili
tairen bereid zijn gedurende één
jaar naar Nieuw Guinea te gaan.
Door deze enquête wil men tijdig
een contingent troepen vormen,
dat over enige maanden het nu
op Nieuw Guinea verblijvende
deel der K.L. kan gaan aflossen.
Deze troepen komen namelijk in
aanmerking voor repatriëring.
band houdt met de te stichten
rioolwater-zuiveringsinrichting,
vroeg de heer Van den Berg (C.
H.), of met de bouw daarvan
binnenkort zal worden begonnen.
De voorzitter zegt dat dit ook
nog niet ter hand kan worden
genomen.
De raad gaat accoord met d#
ontworpen luchtbesehermings-
regeling voor Schouwen en Dul-
veland.
Enkele door de burgemeester
in de bezettingstijd uitgevaardig
de verordeningen worden bekrach
tigd. Het betreft, het aantal op
centen op de Personele Belasting,
de Grondbelasting voor gebouwd
en ongebouwd eigendom.
Verder het onbeheerd laten
staan van rijwielen en het ver
spillen van water.
De kasgeldlening ad f 65.000
tegen 1wordt gecontinueerd;
stroken grond aan Jac. de Waal,
D. van den Berg en L. S. Abra-
hamse worden terugverkocht,
waarvoor thans een officieel be
sluit werd opgemaakt.
De voorzitter verzoekt de raad
om B. en W. te willen machtigen
tot het doen afbreken van een
aantal woningen aan de Stein-
straat. In enkele daarvan was
'reeds een begin van brand, dat
gelukkig tijdig kon worden ge
blust.
Alle raadsleden hechten gaarne
hun goedkeuring aan het voor
nemen van B. en W.
(Ingez. mededeling. adieit 1
ELLEWOUTSDIJK.
Woensdagmiddag kwam de
raad dezer gemeente bijeen on
der voorzitterschap van de bur
gemeester.
Aan het gemeentepersoneel zal
over het 2e kwartaal 1950 een
toelage van 5 procent van de
wedde worden toegekend.
Op een verzoek van de Bond
tegen het schenden door het vloe
ken van Gods Heilige Naam werd
een subsidie van f 5 beschikbaar
gesteld.
Nadat besloten was tot 't ver
huren van 4 woningwetwoningen
werd de gemeenterekening 1948
voorlopig vastgesteld. De gewone
dienst met aan inkomsten
f 70.835,12 en aan uitgaven
f 88.965,06 en de kapiaaldienst
met aan inkomsten f 261.608,95
en aan uitgaven f 281.982,93.
Op verzoek van Nederlands
Gesprek Centrum te Rotterdam
om een jaarlijkse donatie werd af
wijzend beschikt. Ingewilligd
werd een verzoek van de gemeen
te Oudelande om een bijdrage in
de kosten van een lagere land-
bouwcursus.
Van de firma J. T. Pilaar te
Goes was een verzoek binnenge
komen om vrijstelling van kade-
geld, zulks voor aanvoer van
steen voor de kerk en toren.
Hierop werd afwijzend beschikt.
Op een ingekomen verzoek tot
deelname in het garantiefonds
voor de in '53 te houden tentoon
stelling in Middelburg, werd gun
stig beschikt. Deelgenomen zal
worden voor een bedrag gelijk
aan 6 cent per inwoner.
Besloten werd tot verlenging
van een kasgeldlening, groot
f 10.000.
BRUINISSE.
Een dezer dagen werd een ver
gadering van de gemeenteraad
gehouden.
Besloten werd ook in het 2e
kwartaal 1950 5 procent toeslag
te verlenen op de jaarwedde der
ambtenaren. Exeneens zal vacan-
tietoeslag worden toegekend.
De gemeente Bruinisse zal zich
garant stellen voor rente en af
lossing tot een bedrag van f3674
voor het ziekenhuis te Noord-
gouwe.
Besloten werd de overeenkomst
naet het Waterschap Bruinisse
goed te keuren.
Daar deze overeenkomst ver-
Westerlings uitlevering.
Behandeling van het verzoek
verdaagd.
De behandeling van het door
Indonesië gedane verzoek om uit
levering van kapitein Westerling
is door het hooggerechtshof van
Singapore op verzoek van Wes
terling tot 21 Juni verdaagd.
Westerling's advocaat, F. R.
Massey, vroeg om verdaging van
de behandeling van het verzoek
tot uitlevering, om enige getuigen
te kunnen voorbrengen. Aan Reu
ter verklaarde, Massey, dat een
van hen „een onverwachte getui
ge uit Nederland" was.
Westerling had verder zijn ad
vocaat gevraagd door middel van
de Nederlandse consul te Singa
pore pogingen in het werk te stel
len om van de Indonesische rege
ring voor zijn vrouw en drie kin
deren vergunning te verkrijgen
om Indonesië te verlaten.
Massey heeft thans meegedeeld,
dat op dit verzoek officieel af
wijzend is beschikt.
Zestigjarig Leids nniversiteits-
fonds kreeg een ton ten geschenke
Ter gelegenheid van het zestig
jarig bestaan van het Leids uni
versiteitsfonds werd Zaterdag
ochtend in het groot auditorium
van de Leidse academie een
plechtige bijeenkomst gehouden,
tijdens welke dit fonds als jubi
leumgeschenk een bedrag van
f 100.000 werd aangeboden, bij
eengebracht door vrienden van de
academie.
