NederlarH sloot zich in 1949 steeds vaster aan bij het Westen. In 1949 viel de beslissing over Indonesië. Afhankelijkheid van Amerika werd steeds groter. Soekarno werd van gevangene president. Veel besprekingen Ondanks vele problemen werd in Vlissingen nog heel wal gepresteerd Zaterdag 31 December 1949 PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD Als aan het eind van 1949 de balans wordt opgemaakt van wat 1949 Nederland bracht, dan valt allereerst te constateren, dat de, vooral na-oorlogse ontwikkeling zich heeft voort gezet. Door het verlies van Indonesië, dat in 1949 zijn beslag kreeg, raakt Nederland steeds meer een derde- of vierderangs land. Door dat verlies worden wij economisch steeds afhan kelijker van Amerika. Hoe afhankelijk wij daarvan wel zijn, bleek tijdens de Tweede Kamer debatten over de souvereiniteitsoverdracht, toen minister Stikker verklapte, dat stopzetting van de Marshallhulp als het zwaard van Damocles ons steeds boven het hoofd heeft ge hangen, voor het geval wij ons niet wilden schikken naar de wensen van Uncle Sam. Mede, omdat wij deze steun in de rug niet kunnen missen, viel de zo ongunstige beslissing over Indonesië. Distributie ging tot het verleden behoren. Dank zfi vooral de Marshallsteun herstelde ons land zich steeds meer van de slagen, die het ln de oorlog opliep; de distributie kon vr(jwel geheel worden opgeheven. Toch waren er in 1919 grote pro blemen, waarmee men worstelde, problemen, die met de jaarwisse ling uiot tot het verleden zullen gaan behoren en die ook in 1950 en volgende Jaren hun invloed zullen doen gelden. Eén van de aller grootste problemen is wel dat van onze steeds groeiende bevolking. Op /Jchzeli een verblijdend teken, dit bewijs van volkskracht. Toch baart het grote zorgen. De mogelijkheden zijn nu eenmaal op veler lei gebied bijna uitgeput in Nederland en de werkloosheid gaat droigeu, die nog verhaast wordt, nu elke maand enkele duizenden militairen terugkeren van overzee. Een gedeeltelijke oplossing van dit probleem ls emigratie; momenteel wordt van overheidswege oiticieus een grote emigratiecampagne gevoerd. Enkele duizenden landgenoten trokken ln 1919 reeds definitief de grenzen over, ten einde zich in andere delen van de aarde een bestaan te verwerven. Wanneer de daarop gerichte propaganda succes heeft, zal deze Exodus ook ln 1950 wel aanhouden. Mogelijk herwint Nederland op deze manier een deel van zjjn op andere wijze verloren gegaan prestige. Een tweede oplossing ziet de regering ln een uitgebreide Industrialisatie. Min. v. d. Brink liet hierover een uitvoerige nota verschijnen. Een zeer grote moeilijkheid hierbij ls echter de enorme kapltaalsinvestatie, die noodzakelijk ls. Nederland en de wereld. In het afgelopen jaar heeft het Westen zich steeds meer georga niseerd tegenover het Oosten. In deze organisatie heeft ook Neder land zijn plaats ingenomen. Aller eerst in de Benelux. Met Ingang van 1 October kwam men zover, dat de Voor-Unie in werking kon treden, wat te beschouwen is als een verloving tussen de geliefden Nederland en België. Waarschijn lijk zal in 1950 het huwelijk, ofte wel de volledige Unie tot stand komen. Ook aan het streven naar een Verenigd Europa werkte Ne derland mee. Het statuut van de Raad van Europa werd op 5 Mei te Londen door Nederland onder tekend. In de raadgevende ver gadering, die voor de eerste keer op 10 Augustus te Straatsburg bijeenkwam, neemt Nederland 6 van de 104 zetels ln. Op 4 April ondertekende minister Stikker te Washington het Noord-Atlantisch Pact, waarmee ook Nederland zijn plaats Innam ln de grote ver dedigingslinie van het Westen te gen het Oosten, met als inzet het behoud van vrijheid en bescha ving. In het kader van de West- Europese Unie, waarvan Neder land ook tot de ondertekenaars behoort, heeft Nederland de ver plichting drie divisies Beschik baar te houden; een verplichting die wel zeer zwaar op ons land drukt. Om Nederland paraat te doen zjjn werd de Nationale Re serve georganiseerd. Ook aan de besprekingen tot uitbreiding van de Benelux tot „Fritalux" of „Finebei" nam Ne derland deel. Deze leidden echter nog niet tot directe resultaten. Het jaar in vogelvlucht. Op 20 Januari deelde minister ln 't Veld mee ln de Tweede Ka mer, dat voor de woningbouw 'n 30-jarenplan is opgesteld; over 10 jaar zou de woningnood tot het verleden behoren. Op 3 Fe bruari nam de Tweede Kamer 'n wetsontwerp aan, waarbij alle werknemers verplicht werden deel te nemen aan een bedrijfs pensioenfonds. Op 7 Maart legde Paul de Groot, ln navolging van zijn collega's-communistenlelders de verklaring af, dat ook de Ne derlandse communisten niet zou den schromen eventueel hun steun te verlenen aan een Russische aanval. Op 13 Maart werd de stlchtlngsacte van het „Koningin Wilhelminafonds" verleden. f 2.081.127,51 werd door het Nederlandse volk bijeengebracht voor de kankerbestrijding. Op 17 Maart werd de veelbesproken man van 't Englandspiel, Schreie- der, over de grens gezet. Op 23 April werd ons land 70 km2 gro ter; daarbij werden ongeveer 10.000 Duitsers „gecorrigeerd" tot Nederlanders. Op 26 April stortte bij Schiphol een vliegtuig van de R.L.S. neer, waardoor 5 slacht offers vielen te betreuren. Op 23 Mei veroorzaakte Mr Visser, de bur<- --ester van Den Haag ,ru- Zo kwamen ze bij duizenden terug, na hun, vaak, jarenlange, plicht in de Tropen te hebben gedaan. Zij vertrouwen er op in Nederland de plaats te zullen vinden, die hun toekomt. Moge dat vertrouwen niet beschaamd worden! moer, doordat hij wegens devle- zenknoeierijen moest worden ont slagen. Op 19 Maart werd het eerste deel gepubliceerd van het rapport van de Parlementaire En quêtecommissie; later zijn ook 't tweede en derde deel van dit rap port verschenen. Op 6 Juni her dacht de N.C.R.V. in een groot scheepse meeting in park Sons- beek te Arnhem haar 25-jarig testcian. De eerste Juli was een blijde dag voor rokend Nederland; op die dag werd het weer moge lijk zich zonder bonnen te voor zien van het geurige kruid, dat tabak genoemd wordt. De ge meenteraadsverkiezingen, die in Juli werden gehouden, lieten zien, dat ons volk niets moet hebben van slavernij, de communisten kregen geducht de kous op de kop. De rechtse partijen boekten aanzienlijke winsten. Op 23 Junt stortte de K.L.M. Constellation „Roermond" bij Ba- ri ln zee. 33 slachtoffers, o.w. de zoon van de K.L.M.-dlrecteur, Hans Plesman, kwamen daarbij om het leven. Op 1 Juli herdach ten de christelijk georganiseerde arbeiders het 40-jarig bestaan van het C.N.V. Op 7 Juli herdacht het gehele Nederlandse volk het 12% -jarig huwelijksfeest van het koninklijk echtpaar. Volgens de wens van H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard hadden geen uitbundi ge feestelijkheden plaats en werd deze gebeurtenis op uiterst sobere wijze gevierd. Op 12 Juli werd de K.L.M. weer getroffen door 'n grote ramp: bij Bombay verongelukte de Constel lation „Franeker", met aan boord een gezelschap Amerikaanse jour nalisten. Op 18 September moest ook de Nederlandse gulden devalueren, meegesleept ln de devaluatie van het Engelse pond. Na uitgebreide discussies aanvaardde de Tweede Kamer op 12 October de Publiek rechtelijke Bedrijfsorganisatie. Onze nationale luchtvaartmaat schappij, de K.L.M., herdacht 7 October, dat het 30 jaar geleden was, dat haar metalen vogels voor het eerst de lucht Ingingen. Op S November ging de textieldistri butie tot het verleden behoren; op 7 November volgde de vlees- distributie. 16 November herdacht de N.Z. H.R.M., dat zij gedurende 125 jaar haar menslievend werk verrichtte tot redding van ln nood verke rende schepelingen. Vele helden der zee werden op deze dag on derschelden. Vanaf Zondag 20 Nov. tot Woens dag d.a.v. leefde heel Nederland mee met de Aero-Holland, die een van haar Dakota's vermiste. Ein delijk, Woensdag, werd de span ning verbroken door de droeve tijding, dat het wrak was gevon den, doch dat er slechts één over levende was, een 12-jarig Joods jongetje. Al de andere passagiers, ook Joodse kinderen, op weg naar Noorwegen, en de gehele beman ning, kwamen om het leven. Op Juli van dit jaar vierde ons Koninklijk echtpaar zijn koperen huwelijksfeest. Deze ongedwongen foto werd gemaakt ter gelegenheid van dit heuglijk feit. Dit is Izaak Allal, de enige overlevende van de ramp met de Dakota van Aero-Holland, die in Noorwegen verongelukte. Ir SOEKARNO, eerst gevangene, later president. De rol van de Veiligheidsraad. Ook de Veiligheidsraad liet niet na zijn invloed aan te wenden. Op 28 Januari werd het tijdstip van oe souvereiniteitsoverdracht vast gesteld op uiterlijk 1 Juli 1950; de scheuring heeft zich inmiddels De belangrijkste ontwikkelingen in 1949 hebben, wat Nederland betreft, zonder twijfel ge legen in de wijzigingen, die er in de loop van dit jaar zijn gekomen in de verhouding Nederland-Indonesië'. In 1949 is de Nederlandse regering steeds verder gegaan op de weg, die de voorgaande na-oorlogse Kabinetten hadden gekozen. Deze weg heeft dit jaar gevoerd tot de uiterste consequentie: de souvereiniteitsoverdracht aan de Indonesiërs, of, wat het zelfde betekent: het gescheurde Koninkrijk. Hoe men het wendt of keert, het is een onont koombaar feit, dat het Koninkrijk der Nederlanden, dat eeuwen lang onder de Oranjes een eervolle plaats innam in de wereld, is gebroken en vervallen tot een kleine mogendheid. Met Indonesië is nu een Unie gekomen. De waarde van deze Unie is dat valt eveneens niet te ontken nen hoogst twijfelachtig. Want de leiten liggen er nu eenmaal: de mannen, die thans hun handtekening gezet hebben onder de Unie-overeenkomst, collaboreerden eens uit alle macht en van gan ser harte met de Japanners, terwtfi zy zich nadien geregeld aan woordbreuk schuldig maakten. Misschien zijn wy hier te somber; God geve het, opdat niet het Indonesische drama, zoals deze kwes tie zo dikwijls werd betiteld, nu het scherm van het laatste bedrijf, de souvereiniteitsoverdracht, is gevallen, het voorspel zal blyken te zjjn van een nog veel groter drama, waarin millioenen Indonesiërs tegen hun wil de rol van slachtoffers zullen vervullen. Het begin van 1949 vormde de afsluiting van de tweede militaire actie op Java; op Sumatra werd deze actie 5 Januari beëindigd. Op 6 Januari arriveerde dr Drees te Batavia. Soekarno en enkele an dere republikeinse leiders werden gevangen gehouden in Prapat, bij het Tobameer; later werden zij naar Banka overgebracht. Ook in 1949 werd van verschil lende zijden druk uitgeoefend op de Nederlandse regering. In de Aziatische landen vond de strijd van de Republiek veel weerklank Men zag daar in het Indonesische volk een „verdrukt" broedervolk. Van 20 tot 24 Januari werd in New Delhi de Tweede Aziatische conferentie gehouden, die bijna geheel aan de Indonesische kwes tie was gewijd. Een drietal reso luties, die aan de Veiligheidsraad werden gericht, waren het resul taat van deze conferentie. GEN. S. SPOOR, vriend van zijn soldaten. nog ruim een half jaar eerder voltrokken. Bovendien werd tege lijkertijd de C. v. G. D. omgezet ln. de U.N.C.I. De K.L.M. had Inmiddels een andere Indië-route moeten zoe ken, daar de normale route we gens het landingsverbod van ver schillende landen onmogelijk was geworden. De route werd toen gevlogen vla Madagascar. Op 8 Februari nam de Tweede Kamer 't Indonesische beleid weer onder de ioupe, ditmaal naar aanleiding van de behandeling in de Veilig heidsraad. 11 Februari nam de minister van overzeese gebiedsde len, Mr Sassen, ontslag; hij kon zich niet langer verenigen met de door het Kabinet gevolgde ge dragslijn. 14 Februari vertrok de H.V.K., dr Beel, naar Nederland. Mede als resultaat van zijn be sprekingen met de regering zag op 26 Februari een regeringsver klaring het licht, waarin voor de eerste keer 't woord Rondetafel- Vele verlangens bleven onvervuld. Wanneer men in Vlissingen het jaar 1949 overziet, kan men enerzijds tevreden zijn en anderzijds niet alleen onte vreden, maar zelfs een beetje ongerust voor wat de toekomst betreft. Door de vele besluiten, die in het afgelopen jaar werden genomen, is 1949 ten nauwste verbonden met de ko mende jaren. Er is wel enige reden voor die ongerustheid, want de financiële positie van Vlissingen is totaal onzeker en dat is voor het energieke gemeentebestuur niet bepaald op wekkend, want steeds zit men met de vraag: is dit mogelijk en is dat verantwoord? n y.e hoofdstad werden begin tuni de uitreikingslokalen der listributiedienst, waar de Am sterdammers gedurende ruim ien jaren hun distributiebeschei den konden afhalen, gesloten. Op de pof. Deze vraag is ook in 1949 dé vraag van de Vlissingse vroede vaderen geweest, al zou men dat op het eerste moment niet zeg gen, want er is in het voorbije jaar heel wat tot stand gebracht in de oude Scheldestad. Het meeste is echter „op de pof" gebeurd. Ontzaglijk veel oorlogsschade is in de laatste ja ren hersteld, ook in 1949. We be hoeven alleen maar de Boule vard de Ruyter te noemen, die door oorlogsgeweld vernield en van een prachtig nieuw wegdek voorzien werdmet geleend geld. Vlissingen zal van het Rijk vergoeding krijgen voor het her stel van alle geleden oorlogs schade. Maar het geld komt niet los en het gemeentebestuur weet zelfs nog niet eens hoevéél er nu vergoed zal worden. En toch moest het herstel doorgaan. Dus worden grote leningen gesloten blijft Vlissingen maar wach- n °P de bijdragen van het Rijk in de kosten. Men voelt wel, dat uit alles de positie van Vlissin gen onzeker maakt. Dankbaarheid. Wanneer men nu in dit licht gezien een terugblik werpt op rnL jandaa® geëindigde jaar 1949, dan past er toch dankbaar heid voor hetgeen in Vlissingen tot stand gebracht is. Het is te veel om allemaal te noemen, maar enkele zaken die hun beslag kre gen willen we toch vermelden. Een van de belangrijkste zaken is nog steeds het woningpro bleem. Grote complexen arbei derswoningen werden in het uit breidingsplan gebouwd of verder afgebouwd. Het waren echter steeds arbeiderswoningen welke opgetrokken werden, zodat Vlis singen op het ogenblik meer ge brek heeft aan middenstandswo ningen. Overigens stonden en staan nog honderden mensen op het wachtlijstje voor een woning. Een zeer moeilijk probleem, dat rok in 1949 niet of om heel precies te zijn: slechts zeer ten dele kon worden opgelost, was de herbouw van de- ver woeste panden in de binnenstad. Dank zij de wat ruimere toewij zing bouwvolume in 1948 kon de Gravestraat herbouwd worden, welke in 1949 gereed kwam en een enorme verbetering voor het stadsdeel hier is. Verder kwamen in '49 nog hier en daar wat pan den in de binnenstad gereed, waardoor o.a. de Kleine Markt een heel wat fraaier aanzien kreeg, maar aan een werkelijke herbouw van Vlissingens binnen stad kwam men niet toe. Scholen. Op het gebied van de scholen werd grote vooruitgang geboekt, door de ingebruikname van het zeer fraaie scholencomplex aan de Grote Markt, van de Oranje- school aan de Bloemenlaan, en de twee Finse scholen, terwijl voorts de kleuters in het Haven dorp een gemeentelijke kleuter school kregen. Het museum kwam na tien jaar weer in het pand aan het Bellamypark en de Hervormde jongeren openden, enkele huizen verder, nog slechts kort geleden het „Jan van Bovenhuis". 6 Oc tober werd in tegenwoordigheid van velen het Medisch Centrum door de burgemeester van Lei den geopend en zo zijn er nog wel enkele dingen te noemen, al hebben we de voornaamste wel gehad. Op allerei terrein is men in Vlissingen actief geweest. Men kan dat niet alleen merken aan de kolossale nieuwbouw, maar ook aan de gebeurtenissen in het bedrijfsleven. De Kon. Mij. „De Schelde" leverde ver schillende schepen af en trou wens nog wel meer dingen, maar die ziet een buitenstaander door gaans niet. Het herstel van de eerste Binnenhaven werd in het afgelopen jaar practisch voltooid en sinds enkele weken is men nu ook bezig met de vernieuwing van 't Vlissingse station, al gaat daaraan vooraf een complete af braak. Geen geld. Belangrijke besluiten zijn er in en over Vlissingen genomen. In de eerste plaats wel door de gemeenteraad, die verschillende malen bij B. en W. aandrong op uitvoering van bepaalde objec ten. Vaak kregen de raadsleden Bij de Kon. Mij. „De Schelde" werden dit jaar de „Carbet" en de „Carimaré", gebouwd voor rekening van de Franse maat schappij „Générale Transatlantique", tewater gelaten. Op de foto een herinnering aan de stapelloop van de „Carbet". echter het teleurstellende ant woord, dat er geen geld voor was. Tot verschillende belang rijke zaken werd niettemin beslo ten, o.a. de opheffing van het kindertehuis in Yerseke, het ver beteren van de loswal in de Vis sershaven, de verbouw van het pompstation te Biggekerke, de aanleg van sportvelden nabij het voormalige vliegveld en de uit voering van het eerste gedeelte van het recreatie-gord achter de Nolledijk. Allemaal werken, wel ke in het nieuwe jaar, met nog vele andere, uitgevoerd zullen moeten worden. Maar er werden meer besuiten genomen. Zeeland en Marine. De- Mij „Zeeland" besloot nog niet met haar lijndiensten naar Vlissingen terug te keren en be perkte zich tot 'n toeristendienst tussen Vlissingen en Folkestone, die jammer genoeg verlies ople verde. Hopenlijk is de dienst in de komende zomermaanden zo in geburgerd, dat in elk geval geen verlies wordt geboekt. Ook de zo vurig verlangde terugkeer van de Kon. Marine geschiedde niet. Maar toch kwam in 1949 de me dedeling van de minister van Ma rine dat voor het kleine materiaal der Marine, voornamelijk voor de mijnenvegers, Vlissingen tot hulp basis zal worden gemaakt. Voor de bouw van steigers in de Bui tenhaven is op de begroting van 1950 een bedrag uitgetrokken. Bovendien kwam het berioht, dat het niet onmogelijk is, dat de Ma rine-opleiding naar Vlissingen komt. Badplaats. Over de badplaats Vlissingen is in het voorbije jaar heel wat ge zegd. We herinneren ons lang durige debatten in V.V.V.-verga- deringen, maar ook hier was het weer het geld dat de geduchte rem bleek te zijn op alle plannen, die gemaakt werden om Vlissin gen als badplaats aantrekkelijker te maken. Zo kwam ook dit jaar nog geen beslissing af over de herbouw van „Brittannia". Nu had ook wel niemand in 1949 een definitieve regeling verwacht, maar er was toch stille hoop op conferentie werd gebruikt. Deze zou op 12 Maart in Den Haag worden bijeengeroepen. Doordat de republikeinen echter eerst niet wilden medewerken, moest deze worden uitgesteld. Op 23 Maart nam de Veiligheidsraad een Ca nadese resolutie aan, waarin de taak van de U.N.C.I, nader werd geregeld. Op 14 April begonnen te Batavia voorbereidende bespre kingen voor de R.T.C. met de re publikeinse leiders. Snelle liquidatie. Iu Batavia werden plannen be kend gemaakt voor de vorming van een federaal leger. Een ge deelte van de Sülwangl-dlvlsle sloot zich reeds bij de Nederland se troepen aan. Op 2 Mei bracht een Twapro-congres de wens van de inwoners van de Minahassa naar voren, zelf te mogen beschik ken over hun staatkundige toe komst. Op 7 Mei had de te Bata via onder auspiciën van de Unci gehouden voor-conferentie tot re sultaat, dat Je republikeinse re gering in Djogja zou worden her steld en dat de Republiek aan de R.T.C. zou deelnemen. Moh. Roem en dr v. Royen legden hun zo be kend geworden verklaringen af. Eén der directe resultaten van 't bereikte accoord was, dat drBeel op 9 Mei zijn ontslag aanbood als H.V.K. Op 18 Mei werd in zijn plaats benoemd de heer A. H. J, Lovink. Volgens generaal Spoor was de stemming onder de troepen ten gevolge van liet accoord „lauw en gedeprimeerd". Op 25 Mei ging een schok door heel Nederland en Indlë, toen bekend werd, dat de bij zijn troepen algemeen bemin de opperbevelhebber in Indonesië, generaal S. Spoor, was overleden. Op 24 Mei begonnen de Neder landse troepen aan de ontruiming van Djogja; op 6 Juli keerde de republikeinse regering daar terug. Op 8 Juli werd gen. maj. Buur man van Vreeden benoemd tot' opvolger van generaal Spoor. Een zwarte dag. Een zwarte dag ln de geschie denis van het Indonesische pro bleem was de 12de Juni. Toen verongelukte n.l. op enkele kilo meters afstand van Bombay de K.L.M.-Constellation „Franeker"j met aan boord een aantal van de meest prominente Amerikaanse journalisten. Welk een Invloed ten goede hun artikelen op de wereldopinie zouden gehad kun nen hebben, valt slechts bij bena dering te schatten aan de hand van de artikelen, die na hun dood werden gepubliceerd, en waaruit zonneklaar bleek, dat zij het ge vaar van de ontwikkeling ln In donesië Inzagen. Op 14 Juli be handelde de Kamer de Indonesi sche kwestie In comité-generaal. Op 23 Juli besloot de inter-Indo- neslsche conferentie, dat de naam van de nieuw te vormen Ver. Sta ten van Indonesië zou zijn „Re- publik Indonesia Serikat", afge kort R.I.S. Op 29 Juli werd te Djogja overeenstemming bereikt over het „Staakt het vuren", dat op 11 Augustus van kracht werd en door de Nederlandse troepen ook ten uitvoer werd gebracht. Op 16 Augustus begon de Twee. de Kamer, voor de laatste keer, voor de R.T.C., aan de behande ling van de Indonesische kwestie. een beetje Marshall-hulp. Die hoop kan men nu voor het nieuwe jaar bewaren. Tenslotte nog de Stichting van een Hervormd Centrum in het nieuwe stadsdeel. In 1949 is hier voor een actie ingezet en deze zal in 1950 voortgezet worden, zoals zoveel werkzaamheden welke eer der aanvingen in 't komende jaar voortgezet moeten worden. Wil Vlissingen in 1950 iets be reiken en de vele plannen die er zijn tot uitvoering brengen, dan zal er hard, heel hard gewerkt moeten worden. Besluiten we met de hoop uit te spreken, dat de grootste problemen, die samen hangen met de toekomst van Vlis singen, als industriestad en bad plaats, in het komende jaar tot oplossing gebracht worden. De zwaar getroffen Scheldestad verdient het!

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1949 | | pagina 13