Irnvinri^sww
SCHIEDAM BEGINT ZIJN JUBELJAAR.
Diploma-uitreiking Landbouwhuisboudschool
te Terneuzen.
Van de heilige Antonins en een domineestuk.
Kunstkring „Het Zuiden"
exposeert te Vlissingen.
De stad met de merkwaardige indnstrie.
Vroeger eeuwen kende men geen reinigingsdienst.
Maandag 27 Maart 1950
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 3
Rijkslandbouwconsulent voor
Zeeuwsch Vlaanderen gaat
heen.
De heer L. van Dflk heeft om
gezondheidsredenen ontslag ver-
Jocht als Rijkslandbouwconsulent
voor Zeeuwsch Vlaanderen, het
geen hem Inmiddels eervol ver
leend ls. Met de waarneming van
het consulentschap ls belast Ir P.
Jt. Bouman. Naast het landbouw-
eonsulentschap was de heer van
Dyk ook directeur van de Rtjks-
I/aiidbouwwlnterschool te Schoon-
dyke. Deze functie blijft hij echter
behouden.
Benelux-Schuttersconcours
te Goes.
De Bond van Zuid-Bevelandse
boogschutterijen gaat op 22 Juli
«en groot zgn. „Benelux con-
«ours" houden te Goes. Een groot
Jantal Schutters uit Gent zullen
an naar Goes komen om daar
hun krachten met de Zeeuwse
wapenbroeders te meten. Mèt de
Belgen komt een flink muziek
corps mee, dat niet alleen de
wedstrijd komt opluisteren, doch
ook de burgerij op een concert
zal onthalen.
RILLAND,
Ongeval.
Woensdagmiddag had de vrouw
van D. C. Windhorst, terwijl ze
bezig was aan haar werkzaam
heden ln de kamer, het ongeluk
van een trapje te vallen, waarbij
ze een been brak. Dr Nannlnga
Het haar naar het ziekenhuis t«
Goes overbrengen.
BOKSSELE.
Elndles frultteeltcursus.
Donderdagavond werd de elnd
les gehouden van de fruitteeltcur
sus (plantenziekte en bestrijdings
middelen). Een openingswoord
werd gesproken door de heer W.
Nleuwenhulze, die ook welkom
heette Ir van Soest, Rijksland
bouwconsulent. De leider van de
Cursus, de heer de Punder, onder
vroeg de cursisten, die op alle
vragen bevredigende antwoorden
gaven. Daarna sprak Ir v. Soest
hog over goede ziektebestrijding
in de fruitteelt, waarna aan 11
Cursisten een getuigschrift werd
uitgereikt. Aan het einde bracht
de heer W. P. Nleuwenhulze dank
aan Ir van Soest en tevens aan
de leider der cursus.
WOLPH AARTSDIJ K.
Terugkeer uit Indlë.
Uit Indlë keerde terug soldaat
Anton Rijnhout. Vele vlaggen ver
tolkten de blijdschap der buren,
terwijl voor de woning een ere
poort opgesteld stond.
GRIJPSKERKE.
Terugkeer militair.
Vrijdag keerde uit Indlë, na 'n
verblijf van ruim drie Jaar, te
rug de militair Js Koene. Namens
het gemeentebestuur werd hij
door de burgemeester verwel
komd en door Ds J. van Winters
wijk namens de Herv. Gemeente.
ARNEMUIDEN.
Ringvergaderlng.
De Ring Middelburg van de
Ned. Bond van J.V. op G.G. ver
gaderde Donderdagavond in de
consistorie van de Geref. Kerk
onder leiding van de heer J. J.
Tevel.
In deze offlcleuse jaarvergade
ring hield de heer L. Marlnussen
een Inleiding over „De Kerk",
waarop een geanimeerde discus
sie volgde.
Na de pauze werden de jaar
verslagen uitgebracht door de al
gemeen adjunot, de heer W. On-
Oerdjjk en door de penningmees
ter, de heer J. Marinissen,
Een uitgebreide bespreking
volgde daarna op de Rlngrappor-
ten der negen aangesloten vereni
gingen, welke rapporten werden
goedgekeurd na enige wijzigingen.
WESTKAPELLE.
Jaarfeest Chr. Zangvereniging.
Dezer dagen hield de Christe
lijke Zangvereniging „Looft den
Heere" het jaarfeest ln de can-
tine van het Zwitserse kamp. De
voorzitter, de heer L. A. Dekker,
las enige verzen uit Joh. 17 en
sprak een welkomstwoord.
Penningmeester en secretaris la
zen hierna hun jaarverslagen.
Daarna werden door de zang
vereniging een vijftal nummers
ten gehore gebracht o.l.v. haar
directeur, de heer M. P. Vente-
vogel. Het kampioen broodeten
Werd gespeeld door 2 dames en 2
heren de winnaar was mej. J.
Roelse. Na de eerste pauze werd
opgevoerd „Storm-Eiland" ln 3
bedrijven. Een kwartet Zong hier
na enkele liederen. Opgevoerd
werd tenslotte nog een klucht
„Hannes wordt ingekwartierd".
Hierna werden nog enkele liede
ren gezongen door een dubbel-
kwartet en de zangvereniging,
ds Oosthoek de avond met gebed
sloot.
WISSENKERKE.
Vergadering N.C.L.B.
Een dezer dagen hield de Ned.
Chr. Landarbeldersbond een le
denvergadering in het gymna
stieklokaal onder leiding van do
heer C. de Smit.
Nadat de Ingekomen stukken
waren afgehandeld, werd de ver-
gaderlngsttjd verder besteed aan
besprekingen over het collectief
arbeidscontract.
Bond van
ond-oorlogs vrijwilligers
opgeheven.
Woensdag 22 Maart vergaderde
de Noordbevelandse Bond van
oud-oorlogsvrijwilligers ln hotel
de Kroon onder leiding van de
heer P. Kramer.
Na bespreking werd ten slotte
besloten de Bond op te heffen.
Van de zijde van de hoofdbestu
ren ontvangt men te weinig me
dewerking.
Het batig saldo waarover men
beschikte werd tenslotte onder de
leden verdeeld.
TERNEDZEN.
Jaarvergadering
Geref. Jeugdverenigingen.
Donderdagavond hielden de Ge
reformeerde Jongellngs- en Meis
jesvereniging te Terneuzen ln het
gebouw „Pro Rege" hun Jaarver
gadering.
Na opening door ds H. Pest
man, werd door F. Jansen een
Inleiding gehouden, waarna de
Jaarverslagen geleverd werden ln
de vorm van een vraaggesprek.
Na de pauze kwam de eigen
lijke hoofdmoot van deze feest
avond, welke bestond uit de ge
slaagde opvoering van het toneel
spel „Boeng Toni". Dit stuk ver
tolkte een phase van de strijd ln
Indonesië gedurende 't einde van
1947.
AARDENBURG.
Aanbesteding.
Donderdag werd te Aardenburg
het maken en herstellen van we
gen met bijkomende werken aan
de kaai en elders te Aardenburg
aanbesteed.
De Inschrijvers waren: P. J. v.
d. Sande te Breskens f41.200; J.
en K. den Oude te Biervliet
f38.275; Fa A. J. Blijlevens te
Breda f30.500; C. v. d, Kllppe te
Vllsslngen f35.470; Fa Cambier
en Vermeulen te Breskens
f 34.200; L. V. d. Kllppe en La
Gasse te Vllsslngen f32.900; Fa.
Bunschoten te Noordwjjk f25.847.
OOSTBURG.
Aanbesteding.
Donderdag werd te Oostburg
de aanbesteding gehouden van:
A. het Inrichten van de veemarkt
en B. het Inrichten van autobus
parkeerplaats, de z.g. Woensdag
markt; C. de doortrekking van
de Noordwal en D. diverse riole
ringen en bestratingen, met bij
komende werken. De gunningen
werden aangehouden. De volgen
de aannemers schreven op de di
verse werken of op het gehele
werk ln:
T. P. de Geus, Leldschendam
f 243.000; Fa. Cambier en Vermeu
len, Breskens, A. f 73.000, B.
f 17500 C. f 128.800, D. f 27.300;
J. de Oude, Biervliet f256.018;
Van Oort, Werkendam f260.000;
C. v. d. Kllppe, Vllsslngen, werk
A. f75.000, B. 18.900, C. en D.
geen inschr.; P. J. v. d. Sande,
Breskens f302.000; Fa. L. Wan
del, Oosterhout fwerk A f65.531,
B. f18.178, D. f24.179.
AXEL
Begroetings-avond
Bond Nederland-Indoneslë.
In „Het Centrum" gaf de afde
ling Axel van de Bond een ge
slaagde begroetingsavond voor 30
gerepatrieerde militairen, hun fa
milieleden en verdere belangstel
lenden. Namens het gemeentebe
stuur waren aanwezig de beide
wethouders, de heren P. J. van
Bendegem en C. de Putter en de
secretaris, de heer J. L. J. Marls,
terwijl voorts verschillende verte
genwoordigers aanwezig waren.
Nadat de voorzitter der afde
ling Axel van de Bond, de heer
B. J. Knieriem, allen verwelkomd
had, betraden Overste Malta en
de 30 militairen het podium.
In een korte toespraak zei de
oud-commandant der gerepatri
eerde Axelse Jongens, dat men ln
Nederland vaak heeft gehoord,
dat de jongens ln de tropen aan
de verwildering zouden zyn prijs
gegeven, hetgeen hjj met nadruk
ontkende. De jongens zijn als
mens heengegaan en ook als zo
danig teruggekeerd. Hij reikte
daarna aan de gerepatrleerden 'n
herinneringstegel uit namens de
Bond.
Voorzitter Knieriem overhan
digde ook hem een tegel, waarna
één minuut stilte werd betracht
voor hen, die niet terugkeren.
Namens het gemeentebestuur
voerde wethouder van Bendegem
het woord en namens het hoofd
bestuur van de Nlwln de heer C.
de Witte.
De avond werd verder gevuld
met de opvoering van een demo-
bllisatieschets, een komische één-
aoter, zang en declamatie. De
harmonie „Concordia" zorgde
voor muzikale opluistering.
De heer S. van Haren van Zou-
tespui hield aan het eind van de
avond een boelende toespraak,
waarin hij alles wat de jongens
hebben meegemaakt nog eens de
revue liet passeren. Hij hoopte,
dat zjj niet gedupeerd zullen wor
den door ellebogen-werk van an
deren, doch dat men zal begrij
pen, dat de jongens hun levens
kans moeten hebben.
Tot de gerepatrleerden zei spr.:
„Volgt uw mors-order op, die God
aan leder heeft gegeven: Geloof
ln God en liefde tot den naaste".
Met het Wilhelmus werd de
wèlgeslaagde avond besloten.
OOSTBURG.
N.C.R.V. Steravond.
Voor een stampvolle zaal met
mensen uit geheel W.Z. Vlaande
ren, werd Donderdag de Ster
avond van de N.C.R.V. gehouden.
Het optreden van het N.C.R.V.
kwartet, begeleid door het N.C.
R.V. strijkkwartet, o.l.v. van
Meindert Boelhout, werd 'n groot
succes.
Tijdens het vertonen van de
Jubo-film hoorden we aan de bij
valsbetuigingen, dot vele W.Z.
Vlamingen op de Sonsbeekwelde
van de partij waren geweest.
Steeds zagen de aanwezigen be
kende gezichten.
Bij de spraakwaterval kreeg
J. Leenhouts uit Oostburg de le
prijs.
De andere prijzen gingen naar
de heer Leenhouts van Schoon-
dijke, de heer v. Bael, Schoondtj-
ke en de heer de Feyter van
Schoondijke.
De famillecompetitle ging tus
sen de families W. Bakker van
Schoondijke en familie Thomasso
van Oostburg. De Schoondtjkers
wonnen met 404 punten tegen
325 punten.
Deze buitengewoon geslaagde
avond werd door ds "V. Meehelen
geopend en gesloten.
Ter gelegenheid van 30-jarig
bestaan.
Zaterdagmiddag opende burge
meester Mr B. Kolff de jubileum
tentoonstelling welke de Kunst
kring „Het Zuiden" van 25 Maart
tot Zaterdag 15 April in de be
nedenzaal van het museum te
Vlissingen organiseert.
De burgemeester deed dit aller
eerst als voorzitter van de Kring,
met een toespraak tot een groot
aantal genodigden en herinnerde
er aan dat het vandaag Maan
dag 30 jaar geleden is, dat de
Kunstkring „Het Zuiden" werd
opgericht door de schilder Gerard
Jacobs en enkele leden van het
gemeentebestuur, met het doel
een gelegenheid te scheppen tot
expositie die tevens een aanspo
ring zou zijn om zich hier te ves
tigen.
Mr Kolff stelde het bijzonder
op prijs, dat de heer Jacobs het
30-jarig bestaan en de opening
van deze expositie kon meemaken
en wees erop, dat de exposerende
schilder» merendeels van de
school van Jacohs zijn.
Mr Kolff herinnerde even aan
de periode van non-actlvitelt ge
durende de oorlog, welke ook mee
bracht, dat het badpaviljoen niet
meer door de schilders als atelier
gebruikt kon worden.
Thans heeft men een zaaltje in
het museum in gebruik, doch ho-
penlïjk zal er een nieuwe ruimte
met uitzicht op zee komen.
In een stad als Vlissingen dient
zeker een centrum te zijn, aldus
de burgemeester, wijzende op de
belangrijkheid van de Kring.
De heer L. Heymans uit Mid
delburg sprak er zijn blijdschap
over uit, dat deze expositie juist
in Vlissingen, waar weinig begrip
is voor kunst, gehouden wordt,
terwijl de heer C. A. Bikker, na
mens het V.V.V.-bestuur spreken
de, wees op het belang van deze
tentoonstellingen voor het vreem
delingenverkeer.
De tentoonstelling omvat een
55-tal werken, van werkende en
reeds overleden Vlissingers of
schilders die vroeger ln Vllssln
gen woonden.
Hoewel niet door een jury be
oordeeld, ls de samenstelling van
de werken geslaagd en al dire.ct
ziet men dat hetgeen hier geëx
poseerd is, uitstekend werk is. Er
zijn zeer goede stukken bi). Bij
voorbeeld enkele werken van K.
J. Huineman, de bekende Jacobs,
J. Hendrikx en om niet meer te
noemen enkele etsjes van Fra..s
Maas.
Christelijke onderwijzers
vergaderden.
Voor de Zeeuwse afdelingen en
de afdeling N. Brabants West
hoek" van de Ver. van Chr. On
derwijzers sprak j.l. Zaterdag in
de Chr. Ulo te Goes de heer C.
van Nierop, secretaris van het
C.N.V. De vergadering werd ge
presideerd door de heer Walrecht
van Biezelinge.
De heer van Nierop begon zijn
rede met de opmerking, dat het
gewenst ls zich opnieuw te bezin
nen over de al- of niet'aansluiting
van de Chr. Onderwijzers bij het
C.N.V. In de loop der jaren is de
doelstelling van het C.N.V. de
positie van de z.g. handarbeider
te verbeteren, in zoverre gewij
zigd, dat het begrip „arbeid",
hand- alsook hoofdarbeid insluit.
Beide hebben hun belang voor on
ze maatschappij.
De maatschappelijke verhoudin
gen wijzigen zich en het komt er
nu op aan of de Chr. Onderwijzer
mee zal spreken in de oplossing
der problemen, die een gevolg zijn
van die wijzigingen. Ook bij het
doel: het bevorderen van een Chr.
volksopvoeding neemt de Chr.
onderwijzer een belangrijke plaats
in. Daarom is het noodzakelijk,
dat de onderwijzers niet in de
werkcomité's en kadercursussen
ontbreken. Wanneer de onderwij
zers daar samenwerken met men
sen uit andere beroepen en be
drijven, hun stem laten horen, dan
zal het verwijt: de onderwijzers
staan buiten het leven, niet meer
gehoord worden.
Het bezwaar, dat het C.N.V. de
staking in uiterste geval als 'n ge
oorloofd middel erkent, wat voor
't onderwijs onaanvaardbaar is, ls
niet steekhoudend. Immers elke
organisatie bij het C.N.V. aange
sloten, ls niet verantwoordelijk
voor hetgeen een nevenorganisa
tie doet. Elke organisatie houdt
eigen zelfstandigheid en regelt
eigen zaken.
Bij de bespreking had referent
gelegenheid andere bezwaren te
ontzenuwen en nogmaals een
krachtig pleidooi te voeren om
niet alleen te blijven staan, maar
z.s.m. over te gaan tot aansluiten
bij het C.N.V.
Tot adjunct directeur der Stich
ting Zeeland voor Maatschappelijk
en Cultureel Werk te Middelburg
ls benoemd Mr J. F. Hornstra,
thans reeds ln dienst der Stich
ting.
Bedankt voor Oosterland Ds L.
H. W. Theunissen, Ned. Herv.
Predikant te Aagtekerke.
Nagekomen Advertentie
Heden overleed na een
korte ongesteldheid, tot
mijn grote droefheid de
Edelachtbare Heer
A. F. HANSSENS
oud-burgemeester van.
Stavenisse,
in de ouderdom van 74
jaar, waardoor plotse
ling een einde kwam aan
mijn goede dienstbe
trekking.
Zijn nagedachtenis zal
bij mij in dankbare her
innering blijven.
LENA HOUT F.Wd.
Stavenisse,
25 Maart 1950.
(Van onze speciale verslaggever).
Op 18 Maart 1275 had gravin Alelda van Henegouwen de vrien
delijkheid om het plaatsje Schiedam stadsrechten tee te kennen.
De bewoners van deze roemruchte stad zijn haar nog altijd dank
baar voor de sympathieke daad. En nu het 675 jaar geleden ls,
dat gravin Alelda van Schiedam een stad maakte, oordeelden de
Schiedammers unaniem: „Daar moet op gedronken worden!"
Men zal dat niet terstond doen. Liever een heel jaar feest dan
één dag plezier vond men. Weshalve de vroede vaderen der jarige
stad hebben bepaald, dat men het hele Jaar door op allerlei manle
ren uitdrukking aan zjjn vreugde zal kunnen geven. Een zeer ge
varieerd programma van festiviteiten wordt ln de loop van 1950
afgewerkt.
Wij zijn eens gaan neuzen in
deze plaats met haar bekende
naam. Inderdaad weet iedereen
iets te vertellen over Schiedam,
hoewel haast niemand er geweest
is. Hetgeen alleen maar te be
treuren valt, want een bezoek aan
Schiedam loont de moeite.
Toen Aleida van Hengouwen,
die een tante van Floris de Vijfde
was ,de stadsrechten gaf aan deze
plaats, was het hier al een cen
trum van bedrijvigheid. De gun
stige ligging van Schiedam maak
te de stad gemakkelijk tot een
verzamelplaats van kooplieden.
Aan de handel dankt de jarige
stad haar opkomst. Ook bracht
de haringvisserij inkomsten.
Tegenwoordig behoeft men de
handel niet meer in Schiedam te
zoeken. Buurman Rotterdam, die
altijd op zoek is naar levensruim
te (hij slokte reeds de vroegere
Delfshaven op en nadert nu Schie
dam), heeft de handel al lang
binnen zijn poorten weten te krij
gen. Maar Schiedam verzette de
bakens toen het getij verliep: het
koos de industrie en leeft daar
nog altijd van.
VANWAAR DE BRANDERIJEN
Wij hebben er een dagje voor
genomen om de 675-jarige van
alle kanten te bekijken. Eerst de
rivierzijde, die ons in contact
bracht met de moderne industrie
te Schiedam: de scheepsbouw en
al wat daarmede annex is. Daar
na de binnenstad, die een beeld
geeft van datgene wat Schiedam
zo'n bekende naam deed verwer
ven: de jeneverindustrie.
Hoe men ook tegenover de pro
ducten uit Schiedam mag staan,
het is in elk geval interessant om
de geschiedenis van de brande
rijen na te gaan en niettegen
staande onze keel die dag heuse
lijk droog is gebleven, hebben we
ons met genoegen verdiept in de
historie van deze merkwaardige
Industrie.
Het is een raadsel gebleven
waaróm juist Schiedam het
„brandpunt der branderijen" werd
Er zijn er, die gewezen hebben
op de uitnemende organisatie van
„branderspatroons" en de strenge
voorschriften waaraan de bedrij
ven zich hadden te houden. Onge
twijfeld hebben deze twee om
standigheden er toe bijgedragen,
dat er met orde gewerkt werd en
het product van de beste kwali
teit was. Toch is de vraag naar
de herkomst der branderijen te
Schiedam hierdoor niet voldoende
beantwoord. Maar wij zullen er
ons geen zorgen over maken.
De leden van het in 1690 opge
richte brandersgilde hadden het
niet gemakkelijk. De minister van
financiën zouden we tegen
woordig zeggen wist hun be
drijven wel te vinden! Jeneversto
kers hebben altijd hoge aanslag
biljetten thuis gekregen. Maar zij
konden er tegen. Op de wandeling
door Schiedam hebben we prach
tige huizen gezien, die nog date
ren uit het bloeitijdperk van de
branderijen. De organisatie der
branders was het rijkste gilde van
de stad.
In het midden van de achttien
de eeuw beleefde het branders-
verstokers bezorgden niet alleen
bedrijf zijn beste jaren. De jene-
zichzelf en hun knechts maar ook
vele andere ambachtslieden een
dik besmeerde boterham.
Het brandersgilde, dat zo goed
fungeerde, zorgde ook voor socia-
mers in de stokerijen. Het is aar
die om te lezen hoe in 1715 een
„busse" ingesteld, een soort ver
plicht ziekenfonds. Uit deze busse
kreeg men uitkeringen bfj ziekte
en sterfgevallen. Degenen, die
echter door „Ligtveerdigh Vegten,
dronke drinken en dertelheyt ge-
puelt zullen zijn" kwamen niet in
aanmerking voor een uitkering!
BRANDERIJEN EN KERKEN.
De goede arbeidsvoorwaarden
lokten uiteraard talrijke vreem
delingen naar Schiedam, vooral
uit Brabant en Duitsland. Het
eerste verklaart de aanwezigheid
van zeer veel Roomsen in de je-
neverstad, het tweede maakt dui
delijk waarom er een Lutherse
kerk in Schiedam is. Terwijl de
R.K. parochies nog Brabantse na
men in haar registers hebben,
vinden we bij de Lutheranen in
Schiedam wel Duitse familiena
men terug.
Zelfs kan men verband leggen
tussen de branderijen en de ker
ken van jongere datum. Die ou
derwetse jeneverstokerijen in
Schiedam hebben allen dezelfde
bouw; men herkent ze onmiddel
lijk, ook al hebben ze hun vroe
gere bestemming soms verloren.
Nu is er een Gereformeerde kerk,
die precies het voorkomen van
zulk een branderij heeft.
(Ingez. mededeling, advert.)
Zondag 2 April
een maansverduistering.
Op Zondag 2 April a.s. zal
tussen acht en elf uur 's avonds
bij gunstig weer een totale
maansverduistering kunnen wor
den waargenomen. Op deze dag
zal de aarde zich precies tussen
de zon en de maan bevinden.
Dit feit is gemakkelijk na te
gaan, want tegelijk met het
ondergaan van de zon - (die dag
om 19.14 u.) zal men de maan
aan de horizon zien verschijnen.
De maan is, zoals men wellicht
weet, evenals de aardbol, een
donker en niet lichtgevend
lichaam. Daar de aarde zich tus
sen de zon en de maan bevindt,
zal de maan zich die avond enige
tijd in de schaduw van de aarde
begeven.
De maan zal echter niet pre
cies midden door de schaduw
gaan, maar slechts door het Zui
delijke (onderste) deel. Hierdoor
duurt het gehele verloop be
trekkelijk kort. De tijdstippen
der verduistering zy'n ais volgt:
1. De maan treedt in de scha
duw om 20.09 u. 2. De totale
maansverduistering begint om
21.30 u. 3. Het midden van de
verduistering is om 21.44 u. 4.
De totale verduistering eindigt
om 21.58 u. 5. De maan verlaat
de schaduw om 23.19 u.
De verduistering is dus waar
te nemen van negen minuten
over acht tot negentien minuten
over elf.
Onder leiding van de heer Van
Hoeve als voorzitter van de kring
Terneuzen van de Z.L.M. vond
ln het gebouw „Pro Rege" te
Terneuzen de dlploma-ultrelklng.
plaats aan de leerlingen van de
Landbouwhulshoudschool te Ter
neuzen.
De navolgende diploma's werden
uitgereikt aan:
Tweejarige cursus: M. N. Bak
ker, Spul; J. E. Dleleman, Axel;
N. Goossen, Zaamslag; E. de
Graaf, Hoek; J. L. den Hamer, J.
A. Koekkoek en E. Schieman te
Axel; J. C. van Tatenhove, Hoek;
J. L. Wieland, Axel.
Eenjarige Landbouwhuishoud-
cursus: J. Dleleman, Hoek; C.
Haak, Zaamslag; P. P. v. Hoeve,
Zaamslag; J, J. A. Liebens, Sluis
kil; F. de Putter, Hoek; M. O.
Scheele, Vogelwaarde; A. S. Ver-
Poorte, Hoek; S. A. Verpoorte,
Hoek; A. N. Verpoorte, Zaam
slag; C. Verplanke, Axel.
Getuigschrift éénjarige vervolg
Naaicursus: J. M. Bosman, M. de
Braai en A. C. Dleleman, Hoek;
E. Dobbelaar, Zaamslag; J. J. v.
d. Gouwe, Hoek; H. Harms, A.
M. Jansen en C. A. Klaassen, Ter
neuzen; J. Sol, Zaamslag; J. J.
Steendijk, E. W. Steendflk en J.
G. L. v. Tatenhove, Axel; S. C.
N. de Putter, Zaamslag.
Getuigschrift voor het volgen
van Naai- en (of) Kooklessen: J.
Dees en N. Dekker, Terneuzen;
E. Dleleman en M. v. Driel, te
Zaamslag.
Deze uitreiking vond plaats door
mr Koster als Ud van de Commis
sie van Toezicht.
Voor de gelegenheid tot felici
teren werd gebruik gemaakt door
burgemeester Teilegen en de di
rectrice der school, mej. T. J. A.
G. de Vries.
iuiDoor de scheldende leerlingen
le voorzieningen van de werkne-werd aan mej. de Vries een boek
ter herlnnerlrw aangeboden, ter
wijl mej. v. d.TIeer een bloemen
mand werd overhandigd.
Onder de goede leiding van dhr
J. J. de Kam, leraar der school,
werden hierna enkele liederen
zeer verdienstelijk ten gehore ge
bracht. Het na de pauze opge
voerde toneelstukje „Dokter Al
wetend" viel bij de aanwezigen
goed ln de smaak.
Na nog enkele liedjes door de
leerlingen en een declamatie van
een door een der meisjes zelf ge
maakt gedicht, werd de middag
besloten.
Politie-ontslagen voor het
ambtenarengerecht.
Gemeente mocht geen wachtgeld
toekennen.
Ingevolge de bekende minis
teriële beschikking van 23 De
cember 1949 is in Arnhem tegen
1 April a.s. ontslag verleend aan
14 ambtenaren van de gemeente
politie, die de 55-jarige leeftijd
hadden bereikt, zonder dat hun
wachtgeld wordt uitgekeerd.
De betrokkenen hebben tegen
dit besluit verzet aangetekend
en gisteren heeft het Arnhemse
Ambtenarengerecht hun zaak
behandeld.
Indertijd werd in overleg met
de burgemeester voorgesteld, de
ambtenaren in kwestie ontslag
te verlenen met toekenning van
wachtgeld. Van hogerhand heeft
men zich evenwel tegen dit
voorstel verzet, omdat daardoor
de gemeentebegroting te zwaar
belast zou worden.
Namens de klagers werd door
de verdediger nog de onbillijk
heid naar voren gebracht dat
aan 55-jarige ambtenaren van de
rijkspolitie wel wachtgeld wordt
toegekend.
Het bovenstaand opschrift is
niet dadelijk te begrijpen, ook
niet als wij zeggen, dat Anto-
nius de stichter der eerste kloos
ters is en een domineestuk een
mooi tussenribstuk vlees is. En
toch is, hoe vreemd het ook
schijnt, er enig verband.
Varkens liepen vroeger in
de straten.
Toen de steden in opkomst wa
ren, de straten nog niet gepla
veid en de huizen niet overal
aaneengesloten, waren er nog
boerderijen binnen de stadsmuur.
De varkens zochten in de stra
ten, waar behalve allerlei vuil
ook etensresten werden neerge
worpen, voor een deel hun dage
lijks voedsel. Ook het klooster
had een boerderij, waarvan de
varkens de monniken van het
nodige spek en vlees moesten
voorzien. Ook werden de armen
hiervan bedeeld. Men kan zich
enigszins voorstellen, hoe des
tijds de straten er uitzagen.
Vooral in de herfstdagen waren
het modderpoelen.
De vroedschap wilde later
daarin verbetering brengen door
loslopende varkens te verbieden.
In Middelburg was een
varkensschutte.
Werd toch een krulstaart in de
straten aangetroffen, 't zij uit
gebroken of door de eigenaar de
straat opgejaagd, dan werd het
dier door de stadsdienaars opge
vangen en voorlopig in de schut
te opgesloten, die aan 't einde
der Spanjaardstraat stond, dicht
bij de oude stadsmuur. Tegen
betaling van een bepaald bedrag
kon de rechtmatige eigenaar zijn
varken terug krijgen.
De varkens van de heilige
Antonius.
Maar voor de enkele varken»
van het klooster werd uitzonde
ring gemaakt. Die mochten vrij
rondlopen. Het klooster moest
niet benadeeld worden. Als her
kenningsteken hadden de kloos
tervarkens een bel om de hals
of een herkenningsteken aan een
der oren.
Tot de z.g. goede werken be
hoorde volgens vele burgers ook
het voeren van de kloostervar-
Daar de heilige Antonius, die
leefde van 251 tot 356, de stich
ter was der eerste kloosters, wa
ren veel kloosters met hun kerk
aan hem gewijd. Men sprak van
de varkens van de heilige Anto
nius. Later werd hij meestal af
gebeeld met een varken aan zijn
voeten, ook omdat de duivel eens
hem ln deze gedaante zou zijn
verschenen.
Toen men begon met de stra
ten te plaveien (te Middelburg
in 1438 het eerst de Graven
straat) werd verboden vuil en
afval op de straten te werpen.
Ook werd aan de St. Antonius-
varkens niet meer toegestaan
hun kost in de straten op te
halen.
Dat was een schadepost voor
de geestelijken. Deze bedachten
nu een ander middel om de vro
me zielen, die zo graag het
klooster van vlees of spek wil
den voorzien, daartoe toch in de
gelegenheid te stellen.
Altaar van Antonius in
de kerk.
Behalve het hoofdaltaar wa-
r^n er ook andere altaren, waar
onder ook het altaar van Anto
nius. Op dit altaar kon de ge
lovige weldoener zijn offer bren
gen. Natuurlijk was elke gelde-
Sjke gift welkom, maar om zo
dicht mogelijk bij het oorspron
kelijke doel te blijven, kon een
stuk vlees, e'en ham of een slag
worst, gekocht in de vleeshal
onder 't stadhuis of van eigen
geslacht, op het altaar van Anto
nius gelegd worden. Dit offer
kwam de geestelijken ten goede.
Een worst gestolen!
In bijna alle parochiekerken
was een altaar van Antonius.
Wat hierop werd geofferd kwam
de pastoor ten goede.
Daar hij bijna uitsluitend van
giften en collectes moest leven,
kon hij een stuk vlees ook goed
gebruiken. Ook versmaadde hij
een hartige dronk niet, waarvoor
hij geen cijns behoefde te be
talen.
Nu was op 7 Febr. 1567 op het
altaar van Antonius in de St.
Bavokerk te Oostburg door een
onbekende vrome ziel een stuk
worst neergelegd. Een zekere
jan van Haalst gunde blijkbaar
de worst niet aan de pastoor en
stak het product onder zijn kle
ren. Ongelukkig werd de dief
stal gezien. Hij werd gegrepen
en aan de baljuw overgeleverd
wegens kerkroof, zoals de be
schuldiging luidde. Welke straf
de dief werd opgelegd is niet
bekend.
Dominee vervangt pastoor.
Wij bedoelen hierbij niet, dat
de dominee op dezelfde preek
stoel kwam te staan, waar vroe
ger de pastoor zijn sermoen
hield, maar dat hij de persoon
was, die wel eens met een stuk
vlees bedacht werd. Al bracht de
hervorming vooral in het gods
dienstig leven grote verandering,
toch bleven vele oude gebruiken
bestaan. De gemeente wist wel,
dat de dominee, wiens salaris in
de 16de eeuw slechts f 300.be
droeg, het niet te breed had,
vooral als hij een grote „familie"
begon te krijgen. Kindertoeslag
kende men nog niet.
Later verbeterde wel het trac-
tement, maar geen enkel predi
kant is door zijn bezoldiging rijk
geworden. Menigmaal werd
mogelijk nog wel aan de pasto
rie wat van het geslacht afge
geven. Natuurlijk het beste van
het beste. Volgens kenners moet
dit een tussenribstuk zijn. Door
slagers wordt dit het dominee
stuk genoemd. de M.
Kerk cn Zending.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Muiden, G. C.
Roosendaal te Lienden; te
Nieuwpoort, Jac. van Lokhorst,
cand. te Hilversum; te Ridder
kerk, N. Kleermaker te Gene-
muiden; te Bovensmilde, J. W.
Schipper, cand. te Amersfoort.
Geref. Kerken.
Beroepen te Midwolda, K.
Vegter, cand. te Voorburg; te
Stellendam, C. D. Los, cand. te
Voorhout.
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.)
Beroepen te Maassluis, J. J.
Arnold te Vrouwepolder.
Bedankt voor Amsterdam (Z.),
C. H. Lindeboom te Kampen.
Prof. dr J. Ridderbos.
Op -Dinsdag 6 Juni hoopt prof.
dr J. Ridderbos zijn afscheids
college te geven aan de Theol.
Hogeschool der Geref. Kerken
te Kampen.
Terugkeer.
De classis Rotterdam der
Geref. Kerken heeft ds J. Ver-
lare, voorheen predikant bij de
Geref. Kerk (Art. 31 K.O.) te
Capelle a. d. ijssel, aanvaard als
predikant bij de Geref. Kerken,
verbonden aan de kerk van Ca
pelle a. d. IJssel. Ook een aantal
leden van de Geref. Kerk (Art.
31 K.O.) besloten terug te keren.
Naar de West.
Ds D. van Enk, Geref. predi
kant te Veenendaal, zal op 30
Maart per vliegtuig naar Cura
sao vertrekken om daar voor
enige maanden kerkelijke arbeid
te verrichten.
Rassenvraagstuk.
De wereldraad van kerken
heeft zijn secretaris voor de
Evangelisatie, dr J. C. Hoeken
dijk afgevaardigd om volgende
maand als waarnemer een con
ferentie over de rassenbetrek-
kingen in Zuid-Afrika bij te wo
nen.
Officiële Publicaties.
De gewone audiëntie van de Commis-
saris der Koningin in Zeeland op Don
derdag 30 Maart 19S0 a.s. zal niet door
gaan. Inplaats daarvan op Zaterdag t
April des voormiddags 9 uur.
Burgerlijke Stand.
WESTKAPELLE. Geboren: Jo
hanna, d. v. J. Westerbeke en
A. Houmes; Willemina, d. v. G.
van Rooyen.
Ondertrouwd: K. P. Verhulst,
24 j. en M. de Rijke, 24 j.
Getrouwd: L. Dekker, 25 j. en
N. de Witte, 26 j.
Overleden: J. W. Minderhoud,
88 j.
ZIERIKZEE. Geboren: Corne
lia P., d. v. J. M. van Vossen en
J. M. Wiltenburg; Jacob A. W.,
z. v. A. W. de Winkel en M. Ge-
lens.
Gehuwd: L. J. van Dongen, 28
j. en C. J. van der Westen, 19 j.;
J. Nieskens, 24 j.. en A. T. Sche-
pemaker, 24 j.
Overleden: H. C. Tromper, 56
j., eflhtg. van P. J. den Boer; H.
W. van Gastel, 82 j., wed. van
G. C. C. Bethe; H. A. Zeijler, tf9
j., wed. van H. P. van de Zande.
POORTVLIET. Geboren: Jo
hannes, z. v. L. van den Hoven
en M. P. van Egmond.
Ondertrouwd: C. Paape, 23 j.
te Oud-Vossemeer en A. M. de
Groen.
TERNEUZEN. Geboren: Jan P.
zn v. P. Harms en H. de Witte;
Ceril J. zn v. L. Dezutter en C.
P. Harte; Maria F. A. J. d. v. F.
Hagenaar en W. M. van den Berg;
Joep zn v. J. J. J. van de Griek
en J. D. Blok.
Wat brengt de radio?
Dinsdag 28 Maart 1950.
HILVERSUM I (402 M.). AVRO
7.00 Nieuws. 7.15 Gram. VPRO
7.50 Dagopening. AVRO 8.00
Nieuws. 8.15 Ochtendblad. 8.4Ö
Gram. 9.00 Hersengymnastiek.
9.25 Gram. 10.00 Morgenwijding.
10.15 Vrolijke muziek. 10.50
Voor de kinderen. 11.00 Mezzo
sopraan. 11.30 Voor de zieken.
12.00 Gram. 13.00 Nieuws. 13.1$
Financieel weekoverzicht. 13.25
Amusementsmuziek. 14.00 Voor
de vrouw. 14.30 Gram. 16.30
Voor de jeugd. 17.30 Gram. 18.00
Nieuws. 18.15 Piano. 18.30 Or
gelconcert. 19.00 Voor de kin
deren. 19.05 Fanfare-orkest.
19.30 Toneel. 19.45 Parijs. 19.50
Gram. 20.00 Nieuws. 20.15 Gev,
programma. 21.30 Gram. 21.43
Buitenlands overzicht. 22.00 Or
gel. 22.30 Moderne muziek. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Gram.
HILV. II (298 M.). KRO
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgym
nastiek. 7.30 Gram. 8.00 Nieuws.
8.15 Gram. 9.00 Voor de vrouw.
9.35 „Lichtbaken". 10.00 Voor de
kinderen. 10.15 Gram. 10.40
Schoolradio. 11.00 Voor de
vrouw. 11.35 Pianorecital. 1150
Godsdienstige causerie. 12.00
Angelus. 12.03 Lunchconcert.
13.00 Nieuws. 13.20 Amuse
mentsmuziek. 14.00 Strijkkwar
tet. 14.30 Gram. 15.00 Radio.
15.30 Gram. 16.00 Voor de zie
ken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Voor
de kinderen. 17.15 Felicitaties.
17.45 Regeringsuitz. 18.00 Gram.
18.20 Sport. 18.30 Voor de strijd
krachten. 19.00 Nieuws. 19.15
Actualiteiten. 19.25 Causerie.
19.40 Klankbeeld. 20.00 Nieuws.
20.12 Viool. 20.30 Lijdensmedita
tie. 21.30 Omroepkoor, radio-
philharmonlsch orkest en solis
ten. 22.42 Religieuze causerie.
23.00 Nieuws. 23.1524.00 Ka
merorkest.
