Stadsbestuur van Kortgene moest op zijn
blote knieën „Oranje boven" roepen.
17e eenws Hofje te Vlissingen wordt
gerestaureerd.
Plaats voor 30 kleine bedrijven in de
komgebieden van Walcheren.
Zieken regeren de wereld.
Hendrika Glas bedreigde mensen met „een
blooten
degen'
Oproer op Noord-Beveland in 1787.
Verwaarloosd „Zeemans- [kan ^jen, dat 1643 het stichtmgs-
erve krijgt nieuw aanzien.'het poortje ook n0g een bord
VAN BERGEN
Van Bergen
en de rovers.
Een aantal grondgebruikers
naar de Zuidwatering.
Evenveel flesjes als papieren
Woensdag 8 Februari 1950
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 4
(Van een bijzondere medewerker)
De zomermaanden van 1787 waren in heel Zeeland zeer onrus
tig. De conflicten tussen de patriotten en Oranjegezlnden werden
steed» scherper. De oorzaken van verbittering waren velerlei en
het slappe regiem van Prins Willem V verslechterde de toestand.
De voorstelling, die er nog veelal heerst, dat de patriotten „onva
derlandslievende sehobbers" waren, is in haar algemeenheid zeker
onjuist. Heel ons staatsbestel van die dagen maakte de indruk
van een huis, dat op invallen stond.
De patriotten, die grotere volks- jarige Foort Walrave, die „zig
invloed voorstonden, een „demo- als een Hoofd en Voorganger
cratisch" bewind dus, gebruikten
dikwijls verkeerde middelen om
hun ideën te doen zegevieren.
Anderzijds deed de bijval van het
„grauw" in de oproerigheden ook
geen goed aan de prinsgezinden,
van wie velen ook hervorming
van het verouderde regeringssys
teem wensten.
In Middelburg heerste in de
heeft gedragen", worden Jacob
Vader, Marcus Bouwens, Maarten
de Waal, de zoons van Karreman,
Pieter Geluk, Hendrika Glas en
Dina Imanse genoemd. Onder
deze „samengerotte menigte"
werd overleg gepleegd om de
„zoogenaamde patriotten te Cort-
gene te vangen". Men vond zeker
dat men met te weinig mensen
maand Juli de grootste wanorde, was, want er werden burgers uit
De patriotten stonden in hun hui
zen ware belegeringen door. In
Vlissingen, Goes en Zierikzee
eveneens opstootjes en wanorde
lijkheden. Niet alleen in de ste
den, ook op het platteland van
Zuid-Beveland en Schouwen was
het onrustig.
De patriotten kregen het zwaar
te verantwoorden en niemand
durfde zich in Zeeland meer zon
der oranje buitenshuis te verto
nen (Prof. Geyl). Zelfs het zo
geïsoleerde Noord-Beveland ont
kwam er niet aan. Uit archief
stukken is van het oproer op N.-
Beveland het volgende beeld op
te bouwen.
EERST SCHERMUTSELINGEN.
Aan het eigenlijke oproer gin
gen schermutselingen vooraf,
waarvan Pieter Vader, secretaris
van Kortgene en tevens rent
meester der heerlijkheid het mid
delpunt vormde. Men verdacht
hem van „patriotse" neigingen.
De brouwer van Kortgene,
Karreman, wiens hele gezin als
vurig oranjegezind bekend stond,
pachtte van de heer van Kort
gene landerijen. De secretaris Va
der kreeg opdracht van de heer
de pacht, die 1 Juni 1787 verliep,
niet meer te verlengen. Toen Va
der dit aan Karreman meedeelde,
wilde deze het niet geloven en
drong aan op vernieuwing van de
pacht. De brouwer dacht, dat de
secretaris hem een hak wilde zet
ten. Boos wordend dreigde Kar
reman hem „het zal je berouwen
als je 't niet doet". Men kan zich
voorstellen, hoe snel zo'n voorval
in de hele gemeente bekend was.
De gemoederen werden onrustig.
Intussen naderde de verjaardag
van de Prinses van Oranje, die
men luisterrijk wilde vieren. Een
zekere Walrave begaf zich op 31
Juli met andere personen naar de
hofstede van Pieter de Lange.
Hij vroeg aan De Lange, of deze
wilde zorgen Zaterdag 4 of Maan
dag 6 Augustus een teerton of
25 mutserds naar Kortgene te
brengen om daarmee de verjaar
dag van mevrouw de Prinses van
Oranje te vieren (7 Augustus).
De Lange stemde toe, maar Wal
rave was nog niet tevreden. Hij
vroeg daarop om een fooi of
Het doet ons genoegen onze
lezers hierbij het eerste ex
clusieve artikel over het op
roer op Noord-Beveland te
kunnen aanbieden. Het is sa
mengesteld aan de hand van
nog nooit eerder gepubliceer
de gegevens en het werpt een
duidelijk licht op de rumoe
rige gebeurtenissen van het
jaar 1787. In die tijd bleken
ook op Noord-Beveland echte
Kenan's te wonen. Enfin,
leest u zelf maar. Hét is als
een historische roman.
de huizen geklopt, die moesten
helpen onder bedreiging dat „zij
zig voor schaade moesten wagten
indien zij miet kwaamen". De
hoop is „tot een groote menigte"
aangegroeid. De baljuw Amijs,
die moeilijkheden voorzag, begaf
zich onder hen en vermaande niet
te plunderen. Ieder moest maar
naar huis gaan. Walrave, gewa
pend met een stok, zei echter
„dat het er nu meede door
moest", terwijl Marcus Bouwen-
se beweerde „dat vee moet er werden Jan Karreman, zoon van
op de borst met de bedreiging
haar te doorsteken, als zij niet
zei, waar haar moeders goed was.
Bij haar veroordeling werd als
verzachtende omstandigheid aan
genomen, dat zij haar dreigemen
ten deed „door den-drank bevan
gen". Na de plundering begon
men de huizen af te breken en
werden „merkelijk" beschadigd.
Toen dit gebeurd was ging men
de ronde doen om de patriotten
te vangen. De plunderaars wer
den bij hun werk aangevuurd
door het roeren van de trom, die
Pieter Geluk, koetsier bij de bal
juw, 's nachts uit het huis van
zijn baas gehaald had.
om hulp van andere
plaatsen.
Voordat de plundering begon
Kort daarop werden de ruiten
bij de chirurgijn Hofdijk ingesla
gen. Met geweld en groot ge
schreeuw dwongen zij de vrouw
van Hofdijk de deur te openen.
Maar Hofdijk zelf vonden zij niet.
Toen gingen zij naar Leendert de
Vos, wiens ruiten het ook moes
ten ontgelden. De vogel was ook
hier gevlogen. Tegen zijn vrouw
werd gezegd dat zij „die donder-
sche vent" wel zouden krijgen, al
moesten zij een dag naar hem
zoeken. Na het inslaan der ruiten
van diverse huizen begon men
het huis van Zach. Drubbels te
plunderen. Verder plunderde men
de huizen van Joos Omerse Kie-
boom, Willem Hofdijk, Paulus
Strijd, alle vier schepenen van
Kortgene en Pieter Vader, de
secretaris.
EEN KORDATE DAME.
Hendrika Glas roofde tijdens
de plundering van het huis van
Kieboom „een blooten deegen" en
dreigde genoemde Kieboom „in
riemen te zullen snijden, indien hij
zijn huys niet wilde ruymen wan
neer zijn goed aan stukken was
geslaagen". Ook zette zij Fran-
cina Koolwagen de blote degen staan.
de brouwer, de metselaarsknecht
Kempe en Dina Imanse, dienst
meid bij de schoolmeester Hocke
te Kortgene, door „den oproeri-
gen hoop" naar Wissekerke ge
zonden om aldaar hulp te halen.
Na enige adressen afgewerkt te
hebben, 0'.ngen zij naar de tam
boer, die de trom roerde. Jan
Karreman heeft (oen aan de „op-
gekome meenigte een aanspraak
gedaan en hulp verzorgt". Karre
man en Kempe reden daarop
naar Colij.isplaat en na de mede
genomen trommel ook daar ge
roerd te hebben, wekten zij even
eens de inwoners van Colijnsplaat
op deel te nemen. Dit had tot
gevolg, dat de andere dag „een
menigte volks" van Wissekerke
en Colijnsplaat kwam, die nog
kon assisteren bij het afbreken
en beschadigen van sommige ge
plunderde huizen.
Diezelfde morgen (19 Oct.)
ging Walrave met Jacob Vader
naa" de baljuw met de vraag:
„Mijn Heer de Bailliu, wij zijn nu
t' ende, weet gij nu nog meer pa
triotten, die geplunderd moeten
worden?" De houding van de bal
juw in deze zaak komt hierdoor
wel in een eigenaardig licht te
Zoveel oude Hofjes als er in Holland zijn, zo weinig zijn er
in Zeeland. Er zijn slechts enkele in onze provincie en daar
om is het temeer verheugend, dat het aardige Cornelia Quacks
Hofje aan het eind van de Korte Zelke te Vlissingen, dat
zoveel van het oorlogsgeweld te lijden had, geheel hersteld en
gerestaureerd wordt. Als men niet teveel tegenslag ontmoet,
.drinkpenning". De Lange gaf I hoopt men tegen October a.s. het Hofje weer klaar te hebben
hem een „dertientje" of een voor bewoning.
jaar is. Overigens kan men m
zien met een uitgebreid regie
NOG DRIE DERTIENTJES!!
Op 2 Augustus perste Walrave
De Lange nog drie dertien
tjes af. De Lange £af hem zijn
zin, zwichtend voor de bedreiging
„dat "hij zig voor schaade moest
wachten". 6 Augustus kwam een
aantal mensen van Wissekerke
met trommel en prinsenvlag on
der leiding van C. de Boo en aan
gevuurd door Karreman naar
Kortgene. De Boo eiste, dat de
leden van de regering van Kort
gene alsmede de secretaris Vader
naar de herberg kwamen. Hier
verklaarde „den woesten hoop",
zoals in de stukken staat, dat er
leden in het bestuur waren, die
er niet hoorden en zij noemden
de naam van Mach. Drubbels.
Verder eisten zij te drinken en
Pieter Vader werd door stoksla
gen geprest een geschrift te te
kenen, waarin aan Karreman op
nieuw voor 7 jaar de landerijen
verpacht werden. Ook dwong
men „de regeering" de toestem
ming af om oranje te dragen.
Dit moest direct door een publi
catie bekend gemaakt worden.
Bij het aanbreken van de dag
werd hiervan „den volke" kond
gedaan.
OP BLOTE KNIEëN.
Verder dwong men enige leden
van het stadsbestuur „onder het
begeleide van enige schoppen" op
blote knieën onder het vaandel
„Oranje boven" te roepen. Karre
man heeft tot 1790 de landerijen
gepacht, toen werd hem kenbaar
gemaakt, dat hij geen afspraak
had op de afgeperste pacht.
In October duikt in Kortgene
een duistere figuur op, Pieter „de
schaarslijper". Wat hij eigenlijk
kwam doen en wat er verder met
hem gebeurd is, is niet duidelijk.
15 October ging hij Kortgene
rond onder 't geroep van „Oranje
boven" en vroeg iedereen zijn
„polityke belijdenis" af. De vol
gende dag vermaakte hij zich met
t vastspijkeren van Oranjekroon
tjes aan de huizen van sommige
burgers en versierde zo ook de
huisdeur van baljuw Amijs. Het
vuurtje was aardig aan het smeu
len geraakt en op de avond van
18 October sloeg de vlam er uit.
Uit het register van sententien
van Middelburg weten wij, hoe 't
in zijn werk ging. Er bevond zich
een aantal mensen op straat te
Kortgene, wier gemoederen ta
melijk verhit waren.
foort walrave, een
„HOOFD EN VOOR
GANGER".
van enkelen weten wjj de na-
.en. Behalve de twee en veertig-
Eigenlijk is Cornelia Quacks
Hofje niet de juiste naam, want
in 1786 werd het omgedoopt in
„Zeemanserve". Het aardigste
deel van het Hofje is de stenen
poort, waarin de wapens van
Zeeland en Vlissingen zijn aan
gebracht en waarin men ook
ment voor de bewoners, die zich
bij een eventuele overtreding
echter gerust op onwetendheid
kunnen beroepen, want het bord
is onleesbaar.
met de werkzaamheden begon,
zag het Hofje er erg verwaar
loosd uit. De tijd tastte 't poortje
en de 24 huisjes aan, terwijl de
oorlog de rest deed. En zo kwam
„Zeemanserve" er zodanig uit te
zien, dat restauratie en herstel
met de week noodzakelijker werd
en het eigenlijk een beetje een
schande was, dat er zo'n smerig
vergeten hoekje in Vlissingen
was.
Een achttal woninkjes waren
in meer of mindere mate in een
kleine ruïne veranderd en van
zelfsprekend onbewoonbaar ver
klaard. Men kan het echter
moeilijk het gemeentebestuur
van een zwaar getroffen stad als
Vlissingen verwijten, dat niet
eerder met het herstel van de
„Zeemanserve" kon worden be
gonnen.
Maar nu is men dan ook druk
bezig met het slopen van voor
gevels en daken. Wat niet in het
restauratieplan past wordt ge
sloopt en ook de verzameling
W.C.'s, midden in het Hofje, die
de weidse naam „de tempel"
draagt, verdwijnt.
Deze grondige verandering is
geen luxe, want de huisjes korf
den eigenlijk alleen maar bogen
op hun ongelukkige en veel te
kleine inrichting en op een vol
komen gemis aan alles wat ook
maar zweemde naar comfort.
Zelfs was er geen water
leiding en waterafvoer.
vooruitgang.
Wanneer de woningen gereed
zijn, zullen ze een klein portaal
bezitten, een betrekkelijk roy
ale woonkamer, met een veel
betere indeling dan in de oude
toestand, een paar kasten en een
zolder die als slaapgelegenheid
gebruikt kan worden. En na
tuurlijk zal er een W.C. zijn,
met een gootsteen en water
leiding.
De afwerking wordt sober ge
houden, maar zeer netjes. Als
het Hofje gereed is zullen er
geen 24 woningen meer zijn,
maar 22.
Van vier hele kleine woningen
worden «ïamelijk twee" grotere
gemaakt waarin naast de woon
kamer nog een slaapkamer is.
Hoewel het een grondige res
tauratie is, die overigens zoveel
mogelijk geschiedt fflet oude ma
terialen, zal het karakter van
het Hofje gelijk blijven. Niette
min zullen de bewoners, die zo
lang de werkzaamheden duren
bij familie of kennissen onder
dak hebben gevonden hun huis
jes niet meer herkennen. Ze zul
len echter gauw genoeg bemer
ken, dat de sfeer niet wegge-
timmerd is; ook al is „de tem
pel" verdwenen en het tuintje
opgeknapt.
ook de poort.
De werkzaamheden aan de
woningen geschieden door de
gemeente, de restauratie van het
poortje evenwel niet. Dit staat
echter op het programma van
Monumentenzorg en naar alle
waarschijnlijkheid, zal nu tevens
de restauratie van de poort
plaats vinden.
De opzichter van gemeente
werken de heer J. Stortenbeker
vertelde ons, dat men bij het
opbreken van de vloer in een
der huisjes een gewelf aantrof,
waarin de grond zo zacht was,
dat men er een heel eind in
wegzakte. De heer Stortenbeker
was de gedachte toegedaan, dat
de woningen gebouwd zijn op de
funderingen van de ovens, welke
voor het zoutzieden gebruikt
werden, wat in dit deel van Vlis
singen veel gedaan werd vroeger.
De zachte „grond" zou dan in
de ovens achtergebleven as zijn.
15. Van Bergen kijkt benauwd om zich heen.
Och, wat voelt hij zich nu alleen.
Alleen tussen die nare bandieten.
Ze zijn vast 4n staat om hem dood te schieten.
Hij ziet ook een vrouw, een lelijk wijfmet
niets dan vodden aan haar lijf.
Ze is bezig een vuurtje te stoken en in een
grote ketel water te koken.
16. De rovers vallen nu allen op hem aan, ter
wijl ze ijverig ln zijn zakken aan 't zoeken gaan.
Ze vinden een beurs, een mes en een pijp om
te roken.
„Ha!" roept de vrouw, die bezig ls water te
koken.
„Die pijp is voor mij! En tabak hoort er bij!
Waar is de tabak? Toe, suffers! Kijk 's gauw,
heeft meneer geen tabak in zijn zak?"
Karl Amend, de 37-jarige mi
nister van financiën van Noord-
Baden, is geschorst. Hij wordt
ervan beschuldigd 130.000 Mark
(ongeveer f 110.000) te hebben
besteed voor bouw en inrichting
_r nnm van een luxueuze flat voor eigen
VERWAARLOOSD, gebruik op het terrein van het
Voordat men op 1 December ministerie.
Geruime tijd geleden werd door
de Herverkavelingscommissie
Walcheren een commissie inge
steld ter bestudering van het
bouwland-weilandvraagstuk in de
komgebieden van Walcheren.
Deze commissie is, na een
nauwgezet onderzoek, tot de con
clusie gekomen, dat in deze kom
gebieden een voldoende opper
vlakte bouwland aanwezig is, om
daar in totaal een SO-tal kleine
bedrijven te kunnen vestigen.
In verband hiermede ligt het
in de bedoeling een aantal grond
gebruikers, wier bedrijven voor
sanering in aanmerking komen,
een bedrijf in de Zuidwatering
aan te bieden op zodanige voor
waarden, dat voor hen een ver
huizing naar de Zuidwatering
aanvaardbaar is.
Volgens de genoemde commis
sie zouden in de hieronder ge
noemde gebieden de volgende
vestigingsmogelijkheden aanwe
zig zijn: in de Schellach, ten
Zuiden van de Willemswegeling:
vijf; in de Sint Laurense hoek:
één; in de Veerse hoek: één; in
de Kievitshoek: misschien één,
omdat hier uitsluitend matig
bouwland voorhanden is, het
geen vrijwel geen rendabel be
drijf verantwoordt; Pekelinge:
één a twee (onder Oostkapelle
zijn reeds vele bedrijven)Plom-
pert: één en in het gebied ten
Westen daarvan onder Domburg
en Zoutelande tot aan de Oost-
weg: twee drie; Hoogelande:
drie; Waterhoek: één a twee;
omgeving Pauwenburg: één
twee; Zuidhoek Biggekerke: één
en Zuidwatering: tien. Wanneer
men de gronden tussen de Bui
tenhaven van Vlissingen en de
Zuidersluiswatergang voor be
bouwing uitsluit, zullen drie be
drijven minder in de Zuidwate
ring gevestigd kunnen worden.
DE REDEN VAN
INSTELLING.
De reden, die leidde tot in
stelling van genoemde commis
sie, was gelegen in het feit, dat
men in de meeste komgebieden
van Walcheren tot heden weinig
bedrijven vond. Het meeste land
werd daar geëxploiteerd door
boeren, die op vrij grote afstand
van deze gronden woonachtig
waren. De grote afstand en het
ontbreken van een goed wegen
net met daarbij een slechte wa
terbeheersing en de dikwijls on
egale ligging hadden een exten
sief gebruik van de in deze ge
bieden liggende gronden tot ge
volg.
De commissie had na te gaan,
welke gronden in de gebieden,
die tot nu toe vrijwel uitsluitend
als grasland in gebruik waren,
door betere ontsluiting, betere
ontwatering, egalisering e.d. in
de toekomst als bouwland ge
ëxploiteerd zullen kunnen wor
den. Zij werd bij haar werk ge
steund door leden van de plaat
selijke commissies van de Her
verkavelingscommissie, die ter
plaatse zeer goed bekend zijn.
Bij het onderzoek bleek, dat
die percelen, die vroeger als
bouwland werden gebruikt, ook
nu als zodanig kunnen worden
geëxploiteerd. Afwijkingen
kwamen echter voor, daar door
de scheurplicht tijdens de oor
logsjaren percelen zijn ge
scheurd, die voor bouwland on
geschikt waren. Voorts werd ge
constateerd, dat inderdaad hier
en daar nog weilanden voorko
men, die voor bouwland geschikt
zijn of daartoe geschikt kunnen
worden gemaakt. En ook waren
er percelen, die ongeschikt voor
bouwland werden bevonden,
maar ook niet alle als goed wei
land kunnen worden beschouwd.
zeven h.a. wei, drie
h.a. bouwland.
De commissie heeft als haar
mening uitgesproken, dat, waar
het vestiging betreft in oude
weilandgebieden en in deze ge
bieden betrekkelijk weinig
bouwland-gronden beschikbaar
zijn, gepropageerd moet worden
het stichten van bedrijven met
ca. 7 ha. weiland en ca. 3 ha.
bouwland. Dergelijke bedrijven
zullen, i.v.m. het winnen van
veevoeder, echter wel drie ha.
goed bouwland vragen, zodat
niet kan worden volstaan met
een zelfde oppervlakte matig
bouwland.
Van de onderzochte gebieden
bleken er enige niet in aanmer
king te komen voor vestiging.
Het zijn: het gebied rond Mid
delburg, waar het aantal aan
wezige bedrijven de beschikbare
hoeveelheid bouwland reeds
moeten gebruiken; de Schellach
ten Noorden van de Willemswe
geling en Krommenhoeke.
Genoemde commissie stond
onder voorzitterschap van de
heer A. W. Cevaal, lid van de
H.V.C. Rapporteur was de heer
J. G. v. Liere, Hoofdassistent bij
de Rijkslandbouwvoorlichtings-
dienst.
Tijdens de dollar-conferentie
te Washington werden de be
sprekingen een uur lang ge
schorst, want Bevin had des
nachts razende kiespijn gekre
gen en moest tussen twee be>
son." Marshall voegde er niet
aan toe: „en met mijn eigen
nierontsteking".
Deze nierontsteking heeft hem
tenslotte zelfs tot aftreden ge
dwongen. Maanden lang had hij
geprobeerd de pijn meester te
den, zijn er nog veel meer, die
niet bekend zijn. Een lid van het
Congres heeft eens gezegd: „De
geheime kwaal van een staats
man kan even kwalijke gevol
gen hebben als zijn geheime di
plomatie."
„Wij vermoorden onze staats
lieden." Dat is een uitlating,
welke men sinds de dood van
langrijke besprekingen door, naar demerol. Hij slikte demerol,
een tandarts hollen. toen hij naar Moskou reisde en
Slechte kiezen zijn_ niet de hij deed het, toen hij naar Parijs
worden met steeds grotere doses Forrestal in Amerika meer dan
eens gehoord heeft. En dat is
enige kwaal, waarvan Bevin last
heeft; veel meer hinder onder
vindt h(j van zijn hart en van
te hoge bloeddruk. Tijdens de
jongste conferentie van minis
ters van buitenlandse zaken te
Parijs werd speciaal terwille van
hem de lift in het roze paleis
in orde gemaakt, want trappen
klimmen kan hij eigenlijk niet
meer.
Ook zijn collega Stafford
Cripps is wat zijn gezondheid
betreft, geen honderd percent,
ondanks de kuur, wélke hij kort
geleden in het Bircher-sanato-
rium in Zurich onderging. Daar
door is de chronische catarrh
van zijn dikke darm wel minder
geworden, maar genezen is zij
niet.
De Amerikanen geven de En
gelsen in dit opzicht niets toe.
Dean Acheson heeft al lang last
van zijn darm. Kort geleden
vroeg dan ook een New Yorkse
krant: „Ligt het lot van de we
reld in handen van zieke men
sen?"
Die vraag moet naar het
schijnt bevestigend worden be
antwoord
Onlangs merkte de vroegere
minister van buitenlandse zaken
der V.S. generaal Marshall tij
dens een diner van de New
Yorkse buitenlandse persvereni
ging op: „Maagkwalen hebben
een eigenaardige invloed op de
geschiedenis van onze tijd. In
Washington moest ik behalve
met vele andere moeilijkheden
ook rekening houden met de
maagzweren van onze ambassa
deur te Moskou, Bedell Smith,
ging. Maar de steeds grotere
hoeveelheid maakte hem suf;
ook de reden, dat er te Washing
ton thans veel meer aandacht
wordt besteed aan de gezond
heidstoestand van de vooraan-
vaak liep hij dagen lang rond staande politici. De Amerikaanse
als een slaapwandelaar; en in
Washington gebeurde het meer
dan eens, dat hij tijdens belang
rijke besprekingen in slaap viel.
Tenslotte merkte hij, dat het
niet meer ging, hij nam zijn ont
slag en kreeg zo de kans zich
te laten opereren, iets, wat hij
steeds had uitgesteld.
James Forrestal, de Ameri
kaanse minister van landsver
dediging was niet zo verstandig.
Tot vier maal toe werd er een
kamer voor hem besteld in een
ziekenhuis en telkens werd die
afbesteld, omdat Forrestal niet
weg kon. Tot het te laat was.
De reden was zuiver politiek:
men vreesde de gevolgen van
een ineenstorting van de man,
die door de Russen meer dan
iemand anders werd gehaat.
Wij zouden verder kunnen
gaan: tal van vooraanstaande
Amerikanen lijden aan de een
of andere kwaal, die hen dwingt
hun werk soms plotseling te on
derbreken. Senator Vandenberg
heeft in de afgelopen twee jaar
vier maal in het ziekenhuis ge
legen; generaal Lucius D. Clay
ontdekte nog juist op tijd een
ernstige maagzweer, die hij had
opgelopen tijdens zijn moeizame
arbeid als militair bevelhebber
in Duitsland. Een maagkoliek
dwóng Eisenhower de reis van
de Columbia-universiteit, waar
van hij president was geweest,
naar Key West te maken via het
Bethesda-ziekenhuis.
En behalve de talrijke geval-
vloot kent al geruime tijd een
voorschrift, dat eist, dat een ad
miraal grondig medisch wordt
gekeurd, voor hij tijdens een
slag het bevel op zich mag ne
men. Op grond van deze bepa
ling moest b.v. admiraal Halsey
voor de slag bij Midway in de
Grote Oceaan het bevel over
dragen.
Niet alleen de Amerikaanse
militairen en politici hebben last
van „beroepsziekten". Daarvan
weet de chef van de geneeskun
dige dienst der UNO mee te
praten. Die heeft al heel wat te
stellen gehad met de hartaanval
len van Bevin, de maagklachten
van Schuman, de te hoge bloed
druk van de Syrische afgevaar
digde, de slapeloosheid van Mo-
lotof en de bezwijmingen van de
Iraanse afgevaardigde. Hij
schreef aminophylline voor te
gen te hoge bloeddruk, syntro-
pan ter kalmering, adrenaline en
dexdrine als opwekkend middel.
„U zoudt de koffers van de
staatslieden eens moeten zien
zei hij tegen een Amerikaan
se journalist Dan zoudt u
minstens evenveel medicijnfles
jes als officiële papieren vinden".
Toen de Franse regering ter
gelegenheid van de conferentie
van ministers van buitenlandse
zaken een banket gaf, roerden
de vertegenwoordigers van de
grote vier de spijzen nauwelijks
aan. De een mocht geen koffie
drinken, de ander mocht niet
roken; menigeen slikte in plaats
J. J. Wagenaar; Marinus J., z.v.
M. J. Contant en J. Louwerse te
Wolphaartsdijk; Johannes D.,
z. v. G. van der Klooster en D.
J. van Zaltbommel; Tonis A.,
z. v. C. Jonker en M. M. Jacobs;
Adriana M„ d. J. M. Neels en
M. A. Hoogenboom; Maria J.,
d. v. J. J. Knibbe en J. F. Buth;
Anna J., d. v. W. H. van 'tVeer
en N. Brand; Wilhelmina, d. v.
M. Knuist en M. A. Lokerse.
Gehuwd: G. C. Borstlap, 30 j.
te Rijswijk en M. E. Torbijn, 27
verklaarden in koor: Niets, wat A. R. Butz, 25 j. te Vlissin-
gebraden is! gen en J. M. Oostdijk, 25 j.; Ch.
In Engeland is behalve Bevin A. Ossewaarde, 22 j. te Wol-
ook Attlee al jarenlang onder phaartsdijk en M. Oostdijk, 21
doktershanden. Hij heeft enige 34 Jde Lange, 29 j. te Koude-
weken lang van zijn bed af j kerke en J. F. de Kok, 25 j.
moeten regeren. Op het ogen- Overleden: L. de Koning, 48
blik heeft hij een zweer aan de echtg. van D. de Jonge; S. de
twaalfvingerige darm. Een tijd Munck, 87 j., wed. van K. Dron-
en C. Moens; Johannes C. W.,
z. v. M. J. Rijnberg en M. A.
Petersen; Izaak, z. v. L. Wisse
en N. Tange.
Ondertrouwd: I. Bakker, 39
j. en N. Vreeke, 33 j.; J. P. van
den Boomgaard, 23 j. en P. La
beur, 22 j.
Getrouwd: H. K. Heuvelman,
27 j. en C. P. E. Millenaar, 28 j.
Overleden: J. W. Schuurman,
54 j., wed. van J. Karssen; J.
Faassë, 67 j„ echtg. van A. La-
brufjère; G. Caljouw, 6 j., z. v.
A. Caljouw en C. Koppejan.
ST. LAURENS. Geboren: Wil-
lemina C., d. v. P. Mesu en J.
Wisse.
Ondertrouwd: J. Pluijmeis, 29
j. en P. D. Flipse, 23 j. te Wol
phaartsdijk; J. Buijs, 25 j. en C.
de Buck, 21 j. te Veere.
Overleden: J. J. Boon, 25 d.,
z. v. J. Boon en C. Marijs; E.
Coppoolse, 58 j., ongeh.; E. Ge-
schiere, 65 j., echtg. van C. Va
der.
SEROOSKERKE (W.). Gebo
ren: Johannes J., z. v. J. Cevaal
en S. P. Allaart; Si zanna W.,
d. v. A. Wondergem en M. Cop
poolse.
Overleden: H. Broerse, 75 j.,
echtg. van S. de Bruijne.
GRIJPSKERKE. Geboren: Sa
muel, z. v. W. Coppoolse en M.
de Visser.
Ondertrouwd: W. Meijer, 21
j. te Sliedrecht en S. Krijger,
20 j.
N.- EN ST. JOOSLAND. Ge
boren: P. CevaalBaas, z.; P.
A. Knuijtvan Nimwegen, d.
Getrouwd: J. Marijs, 25 j. en
N. van Waarde, 23 j.; P. Kodde,
35 j. en F. M. Rooze, 26 j.
KLOETINGE. Geboren: Sara
J., d. v. A. I. Bak en P. Vinke;
Maatje J., d. v. A. van Dijke eA
M. J. Nijsse; Jacobus, z. v. C. J.
Luijk en H. v. d. Guchte; Ma
ria W., d. v. J. den Toonder en
J. A. Smallegange.
Overleden: J. Maat, 71 j.; J.
Beenhakker, 80 j.; C. Meulpol-
der, 45 j.
BAARLAND. Geboren: Jacob
Y, z. v. Y. J. Tiemersma en J.
A. Rietkerk; Janna, d. v. J. K.
Traas en M P. Bruggeman; Jo
hanna M., d. v. M. den Herder
en C. F. de Hollander; Jacomïn»
A., d. v. I. J. van Wingen en J.
Willemse.
Ondertrouwd: C. de Vriend,
28 j. en A. Barentsen, 23 j. té
Middelburg.
BORSSELE. Geboren: Robert
GOES. Geboren: Jan, z. v. J. E., z. v. B. Nieuwenhuize en M.
B. Voois en A. Lindenberg; v. Westen; Tobias J., z. v. J. v.
Anna A., z. v. M. Jasperse en 1 Westen en C. Fraanje.
Ondertrouwd: F. Walhout, 27
Burgerlijke Stand.
geleden had hij last van uitslag
aan zijn voeten. Beide ziekten
worden door de doctoren toege
schreven aan zenuw-overspan
ning.'
De Franse staatslieden, die de
patiënt Frankrijk weer op de
been moeten helpen, zijn zelf
niet gezond. Zowel Queuille als
Schuman liep in een Duits con
centratiekamp een aandoening
van de ademhalingsorganen op.
Ook hebben beiden last van een ^oete, d.7*J."'C."Grootenboêï—
door zenuwen veroorzaakteMaljerS, 'z.. u. Fijalkowski-
kers; D. j. de Bruine, 50 j.,
echtg. van G. van Sabben; S. J.
Pover, 38 j. te Ovezande, echtg.
van P. de Winter; B. Rijk, 68 j.
te 's-Heer Arendskerke, echtg.
van A. van Stee; T. de Buck, 92
j.; K. C. van Liere, 80 j., echtg.
van J. van Liere; M. Geluk, 70 j.
te Middelburg, echg. van N.
Jansen.
VLISSINGEN. Bevallen: M. E.
BorgsBos, z.; M. Geschiere
maagkwaal
De Italiaanse minister-presi
dent De Gasperi lijdt aan ge
wrichtsontsteking en verleden
jaar moest hij midden in de ver
kiezingscampagne naar bed we
gens een maagkwaal.
Ook de Russen worden niet
gespaard. Wysjinski lijdt aan
chronische ontsteking van de
galblaas. Over de hartaanvallen
van Stalin werden in de laatste
Pawlowska, d.; J. M. E. Olij
slagerWevers, z.; A. Schalk-
de Baar, z.; C. P. Jansen
Ouwehand, d.; K. H. Lubig
Kroon, z.; A. W. Eenkhoorn
de Leur, z.; C. van den Boo-
gaartRoelse, d.
Ondertrouwd: H. van Mee-
nen, 22 j. en C. Sijnke, 20 j.;
K. C. Sorgedrager, 25 j. en E.
Wolters, 24 j.; J. van Sabben,
29 j. en J. A. Mulder, 20 j.; R.
van Bob Lovett en Dean Ache- len van ziekten die bekend wor- van een cocktail een pil en allen
jaren niet minder dan veertig |R Proc-hot; 24 j. en A. C.' H.
bulletins uitgegeven. Versteeg 23 j
De internationale ziekte van! GehluJd: q' j. van der hoe.
de grote mannen van onze da- ven 24 j. en A. M. van Well,
gen is: overspanning die zich -------- --
vooral uit in maagkwalen. De
symptomen van deze ziekten kan
men bestrijden, maar de oorza
ken, die een Parijse dokter on
langs opsomde: Ergernis, angst
en zorg, worden daardoor niet
weggenomen. Het gif, dat me
nige politicus spuit, als hij zijn
medemensen vampiers, misdadi
gers of gangsters noemt, keert
zich tegen zijn eigen organisme.
„Een rampzalige vicieuze cir
kel, waaruit men op de een of
andere manier een uitweg zal
moeten vinden zei de Zwitser
se journalist Robert Jungk on
langs want zo lang de wereld
geregeerd wordt door zieken, kan
zij niet gezond worden.
24 j.; L. A. J. Jonekheere, 22 j.
en H. P. van Oorschot, 17 j.
Overleden: A. A. van Gelder,
76 j., wed. van A. Hannik; J.
Jongepier, 59 j., echtg. van L.
Stroo; J. Pieterse, 99 j., wed.
van C. Suurmond; J. Mabelis,
66 j., echtg. van N. Alewijnse;
P. van de Dood, 53 j., echtg. v.
N. Stroosnijder; J. van den Heu
vel, 89 j., wednr. v. A. J. van
Gelder.
O.- EN W.-SOUBURG. Gebo
ren: Hendrik J., z. v. L. J. van
Elzelingen en H. M. Schreurs;
Willem J„ z. v. W. P. C. Arts en
A. v. Eijkeren; Jan A., z. v. A.
van den Berg en M. J. Feitsma;
Maria J., d. v. W. Huson en F. J.
Arendse; Maria /,d. v. J. Buijs
j. te Oudelande en P. de Vroe,
25 j.
Gehuwd: A. Rottier, 25 j. en
J. Almekinders, 21 j.
Overleden: A. de Blok, 81 j„
wed. van M. Mennes; K. Koole,
84 j., echtg. van J. Walhout.
HOEDEKENSKERKE. Gebo
ren: Anthonie A. C., z. v. C.
Hoogerheide en T. Klooster
man; Hendrik M„ z. v. J. J. la
Grand en J. E. de Vriend; Hu-
brecht A., z. v. J. v .'t Westende
en M. A. Bal.
Gehuwd: J. C. Menheere, 26
j. en A. J. Bal, 24 j.
ZAAMSLAG. Geboren: Jaco-
ba J., d. v. F. J. Maas en J. M.
de Ruijter; Martha C., d. v. S.
C. de Ridder en M. C. Boek
hout; Wilma, d. v. H. B. Gort en
P. M. de Pooter: Jan A„ z. v.
J. W. van der Hage en C. Ze-
gers; Jacobus C., z. v. J. van
Cadsand en M. de Jonge.
Ondertrouwd: C. van Fraeije-
hove, 38 j. wednr. en M. M.
Claeijs, 36 j. gesch.
Overleden: C. Coppieters, 14
j.; M. Kempe, 89 j., wed. vafl
W. van Driel; A. Verberkmoes,
79 j., wed. van M. de Bokx; L.
F. Kaijser, 77 j., echtg. van N.
J. Platteeuw.
TERNEUZEN. Geborent
Trijntje, d. v. C. de Koeijer en
S. van Stralen te Hoek; Jan, z.v.
J. T. van Es en M. D. Oele; Li
lian B. A. M., d. v. D. J. Jacobs
en H. v. Cleemputte; Johannes
Ph., z. v. Ph. J. van Aalst en M.
H. Kaan; Lucia E., d. v. J. C.
van Doeselaar en T. Vermeulen!
Franciscus A. J., z. v. J. van
Minnen en A. M. P. Destombes;
Elisabeth C., d. v. A. J. D. Hof
man en E. de Kort, te Sas van
Gent; Dirk J., z. v. A. van Do-
dewaard en G. C. M. Wilhel
mus, te Rotterdam.
Gehuwd: M. P. N. M. Dooms,
20 j. en C. E. Nieuwelink, 23 J.
Overleden: D. Scheele, 81 J.,
echtg. van L. D. Dekker; A. Ha-
melink, 85 j., wednr. van W. J.
Wieland; J. Huyssen, 82 j., on
geh.; G. J. de Vos, 85 j., wed.
van A. Geensen; J. P. Pladdet,
4 mnd., z. v. J. Pladdet en M. M.
de BlaeijM. Wolse, 73 j., echtg.
van L. de Koeijer.
ZIERIKZEE. Geboren: In-
grid E. J., d. v. L. J. Korstanje
en E. Linden; Johannes A., z.v.
W. J. den Boer en A. M. Saman.
Gehuwd: I. Nieskens, 31 j. eA
D. P. Merle, 27 j.
Overleden: A. Wagemaker, 86
j., wed. van K. Verseput; J. Re-
meeus, 85 j., wed. van N. Bo-
lijn.