Goes gaat het volgende jaar feest vieren.
Ter ere van zijn ontstaan.
W est-Zeeuws-Vlaamse
IBrievenI
EKICiRTJi
Practisclie hulp voor Merdekavrijheid,
alleenstaanden.
Verouderde provinciewet vraagt herziening.
DE GROTE DAG DER BEVRIJDING.
EDNA EARL
Het ontstaan van het Pausdom.
Schoenzolen van plastic
Waar Goes ontstond.
Bond van Christelijke Jonge
Boeren- en Tuinders
organisatie.
feuilleton
Een kou, een griep
Zaterdag 22 October 1949
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 4
Er liep door het gehucht een wonder gerucht. Nu moet men met
geruchten altijd een beetje oppassen; er zijn allicht meer valse
dan die op waarheid gegrond zijn.
WU zullen maar direct met de deur In huls vallen en u zeggen,
wat wjj enkele dagen geleden hoorden vertellen: Goes heelt het
plan volgend jaar een groot leest te organiseren! Een leest ter ere
van zjjn ontstaan.
(waarover in een volgend artikel) I
geeft in 1417 een oorkonde, dat zij
Schout, schepenen ende Raden
Merdeka!
Dit woord aldus de „Maas-
GEDIPLOMEERD BEDELAAR" bode*', zou men op de Ronde-
Ds J. A. Vissccher, de geniale Tafel-conferentie, inalle zalen,
onser goeder stede van der Goes oprichter van de Ver. Nederl. hotelkamers en -hallen, in alle
consenteert (toestaat) het ver- Centrale voor Practische Hulp hoeken en gaten, waar formele
sterken en voorzien dier stad met aan alleenstaanden te Groesbeek, 9 informele besprekingen wor-
vesten en poorten". gebruikte deze naam meermalen gevoerd, in felstralend licht
De zeven poorten van Goes zijn als ondertekening van een brand- m?f. schitteren,
alle verdwenen, zoals in de meeste brief om contanten voor zijn in- Wont dit ene woord: merdeka
steden (hulde aan Zierikzee, dat stelling, die dit jaar haar twintig- overheerst de gehele conferen-
ze nog bezit), enkele namen her-'jarig bestaan vierde. I }i®" Vrijheid willen eisen
I kerke en Nisse, gewilde woon- inneren er nog aan, de wallen be- Zijn Godsvertrouwen, doorzet- de Indonesiërs; en dan in
van p sen van moerasvlogels enhoeven de stad niet meer te be- tingsvermogen en grote liefde d® toegezegde vorm van werke-
Om de eerste ie e °a"ze"-. schermen tegen een dreigende vü- voor zijn minder bedeelde mede- v°üedige en onvoorwaar-
de geboorte van Aardig verzonnen, maar nie- an(j zouden dat ook niet meer mens werden beloond, want thans delijke souvereimteit.
opvangen moeten we vele eeuwen mand gelooft het meer. En toch kunnen en zljn in een wandelparkstaan er in het kleine Groesbeek' Paa"n ligt de sleutel van de
terug in de geschiedenis. blijft de gans in het Goese wapen. herschap€n 6 tehuizen voorkinderen vrou-'ëehele conferentie, en waar-
Als we de kroniekschrijvers, deEn men gaf de Zuidelijke poort J En om poorter te worden, be- wen en mannen. jschijnlijk ook van hetgeen ginds
archieven en de oorkondeboeken zelfs de naam van Ganzenpoort hoeft men niet zoals vroeger een De Centrale P. H., heeft als op Java en Sumatra gebeurt.
met als windwijzer een gans en i,ewjjs van goed gedrag te tonen,1 doel: Hulpverlening aan alleen-' Vrijheid, waarvan men alle
°P t ogenblik is er nog een Gan- Qf een oortie was aan de kerk te staande nersnnpn van elke leef- geluk en welvaart verwacht.
zenpoortstraat,
poort uitliep.
die eens op deze
nagaan, zien we dat in het jaar
776 voor het eerst de naam voor
komt. Niet de naam zoals we die
tegenwoordig schrijven, maar we
lezen daar de naam Gosaha, dat
door alle historieschrijvers als de
oudste aanduiding van Goes
wordt beschouwd. het woord P°°rt®? le®str
In het oorkondeboek van Hol-denkt aan een versterkte stad
land en Zeeland wordt dit jaartal i muren en wallen.
Dorp of stad?
geven, een paar stopen wijn oftijd of gezindte, die door maat-! Vrijheid echter, die door velen,
wat geld aan burgemeester enschappelijke oorzaken of persoon- °ok in Indonesië, met de groot
baljuw, maarheeft men te- lijke aanleg niet in staat zijn zich- ste bezorgdheid wordt tegemoet
genwoordig een vestigingsvergun-zelf te handhaven. Deze hulp be-1 gezien. Want vrijheid vereist
ning nodig, om de Ganzenstad te staat in verzorging in gezinnen of naast rijpheid ook een diep ver
mogen bewonen. tehuizen en het verschaffen van 1 antwoordelijkheidsbesef; en ze-
Het is de bedoeling in de ko- passende arbeid, in algemeen ker niet minder de bereidheid
nauwkeurieer aangeduid met I Tot het jaar 1405 wordt steeds mende maanden, in verband met christelijke geest en gezinssfeer, om de diep begeerde vrijheid
rie*toevoeeine- Anno VIII glo- gesproken van het dorp Goes, het feestelijk herdenken van het In een gesticht horen ze niet, ook aan anderen te gunnen, haar
riosi regis Karolï" dat betékent maar in dit jaar lezen we voor 't 1175-jarig bestaan op een jaar na in een zenuwinrichting evenmin, in anderen te eerbiedigen,
in het iaar 8 van de regering van eerst van de stad in een brief van van het bloeiende centrum van maar in de tehuizen van de Cen-1 Durft men dit niet, kan men
Karei de Crote Dat klont precies graaf Willem van Beieren (Wil-j Zuid-Beveland, waar geen ganstrale P. H. gaan ze zich onder het niet, dan verandert de voor
lomi UT) /lie 1D...OV. uro4- man ItafUiOnVltnn 71)11 1 rrnntln nn Lnrmiir\/\n>4n Inirlinrr ittonn 7inVt vnlf ïrnflrmarton t tt. üUoirl In
want deze bekende vorst is in 768
aan de regering gekomen.
We moeten de naam
lem VI), die „onse liever ende ge- wat men toch verwachten zou goede en begrijpende leiding weerj zichzelf verkregen vrijheid in
trouwer stede van der Goes haar maar de ooievaar pas geleden de nuttig voelen, zodat ze na verloop een gruwelijke terreur voor de
Gosaha rechten, priviliën, handvesten en 13.000ste inwoner bracht, enkele j van tijd hun plaats in de maat-anderen. En men behoeft de
opvatten als een riviertje en te-
gelijk als een nederzetting hier-
aan. Want we lezen ook van de
villa Gosaha; geen villa zoals er j
nu zoveel fraaie aan de buiten-
kant van Goes staan, maar een
stevig huis of ook wel een troepje j Vergadering A.R. Statenleden
van een stuk of zeven, acht bij
elkaar. Dat zou dan de oorsprong
keuren" bevestigt. En diens doch- historische artikelen over Goes en
dochter Jacoba, de welbekende zijn wedervaren te plaatsen.
I Ook ten aanzien van de verant
woordingsplicht, zelfbestuur en de
schappij weer kunnen in nemen, oren slechts te luisteren te leg-
De oorlog heeft de gebouwengen, niet alleen in kringen van
zwaar beschadigd en de vijand de minderheden, en de gewich-
roofde de gehele inventaris. Nee,
wij besparen u het droevige ver
haal hierover, maar wij moeten
u wel vertellen dat ondanks de
oorlogsschuld van 200.000 gulden
(Van onze Utrechtse corr.) I bevoegdheid inzake grenswijziging de arbeid weer op volle toeren
an Goes zijn.
Wanneer Goes ontstond.
Wij noemden het jaar 776. En
i of samenvoeging der gemeenten draait en dat het aantal verzorg-
Op de te Utrecht gehouden ver- j^d de heer Jansen Maneschijn den in de tehuizen het maximum
gadering der sectie Statenleden nog wel wat op zijn verlanglijstje, heeft bereikt, terwijl het aantal
van 't verbond van verenigingen De meeste aandacht wijdde hij 1 aanvragen om hulp nog legio is.
'echter'aan het beleid der gedepu-j Er moet dus uitgebreid worden.
ais we nu eens gaan reaene.., van ant,revolutionaire gemeente- teerde gtaten by het toezlcht opMaarhoe kanBdat met al die
°e.s 1171 volgend jP en provinciebestuurders, heeft de gemeenten. De spreker achtte schuld? Er moet geld komen voor
teld 1174 jaar bestaan Is dat nu ,|per j A j. Jansen ManeSchijn
een aantal jaren om feestelijk te
herdenken? In 1951 zou het 117o «-en inleiding gehouden over het
slechts zes man kan bestaan. j nen maken want de mannen wil-
Waarom niet binnen een zeke-len nuttig werk doen. Voor de
jaar geleden ziji. t Je» rp. 1 're grens vrijlating van het aan- vrouwen moeten er weefgetouwen
wat op, omdan ov na °P de helling tal? vroeg hij. Tot slot bepleitte gekocht worden want ze willen
te* lenken. Konden de Goesenaars De spreker, die zich niet in ju- de heer Jansen Maneschijn de tot- handdoeken en^ theedoeken weven,
niet een jaartje' wachten met ridische kwesties wilde verdiepen, standkoming
feestvieren? Zijn ze jaloers ge
worden op Zierikzee, dat deze zo
mer feest heeft gevierd, maar dat
dan ook precies 1100 jaar bestond,
dat is tenminste een mooi getal
met 2 nullen!
Of zijn ze bang, dat de 'gulden
behandelde alleen de practische me
zijde van dit vraagstuk. Hij her
innerde er aan, dat de provinciale
wet dateert van 1850. Al is zij
nadien 25 maal gewijzigd, toch
vertoont zij nog de sporen van
de vrees, die haar ontwerper, mi-
nog eens zal devalueren en dat er nister Thorbecke, koesterde. Hij
een jaar later helemaal geen geld was namelijk bezorgd, dat de sou-
zal zijn om te feesten? 't Is eenvereinlteitsposltle van de provin-
grote vraag of de omstandigheden cle, zoals deze vóór 1795 bestond,
nu zo schitterend zijn om feest zou terugkeren. Deze vrees bleek
te houden, een vraag die door ve- j echter ongegrond,
len verschillend beantwoord zal De provinciale wet is thans in
worden. j studie genomen. Daarover kon de
Maar in dit historisch artikellieer Jansen Maneschijn uiteraard
hebben we ons neer te leggen bij geen mededelingen doen. Wel gaf
het feit, de grote gebeurtenis voor hij aan welke wijzigingen zijns tn-
Goes: Volgend jaar is het leest i ziens stellig noodzakelijk waren.
In Goes! In de eerste plaats financiën.
De Goesenaars zullen ongetwij-De provincie moet meer geld ont-
feld wel een plausibele reden heb- vangen. Zij is in dit opzicht ten
ben om geen jaar langer te wach- achter gesteld bij de gemeente.
ten en zullen wel denken: wie bij
een leeftijd van bijna 12 eeuwen
op een jaartje ziet. is een knies
oor, een onverbeterlijke pessimist!
En ze hebben dan toch Zierik
zee met bijna driekwart eeuw
glansrijk geslagen!
Over de naam.
Die naam Gosaha moet dan la
ter in de loop der tijden vervormd
Ten tweede het preventief toe
zicht. Alle besluiten der provin
ciale staten moeten ter goedkeu
ring aan de Kroon worden voor
gelegd. Wanneer men bedenkt, dat
dit dus ook voor zeer onderge
schikte punten geldt, dan spreekt
het vanzelf, dat de provinciewet
op dit stuk zeer verouderd is.
Meer zittingen.
Als derde punt stelde de spre-
zijn tot de tegenwoordige naam! A'? aerue punt sreioe ae spre-
Goes Er zijn ook wel eens ande-J:er 'ie' aanda' zittingen der sta
re meningen geweest over 't ont- ten aan, de orde. Bij de wet is be
staan van de naam, maar deze PaaId. dat de staten tweemaal per
worden tegenwoordig niet meer )aar bijeen moeten komen. Maar
als aannemelijk beschouwd. Zo dat kan tegenwoordig onmogelijk
heeft men de naam afgeleid van voldoende zijn. De heer Jansen
het oud-Duitse woord Gusa, dat i Maneschijn, die reeds 26 jaar zit-
gans betekent en waaraan de ting heeft in de staten van Zuid-
stad zijn wapen (een gans) Holland, verhaalde, dat men in
te danken had. Heel begrijpelijk, dit college soms 65 agendapunten
zo redeneerden deze naamsuitleg-heeft te behandelen. Iedereen
gers verder, want in oude tijden i voelt, dat op die manier het be
recht-
van de administratieve
spraak door het college.
De inleider was van mening,
dat wijziging van het een en an
der het provinciebestuur dat
van een regeling waar zo'n grote behoefte aan is
betrekking tot het voeren in alle tehuizen.
De medewerkers en navolgers
van ds Visscher en de verzorgden
in de tehuizen van de Centrale, P.
H. doen een beroep op u.
Wees mild ais u de collecte-bus
tegenwoordig grote betekenis tegen komt en mocht men u op
hppft pn ant zirh in tnpnpmpnóp die manier met bereiken, t giro
belangstelling verheugt - ten is: 182788 ten name van voornaam ding) veel langer
Onze Staten de Ned. Centrale P. H. te Groes
beek.
tige belangen, maar evenzeer
in die van de B.F.O., om spoedig
te vernemen, dat daar een wer
kelijke angst voor de Republiek
bestaat.
Verenigde Staten van Indone
sië? Misschien twee, drie, vijf
jaar. Maar dan komt de Repu
bliek Indonesië met Djogja als
enige hoofdstad. De negara's
zullen verdwijnen, en daarmede
de vrijheid voor minstens de
helft van alle Indonesiërs.
Vlaggen van nylon,
Niet alleen de dames tonen
belangstelling voor nylon. De
Amerikaanse regering neemt
momenteel proeven met vlaggen,
die geheel van nylon zijn ver
vaardigd. Katoenen of wollen
vlaggen hebben een levensduur
van gemiddeld niet langer dan
27 dagen. Bij de proeven is ge
bleken, dat de nylon-vlaggen
zeer duurzaam zijn en (ook een
Werkmateriaal voor de
piattelandsjeugd.
Vanwege bovengenoemde Bond,
die daarmee een verheugende ac
tiviteit ontwikkelt zijn een paar
boekjes verschenen, die de alge
mene aandacht verdienen.
Het zijn kleine boekjes, maar
die toch voor onze Christelijke
jonge boeren en tuinders en in 't
algemeen voor onze jonge mensen
van het platteland van veel bete
kenis kunnen worden geacht.
In de eerste plaats is er een
werkje van J. W. Ooms, Kunst
en Plattelandse ui tuur. Het is be
VOLK IN BOEIEN.
Tragisch in hoge mate zijn de
berichten uit Tsjecho-Siowakije.
Duizenden burgers zijn zonder
vorm van proces uit hun hui
zen gehaald en naar geuangenis-
sen en kampen gesleept.
Overvalwagens rijden af en
aan en radeloze families zoeken
tevergeefs naar de verblijfplaats
van hun verwanten.
Van de hooggeloofde rechten
van de mensis niets overge
bleven. Een volk in boeien!
In vergelijking met landen ais
doeld als een leidraad, ingedeeld1 Tsjecho-Siowakije genieten we
in paragrafen, die elk op zich een hier nog grote voorrechten.
basis geven voor een bespreking, j Maar laten we ons wat dit be-
In een voorwoord, wordt door treft niet al te zeer vergissen,
de besturen van de C.J.B.T.O. en Dezelfde gevaren dreigen ook
de C.B.T.B. o.m. de opmerking ge-hier.
maakt, dat bet ook tot de taak j Wanneer een volk zich los-
van deze organisaties behoort, om naakt van God en Zijn dienst,
mee te werken aan de culturele de mens autonoom wordt ver
goede zou komen,
zijn dan niet langer stemmen-
machines, maar levende lichamen.
Ter vergadering, die onder pre
sidium stond van mr G. A. Die
penhorst uit Zeist, werd nog
breedvoerig over de provinciewet
gediscussieerd.
De V. S. hebben 23 mlllioen in
validen, onder wie 750.000 die le
dematen missen, aldus heeft dr
Rusk, een Amerikaans deskundige ringsgebouwen in Washington en
voor rehabilitatie van invaliden tede 1250 openbare gebouwen in
Parijs verklaard. de rest van de V.S. te tooien.
schoon blijven dan vlaggen van
ander materiaal,
De Amerikaanse regering heeft
het niet geringe aantal van
10.000 tot 15.000 vlaggen per
jaar nodig om de ca. 500 rege-
XLIII.
Vandaag 19 October 1949! zorgen, of voor een deel vergoe-
En de gedachten van alle Aar- ding krijgen, maar, (och drukker,
denburgers gaan uit naar 19 Oc
tober 1944!
En ik haal mijn dagboek uit die
dagen weer eens te voorschijn:
19 October 1944: Laat ik deze dag
met hoofdletters zetten: DE
GROTE DAG DER BEVRIJ
DING!
En ik lees het verslag van die
voor ons zo gedenkwaardige dag,
die ons na zovele dagen van lijden
de bevrijding bracht. En de be-deelde, ik ben pas
woners van de andere dorpen van dienst terug,
ons landje van Cadzand kunnen Vanavond was er een gemeen-
zet het met hoofdletters) maar:
DAT GEHEEL NEDERLAND
DE LASTEN ZAL DRAGEN!
Maar, zoals ik reeds schreef, ik
ga daar nu niet nader op in. De
Staten-Generaal zullen binnenkort
de wet behandelen, laat behalve
Lieftinck (alle respect) ook het
hart spreken, of neen, het recht
vaardigheidsgevoel.
Zoals ik reeds hierboven mede-
uit de kerk-
lag de plaats te midden van moe-1 hoorlijk vervullen van de provin-hier voor 19 October een dag eer- schappelijke dienst van de Ned.
-- v, II'OOBin A ri ri O ï-1 Cilllft T")P S t".I I ITS t rJ OO T" d P, SffltPTl- A F lofrtw tvlo Avi L1 tv, I TT - -3 AV. Ja
rassen en kreken, waarin onder c'ale bestuurstaak door de staten-1 der of later invullen, maar hun
de talrijke watervogels ook gan- leden in het nauw komt. Het1 aller gedachten zullen toch in
zen rondzwommen. De Schenge in kwam de spreker nuttig voor, dat deze dagen teruggaan naar 1944.
het Noorden, de Zwake meer in men in de wet het minimum aan- Toen na eindeloze dagen en nach-
Zuidelijke richting, nu vruchtbaartal vergaderingen vastlegt en ver- ten in kelders en boerenschuren
land, waar sommige polders nog der de provincies vrij laat om en -sloten, de bevrijding kwam.
de naam ervan dragen; de Poel, naar behoefte te vergaderen. Gode zij dank, eindelijk, eindelijk!
nog niet bijzonder hoog gelegen, I Nauw daarmede in verband En nu na 5 jaar. Het eerste
in de richting van 's-Heer Abts- staat de vrijheid om commissies lustrum der herdenking!
van bijstand in het leven te roe-Ik ben nu niet in stemming, nu
pen. Tot nog toe hebben de sta-'we uit de kerkdienst thuis zijn, te 1 ming van dankbaarheid, dat we
ten die vrijheid niet; wil het pro- gaan mopperen over het meer dan weer mogen leven in een vrij land,
vlnclaal bestuur beter werken, langzame tempo, waarmede de re-dat God ons dat weer heeft ge-
I dan zal het zeker over deze com- J gering ons geeft, waarop we me-geven. We werden weer bepaald
j missies moeten beschikken, waar- nen recht te hebben, dat namelijk t"1" 1\-1 r,a„.a do hovo+_
Herv., de Doopsgezinden en de
Gereformeerden. Een mooie ure.
Ds Blom, Ds Nolthenius en Ds v.
d. Meulen herdachten het verle
den en richtten het oog naar de
toekomst.
Ik ga daar geen verslag van
geven, alleen een impressie, een
gevoelsindruk.
En dan is de eerste, de stem-
bij dan tevens dient te worden'].et gehele Nederlandse volk de
toegestaan, dat de commlsstele-lasten draagt. Dat niet de oor
den presentiegeld ontvangen. logsgetroffenen zelf maar moeten
bij de bange dagen van de bezet
ting, we zagen weer alles voor
ons, zoals we dat 4 jaar lang heb
ben beleefd, maar ook zagen we
Naar het Amerikaans
door BESSY KIVING
naar het Zuiden met mevrouw
Murray?"
„Ja, ik ga mee om een lieve
vriend op te zoeken die waar-
Laat ons tot dat ogenblik met
geduld biddende zijn."
De ontroering en angst wa-
161) o—
„Ik bid voortdurend voor
hem. Mijn laatste ademtocht zal
een gebed voor zijn redding zijn.
Zijn eeuwig welzijn is bijna ren voorbij; de trekken van haar
even kostbaar voor mij als wit gelaat hadden weer hun
't mijne. Maar mevrouw Mur- koele beslistheid aangenomen;
ray, zijn vrouw kan ik niet zijn. en de ongelukkige moeder zag,
Als hij er inderdaad naar streeft dat verder aanhouden eenvou
afdwalen? Neen, neen, zelfs niet te zeggen, dat ie mee moet gaan
uw smekingen, lieve mevrouw j om hem te bezoeken? Je behoeft
Murray hoeveel ik van u houd! niet te aarzelen, wat Norman
God, die alleen mij zien kan, zal betreft; want tenzij je hem zou.
mij helpen mijn eenzaamheid te, wensen te ontmoeten, kun je er j schijnlijk stervende is.
dragen. Hij alleen kan mij troos-zeker van zijn hem niet te zien. „O, Edna, wat zal er dan van
ten en mij staande houden; en'Hij is te trots om zich aan mij worden?"
op Zijn tijd zal hij Norman Ar-! iemand op te dringen, des te'
thur redden en de vrede doenmeer nog, waar het jou betreft,
wonen in zijn verwarde ziel. i Edna Earl."
dig een bespotting zou zijn.
Zij stond op en liep de kamer
voor zijn vorig leven te boeten,
dan zal hij ook zonder mijn in
vloed gered kunnen worden, en
als zijn berouw hem niet zou te
rugbrengen, dan zou ook de
lieide, die hij voor mij koestert,
dat niet kunnen volbrengen. Ik
ken mijn plicht in dezen mijn
geweten laat mij geen ruimte
tot twijfel over en van het
besluit, dat ik bij het graf van
Annie genomen heb, mag ik niet
afwijken. Ik heb het u toever
trouwd. hoe volkomen mijn lief
de hem toebehoort, hoe vruch
teloos mijn pogingen zijn, hem
te vergeten. Ik heb u verteld,
welk een bitter lijden mij deze dat
scheiding kost, en dus zult u be- genheid en aanhankelijkheid
grijpen, hoe nutteloos het is er voor mij koesterde, die mij hoop
verder bij mij op aan te drin- gaven te zullen slagen. Jij hebt
gen.
O! als ik de klacht van mijn
eigen eenzaam pijnlijk hart kon
weerstaan, wat zou er dan kun
nen zijn, dat mij van het vaste
pad van plicht zou kunnen doen
in zijn
„Ik zal met u meegaan, me
vrouw Murray en in de pastorie
blijven tenminste voor die
tijd."
„Ik denk nauwelijks, dat me
neer Hammond de lente haien
zal en hij zal gelukkig zijn, jou
bij zich te hebben."
Mevrouw Murray sloeg haar
i sjaal om en trok haar hand-
enige malen op en neer. Einde- schoenen aan.
lijk zei Edna: „Ik zal het hier druk met
„Hoe lang blijft u in New- Estelle hebben, maar natuurlijk
York?" kom je wel even naar het hotel
„Twee dagen, Edna; ik ben om haar te bezoeken, en wij zul-
hier gekomen tegen de zin van len overmorgen dan naar huis
mijn zoon, om zijn voorspraak vertrekken."
te zijn bij jou en je te smeken Zij keerde zich naar de deur,
met mij naar huis te komen, maar Edna greep haar vast.
Hij kende je beter, naar het „Mevrouw Murray, geef mij
schijnt, dan ik, want hij heeft een kus voor u weggaat, en zeg
mij dit resultaat voorspeld, en mij, dat u mij vergeeft, dat ik
wenste mij dit verdriet te be- verplicht ben u zulk een ver
sparen; maar ik bleef hardnek- driet te doen."
kig vasthouden aan het geloof, Maar het trotse gelaat nam
jij gevoelens van toegene- geen tederder uitdrukking aan;
de moeder schudde haar hoofd,
maakte zich van haar los, en
verliet de kamer,
mij de ogen geopend. Een uur daarna kwam Felix
Meneer Hammond wacht je. de kamer binnen, en ging naar
vol verlangen, en het zal een' de sofa waar zijn gouvernante
diepe teleurstelling voor de lag te rusten en zei op haastige
oude man zijn, als ik zonder joutoon:
terugkeer. Is het nog nodig je „Is het waar, Edna? Ga ja
„Ik zal maar enkele weken
wegblijven
„Ik heb een afschuwelijke
angst, dat, als je een keer weg
gaat, je niet meer zult komen!
Verlaat mij niet! Niemand heeft
je half zo nodig als ik. Eens heb
je me gezegd, dat je me nooit
verlaten zou. Denk aan je be
lofte!"
„Mijn lieve, kleine jongen, ik
ga je niet verlaten; ik zal alleen
maar een betrekkelijk kort
poosje van je gescheiden zijn;
en het is mijn plicht mijn zieke
vriend op te gaan zoeken. Kijk
niet zo bedroefd heus, ik zal bij
je terugkomen."
„Dat denk je nu; maar je
oude vrienden zullen je overre
den te blijven, en je zult mij
vergeten, en en
Hij keerde zich om en verborg
zijn gezichtje achter de rug van
de stoel.
Het was tevergeefs dat zij
poogde door beloften en liefko
zingen, hem met haar tijdelijke
afwezigheid te verzoenen. Hij
wilde niet getroost worden; en
zijn betraand, treurig en bleek
gezichtje, zoals zij het de avond
bij het afscheid zag, vervolgde
haar voortdurend op haar reis
naar het Zuiden.
(Wordt vervolgd.)
weer de dag der vrijheid komen.
En aan het slot bepaalde Ds v. d.
Meulen ons bij de ernstige vraag:
Waarom zijn wij gespaard geble
ven, wat ia onze taak nog in de
toekomst
En dan word je even stil. Dan
vallen even weg schadevergoeding
en alles.
Waarom zijn wij gespaard ge
bleven en wat is onze taak voor
de toekomst?
Dat is de tweede indruk. Onze
taak, ais christenen, voor de toe
komst.
Och, we zijn toch eigenlijk zulke
onnozele schapen. We hebben nog
niets geleerd.
Het is net als vóór Mei 1940.
Ik heb het in persoonlijk ge
sprek wel eens vergeleken met 't
volgende:
Daar buiten, vóór de deur staat
een inbreker met geladen revol
ver, En binnenshuis weten we
heel goed, dat die inbreker daar
staat, hij rammelt aan de deur
of aan het raam. Maar, wij, bin
nenshuis, maken er ruzie over, of
de Bijbel in de voor- of in de ach
terkamer dient te liggen en intus
sen gaat de inbreker rustig zijn
gang, komt binnen en gooit
onze Bijbel in een hoek.
Smaakt u de vergelijking niet,
geef er dan maar een andere voor
in de plaats, maar het zal per
slot van rekening op hetzelfde
neerkomen.
Ik wil eindigen met de oproep:
Niet: Proletariërs van alle lan
den verenigt u, maar met de op
roep:
Christenen van alle schakering,
behoudt, wat u hebt, maar vere
nigt u!
Wilt ge een lange, principiële
uiteenzetting, ik wil ze geven,
maar liever geef ik een beeld:
Toen we uit de kerkdienst kwa
men, onder de indruk van het
gehoorde, passeerden we de Socië
teit en daar werd, TER ERE VAN
DE BEVRIJDING GEDANST.
Nederland danst op de graven
van hen, die vielen.
Aan u het slotwoord.
verheffing van het platteland en
zijn bevolking .Vandaar het ver
schijnen van deze leidraad, waar
door een deur die helaas voor
velen gesloten was geweest
verder wordt open gezet.
De eerste paragrafen zijn ge
wijd aan de betekenis van cultuur
en kunst speciaal met betrekking
tot het platteland, waarna een
behandeling volgt van de diverse
kunst-stijlen en de boerderij-
bouw.
De laatste paragraaf handelt
over „Onze rijkdom en onze taak"
Enkele zinnen schrijven wij hier
over:
In deze tijd, nu op alle terrei
nen ernstige afval en hopeloze ver
vlakking aan het licht treden, zal
het platteland een tegenwicht
moeten zijn. Defaitisten zeggen
misschien: Maar dat is onmo
gelijk!
Neen, dat is niet onmogelijk!
Wij zouden er van versteld staan,
als we zouden zien, welke krach
ten de plattelandsbevolking nog
zou kunnen opbrengen. Maar de
basis van ons leven en handelen
zal moeten zijn: ons geloof!
Als bij kunstenaars Jezus
Christus en het Christendom het
klaard, niet gebonden aan god
delijke wetten, dan komen on
herroepelijk de volksvrijheden
in gevaar.
Dan is alles mogelijk. Oók in
ons land.
Want welke waarborg is er,
dat partijen die met goede
bedoelingen in Indië de weg
banen voor het communisme,
hier, als de revolutie aan de
deur komt kloppen, stand zullen
houden?
Dat is het gevaarlijke van
deze tijd.
Maar hier ligt ook de waar
schuwing voor alle Christusbe-
lijders, om zich principieel te
wapenen, en niet door hun slap
heid mee te helpen het gevaar
te vergroten.
De onrust in Oost- en
Midden-Java.
Veroorzaakt door „de zwarte
kat-brigade"?
Van doorgaans goed ingelich
te militaire zijde vernam Reu
ter, dat een guerillabende, die
zichzelf „de zwarte kat-brigade"
centrum van hun geestelijk leven noemt en onder leiding staat van
is, zullen ze christelijke kunst1 een communist, die bekend staat
voortbrengen. I onder de naam Abidin Effendi,
Als de plattelandsjongeren het voornaamste oorzaak is van
geloof in de Gekruisigde bezitten de huidige wanordelijke situatie
als een levend goed, zullen zij in Qost- en Midden-Java. Vol-
üaadwerkelijk meebouwen aan n gens bedoelde zegslieden zou de
God-gewijde cultuur en aan een sterkte van deze bende 2000
God-gewijde kunst". j manj mogelijk meer, bedragen.
Wij bevelen de lezing van ditee t.N.I. zou deze zwarte katten
boekje, dat a f l.- bij het secre- njej. drastisch willen aanpakken
tariaat te Siddeburen verkrijg
baar is, van harte aan.
Ditzelfde geldt ook van Enige
Schetsen, uitgegeven door de C.J.
B.T.O.
Een uiterst practised werkje
waarin na een schets over „Het
natuurjaar in de Bijbel", een elf
tal punten van practische aard
worden behandeld.
Blijkens de aankondiging is dit
reeds de derde bundel van deze
aard.
Een goed teken.
Hier wordt uitstekend werk
materiaal aangeboden. Laat er
door onze jongeren een goed ge
bruik van worden gemaakt!
om redenen van interne politie
ke aard. Volgens welingelichte
Nederlandse zijde is deze bri
gade een geheim genootschap,
onder communistische leiding en
is haar doel, chaos te verwek
ken. In Indonesische politieke
kringen was men niet geneigd
commentaar te geven.
tlngez. mededeling, advert.)
Tanden blank en rein; adem
fris als morgendauw.
Over dit onderwerp heeft dr D. geschiedenis vaix,het Pausdom na-
Jacobs een verhandeling geschre- gaat, kunnen we hem daarbij niet
ven, die door de Willem de Zwij- op de voet volgen, maar dan blijkt
ger-Stichting te 's-Gravenhage hoe pas in de loop der geschiede-
is uitgegeven. nis Rome's bisschop een bijzon-
Dr Jacobs toont hier aan, dat dere en zelfstandige plaats heeft
het onjuist is, het primaat van de gekregen en dat het zeer lang ge-
paus op de Heilige Schrift te duurd heeft, eer erkend werd dat
tunderen. Hij wijst er op, dat Pe- de bisschop van Rome hoger ge-
trus, die dan de eerste paus zou zag zou hebben, dan anderen en
zijn geweest, nergens van een op-dat zijn uitspraak een beslissende
(Ingez. mededeling, advert.)
koorts en pijnen, drijft U uit door de
kracht der genezing van SANAPIRIN
Buisje 25 tabl. 40 ct; 50 tabl. 75 ct.
Een jonge Haarlemse huisva
der, die na zijn krijgsgevangen
schap in Duitsland voor de
noodzakelijkheid stond een
nieuwe bestaansmogelijkheid
voor zijn gezin te creëren, heeft
enige tijd geleden plastic schoen
zolen uitgevonden. Thans is hij
er toe overgegaan zijn uitvin
ding op de markt te brengen. De
stof bevindt zich in stroperige
vorm in een blikje. Wanneer
men de stroop uitsmeert op de
leren zool en daarna laat dro
gen, wordt de stof buigzaam en
veerkrachtig als rubber.
Voordat de plastic-zool dezer
dagen op de markt kwam, had
de uitvinder reeds aanvragen
om inlichtingen en monsters uit
practisch alle Europese landen
ontvangen. De Haarlemmer, die
zijn product „toverzolen" noemt,"
is van plan voorlopig zelf zijn
onderneming in handen te hou
den.
volger weet,
Als Petrus sterven gaat, dan
voelt hij het als zijn plicht om de
gelovigen nog eens te schrijven,
opdat zij ook na zijn heengaan
telkens weer aan deze dingen,
voor hun geloof zo nodig, mogen
denken. Het was hier geheel op
zijn plaats geweest om hen te
vermanen zich aan zijn opvolger
te houden en zich door hem te la
ten leiden. Doch geen woord daar
van. Petrus wist toen blijkbaar
nog niet, wat de R.K. Kerk later
zo goed wist.
Petrus wist de kerk des Hee-
ren .toevertrouwd aan Christus,
den Opperherder. Hij wist dat de
H. Geest die in haar midden
woonde, haar eeuw in eeuw uit kon
leiden in de grazige weiden Zijns
woords. Petrus en de andere apos
telen lieten na hun verscheiden 't
Woord Gods, de H. Schrift na en
dat was hun genoeg. Daarop moet
de gemeente acht geven.
Dr Jacobs wijst er verder op,
dat er gedurende de eerste
eeuwen van het Christendom van
het Pausdom, van een stedehou
der van Christus, geen sprake is.
De door Rome hiertegen aan
gevoerde argumenten worden
door hem gewogen en te licht be
vonden.
Petrus zelf was apostel en geen
bisschop, ook niet in de zin van
opziener. Petrus behoorde tot de
apostelen en niet tot de ouderlin
gen wier ambt een geheel ander
karakter had. De bisschoppen van
zou zijn.
In de synode van Antiochië
(314) werd zelfs heftig geprotes
teerd tegen het optreden van de
bisschop van Rome.
En wel werd door de synode
van Konstantinopel (381) aan da
bisschop van Rome de eerste rang
toegekend, boven andere bis
schoppen, maar dat hij de plaats
van Petrus zou innemen en da
stedehouder van Christus zou zijn
bleef buiten beschouwing, een
voudig omdat daaraan zelfs niet
gedacht werd.
Eerst in 348 begon de reeks
van decreten waarin Rome's bis
schoppen hun aanspraken doen
gelden op de heerschappij over
a '.ere kerken en begonnen zij
hun collega's te beschouwen en te
behandelen ais hun onderge
schikten.
In het begin der vijfde eeuw,
begon het Pausdom zich af te le-
kc .en en werden met name door
Leo I pogingen gedaan, om het
Pausdom een Schriftuurlijke ba
sis te geven. Aan Petrus, zo leer
de hij, is door de Heiland de vol
macht van binden en ontbinden
gegeven, en van hem hebben de
andere apostelen hun volmacht
ontvangen. Hij staat tussen hen
en de Heiland en is meer dar. zij.
Van Petrus als het hoofd stromen
de gaven door het gehele lichaam.
Wie zich van Petrus, d.i. de stoel
van Rome afscheidt, verliest de
genadegaven en vaart ter helle.
Sindsdien is er over dit vraag-
Rome, die als opvolgers van Pe- stuk een voortdurende strijd ge-
trus worden aangeduid hadden tQt einde]ijk in 1870
een plaa sel.jke taak en konden Laus do0r Rome als allerheerser
met tegelijk het am t p is erkend en de on Bijbelse leer
Er1sVdann<;ok nergens 'n woord >fet pausdom officieel is aan-
van Petrus te vinden, waarin hij I
een ouderling of bisschop met zijn
volmacht over de ganse kerk be
kleed heeft.
Van officiële Roomse zijde wordt
trouwens toegegeven, dat er geen
enkel bewijs is voor de stelling,
dat Petrus ook bisschop van Ro
me is geweest. Men komt niet
verder dan het uiten van onder
stellingen. Het episcopaat van
Petrus hangt in de lucht.
Voorts betoogt de schrijver, dat
er bij de oude kerkvaders ner
gens wordt gezinspeeld op het
monarchistisch episcopaat. Zij
kennen alleen een bestuur door
een college van personen, die af
wisselend als episcopen (opzie
ners) en presbyters (ouderlingen)
worden aangeduid.
Als dr Jacobs dan verder de
Eigen dorp voor ouden van
dagen.
Aan de rand van Dordrecht is
een dorp voor ouden van dagen
geprojecteerd. Het zal bestaan
uit kleine woningen van één
verdieping en verrijzen in een
fraai plantsoen. Midden in het
complex komt een „flat-toren"
van tien verdiepingen. Zeshon
derd alleenstaande oudjes, dia
niet meer voor zich zelf kunnen
zorgen, zullen daar hun thuis
krijgen. In de flattoren komen
ook logeerkamers en restaura
tiezalen. Een soortgelijk dorp is
in Nederland nog niet gebouwd.
