Heftige strijd om integrale vergoeding van de
materiële oorlogsschade
Baron v. d. Feltz bepleit aparte regeling voor Walcheren
en Middelburg
NIEUWS
Vergeten beloften?
Geen scheiding tussen heter en minder goed
gesitueerden
Melkveehouders en -slijters vergaderden te Goes
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Zeeland komt op voor zijn recht; Den Haag noemt het
„een republiek"
19 opvarenden van Deens
vrachtschip in veiligheid.
SNIPPER
Uitgave
Stichting „Zeeuwsch Dagblad".
Hoofdkantoor: Goes, L Vorst-
*tr. 90, TeL 2438, Giro 274289.
Kantoren: Vlissingen, Walstraat
83, Tel. 2754; Middelburg, Korte
Noordstraat 35, TeL admini
stratie 2008, Telefoon redactie
2347; Terneuzen, Vlooswijkstraat,
Telefoon 2052.
ZEEUWSCH DAGBLAD
5e JAAGANG No. 1392
Abonnementsprijs 3.90 p. kwartaal
Franco per post ƒ4.
Advertentieprijs 16 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 5 cent per woord
WOENSDAG 26 OCT. 1949
Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Directeur: JACQ DE SMIT
Met vaste medewerking van: Mr W. F. E. Baron v. d. Feltz, Middelburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes,
Vlissingen; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; Dr K. Huizenga, Middelburg; J. Huijssen, Terneuzen;
H. Jansen, Meliskerke; Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; Ds C. Metselaar, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen.
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Donderdag: Zon op 7.25 u., onder
17.22 u. Maan op 14.34 u., onder
21.25 u.
Hoogwater op Donderdag 27 Oct.:
Vlissingen: 5.27 u. 1.87 m., 17.58
u. 1.85 m. Terneuzen: 5.58 u. 2.03
m., 18.26 u. 2.03 m. Wemeldinge:
7.12 u. 1.57 m., 19.35 u. 1.64 m.
Zierikzee: 6.52 u. 1.36 m., 19.18 u.
1.44 m.
li.
eel woorden zijn in de laat
ste paar jaren aan het
wetsontwerp vergoeding mate
riële oorlogsschaden gewijd;
veel verlangens te dezer zake
naar voren gebracht.
Gewezen is op de roeping der
Regering geaccentueerd door
beloften harerzijds om de
geleden oorlogsschade niet op de
gedupeerden te laten drukken
doch d;ze door ons volk in zijn
geheel te doen dragen.
Gepleit is voor een afzonder
lijke regeling voor Walcheren,
dat én door water èn door vuur
zo ontzaglijk heeft geleden.
Herinnerd is aan de komst
van onze Vorstin op vaderlandse
bodem te Eede in Westelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen, aan wat
toen Haar en anderer reactie was
bij het aanschouwen van de gru
welijke oorlogsverwoestingen in
het nijvere Zeeuwsch-Vlaamse
land.
De politieke partijen, ze heb
ben er over vergaderd; een
Commissie van Tweede Kamer
leden heeft aan het wetsontwerp
gedokterd en de Ministers heb
ben, mede naar aanleiding daar
van, er nog eens over gepiekerd
en een aantal wijzigingen er in
aangebracht.
Toch blijft het uiteindelijke
resultaat zeer onbevredigend.
Voor velen is de voorgestelde
regering meer dan fnuikend.
Van wat met name de Prot.
Christelijke partijen in hun ver-
kiezingsprograms verlangden,
„uitkering van de vervangings
waarde van het vernietigde of
van de herstelkosten van het be
schadigde goed, behoudens uit
zonderingen ter zake van luxe
goederen" blijkt in het wetsont
werp niets.
Integendeel de Regering ver
klaart, dat ze er niet over denkt
om een integrale schadevergoe
ding voor te stellen.
Ze verklaart, dat zulk een re
geling financieel niet verant
woord is en waarschijnlijk tot
inflatie zal leiden.
Maar waar blijft ze dan met
wat in de eerste na-oorlogse da
gen plechtig is beloofd?
Is ze dit vergeten?
Of moet hier misschien van
een verbreken van eenmaal ge-
d-ne beloften gesproken wor
den?
y ijf' jaren hebben nu vele
Zeeuwen en andere oor-
logsgadupeerden op de beloften
der Regering gewacht.
Ze hebben in die tijd gepleit
voor hun rechten.
Moeten ze nu te horen krij
gen, dat ze zelf een groot ge
deelte van de schade voor eigen
rekening dienen te nemen?
Dat slchts een gering gedeelte
er van door het Nederlandse
volk in zijn geheel zal worden
gedragen?
Is Walcheren dan niet in vuur
en water ondergegaan, zijn de
stads- en dorpskernen in Weste
lijk Zeeuwsch-Vlaanderen dan
niet weggebombardeerd om
daardoor te komen tot de be
vrijding van geheel ons Vader
land?
En worden de zo zwaar gedu
peerde bewoners er van dan nu
heengezonden met een: „Gaat
heen en wordt warm"?
Dit zou een onrecht zijn, te
grievend om te dragen.
En daarom houdt Zeeland in
deze dagen èn aan de Regering
èn aan de Staten-Generaal de
indertijd gegeven beloften vooi.
Moge men in Den Haag ze
niet blijven vergeten!
Ze verbreken nog veel min
der!
N. J. Hs.
Prof. Gielen neemt ontslag als
lid der Tweede Kamer.
In de vergadering der Tweede
Kamer is voor kennisgeving aan
genomen een schrijven van prof.
dr Gielen, waarin hij mededeelt
met ingang van 15 November ont
slag als lid dezer Kamer te
nemen.
TWEEDE KAMER BESPREEKT VERGOEDING MATERIELE OORLOGSSCHADE.
(Van onze parlementaire redacteur)
Eindelijk begon gisteren de Tweede Kamer met de behandeling van het wetsontwerp
op de materiële oorlogsschade, een milliarden ontwerp waarvoor de Kamer twee vergader-
weken heeft uitgetrokken. De grote slag om de positie der oorlogsgetroffenen is dus be
gonnen en het is nu reeds duidelijk dat dit debat zal uitlopen in een flinke schermutseling
met de verdediger van dit wetsontwerp, prof. Lieftinck.
Deze bewindsman zat niet alleen achter de regeringstafel. Hjj
werd geflankeerd door de ministers Van Schalk en In 't Veld, ter-
wjjl achter de tafel der ministers een tweetal hoge ambtenaren
hadden plaatsgenomen. De publieke gereserveerde, tribune en de
loges waren grotendeels bezet met personen tlie nauw bjj dit wets
ontwerp waren betrokken. Als zy het vol houden zullen ze volgen
de week kunnen genieten van een heftige amendementen-strjjd.
Deze laatste worden beter
In totaal zijn niet minder dan
71 amendementen ingediend. De
eerste spreker, de heer v. d. Heu
vel (A.R.) hield een duidelijk be
toog, waarin hij aantoonde, dat
dit wetsontwerp op allerlei tegen
strijdige gedachten hinkt. Het is
dan ook in de allereerste plaats
de taak van de Kamer een goed
uitgangspunt te kiezen omdat dan
de verantwoordelijkheid voor 'n
onjuist uitgangspunt van de rege
ring door haar gedragen moet
worden. Uiteraard ging het hier
om de vraag of de oorlogsschade
al of niet over de hele linie moet
worden vergoed. Spr. wees erop,
dat een dergelijke integrale ver
goeding reeds in de wet erkend
is, bijv. bij vorderingen en derge
lijke maatregelen. Een integrale
vergoeding is volgens de heer v.
d. Heuvel een eerste eis.
Uitvoerig wees hil alle bezwa
ren tegen een dergelijke vergoe
ding af, omdat de oorlogsgetrof
fenen het recht hebben om ge
holpen te worden. In hoeverre
deze hulp zal geschieden hangt
slechts af van de omstandigheden.
Integrale vergoeding mogelijk.
Het bezwaar dat een vergoe
ding naar de vervangingswaarde
te veel geld zal kosten het ver
schil tussen een integrale vergoe
ding en de kosten die met dit
wetsontwerp worden gemoeid be
draagt 2 milliard was voor de
ze spreker niet aanvaardbaar.
Ten eerste: omdat het gaat om
een recht. Ten tweede betreft het
slechts een uitgave voor één keer.
In de derde plaats omdat de uit
gaven voor het merendeel be
stemd zijn voor kapitaal goederen
en in de laatste plaats omdat het
belangrijke bedrag wat men ont
houdt aan de oorlogsslachtoffers
toch op andere wijze moet worden
uitgetrokken. Gezien al deze fac
toren wenste de heer v. d. Heuvel
deze keer maar iets minder zui
nig te zijn.
Toch kon deze spreker ermede
accoord gaan, dat niet alle scha
de integraal vergoed zal worden,
zoals de schade aan grote wonin
gen, bedrijfsmiddelen en huisraad.
Integrale vergoeding zal echter
zeker gegeven moeten worden
voor normale woningen en be
drijfspanden. Zou men dit niet
doen dan worden de getroffen
streken blijvend ten achter ge
steld. Deze A.R. afgevaardigde
had ook grote bezwaren tegen de
bureaucratische opzet bij de ver
lening van credieten en uitgestel
de bijdragen, waarvoor een bu
reau zou moeten worden opge
richt, voor minstens tien jaar. Hij
achtte dit in strijd met het stre
ven naar bezuiniging.
Niet naar draagkracht.
In het wetsontwerp wordt een
scheiding gemaakt tussen de eco
nomische sterkeren en zwakke-
geholpen dan de eerste. Dit on
derscheid achtte de heer v. d.
Heuvel volstrekt onjuist. In deze
stelling werd hij in de middag
vergadering bijgestaan door de
heren IJsselmuiden (K.V.P.) en
Oud (V.V.D.). Volgens deze laat
ste spreker is het een eis van
principiële rechtvaardigheid om
allen gelijk te behandelen. In gro
te lijnen waren deze drie sprekers
het veelal met elkander eens. Dat
kan minister Lieftinck nog wel
eens moeilijkheden bezorgen. Een
van de punten was bijv. nog de
kwestie van de beroepsinstantie.
Daar wil de minister in feite niets
van weten, omdat hij voorziet dat
men dan in de eerstkomende tien
tallen jaren nog niet klaar is met
vaststelling van de bedragen. De
oorlogsgetroffenen kunnen wel in
beroep gaan doch dan komen zij
bij dezelfde instantie terecht die
hun zaak reeds eerder heeft be
handeld. Alle drie de sprekers
voerden daartegen het pleit voor
een onafhankelijke beroepsinstan
tie.
Walcheren.
De heer v. d. Heuvel vroeg
de minister toch vooral spe
ciale aandacht aan Walcheren
te schenken, terwijl hij zich te
vens op het standpunt stelde,
dat de Kerkenregellng en de
boerderyenbouw in dit wets
ontwerp moeten worden opge
nomen.
De wethouder van Arnhem,
IJsselmuiden (K.V.P.) sprak er
zijn teleurstelling over uit, dat de
regering de kans tot 'n nationale
oplossing van dit vraagstuk heeft
gemist. De oorlogsgetroffenen
hebben er steeds op vertrouwd
dat zij een integrale vergoeding
zouden krijgen. Z.i. leek dit wets
ontwerp meer op een schaderap-
port waarin uitgebalanceerde,
koude ambtelijke bepalingen zijn
opgenomen. Hij stelde zich op het
standpunt, dat deze materie niet
geregeld had moeten worden door
het ministerie van Financiën,
doch door een departement met
een meer sociale inslag. Spreker
betreurde dan ook de koppigheid
van de regering tegen 't systeem:
geef terug wat verloren was. Deze
materie is zo moeilijk dat alleen
ambtelijke instanties er uit kun
nen komen.
K.V.P. verklaring.
Aan het slot van zijn rede las
de heer IJsselmuiden namens zijn
fractie een verklaring voor. waar
in tot uitdrukking werd gebracht
dat de opzet van dit wetsontwerp
de instemming van deze fractie
niet had, maar dat zy het uiterste
zou beproeven om alsnog een ver
betering van dit wetsontwerp te
verkrijgen. Verwerping van dit
wetsontwerp zou de oorlogsslacht
offers treffen. Hij kondigde dan
ook een motie aan waarin de re
gering zal worden uitgenodigd om
nogmaals over de verschillende
belangrijke punten met de com
missie van voorbereiding in over
leg te treden. Aan de hand van
dit overleg zal de K.V.P.-fractie
dan nader haar standpunt be
palen.
Mr Oud (V.V.D.) vond de hulp
aan de oorlogsgetroffenen een eis
van sociale rechtvaardigheid. Als
burgemeester van Rotterdam
sprak hy veel over de opbouw van
zijn stad en hy deed daarby de
minister waardevolle suggesties
aan de hand, die ongetwijfeld ook
voor de andere steden wier kern
verwoest werd niet van belang
ontbloot waren.
H(j wees er op, dat de regering
ook de herbouw van grote winkel
panden moet stimuleren omdat de
ervaring heeft geleerd, dat de
middenstand zich om de grote
warenhuizen vestigt.
Baron v. d. Feltz.
Mr v. d. Feltz (C.H.) het onge
twijfeld koene taai horen. Uitge
breid sprak hjj over de plicht tot
een integrale vergoeding. Ais dit
wetsontwerp niet meer van deze
gedachte zal uitgaan is het voor
zijn fractie niet te aanvaarden.
Als men deze wet afstemt dan
zal er bjj de oorlogsgetroffenen
ongetwijfeld teleurstelling zijn
Maar het zal een misdaad zijn dit
wetsontwerp ongewijzigd aan te
n-uen.
In de avondvergadering kon de
heer v. d. Feltz zijn rede voort
zetten. Hy vroeg de minister al
lereerst of de regeling der scha
de vergoeding niet door de deva
luatie in de war is gestuurd. De
vergoeding van de huisraadschade
vond hij een moeilijke kwestie,
doch hij verklaarde wel te kunnen
begrijpen, dat de luxe inboedels
niet integraal zullen worden ver
goed. Fel laakte hij het beleid
van de regering vanaf de bevrij
ding waardoor de ooriogsgetrof
fenen werden gedupeerd. De uit
gaven voor de oorlogsschade had
den primair moeten zijn. Maar
het kabinet Schermerhorn de
minister-president heeft dit zelf
toegegeven heeft met geld ge
smeten.
Natuurlijk sprak deze Zeeuwse
afgevaardigde uitgebreid over
Walcheren en Middelburg. Hij
herinnerde de regering er aan, dat
zy in de regeringsnota van 1945,
gezegd had, dat het haar plicht
was hieraan bijzondere aandacht
te schenken. Talloze uitlatingen
haalde baron v. d. Feltz aan, dat
men voor Walcheren een afzon
derlijke schaderegeling gewenst
achtte. Door een cumulatie van
schade is Walcheren zwaarder ge
troffen dan welke andere streek
ook. De omzet van de veeteelt en
akkerbouw is nog steeds lager
dan voor de oorlog. Hetzelfde
geldt voor de tuinbouw en fruit
teelt. Hij weersprak de bewering
van de minister dat de herverka
veling reeds zoveel geld heeft ge
kost, dat een aparte regeling on
billijk zou zijn, en hij rekende uit,
dat slechts vijf millioen gulden
voor de herverkaveling is ge
bruikt. Zonder herverkaveling
had men eveneens veel kapitaal
moeten investeren.
Zoals te verwachten was, is gistermiddag op de 11e jaarvergade
ring van de Zeeuwse Melkfederatie, die in de Prins van Oranje te
Goes werd gehouden, uitvoerig gesproken over de plannen van het
Bedrijfschap voor Zuivel tot doorvoering van de standaardisatie
van de consumptiemelk.
Plannen, die, zoals de voorzitter, de heer C. Zwagerman uiteen
zette, de positie van melkveehouder en melkslijtcr ten zeerste in
gevaar brengen.
Toch kon er best 'n woord van
welkom af tot de opvolger van de
heer De Pagter, destijds hoofd
van het Bedrijfschap voor Zee
land. de heer Opstelten, die thans
te Tilburg zyn zetel heeft. Wij
willen, zo zeide de heer Zwager
man, niets liever dan Den Haag
ervan doordringen dat de federa
tie het goede voor heeft. Hy nam
dan ook met enkele vriendelijke
woorden afscheid van de heer De
Pagter, met wie men steeds pret
tig mocht samenwerken.
Nadat de secretaris, de heer C.
Zee, een korte uiteenzetting had
gegeven over de vorming van een
melk- en melkproductencombina
tie, waardoor een hechte samen
werking tussen alle belangen
groepen, melkveehouder, -slijter
fabriek mogelijk wordt, en wat
niet alleen hén, doch ook de con
sument ten goede zal komen, UIlueJ
werd de exploitatierekening over het rundvee, de kunstmatige In
Over de plannen tot standaar- seminatie en de verdeling van di-
disatie het hierover tot de re-1 verse gemeenten in sectoren ter
gering gerichte petitionnement
1948 goedgekeurd met een nade
lig saldo van f 1130,79. De balans
sloot op 31 December van dat
jaar met 'n bedrag van f 22.763,65
Jaarverslag.
Uit het jaarverslag bleek, dat
de prijs van de melk redelijk was
te noemen. De detaillisten konden
hun omzetten vergroten en drin
gend benodigde bedryfsmaterialen
kwamen in ruimere mate beschik
baar. Natuurlijk bleven er vele
moeilijkheden en wensen. De heer
Zee stipte o.a. aan, dat het melk-
controle-station nog niet her
opend kon worden. De melkpro
ductie op Walcheren, althans de
hoeveelheid aan de fabrieken af
geleverde melk, steeg van 7 mil
lioen liter in 1947 tot 11 '2 mil
lioen liter in 1948. Voorts maakte
spreker gewag van de de ver
plichte T.B.C.-bestrijding onder
verkorting van de melkbezorg-
routes van de melkslijters. By de
bestuursverkiezing werden de af
tredende bestuursleden, de heren
J. W, de Wilde te St Maartens
dijk, W. de Klerk te Kioetinge en
G. A. Kloet te Zierikzee m.a.s.
herkozen.
Rede van voorzitter
O. Zwagerman.
Over „de positie van de betrok
kenen bij de consumptiemelk-
voorziening" sprak de heer C.
Zwagerman.
Spreker schetste de situatie zo-
ais deze thans ligt voor Zeeland
buiten Walcheren. Zowel consu
ment boer, slijter als fabrikant
hebben belang by een goede sa
menwerking en men streeft hier
dan ook steeds naar. Er zyn ech
ter tal van moeilykheden, die niet
zozeer in de diverse regerings
maatregelen liggen, dan wel in de
centralisatiegedachte die daar bij
optreedt. Het melkbesluit, de
marktordening, de op handen zyn-
de P.B.O. en niet het minst de
devaluatie, scheppen grote pro
blemen. Dat de vakgroep de de
tailhandel dwars zit en al het
werk ondergraaft noemde spre-
zeer erg, vooral omdat men in
Den Haag spreekt over de „repu
bliek Zeeland".
.Het respect voor de overheid,
gaat hierdoor aan het tanen", al
dus de heer Zwagerman. „De
Zeeuwse Melkfederatie tracht im
mers niet anders dan een vorm
te creëeren die in de Haagse ogen
genade vindt".
van Vrijdag jl. zei spreker nog,
dat de overheid zeker niet be
reid zal zijn de tol te betalen voor
het duurdere vervoer naar en van
de fabrieken, zodat boer en slijter
wel de dupe zullen worden.
Nadat men de instelling van 'n
Propagandafonds had afgewezen
„men betaalt reeds zoveel con
tributie" was de algemene opinie
werden de heren A. H. Dekker
te Othene en D. van de Zande te
Tholen tot leden van de kascom-
missie voor de rekening 1949 be
noemd en volgde de uitreiking
van vakdiploma's aan 14 cursisten
In de rondvraag dankte de heer
De Pagter voor de tot hem ge
richte woorden, hoopte de heer
Opstelten „dat men nog eens zou
gaan inzien dat Den Haag zo
kwaad niet is" en sprak men nog
uitvoerig over het nut van vak
diploma's.
VAKDIPLOMA MELKSLIJTER.
De volgende 14 personen be
haalden, op de, door de Zeeuwse
Melkfederatie ingestelde cursus
voor meiksiijter ,een diploma:
F. J. Clyncke te Sluis; C. van
Gijs te Aardenburg; Jac. Sander-
se te Oostburg; Mej. A. C. v. d.
Sande te Oud-Vossemeer; A. A,
Bevelander te Oud-Vossemeer; J.
A. Mosselman te St Maartensdijk;
W. Ruben te Terneuzen; C. M. v.
Damme te Sas van Gent; H. J.
Waverijn te Nieuwdorp; Mej. J.
A. Jansen, P. Jansen en P. Won-
dergem te Kruiningen; C. Zoete-
wey te Yerseke en Jac. P. van
publiceerden wy in onze editie Houte te Waarde.
Het argument van de regering,
dat zjj geen discriminatie kan toe
passen, betitelde baron v. d. Feltz
als een pijnlijke naïviteit. Door
een bjjzondere behandeling komt
noch Walcheren, noch Middelburg
in een betere positie. De schade
is hier intensiever dan elders. Een
geljjke behandeling zon slechts 'n
achterstelling betekenen.
Tot slot sprak baron v. d. Feltz
nog over de K.V.P. verklaring,
waarmede hij het roerend eens
was. Zou de wet ongewijzigd aan
genomen worden, dan komt de re
gering in strijd met de beloften,
die destyds in Londen zijn gedaan.
By een onverhoopte nieuwe bezet
ting zal door normloosheid het
verzet by voorbaat gefnuikt wor
den. Ais aan de wens van de K.V.
P. zal woiden voldaan, zal dit
voor hem persoonlijk eveneens 'n
stap in de goede richting bete
kenen.
Ander geluid.
De ambtenaren achter minister
Lieftinck konden gerust het pot
lood even neerleggen toen de heer
Ten Hagen (Arb.) aan 't woord
kwam. Deze socialist prees 't be
land van de minister. Door het
uitstellen van de betaling is een
inflatie voorkomen. Bovendien
zijn de getroffenen door te la
te uitkeringen gebaat, want er is
nu weer veel meer en beter mate
riaal te koop dan vlak na de ncr-
lrg. Hij was echter een beetje on
gerust of de getroffenen wei goed
met de uitkeringen zul,en om
springen. 50 jaar lang zo zei hij,
moet ons volk een ktvart milliard
opbrengen. Dat legt de verplich
ting op, dat dit geld goed wordt
besteed.
In ieder geval wilde hij zeker
heid hebben, dat de uitkeringen
voor de huisraadschade in meube
len worden gestoken.
Het recht op 'n integrale scha
devergoeding vond hij zeer be
trekkelijk. Het eigendom wordt
nog te veel behandeld als een hei
lig huisje. Hjj zou het misdadig
vinden, als men ons nageslacht
zou belasten met 't bezitsherstel,
dat slechts voor een enkeling van
belang is!
Landbouwschade.
De heer De Ruyter (C.H.) was
de eerste, die over de landbouw
het woord voerde. Hij vond het
onbillijk, dat de landerijen, welke
in de oorlog zijn ondergelopen,
niet in deze schaderegeling zijn
begrepen. Ook had deze afge
vaardigde nogal critiek op het
feit, dat de pachtbedrijven buiten
de regeling van een integrale
schadevergoeding vallen. Zoals
bekend, is in het wetsontwerp de
bepaling opgenomen, dat een re
geling naar vervangingswaarde
mogelyk is voor woningen, waar
van de bouwkosten vóór Mei 1940
niet meer dan f 5000 bedroegen.
Ditzelfde geldt voor een pand dat
tevens bedrijfsruimte bevat. Hier
van kunnen dan de vooroorlogse
bouwkosten ten hoogste f 8000
bedragen. Een vereiste voor het
verkrijgen van deze integrale ver
goeding is echter, dat deze panden
door de getroffenen zelf of door
een zeer nabij familielid bewoond
werden. De pachters vallen dus
meestal buiten deze regeling. Zij
zullen dan ook, aldus spreker wei
nig behoefte hebben aan herbouw.
In de wet wordt tevens geregeld,
dat de schade aan bedryfsuitrus-
ting niet wordt vergoed, als deze
minder dan f 1000 bedraagt. De
heer de Ruyter achtte dit in strijd
met het standpunt van de minis
ter dat door deze wet de kleine
man geholpen wordt. Van deze
regeling zyn de kleine ambachts
man en kleine boer de dupe.
Ais een der laatste sprekers
van deze avond, kwam de heer de
Haas (K.V.P.) nog vertellen, dat
Hugo de Groot en nog "vele andere
schrijvers zijn aan te halen, die
van oordeel zijn dat oorlogsscha
de gemeenschappelijk gedragen
moet worden. Tot slot van deze
lange zitting kwam omstreeks 't
middernachtelijk uur nog de heer
Hofstra (Arb.) aan het woord,
die een uitvoerige beschouwing
gaf over de structuur en de wets
technische zijde van het wetsont
werp. Toen konden de Kamerle
den hun bed gaan opzoeken om te
dromen van de 71 amendementen,
die thans zijn ingediend.
De natuurwetenschap in
Zeeland na de Hervorming.
Vanwege het Prov. Comité van
de Vrije Universiteit te Amster
dam werd gisteravond in het
Schuttershof te Goes een open
bare vergadering gehouden, die
druk bezocht was.
In deze vergadering, die onder
leiding stond van ds J. v. d. Leek
uit Kapelle, werd door prof. dr R.
Hooykaas, hoogleraar aan de V.U.
gesproken over de natuurweten
schap in Zeeland na de Hervor
ming. Spr. gaf een inzicht in de
ontwikkeling van de natuurwe
tenschap, zoals die in de gouden
eeuw door verschillende theolo
gen met verrassende resultaten
werd beoefend, en waarbij bleek
de nauwe samenhang tussen theo
logie en natuurwetenschappen.
Met grote belangstelling we"d
het interessante betoog door de
aanwezigen gevolgd.
Na de pauze, werden door drs
G. J. Hoytink een aantal licht
beelden vertoond, die beoogden
enig inzicht te geven in de arbeid
in het scheikundig laboratorium
van de V.U.
De vermiste sloep van de „Ivar"
is ongeveer om acht uur Dinsdag
morgen op het strand van Ame
land aangekomen. In de sloep be
vonden zich zeven personen.
De mannen bevonden zich
lichamelijk in een redelijke toe
stand.
Zij hebben sinds de explosie 24
zeemijlen afgelegd en zyn in die
tijd 5 schepen gepasseerd. Vanuit
de sloep zijn toen lichtkogels af
geschoten, die vreemd genoeg niet
door de passerende schepen zijn
opgemerkt. De bemanning van de
sloep beweert namelijk dat zij op
enige dezer schepen de mensen
kon zien lopen, zodat de sloep op
zeer korte afstand moet zijn ge
passeerd.
Aan boord van de sloep zyn na
de explosie steeds deze zeven per
sonen geweest en niet acht, zo
als oorspronkelijk is gemeld.
Aan boord van de sleepboot
„Holland" bevinden zich tien ge
redde Denen.
Omtrent het lot van de overige
leden van de bemanning bestaat
nog steeds onzekerheid. Het aan
tal geredden en overlevenden be
draagt nu 19, namelijk de 10 op
de „Holland", de zeven, die op
Ameland zijn aangekomen en de
kapitein en de eerste stuurman,
die zich nog aan boord van de
„Ivar" bevinden. Een raadsel is
nog steeds hoeveel koppen de be
manning telde. De geredden op
Ameland beweren dat er 25 men
sen aan boord waren en de gered
den aan boord van de „Holland"
spreken over een bemanning van
24 koppen.
Herdenking Jubileum
„Jonge kracht".
Op 17 October was het 25 jaar
geleden, dat de ring van jongens
clubs „Jonge Kracht" van het
C.J.M.V. te Zaamslag werd opge
richt.
In het kader van dit jubileum
werd Zaterdagmiddag een feest-
vergadering gehouden voor de
jongens en de leiders. Na de ope
ning door de voorzitter en het
zingen van enige liederen hield de
goochelaar mr Figa de plm. 150
jongens, gedurende enkele uren op
de meest aangename wijze bezig
met zijn goocheltoeren, zingende
zaag, sneltekenen en zijn spreken
de pop.
De gulle lach van de jongens
vulde dikwijls de zaal en het lang
durig applaus, dat telkens weer
klonk, bewees wel op hoe hoge
prys de jongens deze middag stel
den. De jongens werden getrac-
teerd en kregen als jubileumge
schenk een toetje (Uit het leven
van de grote kindervriend) met
een gedrukte opdracht voorin.
De jongens boden aan de ring
een prachtige nieuwe vlag aan.
De middag werd met een kort
woord van de heer Verhaar,
jongenswerksecretaris van het
C.J.M.V. gesloten. Zondag 23 Oc
tober werd in de N.H. Kerk een
herdenkingssamenkomst gehou
den voor leiders, ouders en ver
dere belangstellenden, waarin
voorging ds G. P. van Itterzon,
N.H. predikant te 's-Gravenhage,
voorzitter van het C.J.M.V. De
spreker bepaalde zyn gehoor bij
2 Car. 2 14: En Gode zij dank,
die ons allen tijd doet triomferen
in Christus, en de reuk zijner ken
nis door ons openbaar maakt in
alle plaatsen.
Bij Warschau is een trein uit
de bocht gevlogen, waarbij vol
gens officiële Poolse berichten 19
doden zijn gevallen; volgens ge
ruchten zouden er echter 200 do
den zijn. Bij Avignon in Frank
rijk is een trein tegen een muur
gevlogen; tot dusver zijn er 11
doden. Op Java is een militair
vliegtuig verongelukt, waarbij de
twee inzittenden geen letsel be
kwamen. De Russische geheime
politie wil het ontvluchten van
steeds meer Oost-Duitsers naar
Zweden verhinderen. Twee En
gelse Lagerhuisleden zouden de
salarissen van ministers en parle
mentsleden graag met 25 ver
laagd willen zien. De Britse
conservatieven zullen een motie
van wantrouwen tegen de rege
ring indienen, i.v.m. de aangekon
digde bezuinigingsmaatregelen.
De burgemeester van Groningen
mr Cort v. d. Linden wordt bur
gervader van Den Haag. De
peningmeester van een Amster
damse buurtvereniging, kwam
gisteren bij de politie vertellen,
dat hij f 1885 van de vereniging
in zijn eigen zak had gestoken.
De kolenhandeiaar uit Berg en
Dal, die in Augustus te Ubbergen
2 kinderen doodreed, is veroor
deeld tot 1 jaar cel. De Apcl-
doornse melkrijder Dijkhuizen is
aangereden door een auto en aan
de verwondingen overleden. «- De
spoorwegarbeider van Hanswijk
uit Reeuwijk is in een keet door
benzinedampen gestikt. Nabij
Kaap Finisterre is van het Ne
derlandse schip „Alhena" een man
overboord geslagen, die nog niet
gevonden is. De bisschoppen in
Tsjecho-SIowakije vinden 't goed,
dat de preistens de eed van loyali
teit aan de regering moeten afleg
gen; zij zelf willen het echter niet
doen. In een nota aan de Joe-
'-o-Slavische regering heeft de
owjet-Unie de terugroeping van
de in Moskou verblijvende ambas
sadeur geëist. Gistermiddag ar
riveerden op Schiphol de 5 Ame
rikaanse senatoren, die een oriën
tatiereis maken door W.-Europa.
Het C. G. voor kinder
herstellingsoorden en
vacantiekolonies.
Voor de algemene vergadering
van de afdeling Goes van 't Cen
traal Genootschap voor Kinder
herstellingsoorden en vacantie
kolonies, die gisteravond in het
Schuttershof gehouden werd be
stond grote belangstelling.
Na het openingswoord van de
voorzitter, de heer A. de Roo, las
de secretaresse, mevr. Van der
Woude, het door ons reeds giste
ren gepubliceerde, jaarverslag
voor. Uit het verslag van de pen-
ningmeesteresse, mej. Van Liere
bleek, dat er een batig saldo in
kas is van f 522,91.
Het bestuur werd in zijn geheel
herkozen, met dien verstande, dat
in de plaats van mej. Wierts van
Coehoorn, die wenste af te tre
den, gekozen werd mevr. A. Buijs.
Dr Snoek blijft medisch adviseur.
Na dit huishoudelijk gedeelte
van de vergadering heeft dr P. K.
de Haas, kinderarts te Goes, een
causerie gehouden over het tot
stand komen van het C. G. en het
door het genootschap verrichte
werk.
In ons land begon men in 1880
naar Zwitsers voorbeeld, met het
uitzenden van kinderen naar va
cantiekolonies. Ook het C. G., in
1901 opgericht, begon hiermede
doch ging later over tot uitzen
ding van kinderen gedurende het
gehele jaar. In Nederland zijn
thans 30 verenigingen met 50
huizen waarvan het C. G. 11 hui
zen heeft met 1200 bedden. Na
een strenge selectie door schooi
en huisarts worden kinderen, in
de leeftijd van 5 tot 15 jaar, die
voor uitzending in aanmerking
komen, uitgezonden en wel gedu
rende een periode van zes weken,
welke vaak verlengd wordt, ter
wijl men door nazorg tracht deze
tere „plantjes" zoveel mogelijk
hun verworven gezondheid te
doen behouden.
Na deze lezing vertoonde de
heer Landsmeer van het C. G. een
instructieve film over het werk
in de koloniehuizen.
De heer Landsmeer toonde,
met een grappig, doch niettemin
reëel rekensommetje aan, dat de
afdeling Goes in haar 42-jarig be
staan een afdeling is die er zijn
mag. Niettemin is er geld nodig
en daarom zal a.s. Zaterdag een
collecte gehouden worden, waar
voor de voorzitter aan het slot,
aller belangstelling vroeg.
Stichting Schooltandverzor»
ging Middelburg verrichtte
goed werk.
Maandagavond vergaderde het
bestuur van de stichting School-
tandverzorging te Middelburg.
Het was de eerste vergadering na
de oprichting. Met de praktische
werkzaamheden werd echter
reeds in Maart van dit jaar be
gonnen.
Tien scholen voor lager onder
wijs traden toe waardoor 320 leer
lingen der eerste klassen konden
worden onderzocht. Een school
bestuur onttrok zich tot nu toe.
Blijkens het verslag van de
schooltandarts bleek dat in to
taal 110 vullingen waren aange
bracht. In het nieuwe schooljaar
gaat het onderzoek c.q. de behan
deling door, zodat na verloop van
6 jaar conserverende behandeling
van alle schoolkinderen mogelijk
is geworden. Voor het schooljaar
1949-1950 zijn dus nu twee klas
sen per school ingeschreven waar
door het aantal kinderen de 600
is overschreden.
Het bestuur betreurde, dat het
niet mogelyk gebleken is om di
rect alle schoolkinderen in het
onderzoek te betrekken zodat de
leerlingen van de hogere klassen
daarvan verstoken blijven. Dit
kan voor een groot deel opgevan
gen worden wanneer de onderwij
zers juist die kinderen trachten
te doordringen van een goed be
grip van de waarde van een ge
zond gebit. Speciaal voor de kin
deren die niet onder toezicht van
de schooltandarts staan is het
zaak, dat zij regelmatig hun gebit
laten controleren. Dat kost niets.
Voorts werden ter vergadering
de huishoudelijke zaken der Stich
ting besproken en de begroting
voor 1950 vastgesteld, deze sluit
met een nadelig saldo van f 652.
Zweeds stoomschip op wrak
gevaren.
Het Zweedse stoomschip Astri
van de rederij Brodin te Stock
holm is op de Schelde bij Zee-
brugge op een wrak gestoten en
aan de grond gezet. Het voorschip
maakt water.
De sleepboot Goliath uit Vlis
singen is uitgevaren. De Astri was
op weg van Antwerpen naar
Mombassa en meet bruto 2578
reg. ton, netto 1366 ton. Bergings
vaartuigen uit Antwerpen zullen
't schip naar Zeebrugge brengen.
KERKNIEUWS.
Ds P. de Bruijn te Krabben-
dijke heeft bedankt voor het be
roep naar de Geref. Kerk te Bun
schoten-Spakenburg.
De Nederlandse regering heeft
de Internationale Voedselraad
verzocht voor de komende verga
dering de toelating van Indonesië
als lid.
DE BILT ZEGT:
Kouder.
Zwaar bewolkt met nu en dan
buien. Wind geleidelijk ruimend
naar West, aan de kust tegen de
avond wellicht naar Noord-West
en gedurende lange tijd waaiend
met stormkracht. Kouder.
