Malan laat het praten liever aan anderen
over.
Hoe de mannen van 5-8-R.I. Kerst
feest 1949 vierden.
Kiezen
Schelde-Dordrecht leverde reeds
300 autobussen.
Kunstmestfabriek te Sluiskil weer
aan het werk.
Niet meer zo fanatiek als in het begin.
Merkwaardige
uitspraak.
AKKERTJES
„God heeft ons hier niet
vergeten!"
xvn.
Enige grote op lichtmetaal gespecialiseerde industrie.
Een curieuse gramofoonplaat.
Maandag 9 Januari 1950
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 2
Dr Malan is, zoals bekend, de leider van de Nationalistische
Partij en tevens eerste minister. Toevalligerwijze Is hj) in dezelf
de plaats geboren als generaal Smuts. Hij Is een bedachtzaam
man, die in tegenstelling met zjjn opponent Smuts, niet gaarne
praat. Hij laat dat liever aan anderen over. Zjjn actieve en vrjj
Jonge leden van het Kabinet roeren zich des te meer. Volgens de
maatstaven van de meer gedisciplineerde West-Europese demo
cratieën zou men sommigen van hen wat te actief en te los
lippig vinden. Dit neemt niet weg, dat zij hard werken en daarbjj
goede dingen doen, maar natuurlijk ook fouten maken.
Er zit in elk geval een zekere frisheid in, die, mits in de juiste
banen gehouden, goede resultaten kan opleveren. De bedachtzame
dr M_lan Is wel de juiste man om ln dit milieu als leider op te
treden.
Zoals bekend, gevoelen de Na
tionalisten het meeste voor de
republikeinse staatsvorm. Men
krijgt de indruk, dat dr Malan
niet meer zo fanatiek is om het
British imperium te verlaten of
zelfs tot de republiek over te gaan
zij het misschien binnen het ver
band van de Britse Statenbond.
Hoe zal bet gaan als dr Malan
zich zou terugtrekken, is moeilijk
te overzien. Er is nog niets be
kend omtrent de opvolging. Toen
dr Malan in Engeland was, heeft
hij heel listig Havenga waarne
mend eerste minister gemaakt.
heeft daardoor deze leider van
de Afrikaner Partij en haar aan
hangers meer aan zich gebonden,
terwijl hij vermeden heeft, dat,
indien hij iemand van zijn eigen
partij benoemd had, een ander
zich gepasseerd zou gevoelen.
WIE ZAL OPVOLGER
WORDEN?
De actieve en strijdbare Strij-
dom een hevig voorstander van
de republiek wordt wel eens
genoemd. Soms ook hoort men in
dit verband de naam van Eric
Louw, terwijl ook wel eens ge
praat wordt over Havenga, waar
door men dan een samensmelting
van de Nationalistische- en Afri
kaner Partijen denkt te verkrij
gen. Er is niet zoveel verschil tus
sen de opvattingen van deze par
tijen de Afrikaner Partij een
wat gematigder naturellen-poli
tiek en een nuancering in het be
grip „Afrikaner", waarbij de Afri
kaner Partij meer eenzelfde den
ken en eenzelfde levensopvatting
op de voorgrond stellen, tegen
over de Nationalisten meer de ge
boorterechten.
Voor de eenheid van het land
zou het jammer zijn, indien men
te veel aandacht zou gaan schen
ken aan de idee republiek, want
met Natal, dat vrijwel geheel
door Engels-sprekende en Engels-
gezinde mensen wordt bewoond,
zou men b.v. zeker moeilijkheden
krijgen, om van de grote gelijk-
denkende mensen in de Kaap
provincie en de Transvaal maar
niet te spreken.
VERSTAND BOVEN
SENTIMENT.
Afgezien daarvan lijkt het ook
in het belang van de economie en
financiën van het land om in de
Britse Statenbond te blijven. Het
is daarom te hopen, dat de Boe
ren het verstand boven het sen
timent zullen stellen.
Generaal Smuts laat periodiek
zij stem ln- het openbaar horen, in
hoofdzaak om de regering te be-
critiseren, doch de kracht is er
uit. Ofschoon men hem zijn jaren
absoluut niet aanziet, kan men
zich niet aan de indruk onttrek
ken, dat er een zekere matheid
over hem is gekomen.
Wat de Verenigde Partij nodig
heeft, is een re-organisatie, een
soort vernieuwing, terwijl in de
leiding frisse en vooral enthou
siaste, eerste klas krachten zou
den moeten worden opgenomen.
GEHEIME ORGANISATIES.
Alvorens van de politiek af te
stappen, is het goed er op te wij
zen, dat in dit land een toenemen
de drang is naar de organisatie
van min of meer geheime organi
saties. Met een enkel woord ver
meldden wij reeds het bestaan
van de Ossewa-Brandwag. De
Conferentie Anti-Rev. partij,
Op 26 en 27 Januari a.s. zal
in hotel „De Witte Brug" te Den
Haag een tweedaagse conferen
tie vanwege de Anti-Revolution-
naire partij onder leiding van
de heer J. Schouten van Rotter
dam worden gehouden. Op de
eerste dag zal mr J. Meynen,
oud-minister van Oorlog, refe
reren over: „Industrialisaite" en
op de tweede dag prof. dr K.
Dijk, hoogleraar aan de Theol.
Hogeschool te Kampen over:
„De strijd om de beginselen".
Die Stem
van Suid-Afrika
(XXV)
laatste tijd wordt veel gesproken
over de Broeder-Bond en de Sons
of England. Het juiste omtrent
deze organisaties is niet bekend.
De Broeder-Bond is een orga
nisatie van Afrikaners. Men kan
er slechts lid van worden op voor
dracht van een zeker aantal
„Broeders", terwijl men dan nog
met algemene stemmen verkozen
moet worden. Dr Malan en diver
se van zijn collega's in kabinet en
partij zijn er lid van.
Voor zover bekend is het doel
het Afrikanerdom te protegeren.
Men beweert, dat zij vooral stre
ven naar controle van het groot
bedrijf in handel en industrie. Het
bezetten van z.g. sleutel-posities
door „Broeders" zou daarbij een
belangrijk programmapunt zijn.
HEVIGE POLIMIEK.
Generaal Smuts is in een he
vige polemiek gewikkeld met dr
Malan. Smuts' verwijten komen
hierop neer, dat naar zijn mening
de Broeder-Bond doeleinden na
streeft, welke niet in het belang
zijn van een gelukkig, verenigd
Zuid-Afrika. Dr Malan ontkent
dit en noemt in dit verband de
„Sons of England", onder het mo
tief „je ziet wel de splinter in het
oog van een ander, maar niet de
balk in je eigen oog".
De „Sons of England" beweren,
dat zij de facto geen strijd-
programma hebben. Zij verenigen
slechts in hun organisatie mensen
van Engelse afstemming, die
Zuid-Afrika als hun nieuwe va
derland hebben aangenomen, doch
een gezonde liefde hebben overge
houden voor hun oude land,
Groot-Brittannië in het bijzonder
Engeland, want niet vergeten
moet worden, dat Schotten en
Ieren weer aparte organisaties
hebben.
„WILLEM BUYS" NIET
VOLGEBOEKT VERTROKKEN.
Met ruim 800 passagiers aan
boord dus niet volgeboekt
is de „Willem Ruys" van de Kon.
Rotterdamsche Lloyd Zaterdag
middag als eerste Nederlandse
passagiersschip na de souvereini-
teisoverdracht naar Indonesië
vertrokken.
EMIGRATIE NAAR DE V.S.
Naar wij vernemen is bij het
Christelijk Emigratie Comité,
Raamweg 28 te 's-Gravenhage,
een bericht binnengekomen van
het „Immigration Committee"
der Christ Reformed Church (Ge
reformeerde Kerk) van Noord-
Amerika, inhoudende, dat in het
bietendistrict van Zuid-Alberta
200 families, elke familie beschik
kende over twee tot zes werk
krachten, kunnen worden ge
plaatst.
Een viermotorige bommenwer
per is, met elf man aan boord, in
een baai van Florida, even na de
start, te pletter gevallen. Negen
inzittenden konden worden gered.
Ceylonse dragers oefenen thans
op de trappen van het Senaaats-
gebouw te Colombo met de draag
stoel, die bestemd is voor de Brit
se minister van Buitenlandse Za
ken, Ernest Bevin. Om er geheel
zeker van te zijn, dat vier dragers
genoeg zullen zijn, hebben twee
Ceylonese ambtenaren in de stoel
plaats genomen; andere ambte
naren slaan de oefeningen nauw
lettend gade.
Het „Stille nacht" klonk onder de tropenhemel.
De Kerstnacht is stil en don
ker geweest.
Als elke andere nacht hier.
Tegen twaalven ben ik inge
slapen. De aalmoezenier was
juist zijn Kerstnachtdienst be
gonnen en ik herinner me, hoe
uit onze gemeenschappelijke
kerk op de heuvel het oude
Kerstlied klonk: Stille nacht,
heilige nacht!
Nu is de morgen gekomen.
De morgen van de eerste
Kerstdag 1949.
Ik lig nog wat te soezen voor
ik opsta. In Holland ls het nu
juist middernacht geweest. In
vele donkere studeerkamers lig
gen vele kerstpreken té wachten
op de kille morgen. De kerken
zullen zich weer vullen met gelo
vigen. Het is weer zo'n dag waar
op iedere kerkganger van te vo
ren weet, waarover het gaan zal.
Zullen ze wat moeite doen, zó te
luisteren, alsof ze de engelen ho
ren zingen En zullen de dominé's
zó kunnen preken, of ze 'n gloed
nieuwe, pas-vernomen boodschap
hebben over te brengen?
Ze hebben het dit jaar" wat
rustiger dan anders.
Kerst en Nieuwjaar op Zondag.
Dus maar één extra-preek voor
de oudejaarsavond. Ik weet nog,
hoe we dat verleden jaar onder
elkaar bespraken! Maar nu
't Wordt tijd om op te staan.
De radio van het hospitaal be
gint de dag: kerstliederen
Stralend staat de zon aan de
hemel. De bossen aan de over
kant van het ravijn zijn weer
groen en de bergen in de wazige
verte weer blauw.
En toch is het Kerstfeest.
Evengoed ais waar de sneeuw ligt
of een koude, natte mist hangt.
DE KERKDIENST.
Kwart voor tlei» begint de kerk.
Holland slaapt nog in de winter-
'nacht. De banken ln de kerk zijn
al gedraaid. Vannacht stonden ze
naar de achterwand gekeerd,
waar de aalmoezenier zijn altaar
heeft. Het prijkt nog met zrjn
prachtige bloemen en het kerst
stalletje met watten-sneeuw staat
er ook nog. Nu staan de banken
naar de korte zijwand gericht,
waar echt protestants al
leen maar een lessenaar is te
zien. Zonder verzorging, zonder
opsmuk. Nietwaar alleen maar
het Woord!
Ruim 100 man vult de zaal. Je
kunt zien, dat het Kerstfeest is.
'n Goede opkomst. Zelfs jongens
van Soegiwaras zijn gekomen, 'n
Dikke zestig kilometer rijden. Ze
zjjn anderhalf uur onderweg ge
weest en zullen over een uur de
zelfde tocht terug maken. We
hebben vandaag een speciale ver
rassing. Net voor de Kerst heeft
de aalmoezenier een gloednieuw
veldorgeltje gekregen. Je kunt
het in één hand dragen en het
geeft toch een behoorlijk geluld.
Wij mogen het ook gebruiken en
de dominé behoeft niet meer In
angst te zitten, dat hij de psalm
te hoog zal inzetten.
Dit is toch wel nieuw voor mij.
Mannen en jongens van allerlei
kerkelijke kleur. Ook wel zonder
enige kleur, maar die op Kerst
feest toch naar de kerk willen.
Allerlei feestelijks staat hun te
wachten vandaag. Fijn voor ze
en voor ons allen hier. Tóch
de preek moet zich een weg ba
nen door al die dingen heen, om
de harten te bereiken en te ver
vullen met de grote blijdschap.
Hoe diep besef ik op dat ogen
blik, dat alleen Gods Geest daar
toe bij machte is!
NAAR MARTAPOERA.
Na de dienst drinken we ge
meenschappelijk koffie in de can-
tine. Koffie en gebak zijn best.
En best is ook de overvloedig voor
ziene kersttafel, die om één uur
begint. Ik kom niet verder dan
het voorgerecht, want om half
twee moet de reis naar Marta-
poera worden aanvaard, waar om
half drie de tweede dienst be-
Brieven van een 2
leges-predikant.
IV.
glnt. 't Is maar een klein uur rij
den door een wonderlijk land
schap. In 't begin en aan 't eind
de bossen, dat Is al niets bijzon
ders meer. Maar daar tussen ln
een glooiend heuvellandschap. Fel
lichtgroen onder de zon met hier
en daar donkere plekken, waar
bassages het uitzicht afwisselend
en verrassend maken. De weg
daalt en klimt er doorheen het
oog wordt niet verzadigd van het
zien.
Ook in Martapoera ls de kerk
„vol". Ongeveer vijf en veertig
zijn er bijeen. Behalve uit de
plaats zelf, heeft ook Muntjak-
kabau een afdeling gezonden. En
weer is er de stille aandacht, die
hier altijd weer opvalt.
Om halfzes schuiven we hier
aan de wei-voorziene tafel. En
weer kom ik niet verder dan het
voorgerecht. Want vanavond is
het kerstavond in Batoeradja en
ik heb beloofd, daar ook nog aan
wezig te zijn.
In de snel vallende schemer
rjjden we terug. Dezelfde weg
maar de avond geeft hem een
nieuwe schoonheid. De stilte is
om ons heen en zacht neuriën we
mijn chauffeur en ik de
vandaag al vaak gezongen kerst
liederen.
IN BATOERADJA.
In Batoeradja is het feest al
begonnen, als wij er komen bin
nen vallen. Nu kunnen we einde
lijk eten en het krentenbrood met
de koffie willen dan ook best naar
binnen, 't Is een fijne, hulselijk-
gezelllge avond geworden. Er is
gesproken en gezongen, en was
een spraakwaterval en wat her
sengymnastiek. En er was geen
wanklank. Het viel ook helemaal
niet uit de toon, toen ik voor deze
grotere kring even wat zeggen
kon over het wezenlijke van dit
feest.
Om negen uur werd de kerst
feestviering gesloten. De clubjes
vrienden schoven op hun kamers
rog wat bij elkaar. Zelf liep ik
nog even de ziekenzaal binnen.
Gelukkig waren er geen ernstige
patiënten. De meesten hadden het
feest met de kameraden kunnen
meevieren. Nu zaten ze nog wat
bij elkaar onder de kerstboom en
zongen samen van het Kind, dat
geboren werd in Behlehems stal.
Nu maar niet wéér gaan spre
ken. Nu alleen maar meezingen.
Buiten stond al weer de stille tro
pennacht.
Vermoeid, maar dankbaar sliep
ik in. In Holland zetten op dat
ogenblik vele kosters de deuren
open voor de tweede dienst en be
gonnen in vele kerken de orgels
te spelenHeft aan, heft aan een
luide zang
TWEEDE KERSTDAG.
Tweede Kerstdag, zes uur: ré
veille!
Om zeven uur start de domi
nees-jeep naar Poulau Panggoeng
hoog in de bergen. De enige
post. waarvan de mannen giste
ren geen dienst hebben kunnen
bezoeken. Ze worden nu thuis be
diend. 't Is een tocht van 100 km
langs de aldoor stijgende, draai
ende weg. Uitzichten om nooit te
vergeten houden het oog altijd
weer geboeid. De stelle, hoge
rotswand, waarlangs de weg zich
omhoog slingert. De diepe ravij
nen langs de rand, waarvan de
jeep zich hotsend en schuddend
voortbeweegt. Eenmaal boven, ge
niet ik altijd weer van de pano
rama's, die zich daar als reus
achtige schilderijen asa het oog
voordoen. Al ls het de tweede dag
van het feest, 't is toch goed te
merken, dat het een andere dag
is dan gewoon. In een donkere
zaal straalt de kerstboom. Fees
telijk gedekte tafels wachten ons.
Ze hebben er veel werk van ge
maakt hier en er is zelfs 'n twee
stemmig koor, dat weken bezig
was, om de kerstlieden in te stu
deren.
In diezelfde donkere zaal be
gon 's middags de kerkdienst. Bij
het zachte licht van de kerstkaar
sen. Ongeveer 35 man hadden
zich om de tafel geschaard. Al
leen hun gezichten werden ver
licht door de zacht-bewegende
vlammen. Voor de derde maal in
twee dagen dezelfde boodschap,
nog ongerekend de tafeltoespra
ken neen, God heeft ons hier
niet vergeten!
Kerstfeest 1949. Hoe anders is
het geweest dan ik het vorig jaar
dacht, dat het zijn zou. Vermoei
ender, méér inspannend dan een
„tiendaagse" ln Holland ooit kan
zijn. Maar wat ben ik dankbaar,
dat het zó geweest Is en dat ik
het zó heb mogen vieren bjj de
mannen van 5-8-R.I.
Ds G, AADBERSBERG.
(loor J. Z. J. 'iazc-miek
35)
Waar leeft zij eigenlijk voor?
Voor niets? Maar is het soins
niets, dat ze dit mocht bereiken
dat ze haar zwager van z'n
huiseljjke moeilijkheden bevrijd
heeft, zodat hij nu in z'n werk
meer zichzélf kan zijn?
Als hij succes .,eeft, zal dat ook
een beetje haar succes wezen...
Het is maar een schamel deel
in dit leven, waar ze zich zo véél
van heeft voorgesteld. Maar ze
is er thans bijna tevreden mee.
„Met wat ik vanavond ge
schreven heb erbij, kan ik wel
zeggen, dat het derde deel van
m'n verhaal klaar is", deelt Wim
haar triomfantelijk mee. ,,'k Stel
me voor, morgen es vóór te le
zen wat ik af heb."
Er wordt rustig gewerkt in
Wim Zwart z'n beide klassen,
zó rustig, dat er niets valt te
horen dan nu en dan het hijgen
van een jongen, die van louter
ijver te lang zijn adem inhield.
Wim, die aan zijn tafel - zit
vlak bij de tussendeur, kan vaag
de stem onderscheiden van het
hoofd van de school, die in het
naaste lokaal bezig is met aard
rijkskunde. De laaste les voor
vandaag.
Zacht staat Wim op, lang
zaam loopt hij tussen twee rijen
banken door naar de tegenover
gestelde tussendeur.
In klas één is het een beetje
drukker. De een na de ander
komen de kleintjes uit hun ban
ken, om d'r blaadjes met som
men aan de juf te laten zien.
De juffrouw, die voor hem
sinds jaren haar collega Rina
van Maasdam heet, corrigeert
de blaadjes. Ze merkt niets van
hem.
Stt! beduidt hij de kleintjes.
De onderwijzeres voelt opeens
twee handen om haar hoofd en
voor haar ogen...,
„Oh!" schrikt ze.
Gauw laat Wim haar weer
los. Maar meteen wijst hij op
een klein, rolrond kereltje, dat
met grote bruine ogen stom
verbaasd heeft staan toekijken.
„Dat deed hij, juffrouw, ik zag
het", beschuldigt hij plagend.
De kleintjes joelentotdat
hij weer z'n wijsvinger tegen de
lippen houdt, en ze zodoende
kalmeert.
„Ga je vanavond mee naar
mijn huis?" fluistert hij dan de
onderwijzeres in het oor.
„Waarom?"
„Dat hoor je wel. Of ben je
verhinderd soms? Nee toch,
hoop ik
„Nee, dat nietNu goed",
geeft ze toe.
Wim zwart is tevreden ge
steld. Op z'n gemak wandelt hij
weer naar z'n eigen klassen te
rug. Aan niets valt te bespeuren
dat ie even is weggeweest....
O, 't gaat heerlijk gemoedelijk
toe in hun schooltje. Vooral op
een rustige, warme zomermid
dag als deze.
Bep Kooiman krijgt zodoende
een gast op theevisitie die mid
dag.
I „De buurvrouw zal het wel
weer gezien hebben", denkt ze
met vluchtige spot. „Morgen
komt ze me misschien vertel-
len, dat dit de vierde keer al
lis dat Wim z'n vrouwelijke col
lega meebrengt.... Ja hoor, het
wordt vast wel wat tussen die
twee".
Juffrouw van Maasdam is de
dertig al een paar jaar gepas
seerd, maar wat haar uiterlijk
aangaat, kon ze wel bijna veer
tig zijn, De huid van haar ge
zicht is droog, rimpelig. Als ze
lacht en ze lacht veel, en
gauw tekenen zich duidelijke
kraaienpootjes af naast haar
ogen.
Zou Wim werkelijk iets voor
haar voelen? Ach, onzin na
tuurlijk! Hoewel.nu een
maal Bep d'r aandacht er op
gevestigd is, vindt ze dat haar
zwager erg kameraadschappelijk
met de juffrouw omgaat. Kame-
raadschappelijker dan ooit met
haar, zijn huisgenote
Allebei zeggen ze juffrouw
tegen elkaar.
„Belieft u melk en suiker in
uw thee, juffrouw?"
„Ja graag, juffrouw".
„Je bent er maar wat goed
mee, Wim, dat je schoonzuster
hier gekomen is", klinkt het,
zijdelings prijzend. „Als je ge
trouwd was, kon het niet gezel
liger wezen bij je
„Ja, ja. Maar ik waardéér het
ook wel", zegt Wim vaag. Hij
staat intussen op, loopt naar de
voorkamer. Met een bosje pa
pieren komt hij terug.
„Nou zal ik je eens het begin
van m'n nieuwe verhaal voor
lezen", kondigt hij aan. „Ie
moet weten, het is bedoeld voor
jongens van laten we zeggen
tien tot veertien jaareen
historisch verhaal net als m'n
eersteling. Het speelt in de tijd
van Napoleon...."
„Napoleon? O, wat leuk!"
vindt juffrouw van Maasdam.
Wanneer men in de parken van Sonsbeek en Zijpendaal te
Arnhem komt, zal men er tot zijn verwondering een grote be
drijvigheid zien. Er wordt druk gebouwd; maar schrik niet na
tuurliefhebbers, de bouwwerken zijn niet permanent. In het
voorjaar wordt er de tentoonstelling „Mijlpaal 1950" geopend,
en de exposanten stellen er een eer in, de naam van de ten
toonstelling waar'te maken. Alle regeringsinstanties zullen er
vertegenwoordigd zijn.
Op deze foto ziet U het bijna gereed gekomen gebouwtje van de
P.T.T.
(Ingez. mededeling, advert.)
per rol
De grootste en de bestel
Jong bedrijf met perspectieven.
Door het jonge bedrijf van de Kon. Mjj. „De Schelde" te Dor
drecht, werd dezer dagen de driehonderdste van licht metaal ver
vaardigde autobus afgeleverd. Maar de Schelde-Dordrecht maakt
meer dan autobussen en de toekomst biedt 't bedrijf goede pers
pectieven. In het personeelsorgaan van „De Schelde" vonden wij
deze reportage van de eerste grote Nederlandse industrie, die zich
specialiseert op lichtmetaal.
Merkwaardig bedrijf, dat Schel-
debedrjjf in Dordrecht. Men zal
zich herinneren, dat reeds voor
de oorlog de vliegtuigafdeling ge
deeltelik naar Dordrecht werd
verplaatst. Tijdens de oorlog lag
het bedrijf grotendeels stil, voor
een klein deel verhuisde het naar
Zwijndrecht, Goor en Breda. Na
de oorlog was de toestand in Vlis-
singen van die aard, dat men be
sloot, de vliegtuigbouw blijvend
in Dordrecht te concentreren.
Helaas, de vliegtuigbouw ging
met zoveel moeilijkheden gepaard,
dat het bij de bouw van een aan
tal zweeftoestellen is gebleven.
Men zat echter niet bij de pak
ken neer en zocht compensatie
door over te gaan tot de bouw
van lichtmetalen autobuscarros
serieën. Deze bouw heeft succes
opgeleverd en is thans van zoveel
betekenis voor de Dordrechtse fa
briek, dat hij zeker niet zal wor
den losgelaten.
Aanvankelijk bouwde men deze
bussen van lichtmetaal op eigen
houtje. Weldra zocht men con
tact met de firma Verheul die de
grootsté ervaring op dit gebied in
Nederland heeft. Er werd een be
langengemeenschap gesloten die
goede vruchten afwierp. Men con
centreerde zich op de bouw van
lichte stalen carrosserieën, heeft
er thans drie honderd afgeleverd
en kan bogen op nog circa hon
derd nieuwe bestellingen!
Tegelijkertijd was men er op
uit om de ervaring, die men bij
de vliegtuigbouw met lichtmetaal
had opgedaan, niet verloren te
laten gaan.
Hoe langer hoe meer raakt men
er van overtuigd, dat ook in de
scheepsbouw lichtmetaal een
waardevolle grondstof is, die met
veel succes kan worden aange
wend.
UNIEK BEDRIJF.
Wat maakt Dordrecht momen
teel al niet! Reddingsboten van
lichtmetaal, scheepsschoorstenen
van lichtmetaal, ventilatiepijpen
en dekhuizen, stuurhuizen voor
reddingsboten, kooitrapjes en
luchtkokers. Allemaal voor de
scheepsbouw.
Waarom lichtmetaal zo doel
treffend is bij scheepsbouw? Om
dat het lichte gewicht een grote
rol speelt, omdat het nauwelijks
roest, omdat het anti-magnetisch
is en dus btfna overal koper kan
vervangen.
VLIEGTUIG-REPARATIE.
Men mene echter niet, dat de
vliegtuigbouw geheel ls losgela
ten. Men vervaardigt regelmatig
allerlei vliegtuigonderdelen en be
last zich ln Dordrecht ook gaar
ne met reparatie van toestellen.
Kijk niet vreemd op, als ge In
Dordrecht komend, midden tus
sen autobussen in wording, eens
klaps een Dakota ziet staan, die
in volle reparatie is. Men blijft
het oog gericht houden op de. mo
gelijkheid, dat op een gegeven
moment de vliegtuigbouw wel de
gelijk weer van betekenis kan
worden.
En kijk ten slotte niet vreemd
op, als ge naast die bussen, die
zuiginstallaties, die scheepsfrag-
menten en die vliegtuigonderde
len eensklaps tot de conclusie
komt, dat er ook lichtmetalen
meubelen, zoals schrijfbureaux,
fauteuls, kasten, tafels, archief
kasten en wat dies meer zij ge
maakt worden en dat men meta
len kettingkasten in groten geta
le aflevert en desnoods ook olie-
kannetjes voor garagebedrijven,
koelspiralen en geanodiseerde
melktanks en diepvriesconserva
toren
PERSPECTIEVEN.
Voor de toekomst heeft men
het oog gericht op de fabricage
van plaatwerk voor stoomketels.
Men moet over al die dingen
niet te gering denken.
Tot nu toe is De Schelde-Dor
drecht het enige bedrijf in Ne
derland, dat zich specialiseert op
de aanwending van lichtmetaal
voor alle-lei industriële doelein
den en dat met de benodigde
gloei-veredelingsovens tevens toe
gerust is voor de veredeling van
lichtmetaaal.
Geen wonder, dat het bedrijf
zich snel ontwikkelt en dat zijn
prestatievermogen gestadig toe
neemt.
Er is een nieuwe fabriekshal
in aanbouw, die een frontbreedte
heeft van circa 60 meter en een
diepte van 62 meter. De totale
oppervlakte zal rond 3300 vier
kante meter bedragen.
De kantoorgebouwen zullen mo
dern zijn, licht en fleurig en wie
Dordrecht kent, zal instemmen
met de opvatting, dat zij geen
overbodige luxe zijn. Tot dusver
immers waren de kantoren en
tekenkamers gehuisvest in hou
ten barakken.
Bedriegen de voortekenen niet,
ir van Tijen merkte het op bq de
jongste uitvoering van de Perso
neelsvereniging Dordrecht, dan
gaat het jonge Scheldebedrjjf ln
Dordrecht een goede toekomst te
gemoet.
In ieder geval wordt er aange
pakt en beweegt men zich op een
terrein, dat nieuw is voor de Ne
derlandse industrie en dat dus
perspectieven heeft.
Het feit, dat de driehonderdste
bus sedert de bevrijding kon wor
den afgeleverd en dat de nieuw
bouw snel vordert, was zeker vol
doende aanleiding om op De
Schelde-Dordrecht even de aan
dacht te vestigen!
vim
KOLENTOESLAG.
In verband met de verhoogde
kolenprijzen, zal dat deel van de
regeringssubsidie, dat vroeger
aan de huisbrand ten goede
kwam ongeveer f 10 millioe/i
rechtstreeks aan de verbrui
kers worden uitgekeerd.
Om onnodige rompslomp te
voorkomen, is besloten, dat f 1
per hoofd der bevolking wordt
uitgekeerd.
Deze kolenpremie heeft nogal
wat stof doen opjagen. Vanwege
de onbillijke kanten.
Een gezin bestaande uit 6 per
senen, dat één kachel stookt,
krijgt f 6 uitgekeerd en een ge
zin van 2 personen f2.
De bemiddelde man die zijn
brandstof in 't begin van de win
ter opsloeg kon dit doen voor de
oude, lagere prijs, maar de on
bemiddelde die bij de dag leeft
moet het grootste deel van zijn
kolen tegen de hogere prijs in
kopen. Toch krijgt eerstgenoem
de evengoed zijn gulden resti
tutie.
Een lastig geval.
Een feit is, dat de kolen-gul
den voor de kleine man slechts
een povere vei gueding vormt,
terwijl de meer bemiddelde in
vergelijking een aardig voor
deeltje heeft.
De critiek is begrijpelijk.
Er is hier iets onbillijks.
We zullen echter zolang de
overheid alles bedisselt en voor
alles aansprakelijk wordt gesteld
dergelijke onbillijkheden op de
koop toe moeten nemen.
Ter gelegenheid van de instal
latie van de Centrale Plancom
missie heeft minister Van den
Brink een rede gehouden, waarin
een merkwaardige uitspraak
voorkomt. Na er op gewezen te
hebben, dat het Centraal Plan
bureau een nuttige taak heeft,
zeide de minister:
„Dit alles betekent geens
zins, dat het de bedoeling zou
zijn de afloop van het econo
misch proces in de richting
der opgestelde plancjjfers te
forceren. Immers, de daartoe
vereiste economische politiek"
zou voor ons land zeer scha
delijk zijn, daar deze zich niet
met de grondslagen van ons
maatschappelijk-economisch
stelsel verdraagt."
De Chr.-Hist. „Nederlander"
merkt hierbij op:
Al is de pil ietwat verguld,
zo wordt door de minister toch
openlijk vastgesteld, dat de de
siderata van het Centraal Plan
bureau niet de grondslagen vor
men van het beleid, dat door
zijn departement wordt gevoerd.
Men kan daarvoor slechts dank
baar zijn.
(Ingez. mededeling advert.)
riling,
lusteloos
fcy Neem U toch in acht bij de
ïerste verschijnselen! Bestrijdt dadelijk die
apkomende griep! Neem één of twee/
UKKERTJES'en ga vroeg naar bed.'A'
helpen direct.'
OOK DE ONDEROFFICIEREN
BIJ HET C.N.V.?
Het hoofdbestuur van de natio
nale Christen Onderofficieren
Vereniging heeft in beginsel be
sloten tot aansluiting bij het
Christelijk Nationaal Vakver
bond.
Een daartoe strekkend voorstel
zal aan de algemene vergadering
der N.C.O.O.V. worden gedaan.
Na 10 jaar weer productie.
Na gedurende bijna tien jaren
vrjjwel geheel te hebben stil gele
gen, zal zeer binnenkort, voorlo
pig nog slechts gedeeltelijk, de
„Compagnie Neerlandaise de
l'Azote" te Sluiskil de productie
hervatten.
Deze stikstoffabriek, die voor
de oorlog ongeveer een kwart
der Nederlandse behoefte aan
dit artikel dekte, heeft wel zeer
veel van de oorlogshandelingen
en de maatregelen der bezetters
te lijden gehad. Op 10 Mei 1940
kwam 't bedrijf tengevolge van
een Duits bombardement stil te
liggen. Later voerden ook de
geallieerden bombardementen
op de fabrieksinstallaties uit en
in 1943 gingen de bezetters er
toe over de machines, ter waar
de van ongeveer 50 millioen
gulden, weg te voeren. Slechts
een deel hiervan heeft men na
de oorlog terug kunnen vinden
in Nederland, Duitsland, Tsje-
cho-Slowakije en Polen. Thans
is men zover, dat, nadat sinds
de bevrijding met volle kracht
aan het herstel werd gewerkt,
binnenkort weer een aanvang
kan worden gemaakt met de
Merkwaardige vergissing
tijdens souvereiniteits-
overdracht.
Een inwoner van Den Haag
heeft geconstateerd, dat er tijdens
de plechtigheid van de souveret-
niteitsoverdraclit op 21 December
in het voormalig paleis van de
gouverneur-generaal te Batavia,
een merkwaardige vergissing ls
gemaakt.
Bij de heruitzending van deze
plechtigheid over de Hilversumse
zender constateerde deze luiste-
productie van zwavelzuur. Voor
de rest, de fabriek produ
ceerde vroeger stikstofhoudende
meststoffen, synthetische am
moniak en derivaten is men
nog afhankelijk van het weer in
bedrijf stellen van de cokesfa-
briek te Sluiskil. Doch ook dit
zal, naar verwacht wordt, vrij
spoedig geschieden.
De vuren der pyrietovens
werden enkele dagen voor
nieuwjaar ontstoken en zodra
deze ovens zijn voorgewarmd,
kan de productie, waarbij dan
meer dan 500 werknemers zul
len zijn ingeschakeld, een aan
vang nemen.
raar, dat een fout werd gemaakt
bij de voorlezing van het Konink
lijk Besluit.
Voordat de Hoge Vertegen
woordiger van de Kroon, de heer
Lovink, het woord nam, las een
adjudant het K.B. van 24 Decem
ber voor en de luisterende Hage
naar meende te verstaan: „Wij
Wilhelmina bij de gratie Gods Ko
ningin der Nederlanden"in
plaats van Juliana.
Hij informeerde bij zijn vrien
denkring, doch kon bij niemand
bevestiging krijgen of hij dit wel
goed had verstaan. Om zekerheid
te hebben, wendde hij zich tot de
heer W. Vogt, directeur van de
AVRO en technisch directeur van
de Nederlandse Radio Unie. Deze
heeft hem thans geantwoord, dat
hij de plaat, waarop de uitzending
I van de plechtigheid was vastge
steld, opnieuw heeft afgeluisterd,
waarbij zonder twijfel kwam vast
te staan, dat er inderdaad is ge
sproken van „Wij Wilhelmina"..,
„Wij zullen een aantekening op
deze plaat maken, opdat latere
geslachten haar als een curiosi
teit zullen bewaren", aldus
schreef de heer Vogt in zijn ant
woord.