50 jaar geleden brak de Boerenoorlog uit.
edna earl
School van Christus of School van
christelijkheden
Radio zsndaniaieurs redden Belgisch
kind.
Gratis brillen, pruiken en gebitten.
Ongelijke strijd van 55.000 boeren tegen
300.000 beroepsmilitairen.
2?^zLv\^dik»;uPensioen landarbeiders
Peimevrucliten
Soldaat
Nauw verband tussen preek
en les.
Ga naar Engeland en word wys!
van een
Maandag 3 October 1949
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 2
UIT HET LAND MET EEN RIJKE BODEM. (I.)
Het £al 11 October een halve eeuw geleden zjjn, dat de oorlogs
verklaring der z.g. Boerenrepublieken Transvaal en Oranje-Vrij
staat aan Engeland, bet begin werd van een militaire worsteling,
waarin ons volk van die dagen uit oorzaak van stamverwantschap
met de bevolking der Zuid-Afrikaanse Republieken èn uit een
sterk besef van vrijheid en recht In grote bewogenheid heeft mee
geleefd. Ook zonder de treffende voorbeelden van heldenmoed,
door de periodieke pers en in meer of minder romantisch ge
kleurde krijgsverhalen ln het volle licht gesteld, was deze oorlog,
die ruim 2] 2 jaar geduurd heeft, een door de ganse wereld met
spanning gevolgde gebeurtenis. Immers was hjj een der vele
vormen, waarin het imperialisme ln de loop der eeuwen zich
geopenbaard heeft, terwijl de grote ongelijkheid der militaire
krachten in bijzondere mate de aandacht boeide.
Zo zag de carricator de verhouding EngelandZutd-Afrika.
Zou men de achtergrond van
deze strijd, waarin plm. 55.000
gewapende boeren zich verdedigd
hebben tegen plm. 300.000 be
roepsmilitairen in één oogopslag
willen overzien, dan ware hij sa
men te vatten in het bekende ge
zegde: „Wee het land dat een
rijke bodem heeft". Evenals elke
andere oorlog had ook deze zijn
ofticiéle omlijsting: het rassen
vraagstuk, het uitlandersrecht, de
bescherming der zwakken of hoe
men dat in de terminologie der
Internationale politiek noemen
mag. Maar binnen die vergulde
lijst was het bodembezit in dat
geval goud en diamanten de
feitelijke inzet van een krachtme
ting, die wat Engeland betreft, de
grijze staatsman Gladstone in het
Parlement deed spreken van da
den, waarmee zijn volk zich ont-
eerde in het oog der wereld.
Belangrijke en leerzame
periode.
Hoewel een a.stand van 50 ja
ren en ook ue ontwikkeling der
verhoudingen na de Boerenoorlog
er toe bijdragen, dit droevig
hoofdstuk uer wereldgeschiedenis
thans anders te zien en te beoor
delen dan de oog- en oorgetuigen
van 18991902 dat deden, net
blijft een voldoenae belangrijke^n
leerzame episode, om ook nu nog
belangstelling te verdienen. In en
kele trekken willen we trachten
het voorspel te tekenen, waarvan
de eerste klanken lang te voren
te onderscneiden waren. De stam-
verwantscnap tussen Holland en
Zuid-Afrika dateert reeas van
1652, toen Jan van Riebeek als
eerste pionier met 3 schepen de
Kaapkolonie bereikte; aan het
door hem daar gebouwde tort is
de naam Kaap de Goede Hoop
verbonden. In 1814 namen de En
gelsen de Kaap in bezit (er waren
toen reeds 60.000 boeren), nadat'
in 1780 en in 1794 al aanvallen
waren gedaan, net „cezitvan
1814 werd gekocnt voor 5 millioen
pond sterling, maar dit Dedrag is
nooit betaald.
Ka de Grote Trek van 1836 is
het Hollandse element sterker ge
worden en tegen de tijd van de
Boerenoorlog was er in ae Kaap
kolonie een blanae bevolking van
plm. 375.000 zielen, in Transvaal
28O.0UO, in de Oranje-Vrijstaat
75.000 en in Natal 45.000, een to
taal dus van bijna 800.000 zielen;
het Hollandse percentage hiervan
was plm. 70 pet.
Met deze cijters voor ogen kan
men zien een indruk vormen van
de verhouding waarin het Britse
element toen stond tot de preten
tie waarmee het, vooral na 1867,
het jaar der ontdekking van de
goudvelden, optrad. In 1860 pas
was de Zuid-Afrikaanse republiek
gesticht en in 1877 annexeerde
Engeland de Republiek (om haar
te beschermen tegen de Zoeloe's),
met uitzicht op zelfbestuur, dat
echter uitbleef, zodat in 1880 de
voorwaarden aanwezig waren
voor de worsteling die in 1899 be
ginnen zou.
Wfl besparen de lezer de lange
reeks wrijvingen, plagerijen, span
ningen en conflicten, die geleid
hebben tot het drama van 1899
1902. Zoals een Engels schrijver
het noemde „Een aaneenschake
ling van fouten en onhandigheden
in de geschiedenis der Engelse
heerschappij in Zuid-Afrika".
Twee hoofdmomenten.
Twee hoofdmomenten verdienen
de bijzondere aandacht: het
kleurlingenvraagstuk en het z.g.
uitlandersrecht. Waren er in 1805
slechts 60.000 kleuringen aan de
Kaap, in 1900 waren het er
1.150.000. In de Zuid-Afrikaanse
Republiek woonden tegenover
750.000 blanken 3 a 4 millioen
zwarten. Het merkwaardige is,
dat de Boeren met de kleurlingen
(de Kaffers) niet op gespannen
voet, doch in zó gunstige verhou
ding stonden, dat toen in 1895 de
proclamatie tot annexatie van
Swazieland (op instignatie van de
later nog meer befaamd gewor
den Cecil Rhodes) werd uitge
vaardigd, het opperhoofd Zam-
baan openlijk verklaarde: Ik wens
met mijn gehele volk tot de Re
publiek te behoren. De Engelsen
zijn ongeroepen gekomen". Maar
die Engelsen moesten (zo luidde
de proclamatie) „een effectieve
controle over Swazieland uitoefe
nen, omdat Britse onderdanen
daar gewichtige belangen hadden
verkregen". De controle is zo af
doend geweest, dat aan Transvaal
alle kans om bij de kust te komen
en een eigen haven te hebben,
voorgoed afgesneden was.
De uitlanderskwestie had haar
bron in de komst van goudzoekers
in de jaren 1884—1855 uitgegroeid
tot een invasie van Engelse immi
granten, aan wie de Zuid-Afri
kaanse Republieken burger- en
stemrecht onthielden, totdat zij
een aantal jaren ingezetenen wa
ren. Zo is Johannesburg tlangs
het grote rif waren de goudvelden
ontdekt) de haard van verzet te
gen de regering in Pretoria ge
worden. In 1895 kreeg dit verzet
zijn gewelddadige uitlaat door de
ontijdige en mislukte raid van Ja-
meson, te Mafeking onder be
scherming van de Kaapse minis
ter Cecil Rhodes in elkaar gezet.
Jameson werd gevangen genomen,
doch na een korte hechtenis vrij
gelaten; er werd zelfs een schade
vergoeding van 2 millioen betaald,
maar Paul Kruger voorvoelde, dat
te Londen tot de onderwerping
der Bóeren-Republieken was be
sloten.
Zyn voorgevoel, dat hem toen
reeds geschut deed inkopen en in
1897 het Bondgenootschap met de
Vrijstaat deed sluiten, is wreed
gerechtvaardigd. Chamberlain,
wiens naam aan de Boerenoorlog
voor altijd is verbonden, verklaar
de op 18 October 1899 in het Par
lement, dat hij die oorlog niet
heeft gezocht. Maar door het
dreigement van militaire bezet
ting, indien niet de voorwaarden
van naturalisatie en kiesrecht
voor de uitlanders werden inge
willigd, werd toch duidelijk, dat
verengelsing van de Republieken
het doelpunt was.
Zo naderde de beslissinde da
tum van 11 October 1899.
De kwestie der Belgische
grensarbeiders.
De Stichting van de Arbeid
deelt ons mede, dat het bij de
tussen de betrokken organisaties
voortgezette besprekingen over
de moeilijkheden, welke voor de
Belgische grensarbeiders ten
gevolge van het verschil in de
devaluatiepercentages waren
ontstaan, tot een voorlopige
overeenkomst is gekomen. Dit
resultaat zal thans aan de Ne
derlandse regering en de be
trokken arbeiders worden voor
gelegd. Zodra een definitieve re
geling is getroffen zal deze ter
stond worden bekend gemaakt.
Nat. Reserve voor het eerst
als erewacht.
(Van onze Utrechtse
correspondent.)
Wie over het geloof in Christus
praat, heeft het over de Bijbel.
Op grond van deze stelling is de
School met de Bijbel dus de
school met het geloof. Want de
Bijbel is in die school niet aan
wezig uit hoofde van zijn literaire,
culturele of liistorisch-documen-
taire waarde maar als het boek
waaruit degene, die op deze
Enkele weken geletien zat in zijn „sliack" te Helmond de ra
diozendamateur PA0-B.O.B. temidden van tientallen draden, bui
zen en lampjes vljjtig te experimenteren met zjjn zelfgebouwd
zend„station". De luidspreker zocht krakend én krassend naar
enig aanvaardbaar geluid. Plotseling stierven de suizende tonen
weg en een duidelijke stem klonkdoor de aether: „Hier ON4-K.D.,
hier ON4-K.D., Hallo PAe-D.L., hallo J'Aq-D.I..".
,m,. chien operatief kan ingrijpen.
Zijn naam en adres zijn echter
onbekend. Wilt ge PA0-D.L. vra
gen om direct te informeren?
Een kind in levensgevaar.
PA0-R.O.B. schakelde zijn toe
stel direct over en begon met
spanning de code te roepen van
de Utrechtse collega. Hij had
succes want PA0-D.L. antwoord
de binnen enkele minuten. De
Utrechtenaar begon direct tele
fonisch te informeren, doch in
tussen had Helmond via een der
specialisten van het plaatselijk
ziekenhuis het juiste adres reeds
gekregen. Nog geen 20 minuten
na de eerste oproep van de Bel
gische amateur gaf PA0-D.L. het
verlossende antwoord: „Breng de
baby vandaag nog over naar
Utrecht. Prof. dr Nuboer van de
universiteitskliniek te Utrecht zal
in samenwerking met dr Klinken-
bergh van het St Antoniuszieken-
huis, eveneens te Utrecht, de ope
ratie verrichten".
Nog diezelfde avond is het kind
naar Utrecht vervoerd. Dezer da
gen bereikte de radiozendama
teurs het verblijdende bericht, dat
de operatie uitstekend geslaagd
was en dat het patiëntje, vrijwel
gei el hersteld, naar zijn geluk
kige ouders in Lokeren was te-
rugekeerd.
ln Helmond schakelde PA0-R.
O.B. over. Toen hy vroeg, wat er
aan de hand was, heerste er span
ning in de mysterieuze sfeer van
technisch vernuft. Lichtjes flit
sten aar. en uit, de geluidsinstal
latie zoemde. Een licht suizend
geluid nog, even bijstellen en dan
sprak duidelijker dan daarvoor 'n
wat gehaaste stem: „Hallo hier
ONy-K.D. in Lokeren, België. Ik
Zoals misschien de meeste
lezers niet bekend zal zijn,
hebben de Nederlandse radio
amateurs hun eigen oproep-let-
ters. PA0 betekent Nederland,
de letters die er op volgen zijn
de letters van het betreffende
zendstation.
Tjr i waaruii ucgeuc, uid uh uw.o
bestaan zal dYNaBonM^Reser- j "f™1 onde™«s Seeft, zijn geloof
et!Y ,taak vervullen welke p Met deze woorden bcg0n prof.
"f.l door geregelde troepen dr s L zuidema, hoogleraar te
j ij g?i^de" Utrecht en Amsterdam, zijn rede
wot dt vervuld. Wan- over Onze christelijke scholen en
neer namelijk het koninklijk'
echtpaar op 11 October a.s. zijn
officieel bezoek aan Overijssel
brengt, zal te Zwolle bij de
ambtswoning van de Commissa
ris der Koningin, waar de hoge
gasten de maaltijd gebruiken
en overnachten, een erewacht
betrokken worden door een com
pagnie van de Nationale Reserve.
ons christelijk geloof", in de te
Amsterdam gehouden jaarverga
dering van de Bond van Christe
lijke Muloscholen".
Op de openbare school, zo ging
prof. Zuidema voort, is ook een
Bijbel. Maar wordt die Bijbel daar
gedragen door de school en
draagt de Bijbel de school? Neen!
Met opzet heb ik tot dusver niet geschreven over de „National
Health Service".
Toch is deze wet het grote onderwerp der gesprekken
in Engeland.
Vanaf de 5e Juli 1948 heeft iedereen in Engeland, man, vrouw
of kind, rijk of arm, burger of vreemdeling, recht op kosteloze
medische verzorging.
Wat wil dit zeggen?
Dit, dat men doktershulp gratis kan krijgen Medicjjnen even
eens. Brillen, pruiken, gehoor-apparaten, kunstledematen worden
kosteloos verstrekt. Wenst men een nieuw gebit, een simpele aan
vraag is voldoende. Ziekenhuis-opname behoeft niemand zorg te
baren ze geschiedt gratis. Operaties, tot de meest kostbare toe,
worden kosteloos verricht. Is er een vroedvrouw nodig, de staat
zorgt er voor.
Er is eenvoudig niets te be- om dat euvel recht te zetten ge
denken op medisch terrein, of ven we ze niet alleen een zeep-
de permanente of tijdelijke in- rantsoen, zoals wij ook krijgen
woner van Engeland kan er gra- en waarmee wij niet alleen ons
tis over beschikken. zelf moeten wassen, doch ook
U kijkt natuurlijk een beetjeonze huizen en kleren moeten
vreemd op, dat ook zij, die tij- schoon houden. O, nee. Vreem-
delijk in Engeland vertoeven, delingen moeten aangemoedigd
heb een dringende boodschap voor
PAo-D.L. in Utrecht, wilt ge me
helpen een verbinding tot stand
te brengen?"
Het indrukken van een knop
was in het radiostation te Hel
mond voldoende om onmiddellijk
over te schakelen van luisterpost
op zendapparaat. „Hallo ON4-
K.D. hier luistert PA0-R.O.B. Ik
wil je graag helpen maar vertel
me die dringende aangelegenheid,
misschien kan ik je van dienst
zijn". En de Belgische ra
diozendamateur vertelde: „Een
familie hier in de buurt heeft een
drie dagen oud kind, dat een
scheurend buikvlies heeft. De
plaatselijke dokter staat machte
loos. Volgens hem moet er in
Utrecht een professor zijn, die
Pe Poolse militaire missie te
Berlijn heeft de Britse autori
teiten om uitlevering verzocht
van de voormalige leider der
S.S. From.
van deze faciliteiten gebruik
kunnen maken. Toch is het zo.
Tijdens ons verblijf in Enge-,
land circuleerde juist een be
richt in de pers over twee Ca
nadezen, die naar Engeland wa
ren overgekomen om zich te la
ten opereren. Na afloop der me
dische behandeling konden ze
getuigen, dat ze, na aftrek der
reiskosten, nog 75 pond voor
deliger uit waren dan wanneer
deze operaties in Canada waren
verricht.
Toen de minister gedurende
het vragenuurtje over deze
kwestie in het Lagerhuis werd
geïnterpelleerd, maakte hij er
zich af door te vragen, of En
geland misschien zich niet de
weelde zou kunnen veroorloven
om zo'n 200.000 pond voor
vreemdelingen uit te geven.
Men kan zich voorstellen, dat
de domme Brit de borst lichte
lijk verhief bij 't horen van deze
fiere taal. Jammer was het, dat
dezelfde minister gedurende dat
zelfde vragenuurtje moest uit
spreken, dat een som van 20.000
pond niet beschikbaar kon wor
den gesteld voor oud-soldaten,
die in de vorige oorlog een been
hadden verloren en nu graag een
klein auto'tje zouden willen heb
ben om zich behoorlijk te kun
nen voortbewegen.
ROYAAL ENGELAND.
Rhona Churchill schreef in de
Daily Mail een ironisch artikel
tje over de bevoorrechting der
buitenlanders. Ik zal enkele ge
deelten hier citeren:
„Daar heb je nou een van die
jonge kerels, die Mussolini op
zekere dag naar Engeland stuur
de om Londen te bombarderen,
toen hij in een extra-machtige
bui was.
De man heeft er een been bij
verspeeld. Wel, er is niets, dat
hem verhindert ons een bezoek
te brengen en van ons een
nieuw kunstbeen te vragen,
krachtens onze „National Health
Service". En terwijl hij hier is,
kan hij meteen ook een nieuw
kunstgebit krijgen, als hij dat
nodig heeft.
En jullie kent allemaal dit
verhaaltje ook, waarbij we allen
zijn grootgebracht, dat buiten
landers zich niet wassen. Wel,
FEUi
Naar het Amerikaans
door BESSY KIVING
144) o—
„Er liggen sporen van ver
moeidheid op uw gelaat te le
zen; en iets kwijnends vertoont
zich in uw manier van optreden,
die de droeve voorboden zijn
van gebrekkige gezondheid. U
moet óf uw letterkundige loop
baan óf uw positie van gouvei-
nante opgeven. Ik beveel u ten
zeerste aan het tweede, want ik
kan u niet missen voor mijn
tijdschrift."
Op dit ogenblik stond het rij
tuig stil voor de deur van me
vrouw Andrews, en terwijl me
neer Manning haar hielp uit
stappen zeide hjj:
„Edna, mijn vriendin, beloof
je me, dat je vanavond geen let
ter meer schrijven zult?"
„Dank, meneer Manning, ik
beloof het u."
Zij ging ook niet aan haar
schrijftafel zitten; maar Felix
was onrustig, woelend in koorts;
en 'twas na middernacht, eer
zij haar hoofd op de kussens
deed nederzinken.
Nog voor zij een oog had ge
sloten, hoorde zij in de vroege
ochtend de melkboer met zijn
wagen van rinkelende flessen.
Eindelijk overviel haar een
korte, maar vermoeiende slui
mering; verontrust door dro
men, waarvan het middelpunt
telkens weer was, die ene grote
figuur die zij had zien staan aan
het station, druipend in de stro
mende regen.
HOOFDSTUK XXIX.
Een geknakte
gezondheid.
„Laat Gij er uw zegen op rus
ten o, almachtige God, anders
zou mijn werk tevergeefs zijn.
Het was Paulus die plantte en
Apollos die nat maakte, maar
Gij alleen kunt de wasdom ge
ven. Het is nu geëindigd; zie er
op neer in genade, en geef er
Uw zegen op, en neem Gij het
aan."
De nacht was bijna geheel
voorbij, toen Edna de pen neer
legde en haar handen vouwde
over het boek, dat zij zo juist af
had.
Vele maanden had zij reeds
gewerkt en nagedacht over dit
thema en had moeite noch
tijd gespaard om haar onder
werp in alle bijzonderheden uit
te werken; bij dag en bij nacht
had zij ailes gewikt en gewo
gen; zij had vurig en zonder op
houden gebeden en met zeld
zame ijver doorgew;' :t, zonder
ook maar enigszins te verslap
pen, om deze wens van haar
hart te vervullen om deze roem
ruchte droom in werkelijkheid
om te zetten en tenslotte was
het boek nu gereed.
Het geschrift was een geeste
lijk tapijt, waarin zij haar ge
dachten keurig had uitgeweven,
die nu eens lichte, dan donkere
schaduwplekken er over lieten
vallen, wijl wondere en uitge
zochte raadgevingen en gloeien
de fantasie het gehele weefsel
besprankelden met purperen
amber en goudkleurige gloed.
Maar zou dit werk wel vol
doende verstaan en gewaardeerd
worden door de grote massa, de
druk-bezige wereld, voor wier
ontspanning en hogere ontwik
keling zij zo met stipte volhar
ding had gewerkt? En dan het
werk van het spinnewiel harer
verbeeldingskracht het weef
getouw der gedachte? Zouden
haar medemensen het wel ont
vangen met die ernst en die
liefae, waarmede zij het had be
werkt? Zouden zij, voor wie zij
het met zoveel geduld had op
gebouwd en gepolijst, het waar
deren en het tot hun bezit ma
ken? Of het ontraden of schen
den?
Neerziend op die stapel van
velletjes papier, nu klaar voor
de drukker, kwam er een droe-
vig-tere, verlangende uitdruk
king in haar ogen; en haar
kleine witte handen streelden
liefkozend de dichtbeschreven
papieren evenals de zachte hand
van een moeder liefkozend zou
strijken over het gelaat van
haar kind, dat op 't punt staat
de koude wereld in te gaan on
der onverschillige vreemdelin
gen, die misschien haar lieveling
op ruwe wijze zullen beschim
pen en behandelen.
Verscheidene uagen had Edna
aanhoudend doorgewerkt, om
haar boek geheel gereed te krij
gen, en nu kon zij dan haar ver
moeide handen vouwen en haar
werkzame geest rust gunnen.
Maar haar zo versmade ge
zondheid nam onmiddellijk
wraak, en haar overwerkte ze
nuwen staken in woeste weer
stand op, weigerend langer kalrn
te blijven. Zij had naar dit
ogenblik reeds zo lange tijd ver
langend uitgekeken, zodat bij
de aankomst haar gehele zelf
beheersing verloren scheen te
zijn.
Terwijl zij zo de mogelijke
ontvangst van die stapel papie
ren daarvoor haar zat te bepein
zen, begon haar hart met wilde
slagen te slaan, en toen opnieuw
greep haar een vreselijke angst
aan, en een duistere waas en
een gevoel van verstikking
kwam over haar. Zij stond op.
hield haar oog strak op het
venster gericht en wankelde er
heen, maar eer zij het bereikte,
viel zij neer en verloor het be
wustzijn.
worden om de goede, oude En
gelse gewoonte te volgen: ze
moeten zich er aan gewennen zo
nu en dan een bad te nemen.
Daarom krijgen ze het rant
soen zeep dat wij ook krijgen en
nog zes stukken toiletzeep bo
vendien.
Het is van algemene bekend
heid, dat iedere bijziende vreem
deling even het Kanaal over kan
steken, een dokter bezoeken, een
opticien kan gaan raadplegen,
om daar een goede bril te ver
krijgen voor zijn vermoeide ogen
en in enkele gevallen vlugger
dan u of ik, die er ongeveer zes
maand op moeten wachten.
Neen, vreemdeling, u moet
ons niet verlaten. Wij hebben u
toch gelukkig gemaakt? U denkt
misschien, dat we mesjogge zijn?
Misschien hebt u wel gelijk.
Neem me niet kwalijk. Ik
moet weer terug naar mijn
plaatsje in de queu voor de vis
winkel."
De gedachten van een Engels
man zijn tegenwoordig nu niet
bepaald vriendelijk als hij na
denkt over de zegeningen van
het Labour-bewind.
Ongetwijfeld hebt u opge
merkt, dat de uitvoering der
ziektewet niet bepaald op rolle
tjes loopt. Rhona Churchill wees
er immers reeds op, dat men b.v.
op een bril soms zes maanden
moet wachten.
Natuurlijk is er een kortere,,
een veel kortere weg. Doch ffan secretaris, hij blijft bestuurs-
liri In 7nn n oore lrnrie rirt tmurro
Hieruit volgt, dat de christelijke
school staat of valt met de Bijbel
èn met de christelijke onderwij
zer.
De bedoeling van het christelijk
onderwijs is niet het kind bij
Christus te brengen. Want dat
kan de Heilige Geest alleen. De
christelijke school brengt het kind
bij de Bijbel.
Wanneer het dilemma gesteld
wordt: Is de christelijke school
een school van Christus of een
school van christelijkheden, dan
kunnen we dit dilemma niet aan
vaarden. De school met de Bijbel
is niet de school van Christus.
Maar ook niet de school van
christelijkheden, want anders zou
de Bijbel zo'n christelijkheid zijn.
De school met de Bijbel, aldus
prof. Zuidema, is de school van
het gelovige deel der natie. Let
wel zij is niet, voor de kinderen
van christelijken huize". Wanneer
we dat laatste aanvaarden, laten
we ons in een hoek drukken, dan
wordt onze school een ghetto-
school en dat mag zij niet wezen.
Zij dient heel het volk, niet één
groep.
Toch wil ik hen, die onze school
een school van christelijkheden
hebben genoemd, geen onrecht
doen. Wanneer wij onze hand in
eigen boezem steken en we bren
gen haar weer tevoorschijn, dan
bespeuren wij niet zelden een
hand vol christelijkheden of halve
christelijkheden. Er zijn onder
wijzers die hun liefhebberijen bot
vieren in de school, die de Bijbel
niet meer doorgeven maar die
slechts wat christelijkheden en
zinloze tradities uithangen.
Dat is heel erg, want op die
manier houdt men de kinderen
van Christus af. Het onderwijs
moet een reflectie zijn van het
geloofsleven van de onderwijzer.
Daarom staat of valt de school
met de christelijke onderwijzer.
En tenslotte komen we bij dit
punt, dat wij wanneer we
christelijk onderwijs wensen
het christelijk geloof moeten pre
diken.
ONDERWIJZER ZIJ ZIEL
ZORGER.
Hier belandde de spreker aan
op het verband tussen kerk en
school, een kwestie waarover de
Bondsvoorzitter, ds R. Dijkstra,
emer. predikant te Putten, even
eens gesproken had.
Er is veel overeenkomst tussen
de preek en de les, meende ds
Dijkstra. Een vervelende preek is
even ellendig voor de mensen als
een vervelende les. Preek en les
vormen twee belangrijke bestand
delen in ons leven. De dominé
moet preken met zijn hart en de
onderwijzer moet lesgeven met
zijn hart. Een echte onderwijzer
is een zielzorger.
Nadien hield ds Dijkstra zijn
gehoor aangenaam bezig met een
causerie over Augustinus, de
kerkvader in wiens werk ds Dijk
stra zich thans verdiept. Ds Dijk
stra maakte een menigte behar-
tenswaardige opmerkingen, zowel
voor onderwijzers als voor predi
kanten. En aangezien er van de
laatste categorie wellicht weinig
of geen aanwezig waren, riep hij
uit, „O, ik wou dat hier wat meer
dominé's zaten!"
Wat het bondswerk aangaat: ds
Dijkstra deelde mede, dat mo
menteel tweehonderd christelijke
Muloscholen (dus vrijwel alle on
derwijsinrichtingen van deze
aard) bij de organisatie zijn aan
gesloten. De voorzitter had de in
druk, dat het Mulo-onderwijs spo
ren van opleving vertoont, in te
genstelling met het lager onder
wijs
Dr H. Noordhof te Schevenin-
gen trad in deze vergadering af
moet men zelf betalen. Maar
iemand, die b.v. van een huid
aandoening wenst verlost te wor
den en er niet voor wil betalen,
ziet zich gedwongen te wachten
in een kamer, die misschien
overvol zit met patiënten, die
kwalen van heel andere aard en
duisterder oorsprong hebben.
lid. In zijn plaats koos de verga
dering mr G. Benthem te Zwolle
als secretaris.
Ter vergadering was aanwezig
de bejaarde onderwijsman J. Th.
R. Sehreuder te Haarlem, een der
voortrekkers in de Bond van
Christelijke Muloscholen.
die men op
nemen, als men geholpen wenst
te worden door de liefhebbende
vader Staat.
AFSCHRIKWEKKEND
VOORBEELD.
Er zijn ook in ons land nog
velen, die alle hulp en heil ver
wachten van de Overheidszorg.
Tot hen zou ik willen zeggen:
Gij dwaas, ga naar Engeland en
wordt wijs.
Zal het Nederlandse volk, door
de dwaling van anderen geleerd,
zich afwenden van propagandis
ten van dit gevaarlijke stelsel?
Ik ben er nog niet zo zeker van.
De gang van zaken in de Indi
sche kwestie heeft me huiverig
gemaakt, 't Lijkt wel, of men
„Da's goeie" zei Jan.
't Was Donderdag een belang
rijke dag in het leven van onze
landarbeiders.
Voor het eerst toch had de
uitbetaling van pensioenen
plaats. Voor het eerst in de ge
schiedenis werden zij, wat dit
betreft met de werkers uit an
dere bedrijven gelijk gesteld.
Minister Mansholt was te
Klaaswaal van deze historische
gebeurtenis getuige.
Nummer één was de 67-jarige
J. v. d. Spaa uit Greupdijk. „Da's
goeie", zei Jan. „Welbedankt".
Hij begon als jongen van 10 jaar
voor 40 cent per dag. Zijn hoog
ste loon was ooit een goede f 4.
eerst aan den lijve moet onder- Voor trouwen had hij geen geld.
vinden, welke de zegeningen zijn
van de veelgeprezen socialisti
sche ideologie.
Nu was hij beduusd om zoveel
geld: f 621.76 pensioen met te
rugwerkende kracht tot 8 No-
De Engelsen weten het nu zo j vember 1947, toen hij 65 werd.
zachtjes aan al. In dit land klopt j Een lange en moeizame weg
de ramp aan de deur en het zou voor lotsverbetering van de
me niet verwonderen, als in 1951 j landarbeiders is hiermee afge-
Engeland heel de wereld zou sloten. Daarvan getuigden A. W.
doen zien, dat het genoeg heeft Biewenga en dr J. C. Schroder,
van de experimenten van per- voorzitter en directeur van het
sonen, die, steunend op het be- bedrijfspensioenfonds, verschil-
ginsel van de goedheid des men- lende andere sprekers en ook de
sen, een paradijs op aarde willen minister, terwijl de stoomtram
scheppen en nu met schrik be- en ook de auto's regelmatig
merken, dat de gebrachte ver- voorbij rammelden, beladen met
beteringen enkel aanleiding zijn suikerbieten en andere producten
tot diep verval, geestelijke ach- uit dit wijde, vruchtbare en
teruitgang en stoffelijke nood. werkzame land,
A.
Giuliano wordt „uitgerookt".
Hij wil Italië verlaten.
De Siciliaanse bendeleider
Giuliano heeft om een paspoort
verzocht om Italië te kunnen
verlaten. Het wordt hem ook
wel zeer warm onder de voeten
gemaakt want speciale leger
eenheden pompen gifgassen in
de grotten waar hij zijn hoofd
kwartier heeft, terwijl tevens
dynamiet gebruikt wordt om de
(Wordt vervolgd.) grotten te laten springen.
Te Zoetermeer vond later op
de dag de tweede uitreiking
plaats. De secretaris-generaal
van- het dep. van Soc. Zaken, mr
dr A. A. van Rhijn, en mr J. J.
M. Veraart van de Stichting van
de Arbeid waren getuige van de
ze gebeurtenis. Hier kregen plm.
15 personen in totaal f 5200.
Te Iguape bij Santos is een
Brazi"aans vliegtuig omlaag
gestort. Men meent, dat vier
personen om het leven zijn ge
komen, terwijl 17 anderen zou
den zijn gewond.
De actie wordt voortgezet.
Het comité Handhaving Kijks-
cenheid blijft ondanks alles ziju
arbeid voortzetten.
Schijnbaar zonder resultaat.
De onderhandelingen in Den
Haag gaan rustig door en naar
verluidt zal straks de Ronde
Tafelconferentie in pleno bijeen
komen om spijkers met koppen
te slaan. Dat wil zeggen, dat dan
een belangrijke stap zal worden
gedaan in de richting van de af
braak van het Koninkrijk en dat
revolutionnairen en collabora
teurs als Soekarne en Hatta hun
doel: „Indië los van Holland"
dichter bij zien komen.
Het gaat nu met sneltreinvaart.
De Grondwet schijnt van geen
betekenis meer te zijn, met de be
langen van vele millioenen Indo
nesiërs voor wie de grootste el
lende voor de deur slaat, wo.dt
niet gerekend, de economische
en financiële belangen van Neder
land en van Indië waarvoor Ne
derland nog steeds verantwoorde
lijk is, leggen geen gewicht in de
schaal.
Niets schijnt in staat het onheil
af te wenden.
De regering is vast besloten de
weg der schande tot het einde af
te lopen en zij rekent er op, dat
een gewillige Kamermeerderheid
straks haar afbraakpolitiek zal
willen sanctionneren.
Toch blijft Rijkseenheid zjjn
actie voortzetten.
Omdat het niet anders kan en
niet anders mag.
Omdat het in 't lands belang
verplicht is alles te doen wat mo
gelijk is het onheil af te wenden.
Rijkseenheid blijft arbeiden om
zo mogelijk de ogen van regering
en volk te openen voor de drei
gende gevaren.
Dat deze actie bij velen weer
klank vindt, ook in Zeeland, bleek
uit de Woensdag te Goes gehou
den vergadering waarin Admiraal
Helfrich en de heer Reyers het
woord voerden.
Er heerste een geestdriftige
stemming en met daverend ap
plaus werd begroet het voorstel
om telegrammen te zenden aan
H. M. de Koningin, aan de Minis
terraad en aan de Nederlandse
delegatie ter Rondetafelconferen
tie.
Aan H. M. de Koningin werd
daarin eerbiedig verzocht Haar
invloed te willen aanwenden op
dat alsnog een catastrophale toe
stand in Indië, waarvan de goed
gezinde Indiër en onze landgeno
ten nog meer het slachtoffer zou
den worden, worde voorkomen.
In het telegram aan de Minis
terraad werd met kracht gepro
testeerd tegen het gevoerde na
oorlogse Indië-beleid en geëist:
veiligheid en zelfbeschikkings
recht voor de ons goedgezinde In
dische bevolking, bescherming van
onze landgenoten aldaar, behoud
van Nieuw-Guinea, Ambon, Timor
de Minahassa en vele andere de
len van Indië onder Nederlandse
vlag en geen terugtrekking van
Nederlandse troepen.
Aan de Nederlandse delegatie
werd van de verzending van dit
telegram mededeling gedaan.
Zo wordt de actie voor de een
heid van het Rijk voortgezet.
In tal van plaatsen in ons land
worden nog soortgelijke bijeen
komsten gehouden.
Alles wat nog mogelijk is wordt
gedaan om Regering en Volksver
tegenwoordiging wakker te
schudden en verdere afbraak te
voorkomen.
Men kan deze in 's lands belang
noodzakelijke aetie steunen, door
geldelijke bijdragen te storten op
de rekening van Rijkseenheid bjj
de Incassobank N.V. te Goes.
Zware Mitrailleurs en
Pantseral:r.
Laten we maar met de zware
mirailleurs in huis vallen. Dat
kun je altijd nog beter doen dan
met een stuk pantsergeschut.
Nu, als er over mitrailleurs ge
sproken wordt betreft dat
meestal de zogenaamde „lichte".
Niets bijzonders eigenlijk: een
beetje zwaar uitgevoerd geweer,
waarmee je behalve schot voor
schot, ook nog automatische
vuurstoten kunt afgeven. Nee,
dan de „zware". Dat zijn lood-
sproeiers waar je heus niet mee
wegloopt. Maar voor het ver
voer zijn er dan ook carriers
aanwezig en het mooie van het
wapen is dat je er zowel vanaf
een speciale montage op de car
rier als vanaf de grond mee
kunt vuren.
Van de loop is hoegenaamd
niets te zien; dat ding gaat na
melijk rood aanlopen als er een
hele band patronen door zijn
keel gejaagd wordt en daarom
heeft men er maar een koelhuis
rond gebouwd, waardoor water
circuleert.
Bij schietoefeningen met het
wapen is het een aardig mopje
om een lucifer tussen de afvuur-
inrichting te steken met het ge
volg dat het apparaat doorra
telt terwijl men er zelf rustig
naast ligt.
Het pantsergeschut is dan het
laatste zware wapen der infan
terie dat gemotoriseerd ten to
nele verschijnt. Zo'n stuk is nu
eenmaal te zwaar om op de car
rier te worden vervoerd zoals de
andere zware wapens; 't wordt
dus achter de carrier aange
sleept. Een bepaald uredelie-
vend gezicht is het nu niet di
rect, als deze stukken achter
hun respectievelijke wagens
door het terrein hobbelen.
In de stelling zit de beman
ning rustig achter de zware
pantserplaten en een kijkglaas-
je laat hen precies zien wat er
in het terrein gebeurt en cwee
als er (nu nog denkbeeldige)
pantsers in zich zijn
Het volgende schetsje handelt
over een:
„Uytterst Vertrouelyk
V oorsgrif t".
