Tegen Mittelstenscheid werd negen
jaar geëist
NIEUWS
Deens vrachtschip bjj Terschelling
op mijn gelopen
Koppigheid van Koning brengt Belgie's
eenheid in gevaar
SNIPPER
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Vergeten beloften?
Nog even arrogant als enkele jaren geleden
Renkummer verbleef 13 uur
in een put.
Kwestie Nieuw Guinea nog
niet opgelost.
Twaalf van de 24 opvarenden vermist
Laat hg terugkeren als tweederde van Belgen dit wil
Uitgave
Stichting „Zeeuwsch Dagblad".
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorst-
str. 90, TeL 2438, Giro 274289.
Kantoren: Vlissingen, Walstraat
83, Tel. 2754; Middelburg, Korte
Noordstraat 35, Tel. admini
stratie 2009; Telefoon redactie
2347; Terneuzen, Vlooswijkstraat,
Telefoon 2052.
ZEEUWSCH DAGBLAD
5e JAARGANG No. 1391
Abonnementsprijs 3.90 p. kwartaal
Franco per post ƒ4.
Advertentieprijs 16 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 5 cent per woord
DINSDAG 25 OCT. 1949
Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Directeur: JACQ DE SMIT
Met vaste medewerking van: Mr IV. F. E. Baron v. d. Feltz, Middelburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes,
Vlissingen; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; Dr K. Huizenga, Middelburg; J. Huijssen, Terneuzen;
H. Jansen, Mellskerke; Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; Ds C. Metselaar, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen.
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Woensdag: Zon op 7.23 u., onder
17.24 u. Maan op 13.48 u., onder
20.10 u.
Hoogwater op Woensdag 26 Oct.:
Vlissingen: 4.35 u. 2.12 m„ 17.00
u. 2.09 m. Terneuzen: 5.09 u. 2.27
m., 17.29 u. 2.25 m. Wemeldinge:
6.26 u. 1.76 m„ 18.43 u. 1.77 m.
Zierikzee: 6.07 u. 1.53 m., 18.26 u.
1.55 m.
Als nu 5 jaar geleden, dat door
de door bommenwerpers
aangebrachte dijkgaten het zee
water Walcheren overstroomde.
Naast Westelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen moest dit schoonste
onzer Zeeuwse eilanden worden
opgeofferd in de strijd tegen de
grote tyran, in de strijd ook voor
de bevrijding van ons Vader
land.
't Was in hun evacuatie-oor
den, dat de bewoners van 't ver
dronken Walcheren de zware
gevechten volgden, welke moes
ten brengen 't herrijzend Neder
land.
En toen de bevrijding van ons
gehele land eenmaal een feit
was, keerden zij, die geëva
cueerd geweest waren, zo spoe
dig mogelijk naar hun haardste
den terug, zochten ze hun eigen
land weer op.
Hun land, dat, toen het water
met veler hulp weer was ver
jaagd, zo sterk deed terugden
ken aan de vroegere eeuwen
met 'tgekrijs der meeuwen over
schorren en slikken.
Hun lachende velden, bossen
en tuinen waarvan ons volks
lied spreekt ze waren er wel
niet meer, doch Vaderland en
Regering zouden helpen en steu
nen zoveel ze maar konden
En in deze verwachting was
het, naast vertrouwen op Gods
bijstand en zegen, dat de bevol
king weer aan de arbeid toog.
Ze hoorden van allerlei hulp
en steun, terwijl ze zelf verbe
ten vochten, evenals hun voor
zaten van eeuwen terug, tegen
de gevolgen van het tijdelijk
baas zijn van de grimmige wa
terwolf.
Ze hoorden het, terwijl in
't geheel geen of slechts geringe
oogsten gewonnen werden en
ze slechts betrekkelijk kleine
voorschotten voor al hun verlie
zen ontvingen
Toch bleven ze vol vertrou
wen uitzien naar de door de Re
gering toegezegde steun en hulp.
Bleven ze evenals de ook
zwaar getroffen bevolking van
Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen
zich vastklemmen aan Ko
ninklijke woorden en ministe
riële beloften, plechtig afgelegd.
V\je zijn nu 5 jaar verder.
En onwillekeurig komt
thans de vraag op: Zijn al die
plechtige woorden en beloften
in vervulling gegaan?
Is de steun en hulp van de
Regering een zodanige geweest,
dat de oorlogsgedupeerden cn
zwaar getroffenen met een
dankbaar hart hun hoofden weer
fier en flink kunnen omhoog
heffen?
Dat ze niet meer achterge
steld zijn en worden bij hen,
wier have en goed niet door of
tengevolge van oorlogshandelin
gen is vernield?
Dat zij en ook vele andere
Zeeuwen zich geen '.weede-
rangs burgers meer behoeven te
voelen?
Is het in die vijf jaren zo ge
worden, dat men in Den Haag
met onze noden en moeilijkhe
den voortdurend ernstig reke
ning houdt?
f 1 ver de eerst uiterst trage
gang bij de wederopbouw
en de vergoeding der geleden
oorlogsschade zal ik niet in den
brede handelen; in vele gevallen
waren hier inderdaad grote
moeilijkheden te overwinnen.
Moeilijkheden, waarmee men
niet alleen in onze provincie
doch in geheel ons land te kam
pen had.
Anders wordt het echter als
met pertinent gedane toezeggin
gen en beloften geen rekening
wordt gehouden.
Zo was bijv. aan Vlissingen
door de Regering bij monde van
Minister Vos de terugkeer van
de Stoomvaart-Mij „Zeeland"
pertinent toegezegd.
Is deze toezegging ten volle
in vervulling gegaan?
En hoe staat het met de vrije
veren over de Wester-Schelde?
Het laatste woord hierover is
straks aan de beide Kamers der
Staten-Generaal, maar zonder
op de behandeling der begroting
van Verkeer en Waterstaat
vooruit te lopen, kan toch nu
wel reeds geconstateerd worden
dat het „een dubbeltje op z'n
kant" zal worden.
De gedane toezeggingen en
beloften, ze moeten wijken voor
financiële argumenten en be
zwaren.
In zeer sterke mate is zulks
ook het geval met het wetsont
werp inzake de vergoeding der
materiële oorlogsschaden, waar
van de behandeling door de
Tweede Kamer vandaag een
aanvang nam.
Morgen hierover meer.
N.
H.
Boeren krijgen één cent
minder voor melk.
De minister van landbouw
heeft de gemiddelde producen
tenprijs voor melk voor de op
6 November a.s. aanvangende
nieutée productie-periode vast
gesteld op 17,75 cent per kg melk
met 3,5 vet.
De wintermelkprijs voor de
boer zal 19,70 cent bedragen en
de zomermelkprijs 16,70 cent per
kg melk en bij een vetgehalte
van 3,5 Voor het thans ein
digende melkproductiejaar was
de gemiddelde melkprijs 17,75
cent per kg met 3,3 vet, zodat
de nieuwe prijs 1 cent lager is.
Deze nieuwe melkprijs voor
de boer heeft geen betrekking
op de prijs van de melk voor de
consument.
ZEELANDS MEEST GEHATE MAN VOOR ZIJN RECHTERS.
Hans Friedrich Mittelstenscheid was gisteren weer in vorm,
toen hy zich moest verantwoorden voor zyn daden als Faehbera-
ter van het Gewestelijk Arbeidsbureau te Middelburg in de pe
riode van Mei 1942 tot September 1944.
Hjj had zjjn snauwerig en knauwerig Duits nog niet afgeleerd.
Hjj zal het wel nooit afleren. Reeds bjj het getuigenverhoor klonk
zijn stem, die zovele Zeeuwen met afschuw zich zullen herinneren,
door de grote gerechtszaal van het gebouw aan 't Hofplein te Mid
delburg, slechts nauwelijks honderd meter van de plaats, waar hy
zyn hoofdkwartier had in de Wagenaarstraat.
Om ongeveer half elf opende de voorzitter van de Byzondere
Strafkamer voor Zeeland, mr W. Nieuwenhulzen uit Zierikzee, de
ze zitting, waarvoor een flinke publieke belangstelling bestond,
maar toch niet zó groot als voor deze zaak kon worden verwacht.
Maar kan men het iemand kwa
lijk nemen, dat hij niet nog eens
geconfronteerd wil worden met
de man, wiens anstaanjagende
naam een aantal jaren geleden
op schier ieders lippen zweefde.
Hoe het zij, er werd een keurig
geklede heer in blauw-grijs cos-
tuum binnengeleid.
Van top tot teen zag „Herr"
Mittelstenscheid er verzorgd uit.
Wie hem zo oppervlakkig bekeek,
deze licht hinkende man, zou hem
aangezien hebben voor een se
rieus ambtenaar, die voldaan is
over zijn eigen prestatie, het zó
ver te hebben gebracht.
Een lijvig dossier had hij in de
linkerhand en op enkele passen
vóór de groene tafel bleef hij
staan om een beleefde bui
ging te maken in de richting van
het Hof. Het leek wel, of hy de
heren, die voor hem zaten, even
taxeerde. Hoe ver kon hij van
daag gaan? Zelfbewust en arro
gant was en is deze man, het type
van de fanatieke Duitser, die al
leen maar weet, dat er een Füh-
rer was en die zweerde by het
„Gross Deutschland", dat de we
reld aan zich zou onderwerpen.
ZONDER HART.
Gevoel scheen deze man niet te
bezitten. Een persoonlijkheid? Ja,
zeker wel, maar wat voor één!
Een man, voor wie niets overbleef
toen de mythe, waarin hy geloof-
de, een illusie bleek te zyn.
Geloofde hy gisteren inderdaad
dat hij er finaal naast is geweest?
Dat de roes van machtswellust,
waarin hij zoveel onheil heeft ge
sticht, voorgoed tot het verleden
behoort Hoe langer men deze
man bekeek, hoe meer men van
hem walgde. Hier zat niets echts
meer in. Deze man moet alle
menselijke overwegingen bewust
hebben uitgeschakeld en hy moet
een bezetene zijn geweest, die
slechts aandacht had voor bloed
en bodem.
Correct antwoordde hij op een
vraag van de voorzitter, dat hy
de Nederlandse taal goed ver
stond, maar dat hy zelf liever
Duits sprak. Dat werd hem toege
staan en weer trok men onwille
keurig een vergelijking met zijn
glorietijd, toen iemand, die als be
schuldigde terechtstond, niet veel
gelegenheid had wensen naar vo
ren te brengen of zichzelf te ver
dedigen
Er was later, bij het getuigen
verhoor, geen seconde, waarin zijn
aandacht verslapte. Zonder onder
breking ging zijn potlood over het
papier, vast en zelfbewust. Op
iedere opmerking der getuigen
mocht hy vragen stellen en hij
maakte er een dankbaar gebruik
van, op een wyze, die soms deed
denken, dat hij de president was.
Hy had er een bril by opgezet,
die hy alleen afnam, wanneer hij
een vraag stelde.
VELE MALEN „NEIN"!
Toen hy zelf werd verhoord,
klonk ontelbare malen zyn
„nein!" door de zaal. Zyn recept
van-ontkenning was bekend en
beproefd: „ik vogde slechts de in
structies van mijn superieuren op.
Ik heb niets bevolen, doch slechts
opdrachten uitgevoerd".
In zyn requisitoir accepteerde
de Officier van Justitie, jhr mr
Verspyck, dit excuus echter niet.
Hy wees op excessen van Mittel
stenscheid» kant: „Deze man zond
zelfs mensen uit, die niet onder
de bestaande bepalingen vielen cn
ouder waren. Het staat voorts
vast, dat hy meermalen hem on
welgevallige politieke tegenstan
ders uitzond. Op het „Befehl 1st
Befehi" kan hy zich niet beroe
pen. Zelfs arresteerde hy de
vrouw van een onderduiker. Al
les overwegende eis ik een gevan-
nisstraf van negen jaar met af
trek".
VERHOOR DER GETUIGEN
In deze zaak werden vyf getui
gen a décharge gehoord. De eer
ste was ue heer L. J. Ccné, an.b-
te naar G.A.B., die mededeelde
dat hem bekend was, dat Mittel
stenscheid soms naar mannen
ging die met verlof uit Duitsland
terug waren, om te vragen naar
hun bevindingen. Dan ontving hy
vele klachten, vooral ook over 't
verbreken van contracten door
Duitse werkgevers, zodat het hem
bekend was, hoe de toestanden in
Duitsland waren.
Deze getuige aarzelde steeds
concrete antwoorden te geven en
op diverse vragen gaf hy voor
tweeërlei uitleg vatbare antwoor
den. Zo antwoordde hy op de
vraag, of Mittelstenscheid fel en
niet menselijk in zyn optreden
was, dat hij zich steeds aan zijn
instructies hield. Die achtte hy
getuige, zelf ook streng. Getuige
verklaarde, dat hij soms wel eens
mensen naar Mittelstenscheid
doorzond. Hy wist echter, dat het
dan een „hopeloos geval" was,
hoewel het hem ook bekend was,
dat er wel eens vrijstellingen door
de ex-Fachberater werden gege
ven. Even later vertelde getuige,
dat Mittelstenscheid in het begin
gematigder was dan later. Mittel
stenscheid stond op en vroeg:
„Lag dat aan mij of aan de voor
schriften?" De Proc.-fiscaal ant
woordde: „Misschien wel aan het
verloop van de oorlog!"
Een tweede getuige décharge,
de heer M. v. d. Velde, ex-ambte
naar G.A.B., verklaarde, dat Mit
telstenscheid steeds opdrachten
gaf tot insluiting in het Huis van
Bewaring. N.S.B.-ers trok de ver
dachte beslist niet voor, aldus de
ze getuige, maar zeer fijntjes
merkte de Proc.-fiscaal op, dat
N.S.B.-ers van uitzending werden
vrijgesteld
De heer I. Janse, opzichter Hei
de Mij te Middelburg vertelde, dat
in de bezetting een zekere De Ry-
ke uit Middelburg in het Huis van
Bewaring was opgesloten. Ge
tuige heeft toen met een ander
Mittelstenscheid opgezocht, op
hun verzoek werd De Rijke vrij
gelaten. Hy moest echter naar
Duitsland. Als hij niet zou gaan,
moest Janse in zijn plaats. Toen
De Rijke onderdook werd Jansë
bij Mittelstenscheid geroepen, die
hem nu wilde uitzenden. Nadat
getuige gezegd had, dat het hem
tegenviel van Mittelstenscheid
en dat hij toch niet kon helpen
heipen, dat De Rijke onderdook,
zei verdachte tegen hem: „Ga
weg ik wil je niet meer zien".
Daarmede liep het af.
HET VERHOOR.
Nadat nog als getuigen a dé
charge waren gehoord de heren
C. Heijstek en P. Rijken, beiden
te Middelburg, volgde het ver
hoor van Mittelstenscheid zelf.
Hij begon met te verklaren,
dat hij niet wist, dat Nederland
met Duitsland in oorlog was,
want Nederland had toch im
mers gecapituleerd? Hij kon niet
begrijpen, dat de oorlogstoestand
daarna nog voortduurde.
Zijn taak was: het toezicht op
de naleving van Duitse bepalin
gen. Hij bezat geen politieke be
voegdheid en evenmin de be
voegdheid tot straffen, zo ver
klaarde hij. Van zijn superieuren
ontving hij richtlijnen, die hij
opvatte als „dienstaanwijzingen",
maar niet als bevelen. Het ver
schil maakte hij niet duidelijk.
In uiterste gevallen mocht hij
vrijstelling geven, maar in het
algemeen moesten de aangewe
zenen naar Duitsland.
Het was volgens Mittelsten
scheid volkenrechtelijk volkomen
toegestaan mensen uit bezet ge
bied in het vijandelijke land te
werk te stellen. Deze kwestie
was volgens verdachte uitvoerig
besproken in een vergadering
van nazi-kopstukken, waar men
tot deze conclusie was gekomen.
Ook nu nog was hij van mening
Een inwoner uit Renkum, ze
kere H., die enige dagen te Well
heeft gelogeerd, heeft aldaar
een zeer benauwd avontuur
meegemaakt. De man, die zich
zeer voor oudheidkunde inte
resseerde, is gaan neuzen op het
kasteel, waarbij z'n nieuwsgie
righeid vooral uitging naar de
ruïne van een afzonderlijk cp
een heuvel staande toren, de zo
genaamde drakentoren, nog van
oudere datum dan het eigenlijke
kasteel. Met behulp van een
lantaren was hij in de ruïne
doorgedrongen, waar hij onver
hoeds over losliggende stenen is
uitgegleden en in een diepe put,
de „ijskelder", waarin vroeger
uit de vijvers gehakt ijs, toege
dekt met turfmolm werd be
waard is gestort. De Gel
dersman kwam er weliswaar
met een pijnlijk gevoel aan rug
en benen af, maar verkeerde
toch in een allesbehalve opge
wekte stemming, daar hy met
geen mogelijkheid kans zag zich
uit de put te werken en de ruïne
zo afgelegen van de weg staat,
dat ook van hulpgeroep weinig
te verwachten was. De onfor
tuinlijke toerist kwam tot de
bevinding, dat twee kastanjes
en een suikerklontje z'n povere
mondvoorraad was en rekende
uit, dat deze voorraad drie da
gen strekte, waarna hem het
treurig lot wachtte van het dode
konijn, dat z'n kerker deelde.
Mismoedig heeft de Renkummer
13 uur lang in de put gezeten.
Toen hij 's avonds laat nog
steeds niet was teruggekeerd,
heeft men de politie gealarmeerd,
die hem al spoedig vond.
dat deze uitzending volken
rechtelijk toelaatbaar was.
Met nadruk ontkende Mittel
stenscheid, mensen voor straf of
als represaillemaatrege te heb
ben uitgezonden, ook niet het per
soneel van het voedselcommis-
sariaat. Verder vertelde verdach
te het Hof, dat hij nooit één ar
beider meer had uitgezonden,
dan nodig was en dat hij voorts
nimmer iemand deporteerde,
van wie hij wist. dat deze anti-
Duits was. Naar zijn mening had
Zeeland zeker niet het hoogste
percentage uitzendingen. Ten
slotte erkende hij een vrouw,
wier man was ondergedoken, te
hebben doen arresteren, maar dit
had met represaille niets te ma
ken.
REQUISITOIR.
In zijn requisitoir zei de Offi
cier van Justitie o.m. dat Mit
telstenscheid niet alleen een oor
logsmisdadiger is, maar ook één
der meest gehate figuren in Zee
land. Dat kwam vooral door de
wijze, waarop verdachte zijn taak
vervulde. Zijn naaste medewer
kers zeggen, dat hij zonder scru
pules was en geen aandacht
schonk aan de sociale noden van
zijn slachtoffers. Deze man was
hardnekkig en hoe slechter de
militaire situatie werd, hoe bru
ter hij optrad. De Duitse instruc
ties waren voor hem het mini
mum. De Officier van Justitie
achtte verdachte schuldig aan 't
misdrijf van mensenroof.
PLEIDOOI.
De verdediger, mr C. M. van
Leeuwen te 's-Hertogenbosch,
wees erop, dat op alle gebieden
van hoog tot laag de Nederlan
ders zelf aan allerei Duitse maat
regelen hebben medegewerkt.
Op de arbeidsbureaux zaten Ne
derlanders, die niets met de N.
S.B. te maken hadden. Maar wat
hebben ze niet voor de uitzen
ding gedaan. Moesten de Duit
sers niet hierdoor tot de conclu
sie komen, dat zij niet in strijd
met het volkenrecht handelden.
Het is typisch, dat Münzer een
mooi leventje in Duitsland heeft
en dat Mittelstenscheid thans
nog hier zit. Spr. had de indruk,
dat verdachte speciaal naar Ne
derland is gebracht omdat men
dacht, dat hij een functie in een
standgericht had vervuld. Alle
andere Fachberaters op één na
zitting allang in Dpitsland, even
als zijn chefs.
De eis achtte hij buitensporig
hoog, en hij drong erop aan hem
geen belangrijke straf te geven.
Hij zit al van 1945.
Tenslotte kwam Mittelsten
scheid zelf nog aan het woord.
In een zeer „gründlich" pleidooi
verklaarde hij niets anders dan
zijn plicht voor Duitsland te heb
ben gedaan en dat op menselijke
wijze.
De uitspraak werd bepaald op
Maandag 31 October a.s.
Resultaten weekeind-conferentie.
De resultaten van de weekeind-
conferentie ten huize van de Ne
derlandse minister van Buiten
landse Zaken zijn niet onbevredi
gend, aldus verneemt de speciale
correspondent van het A.N.P., of
schoon het belangrijkste punt van
bespreking, de status van Nieuw
Guinea, niet tot oplossing is ge
bracht.
De bereikte resultaten zouden
gisteravond nogmaals in de ver
gadering van de centrale commis
sie ter sprake komen.
Naar verluidt heeft ook de spe
ciale commissie voor de schulden
regeling een voorstel geformu
leerd. Dit voorstel zal nader wor
den bestudeerd door de verschil
lende delegaties.
De republikeinse delegatie heeft
gistermorgen de voorlopige con
stitutie van de R.I.S. uitvoerig be
sproken. Naar wij vernemen zou
in deze voorlopige constitutie be
paald zijn dat de Republiek de
gebieden zal omvatten haar toe
geschreven door de overeenkomst
van de Renville, met uitzondering
van Zuid-Asahan, dat by de Ne
gara Sumatra's Oostkust zal
blijven.
's Werelds grootste diamant
mijn, de premier Mine bij Pre
toria, zal begin Januari a.s. wor
den heropend.
Het 2219 bruto metende Deense vrachtschip „Ivar", dat zonder
lading op weg van Hamburg naar Rotterdam, is gisteravond 20
rnjjl ten Noord-Westen van Terschelling op een mijn geopen. De
„Ivar" had een bemanning van 23 koppen onder kapitein Lar-
sen. Vanochtend vroeg waren nog 12 manschapen vermist. Vier
waren te water geraakt en acht waren in een sloep afgedreven.
De motorreddingboot „Dorus
Rijkers", voer onmiddellijk uit en
ook de sleepboot „Holland" van
Terschelling zette koers naar het
in nood verkerende Deense
schip De „Dorus Rijkers", die in
De;i Helder is gestationneerd kon
eerst tegen het middernachtelijk
uur bij de „Ivar" komen. Met
flambouwen gaf de bemanning
noodseinen, daar de radio was
uitgevallen.
Om acht uur kreeg de kust-
wachtpost op de vuurtoren
„Brandaris" weer radiografisch
contact met de „Ivar", die met
een noodzender werkte. Inmid
dels had de bemanning van het
Deense schip getracht een sloep
met vijf man uit te zetten. Deze
poging mislukte echter jammer
lijk, doordat de sloep bij het uit
draaien uit de davids viel. De
sleepboot „Holland", die kort na
half negen langszij kwam, zag
kans twee der opvarende over te
VRACHTSCHIP „CARBET" TE VLISSINGEN TE WATER
GELATEN.
Van de werf der N.V. Koninklijke Maatschappij „De Schelde" te
Vlissingen is het eerste van de twee voor rekening van de Com
pagnie Génerale Atlantique te Parijs in aanbouw zijnde sche
pen, de „Carbet" met goed gevolg te water gelaten. Het schip
is bestemd voor de dienst tussen Frankrijk en de Caraïbische
Zee. Een unicum bij deze teioater lating is het jeit, dat het
schip, geheel afgebouwd, de helling verlaat. Het moment van de
tewater lating. Op het voorschip van het geheel afgebouwde
vaartuig ziet men de gasten.
Spaak over de Belgische koningskwestie.
Aan de vooravond van de be
handeling in de Belgische senaat
van het voorstel tot het houden
van een volksraadpleging over de
terugkeer van Koning Leopold
naar België, heeft Paul Spaak
gisteravond voor de nationale ra
dio-omroep een redevoering ge
houden, waarin hy de Belgische
bevolking met nadruk wees op de
gevaren, die aan een volksstem
ming verbonden zijn voor de een
heid van het land.
„Indien de koning werkelijk
groot is en indien hij werkelijk
trouw is aan hetgeen hij reeds zo
dikwijls heeft verklaard: „Ik geef
mij geheel aan België", dan moet
hij begrijpen, dat hij onder de hui
dige omstandigheden moet aftre
den in het belang van de rust In
het land en van de eenheid der
Belgen. Indien de vorst de nood
zakelijkheid van zijn aftreden niet
vermag te zien, dan zou hij, zei
Spaak, moeten verklaren dat hij
slechts naar België zal terugke
ren, indien hij 66 procent der
stemmen in het gehele land op
zich weet te verenigen. De volks
raadpleging zou in dat geval dus
geen gewestelijk doch een lande
lijk karakter moeten dragen. In
dien de koning 66 procent der
stemmen behaalde zou hij zonder
verdere discussie automatisch te
rugkeren naar België. Mocht hij
echter beneden de 66 procent blij
ven, dan zou hij onmiddellijk moe
ten aftreden ten gunste van zijn
zoon.
Spaak begon zyn toespraak met
de Belgische regering te verwyten
dat zij door het ingediende voor
stel tot het houden van een re
gionale volksraadpleging de een
heid en zelfs het bestaan van de
Belgische natie op het spel zet.
„De verblinding van enkele poli
tici en de koppigheid van de ko
ning", zo riep hij uit, „dreigen
België te vernietigen".
NIET MEER VAN ALLE
BELGEN.
De koning zal in Wallonië ze
ker niet de meerderheid verwer
ven, zei Spaak, en wie de separa
tistische tendenzen wil aanwak
keren, die sedert de oorlog in
Wallonië zijn waar te nemen, kan
hiertoe geen beter middel gebrui
ken dan deze gewestelijke volks
raadpleging. De vorst zal daar
entegen een grote meerderheid
hebben in Vlaanderen en welk een
smaad zou de Vlamingen worden
aangedaan, indien de koning on
danks het behalen van 55 procent
der stemmen, afstand deed van
de troon.
De koning heeft steeds gezegd,
dat hij niet de vorst wenst te zijn
van een partij, van een gewest of
van een bepaalde klasse, doch van
alle Belgen, dit laatste zal hij
nimmer meer zijn. Laat de vorst
evenwel accepteren, dat onbe
twistbaar aangetoond wordt, dat
zijn terugkeer door het overgrote
deel van het Belgische volk wordt
gewenst. Laat hij daarom afzien
van de thans door hem vastge
stelde 55 procent en laat hy ver
klaren, dat hij slechts zal terug
keren indien twee-derde der Bel
gen dit wil.
Gebedsweek C.J.M.V.
Van 13 tot 19 November
wordt de jaarlijkse wereld
bondsgebedsweek van de wereld
bond van Jongemannenvereni-
gingen gehouden.
HERMANDAD DEELDE
GELIJK OP.
Gisteren speelde een elftal van
de Goe-e politie te Terneuzen te
gen een elftal van de politiesport-
vereniging aldaar. De match ein
digde in een gelijk spel (11).
Hoffman gaat belangrijke
rede houden.
Volgens de „New-York Ti
mes" zal Paul Hoffman, de lei
der van de Economie Coopera
tion Administration, 31 October
a.s. een rede houden voor de
raad van de organisatie voor
Europese economische samen
werking, welke een keerpunt
in het Europese herstelprogram
ma zal betekenen.
De correspondent te Parijs
van dit blad voorspelt, dat
Hoffman met nadruk zal ver
klaren, dat de voortzetting van
de Marshallhulp gedurende vier
jaar minder zeker zal worden,
indien de deelnemende landen
niet op meer overtuigende wijze
aantonen, dat zij de noodzake
lijkheid van een vrijere handel
en van de onwisselbaarheid der
Europese valuta's inzien.
Engeland gaat bezuinigen.
Recepten niet meer kosteloos.
Attlee, de Britse minister-pre
sident, heett een aantal bezuini-
gingsmaattregelen bekend ge
kend gemaakt, die in totaal een
deflationair effect van ongeveer
200 millioen pond sterling per
jaar zullen hebben. Hieronder
vallen: 30 millioen pond sterling
op defensie, 35 millioen op de
woningbouw, 140 milioen op de
kapitaalsuitgaven, 5 millioen op
onderwijs, 6 mililoen op de land
bouw, 1 millioen op de kosten
voor het „festival of Britain" en
10 millioen op het nationale ge
zondheidsplan, door een maxi
mumprijs van een shilling te re
kenen voor elk voorgeschreven
medicament. Tot dusver waren
alle recepten kosteloos.
Er is verder een verhoging van
de maximumverkoopprijzen aan
gekondigd voor benzine en pe-
troleumproducten. Benzine aan
de pomp zal voortaan anderhalve
penny per gallon duurder kos
ten.
nemen. Inmiddels was ook de
sleepboot „Oceaan", van Ter
schelling uitgevaren. Van de
„Ivar" werd intussen een tweede
sloep over boord gezet. Ditmaal
met acht man. Deze kwam goed
op het water terecht, doch dreef
later in de avond af en was niet
meer te vinden.
WEINIG ILLUSIES.
De in Oostmahorn liggende
reddingboot „Insulinde" kreeg
opdracht speciaal te zoeken naar
de vijf schipbreukelingen, die bij
de mislukte manoeuvre om de
eerste sloep over boord te zetten,
te water waren geraakt.
De sleepboot „Holland" was
vannacht bezig het half gezonken
schip op sleeptouw te nemen en
op het strand van Terschelling
aan de grond te zetten.
De reddingboten „Dorus Rij
kers" en „Insulinde" zetten on
vermoeid hun pogingen voort de
sloep of nog in leven zijnde
schipbreukelingen, die op de
Noordzee mochten ronddrijven,
te ontdekken.
Een van het vliegveld Valken
burg opgestegen marinevliegtuig
zocht de zee af.
Helaas maakt men zich op de
reddingboten en op Terschelling
weinig ilusies over het lot der
vijf Denen, die bij de mislukte
poging om de eerste sloep uit te
zetten, in zee terecht kwamen.
De sleepboot „Holland", die
reeds twee man van de „Ivar"
had overgenomen, heeft in de
loop van ile avond met levens
gevaar voor de bemanning van
de sleepboot zowel als die van
de Deen, nog acht schepelingen
aan boord genomen, zodat de
„Holland" dus in totaal tien
schipbreukelingen aan boord
heeft. Radio Scheveningen heeft
een oproep uitgezonden aan al
le schepen, die zich tussen Den
Helder en Terschelling bevinden
om te zoeken naar de dertien
vermiste opvarenden.
De V.O.M.O. vergaderde te
Goes.
Gisteravond vergaderde onder
voorzitterschap van de heer A. C.
Korstanje in het „Slot Ostende"
te Goes de V.O.M:0. Mevr. C.
Vleugel-Florissen uit Vlissingen,
lid van het hoofdbestuur, vertelde
op deze samenkomst van 't werk
van V.O.M.O., waarbij thans in
totaal 15000 leden aangesloten
zijn. Zy zei, dat de V.O.M.O. heel
vaak verkeert beoordeelt wordt,
en deelde mee dat men zich alleen
ten doel stelt, dat de beloften van
de regering aan de militairen
Overzee gedaan, nagekomen wor
den. En dan heeft verder alles
wat met deze militairen verband
houdt, zoals ook het geknoei met
de vrystellingen, de belangstel
ling. Er worden momenteel pogin
gen gedaan, zei Mevr. Vleugel, om
te komen tot samenwerking tus
sen de V.O.M.O. en andere orga
nisaties, die voor de jongens in
Indonesië werken; zoals de Band
Nederland-Indonesië. Het laatste
deel van de vergadering verliep
nogal komisch, o.m. doordat en
kele leden het openingswoord van
de voorzitter critiseerden.
Gisteren is over de gehele we
reld de dag der Verenigde Naties,
de organisatie die vier jaar gele
den haar werk begon, herdacht.
President Truman legde in New
York de eerste steen voor het
nieuwe V.N.-gebouw en minister
Stikker hield gisteravond voor de
radio een rede. Bij Texel is gis
teren het wrak gevonden van de
jol, die Zondag met twee personen
uit Den Helder, werd vermist.
Van de mannen geen spoor. In
Nymegen is gisteren de duizend
ste woning welke daar na de be
vrijding werd gebonwd, opgele
verd. De Groningse Nutsspaar-
bank gaat de rente met ingang
van 1 Januari met een kwart pro
cent verhogen. Bij het station
EdeWageningen vloog gisteren,
door kortsluiting, de motorwagen
van een electrische trein in brand.
Alleen de locomotief werd ernstig
beschadigd. De voormalige po-
litiecommandant te Bussum E. L.
Woerts, is wegens zijn pro-Duitse
handelingen tot 14 jaar veroor
deeld. Directie en personeel van
de Haagse duinwaterleiding heb
ben gistermiddag op eenvoudige
wijze het 75-jarig bestaan ge
vierd.
Commissaris der Koningin zal
Verzetstentoonstelling te
Middelburg openen.
In tegenstelling tot vroegere
berichten vernemen wij thans, dat
de Vriendschapstrein, die momen
teel een tournee maakt door Ne
derland en die op 28 en 29 Octo
ber a.s. naar Middelburg zou ko
men, niet op deze data komt, doch
op Woensdag 2 en Donderdag 3
November a.s. Het ligt in de be
doeling, dat de Commissaris der
Koningin Jhr Mr A. F. C. de
Casembroot Woensdagmorgen te
11 uur de tentoonstelling van het
verzet, die in de wagons is onder
gebracht, zal openen. Verder zul
len worden uitgenodigd de leden
van het Provinciaal bestuur, B. en
W. van Middelburg en andere per
sonen
Gedenksteen voor overleden
directeur van Zeevaartschool
te Vlissingen.
Het comité, dat destijds werd
gevormd om een gedenkteken op
te richten ter nagedachtenis van
wijlen de heer S. Visser, in leven
directeur van de „De Ruyter"-
zeevaartschool te Vlissingen, is
met zijn taak gereed gekomen. De
keuze is gevallen op een gedenk
steen op het graf, welke op 29
October a.s. zal worden onthuld.
De steen, die werd ontworpen
door de heer Koekoek te Heem
stede, vertoont een afbeelding van
de driemansbark „Slamat", waar
op de overledene als stuurman
heeft gevaren.
In
DE BILT ZEGT:
Niet veel wind.
de loop van de dag toene
mende bewolking met voorname
lijk in het zuiden van het land
enige regen. Aanvankelijk weinig
wind, later tot matig toenemende
zuidelijke wind en weinig veran
dering in temperatuur.