Nederlandse regering leefde royaal van
het goud der Nederlandse Bank.
BAAYENS
Ongeveer 89 pCt van ons gaud lag op
10 Mei 1940 in het buitenland.
Vanaf het najaar 1944 was de zuinig
heid zoek.
Voor accuraat Brillewerk
Loongrens voor inkomstenbelasting
wordt op f 5000.- gebracht.
Uitgaven beliepen meer dan 769 millioen.
Wat we gebruiken.
Dank zij initiatief van de Nederlandse Bank.
Ambtenaren in Londen leefden te luxueus.
oHoesten?
DAMPOPASTILLES
Speciaal in Optiek
kvERK EN ZENDING.
Leestafel.
Wat brengt de RADIO?
Zaterdag 17 December 1949
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
°agina 3
UIT 'T DERDE VERSLAG VAN DE PARLEMENTAIRE ENQUÊTECOMMISSIE.
(Van onze parlementaire redacteur.
De Parlementaire Enquêtecommissie Regeringsbeleid 19401945
heeft haar derde verslag over het Financieel en Economisch be
leid aan de leden der Staten-Generaal toegezonden. De commissie,
wier vorige verslagen algemeen worden beschouwd als zijnde
van grote historische waarde, heeft ook thans weer een werk
verzet, dat bijna fabelachtig is. Weliswaar heeft dit derde verslag
een veel minder politiek karakter dan de vorigen, doch het bevat
een keur van gegevens, waardoor ook dit werk een waardige
plaats in de rij van zijn voorgangers zal innemen. Het aanzien
alleen is al waardiger. Telde het eerste deel 985 pagina's en het
tweede 1375, het derde spant de kroon; niet minder 1714 blad
zijden zijn aan de financiëel-economische problemen gewijd. Ook
ditmaal is de commissie weer niet zonder critiek. Tot een alge
mene slotconclusie is zij echter niet gekomen. In de inleiding op
dit lijvige werk spreekt de commissie trouwens klare taal, die
men gevoegelijk als een slotconclusie kan beschouwen.
„Toen de Nederlandse Rege-
ring in Engeland met haar werk
zaamheden aanving, beschikte zij
slechts over een klein aantal
ambtenaren, die uit Nederland
waren overgekomen", zo schrijft
de commissie. „Bovendien had zy
de beschikking over enkele per
sonen die reeds in Engeland ver
toefden en zich direct voor amb
telijke arbeid hadden aangeboden.
Daarnaast waren er dan ambte
naren, werkzaam in Engeland in
diplomatieke dienst. In de jaren,
gedurende welke de Regering
overzee verbleef, breidde het aan
tal ambtenaren en arbeidscon
tractanten zich geleidelijk uit
tot over de duizend. Aan de over
grote meerderheid echter was
het ambtelijke werk volkomen
vreemd. Ook waren de onderwer
pen die behandeld moesten wor
den, geheel nieuw. Het Neder
landse overheidsapparaat was niet
op oorlog ingesteld; er moest der
halve een geheel nieuwe practijk
worden opgebouwd, waarbij niet
j
huidige directeur-secretaris van i
de Nederlandse Bank, heeft aan
de commissie enige mededelingen
gedaan.
In de zomer en vooral in hetj
najaar van 1938 ging de Neder
landse Bank meer en meer het
standpunt innemen, dat het met
het oog op de ontwikkeling
van de politieke toestand eigen
lijk niet verantwoord was de
grote goudvoorraad, die zich in
haar kluizen bevond, geheel in
Nederland te laten. Er werd be
sloten een gedeelte van dit goud
naar het buitenland te brengen,
waar men het veiliger achtte.
Op initiatief van de Nederland-
se Bank werd daarom in 't najaar
van 1938 een aanvang gemaakt
EN NU....
ENGLANDSPIEL.
Het derde deel van de
Parlementaire Enquêtecom
missie is langer uitgebleven
dan oorspronkelijk werd
verwacht. De Kamerleden-
rechercheurs hebben deze
zomer echter enige weken
vacantie genomen zeker
niet onverdiend terwijl zy
bovendien nog tot de ont
dekking kwamen, dat zij ook
nog Kamerleden waren. Zo
heeft bijv. het P.B.O.-debat
geducht roet in het enquête
eten gegooid. En bovendien
dit verslag is dikker dan al
de voorgaande. Het samen
stellen daarvan vergt natuur
lijk extra tijd.
Nu is de commissie volop
bezig met punt F van het
onderzoek. Dat belooft inte
ressant te worden. Het gaat
n.l. over de verbindingen
tussen Engeland en het be
zette gêbied. Daar komt het
Engelandspiel uitgebreid bij
ter sprake. Mr Donker, de
voorzitter van de commissie,
heeft ons nu al verklapt, dat
het vierde verslag waarschijn
lijk nog wel dikker zal wor
denTwee delen zullen
de belangrijke gegevens niet
kunnen bevatten. Daarom
worden het er ditmaal drie.
Dat kan wat worden!
met het overbrengen van het
goud naar het buitenland, het- t zÜn verklaring meermalen aan de
geen echter geen eenvoudige zaak i toenmalige president van de Ne-
was. In normale tijden pleegt derlandse Bank, de heer Trip,
men, aldus de heer De Jong, na- voorstellen heeft gedaan tot ver-
tuurlijk dergelijke goudzendingen zending van goud naar het bui-
te verzekeren. In verband mettenland, deelde aan de commissie
het grote aan die transporten mede, dat het hem bekend was,
kon worden geput uit gegevens J verbonden risico waren de assu- dat de heer Trip daarover dik-
van het verleden.
Naar het oordeel der commissie
mogen bij het uitoefenen van cri
tiek op het financieel beleid, ge
zien de moeilijke omstandigheden,
waaronder gewerkt werd, deze
factoren niet uit het oog worden
verloren.
Wanneer men dit alles in ogen
schouw neemt, moet men in me
nig opzicht waardering hebben
voor de wijze, waarop het ambte
lijk apparaat in Engeland en el
ders werd opgebouwd en heeft
gefunctionneerd."
Deze conclusie is ongetwijfeld
een ere-saluut aan de Nederland
se Regering in den vreemde. Ook
al zijn er stellig door haar be
leidsfouten gemaakt.
Hoe kwam de Regering in
Londen aan geld?
Een voornaam ding, dat een
Regering nodig heeft om te kun
nen regeren is ongetwijfeld geld.
Hoe kwam de pas uitgeweken
Regering daaraan? Zij had daar
voor verschillende mogelijkheden.
Eén daarvan was de verkoop van
goud, dat reeds voor een deel
naar Engeland was overgebracht.
Toen op 10 Mei 1940 Nederland
ln oorlog geraakte, was een groot
gedeelte van de goudvoorraad van
de Nederlandse Bank alsmede al
het goud van de Egalisatiefonds
reeds in veiligheid in het buiten
land, met name in de Verenigde
Staten, Engeland en Zuid-Afrika,
terwijl een bedrag aan goud ter
waarde van f 8000 in Bern was
gedeponeerd. De goudvoorraad
van het Egalisatiefonds, waarvan
de Nederlandse Regering de eige
nares was, beliep 52121 kg. Deze
hoeveelheid goud werd door de
Nederlandse Bank voor de Rege
ring bewaard en beheerd. Zij be
vond zich in de kluizen van de
Bank en werd daar steeds apart
gehouden.
Prof. Mr A. M. de Jong, de
radeuren niet bereid op één schip wijls voeling hield met Minister
meer dan 15 millioen gulden aan Colijn. Het was naar de schatting
goud te verzekeren. Bovendien van de heer de Jong in het begin góudvoorca'ad' van Amsterdam
wensten de assuradeuren niet alle van 1939 dat zulk een gesprek I® Engeland heeft bedongen.
Vir»tc»n unnn •yiillra eriiiirtvrynHincran Van (IP nppn Inn mpt rir* i n Inn
Uit de vermelde cijfers blijkt
Boompjes lag toen al onder Duits
vuur. Met behulp van de mari
niers gelukte echter een hoeveel
held goud ter waarde van 22 mil
lioen gulden aan boord te bren
gen van de loodsboot no. 19. Deze
bopt zou dit goud vervoeren naar
twee Engelse torpedojagers, die
aan de monding van de Nieuwe
Waterweg lagen. De loodsboot is
echter ln aanraking gekomen met
een magnetische mijn en gezon
ken, zodat de lading in de Nieu
we Waterweg terecht kwam.
Gedurende de bezettingstijd
hebben de Duitsers daarvan een
hoeveelheid ter waarde van 19
20 millioen gulden geborgen. On
danks het verzet van de Neder
landse Bank is dit goud bij een
vonnis van het Prijsgerecht te
Hamburg door de Duitsers prijs
verklaard.
Van de 110 baren, die door de
Duitsers niet zijn opgevist, is na
de bevrijding het grootste gedeel
te weer boven water gebracht.
De totale hoeveelheid goud, die
zich, toen de Duitsers ons land
bezetten, in de kluizen vpn het
gebouw der Nederlandse Bank te
Rotterdam en de bodem van de
Nieuwe Waterweg bevond, verte
genwoordigde een waarde van 228
millioen gulden. Dit is ongeveer
20 pet. van de totale waarde van
de Bank. Ruim 80 pet., ter waar
de van 887 millioen gulden, lag
in het buitenland.
Blijkens het bovenvermelde zou
het grotendeels aan het initiatief
van de directie van de Neder
landse Bank zijn te danken, dat
de Nederlandse Regering gedu
rende haar gedwongen verblijf In
het buitenland beschikking had
over het grootste gedeelte van
het goud van de Nederlandse
Bank.
De commissie: bijna niets meer
over
De commissie heeft gemeend
niet nader op de vraag te moeten
ingaan in hoeverre het mogelijk
ware geweest de gehele goud
voorraad uit Nederland weg te
voeren.
Het verhoor van de heer de
Jong geeft de commissie aanlei
ding tot een opmerking over het
bedrag van f 500.00, dat de K. N,
S. M. voor het vervoer van de
van
boten voor zulke goudzendingen
te aanvaarden. Deze factoren
hadden ten gevolge, dat de goud
transporten naar het buitenland
slechts in betrekkelijk bescheiden
van de heer Trip met dr Colijn
er toe leidde, dat de goudzendin
gen onderbroken werden, omdat
de heer Colijn die niet meer no
dig achtte. Kort daarna zijn de
zendingen echter na nieikfr over-
dat de Nederlandse Regering te
Londen voor het verkrijgen van
middelen in zeer aanzienlijke
mate uit de goudvoorraad heeft
tempo plaats vonden zenumgen ecmer na nieuw over- zy heeft 126 314 k d
Niettemin nam echter de goud-,leg met de Regering hervat. Het *e£kochtJen voor de aflossing van
verplaatsing al spoeijjg zodanige was de bedoeling het goud zoveel d d h eesloten lenineen
afmetingen aan, dat dit de Ne- j mogelijk naar Amerika te sturen, yan 100 en 35 ^illioen doUar is
derlandse Bank aanleiding gaf omdat men meende dat het daar uiteindelyk wederom 116.254 kg.
non Hn ft/T i mcloro iron Hi nQnOion hdt \7F>1 lCTCb I tl CT Vphooneri limto
aan de Ministers van Financiën
voor te stellen een Koninklijk be
sluit uit te lokken, waarbij de
bank werd ontheven van de ver
plichting om wekelijks bekend te
maken welk gedeelte van haar
het veiligst lag. Scheepsruimte
naar dit werelddeel was echter
niet gemakkelijk te krijgen, om
dat Engeland in die tijd ook be
zig was een deel van zijn goud
naar Amerika over te brengen en
goudvoorraad zich in het buiten- wij dus op de Engelse boten moei-
land bevond, hetgeen geschiedde, lijk ons goud geplaatst konden
De heer de Jong, die volgens krijgen.
goud nodig geweest. De verkrij
ging vari verreweg het grootste
gedeelte van haar middelen is
slechts mogelijk geweest door
overdracht van een uitermate
belangrijk deel van de Neder
landse goudvoorraad. Op basis
van Je op 31 Maart 1940 vast
gestelde goudprijs van f 2009 per
kg. fijn is de tegenwaarde daar
van reeds bijna f 500.000.000.
Met betrekking tot de hier te
lande meer dan eens geuite be
wering dat onze Regering in En
geland van aldaar gevestigde Ne
derlandse industriële ondernemin
gen financiëele bijstand zou heb
ben genoten hetgeen onder de
gegeven omstandigheden zeker
ongewenst zou zijn geweest is
de commissie op grond van de
Na het uitbreken van de oor- dam lagen, bevracht voor een be-
lög in September 1939 was het drag van f 500.000 en met deze
normale vervoer van goud zeer boten is de gehele goudvoorraad-Iv00r haar afgelegde verklaringen
bezwaarlijk geworden, omdat het uit Amsterdam naar Engeland Ivan oordeel, dat van de juistheid
wegens het grote molestrisico verscheept, waar hij de volgende I van ^eze bewering niets bewe-
practisch niet verzekerd kon wor- dag veilig aankwam.
den. In het overleg met de Rege
ring speelde, zoals reeds is ge
zegd, de toenmaals door ons ge
volgde neutraliteitspolitiek, die
gericht was op het zo weinig mo
gelijk aanstoot geven aan de oor
logvoerende partijen, bovendien
een belangrijke rol.
De eerste dag, dat Nederland
in oorlog was, heeft de heer de
Jong de laatste twee boten van
de K.N.S.M., namelijk de „Iris"
en de „Titus", die nog in Amster-
In de kluizen van de Bijbank
van de Nederlandse Bank te Rot
terdam echter lag nog een aan
zienlijke voorraad goud. De Bank
was volgens de heer de Jong nooit
gekomen tot export van dit goud
Oorlogvoeren is duur.
Uitgebreid sprak de Enquête
commissie over de omvang en de
aard der uitgaven, waarvoor de
Regering zich gedurende de oor
als gevolg van de neutraliteitspo-j J°S geplaatst zag. En natuurlijk
1 z-,ZW./9,-s rzn /~i<~vLr nnimrlnttond or in
litiek der Regering.
Gedurende de strijd ln de Mei
dagen van 1940 te Botterdam is
nog gepoogd om deze voorraad te
transporteren. Het gebouw van de
Bijbank te Rotterdam aan de
loerde zij ook nauwlettend of, in
verband met de grote nood, waar
in ons land verkeerde, de zo
dringend vereiste zuinigheid en
doelmatigheid wel voldoende in
acht werden genomen.
De oud-minister-president, Prof,
Ten aanzien van het tijdvak vanaf het najaar van 1944 heeft
de commissie de indruk gekregen, dat vooral gedurende
de maanden, volgende op de invasie in Normandië en die van
het verblijf van het Militair Gezag in België en in de zuidelijke
provincies van Nederland in vele gevallen de uitgaven van het
Departement van Oorlog niet hebben voldaan aan de daaraan
te stellen eisen van overleg en soberheid. Echter mag niet uit
het oog worden verloren, dat gedurende deze tijd ons leger actief
in oorlog was, waardoor de omstandigheden zeer snel wisselden
en in vele opzichten onzekerheid bestond. Daarenboven dienden
bij de komst van de Nederlandse militaire autoriteiten in ver
schillende plaatsen in Zuid-Nederland op korte termijn maat
regelen te worden getroffen ter handhaving van rust en orde
en ter voorkoming van ziekten en andere rampen.
Daartoe was het noodzakelijk,
dat het militaire gezagsapparaat
op snelle wijze aanzienlijk werd
uitgebreid, hetgeen o.a. met zich
bracht, dat een groot aantal
nieuw aangestelde functionaris
sen benevens de Binnenlandse
Strijdkrachten militair moesten
worden uitgerust. Gedurende de
eerste maanden is dit aanleiding
geworden tot het op minder effi
ciënte wijze verrichten van ver
schillende aankopen en tot ge
brekkige administratie der door
het Militair Gezag gevorderde
auto's.
En de salarissen?
Publicaties betreffende de sa
larissen hebben de indruk geves
tigd, dat de functionarissen te
Londen van hoog tot laag gedu
rende hun verblijf aldaar door de
combinatie van salaris, verblijfs
vergoeding en eventueel andere
emolumenten, Inkomens genoten,
die in generlei verhouding ston
den tot hetgeen zij voor overeen
komstige werkzaamheden in Ne
derland zouden hebben ontvan
gen. Zij zouden daardoor ln staat
zijn geweest te leven op een
maatschappelijk niveau, dat ver
uit boven dat, waarop zij in
Ne id gewend waren te le
ven, .-i wijl velen hunner door de
te ruime inkomsten, die zij zou
den hebben genoten, in het bezit
van een belangrijke spaarpot
zouden zijn terugg<ceerd.
Bij aankomst Van de Neder
landse Regering te Londen op 14
Mei 1940 werden de ministers te
zamen met enkele ambtenaren,
die hen vergezelden, onderge
bracht in Grosvenor House.
Een groot aantal zeer belang
rijke vraagstukken, die op korte
termijn tot oplossing zij het
dan ook een voorlopige moes
ten worden gebracht, deed zich
voor.
Te luxueus.
Toch heeft men zich al heel
spoedig bezig gehouden met een
ander onderwerp, dat, hoewel het
van minder belang was, toch
sterk de gemoederen bezig heeft
gehouden. De Regering moest,
hoewel nog slechts terloops, haar
aandacht wijden aan de vergoe
ding der buitengewone uitgaven,
waartoe de ambtenaren door hun
tijdelijk verblijf ln Engeland ge
dwongen waren.
Deze ambtenaren foch, voor
het merendeel vreemdeling te
Londen, waren gedeeltelijk on
dergebracht in Grosvenor House,
dat, ofschoon niet behorend tot
de duurste hotels in Londen, toch
stellig een duur onderdak was.
De mees ten hunner zochten dan
ook reeds na enkele weken, toen
zij uit hun toegekende verblijfs
vergoeding zelf de hotelkosten
moesten betalen, naar goedkopere
logeergelegenheid in pensions en
familiehotels. Als zij daarin slaag
den, waren echter ook daar de
uitgaven hoger dan voor hen in
Nederland het geval geweest zou
zijn.
Ter vergoelijking van de vrij
luxueuse levenswijze is wel aan
gevoerd, dat de vaak veel en ver
antwoordelijk werk verrichtende
ambtenaren verkeerden in een
voor hen vreemde omgeving, bui
ten gezinsverband; zij kwamen er
zodoende foe zich wat vlugger
aan te passen aan de vlottere
sfeer en de wat luchtiger wijze
van leven, die te Londen onder
invloed van de oorlog en de bom
bardementen waren ontstaan. De
commissie kan aan deze argu
mentatie geen al te grote waarde
toekennen, mede omdat een deel
der ambtenaren zich aan de wer
king van deze invloeden wist te
onttrekken. De commissie meent
dan ook, dat een aantal ambte
naren niet geleefd heeft op een
wijze, die tot uitdrukking bracht,
dat in verband met de moeilijke
toestand der financiën van het
Koninkrijk de grootst mogelijke
soberheid geboden was.
Indien deze ambtenaren z ich
tengevolge van een lagere ver
blijfsvergoeding genoodzaakt had
den gezien hun intrek te nemen
in een pension, wat blijkens het
geen anderen deden zeer stellig
mogelijk was, zou dit naar de
I mening der commissie meer in
I overeenstemming zijn geweest
|met de vereiste soberheid.
I Het heeft wel wat zuiniger ge
kund, maar de commissie is uiter
aard niet ontevreden over het
'feit, dat de verblijfsvergoedingen
tot tweemaal toe zijn verlaagd.
Wachtgeld voor ministers.
Bij een niet gepubliceerd Ko
ninklijk besluit van 28 Augustus
1940 is bepaald, dat met ingang
van 1 Augustus van dat jaar aan
een Minister, hoofd van een de
partement, aan vice-president
van de Raad van State en aan
i de directeur van het Kabinet der
j Koningin, die tengevolge van de
op 10 Mei 1940 ingetreden oor
logstoestand zijn werkzaamheden
buiten Nederland had moeten
was ontslagen, met ingang vpn de
dag van het ontslag een wacht
geld werd toegekend op de voet
I van de bepalingen van dat be
sluit.
Het is de commissie gebleken,
dat enkele dagen vóór het aftre
den van minister de Geer, toen
klaarblijkelijk een nadere rege
ling terzake urgent werd geacht,
de Regering tot de invoering van
de hierboven weergegeven wacht
geldregeling' is overgegaan.
De commissie is van oordeel,
dat op de hier weergegeven gron
den de wachtgeldregeling voor
Ministers en ambtenaren, die op
28 Augustus 1940 te Londen tot
'stand kwam, gebillijkt kan wor
den. Zij meent evenwel, dat van
deze, gelü-k van het hele te Londen
gevoerde salarisbeleid gezegd kan
worden, aan de royale kant was,
in het byzonder doordat de op
wachtgeld gestelde de volledige
verbiyfsvergoeding bleef genie
ten.
Tenslotte heeft het de commis
sie getroffen, dat het desbetref
fende Koninklyke besluit nimmer
is gepubliceerd.
flngez. mededelin-, advert.)
Op- en ondergang van
Zon en Maan
Maandag: Zon op 8.45 u„ onder
16.29 u.; Maan op 9.01 u., onder
15.32 u. N. M. 19.55 u.
Hoogwater op Maandag 19 Dec.:
Vlissingen: 0.51 u. 2.33 m., 13.10
u. 2.27 m.; Temeuzen: 1.24 u. 2.51
m., 13.40 u. 2.45 m.; Wemeldinge:
2.44 u. 1.96 m., 15.02 u. 1.88 m.;
Zierikzee: 2.30 u. 1.70 m., 14.50 u.
1.62 m.
Mr P. S. Gerbrandy, kwam in zijn
memorandum over het Regerings
beleid in Londen tot de conclusie,
dat de Regering in Londen ruim
f 337 millioen had uitgegeven. Mr
Donker en zyn speurders komen
echter tot een veel hoger bedrag.
Zij berekenden, dat de werkebjke
totale uitgaven meer hebben be
dragen dan f 769 millioen.
Met betrekking tot de aard van
de uitgaven kan worden opge
merkt, dat het belangrijkste ge
deelte daarvan wordt gevormd
door de uitgaven, welke gedaan
zyn in verband met de oorlog
voering.
Met waardering moet daarby
melding worden gemaakt van de
medewerking welke de Neder
landse Regering van Engelse zyde
heeft ondervonden bij de ver
schaffing van hetgeen nodig was
voor de instandhouding en uit
breiding van haar militair appa
raat.
Gezien de zeer bijzondere om
standigheden, waarin de Neder
landse Regering verkeerde, ten
gevolge waarvan haar weinig
ambtenaren Ier beschikking ston
den, die de nodige ervaring be
zaten voor het voeren van een
aan alle eisen voldoend comptabel
beheer, is de commissie van oor
deel, dat ln algemene zin de uit
gaven van de Departementen van
Oorlog en van Marine gedurende
de periode van 14 Mei 1940 tot
het najaar van 1944 met een aan
vaardbare mate van ovêrleg zyn
geschied. Deze uitspraak houdt
echter niet in, dat de commissie
ervan overtuigd is, dat ten aan
zien van deze uitgaven de Depar
tementen van Oorlog en van Ma
rine in alle opzichten de grootst
mogelijke zuinigheid is betracht.
(Ingez. mededeling, advert.)
Lange Vorststr. 1 06, Goes
Tel. 21 59
Ds H. J. Grisnigt.
Ds H. J. Grisnigt, die van 1924
1936 voorganger was van de
Vrije Geref. gemeenten, resp. te
Waddinxveen, Hierden en Berg
ambacht en overging tot de Chr.
Geref. kerken is opnieuw over
gegaan tot de Vrije Geref. ge
meenten. Om gezondheidsrede
nen zal ds Grisnigt voorlopig
nog geen beroep in overweging
nemen.
Zendingsarbeiders blijven op
hun posten.
Van ds Rullmann werd een
schrijven ontvangen, waarin hy
meedeelt, dat het in Poerwokerto
(Banjoemas) rustiger is dan ooit.
Van chaos is geen sprake. Na
overleg met leidende figuren van
het Javaanse kerkehjk leven, zo
wel als met Indonesische instan
ties,, hebben de Zendingsarbeiders
in Banjoemas (Ds Rullmann met
gezin, ds Kuiper, dr Allaart en
zün vrouw, Zr Scheffer, mej.
Hoeksema, en de heren Barink en
Gils) allen besloten op hun post
te blijven. Van officiële Indone
sische zyde werden alle garanties
gegeven, die redeiykerwüze ver
wacht kunnen worden. De over
dracht in dit gebied zal waar-
schijniyk op 16 December plaats
vinden. De Zendingsarbeiders
vragen wél de -bijzondere voor
bede van het Thuisfront in deze
overgangsperiode.
De Zendingshogeschool
Oegstgeest.
Volgen,', jaar slechts twee
predikanten naar Indonesië.
Aan de zendingshogeschool in
Oegstgeest is de studie voor a.;
zendingsarbeiders(sters) niet
opgeheven. Het is nodig dit te
publiceren daar by velen de ge
dachte heeft post gevat, dat
;.g.v. de drastisch besnoeide
zendingsbegroting voor 1950 de
Hogeschool haar deuren voor
lopig gesloten heeft.
Wel is juist, dat volgend jaar
slechts twee zendingspredikan
ten naar Indonesië kunnen wor
den uitgezonden. Van de andere,
die gereed staan of nog in op
leiding zyn, wordt gevraagd hun
studie voort te zetten. Het is niet
te voorzien, wanneer aan hun
wachttyd een einde zal komen.
Het is zeer goed mogelijk, dat
de situatie plotseling ten goede
verandert.
Het zou niet in overeenstem
ming zyn met de apostolische
taak van de Kerk indien men
de opleiding zou stoppen Er
wordt niet getwyfeld aan de ze
kerheid, dat er in de Indonesi
sche kerken voor zendingspredi
kanten nog plaats is. Aan de
vorming van een corps Indone
sische predikanten is echter bij
de samenstelling van de begro
ting prioriteit verleend.
Ontwikkelingscursus
voor Christenen ln Indonesië.
Naar wy vernemen zal een
stichting worden in het leven
geroepen die ten doel heeft het
bevorderen van de ontwikkeling,
opleiding in- en voorlichting
van alle Christenen, die in In
donesië in de maatschappelijke
samenleving een leidende func
tie bekleden of vermoedelqk
zullen bekleden. De stichting
tracht haar doel te bereiken
door het organiseren en geven
van cursussen, het verspreiden
van met het doel der stichting
samenhangende, al dan niet
door de stichting uit te geven
geschriften alsmede door ge
bruikmaking van alle middelen
die het directorium nodig of
wenselijk oordeelt. In het direc
torium hebben zitting genomen
de heren prof. dr J. H. Bavinck
te Bilthoven, ds G. J. Cozijnsen
te Hellendoorn, dr W. G. Har-
renstein te Amsterdam, dr R.
Verschenen is de Memorie van gen overeenkomstig het vastge-
Antwoord op de Ryksbegroting stelde werkplan tegen 1 Juli 1950
1950 van het departement van Fi- zullen zijn geregeld,
nanciën. De minister deelt mede, dat het
Deze bevat enige mededelingen in de bedoeling ligt, de centrale
aangaande de werkzaamheden vermogensopsporingsdienst in de
van de commissie, welke destyds loop van het jaar 1950 op te hef-
ie inrroetcl/i tov Knotiirlo»»i«rr iron fn» „4ji n
is ingesteld ter bestudering van
3e mogelykheden tot vereenvou
diging van de belastingwetgeving.
Binnenkort zal deze commissie
voorstellen indienen tot verho
ging van de bestaande inkomens-
en loongrens, waarboven de loon
trekker vatbaar is voor een aan
slag in de inkomstenbelasting, nl.
van f 4000 tot f 5000 en tot ver
eenvoudiging van de heffing van
loonbelasting van huispersoneel.
De achterstand by de belasting
administratie wordt geleideiyk
ingelopen..
Naar wórdt verwacht, zal, wat
de aanslagregeling betreft, in
1953 weer een normale toestand
zün bereikt.
Indien zich geen bijzondere om
standigheden voordoen, kunnen
de aangiftebiljetten over 1949 in
Maart 1950 worden uitgereikt en
zullen de voorlopige aanslagen
1950 grotendeels voor 1 Juli 1950
kunnen worden geregeld. Ten
aanzien van de definitieve aan
slagen in de inkomstenbelasting
over 1946 ên 1947 bestaat de ver
wachting, dat voor zoveel de aan-
gifteposten betreft, deze aansla-
fen. Nog steeds worden door deze
dienst belangrijke vermogensbe
standdelen ten bate van de Staat
opgespoord. Over het jaar 1949
vertegenwoordigden deze vermo
gensbestanddelen tot dusverre 'n
waarde van ruim f 23 millioen.
Korte Verklaring der
Heilige Schrift, met nieuwe
vertaling. Genesis door
prof. dr J. C. Aalders. Uit
gave: J. H. Kok, Kampen.
Enige tyd geleden hebben wy
de tweede druk van deze bekende
en veel gebruikte Bijbelvertaling
en -verklaring aangekondigd.
Verschenen zyn thans de delen
en 3 van het boek Genesis,
waarmee dit eerste Bybelboek
compleet is. Uit het feit, dat al
leen van het boek Genesis drie
delen nodig zyn, bhjkt wel, dat we
korte" verklaring niet al te let
terlijk hebben te nemen.
Evenals de eerste voor-oorlogse
druk is ook deze uitgave in alle
opzichten keurig verzorgd.
Lutherse Scheurkalender.
Wy ontvingen de Lutherse
scheurkalender 1950, uitgave van
het Nederl. Luth. Genootschap
voor in- en uitwendige zending.
Het eenvoudige keurige schild,
bevat onder een banier de woor
den: Gods Woord houdt stand in
eeuwigheid.
De voorzyde van de blaadjes is
bewerkt door de predikanten J.
M. Lindeyer, G. L. Duivendak, J.
P. van Heest e.a. De achterzijde
bevat de gebruikeiyke verhaal
tjes, verzen enz.
Minister v. d. Brink heeft op
29 November een nieuwe en ori
ginele methode toegepast by de
verdediging en de toelichting
van zyn begroting van econo
mische zaken in de Tweede Ka
mer. Achter de ministertafel had
hij doen opstellen enige grafie
ken die op duidelijke wyze de
den zien het verschil tussen de
Nederlandse productie en de
Nederlandse verplichtingen, het
verschil ook tussen de Neder
landse behoeften en de Neder
landse middelen.
Dit verschil bleef, alhoewel er
enige verbetering intrad sinds
1947, nog belangrijk en zo boe
ren we in 1949, het jaar dat bijna
is afgesloten, nog 600 millioen
gulden in ons nationaal bezit
achteruit. Op den duur moet dit
tot een grote economische de
pressie leiden, als we het ver
schil niet weten te overbruggen
en de achterstand weten in te
halen.
In verband hiermede heeft de
minister in listige tekeningen
ook een grafiek gegeven van het
verbruik per hoofd van de be
volking van een aantal indus
triële consumptiegoederen in
1949, in tegenstelling bij 1933,
een der laatste normale jarpn
voor de oorlog. Deze grafiek is
vooral leerzaam voor het volk.
Het kan deze cijfers verwerken
en het kan er ook lering uit trek
ken.
De kreet dat de levensstan
daard omlaag moet, wordt alom
gehoord, doch daarbij zucht elka
huismoeder vrijwel tegelijk: Ik
weet niet waarop ik het halen
moet. Welnu de grafiek van
minister v. d. Brink leert ons
wat.
Men bestudere eens de vol
gende gegevens.
In 1949 gebruikte het Neder
landse volk, in verhouding van
1938 als 100 gezien, het vól
gende:
Sigaren 55, sigaretten 95, ta
bak 80, textiel 100, schoenen 95,
plaatsen van vermaak 160, elec-
triciteit 145, gas 110, personen
auto's 105, broden en beschuit
95, koek en gebak 130, bonen,
ryst etc. 85, aardappelen 125,
groenten 125; fruit 140, gedis
tilleerd 210, suiker 100, versna
peringen 130, jam 110, thee 70,
plantaardig vet 180, dierlijk vet
55, vlees 50, vis 120, melk 115,
kaas 80, eieren 60.
Dit is, aldus de N. Pr. Gr.
Crt., wel een lange lijst, maar
men kan er precies uit zien waar
we meer en waar we minder ge
bruiken dan in het basisjaar
1938. Het gaat nu eens niet over
het geld dat we gebruiken, doch
over de goederen. Er is geen
enkele categorie van ons volk
uitgeschakeld, het gaat ons allen
aan. Ieder kan toepassen op
ieder.
Zondag 18 December.
HILV. I (301.5 m). VARA:
8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 8.30 Voor
de tuin. 8.45 Orgelspel. 9.10 Sport.
9.15 Men vraagt en wij draaien.
9.45 „Geestelijk leven", causerie.
VPRO: 10.00 Voor de kinderen.
1KOR: 10.30 Doopsgezinde kerk
dienst. AVRO: 12.00 Kwintet.
12.30 Voor de jeugd. 12.40 Piano
spel. 13.00 Nieuws. 13.15 Medede
lingen. 13.20 Vrolijke muziek.
13.50 „Even afrekenen, heren'
14.00 Gram. 14.05 Boekbespreking.
14.30 Phllharm. orkest. 15.30 Film
praatje. 15.45 Lichte muziek. 16.30
Sportrevue. VPRO: „Tussen kerk
en wereld", causerie. 17.20 Cau
serie. declamatie en plano. VARA
17.30 „De avonturen van ome
Keesje", hoorspel. 17.50 Meisjes
koor. 18.05 Reportage. 18.15
Nieuws. 18.30 Strijdkr. 19.00 Ra-
dlolympus. 19.30 Lichte muziek.
AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05 Actu
aliteiten. 20.15 „Die schone Gala
thee", opera. 21.10 Cabaret. 21.35
Omroeporkest. 21.55 „Paul Vlaan
deren en het Sullivanmysterie",
hoorspel. 22.30 Strijkkwartet.
23.00 Nieuws. 83.1524.00 Gram.
HILV. n (415 m). NCRV. 8.00
Nieuws. 8.15 Gram. 8.30 Morgen-
wydlng. 9.15 Kerkkoor. KRO:
9.30 Nieuws. 9.45 Gram. 10.25
Toespraken. 10.35 Claveclmbel-
concert. 10.55 Klokgelui. 10.56
Hoogmis. 12.15 „De Heiligdommen
van Italië", causerie. 12.30 Itali
aanse volksliederen. 13.00 Nieuws
13.20 Italiaanse muziek. 14.00
„Rome zien", klankbeeld. 14.25
„Aida", opera. 15.10 „wy spreken
dagelyks Italiaans". 16.10 Klank
beeld. 16.30 Vespers. IKOR: 17.00
Nederlands Hervormde kerkdienst
NCRV: 19.00 Kamerkoor. 19.15
.Kent gy uw Bybel?" 19.30
Kroeskamp, het Tweede Kamer
lid H. J. W. A. Meyerink te
Arnhem, dr L. Onvlee en ds B.
Richters te Baarn, die als secr.
zal optreden. Voorts zyn uitge
nodigd in het curatorium zitting
te nemen de heren H. Algra het
der Eerste Kamer te Leeuwar
den, J. W. Bonda te Oegstgeest,
mr J. Donner, president van de
Hoge Raad te 's-Gravenhage,
prof. mr N. Okma te Amster
dam, dr A. A. L. Rutgers te
Driebergen. De cursussen zullen
in 1950 in het Zendingscentrum
te Baarn worden gehouden.
Nieuws. KRO: 20.05 Napolitaan-
se liederen. 20.40 Literaire cau
serie. 20.50 „Aida", opera (verv.)
21.2522.10 „De kruik", hoor
spel. 22.40 „Sport ln Italië", cau
serie. 22.45 Avondgebed. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Symphonle-
orkest en solisten.
Maandag 19 December.
HILV. I (301.5 m.). AVRO,
7.00 Nieuws. 7.15 Gram. 7.30
Sluiting. 8.30 Nieuws. 8.40 Radio-
ochtendblad. 9.03 Gram. 9.30 Voor
de vrouw. 9.35 Gram. 10.00 Mor
genwijding. 10.15 Populair con
cert. 10.50 Gram. 11.00 „Op den
uitkyk", causerie. 11.15 Carillon
en orgel. 12.00 Lichte muziek.
12.33 „In 't spionnetje". 12.38 Pl
ano en orgel. 13.00 Nieuws. 13.15
Amusementsmuziek. 13.50 „Ver
geten verleden", causerie. 14.00
Kamerkwartet. 14.20 „Wat gaat
er om ln de wereld", causerie.
14.40 Piano en cello. 15.15 Geva
rieerd progr. 16.00 Musicalender.
16.30 Sluiting. 17.30 Hoort, zegt
het voort. 17.45 Reg. uitz, 18.00
Nieuws 18.15 Gram. 18.30 Ned.
Strijdkr. 19.00 Voor de kinderen.
19.05 Filmkrant. 19.30 Muzikale
causerie. 19.45 Reg. r.itz. 20.00
Nieuws. 20.05 Orkestconcert,
20.35 „Radioscoop". 23 00 Nieuws.
23.15—24.00 Gram.
HILV. n (415 m). NCRV:
7.00 Nieuws. 7.10 Sport. 7.15 Een
woord vcor de dag. 7.30 Sluiting.
8.30 Nieuws. 8.40 Gram. 9.08
Gram. 9.15 Voor de zieken. 9.30
Waterstanden. 9.35 Famllleeom-
petitie. 10.10 Gram. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Gram. 11.20
Voordracht. 11.40 Pianorecital.
12.10 Zigeunerkwintet. 12.33 Vo
caal ensemble, cembalo-gezel
schap en solisten. 13.00 Nieuws.
13.15 Metropole orkest. 14.00
Schoolradio. 14.35 Gram. 14.45
Voor de kinderen. 15.00 Accorde
on-orkest. 15.15 Koorconcert.
15.45 Bybellezing. 16.30 Sluiting.
17.30 Cembalogezelschap. 18.00
Orgelspel. 18.20 Sport. 18.30 Voor
de jeugd. 18.45 Boekbespreking.
19.00 Nieuws. 19.15 Engelse les.
19.30 Gram. 19.40 Radiokrant.
20.00 Nieuws. 20.05 Gram. 20.15
Motetgezelschap. 21.00 „Wind oer
die berge", hoorspel. 21.35 Gram.
22.15 Internationaal evangelisch
commentaar. 22.25 Strijkkwartet.
22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Gram.
