Blinden vragen niet om medelijden, maar van radioactieve stoffen9 om Wordt Noord-Brabant de belangrijkste provincie JOHANNES A LASCO Zij doen niet onder voor de zienden Zeer snelle ontwikkeling in een eeuw. EDNA EARL Deze winter zuinig met electriciteit. toch mogelijk? „de Luther" van Polen (1499-1560) Wat gaat er met de tabaks- prijs gebeuren? I laandag 17 October 1949 PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD Pagina 2 (Van onze Utrechtse correspondent.) Bootste moeilijkheid waar w(j in Bartiméus mee zitten is niet: hoe leren we de jongens wat? Want met een helder verstand kan elke blinde voldoende algemene kennis verwerven. De vraag, die hier telkens aan de orde komt, luidt: hoe krijgen we onze jon gens geplaatst in de maatschappij Een bedrijf, dat eenmaal een blinde in dienst heeft, is tevreden met zo'n werker. Desondanks blijft de werkgelegenheid voor blinden gering". liet deze woorden heeft de heer ding die daarvoor wordt uigetrok- J. Laansma, directeur van het Christelijk Blindeninstituut Bar- Amerikaanse onderzoekers mel den, dat zij, met behulp van labo- timéus te Zeist, ons bij een be zoek aan dit thans dertig jaar be staande tehuis, ingelicht over de stand van zaken oij de opleiding der olinden. isr is al vaker op gehamerd, dat blinden geen behoeite hebben aan medelijden. Natuurlijk wei in deze zin, dat er iets voor hen gedaan moet worden. Maar verder komen zij werkelijk wel door het leven zonder dat voortdurend tegen hen wordt gezegd: „Och, wat zielig dat je oiinu oent; zou. je niet graag eens een Keertje willen zien?" Want iemand, die blindgeboren is, kan zien met geen mogelijkheid ii'ienken wat het betekent om te kannen zien. Rij weet niet beter of het hoort zo. En daar hij ge leerd heeft om zijn andere zin tuigen extra goed te gebruiken, kan nfj net wei zonder ogen af. 'l'och zal een blinde, die een kantooropleiding heeft gevolgd, niet elke administratieve werk zaamheid kunnen verrichten. Ar chiefwerk, kaartregisters en boekhoudingen zijn voor hem on geschikt. -viaar op zie correspon- dentieatdeiing is nij een uitmun tende kracht. Op verscheidene de partementen en in grote bedrijven zijn blinden als prive-secretaris te WeiK gesteld, telkens met succes. Wij hebben bij Bartiméus een correspondent bezig gezien. Met behulp van een stenomachine voor Draiileschrift werden brieven opgenomen. Daarna ging de jon geman achter een scnryimachine Zitten met de band waarop in braille het kortschrift stond ge slagen bij zich. Met zijn vingers tastte hij telkens de te typen zin al. Vliegensvlug en foutloos tikte hij uaarna de brieven. Deze mensen zijn uitermate nuttig als correspondent. Op hun ziende collega's nebben zij voor, dat ze zich volkomen kunnen con centreren en in staat zijn om in het donker alle correspondentie te doen. Diverse leerlingen van Bartiméus zijn nu onmisbare krachten op grote kantoren en voldoen daar best. Er zijn echter te weinig grote bedrijven, die een blinde willen plaatsen, omdat zij nog nooit een blinde in dienst hebben gehad en derhalve vrezen dat het een mislukking zal wor den. Wél is elk bedrijt verplicht twee procent invaliden bij zijn personeel te hebben, doch het me rendeel der grote bedrijven haalt die twee procent al zonder dat men er een blinde bij neemt. Prima vaklieden. Het bovenstaande geeft mis schien de indruk, dat Bartiméus nu al dertig jaar lang bezig is om jeugdige blinden tot administra tieve werkers op te leiden. Dat klopt niet met de werkelijkheid. Want de Zeister inrichting zag de meeste van haar leerlingen in het ambacht- verdwijnen. Daar waren IlTAnlr verwaarlozing en dus van schuld. UI QI™ 5/^ De christelijke kerken, die de I» UI IV barmhartigheid voor lijdenden van hun Meester hadden moeten leren, hebben zich veel te. weinig ratoriumproeven op dieren, een van deze mensen aangetrokken, stof ontdekt hebben, die In de toe- Het vrijmetselaars geweest, komst nüssehien t die in 1808 te Amsterdam het eer- i ste blindeninstituut oprichten (nu zal worden om de arbeiders In de te Bussum). Een halve eeuw later industriële atoominstallaties tegen kwam er in Grave een Rooms ge- de dodelijke stralen te bescher- sticht. En nadien zou er weer mcn ruim een halve eeuw overheen j gaan eer Bartiméus zijn deuren 1 Deze onderzoekers van het Ar- openzette. Sonne National Laboratory te Reeds in 1875 had de Zaandam- Chicago hebben proeven met ver- tarvoor worat uieetroK- se Predikant Lucas Lindeboom schillende stoffen, die in het meu ken kan men onmo^eliik leven 1gepleit v00r de opvatting van het i selÓk lichaam voorkomen, geno- Ook voor Dianostemmers valt werk ten bate van zieken, krank-1 nien, om na te gaan op welke wij- het niet mee om aan de slat' te rinnigen, doofstommen, blinden en ze deze op straling reageren. Zij kom ent a H h a ns m zè 1 fs tandig te wezen.. Men kent het vervolg. k^en tot^de^onclusie, dat_ cy- werken. De beste oplossing is, dat zijn in een pianofabriek aan de arbeid komen; dan worden het vaak onmisbare werkers. Muziek is voor blinden een be langrijk ding, al moet men niet menen dat blinden extra muzikaal zijn, gelijk algemeen wordt ver ondersteld. Het enige verschil tus sen de waardering voor muziek bij zienden en blinden is, dat de blinden die nu eenmaal op hun gehoor zijn aangewezen, zich veel gauwer tot de muziek aangetrok ken voelen, zodat zij er eerder toe komen om zich te bekwamen in het bespelen van een instrument. De leerlingen van Bartiméus Door de stuwkracht van deze do- steine het lichaam blijkbaar tegen miné, later te Kampen, zijn de in- straling beschermde. Cysteine Is richtingen voor alle genoemde ca- een in de natuur voorkomend tegorieën tot stand gekomen. amino-zuur, dat zwavel bevat en Lindeboom en ook ds J. Vonk, I het is één van de aminozuren, die ds J. D, Wielenga, ds H. Feykes door het menselijk lichaam ge en de heren J. Dienske en J. Don-1 bruikt worden om hieruit eiwitten ner (mensen uit verscheidene ker- 1 op te bouwen, welke één van de ken) hebben de barmhartigheid van kerkelijk Nederland voor de blinden weer weten te wekken. Zo kon het Zeister instituut in 1919 worden geopend. Nog voortdurend pleit Barti méus voor het beoefenen van de belangrijkste bestanddelen zijn, waaruit het spierweefsel van het menselijk lichaam bestaat. Als ratten met een Cysteine-op- lossing werden ingespoten en daarna aan de dodelijke stralen werden blootgesteld, deed dat de REPUBLIKEINSE LEGERDAG TE SOEKABOEMI. Voor de eerste maal waren Nederlandse brigadecommandanten aanwezig bij een défilé der T.N.I. Dit had plaats te Soekaboemi. Hier ziet men de Nederlandse en Republikeinse brigadecom mandanten het défilé op de aloon-aloon gadeslaan. barmhartigheid. Zo is er nu een meeste ratten geen kwaad. Niet circulaire uitgegaan, waaruit wij behandelde dieren stierven. Cy- de woorden citeren: Als u wist, i steine injecties hielpen niet als de krijgen zanglis. Het koor van hun dat u blind zou worden, voor wei- dieren pas^ werdenJngespoten na- stichting mag zich in een g< naam verheugen. Bij de zangwed- j^'werk van hen, die zich het lot treffendheid van Cysteine als mid- stryd voor de microfoon der NC nct u-vi—,ntn Ha cz»hci/4öliil/Q nitwonlrirto1 Kjijgen zangles, net Koor van nun kg sQm 1<Js zQu u die blindheid dat zij bestraald waren, stichting mag zich in een goede wil]en afbopen Steun dan Deze ontdekking van de doci le V_t^gele«nhrid van het re van blinde kinderen hebben aan" del °m ?e schadel«ka uitwerking nv. ter gelegenheid van net re .van straling on levende wezens te genngsjubileum van H. M. Komn- gin Wilhelmina sleepte Barti méus de eerste prijs weg. Z 30 jaar Bartiméus Z m m iioiaaiiiamaaiiiiii Barmhartigheid. Er zou over de blinden nog heel wat te schrijven zijn. Zij vormen maar een heel kleine groep in ons volk, doch een groep die altijd belangstelling trekt. Altijd? Maar hoe komt het dan, dat Bartiméus pas dertig jaar bestaat, want er zijn toch steeds blinden geweest? Ja, hier is inderdaad sprake van Bartiméus meende, dat aan het dertigjarig bestaan van het insti tuut enige ruchtbaarheid moest worden gegeven. Er is een ge denkboek uitgekomen en op 19 October wordt de verjaardag van het instituut feestelijk gevierd. In de Oude kerk te Zeist is 's mor gens een samenkomst waarin de voorzitter, de heer P. L. de Gaay Fortman en de predikanten dr H. Berkhof te Zeist en dr W. G. Har- renstein te Amsterdam (de laaste is zelf blind) zullen spreken. 's Middags zullen de kinderen zelf het programma verzorgen. Behalve de tachtig pupillen, welke Bartiméus momenteel telt, zullen tal van oud-leerlingen aan festiviteiten deelnemen. van straling op levende wezens te verhinderen werd voorafgegaan door de ontdekking, die eveneens in dit laboratorium werd gedaan, dat enzymen, n.l. de in het mense lijk lichaam voorkomende verbin dingen, waarin aan zwavel gebon den waterstof atomen in de keten voorkomen, zeer gevoelig voor straling zijn. Zijn woorden en daden nog altijd actueel. Rond de afbeelding van de Poolse hervormer Johannes a Las- co lezen we de spreuk: „Nulla pils patria in terris; superna quarentibus", d.w.z.: „De vromen hebben geen vaderland op aarde, doch voor wie het zoeken is er een in de hemelen". Deze spreuk kan zeer goed op deze man wor den toegepast. Hij kende op deze aarde byna geen rust; hy zwierf van de ene plaats naar de andere I en pas tegen het einde van zyn De Rode Kruisorganisaties van l©ven vond hij verpozing, de Balkanlanden zijn overeenge- In 1499 (25 October) werd hij, komen stappen te doen met be- thans vierhonderd vijftig jaar ge- trekking tot de repatriëring van leden, in Warschau geboren. Hij naar schatting 26.000 Griekse kin- stamde uit een adellijk Pools ge- deren, die door de partisanen naar slacht en werd bestemd voor de Joego-Slavië, Albanië, Bulgarije,1 geestelijke stand, de 1 Roemenië, Tsjecho-Slowakije en Doch reeds zeer jong stelde hij Hongarije zijn geëvacueerd. belang in alles en iedereen; „hij (Van onze Utrechtse correspondent.) Het lykt een beetje overmoedig om te veronderstellen, dat Noord- Brabant een kans maakt om te zijner t\j<l de belangrijkste provin cie van ons land te worden. En inderdaad, het zal nog wel even duren eer het zover is. Machtige en heerszuchtige partners als Zuid-Holland met het regeringscentrum Den Haag en de haven van Rdlterdam en Noord-Holland met Amsterdam „die grote stad" blaast men niet In een wip ondersteboven. Maar wie de ontwikkeling van mannen, die hun gewest door en Noord-Brabant in de laatste eeuw door kennen en die in staat zijn waarneemt, staat toch telkens de klippen te omzeilen, waarop dr I ten niet terugloopt in het jaar 2007 zijn 400.000ste inwoner kan inschrijven. Daarbij is niet gere- j kend op annexatie van aangren- lieke kerk officieel verboden in zende gemeenten. Houdt de groei dit volslagen Roomse land. Men van Eindhoven, Breda, Roosen- denke zich het omgekeerde in daal, Helmond, 's-Hertogenbosch, voor Friesland of Zeeland. Als Oss, Bergen op Zoom en Ooster- daar de protestantse eredienst eens werd verboden door een R.K. regering. Wat zou er in zulke streken een antipathie tegen het hout eveneens aan, dan mag men inderdaad op een zeer dichte be volking rekenen. Indien men be denkt, dat Eindhoven veertig jaar beleid der overheid ontstaan. Ditgeleden 6000 inwoners telde, dan is in Brabant ook wel zo geweest, Maar toen de barricades werden opgeruimd en men zijn eigen gang kon gaan, werd er over de moei lijke tijden niet veel meer ge praat. Men weet zich thans een onder deel van Nederland, dat ook in rijst de vraag: hoe zullen over veertig jaar de gemeenten er uit zien, die nu 6000 zielen tellen en waar ook 'n industrie gevestigd is Al dikwijls hebben economen ons volk verzekerd, dat wij op de industrie moeten steunen. Welnu, Noord-Brabant biedt de industrie godsdienstig opzicht dezelfde allerlei mogelijkheden. Er is ter rechten en dezeltde plichten heeft1 rein voorhanden en er wonen ar- verbluft over de energie, die in dat Van Velthoven evenmin gestoten als elk ander gewest en men wil beiders. zuidelijke gewest wordt opge- is: niet te wetenschappelijk, niet in Noord-Brabant niet anders dan Toch heeft Noord-Brabant, ook door krachtige ontwikkeling van zijn agrarische ontwikkeling. Dr bracht. Met flinke passen is de te populair en vooral niet te chau- provincie vooruitgekomen. En 1 vinistisch te schrijven, wanneer men daarbij bedenkt, dat Brabant's ontwikkeling vóór de Franse tijd nagenoeg stil lag, ter- NEDERLAND IS DOEL! de eigen streek de nationale zaak van Velthoven wijst op de land- steunen, precies hetzelfde ideaal bouwstreken in het noordelijk als de andere door ons genoemde deel van de provincie. Maar hij Dr van Velthoven heeft een al- provincies. Alleen daardoor ont- geeft toe, dat er voor de toekomst wijl de gebieden ten Noorden van gemene en een bijzondere be- staat de eenheid van het land. niet veel meer te verwachten is - - de Moerdijk zich royaal ontplooien schrijving van Zijn provincie gege- Rr__ I van de mogelijkheden op agrarisch ze voor klaargemaakt. Matten-1 konden, dan betekent de vooruit- ven. In die bijzondere beschrijving eindhuvejn en jilblko. gebied. De jongeren zullen zich vlechters, mandenmakers, piano- gang gedurende de laatste eeuw gaat hij streek voor streek en Noord-Brabant beslaat vijftien onherroepelijk tot de industrie stemmers, ja zelfs fietsenrepara- amper het inhalen van een zeer1 plaats voor plaats na. Het geheel procent van alle Nederlandse moeten wenden. Daarbij behoeven lange achterstand. De eigenlijke is voortreffelijk gedocumenteerd, grond. In 1930 woonde dertien ze njet eens bu'n geboortedorp te groei moet nog komen! Maar de grootste verdienste procent van onze landgenoten in verlaten. Als het goed is, krijgt Wij spraken over het waarne- van dit boek zit ergens anders in. deze provincie. Waarschijnlijk zal e]ke piaats haar eigen industrie, men van Brabant's ontwikkeling. De schrijver heeft zich in heel het het cijfer van de volkstelling-1947 j;r zitten natuurlijk nog meer Er doet zich thans een mogelijk- werk gericht op de Nederlandse wel een hoger percentage opleve-1 aspecten aan de ontwikkeling van heid voor om nauwkeurig op de1 zaak eerst en op de Brabantse ren, want de bevolkingsaanwas is Noord-Brabant. Wij kunnen ze hoogte te komen met alles wat zaak daarna. Hij ziet niet Brabant enorm. Op godsdienstig gebied onmogelijk gaan noemen. Wij wil- Noord-Brabant betreft. Onlangs als doel, maar Nederland. Men zijn de verhoudingen aldus: 89.4 den hierdoor alleen de'aandacht verscheen namelijk een boek, dat mag dit loven. Want zoals alle procent is R.K., 6.5 procent N.H., vestigen op de toekomst die deze tot titel draagt: „Noord-Brabant,1 provincies die „ver van Den Haag" 2.6 procent overige kerken, 1.5 1 dichtbevolkte provincie tegemoet een gewest in opkomstgeschre- liggen, heeft Noord- Brabant heel procent onkerkelijk. De Rooms- gaat. Er kan ontzaglijk veel van van door dr H. van Velthovenwat moeten slikken. Katholieken gingen sedert 1930 Brabant worden verwacht als liet (uitgave drukkerij Bergmans, Til-Daar komt nog iets bij. Inzon- met één procent vooruit, de Her burg). De titel zegt al heel wat,derheid Brabant heeft geleden on-1 vormden moesten eenzelfde per- want daarmede drukt de schrjj- der de geestelijke achteruitzetting centage afstaan. ver uit, dat de ontwikkeling nog die het eeuwen lang moest dra- j Opvallend is de groei van de in- zijn verschillende jongelui, die inlang niet voltooid is. Men mag dit gen. Wij Protestanten bedenken dustriesteden. Eindhoven telde in dit opzicht prestaties hebben ge-1 boek gerust een monumentaal in de regel veel te weinig, dat de j 1920 ruim 45.000 inwoners en nu leverd en die het tot een bekwaam werk noemen. Eigenlijk moest er zuidelijke gewesten na 1648 een 135.000. Tilburg zag zijn bevolking muziekleraar konden brengen, j van elke provincie zoiets bestaan godsdienst opgedrongen kregen en j van 61.000 in 1920 stijgen tot Maar het publiek geeft de voor- en zeker van de provincies Fries- dat zij daar tot aan de Napoleon- j 120.000 (vorige week). In andere teurs komen by Bartiméus van daan. Wat voor zienden geldt, gaat voor blinden eveneens op: voor mensen die een ambacht hebben geleerd is altijd wel een plaatsje. De industrie kan heel goed blinde werkkrachten gebrui ken. Wat de meisjes betreft; deze krijgen een huishoudelijke oplei ding en ook zij voldoen goed. Een e kele vindt tiaar bestaan in een administratieve betrekking en menig blind meisje trouwt. In de muziek valt, helaas, voor blinden niet veel te verdienen. Er eenmaal volledig tot bloei geko men is. keur aan een muziekonderwijzer land, Groningen, Drente, Zeeland die zijn ogen gebruiken kan, zodat en Limburg, die naast Brabant er voor een blinde niet voldoende een geografische en geestelijke emplooi is. Wel doen velen dienst eenheid te zien geven. Er wonen als organist, doch van de vergoe- in alle genoemde provincies wel tische tijd onder gezucht hebben. I industrieplaatsen gaat het met de Natuurlijk is Noord-Brabant j toeneming van het zielental iets Rooms gebleven. De palm groeit kalmer. immers in de verdrukking! Maar| Men heeft uitgerekend, dat Til- intussen was de Rooms-Katho- burg indien het aantal geboor- feuilleton Naar het Amerikaans door BESSY KIVING 156) o— Zo nu en dan, als haar een mandje bloemen of een mooi boek, of een brief met dankbe tuiging en hartelijke lof werd toegezonden door een onbeken de lezer, was de jonge schrijf ster er zéér van onder de in druk, en kon dikwijls niet na laten in tranen uit te barsten over deze kleine tekenen van vriendelijkheid en waardering, of met bevende woorden deze bede uit te spreken, dat zij meer en meer de goede opinie, die vreemdelingen omtrent haar koesterden, waardig mocht wor den. achtige natuur te beteugelen en naar de deur. de kop in te drukken. Uit zijn voorliefde voor ge schiedenis en voor aardrijkskun de, leidde de gouvernante af, dat hij als staatsman eenmaal zou uitblinken. De mensen verbaasden er zich wel over, hoe deze bekoorlijke, jonge vrouw, die in gezelschap gevleid en gevierd werd, zich- voortdurende glans van kalme berusting, eerder nog dan de schitterende vonken van uitge laten vreugde. Somwijlen, als de uitgever haar miste op de literaire bij eenkomsten, waar haar tegen woordigheid altijd grotelijks bij droeg tot het welslagen van de avond en haar opzocht in de leerkamer, was hij meermalen zeer verbaasd haar te vinden zelf vrijwillig kon opsluiten in aan de zijde van Felix, met hem een leerkamer, en weinigen be lezend, of met hem pratend op grepen de sympathie waardoor een toon van belangstelling, die zij zich zo hecht gebonden ge- zij maar zelden aan de dag legdevoelde aan de ziekelijke kleine als personen van grote ver-kreupele. maardheid met haar spraken. 't Was op een Decemberdag, Haar overwicht op de kreu- verscheidene maanden, na hun pele was oneindig. Zijn karakter, terugkeer van de zeekust, dat was als klei in haar hand, en zij Edna met Felix in de biblio- streefde er dan ook ernstig naar,' theek zat. De jongen had juist om uit hem een edel en rein-1 Prescott's „Philip II" uitgele- voelend mens te vormen; want zen, en de gouvernante had be- zy geloofde, dat hij bestemd j loofd hem Schiller's „Don Car- was, om een positie van beteke- los" en Goethe's „Egmont" voor nis in te nemen, en hoopte nu te lezen. Zij nam een deel J.... op Meneer Manning, wiens koel, met geheel haar hart op zijn van „Don Carlos" en zijn armen onderzoekend oog altijd op haar geest een stempel te drukken gekruist houdend over het bo- rustte, kon geen overdrevenheid van godsdienstzin en oprecht-1 veneind van zijn krukken, zo- Murray, mijn Nederland kan een stootje verdragen, (Van onze Haagse redacteur.) Wat voor invloed zal de deva luatie hebben op de tabaksprys? Ziedaar een vraag, die rokend Ne derland zich na de devaluatie stel de. Zullen de toch al dure siga retten nog duurder gaan worden? Terwijl het antwoord op deze „O, mevrouw lieve vriendin!" Enige ogenblikken stonden zij daar in innige omhelzing, en toen Felix de kamer verliet, hoorde hy de gouvernante snik- ke"; op het platteland een merkbare Mevrouw Murray hield het verschuiving heeft plaatsgevonden meisje een armlengte van zich, Van het sigarettenverbruik naar en toen zij het verbleekte, ma- da shagconsumptie. Sere gelaat za®' r*eP Sinds de distributie is opgehe- „Myn arme Edna! Mijn lief, ven kan vraag en aanbod weer klein meisje! Waarom heb je mij I normaal worden geregeld. Nu onderzocht vele dingen en behield daaruit het goede", zei een latere geschiedschrijver. Onder „het goede" verstond a Lasso de Lu- theraanse reformatie. Hij had ei lange reizen voor over om in aan raking te komen met de voor mannen van deze „nieuwe leer". HU kwam in aanraking zowel met Zwlngli als Erasmus en Cal- vyn. Vooral tussen Erasmus en hem ontstond een hechte vriend schapsband; van hem erfde hij later zyn omvangrijke bibliotheek. Met Calvyn ging hij om „als kameraad", hoewel er later tus sen hen verschillen in de leer openbaar werden. Verschillen die verband hielden met de onder werpen Uitverkiezing en Avond maal. Mede door het feit dat Lasco zich vooral op de bestude ring van een goede kerkenorde ning toelegde kwamen de dogma tische punten niet steeds voorop te staan. LEVENSLOOr. Doch zover zijn we nog niet. In 1526, na de eerste ontmoeting met Erasmus in Bazel, keerde a Las co nog steeds als Rooms-katho- liek geestelijke naar Polen terug. In 1536 werd hij zelfs tot bisschop benoemd. Doch juist in dat jaar openbaarde hij zich als Protes tant. Hij wist wel, dat zijn vader land hem nu nog niet kon ge bruiken, integendeel, men spuw de vuur en vlam over zijn „be kering". Daarom ging hij op reis, eerst naar Nederland en vandaar naar Embden, waar hy ln 1542 predikant werd. Door zijn arbeid ln die stad werd Embden dikwijls het „tweede Genève" genoemd. Hij arbeidde daar niet alleen op politiek terrein, doch schreef er een Geloofsbelijdenis en een Ca techismus, Tot 1549 heeft hy met veel vrucht daar gewerkt en zUn naam kreeg in de Protestantse wereld een goede klank. Uit En geland kwam het verzoek daar de vreemdelingen-gemeente te komen leiden. Hij nam het aan en het kerkgebouw, waarin hij toen optrad, behoort than3 nog aan de Hollandse gemeente ln de Engel se hoofdstad. Voorop stond by hem de handhaving van een strenge kerkelijke tucht. NAAR DENEMARKEN. De politieke hemel verdonkerde echter in zulk een hevige mate, dat a Lasco zich genoodzaakt zag met 170 leden van zijn gemeente de wijk te nemen naar Denemar ken. Na een avontuurlijke tocht dachten zij daar rust te vinden. Doch de Deense koning stelde als voorwaarde, dat zij de leer en at- eredienst van zijn land moesten aanvaarden. Toen a Lasco dit weigerde was vertrek de enige oplossing. De herder reisde voor af naar Embden en bereidde daar zijn „Engelse gemeente" in 1554 een hartelijke ontvangst. Onder tussen hadden a Lasco uit Polen berichten bereikt waaruit bleek, dat zijn vaderland voor het Pro testantisme open stond. Via Frankfort aan de Main, waar hy nog anderhalf jaar bleef, reisde hij over Wittenberg, waar hy Melanchton ontmoette, naar Polen. De R.-Katholieke geeste lijkheid was echter van zijn komst verwittigd en men verwelkomde hem met de woorden; „Gij zijt de slachter van de kerk van Po- ANGST. In Tsjecho-Slowakije is nu het communisme troef. Met de eisen van recht en vrijheid wordt geen rekening gehouden. Niemand is meer vei lig. Mensen die vandaag rustig hun zaken doen, lopen kans, dat ze morgen in een concentratie kamp ontwaken. Het spreekt vanzelf, dat ook de godsdienst aan banden wordt gelegd. Het nieuwste in dit op zicht is, dat er plannen worden gemaakt om de Bijbel te zuive ren en b.v. het woord Koning te vervangen door een woord dat een meer republikeinse klank heeft. Vijandschap? Ja, dat ook. Maar toch ook, innerlijke angst. Toen in 1940 de gijzelaars in Buchenwald een aantal gramo- foonplaten uit Nederland ten geschenke kregen, moesten deze eerst worden gezuiverd. Bij een na-zuivering kwam men tot de ontdekking, dat er toch nog een besmette plaat was achtergeble ven; een plaat van een lied door Jo Vincent gezongen in een.... Engelse cathedraal. Die plaat moest verdwijnen. Vijandschap? Ja, dat ook. Maar in de diepste grond ook angst voor het „verslagen" En geland. Iets dergelijks zie ik bij de communisten. Zij hebben met God en Zijn dienst afgerekend. Zij erkennen Jezus Christus met als hun Heere en Koning. Zij loochenen Zijn bestaan. En toch.... angst. Angst, zoals Herodes kende. die in haar manier van doen ont dekken. Zy was ernstig dank baar voor ieder vriendelijk woord, door haar vrienden en bewonderaars geuit, voor ieder goedkeurend woord geschreven over haar werk; maar zij scheen alleen er echt ernstig blij om en was even weinig veranderd onder lof, als zy het zou geweest zyn bij allerlei opmerkingen. De zachte, geduldige uitdrukking heid, die nog overvloediglijk I als zijn gewoonte was, vestigde Parijs.' niet gezegd, dat je ziek was? Je bent een geest geworden van wat je vroeger was. Mijn kind, waarom ben je niet lang eerder thuis gekomen? Ik zou hier al een maand eerder gekomen zijn, maar werd hierin verhinderd door Estelle's huwelijk." Edna keek met vage ogen haar weldoenster aan, en haar lippen verbleekten, toen zij vroeg; „Zeide u, dat Estelle ge trouwd is?" „Ja lieve. Zij is nu met haar man in New-York. Zij gaan naar vrucht zouden dragen, als zij i haar leerling zijn oog op haar reeds lang in haar graf lag. Ongeveer een half uur had zij Mevrouw Andrews zei haar gelezen, toen Felix een fluis- wel eens, dat zij de enige per- terende stem aan de deur hoor- soon was, voor wie de jongen'de, en omkijkend over zijn ontzag had, en die invloed op hem kon uitoefenen en zij van hem zou kunnen maken ■wat zij wenste; en zo wijdde zij zich dan ook geheel aan hem, besloten geen moeite te sparen, bleef rusten op haar gelaat en om de verkeerde neigingen van door de kamer. Zij liet het boek in haar mooie ogen blonk de zyn sterke, opbruisende, storm- vallen en rende met open armen schouder, zag hij een vreemde op de drempel staan. Onmiddel lijk stond hij op; die beweging trok de aandacht van de gou vernante, en toen zij opkeek, klonk een kreet van vreugde ■Zij is getrouwd met uw Haar hoofd viel voorover teg-n mevrouw Murray aan, en als in een droom hoorde zy het antwoord'. „Estelle, is met die jeugdige Fransman, Victor de Sanssurre, getrouwd, die zij in Europa ont moet heeft. Maar Edna, wat scheelt er aan? Mijn kind!" (Wordt vervolgd.) vraag nog niet is gegeven merkt het publiek wel, dat de. sigaretten 1 len". (ook de Virginia-sigaretten) in i Doch a Lasco zette door en hij behoorlijke mate te verkrijgen I mocht het genoegen smaken een zijn. Ais oorzaak daarvan wordt1 v ertaling van de Bijbel ln 't Pools genoemd dat er in het algemeen het licht te doen zien. Hij hamer de in al zyn werk steeds op het zelfde aambeeld: „er moet eenheid zijn onder de Protestanten, willen zij het hoofd kunnen bieden aan de invloed van de R. Katholieke kerk", Zyn woorden en daden zou den in deze tijd zeer actueel ge noemd kunnen worden. Toen Johannes a Lasco In 1560 stierf, liet hij een weduwe met negen kinderen achter. Zyn dood betekende een verzwakking van de Poolse Protestantse beweging. Meer en meer werd de invloed van het Russische rijk zichtbaar en tot op de huidige dag voeren de Protestanten een schier hope loze strijd tegen de haters van kerk en godsdienst. Mogen de woorden aan het be gin van deze bijdrage genoemd hen tot een lichtend voorbeeld J. H. K. blijkt, dat het platteland de shag- tabak prefereert, komen er voor de steden en andere grote plaat sen meer sigaretten beschikbaar. Het is slechts de vraag, of Neder land na de devaluatie een even grote hoeveelheid tabak kan im porteren als voor die tijd. Een voorspelling hieromtrent is moei lijk te maken. Daarvoor zijn de gevolgen van de devaluatie nog te onoverzichtelijk. Enerzijds acht men het niet onmogelijk dat alle gedevalueerde landen zullen be sluiten om minder tabak uit de doliarlanden te importeren, waar- zyn door Amerika wellicht genood- zaakt zal worden de tabaksprijs te laten zakken teneinde de Naar Aneta verneemt, zou Sid- ney Eugene O'Donogheu, ambte- w'ovonmin dat Ne naar va» de Amerikaanse buiten- °nrng i^ mindere'landse dienst, de leiding krijgen van het program van militaire hulpverlening aan Nederland. kwaliteit zal gaan importeren, waardoor het huidige prijsniveau gehandhaafd zal worden. Het is een gelukkige omstandigheid, dat Nederland voor bepaalde soorten tot 1950 is gedekt, zodat we de Albanië heeft in een nota aan Joego-Slavië verzocht om de on middellijke vrijlating en repatri- ontwikkeling met een vrij groteering van Albanese burgers in rust tegemoet kunnen zien, Joegoslavische gevangenissen. Korte Berichten. Het Amerikaanse Huis van Af gevaardigden heeft het wetsont werp betreffende wapenhulp aan het buitenland tot een bedrag van 1.314.010.000 dollar aangenomen. Het Russische leger heeft een gebied van vijftien bij twintig mijl midden in Thuringen geheel afge sloten voor zijn herfstmanoeuvres. De Poolse minister van Oorlog, Zymierski, heeft bevel gegeven tot militaire registratie van alle mannen van de leeftijd van 31 tot 44 jaar. Speciale commissies voor de selectie van officieren zullen voorts de registratie ter hand ne men van vrouwelijke artsen e.d. Volgens de „Times" wordt ver wacht, dat de Amerikaanse rege ring binnenkort voorstellen zal doen, welke zullen kunnen leiden tot een hervatting van de bespre kingen tussen Britse, Franse en Amerikaanse deskundigen over de Duitse scheepsbouw-industrie. Met 12 tegen 6 stemmen en 3 onthoudingen heeft de sub-com missie voor de Italiaanse koloniën van de politieke commissie der V.N. besloten een commissaris der V.N. in Lybië te benoemen, die het toezicht moet houden op de over dracht van de onafhankelijkheid aan dit land. In Ontario heeft men in de nacht van Donderdag op Vrijdag een ongewoon lichtverschijnsel in de lucht waargenomen, dat be schreven werd als een blauw witte gloed, welke deed denken aan een reusachtige vergrote flits van een kortsluiting. Een groep I-Tanso intellectuelen heeft zich tot de Hongaarse rege ring gewend ten behoeve va* Laszlo Rajk, de voorm. Hongaar» se minister van Buitenlandse Za» ken die als agent van Tito ter dood is veroordeeld. Erasmus, de Zuid-Afrikaanse minister van defensie, heeft veld- veldmaarsehalk Smuts van zyn functie als opperbevelhebber van het leger te velde ontheven. Smuts, die zijn rang behoudt, is op de pensioensüjst geplaatst. De moeilijkheden, welke zich in de afgelopen winter met bijtrek king tot de levering van electri- sche energie tijdens de spitsuren voordeden als gevolg van het gro tere verbruik en de onmogelijk heid het productievermogen tijdig op te voeren, zullen zich geduren de de aanstaande wintermaanden in nog sterkere mate doen ge voelen. Het is daarom noodzakelijk, dat alle verbruikers van electrische energie zich in de maanden No vember, December en Januari a.s. van Maandag tot en met Vrijdag van 79 uur en van 1618 uur en op Zaterdag van 7—9 uur, de groatst mogelijke beperking op leggen. Deze beperking, welke dringend nodig is, om de industriële pro ductie op peil te houden en dus voor onze volkshuishouding uiter mate belangrijk is, dient zoveel mogelijk vrijwillig te worden be reikt, waarbij vertrouwd wordt op de gemeenschapszin van ons volk, aldus de mededeling van de minis ter van binnenlandse zaken. Winkel- en etalageverlichting in de komende winter. Het zal verboden zijn om in het aanstaande winterseizoen in de spitsuren etaiageverlichting te ontsteken, met dien verstande, dat onder bepaalde voorwaarden aan winkeliers kan worden toe gestaan gedurende spitsuren hun winkel- en etalageverlichting voor de helft in gebruik te nemen. De leiding der controle, die wordt ingesteld, zal berusten bij een landelijke commissie voor de etalageverlichting, waarin zitting hebben vertegenwoordigers der middenstandsbonden, coöperaties enz. Er zullen op vele plaatsen commissies voor controle worden ingesteld. Elke winkelier, die van deze re geling gebruik wil maken, zal zich jegens het electriciteitsbedryf schriftelijk moeten verbinden om gedurende de spitsuren niet meer dan de helft van zijn winkel- en etalageverlichting te branden.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1949 | | pagina 2