Werelddelen verglijden onder de
„Pontianac".
Enorm gebrek aan goedkope vacantie-
accomedatie.
Kiezen
Delen
De toekomst van het Lager Onderwijs
PLOUVIER HEEFT DE WARME PANTOFFELS
Protestants IJzendijke krijgt weer een eigen
kerkgebouw.
Coede ontvangst b|j de tussenlandingen.
Stichting van tweehonderd jfot^ten en 1 millioen verbIijft in
logiesverblUven noodzakelijk
Laatste Bijzonder Gerechts
hof wordt 1 Jan. opgeheven.
Geheimzinnig vliegtuig be
voorraadt Daroel-lslam-
benden.
Voorlopig geen tekort aan leerkrachten.
Nog meer processen in
Bulgarije?
Lijkverbranding.
Oude Ned. Herv. kerk wordt in oude luister hersteld.
Woensdag 14 December 1949
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 2
Aan boord van een Vliegende Hollander.
(Van een bijzondere medewerker)
Omstreeks drie uur (anderhalf uur na aankomstvertrekken wij
met de Pontianacvan Basrah naar Karachi. In mijn paspoort
is o.a. een postzegel met de opdruk van een jeugdige mo
narch aangebracht en er zijn in een onbekend schrift enkele
woorden bijgeschreven, die in goed Nederlands misschien wel
het beste met de woorden: „deze man is een brave jongen en
mag zonder bezwaar weer vertrekken" zouden kunnen worden Ji
vertaald. Tussen de landingen door worden er telkens complete gepasseerd zijn voor hem te
maaltijden geserveerd, welke
nen toedijueren.
'i Avonds om half elf arriveei t
de „Pontianac" te Karachi, waar
gedouched en gedineerd wordt.
Half één wordt de afscheidsbel
geluid en embarkeerden alle
passagiers voor de trip Karachi-
Calcutta. In Karachi worden wij
ook begroet met een D.D.T.-
bom. Ze zijn er zeer bang in
secten of iets dergelijks uit an
dere landen te krijgen en trach
ten dit op deze wijze tot het mi
nimum te beperken. Het was
een uiterst benauwd kwartiertje!
Deze nacht slaap ik ('t was im
mers al de tweede in de lucht)
vrij goed en om acht uur landt
het vliegtuig op 't vliegveld van
Calcutta (Brits, of beter: voor
malig Brits bezit).
EEN BONT ALLERLEI
VAN VOLKEN.
Hier treft men vrijwel alle
volken uit het Oosten aan. Er
heerst een bijna Babylonische
spraakverwarring. Ook hier
heerst het streven om alles, wat
aan vroegere tijden herinnert,
kapot te slaan. Toch gaat er
grote bekoring uit van die ty
pisch Oosterse tafereeltjes en
van de mystieke Oosterlingen.
Alleen: pas op voor zakkenrol
lers en kooplieden, want zij
be.de zijn glad! Het traject Cal
cutta-Bangkok is wel één der
mooiste stukken van de reis.
Machtige wouden, doorsneden
met wegen (o.a. de beruchte
Burmaweg) en wildbruisende
rivieren, schitterende plantages
en bergsawah's laten een onuit
wisbare indruk achter, die nog
versterkt wordt door wat wij
gedurende het laatste stuk zien.
Wanneer het vliegtuig zakt om
te landen ontvouwt zich een
schoon panorama, want Bang
kok ligt in een zeer mooie om
geving. We vinden in het
K.L.M.-hotel („Plaswijck") een
gastvrij tehuis, waar het aan niets
ontbreekt.
BANGKOK IS EEN
MOOIE STAD.
Voor de liefhebbers rijdt een
bus naar de stad, waar men o.l.v.
een gids enkele van de voor
naamste bezienswaardigheden
kan bezoeken. Bangkok is, naar
Oosterse normen gerekend, een
mooie stad. Indrukwekkende re
geringsgebouwen, die nog uit de
tijd van de Franse overheersing
(zo zei de gids) dateren, prach
tige paleizen, grootse monu
menten en mooie tuinen lonen
de moeite van een bezoek altijd,
maar het schoonste komt pas bij
«en bezoek aan de grootste
Boeddhatempel, de Benjema-
bopitro. Ruim zestig jaren ach
tereen heeft men hieraan ge
werkt. De gehele tempel is van
zuiver marmer gebouwd, de
muren zijn van binnen met pa
relmoer ingelegd en de dakpie-
ken (pagodenspitsen) zijn met
een dikke laag bladgoud over
trokken Een beeld van ruim
acht meter hoog geeft een voor
stelling van Boeddha's uiterlijk
en bestaat uit ettelijke tonnen
zuiver goud. Grote bijgebouwen
voor de priesters en hun leer
lingen completeren het geheel
en alles is met een sierlijkheid
en nauwkeurigheid gerang
schikt die ons sterk verwondert.
EEN GROOT CONTRAST.
Groot is na het zien van zo
veel schoons het contrast, wan
neer men nauwelijks vijftig me
ter verder de erbarmelijk
slechte paalwoning van de Sia
mese arbeider ziet, welke aan
een tiental mensen onderdak
moet verschaffen. En tóch, voor
zover ze hun eten en drinken
hebben, zijn deze mensen tevre
den, iets wat ons Europeanen
wel eens beschaamd maakt. Siam
is dan ook verre van een heil
staat, maar de mensen voelen
zich gelukkig. Gaat het hun
slecht, dan zijn de Goden hun
misschien niet gunstig gezind,
doch ze aanvaarden het zonder
morren. In „Plaswijck" terug-,
gekomen staat een heerlijk di-
wardesse vullen alle glaasjes
tot de rand en ieder staat klaar
om met zijn buurman of buur
vrouw te klinken. Maar zover
komt het niet, want onmiddel
lijk daarop neemt het vliegtuig
een enorme duik, waardoor de
inhoud van alle glaasjes in de
bagagerekken en tegen het pla
fonds terecht komt. Het leed is
echter snel voorbij, want de
glaasjes worden opnieuw gevuld.
Een zware klop op de doorgang
naar de cockpit laat ons niet lang
in het onzekere dat er hoog be
zoek komt. En ja, daar komt de
i god der Passaten Aeolus binnen.
Hij verzoekt enkele dames en
heren, die nog nooit de Evenaar
met die uit het beste hotel kun- j verschijnen, opdat hij hen dope.
Dit verwekt grote hilariteit on
der de toeschouwers. Het gaat
ner gereed. De volgende morgen
er alleen niet zo ruig naar toe
1vliSLw als aan boord van een schip. Na
fris pn norJJ,' rfÜElde de P^htigheid wordt ieder een
e" °5gewekt; dank ,ZIi ue certificaat" ter herinnering aan
frisse bedden en heldere lakens. du heugelijk feit uitgereikt.
HET EINDE VAN DE REIS.
OVER MALAKKA.
Het traject Bangkok-Batavia
voert beurtelings over land en j Het is dan één uur en wij be-
zee. Over het schiereiland van vinden ons boven de Lampongse
Malakka komen we via Banka districten. De afstand tot Bata-
en Billiton aan de kust van Su- via is slechts kort en de over-
matra, waarvoor zeer vele tocht van Straat Soenda is zeer
eilandjes liggen, die er een bij- interessant. Het vliegtuig komt
zonder aspect aan verlenen. Het dwars over het Bantamse dis-
is inmiddels kwart over elf ge - trict heen en vliegt in een grote
worden als een stem door de cirkel, over Batavia. Vanuit de
microfoon ons mededeelt, dat lucht bezien maakt Batavia een
we spoedig de evenaar zullen pracht indruk. Precies half twee
passeren. Het is gebruikelijk dit staat de „Pontianac" op het
feit niet onopgemerkt voorbij te
laten gaan. Alle passagiers wor
den verzocht hierop een dronk
uit te brengen. Stewards en ste-
vliegveld Kemajoran en de
schitterende vliegtocht, welke
toch niet zonder gevaar was, is
teneinde.
(Ingez. mededeling advert.)
(Van onze Utrechtse
correspondent)
Men mag het een verblijdend
Bij het verschaffen van goed
koop logies zouden vacantiever-
blijven met vierhonderd bedden 't
doelmatigst zijn, aldus de heer
Groeneveld Meijer. Men moet ze
feit noemen, dat elk jaar 6 mil- met groter maken want dan gaat
li oen Nederlanders met vacantie 0 gedachfc» van intimiteit verlo-
gaan. In een periode, die enkele ren. Het stichten van zulk een re-
decennia achter ons ligt, was het creatieoord zou twee millioen gul-
genieten van vacantie slechts het 010,1 kosten (aankoop van grond,
deel van een kleine groep landge- inventaris ei inbegrepen). V u
noten. Inzonderheid na de oorlog men een millioen mensen gedu-
nam het aantal dergenen die va- rende een week aan onderdak
cautie hebben, enorm toe. 1 helpen, dan zouden er tweehon
derd van dergelijke verblijven
Maar aangezien de vacantiege- moeten verrijzen. Rekent men als
melenden voor het merendeel ook vacantietjjd de dertien zomerwe-
vacantiegangers zijn geworden, ken, dan zouden derhalve 80.000
doen zich ernstige moeilijkheden personen per week hun vacantie
voor in de recreatieoorden, welke j,i deze verblijven kunnen door-
op geen stukken na de stroom van brengen,
vacantiegangers gedurende het
zomerseizoen kunnen verwerken.
Teneinde deze opeenhoping te
voorkomen, heeft het „Centraal
Werkcomité Vacantie" verleden
jaar een congres belegd waar de
vacantiespreiding ter sprake
SAMENWERKING GEBODEN.
Er werd vriendelijk gelachen
toen de heer Groeneveld Meijer
van deze plannen met al die hoge
cijfers melding maakte. Hij wist
echter aan te tonen dat er vooral
kwam. Dit congres mocht zicht-ten behoeve van gezinnen met
bare resultaten zien. De gedachte j kinderen iets van deze aard ge-
der vacantiespreiding werd door sticht moet worden. Want die
allerlei organen en instanties over- kunnen toch niet altijd bij familie
genomen en toegepast. Met ge- gaan logeren of hun huis ruilen,
volg dat de zomer van 1949, al
thans voor wat het verkeer en
vervoer betreft geen „pieken" te
zien gaf. De Spoorwegen konden
het aan.
Doch dit is slechts één probleem,
Als per.sionprijs noemde de spre
ker het bedrag van f 4 per per
soon per dag. Natuurlijk zijn er
hier en daar wel pensions waar
men voor die prijs klaar komt en
j zelfs bestaan er kampeerboerde-
waarmede men te maken kreegrijen enzovoort waar het goedko-
nu de meeste Nederlanders va- per is, doch deze gelegenheden
cantie hebben. Een ander vraag- zijn er te weinig en de laatsten
stuk is dit: hoe spelen we het
klaar om in het bijzonder de fi
nancieel niet-draagkrachtigen een
vacantie bij zee of bok te bezor
gen? Aan dit vraagstuk wijdde 't
bovengenoemde comité thans een
congres te Utrecht.
moet men ongeschikt achten voor
ieder die de padvindersleeftijd te
boven is.
Uiteraard zal zo'n vacantieoord
niet kunnen werken zonder een
tekort op de exploitatierekening.
De heer Groeneveld Meijer, die de
stichting van deze bedrijven als
resultaat der samenwerking van
overheid en bedrijfsleven wilde
zien, meende dat de vakorganisa
ties de tekorten zouden moeten
aanvullen.
HOTELS TE DUUR.
Dr W. L. Groeneveld Meijer uit
Den Haaf, die als voornaamste
spreker op dit congres het woord
voerde, deelde mee dat de hotels
in ons land bij elkaar 60.000 bed
den tellen. Dit is natuurlijk veel
te weinig en er wordt van alles
aan gedaan om de hotelruimte te
vermeerderen.
De meeste vacantiegangers zijn van de PennsylvaniaCentral
daar echter niet mee gebaat; zij Airlines, dat met radar binnen-
zijn immers mensen met smalle geloodst werd, plotseling bij het
beurzen. Van de 6 x/z millioen va- vliegveld van Washington in de
cantiegangers logeert 314 millioen Potamac rivier gestort. Van de
bij familie, 2 millioen bivakkeert 23 inzittenden zijn 19 gered.
Vliegtuigongeluk bij
Washington.
Maandagavond is een vliegtuig
SURINAMERS KRIJGEN
NEDERLANDERSCHAP.
Verschenen is de Memorie van
Antwoord op het Voorlopig Ver
slag der Tweede Kamer over de
begroting van Justitie voor 1950.
Aan verschillende problemen
wordt in deze M. v. A. aandacht
besteed.
Op het gebied der nationaliteit
zijn enkele wetsontwerpen in ver
gevorderde staat van voorberei
ding. Het eerste houdt verband
met de ontwerp-overeenkomst
tussen het Koninkrijk der Neder
landen en de republiek der Ver
enigde Staten van Indonesië be
treffende de toescheiding van
staatsburgers en beoogt boven
dien toekenning van het Neder
landerschap aan de gehele natio
nale bevolking van Suriname en
de Nederlandse Antillen. Het
tweede ontwerp beoogt een rege
ling in verband met staatloosheid.
Een verruiming van de mogelijk
heid tot herstel in rechten van be
paalde categorieën van politieke
delinquenten wordt overwogen.
De regering hoopt nog in dit
zittingsjaar een wetsontwerp tot
wijziging van de dienstweigerings-
wet aan de kamer te kunnen aan
bieden. Bij de voorbereiding van
deze wijziging zal mede worden
overwogen, of en in hoeverre de
dienstweigeraar wegens gewe
tensbezwaren in ruimere mate
kan worden beschermd dan thans
het geval is.
Het ligt in het voornemen van-
de minister om te bevorderen, dat
op 1 Januari 1950 het enige thans
nog overgebleven Bijzondere Ge
rechtshof wordt opgeheven.
Ten aanzien van Schreieder
noch van Giskes is uit het inge
stelde onderzoek kunnen blijken,
dat zij zich hebben schuldig ge
maakt aan handelingen, die inge
volge de Nederlandse strafwet egn
strafbaar feit opleveren en tot
een veroordeling deswege konden
leiden.
Amerikaanse senator
beschuldigt Engeland. -
De republikeinse senator Fergu
son, die als lid van de senaats
commissie voor de begrotingstoe
wijzingen een wereldreis heeft ge
maakt, heeft Engeland de oorzaak
genoemd van de mislukte samen
werking tussen de Europese lan
den. Hij had geconstateerd, dat de
West-Europese landen bereid wa
ren samen te werken met Enge
land, doch, dat zij daarbij grote
moeilijkheden ontmoetten. „De
Engelse devaluatie was een plot
selinge schok en ook Engeland's
gebrek aan samenwerking bij de
handel vormt een ernstig pro
bleem." Ferguson verklaarde,
voorstander te zijn van een her
ziening van het programma voor
de hulpverlening aan het buiten
land, waardoor met voorbijgaan
der regeringen rechtstreeks hulp
verleend wordt aan de particuliere
industrie.
Betrouwbare kringen van het
republikeinse leger hebben aan de
Nederlandse commandopost te
Garoet en waarnemers van de V.
N. medegedeeld, dat een geheim
zinnige zwarte Dakota vorige
week zware cylinders, vermoede
lijk met wapens en ammunitie
voor de Daroel-Islam-benden, in
de bergen nabij Tjiamis, heeft uit
geworpen.
Een republikeins officier van
een bataljon deelde mede, dat eni
ge van zijn soldaten zagen, dat
een zwarte Dakota zonder kente
kenen op de avond van de achtste
December zware cylinders aan de
zuidelijke hellingen van de Hu-
nung Halu neerliet.
De officier verklaarde voorts,
dat de Daroel-Islam-benden, die
onlangs hun aantal nachtelijke
aanvallen op de republikeinse le
gerposten in West-Java hadden
opgevoerd, vorige maand uit on
bekende bron nieuwe wapens,
waaronder Amerikaanse automa
tische geweren, hadden ontvangen.
In West-Java gaan geruchten,
volgens welke uit het geheimzin
nige toestel parachutisten spron
gen.
Volgens ingelichte politieke en
militaire kringen te Batavia be
staan er zekere aanwijzingen, dat
communistische elementen zijn
geslaagd in de Daroel-Islam-orga-
nisatie te infiltreren.
(Ingez. mededeling, advert.)
15)
door J. Z. J. Hazebroek
VII.
't Is al over één
Omstreeks deze tijd komt
Frits Dijkers met een grote
vaart op z'n motorfiets naar huis
rijden.
Het regent en de regendrup
pels slaan kletsend tegen zijn
koude gezicht, tegen zijn samen
geknepen ogen. Hjj draagt geen
motorbril, geen hoofddeksel. Z'n
natte haren slierten plakkerig
om z'n hoofd.
Ook hem heeft de ommekeer
van het weer verrast. Toen hij
Vanochtend om zeven uur naar
i'n werk zou rijden zijn vader
had de wederopbouw aangeno
men van een door de oorlog
vernielde boerderij, ruim dertig
kilometer hogerop toen was
de lucht helder. Hij had zijn re
genpijpen thuis gelaten, niet
denkend aan de uitdrukking:
Maart roert z'n staartNu
moet hjj het bezuren
Zijn handen worden rood. En
dit overkomt hem niet gauw.
want ze zijn eeltig en gehard.
De pijpen van zijn bruine
overall, grijs van kalkstof en ce
ment, druipen, zodatook zijn
voeten steeds natter worden.
Maar op zijn body heeft hij geen
last. Hq heeft z'n leren jekker
aan, die hem beveiligt, als een
harnas
't Kan hem niet v1-ig genoeg
gaan!
Bijna als een schaatsenrijder,
zo draait en zo zwenkt hij op
de hoge rivierdijk tussen het
overige verkeer door en hij
voelt zich veel mans! Ja, juist
omdat het koud en nat is, en hij
zich tèch niet hoeft te laten ver
slaan, voelt hij zich onweer
staanbaar! Z'n motor loopt trou
wens ook prima!
„Nou moest Bep bij me ach
terop zitten!" denkt hij.
Hij weet, dat ze bang is op de
motor, en eerlijk gezegd vindt
hjj het niet onprettig, dat ze
bang is. Des te gemakkelijker
valt het hem, met een beetje
durf en met een beetje bravour
indruk op haar te maken.
Hoewelop haar maak je
niet gauw indruk, of ze laat
daar niks van blijken, in elk ge
val. Ze is heel anders, wat dat
betreft, dan Leentje, met wie hij
éérst omgang had.
Leentje Lep hem achterna.
Leentje vond alles geweldig wat
h(j presteerde, en ze vond alles
goed wat hij wouZe was,
uit angst hem kwijt te raken, zó
volgzaam en gedwee, dat hij
haar beu werd
Ja, Bep is wel heel, heel an
ders dan Leentje. Sinds hij met
haar omgang heeft twee
maanden nog maar weet hij
wat het betekent als je leven
beheerst wordt door spannin
gen.
Want laat hij zélf een wil heb
ben, Bep heeft er óók een. En
laat hjj zélf zijn meningen heb
ben, Bep heeft de hareAl
een paar keer heeft dit tot bot
singen geleid in de korte tijd
van hun omgang!
Toch moet Bep z'n vrouw
worden, daar is hij t al lang over
eens met zichzelf. Er is geen en
kel meisje dat hem zo boeit, en
bindt, zoals zij. Met Leentje zou
het leven sleur worden, maar
met Bep wordt het een avon
tuur, dat de moeite waard is!..
Waarom?
Frits kan het niet allemaal
onder woorden brengen
maar Bep d'r natuur werkt
prikkelend op zijn eerzucht
en dan heeft ze iets scherps,
waardoor je gedwongen wordt,
voortdurend op je hoede te zijn,
mannelijk en flink.... Ze vergt
veel van zichzelf, maar op grond
daarvan durft ze ook veel van
een ander te vergen. En dan be
grijpt ze niet, dat het je weieens
gebeuren kan, dat je ergens te
gen opziet
Houdt hij van haar?
Ja, óók datmaar d'r is
nog iets anders Als je van jezelf
houdt, als je jezelf respecteeren
wil, dan kun je géén genoegen
meer nemen met iemand die
minder is dan Bep, dommer, of
tammer, of tragermet
iemand die minder spontaan is,
of minder hartelijk
AlleenBep moet het niet
te bont maken. Sinds' gister
avond is hij werkelijk kwaad op
haar, en hij zal haar dit straks
goed laten merken.
Vond ie me daar bij zijn thuis
komst een onnozel stukje pa
pier, met potlood beschreven.
„Jongen, het spijt me erg,
maar je moet me vanavond niet
op de gewone plaats komen af
halen, want ik ben er niet. Als
we weer bij elkaar zijn, vertel
ik je wel waardoor. Misschien
kom ik vanavond naar je thuis.
Anders morgen
't Was niet erg duidelijk,
vond hij.
En wat kon d'r nou in vredes
naam in haar kleine vrouwe
wereldje zó belangrijk wezen
ineens, dat ze daardoor niet sa
men konden zijn?
Hij is beledigd.
(Wordt vervolgd.)
ATOOMENERGIE VOOR TEXTIELINDUSTRIE.
In een fabriek voor het verven van textiel te Paterson, Nw.
Jersey, wordt gebruik gemaakt van atoomenergie. Zover be
kend, is dit de eerste industrie die met succes met atoomenergie
werkt. Door het gebruik van UA-1, een uraniummengsel, is
het mogelijk de stof langs foto-chemische weg te verven, onge
veer op de manier, waarop een film wordt ontwikkeld. Het
uraniummengsel wordt bij een verfoplossing gevoegd en geeft
zo aan de stof grote gevoeligheid voor het fotografisch gedeelte
van het proces. Bij dit proces gaat de stof door een aluminium-
kamer, waarin zich de grootste lichtsterkte ter wereld bevindt,
n.l. 112.500 watt. Slechts een zeer kleine hoeveelheid radio
actief materiaal wordt gebruikt, zodat de stoffen volgens de
nieuwe mehode geverfd, geen gevaar kunnen opleveren. Een
overzicht van de nieuwe verf machinerieën. In de fabriek
worden tevens proefnemingen gedaan met het verven van plas
tic en ander materiaal.
Voor de toekomst voorzichtigheid geboden.
vim
ANDERS DAN HIER.
Toen de Veiligheidsraad in
dertijd de wenkbrauwen fronst»
en met sancties dreigde als Ne
derland niet bereid bleek de re
volutieleiders in Indonesië als
regering te erkennen kroop de
Nederlandse regering onmid
dellijk in haar schulp.
En zo is hot tot vandaag de
dag gebleven.
Nog de vorige week bleek
minister Stikker diep onder de
indruk.
Toegeven werd het parool,
desnoods met schending uan de
Grondwet. Al maar toegeven,
met opoffering van de rechten
der minderheden. Toegeven
stmks ook met betrekking tot
Nieuw-Guinea. In Indonesische
kringen twijfelt men daaraan
trouwens geen ogenblik. En zo
wordt Nederland, dat vroeger
I de moed had om het in be-
I nauwde ogenblikken met God
te wagen tot een spot en een
aanfluiting.
De regering van de jeugdige
staat Israël handelt anders.
De V.N. hebben bsloten Jeru
zalem te internationaliseren.
Komt niets van in zegt de
Joodse regering. Dit is een in
terne zaak en daarover beslissen
wij ZELF. Precies zoals de grote
mogendheden dat ook doen.
De zaak zelf laat ik rusten.
Maar wel kan ik DIT zeggen,
dat deze fiere houding mij meer
bevredigt dan de slappe rugge-
graatloze houding van de Ne
derlandse regering, die onmid
dellijk bereid bleek, het stuur uit
handen te geven.
Meermalen is de verwachting
uitgesproken, dat er in verband
met de stijging van de geboorten,
over enkele jaren een groot te
kort aan onderwijzers zal ont
staan.
In verband hiermee werd er
dan ook bij de regering op aange
drongen de opleiding van onder
wijzers zoveel mogelijk te stimu
leren.
Uit zijn Memorie van Antwoord
blijkt, dat minister Rutten van
oordeel is, dat we hier in hoofd
zaak met een tijdelijk verschijn
sel te doen hebben.
De grotere stijging van de ge
boorten aldus de minister
heeft in 1943 een aanvang geno
men.
Het gemiddelde aantal levend
geborenen van de jaren 1943 tot
en met 1945 ligt 31.000 hoger dan
het gemiddeld aantal van de jaren
1939 tot en met 1942. Het jaar
1946 vertoont plotseling een zeer
scherpe stijging nl. 284.000 levend
geborenen, of 71.000 meer dan het
gemiddelde van de jaren 1943 tot
en met 1945. In 1947 trad een da
ling in tot 267.000, welke daling
zich in 1948 (248.000 levend ge
borenen) en 1949 (naar schatting
236.000 levend geborenen) voort
zette.
Uit deze cijfers blijkt, dat voor
het onderwijs rekening moet wor
den gehouden met een tijdelijk
verschijnsel, al zal daarbij niet uit
het oog mogen worden verloren,
dat de geboortecijfers in de toe
komst boven die van vóór de oor
log zullen liggen.
In welke mate dit het geval zal
zijn valt op dit ogenblik nog niet
te zeggen.
Rekening houdend met de thans
bekende cijfers en een gemiddelde
klassebezetting van 35 leerlingen,
zal er in 1952, afgezien van de slij
tage, geen tekort aan onderwij
zers zijn.
In dit verband wordt er op ge
wezen, dat het aantal scholen, dat
juist enkele leerlingen boven een
grensgetal heeft, zeer groot is.
Hieruit kan worden geconclu-
De Bulgaarse minister van bui
tenlandse zaken, Poptomof, heeft
tegenover verslaggevers verklaard
dat hij van oordeel was, dat er
meer processen van de aard van
het thans tegen Kostof gevoerde
zouden komen. Hij viel Maar
schalk Titó en andere Joegoslavi
sche leiders aan en zeide, dat zij
„de naam van Dimitrof door het
slijk halen". De systematische sa
botage van hen, die terecht ston
den en van anderen, die nog niet
berecht werden, was volkomen
uitgeroeid.
„De Bulgaarse regering heeft
geen maatregelen overwogen,
welke ze nochtans, ingevolge de
onthullingen van Kostof, gerech
tigd zou zijn te nemen ten op
zichte van sommige Britse en
Amerikaanse ambassadeleden te
Sofia", aldus verklaarde Poptomof
nog.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft aan de
Bulgaarse zaakgelastigde te Was
hington medegedeeld, dat Am'eri-
ka de verklaring, uitgesproken op
het proces tegen Kostof c.s. als
zou de Amerikaanse gezant te
Sofia betrokken zijn geweest bij
spionnage, „zeer ernstig opvat".
De Bulgaarse regering had een
verklaring van de gezant, Heath,
waarin deze zegt niet met Kostof
over de omverwerping van de
Bulgaarse regering in 1947 ge
sproken te hebben genegeerd. De
Amerikaanse legatie te Sofia was
voorts onderworpen aan „een
reeks onwaardige maatiegelen en
beperkingen".
ChiüUy dient ontslag
regering in.
Chifley, de verslagen preftier
van Australië, heeft aan gouver
neur-generaal Mckell het ontslag
van zijn regering aangeboden.
De liberalen zullen waarschijn
lijk 13 of 14 posten in het nieuwe
kabinet bezetten, de agrarische
partij vijf of zes.
deerd, dat er van nu tot 1953 geen
tekort aan leerkrachten van enige
betekenis zal zijn, maar wel een
zekere krapheid en 'n onvoldoen
de reserve, aan onderwijzers waar
aan bij het voortduren volle aan
dacht zal zijn te schenken.
Wat betreft de toestand in de
jaren na 1953 meent de minister
zich van een prognose te moeten
onthouden.
Voor deze jaren zijn er zoveel
onzekere factoren, dat het niet
mogelijk is tot een bepaalde con
clusie te komen. Slechts staat dit
vast, dat het aantal leerlingen der
lagere school na het jaar 1956 vrij
snel zal dalen. Daarom dienen de
maatregelen, voor de daaraan
voorafgaande jaren te nemen,
met de nodige voorzichtigheid te
worden getroffen.
Een herhaling van de toestand
van vóór 1940 dient zeker te wor
den voorkomen. Desnoods aan
vaardt de minister tijdelijk een
klein tekort aan onderwijskrach
ten, liever dan dat in de toekomst
velen bij het onderwijs geen werk
zullen kunnen vinden
Hoe ongewenst een rouleersys
teem ook moge zijn, hij zou aan de
toepassing van een zodanig sys
teem de voorkeur geven boven
werkloosheid van een belangrijk
aantal onderwijzers.
Overigens zou, zo nodig, voor
deze jaren een niet onbelangrijke
verlichting kunnen worden ver
kregen door de toelatingsleeftijd
tot de lagere school tijdelijk drie
ot zes maanden te verschuiven.
Deze maatregel zou, indien zulks
noodzakelijk zou blijken, ook reeds
voor de periode vóór 1954 kunnen
worden toegepast".
Vliegtuigongeluk bij Karatsji.
Een Dakota van de Pakistaanse
luchtvaartmaatschappij is op on
geveer 60 km. van Karatsji, de
hoofdstad van Pakistan, neerge
stort.
Men gelooft, dat alle 21 passa
giers en de drie koppen tellende
bemanning omgekomen zijn, zo
verklaarde een ambtenaar van
het Pakistaanse ministerie van
burgerluchtvaart.
Een andere woordvoerder ver
klaarde, dat er twee Pakistaanse
generaals aan boord waren. Het
vliegtuig is in een ravijn terecht
gekomen.
De op dit ogenblik nog altijd
heersende toestand, dat de Begra
feniswet straffeloos kan worden
overtreden door de verbranding
van lijken, moet, aldus de minis
ter van Binnenlandse Zaken in
zijn M.v.A. aan de Tweede Kamer,
uit een oogpunt van eerbied voor
de wet inderdaad als hoogst on
bevredigend worden beschouwd en
roept om duidelijke, ondubbelzin
nige bepalingen.
Mede hierom heeft de Minister
bij zijn beschikking van 13 April
1949 een commissie ingesteld on
der voorzitterschap van Mr. J. M.
Kan, ten einde van advies te die
nen met betrekking tot de vraag,
welke wijzigingen met het oog op
het verbranden en het balsemen
van lijken dienen te worden aan
gebracht in de wet tot vaststel
ling van bepalingen betrekkelijk
het begraven van lijken, de be
graafplaatsen en de begrafenis
rechten. Deze commissie nadert
reeds het laatste stadium van haar
werkzaamheden.
Daar IJzendijke voor meer dan
80 katholiek is, is het voor de
kleine, doch hechte protestantse
gemeenschap een verheugend feit'
dat zjj binnenkort haar kerkge
bouw weer in gebruik kan nemen, de prachtige grafzerken
Aan het kerken in het kleine zichtbaar- geworden.
Door de oorlogshandelingen was
dit oude gebouw zwaar bescha
digd.
Nu het aantal zitplaatsen van
600 op 200 is teruggebracht, zijn
weer
noodkerkje, dat niet meer is dan
een schuur, is dan een einde ge
komen.
EEN DER EERSTE
HERV. KERKEN.
De oude kerk, die dateerde uit
het jaar 1612 was een der eerste
Protestantse Kerken, die na de
Hervorming in Nederland werden
gebouwd.
In hjt verre verleden bouwde
men eerst de toren, een 8-hoekige
spits, waarvan het gelijkvloerse
gedeelte dienst deed als kapel. De
toren kreeg in de volksmond al
gauw de naam van de „Peperbus".
De kerkelijke gemeente IJzen
dijke moet in die dagen aanmer
kelijk groter geweest zijn dan te
genwoordig, want oorspronkelijk
had het kerkgebouw 600 zitplaat-
sen. Bij de restauratie bracht men
dit aantal terug op 200, terwijl
momenteel 80 kerkbezoekers het
gemiddelde is.
Dat de Hervormde gemeente in
de gouden eeuw veel groter was
dan nu, blijkt ook uit het feit,
dat in die dagen in IJzendijke 3
predikanten waren. 2 die de gees
telijke verzorging der schepelin
gen verzorgden en een, die in de
stad IJzendijke zelf arbeidde.
Dat IJzendijke een belangrijke
haven was, bewijzen de namen
der officieren die in de kerk van
IJzendijke ter ruste zijn gelegd.
Het in 1700 in de kerk aange
brachte plafond, dat bijlange niet
fraai was, werd uitgebroken. Nu
kijkt men in de kerk tegen de
oude mooie overkoepeling. De
kansel, die eerst aan de linker
zijkant van het kerkgebouw ge
plaatst was, werd ook in 1700
tegen de achterzijde geplaatst.
Dit waarschijnlijk in verband met
de slechte accoustiek, die de kerk
had na het aanbrengen van het
plafond.
Nu het plafond werd uitgebro
ken, plaatste men ook de kansel
weer op zijn oude plaats.
Men trachtte in de oude verf
kleur het interieur te verven. Hier
is het grijsachtig groen, afgezet
met wit, dat tegen de donkere
overkoepeling uitstekend voldoet.
De oude koperen kronen zullen
de kerk weer iets van haar oude,
doch sobere pracht teruggeven.
Jammer, dat er geen geld meer is
om het prachtige oude orgel te
restaureren.
In de restauratiekosten draagt
Monumentenzorg 90 bij, waar-
Rome kreeg hier ongeveer 200voor men zeer dankbaar is. De
jaar geleden het begin van zijn overige 10 baren de kerkvoogdij
macht in handen, toen er in IJ- nog grote zorgen. Aanvankelijk
zendijke een troep Franse huur- zou de burgerlijke gemeente, die
lingen gevestigd was, die geeste-1 ook graag dit mooie gebouw her-
lijke verzorging behoefde. Hier- steld zag, deze 10 voor zijn re-
voor kwam een aalmoezenier, die, j kening nemen. Doch dit werd af-
dat blijkt nu wel, zijn werk gron- gekeurd door G.S.
dig verrichtte. De kerkvoogdij hoopt nu, dat
Doordat vele van die huurlingen de bouw- en restauratiecommissie
zich later blijvend in IJzendijke der Ned. Herv. Kerk zal helpen
vestigden, en anderen van elders deze zware last van de kerkvoog-
ook binnen de vesting van Ijzen- dij te verlichten,
dijke kwamen wonen, en het juistHet zal voor ds Doorn uit IJ-
de Protestanten waren, die zich zendijke, die als veldprediker
elders vestigden, verroomste IJ- naar Indonesië ging, wel een blijde
zendijke langzamerhand. j dag zijn, als hij hoort dat de oude
De kleine Protestantse gemeen- kerk, waaraan hij zo gehecht was,
schap van nu is hecht en sterk, weer in zijn oude glorie hersteld
zodat deze wel stand zal kunnen is.
houden. Moge de nieuwe kerk er toe by-
De Protestantse gezinnen van dragen, dat Protestants IJzendijke
het IJzendijke van nu zijn dank- te midden van deze Roomse om
baar dat de oude kek weer ge- geving, haar eigen geloor zal Kun-
heel hersteld is. i ben uitdragen.