Het Sowjetblok geïsoleerder dan ooit.
„IN 't PARADIJS"
De aandacht was dit jaar gevestigd
VLISSINGEH
voorspoedig 1950
op
Het Noord-Atlantisch Pact.
De blokkade te Eerlijn.
De conferentie te Parijs.
De breuk tussen Tito en
het Kremlin.
lEUMflPMl I
„Hoe viert U het Oudejaar?"
Zaterdag 31 December 1949
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
NEGENTIENHONDERD
NEGEN EN VEERTIG, vier
de Vredesjaar zonder werke
lijke vrede. Een jaar, dat ein
digt zonder dat de gehoopte
toenadering tussen Oost en
West tot stand is gekomen.
Het Sowjetblok, dat thans tot
vijf landen is verminderd.
Staat geïsoleerder dan ooit.
Van de vele problemen, die dit
Jaar om een oplossing vroegen,
was het opmerkelijkste ver
schijnsel wel, dat in het Wes
ten het communisme in het de
fensief werd gedrongen.
Dit jaar willen we van
maand tot maand een korte
beschouwing geven van de
politieke betekenis van de
voornaamste gebeurtenissen.
Januari:
De poging
D« grote gebeurtenis van de
eerste maand van het jaar 1949
was ongetwijfeld de verklaring
van Stalin, dat hij geen bezwaar
zou hebben Truman te ontmoeten
om een wereldvredespact op te
«tellen en de Berlijnse blokkade
op te heffen. Het gaf aanleiding
Jot vel# vragen. Maakte Stalin
recht wat Molotof krom maakte?
Want, diens departement, dat van
buitenlandse zaken dus, had kort
tevoren een langademige en
•cherpe verklaring contra de
Westerse Unie en het Atlantisch
Pact gepubliceerd. Zó scherp
Zelfs, dat van een verbroken wa
penstilstand in de koude oorlog
gesproken kon worden. Met de
flruk die Moskou op Noorwegen
uitoefende was echter Stalins
Verklaring, zij het dan een zeer
Onbeholpen toch een poging op
weg naar de vrede.
Niet minder aandacht vroeg
Truman, toen hij in zijn inaugu
rele rede practisch een New Deal
Xoor de gehele wereld ontwikkel-
e, welke diplomatiek, militair en
economisch door de V.S. zou wor
den gesteund. Voorts trad Mars
hall af, en volgde Dean Acheson
ook een New Dealer! hem
kwamen de landen van het
seise Pact bijeen om te pra-
en over de verdediging van West
uropa, werd te Londen de Raad
yan Europa ingesteld, een mili
taire veiligheidsraad voor Duits
land opgericht en vonden in Is
raël de eerste algemene verkie
zingen plaats voor de consti
tuerende vergadering. In Parijs
pegon het proces Krawchenko
èontra Les Lettres Francaises.
als algemeen aangenomen werd,
van zijn post ontheven om eens
Stalin te kunnen opvolgen. En
was aan zijn ontslag 'n bevorde
ring voorafgegaan dan zou de
Sowjet-pers hem zeker gehuldigd
hebben.
In deze maand werd door de
landen van de Westerse Unie, sa
men met Italië, Zweden, Noorwe
gen, Denemarken en Eire het
statuut voor de Raad van Europa
opgesteld en begonnen tevens de
voorbereidende besprekingen. In
Syrië greep Hoesni el Zaim naar
de macht en in Engeland baarde
de arrestatie van Haigh, de zwa-
vedzuurmoordenaar, groot opzien.
April:
Berlijn
Weer vroeg Berlijn de aandacht
deze maand. Want Moskou ver
klaarde officieel niet meer vast
te houden aan de eis, dat de op
heffing van de blokkade moest
samenvallen met de onderhande
lingen tussen de Grote Vier.
Het was de erkenning van Sta
lin, dat zijn politiek mislukt was.
Vandaar, dat de kogel, die nu
door de kerk gejaagd werd, een
royale kogel was.
In Engeland was Cripps inmid
dels met zijn begroting voor de
dag gekomen. Geen Aprilmop,
deze begroting, die een nieuwe
versobering voor de Engelsen be
tekende. Voorts vroegen de lan
den van de Westerse Unie met
Noorwegen, Denemarken en Ita
lië militaire bijstand aan de V.S.,
werd de Duitsers het recht ver
leend tot het stichten van een fe
derale republiek, die de bezet
tingszones in West-Duitsland zou
omvatten en vroeg China de aan
dacht door de beschieting van de
Engelse oorlogsbodems „Ame
thyst" en „Consort". De Chinese
Nationalisten moesten Nanking
prijsgeven.
Mei:
Blokkade opgeheven
Het diepst maakte wel indruk
j dat op 12 Mei de blokkade en te-
genblokkade van Berlijn werd op-
geheven. In Londen werd het ont-
DE GROTE VIER TE PARIJS BIJEEN.
De conferentie van de vier minister van Buitenlandse Zaken
in het Palels Rose te Parijs. Persfotografen en filmoperateurs
beheersten de eerste ogenblikken der bijeenkomst.
Februari:
Noorwegen
In deze maand verloor Moskou
opnieuw een slag. De Russen bo
den de Noren een non-agressie
pact aan. Maar deze lustten de
Russische eieren niet en traden
toe tot het Atlantisch Pact.
Tussen Jessup en Malik vonden
formele besprekingen plaats over
mogelijke opheffing van de Ber
lijnse blokkade. In Polen vonden
massa-arrestaties plaats. Het
proces Mindszenty, dat als een
der grootste historische processen
geboekstaafd zal blijven eindigde
tnet de uitspraak: levenslang.
Chaim Weizman werd president
van Israël, dat, na een strijd van
maanden, een algemene wapen
stilstand met Egypte onderteken
de.
Maart:
Atlantisch Pact
werp-statuut voor het eerste „Eu
ropese parlement", de Raad van
Europa, getekend. 10 naties o.m.
ons land, gaven hier een demon
stratie van Europees verlangen
naar meer eenheid. In Bonn werd
de nieuwe West-Duitse grondwet
aangenomen, en de vlag van Wei-
mar in ere hersteld.
En dan Parijs. Belangrijk ge-
noeg om er wat meer aandacht
aan te schenken. Duitsland was
een der belangrijkste problemen,
zo niet het belangrijkste dat te
1 bespreken viel op deze bijeen
komst van de Grote Vier. De Rus
sen dachten hier met indrukwek
kende bewijzen van Duitse steun
voor hun politiek te kunnen ko
men. Edoch, het liep anders. De
verkiezingen van 't Duitse volks
congres in Oost-Duitsland maak
ten met één slag 'n eind aan deze
Russische droom. Vier millioen
kiezers stemden tegen de Russen.
Parijs had het begin kunnen zijn
van een vredesperiode, maar het
bleef „koude oorlog". In Berlijn
zelf waren ernstige botsingen tus
sen stakende West-Berlijnse
spoorwegarbeiders en Oost-Duit
se spoorwegpolitie, arrestaties en
gewonden, de treinenloop een
chaos.
Juni:
Parijs
Parijs heeft ook in Juni niet ge
leid tot een politlek-economisch
huwelijk tussen Oost en West
De opheffing van de blokkade
bleef het enige belangrijke re
sultaat. Het bleef een capitulatie
der Russen. Wat zij aan „tegen-
concessie" gekregen hebben was
het einde van de maatregelen, die
enkel en alleen genomen waren
om hen tot capitulatie te dwin
gen. Slechts wezenlijke vooruit
gang leverde het verdrag van
Oostenrijk op.
verwierp. Want onder het motto:
„Und willst du nicht mein Bru-
der sein, so schlag" ich dir den
Sch&del ein" bemoeiden de Rus
sen, met volstrekte miskenning
van het beginsel der staatssou-
vereiniteit zich met vrijwel alle
Joego-Slavische binnenlandse pro
blemen. Het ging Tito zo hoog
zitten, dat hij openlijk het woord
„vijand" gebruikte, en een volle
dige bieuk met het Kremlin het
gevolg was. De Russische dreige
menten aan de grens imponeerden
hem niet. Integendeel, hij vroeg
nuchter Washington om 25 mil-
hcen dollar wapenhulp. Deze
maand ook vonden de verkiezin
gen voor de Bondsvergadering in
Bonn plaats, begon de Raad van
Europa te Straatsburg met zijn
werkzaamheden en werd een
nieuwe stap gezet op de weg naar
een Verenigd Europa.
Syrië werd het toneel van een
staatsgreep, die Hoesni el Zaim en'
de minister-president Barazi het
leven kostte. Bosbranden in
Frankrijk eisten vele doden.
September:
De bom
Als een bom sloeg Trumans
verklaring de wereld in, dat Ame
rika het monopolie over het
atoomgeheim niet mëer bezat en
dat in de Sowjet-Unie een atoom
bom was ontploft. Het was de
sensatie van de maand, al publi
ceerde Tass dan een verklaring
HET EINDE DER BLOKKADE.
Het officiële einde der blokkade van Berlijn, die een zo beteke
nisvolle factor in de wereldpolitiek is geworden, had het ka
rakter van een sportieve gebeurtenis.
De eerste vrachtauto, die sedert 327 dagen naar Berlijn zal
rijden, passeert de slagboom op het controlepunt te Helmstedt
aan de Brits-Russische zonegrens, luide toegejuicht door'geest
driftige Duitsers. De vrachtwagen was een van de lange kara
vaan, die de dolle rit van 110 mijl door de stad maakte, nadat
de Russen de blokkade hadden opgeheven.
Voor ogen houdend, dat de me
thode van het Kremlin, toegepast
op Kardinaal Mindszenty van
Hongarije, met dezelfde fanatieke
onverdraagzaamheid gebruikt
werd voor de kerkvervolging in
Tsjecho-Slowakije, waarbij aarts
bisschop Beran het ontgelden
moest, kon men de conferentie te
Parijs ook zien als „huilen met de
waarin van een bom niet werd
gerept.
Niet minder liet Cripps Europa
schrikken. Het Pond devalueerde,
en dertig staten volgden Cripps'
maatregel. Trouwens, de finan
ciële besprekingen te Washington
tussen Engeland, de V.S. en Ca
nada wezen al op het gevaar van
een geldcrisis. In Duitsland werd
wolven in het bos". De econo- de liberaal Heuss president en de
mische as mocht dan iets lichter christen-democraat Adenauer
gaan draaien, in de Oost-Euro-kanselier, doch hielden de gealli-
pese staten bleven de politieke eerden een vinger in de pap. Op
duimschroeven even zwaar aange
draaid. Eind Juni trokken de Bel
gen naar de stembus. Een ver
schuiving naar rechts was het re
sultaat. De vloten van de Wes
terse Unie kozen het zeegat voor
een grootscheepse oefening en
Cyrenaica werd onafhankelijk.
Juli:
Amethyst
Internationaal gezien een kal
me maand. In België trok de Ko
ningskwestie weer de aandacht.
Te Pregny werden besprekingen
gevoerd, zonder dat nochtans re
sultaten bekend werden. In Lu
xemburg kwamen de landen van
de Westerse Unie bijeen. In het
Britse Lagerhuis verklaarde
Cripps, dat er absoluut van deva
luatie geen sprake was. Wel zal
Engeland de importen uit de dol-
largebieden beperken. De presi
dent der Philippijnen, Quirino,
ijvert voor een Stille Oceaanver
drag. Het Vaticaan dreigde de
aanhangers van het communisme
met de banvloek. Truman ratifi
ceerde het Atlantisch Pact en
vroeg meteen aan het Congres om
Europa 1450 millioen dollar voor
wapenhulp te verschaffen. Haigh
kreeg de strop. Voor de Engelsen
een sensatie, die echter in het
niet viel bij de ontsnapping van
de „Amethyst". Dat was boven
dien een moedig staaltje.
Augustus:
Breuk mei het
Kremlin
Voor de eerste maal liet Tito
duidelijk merken, dat hij de poli
tiek van het Kremlin volkomen
Maart roerde zijn staart met
twee grote gebeurtenissen. De
eerste was, dat een van de groot
ste stappen op weg naar de we
reldvrede werd gedaan. Na acht
maanden onderhandelingen wer
den de voorwaarden van het N.
Atlantisch Pact bekend gemaakt.
De V.S., Canada, Frankrijk, Bel
gië, Nederland, Luxemburg en
Noorwegen, landen, welker geza
menlijk grondgebied een ópper-
Vlakte van 20 millioen vierkante
kilometer beslaat, waarop 250
fnillioen mensen wonen, aan
vaardden het beginsel, dat 'n aan
val op één van hen, zou worden
beschouwd als een aanval op
lillen.
Niet minder opzien baarde het j
pntslag van Molotof als minister i
ran buitenlandse zaken. Hij werd I
ippgevolgd door Wysjinsky. Het
ïvas de erkenning van de verlo
ren strijd in het Westen en te
vens de erkenning van Molotofs
blunders. Hij werd zeker niet, zo-
DE WEST-EUROPESE UNIE IN ACTIE
ANDERE BESLUITEN:
MILITAIRE STANDAARDtSERINH
AANLE0 VAN RADARNCT
UITBREIOINO VAN TELCXfCT
•CONTRCHT 2AL BR'TBE STRAAL
JAGERS H LICENTIE BOUT/EN
Sicilië werd Guiliano geducht
achter de broek gezeten, en in
Lake Success begon de vierde ge
wone zitting der Verenigde Na
ties.
October:
China
De maand van het rode succes
in China. Op 2 October consti
tueerde Mao Tse-Toeng zijn rege
ring te Peking. Alleen, het staat
nog niet vast of deze niéuwe lei
der van 450 millioen mensen zich
ais een Tito of als een Gottwald
zal gedragen.
Rajk werd opgehangen en Tito
kwam in de Veiligheidsraad. Deze
twee feiten tekenen wel duidelijk
de stand van zaken. Want 't pro
ces Rajk paste in de routine van
de Russische tactiek. "Het was niet
anders dan een poging om Joego
slavië te compromitteren via de
„bekentenissen" van de beklaag
den, die steevast kwamen mede
delen, dat ze door Joego-Slavische
agenten op het verkeerde pad
waren gevoerd. Dat overigens
Tito zelf de rol van Stalin in
Zuid-Slavië heeft overgenomen en
bij hem vrijheid evenmin tot zijn
recht komt, is internationaal ge
zien van minder belang dan de
splitsing van het communisme. In
Oost-Berlijn werd de republiek
voor geheel Duitsland uitgeroe
pen met Grotewohl als premier.
Na een lange crisis van drie we
ken bezat Frankrijk weer een re
gering. Het gekke was, dat Bi-
daults programma weinig afweek
van dat van de afgetreden
Queuille.
November:
Duitsland
Acheson, Bevin en Schuman
die deze maand te Parijs bijeen
kwamen achtten het ogenblik ge
komen de „intregatie" van het
Duitse volk in de Europese ge
meenschap aan te moedigen. Op
Frans verzoek kwamen de landen
van de Benelux, Frankrijk en Ita
lië bijeen om nauwere samenwer
king te bestuderen. Volgens de
„Economist" was het een ietwat
beledigend antwoord op de devalu
atie. Men vreesde namelijk dat
deze „Fritalux" (of zo ge het an
dere stofzuigermerk „Fibenel"
verkiest) de druppel zal zijn, die
de Beneluxemmer zal doen over
stromen. De Raad van Europa
kén in dit verband gezien worden
als 'n lichaam ,dat voldoende po
litieke macht bezit om regeringen
en onderdanen te overtuigen, dat
zij de offers, die het kosten gaat,
zullen moeten accepteren.
Duitsland, dat nu „geintegreerd"
moet worden in een Europese ge
meenschap, die (nog) geen ge
meenschap is (noch in politiek
noch in economisch opzicht),
wordt in ieder geval stopzetting
van de ontmanteling aangeboden
in ruil voor effectieve veiligheids
garanties. Ja, Duitsland krijgt ve
le concessies. Adenauer heeft er
vele lelijke woorden van Schuman
voor over. De stafchefs der Wes
terse Unie hebben in deze maand
hun gezamenlijk defensieplan op
gesteld. Het fundamental denk
beeld, dat aan dit plan ten grond
slag ligt is, dat een vijand zo ver
mogelijk in oostelijke richting in
de strijd zal worden verwikkeld
om te voorkomen, dat West-Euro
pa onder de voet gelopen wordt.
December:
Jeruzalem
Jeruzalem werd door de Jo
den tot hoofdstad uitgeroepen.
Een besluit, dat genomen werd
na de onzalige uitspraak van de
Verenigde Naties om de heilige
stad te internationaliseren en dus
een rechtstreekse uitdaging aan
het adres der Verenigde Naties.
Adenauer kreeg een teleurstel
ling te verwerken. Het geallieerde
Hoge Commissariaat verklaarde
voor onbepaalde tijd alle militaire
en para-militaire organisaties in
West-Duitsland als verboden
waar. De wet vernietigde met één
slag alle plannen van Adenauer,
die bij herhaling had gepleit voor
opneming van de Duitse strijd
krachten in een Westers inter
nationaal leger.
De laatste Chinese provincie,
Joenan, die aan Indo-China grenst
is in handen van de communisten.
De nationalisten zitten in de klem.
Mao, die verklaard heeft, dat hij
de nationalisten zal vervolgen
waarheen zij ook vluchten, klopt
op de poort van Zuid-Oost-Azië en
het State Department weet niet
hoe de rode vloed gekeerd zal
moeten worden. Daarom gaat
Jessup nu op onderzoek in dit ge
bied.
Deze maand het proces Kostov
in Bulgarije. Het was weer het
oude recept: splonnageen samen
werking met Tito en het Westen.
Weer werd een man veroordeeld
tot slachtoffer van de politiek
die de Westerse wereld nimmer
zal kunnen aanvaarden. De poli
tiek, waarbij samenwerking de
plaats moet ruimen voor absoluut
knechtschap.
Moge God de wereld 't komen
de jaar kracht geven en moge Hij
ons leren beseffen, dat alleen on
der Zijn heerschappij het leven
waarde kan hebben
(Ingez. mededeling, advert.)
Ook Café-Restaurant
wenst U een
Van 1 Januari af iedere
Zaterdagavond gezellige
stemmingsmuziek van
20.00—23.30 uur.
Komt U eens luisteren?
DE BIJEENKOMST van de Ministers van Buitenlandse Zaken
der tien landen in St. James' Palace te Londen, u>aar de samen
stelling van de Raad van Europa werd voltooid. Scandinaafse
en Nederlandse gedelegeerden tijdens de bijeenkomst. Geheel
links de Nederlandse minister, Mr D. U. Stikker. Verder de
Zweedse minister, Osten Vnden en de Noorse minister, Halvard
Lange.
WIJ VROEGEN EEN AANTAL MENSEN:
WANNEER, op de laatste dag
van het jaar 1949 het midder
nachtelijk uur slaat, de oude
Vader Tijd zijn staf ten groet
heft en Baby Tijd met zijn vest
zakzandlopertje in de hand Uw
kamer binnendribbelt, zult gij,
lezer, en om maar dicht bij
huis te. blijven zullen vele
Zeeuwen met U, dat stille, ern
stige en toch ook weer vrolijke,
luidruchtige moment vinden,
waarop gij de Uwen een geluk
kig jaar gaat toewensen. Stil en
ernstig, omdat het een moment
van bezinning moet zijn, vrolijk
en luidruchtig, omdat de beieren
de klokken buiten vol vreugde
een nieuw jaar aankondigen.
Oud op Nieuw viert het gros
van de Zeeuwse bevolking thuis.
Dat is altijd zo geweest en dat
is goed. Er zijn er echter ook,
die door hun beroep verhinderd
zijn. Zijn het er veel, zijn het er
weinig? We trokken de straat op
en vroegen: Hoe viert U het
Oudejaar?
Een huismoeder.
De eerste was de moeder van
een groot gezin.
„Hoe wij het vieren?" „Nu, net
als andere jaren. We maken er
een gezellige avond van met
spelletjes en oliebollen. We spe
len wat op het orgel en zingen
samen wat. Soms gaan de oud
ste jongens, na twaalven, nog
even naar hun vrienden."
Een politie-agent.
's Avonds ontmoetten we een
agent van politie. Rustig stap
pend antwoordde hij: „Hoe ik
Ouwejaar vier? Nou mijnheer, ik
tref het niet, want ik heb
dienst." „Oliebollen mee? Niks
hoor. Die krijg ik de volgende
ochtend wel. Mijn collega's en
Ik, we kijken mekaar eens aan
en wensen elkaar het bestel"
Een rusthuisdirectrice.
„Hoe de Oudjes het vieren?"
antwoordde ons de directrice van
een rusthuis voor Ouden van
Dagen, „We beginnen al de
avond van tevoren. Dan komt
een meisjeskoortje zingen. De
oudejaarsdag zelf bakken we 's
middags oliebollen en nodigen
wij verschillende andere oudjes,
van wie we weten dat ze alleen
zitten, uit. 's Avonds hebben we
een echt gezellige maaltijd. We
lezen een oudejaarspreek en wi»
Idan zin heeft kan naar de kerk.
En na kerktijd tracteren we en
zingen samen, terwijl een van
de oudjes op het orgel speelt.
Het is zoTi avond waar allerlei
herinneringen worden opgehaald.
Maar de slag van twaalf wach
ten we niet af hoor! De gewone
tijd naar boven
Een marktkoopman.
„Ouwejaar?" „Man, dat moet
je m'n jongens vragen!" Het is
een marktkoopman, die dit zegt.
„Achter in m'n tuin staat een
batterij voetzoekers. Nou, en als
't zo ver is, berg je dan maar.
Knallen als kanonschoten!"
Een hoofdverpleegster.
Een hoofdverpleegster zei ons:
„De verpleegsters, die vrij zijn
en in de stad wonen, gaan na
tuurlijk naar huis. De anderen
krijgen een klein souper aange
boden. Voordien zingen we wat
voor de patiënten, die overigens
op de gewone tijd moeten gaan
slapen. De zusters, die dienst
hebben, komen om 12 uur even
feliciteren."
Een telefoniste.
Er is ook een categorie, dia
juist op Oudejaarsnacht het
meeste werk moet verzetten. Het
zijn de telefonistes. Want: „La
ten we Pa en Ma in Amsterdam
even bellen Jan en „Laten wa
Oom Freek niet vergeten En
de vriendeijke stem zegt onver
moeid: „Hier is Amsterdam voor
u!"
Een beiaardier.
Tenslotte kennen we één man,
die ook op z'n eentje het oud op
nieuw viert. Het is de beiaardier
van één onzer Zeeuwse steden.
Voordien speelt hij oudejaars-
wijsjes. „Als ik hard ren", zei hij
lachend, „ben ik net om tien
over 12 thuis."
Er zijn er nog meer te noe
men, die deze gebeurtenis in
eenzaamheid moeten gedenken
en anderen, die op deze ogen
blikken in droefenis leven. La
ten wij allen, of wij het luid
ruchtig en vrolijk dan wel stil
en ernstig vieren, hen gedenken
en Gods zegen voor hen vragen
in het komende jaar.
Het slakkenhuis is zó getekend,
die van buiten naar binnen ge- Beletterd Slakkenhuis.
nummerd zijn, daaromheen slin
gert. In leder van die vakjes kan
een letter worden geplaatst. Als
dat gebeurt op de gewenste ma
nier, vormen die letters verschil
lende woorden. Tussen die woor
den onderling is geen enkel ver
band, maar het eigenaardige is,
dat niet alleen woorden worden
gevormd, als men. van buiten
naar binnen leest, maar dat die
zelfde letters ook woorden vor
men, als men van binnen naar
buiten leest.
De omschrijving van die woor
den is:
Van buiten naar binnen: 16
ziekteverschijnsel; 715 lang
eindje mens; 1620 aanlegplaats
voor schepen (mv); 2123 drink
gerei; 2428 eetgerei; 2933
dunne ijzerplaat; 3442 verbin
dingsmateriaal; 4344 water
stand; 4549 Bijbelse mansnaam;
5060 niet te goeder naam en
faam bekend staand „familielid";
6164 span; 65—69 waas.
Van binnen naar bulten: 69
65 lawaai; 6461 knolgewas;
6057 verstand; 5655 voorzet
sel; 5450 voertuig; 49—45 Bij
belse mansnaam; 4438 rustig;
3733 verkoopplaats; 32—39
stevige, maar onvruchtbare bo
dem; 28—24 eetgerei; 23—16
overdekking; 159 balspel; 87
rivier in Siberië; 61 reep.
Inzendingen onder motto
„Oudejaarspuzzle" tot 10 Januari
a.s. aan: Redactie Zeeuwsch Dag
blad te Goes.
Er zijn enkele prijzen beschik
baar gesteld.
