AVONTUREN
Engel de Ruyter, een waardig zoon
van zijn vader.
„Nationaal verzet eis:"
MWa-JHrMI
Bureau Registratie Verdedigings
werken te Middelburg heeft haar
taak beëindigd.
ROME, „EEN POKDALIGE DAME"?
Zeeuwse Wandelingen
Over voorzangers.
VAN BERGEN.
Van Bergen
en de rovers.
In Zuid-Nederland staan 5000 bunkers.
Geen gemakkelijke taak.
Geen stad wil méér bemind
worden.
Dames! Vooral nu
Plan tot opheffing van gemeenten met algemene
stemmen verworpen.
Wijzigingen mogen niet gaan
ten koste van kleine buur
gemeenten.
Woensdag 1 Februari 1950
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 4
Hij stierf reeds op 34-jarige dia hem tot ridder sloeg. In
leeftijd
In de meeste oorlogen, die
zijn vader te voeren had, was
Engel de Ruyter ook van de
partij. En we weten uit de ge
schiedenis, dat De Ruyter de
laatste kwart-eeuw van zijn le
ven bijna doorlopend op de
vloot was. Eigenlijk tegen zijn
zin, want na zijn laatste (derde)
huwelijk in 1652 was hij van
plan te gaan rentenieren. Maar
elkens riep het vaderland hem
en dan kon hij niet weigeren.
De Ruyter was geen partij
en. hij streed voor het vader-
nd. Eerst tijdens de raadpen
sionaris Jan de Witt, wiens
broer Cornells meermalen met
hem meezeilde. En De Rüyter
kon best met Cornelis de Witt
opschieten. Dat heeft hem zelfs
de naam gegeven, dat hij anti-
Oranje was. Toen dan ook In
1672 Willem III tot stadhouder
werd uitgeroepen en de ge
broeders De Witt op afschuwe
lijke wijze vermoord werden,
probeerde het opgewonden volk
in Amsterdam zijn huis te plun
deren. Hij was niet thuis, maar
door het flinke optreden van
een buurman, die kapitein van
de schutterij was, werd deze po
ging verijdeld. Kort daarna
kwam hij thuis en .oen drong
een vreemde man zijn woning
binnen, een mes in de hand om
hem daarmpe te doorsteken. Een
huisgenoot wierp juist bijtijds
een in de gang staand los lad
dertje op de indringer, die daar
op vluchtte, men heeft nooit
kunnen uitvinden wie de woes
teling was. Maar ook tijdens
Willem III vocht De Ruyter
even flink als tevoren, het va
derland had hem nodig en voor
zijn vaderland is hij in 1676 ge
storven, gesneuveld in de Mid
dellandse Zee tegen de Fransen.
Bij deze strijd was Engel niet
aanwezig, hij was juist de Mid
dellandse Zee uitgevaren met
zijn vloot als convooi voor een
1 idelsvloot om deze veilig
wj de Algerjjnse zeerovers
rengen. Hij was juist te
kexel aangekomen, toen hij van
de dood van zijn vader hoorde.
1675, toen er weer al een derde
oorlog met Engeland voorbij
was, ontving hij van deze rid
derslag een schriftelijke beves
tiging, de brief op perkament,"
met wapens versierd en het ko
ninklijk zegel aan een gouden
en zilveren snoer onderaan.
Door tegenwind opgehouden,
bezocht hij Chattam, waar hij
in de dokken de wrakken zag
liggen van de schepen, die zijn
vader op zijn beroemde tocht op
de Theems had beschadigd!
CVII.
EERBEWIJZEN VOOR ENGEL.
Engel was zelf ook een dap
per held, die zich meermalen
onderscheidde, van adelborst
opklom tot kapitein-luitenant,
schout bij nacht en in 1676 tot
vice-admiraal. Verscheidene ka
perschepen uit Algiers heeft hij
veroverd, eens zelfs 144 chris
tenslaven uit de handen der
zeerovers bevrijd. In de slag bij
Solebay tegen de Engelsen
(1672) werd hij door een splin
ter in de borst gewond, waar-
daar hij in 2 a 3 dagen nauwe
lijks kon spreken.
Maar het""was vooral de roem
van de grote vader, waarvan
een deel afstraalde op Engel,
die nog geen twintig jaar, „Jon
ker" Engel Werd. Zijn vader had
n.l. Denemarken geholpen tegen
de Zweden, die de Sont wilden
overheersen, en uit dankbaar
heid verhief de koning van De
nemarken De Ruyter in de adel
stand: hij mocht een eigen wa
pen voeren en kreeg een jaar
geld van 800 rijksdaalders. Deze
adellijke titel was erfelijk,
waardoor ook Engel een ectel-
man wérd.
In 1668 na de 2e Engelse oor
log was Engel in Engeland, nu
met vredelievende bedoelingen,
n.l. om de nieuwe gezant Jo-
han Meerman af te halen. Door
de groten van Engeland werd
hij uiterst vriendelijk ontvan
gen, evenals door de koning,
Op de laatste tocht van De
Ruyter tegen de Fransen in de
Middellandse zee hielpen wij de
Spaanse vloot een miserabele
kleine vloot, die eerst zelfs nog
niet te vinden was. De Spaanse
koning betuigde hiervoor aan
De Ruyter zijn dankbaarheid
door hem tot hertog te benoe
men, aan welke titel een jaar
geld van 2000 ducaten verbon
den was. Het bericht der be
noeming bereikte De Ruyter
echter pas na zijn dood, zodat
Engel deze titel mocht over
nemen. Deze vond het echter
een te grote eer en daarom werd
ze veranderd in baron. - -
In de grafkelder m de Nieuwe
ENGEL IS KINDERLOOS Kerk te Amsterdam werd het
GESTORVEN. lijk van de zoon bij dat van zijn
Engel de Ruyter is niet oud I beroemde vader begraven,
geworden. Hij had niet zo'n1 L. v. W.
sterk gestel als zijn vader. In
1683 is hjj op bijna 34-jarige
leeftijd gestorven. Hij is onge
trouwd gebleven, wat vooral
zijn vader jammer vond, im
mers Engel was zijn enige zoon
en hij had graag kinderen van
hem gezien. Kort vóór zijn dood
schreef De Ruyter uit de Mid
dellandse zee een brief aan En
gel over een huwelijk. Hij moet
in overj^j. met zijn moeder een
vrouw zwken „ende lieve kin-
ders telen", hij heeft er nu de
tijd voor! Ook aan zijn „waarde,
lieve, beminde huisvrouw"
schrijft hij een brief hierover,
maar Engel heeft de vader
lijke raad niet opgevolgd, het
waarom is ons niet bekend.
In zijn testament vermaakt
Engel alle beloningen en kleino
den (gouden kettingen, degen,
e.d.) van hem en zijn vader aan
de kinderen en kleinkinderen
van zijn zwagers, de predikan
ten Potts en Somer; ze mochten
niet verkocht worden, moesten
dus in de familie blijven. Het
omvangrijke archief, al de jour
nalen van hem en zijn vader,
had hij gerangschikt en werd
later aan de Staat verkocht.
Verder werd er f400 beloofd
aan de Amsterdamse Remon
strantse predikant Gerard
Brandt „wegens het schrijven
van de geschiedenis van de
Heer Admiraal De Ruyter". Ik
heb reeds vermeld, dat deze
zich van de opdracht heeft ge
kweten en uit het grote boek
werk zijn verschillende bijzon
derheden voor deze artikelen
geput,
Leestafel.
H.
„Het" wapen in de strijd tegen het alcoholisme.
Aan een artikel in een Zuid-
Afrikaans Kerkblad over voor
zangers, dat met de bekende
Afrikaanse humor is geschreven,
ontlenen wij het volgende:
„Ons het gesels oor voorsin-
gers, en ek het gesê: yoorsingers
is dapper mense. Ja, dit kos wel
moed. Daar is mènse met goeie
stemme, en hulle kan ook goed
sing, maar dat kan so maklik 'n
knop in die keel kom. En daar
is ook altyd die vrees vir 'n „on
bekende" psalm. Gewoonlijk word
die versies vooraf opgema. en
soms ook vooraf geoefen, as daar
kans is. 'n Sekere voorsinger het
gekla: die dominee gee te swaar
psalms op, en dan word daar
maar weer 'n plan gemaak, maar
dit bly maar te swaar psalms.
Ten einde raad së die dominee
toe: die broeder moet maar self
opgee. Dit was so na die broeder
se sin, en hij gee op. Nee, sê die
dominee, maar hier die psalm pas
niet bij mij preek nie. Ja maar,
Is die antwoord, dominee se preek
pas niet by my psalms nie.
Ja, 'n voorsinger het maar
moeilik. As hij nou moed het, en
hij is mooi op koers, dan pla daar
miskien weer een deur te pro
beer om hom voor te sny. Nader
hand weet mens niet meer wie is
die voorsinger nie. Dis tog maar
beste dat die leiding van die ker-
keraad gevolg word, en as maar vat, my bors is sleg van
iemand aangewys word om vooraand".
te sing, moet almaal hom volg.Nou ja, dit was aanneemlik.
So is dit ordelik en stigtelik. i Maar later in die aand, toe die
'n Ervaren voorsinger weet ge-1 diens afgesluit was, val die broe-
woonlik sen weg uit 'n moeilik- der, ouder gewoonte, in met „O
heid. Hy sal nie sommer maklik -J—
Helaas, wat gevreesd werd, is
geschied. De invloed van de al
cohol (na de oorlog weer op rui
me schaal verstrekt), is niet be
perkt gebleven' tot de bepaalde
kring van wat dronkaards. Het
alcoholisme heeft weer zijn in
trede gedaan in de samenleving,
is wéér een maatschappelijk ver
schijnsel geworden; een macht,
die in de gemeenschap optreedt
en dus in zekere zin die samen
leving beïnvloedt. Ten verderve.
Nu zijn er ongetwijfeld méér
zulke machten werkzaam in onze
tijd. En het is dringend nodig,
daarvoor een open oog te hebben.
We zouden bijv., mede in dit ver
band, kunnen wijzen op sommige
vormen van „vermaak".
Het alcoholisme is wel een zéér
ernstig verschijnsel in ons tegen
woordige maatschappelijke leven.
De toename van het drankge
bruik (misbruik) is „verontrus
tend": „onrustbarend"; „schrik
barend"; „bepaald ontstellend"
(zie vorig artikel). Waar gaan
we heen? „Waar het alcoholisme
tijd van doorwerking heeft, laat
het tenslotte niets onaangetast",
aldus typeerde Dr Kuyper (om
streeks 1900, toen 't alcoholisme
ook „hand over hand toenam")
en argumenteert dit door te zeg
gen,, dat het ontzenuwend werkt
op het lichaam, dimoraliserend
op de ziel, ons godsdienstig leven
ondermijnt, ons zedelijk leven
verderft, ons hart vervalst, ons
verstand verdonkert, de natuur
lijke liefde verkoelt, prikkelt tot
de smadelijkste zonden, de man
lokt haar de vreemde vrouw, een
achteruitgaand geslacht kweekt,
leidt tot verwaarlozing der jeugd,
de geestdrift blust voor wat ide
aal en hoog is en lust kweekt in
het lage en gemene en verachte
lijke; een weg naar de hel. Sa-
tanswerk!
Op die weg zjjn reeds duizen
den van ons volk. En dit ontzet
tend gevaar bedreigt veler an-
derer leven, in 't bijzonder dat
van onze jeugd.
Wat zoudt U doen, lezer,
lezeres, als U tot de ontdekking
kwam, dat Uw man, Uw kind,
Uw vrouwaan de drank
was geraakt" en dus óók door dit
gevaar werd bedreigd? U zoudt
'tot diep in Uw ziel ontroerd
met hem (haar) ernstig, liefde
vol spreken, hem (haar) des
noods smeken die heilloze weg te
verlaten, en God om hulp te bid
den. En als hij (zij) tóch weer
in die zonde viel? (de macht van
het alcoholisme is gróót, de ver
leiding stérk) dan zoudt ge
meen ik hem (haar) voorstel
len: Laat ons samen geen alco
holische dranken meer gebruiken.
In ons huis geen druppel meer!
„Zulk tijdelijk bannen", zegt
Dr Kuyper, „kan plicht zijn voor
een gezin, voor een familie, voor
een kring, soms zelfs voor een
gehele gemeente". (En voor een
volk!) „Alles beter, dan dat deze
drank zulk een gezin, familie,
kring, gemeente, (dit volk) ver
woest."
„De drankbeker moet weg
allereerst uit ons eigen gezin....
de verlossing van het alcoholleed
(moet) in het familieleven begin
nen en zich van daaruit in steeds
breder kringen over onze samen
leving uitbreiden." (Ds Knap).
Dan kan ook de overheid
krachtig ingrijpen. Toen in een
vorige periode van groeiend alco
holisme Dr Kuyper Minister-pre
sident werd, bond hij ook als
overheidspersoon de strijd aan te
gen deze „volksvergiftiging". Hij
diende een verscherping der
Drankwet in. Hij had „gaarne ver
der gegaan", maar „de mensen
moesten er eerst voor rijpen". Hij
deed toen een beroep op de ont
houdersverenigingen, om daartoe
mee te werken: „als de drank
reactie sterker en scherper wordt
in de maatschappij kan over een
zekere tijd een nieuw stadium in
treden, waarop men de wet scher
per kan stellen".
„De drankbeker moet weg!"
daartoe doen we een dringend
beroep op onze toonaangevende
kringen, op onze geestelijke
leidslieden, op onze pers, op onze
jeugdleiders.
„Als het alcoholisme ons volks
leven bedreigt en de feiten
spreken hier ontroerende taal
is nationaal verzet eisDan is
aller roeping mee te gaan in de
strijd en het wapen is de geheel
onthouding(Dr Harren-
stein).
Goes. M. DE BORST.
De Oud-Testamentisehe
profetie en de Staat IsraëL
Uitgave: J. H. Kok N.V.,
Kampen.
Bij de 69e herdenking van de
stichting der Vrije Universiteit
op 20 October 1949 hield de rec-
tor-magnificus, prof. dr G. Ch.
Aalders, een rede over bovenge
noemd onderwerp.
Deze belangrijke rede over een
zeer actueel vraagstuk is thans in
druk verschenen.
Prof. Aalders komt hierin tot
de conclusie dat de Oud-Testa-
mentische profetie van geen an
der nationaal herstel van Israël
weet, dan dat door de terugkeer
uit de AssyrischBabylonische
ballingschap tot stand is geko
men.
Verder wordt aandacht ge
schonken aan de vraag of men in
de Staat Israël zoals die thans
in Palestina zich een plaats ver
worven heeft, een verwezenlijking
kan zien van. de verwachting die
tal van gelovige Christenen op
grond van de Oud-Testamen
tisehe profetie omtrent de toe
komst van het Joodse volk koe
steren.
Het antwoord luidt beslist ont
kennend.
De totstandkoming van deze
Staat is ongetwijfeld als een
merkwaardige gebeurtenis in het
historische proces der volkeren
wereld te beschouwen.
„Maar wij kunnen in deze Staat
niet de verwezenlijking zien van
een profetische toezegging in het
Oude Testament. Ten eerste niet,
omdat de profetie van Israëls na
tionaal herstel die dat Oude Tes
tament biedt op een geheel an
dere, reeds lang geleden plaats
gehad hebbende gebeurtenis be
trekking heeft. Ten tweede niet,
omdat de Staat Israël met de in
die profetie getekende trekken
niet de minste overeenkomst ver
toont. En ten derde ook niet, om
dat volgens de profetie de rol van
Israël als het van God verkoren
en door een bijzondere band aan
God verbonden Bondsvolk is uit
gespeeld en daarvoor de gemeen
te des Nieuwen Verbonds in de
plaats getreden is".
Deze studie wordt gevolgd door
'n groot aantal verklarende aan
tekeningen in de eerste plaats
van belang voor de vakgeleerden.
(Ingez. mededeling, advert.)
van
3. Ha! Bramen! Glimmend zwart! Die groeien
hier by de vleet.
En het hindert niet als je er van eet.
En wat is dat? Frambozen, prachtig rood.
Allemaal rijpe vruchten. Zlezo£ nu ben ik uit
de nood.
t Spreekt vanzelf, dat Van Bergen jan het
smullen gaat.
En hy merkt niet, dat er een man aldoor naar
hem te loeren staat.
4. De weg naar huis ls ver. 't Wordt tijd om
verder te gaan. Maar ik ben zo moe.
Ik ga eerst even rusten. Heel eventjes. Dan
ga ik naar mijn vrouwtje toe.
Van Bergen vlijt zich neer, zijn rug tegen een
stam. Dan sluit hij zijn ogen.
Hij knikkebolt, zijn hoofd diep voorover gebo-
bogen.
Zo zit hij een lange poos.
En slaapt als een roos.
Korte Verklaring der H.
Schrift, met nieuwe verta
ling. Uitgave: J. H. Kok
N.V., Kampen.
Enige tijd geleden hebben wij
medegedeeld dat van deze hoogst
belangrijke uitgave een tweede
druk verschijnt. Na de drie deel
tjes over het boek Genesis door
prof. dr G. Ch. Aalders, kwam nu
van de pers het tweede deel van
de Kleine Profeten ObadjaZe-
fanja, door prof. dr J. Ridderbos.
Bij elk Bijbelboek volgen na een
inleiding, vertaling en verklaring.
(Ingez. mededeling advert.)
Het volk ten baat. De
geschiedenis van de A.R.
Partij door mr J. A. de
Wilde en C. Smeenk.
Van dit werk, dat in toaal 12
k 13 afleveringen zal tellen, ver
scheen de vijfde aflevering, die in
hoofdzaak handelt over een be
langrijke periode in onze politieke
geschiedenis: het Kabinet Kuy
per.
Dit royaal uitgevoerde werk,
uitgave van Jan Haan te Gro
ningen is van betekenis niet al
leen voor hen die tot de A.R.
partij behoren, maar voor allen
die in de ontwikkeling van het
staatkundige leven in ons land
belang stellen.
Treinbotsing in de Pendsjaab.
Het aantal doden tengevolge
van een botsing tussen een per
sonen. en een goederentrein op
het station van Sirhind, in het
Oosten van de Pendsjaab, be
draagt, volgens de jongste be
richten, vijftig.
Garry Davis.
Wereldburger nummer één,
Garry Davis, heeft medegedeeld,
dat hij het verkeer op de brug
van Kehl zal tegenhouden, in
dien men hem niet toestaat over
deze brug te gaan. Het midden
van deze brug wordt beschouwd
als het grenspunt tussen Duits
land en Frankrijk.
Bronchitis ontstaat"
vaak uit een ver
onachtzaamde kou
en ontaardt allicht
in chronische bron
chitis,die sommigen
dan tot levenslange
„hoesters" maakt.
I AKKER S ABDIJSIROOP is hst middel dat,
t ais een heerlijke balsem, Uiv ademhaling
S verruimt, Uw aangetaste luchtwegen
a zuivert, Uw hoest stilt en spoedig die
ondragelijke kortademigheid wegneemt.
Na de capitulatie lieten de Duitsers ons, mèt de vrijheid als
souvenir een behoorlijk aantal bunkers en andere verdedigings
werken. In 1945 rees reeds de vraag, wat men met deze verdedi
gingswerken moest doen, ze opruimen, in stand houden of rustig
laten staan zonder er verder naar om te kijken.
De Generale Staf, die met dit vraagstuk zat, wilde eigenlijk wel
eens nauwkeurig weten, hoeveel bunkers er o.m. in Zuid-Neder
land stonden. Omdat men echter niet over nauwkeurige gegevens
beschikte, werd in Middelburg een bureau opgericht, dat, genaamd
„Bureau Registratie verdedigingswerken afd. Zuid", voor de diverse
gegevens moest zorgen.
En dat was geen gemakkelijke
taak. Zeven man in de buiten
dienst en drie op het bureau, heb
ben dag in dag-uit vanaf April
1946 tot heden er druk werk aan
gehad. Doch nu is men gereedge
komen en werd het bureau, dat
gevestigd is in de Koepoortstraat,
opgeheven. Hiermede is tevens
een eind gekomen aan het werk
van res. luit. kolonel der Genie
W. N. A. van Es, die hier de lei
ding had.
Nogmaals: dat werk was niet
gemakkelijk en zoals Overste van
Es ons zei: de vier sergeants, de
korporaal, de soldaat en de bur
gerambtenaar, die de gegevens
maar bij elkaar moesten zien te
(Van onze Utrechtse
correspondent.)
„Rome, de koningin der oude
en der nieuwe wereld, zoo hei
lig en toch zoo vol grutuel en
zonde, magtig van verre en
zwak van nabij. Waarmede zul
len wij haar vergelijken? 't ls
eene vrij bedaagde schoone, die
zwaar van de pokken is ge
schonden. Van verre gezien, be
houdt zij nog den majestueusen
tred en de verheven uitdrukking
van 't gelaat; ja, als de zon des
voorspoeds nu en dan door de
wolken dringt, schijnt zij te
blinken in hemelschen glans.
Maar van nabij gezien is die
glans slechts blanketsel; de
straatjongens wijzen elkander
lagchend de pokkeputten en na
den op 't eenmaal schoon ge
laat; en de nadenkende man, die
hare geschiedenis kent, zucht:
„Ach! ze is niet meer wat ?.e
eenmaal was! Wat zal zij zijn
na dezen?"
aanschouwen. Voor al deze lie
den zal het bezoek aan Rome
tot de hoogtepunten van hun
levenshistorie behoren.
erken dat die psalm hom oor is
nie. Hy moet sy reputasie red.
As dit nou rêrig moeilik kom, het
hy 'n uitweg. Kan u raai wat dit
is Wel, ek sal u een geval noem.
Dit was nog in die dae toe Evan-
gelisasie in ons kerk pas begin
het, en 'n paar van ons was vol
vir die saak. In 'n sekere kamp
waar ek ongeveer 'n week ver
toef het, was 'n taamlik bejaarde
broeder wat altijd bij die dienste
voorgesing het. Hij het 'n prag-
tige, fose suiwer stem gehad.
Maar een van my psalms het
hom baasgeraak. Hy maak 'n
paar keer keel schoon, kyk my
smekend aan en sê; „Sal meneer
Juist honderd jaar geleden
werden bovenstaande regels ge
schreven door dr C. E. van
Koetsveld, een bekend literator,
die later als predikant en hof
prediker te 's-Gravenhage oen
dominerende figuur in de Her
vormde Kerk zou zijn. Van
Koetsveld, auteur van „Be pas
torij te Mastland", heeft veel
geschreven. In een van zijn boe
ken, getiteld „Snippers van de
schrijftafel", heeft de predikant
zijn oordeel over Rome weerge
geven. Een motivering staat er
niet bij, maar we kunnen veilig
aannemen, dat zijn geringe sym
pathie voor de Roomse Kerk
zijn mening over Rome heeft
beïnvloed.
Er is dus een eeuw verlopen
sedert Van Koetsveld's oordeel
over de „eeuwige stad" werd
neergeschreven. Een eeuw.
Vader, dat liefd' óns blyk", 'en waarin honderden nieuwe ste
de skare wat hulle ou leier ken, den °P de wereld zijn ontstaan
--„1 U-ui -i r»« tirnnrin /-nirloro efarf<r.»l
volg die helder oop stem en almai
sing hartlik saam op die bekende
wysie van Psalm 134. Ek het my
verwonder oor so'n „slegte bors".
De schrijver eindigt met een
verontschuldiging. Hij is niet te
vreden over zijn artikel, want zijn
vrouw is net thuis gekomen met
een ,,'n nuwe baba (baby). „Die
baba het dadelik bij die huiskoor
aangesluit, maar of baba vals is
en of die res van die huisgezin
vals is, weet ek nie, maar daar is
geen harmonie in die klanke nie.
Maar waar ek eintlik oor onte-
vrede is, is dat baba snags op sy
beste is
en waarin oudere steden verder
tot verval kwamen. Maar Rome
hield stand temidden van het
geen opkwam of verging. En
deze stad met haar indrukwek
kend verleden blijft da mens
heid boeien.
Inzonderheid in het jaar 1950,
nu Rome als gastvrouwe gaat
optreden van fabelachtig groot
aantal bedevaartgangers. Alleen
reeds uit Nederland zullen meer
dan tienduizend mensen de reis
naar Rome maken. Het meren
deel hiervan zal de stad voor
het eerst en wellicht ook
OOK WIJ BEMINNEN ROME.
Men behoeft werkelijk niet
tot de rooms-katholieke kerk te
behoren om een zwak plekje in
zijn hart te hebben voor deze
stad. Ook ons, kinderen der re
formatie, spreekt zij toe. Alleen:
wij bezien Rome met andere
ogen. Voor ons is het de stad
waar Paulus verscheen, nadat
hij zich op de keizer had beroe
pen. Daar zette hij zijn zen
dingswerk voort en misschien
beëindigde hij er de loopbaan,
die hij met lijdzaamheid gelopen
had. Of Petrus hier ook ge
weest is, weten we niet. Of hij
er begraven is, durven wij
evenmin te bevestigen. Of zijn
graf in de Sint Pieter ligt, lijkt
ons onwaarschijnlijk en interes
seert ons maar half.
Toch beminnen wij Rome om
dat het tot de oudste en best
bewaarde bolwerken der Chris
telijke kerk behoort. Omdat
daar ter plaatse het bloed der
martelaren heeft gevloeid en
omdat de catacomben ons nog
rijkeTierinneringen bieden aan de
tijd, toen de kerk groeide in de
verdrukking.
Daarom zouden wij best mee
willen met onze roomse landge
noten. Al zouden wij wellicht de
tijd, die zij op audiëntie bij de
paus doorbrachten, gebruiken
om nader In contact te komen
met de Waldenzen in Italië's
hoofdstad.
Toch is het interessant om
eens door een r.k. bril de stad
Rome te bekijken. Wij hebben
dat gedaan en kunnen het ieder
ander adviseren. Rome roept!
Zo heet een onlangs verschenen
boek van J. W. Hofwijk te Os-
senisse (uitg. De Koepel, Nij
megen). Wie de levendige be
schrijvingen in dit boek leest,
bezoekt Rome zonder dat hij er
geweest is!
De stad, waar Paulus het
evangelie predikte in een eigen
gehuurde woning, telt nu vier
honderd kerken. Maar ook de
herinneringen aan het heidens
verleden staan er nog. Het co-
losseum, de martelplaats van
tienduizenden; de triomfboog
van Titus; de beelden. Daar
naast de Sint Pieter, grootste
kerk ter wereld; het vaticaan,
rijk aan kunstschatten; de hei
lige trap, eens door Luther be
klommen.
Er is in Rome haast geen eind
aan de verrukkingen. Wij kun
nen ons indtnken, dat allen, die
eeuwige stad maken, een bele
venis van ongewoon formaat
hebben. En wij kijken toe, on
geïnteresseerd bij het heilig
jaar, maar met de hoop in ons
hart ook eens door die stad te
kunnen dwalen. Onze geestver
want Van Koetsveld moge
Rome honderd jaar geleden al
een pokdalige dame genoemd
hebben, wij stemmen toch eer
der in mét de uitspraak welke
Hofwijk (geen geestverwant)
over haar laat horen: Geen stad
wil méér bemind worden dan
Rome!
Rusland verlaat opnieuw
commissie van V.N.
De Sowjet-gedelegeerde heeft
gisteren uit protest tegen de
Chinese nationalistische afge
vaardigde de commissie van des
kundigen van de Veiligheidsraad
verlaten
Er zijn thans 11 commissies
van de Verenigde Naties, die
door Rusland zijn verlaten of
worden geboycott.
scharrelen, verdienen zeker lof.
Want niet alleen moest men te
weten komen waar de verdedi
gingswerken precies lagen en wie
de eigenaar was van de grond
waarop ze stonden, doch men
moest tevens behulpzaam zijn bij
het opsporen en taxeren van al
lerlei goederen,die tot oorlogsbuit
gerekend konden worden, bemid
deling verlenen bij het opruimen
van diverse obstakels en zorgen,
dat bijv. betonijzer in handen
kwam van Wederopbouw, die dit
best kon gebruiken.
Vijf duizend bunkers.
Er staan heel wat bunkers in
Zeeland, Brabant en Limburg. In
Zeeuwsch-Vlaanderen staan aan
de kust 588 van deze kolossen, in
het binnenland 751. Aan de Wal-
cherse«kust staan er 1152 en op
het eiland zelf 960. Aan de
Schouwse kust staan er 463 en
in het binnenland 463.
In Brabant staan er 830 en in
Limburg een stuk of twintig. In
totaal dus zo'n kleine 5000.
Over het lot van deze bun
kers is nog geen beslissing geval
len. Diverse zijn er reeds in ge
bruik, als woning, opslagruimte
of, zoals te Westkapelle, als oor
logsmuseum.
Wil men zo'n bunker bijv. als
zomerverblijf kopen, dan bestaat
daar echter steeds de gelegenheid
voor, mits men ook het stukje
grond, waarop zo'n bunker is ge
bouwd, koopt.
Voor het geval het Rijk dan
later een dergelijk verdedigings
werk weer zou nodig hebben,
geldt hier hetzelfde als wanneer
men een woning zou vorderen.
Overste van Es.
Wij zeiden het reeds: nu het
bureau het werk heeft afgewik
keld is aan de taak van Overste
van Es ook een eind gekomen.
Deze bijna 68-jarige, doch nog
uiterst krasse militair, heeft er
dan ruim vijftig jaar cjienst op
zitten. Op 15 September 1899
trad hij als cadet in dienst. Op
22 Juli 1904 werd hij benoemd tot
He Luit. Genie bij het Ned. In
dische Leger.
Bevordering na bevordering
volgde, tot hij in April 1926 be
vorderd werd tot Luit. Kolonel
der Genie.
In Augustus 1928 werd hem
op verzoek ontslag verleend met
pensioen en in Juni 1929 werd hij
aangesteld als Res. Luit. Kol. bij
het Hollandse leger. Tijdens de
oorlogsjaren heeft hij een zeer
zeer belangrijke rol gespeeld bij
de wederopbouw te Rotterdam.
In 1945, na de capitulatie, trad
hij als reserve hoofdofficier in
dienst bij genoemd bureau.
(Ingez. mededeling advert.)
Hamea-Gelel voor Uw handen.
Wat brengt de radio?
Gemeenteraad Veere.
voor het laatst van. zijn leven dit jaar een pelgrimage naar de
De burgemeester, jhr I. F. den
Beer Poortugael, verklaarde aan
het begin van de raadszitting,
waarin het plan van G.S. over
de nieuwe gemeentelijke indeling
van Walcheren in bespreking
kwam, dat één en ander ook
reeds ter sprake was geweest
in de kring van Walcherse bur
gemeesters, waarbij was geble.
ken, dat bijna alle burgemees
ters tegen het plan waren. De
burgemeester besprak vervolgens
de toevoeging van Gapinge aan
Veere. „Gapinge", zo zei spr,
„was vóór 1841 ook een afzon
derlijke gemeente, doch is in dat
jaar bij Vrouwenpolder gevoegd,
wat wel zeer eigenaardig is, om
dat het juist tussen Veere en
Serooskerke ligt en beter bijeen
gevoegd had kunnen worden".
Hij vreesde, dat, al zijn de ge-
meeriteraden ertegen, er toch
een ingrijpende wijziging in de
gemeentelijke grenzen zal wor
den tot stand gebracht.
DE MENING VAN
DE RAAD.
De wethouder, de heer S.
Kodde, zei, dat de vergroting
van het grondgebied van Veere
gaat ten koste van andere klei
nere gemeenten en spr. kon zich
daarmee niet verenigen. Boven
dien was de heer Kodde het ook
niet eens met G.S. met betrek
king tot het feit, dat de klei
nere gemeenten de huishouding
niet meer goed kunnen waar
nemen.
Geen bezwaar had de heer
Kodde tegen een kleine grens
correctie met Vrouwenpolder.
Wethouder D. Kasse meende ook,
dat er inderdaad wel iets aan
de grenzen van de gemeenten
van Walcheren moet worden ge
daan, doch er moet met grens
wijziging als zodanig worden
volstaan en daarbij mogen geen
gemeenten worden opgeheven.
De motieven, die G.S. aanvoeren,
vond spr. bijzonder zwak. De
heer Kasse zei verder, dat de
regering steeds verder gaat op
het pad der centralisatie en hij
vond, da t dit ook hierin tot
uiting kwam. „Het vele goede in
de kleine gemeenten wordt de
kop ingedrukt", aldus spr.
NOODZAKELIJK KWAAD.
De burgemeester zei hierna
nog, dat hij het een noodzake
lijk kwaad achtte, dat de ge
meenten op Walcheren meer be
perkt zouden worden. De heer
Donderdag 2 Februari.
HILV. I (301,5 M.): KRO 7.00
Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek,
7.30 Gewijde muziek. 7.45 Mor.
gengebed. 8.00 Nieuws. 9.40
Schoolradio. 10.00 Gram. 10.15
Morgendienst. 10.45 Orgelconcert
11.00 Voor de zieken. 11.45
Schoolradio. 12.00 Angelus. 12.03
Orgelspel. 12.30 Mededelingen;
12.33 Amusementsorkest. 12.5$
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20
Gram. 14.25 A Capellakoor. 14.45
Voor de vrouw. 15.30 Gram. 16.00
Bijbellezing. 16.45 Gram. 17.00
Voor de jeugd. 17.30 Populaire
muziek. 18.00 Gram. 18.15 Land
en tuinbouwpraatje. 18.30 Ned,
strijdkr. 19.00 Nieuws. 19.15 Mu
ziek voor de jeugd. 19.40 Radio
krant. 20.00 Nieuws. 20.05 Ster
avond. 21.00 Familiecompetitie,
21.45 Populair concert. 22.15 Bui
tenlands overz. 22.35 Gram. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws
23.15—24.00 Gram.
HILV. II (415 M.)AVRO 7.00
Nieuws. 7.15 Gram. VPRO 7.50
Dagopening. AVRO 8.00 Nieuws,
8.15 Radio ochtendblad. 8.40
Gram. 8.55 Voor de vrouw. 9.00
Gram. 9.30 Waterstanden. 9.35
Gram. 10.00 Morgenwijding. 10.15
Populair concert. 10.50 Voor de
kinderen. 11.00 Gram. 11.45 Cau
serie over de fabricage van pot
loden. 12.00 Pianoduo. 12.30 Me
dedelingen. 12.33 „In 't spionne
tje". 12.38 Trio en orgel. 13.00
Nieuws. 13.15 Lichte muziek,
13.45 „U kunt het geloven of
niet". 13.50 Gram. 14.00 Voor dg
vrouw. 14.30 Pianoconcert. 15.00
Voor de zieken. 16.00 Gevarieerd
progr. 17.00 Kaieidoscoop. 17.50
Reg.-uitz. 18.00 Nieuws. 18.15
Sport. 18.30 Orkestconcert. 19.00
Voor de kinderen. 19.05 Accor
deonorkest. 19.30 Volksmuziek
school. 20.00 Nieuws. 20.05 Actu
aliteiten. 20.15 Radiophilh. orkest
21.10 „De bewegelijke wereld",
causerie. 21.45 Planoconcert,
22.20 „Wij vlogen naar Java",
causerie. 22.35 Kwintet. 23.00
Nieuws. 23.15. Sport. 23.30—24.00
Gram.
A. G. van Nieuwenhuyzen was
ook tegen de opheffing van de
kleine gemeenten, doch hjj wees
erop, dat men in dit geval uit
sluitend rekening moest houden
met hei, Veerse belang. Verder
verklaarde spr., dat -deze wijzi
gingen ook voordelen met zich
meebrengen, o.a. t.o.v. de ge-
meentefianciën.
De heer J. A. A. Mol was
eveneens tegen het voorstel klei
ne gemeenten op te heffen. De
heer W. de Jonge zou het aan.
G.S. willen overlaten, hoe zij de
verdeling wensen en maar af
zien van het uitbrengen van
advies door de gemeente. Ten
slotte zei de voorzitter nog, dat
de belangen tegen elkaar dienen
te worden afgewogen, waarbij
alles in het groot moet worden
gezien.
Spr. vond het plan een stap
in de goede richting en de op
heffing van de kleine gemeen
ten noemde hij de consequentie.
Aan het einde van de discus
sie bleek, dat er tegen grens
wijzigingen geen bezwaren be
staan, doch dat zulks niet mag
gaan ten koste van de opheffing
van kleine buurgemeenten.