Nu het zoete product weer vloeit
Zeeland, de grootste suikerbieten-
producent.
Bestuur trad en bloc af.
Druk bezochte jaarvergadering „Vrederust"
te Bergen op Zoom.
EDNA EARL
Bet arama te Eede.
Goudveel narigheid.
Nog geen asyl te Middelburg.
feuilleton
Vrijdag 30 September 1949
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina i
Door het Zeeuwse polderlandschap trekt thans de herfst met
?yn veelkleurig palet en wanneer in de prille morgen nog een
ijle herfstsluier hangt over de akkers, waarop de Iaat-seizoen-
gewassen staan, hoort men langs de polderwegen reeds de
rhythmische voetstap der groepjes arbeiders, die de kleine, glim
mende spaden klemmen onder de arm. Met energie werpen de
stoere werkers zich op het rooien der bieten, die in schomme
lende karrevrachten of hoogopgetaste vrachtauto's naar de los
plaatsen worden getransporteerd.
Ongelukkig de arbeider, die In 1858 werd weer een heet
ten weerbarstige grond treft,wortelsuikerfabriek gesticht te
waardoor de boer maar bij uit- Zevenbergen en elf jaar later
zondering de wiedmachine dreef j vinden we er te Rijswijk, Dub-
of een enkele keer de arbeiders beldam, Halfweg, Lemelerveld,
de schoffel liet gebruiken, om- Arnhem, Geldermalsen, Bergen
dat de vele arbeid strenge ver- op Zoom, Stampersgat, Standaar
deling van de werkkrachten
eiste.
In snel tempo klinkt het ge
klik der lange brede messen, die
de waardevolle wortels ont-
koppen.
In laatste instantie gaat het
&1 om de suiker, het zoete pro
duct, dat de Arabier in de 9e
eeuw reeds uit de rietstengels
wist te distilleren en dat later
in de vorm van suikerbroden
o.a. naar Italië werd getrans
porteerd.
Suiker reeds vroeg bekend.
Doch nog verder in de men
selijke historie wordt al over
suiker gesproken. Reeds in de
Werken der wijsgeren Theophras-
tus en Dioscorides wordt het
product vermeld.
De Babyloniër schijnt het ech
ter nog niet gekend te hebben,
terwijl er ook in de Bijbel niet
over gesproken wordt.
De eerste primitieve „destilla
tie" van het zoete vocht ge
schiedde doorkauwen! De
Perzen sneden de suikerrietsten
gels af en kauwden ze daarna
stuk, terwijl ze dan zo het zoete
sap opzogen.
Via Arabië en Egypte werd
daarna de suikerrietteelt over
gebracht naar het Westen, zo
dat wjj in de Middeleeuwen deze
op de Canarische eilanden aan
treffen.
Door de hoge suikerprijzen
konden evenwel alleen de beter
gesitueerden deze voedzame stof
kopen. En dit bleef zo tot in
de 17e eeuw.
Een verandering trad in, toen
een zekere Marggraf te Berlijn
in 1747 ontdekte, dat een beet
wortel, die men aanvankelijk
voor veevoeder bestemde, een
zeer hoog suikergehalte bevat
te. Hy wist door experimenten
enkele grammen suiker uit de
wortels te halen.
Nog meer succes had zijn leer
ling en opvolger Achard, die op
groter schaal suiker ging fabri
ceren en daarvoor in 1801 in
Beneden-Silezië een fabriek
stichtte. Hij kon aan Frederik
Willem III al suiker tonen, die
uit suikerbieten was bereid. De
hoeveelheid uit de bieten be
reikte echter nog geen hoger
peil dan 2 a 3
Uitbreiding suikerindustrie.
Langzamerhand breidde nu de
suikerindustrie zich uit en deze
deed o.a. in Frankrijk haar in
trede.
Vooral het continentaalstelsel,
waardoor de handel met de ko
loniën door de Europese landen
zo goed als verboden was, werk
te het stichten van suikerfabrie
ken in de hand. Aanvankelijk
maakten deze wel winst, doch
toen de ban van het funeste stel
sel was opgeheven, gingen deze
fabrieken weer teniet, omdat de
Oosterse leveranciers zo goed
koop suiker uit de stengels
leverden.
Napoleon stelde een areaal
vast ter grootte van 32.000 ha.,
waarop beetwortels moesten
worden verbouwd.
Hoewel aan deze eis werd
voldaan, was toch de opbrengst
niet zo groot als men verwacht
had. Dit kwam vooral, omdat de
landbouwers van de teeltwijze
nog maar heel weinig afwisten.
Het aantal suikerfabrieken
nam toen in ons land steeds
meer toe en in 1812 waren er
11 fabrieken.
Na Napoleons val stroomde
zo'n grote overvloed van riet
suiker naar het Westen, dat de
suikerfa1" ieken moesten liqui
deren. Zo bedroeg de aanvoer in
het midden der 19e eeuw
1.200.000 ton tegen een kwart
millioen ton bietsuiker.
bietenlichaam om '.et te „lar
deren". Ze worden tot „snijdsels",
heel smalle reepjes gemaakt, die
daarna worden uitgeloogd.
De „reepjes" dragen de naam
van „pulp", welke als veevoe
der door de boeren zeer wordt
gewaardeerd.
Borrelende ketels zuiveren
het ruwe, uitgeloogde suikersap.
De centrifuges komen te hulp
bij het afzetten der suikerdeel
tjes, die, na gezuiverd en ma-
cninaal te zijn verpakt, worden
gedistribueerd. Behalve suiker
leveren de bieten nog verschil
lende andere producten.
Amerika mechaniseerde de
bietenbouw.
Wat de suikerbietenteelt be
treft, staat naar het bebouwde
areaal Zeeland bovenaan. Daar-
Onregelmatigheden bij
intendance der voormalige
staatspolitie.
De Alg. Rekenkamer heeft inlich
tingen gevraagd omtrent 2 bijzon- Dr J. v. d. Spek: „Meer
dei ergerlijke gevallen bij de in- samenwerking tussen arts en
tendance der voorm. staatspolitie,
n.l. betaling voor de levering van j predikant
100 schrijfbureaux, terwijl niet
in zijn overzicht, waren er 76 cor
poraties aangesloten, per 1 Sept.
1949 bedroeg dit aantal 126. Zo'
waren er vorig jaar 64 afdelingen,
vim
WIJDE DRAPERIëN.
- Ik heb wel eens horen ver-
Zoals gisteren gemeld vond *han> 97- Het aaata> contribuan- juiden, dat de vrouwen meer
Jïerd. afgeleverd dan 6o te Bergen op Zoom een druk be- J*» was van 3359 gestegen tot practisch zijn dan de mannen.
reenterkastjes en 36 lmkerkast-1 zochte vergadering van de stich-o8j6- In sommige opzichten lijkt mij
h,ef verkopen aan een ting „Vrederust" plaats. Er worden momenteel 830 pa- dit juist, maar waar het hier
hnpliiihla ar ,van -. ,1 Na de bidstond, die ge-tienten in de inrichting ver- een teer puntje betreft, houd ik
v'eter-> 1 de maga~ leid werd door ds H. Veld-pleegd, waardoor de aanstelling mij overigens maar liever op de
zijnen tegen inkoopsprijs. kamp te Middelburg, verwelkomde van een vijfde geneesheer nood- vlakte.
i-a nri- n!EP°rterV;an het NedeJ"|de voorzitter van „Vrederustzakelijk is geworden. Het be- Wel'meen ik te mogen zeg-
ands Beheersinstituut en van de ds J. de Vries, de talrijke aan-stuur meent thans goed te doen gen, dat ze niet ALTIJD even
i m enu,erl yP^P?"1 wezigen en hij zeiL dat men bij-met deze vijfde geneesheer, die practisch zijn.
Om dit duidelijk te maken,
buiten, Raamsdonk, Oosterhout,
Oudenbosch, Roosendaal, Zeven- op volgt Zuid-Holland. Van ma
bergen (tweede fabriek), enz. chinaal werk is op de meeste
Nog meer verrezen er enkele plaatsen bij het rooien der bie-
jaren later, zodat het aantal I ten nog geen sprake. Uit soms
klom tot 30 in 1872. De techniek kleffe klei worden de lange
werd steeds meer verbeterd,wortels met de hand getrokken
evenals de cultuur der bieten en waarbij het kleine schopje mede
zo nam ook het suikergehalte 1 zijn dienst bewijst, snel schoon
toe.
De campagne begonnen.
Dinteloord is het centrale punt
van de bietencampagne en de
daverende machines doen hier
dag en nacht, gedurende enkele
maanden, de zoete suikerstroom
vloeien.
Naast Dinteloord moeten in
Noord-Brabant Roosendaal en
Zevenbergen worden vermeld,
welker fabrieken ongeveer drie
tiende deel van de gehele bieten- jj
oogst te verwerken krijgen.ptlantjes lTe d!chtt bl! elkander
I stonden. In het seizoen van
waren dan
immers tal van werkkrachten
nodig, om uit de groepjes de
en.
geschrapt met het lange „schede
mes", ontkopt en op hoopjes
geworpen.
Toen Amerika geen rietsuiker
meer betrok uit de Philippijnen,
drong de regering er op aan,
de met bieten beteelde opper
vlakte met ettelijke tientallen
duizenden hectaren uit te brei
den. Maar een bezwaar bleef
bestaan: het uitdunnen der
plantjes, daar vroeger de zaad
jes bij trossen werden uitge
zaaid, zodat de opschietende
Doch ook Groningen, Putters- j ^T'nten
hoek, Breda, Steenbergen, Sas "Pinten
van Gent, enz. nemen deel aan
de campagnee die dit jaar langer u" Qf groepjes
zal duren dan vorige jaren, om- plantjes te verwijdeien.
dat de oogst goed is te noemen. -Een rvan de ,sterktsta exempla-
Wist Achard nog slechts 2 fn, llet dan stfan' om de,ze
3 suiker aan de dikke wortels te *aten ultgroeien l°t een flinke
percentage Opgevoerd tofn %J In Amerika vond men machi-
Het suikergehalte van de dit "l w£"d°°r dllad*n m*f
jaar gerooide bieten is gemid
deld 5 a 6 maal zo hoog.
De suiker wordt bereid»
In onafgebroken stroom wor
den de bietenvrachten aange-
„apart" konden worden uit
gezaaid.
Het dunnen werd daardoor
vanzelfsprekend zeer vergemak-
j kelijkt.
Ook voor het oogsten zijn
machines ingevoerd, welke de
reinigen en kant en klaar in de
transportwagens werpen.
voerd, die, na per weegbrug op bieten uit de grond graven, ze
hun gewicht te zijn vastgesteld,
tot ware heuvels bij de verwer
kende fabrieken worden opge
worpen.
Een wee-zoete geur hangt rond De Australische minister-presi-
het gebouwencomplex, waar de dent heeft de berichten tegenge-
suikerkorrel wordt geboren. sproken, dat Engeland en Austra-
Nadat de met klei besmeurde lië een gezamenlijke aanvraag
bieten massaal zijn gereinigd, hebben ingediend bij het Inter-
drijven honderden messen hun i nationale Monetaire Fonds voor
glinsterende lemetten door het l een dollarlening.
rmgsdienst bleek echter, dat de een kon zijn om Gods' goedheid binnenkort zal worden benoemd,
ermogenspositie van de verant- te prjjzen. Immers, zo zei spr., f drie dagen per week in de in-
ooraeiyke personen mede in jjet nieuwe paviljoen, dat vorigrichting te laten werken, terwijl lijke terrein van de mode beae-
aanmerkmg genomen belangrijke jaar werd geopend is reeds vol-'— f- m a
vorderingen, welke de fiscus nog geboekt en thans is het laatste
moet ik mij even op het gevaar-
op hen had, zodanig was, dat van
enig verhaal op hen niet het min
ste was te verwachten.
en
gebouw, dat op het terrein ter
beschikking staat eveneens in
gebruik genomen. Er zijn vele
aanvragen, doch het bestuur
stelt zich voor om alles geregeld
j te doen verlopen. De voorzit-
I ter deed een beroep op de ver-
I gadering, daar nog enkele ver-
Uit een rapport van de accoun-1 pleegsters nodig zijn, om te
tantsdienst bij het departement tochten tien meisjes in Zeeland
van Landbouw, Visserij en Voed- te vinden, die naar „Vrederust"
selvoorziening bleek aan de Alge-willen komen. Ds de V ries sprak
mene Rekenkamer, dat het Voor- er vervolgens zijn blijdschap
Inrichting van huurpand te
Haarlem kostte het Rijk
18.000.-.
lichtingsbureau van de Voedings
raad in Haarlem een pand had
doen inrichten voor een bedrag
van (rond) f 18.000. Daar deze
kosten in een gehuurd pand wa
ren gemaakt, stelde de accoun
tantsdienst de vraag en de Ka
mer sloot zich hierbij aan of
zij wel verantwoord waren.
De minister van Landbouw ver
klaarde te delen in de mening van
liet college, dat in het onderha
vige geval zeer zeker niet van een
zuinig beheer kon worden gespro
ken en heeft zulks onder de aan
dacht van de directeur van het
Voorlichtingsbureau gebracht.
over uit, dat het aantal contri
buanten in het afgelopen jaar
enorm is toegenomen, waarvoor
hij dank bracht aan de propa
gandist de heer F. Boon en aan
de geestelijk verzorger van de
inrichting ds v. d. Berg. Verder
bracht spr. hulde aan de cor
respondenten, die jarenlang hun
taak hebben vervuld en nu door
ouderdom gedwongen het weik
moeten staken, terwijl hij ook
allen, die in de inrichting hun
krachten geven hartelijk dank
bracht.
CIJFERS,
Eind 1948, zo zei ds de Vries
hij de drie overige dagen zal ven.
besteden aan de voor- en na-| In de tijd, dat er een over-
zorg in geheel Zeeland. In de vloed van textiel was, kwamen
rondvraag vroeg ds van EIshouL de korte rokjes in de mode.
te Koudekerke of het mogelijk1 Toen echter de textiel uiterst
was, dat de nieuwe arts in ver- schaars was, moesten de rokken
schillende plaatsen in Zeeland en mantels langer worden. En
zou zijn te consulteren over i 't gebeurde.
moeilijk opvoedbare kinderen. De textielvoorraad is nu weer
Hierop deelde de geneesheer- wat groter. Maar de punten zijn
directeur mede, dat dit inder- nog niet verdwenen en 't gaat
daad in de bedoeling ligt, want nog mondjes maat.
dat deze arts de geestelijke En nu zie ik zo toevallig de
Jaarvergadering afd. Zeeland-Noord der Ned. Ver. tot
Bescherming van Dieren.
EEN MAHARADJAH uit In
dia had ongeveer een jaar gele
den by een goudsmid te Bir
mingham opdracht gegeven tot
lukte deed een 4ö-jarige li-
eigenaar een poging de delen
van het servies per vliegtuig
naar India te smokkelen. Deze
het vervaardigen van een gou-poging kostte hem 500 of drie
den thee- en eetservies met een
Indisch patroon, ter waarde van
100.000 gulden.
Nadat enige delen van het
servies naar de opdrachtgever
maanden hechtenis.
Thans probeert men voor de
koppen, lepels, vorken, enz. ko
pers te vinden. Als dit niet lukt
(wat wel zo goed als zeker is,
waren gezonden, verbood de re-1 omdat de hoge prijs voor het 18
gering van India de import vankaraats goud nog wordt ver-
het restant, omdat import vanhoogd met 100 pet. belasting)
buitenlandse goederen in India' zal het gouden servies in de
sterk beperkt diende te worden. I smeltkroes een einde vinden.
Hiermee begon de narigheid. I Enige delen van het servies;
Eerst probeerde men het servies wat zal hun lot zijn, pronkstuk asylhouder, die dit werk nu een
over Amerika naar de Maha^bij een Croesus of de smelt-j maal ook niet pro deo kan verrich-
radjah te zenden. Toen dat mis-' kroes? Hen. De financiën der afdeling ble-
In tie Woensdagavond to Mid
delburg in de zaal Montaan ge
houden algemene ledenvergade
ring van de afd. Zeeland Noord
van de Ned. Ver. tot Bescherming
van Dieren is, na een langdurige
en vaak hooglopende discussie,
het bestuur en bloc afgetreden.
Het werd vervangen door een
geheel nieuw bestuur, bestaande
uit de leden der onlangs opge
richte propagandaconimissie.
Na de opening der vergadering,
waarvoor van de zijde der leden
zeer weinig belangstelling be
stond, deelde de voorzitter, mr.
J, Mooienburgh, mede, dat uit een
enquête was gebleken, dat van de
70 leden der afdeling, die op Tho-
len wonen, het grootste gedeelte
de voorkeur geeft, met het oog
op de geografische ligging van
het eiland, lid te worden van de
afd. Bergen op Zoom,
Voorts deelde de voorzitter
mede, bericht te hebben ontvan
gen, dat B. en W. van Middelburg
aan de Gebr. Wielemaker vergun
ning hebben verleend tot het doen
rijden van elf paarden met oog
kleppen.
De penningmeester, de heer J.
Davidse, was tussentijds als zo
danig afgetreden. Mej. ftipmees-
ter volgde hem op. De voorzitter
dankte de heer Davidse voor zijn
werk en wees erop, dat speciaal
de vogels aan diens „supervisie"
zijn toevertrouwd. De heer Da
vidse bleef bestuurslid.
Daarna kwam aan de orde het
voorstel tot het stichten van een
asyl. Er was een ontwerp voor
een eenvoudig gebouwtje ter ta
fel, waarvan de kosten op onge
veer f 5000.werden begroot.
Van de gemeente was bericht
ontvangen, dat voor dit doel een
stuk grond kon worden gekocht
of gehuurd op het klemindustrie
terrein aan het einde van het
Oud-Arnemuids Voetpad voor
resp. f 4.50 per m3 of f 0.25 per
m3 per jaar.
Volgens het plan zouden er
het geheel stenen gebouwtje 12
hokken komen, uitsluitend voor
zwerfdieren. Aangezien het niet
mogelijk zou zijn ook „pension
gasten" op te nemen, zou de ex
ploitatie geheel ten laste der af
deling komen.
I Een grote moeilijkheid zou
voorts zijn de aanstelling van een
Naar het Amerikaans
door BESSY KIVING
142) o—
teleurstelling stortte over zijn moest of hem trouwen, of kiezen volgen? Ik zou wel tien jaren
kort schrijven, waarin hij haar een leven alleen om te werken van mijn leven willen geven als
manuscript verwierp, moest zij tot aan haar dood altijd alleen. ik van meneer Manning zou
naar deze statige figuur naast Voor een meisje van negentien kunnen houden, zoals ik
haar opkijken, naar het geheim-jaren scheen de laatste keuze Zij vergeleek een donker ge-
zinnig kalm, bevelend gelaat, de afschrikwekkender, dan voorbruind gelaat, met gefronst
grote witte fijn-gevormde han- een vrouw van dertig, wier ogenvoorhoofd en hardheid van uit-
den, wachtend om de hare voor al verstijfd zijn geworden in de' drukking, dat afstiet met een
altijd te omvatten; en haar grauwe, kille, sombere weten-j helder en edel gelaat, waar een
triomf scheen volmaakt. I schap, de eerste jeugdjaren j voortdurende rust en vrede op
Te heersen over het lot van voorbij te zijn; evenals zij, die! lag; en onwillekeurig kreunde
die sterke man, wiens intellect voortdurend in duistere gewei- j zij bijna luide in haar verdriet
zij
Hy legde zijn hand op de hare.
Doch Edna trok zachtjes haar zo invloedrijk was in de wereld: ven wonen geen lamplicht nodig' en innerlijke strijd, toen
handen terug en bedekte haarder letteren, was een overwin-hebben, wat voor nieuw aange-
gelaat er mede en antwoordde, ning, waarvan zij, tot op dit uur, komenen uit de van licht stra-
bijna onverstaanbaar: j nimmer had kunnen dromen; en I lende buitenwereld, een nood-
„Laat mij tijd tot nadenken het hartekind van de hoefsmid zakelijk iets is.
was boven alles, toch vrouw, enEdna was moede van de strijd
de eer begon haar te verblin-met de haar kostbare herinne-
den. ringen aan die roekeloze, beto-
want u overvalt mij.'
„Neem een dag, of een week,
indien nodig, om u te bedenken,
alvorens mij uw antwoord te
geven."
Meneer Manning leunde, ach
terover in het rijtuig, vouwde
Voor iemand van haar eigen- verende cynicus, wien zij, zon-
aardig karakter had rijkdom der vertrouwen in hem te heb-
geen bijzondere bekoring; maar. ben, had leren liefhebben; en
Douglas Manning was
dacht, dat, indien er een vrouw
bezocht was met een boze geest,
zij zelf het zou moeten zijn.
Toen zij probeerde een verge
lijking te maken tussen de twee
mannen, scheen de "een haar
verheven, majesteitelijk en rein
als de onmetelijke ijskristallen
tempel van Oraefa, glinsterend
in het kille licht van de mid-
opge-zij dacht er over na, dat, indien dernachtszon; de ander vurig,
ze de vrouw van meneer Man- j dreigend, verwoestend als Iza-
ning zou zijn, wien zij, zonder leo— het éne ogenblik gekroond
lief te hebben, volmaakt ver-1 met vlammen, waaruit de von-
trouwde, het haar mogelijk zou ken spatten het volgend
worden Norman te vergeten. ogenblik ineengeschrompeld in
Zij deed geen moeite zichzelf een waas van duisternis en som-
moraal en geestelijke maatstaf, te bedriegen; zij wist, dat niet-berheid door de tot as verdoofde
Zij wist, dat zij zijn meerdere tegenstaande haar strijd en vuurgloed,
enige vrouw zo gezegevierd als nooit zou kunnen ontmoeten, en vaste principes, zij hem lief had,1 Terwijl zij daar zo zat, worste
zij nu deden, door dit meest on-haar vertrouwen in de adeldom j zoals zij nooit zou vermogen een lend met zichzelf als nooit te
verwachte huwelijksaanzoek van van zijn karakter was grenzo-ander lief te hebben. Ongedul- voren, ook niet die dag van be-
zijn handen over elkaar en keek klommen tot grote macht en uit
rustig het raampje uit; en voor dat oogpunt bezien, wist zij, dat
een half uur heerste er vol
maakt stilte.
Kort maar ernstig was de
strijd in Edna's hart. Waar-|
schijniijk had nog nooit de litte-
raire ijdelheid en eerzucht van
iedere vrouw er trots op zou
zijn, zulk een lot te delen.
Hij kwam haar ideaal nabij,
hij reikte geheel tot haar hoge
iemand, wien zij had leren be- loos.
schouwen als de verpersoonlij-, Zij gevoelde, dat de gemeen-
king van het beroep, dat zij ge- schap met hem noodwendig
kozen had. was voor de rust van haar geest;
dig zeide zij dan tot zichzelf: 1 proeving in de kerk, bracht de
„Meneer Murray is even oud herinnering haar het beeld van
als meneer Manning, en in de Norman Murray voor ogen, toen
achting van de mensen verre hij daar voor haar stond, plei-
Nu zij er aan dacht hoe zij want slechts in zijn tegenwoor zijn mindere. O! waarom kan tend voor zichzelf, pleitend voor
eens, alleen op haar kamer, tra- digheid was het haar mogelijk'mijn zwak, eigenzinnig hart niet zijn toekomst,
nen van vernedering en bittere het verleden te vergeten. Zij mijn krachtig, helder oordeel (Wordt vervolgd.)
ken zeer zorgelijk te zijn en in de
volgende, zeer langdurige dis
cussie, werd opgemerkt, dat het
niet mogelijk is èn een inspecteur
èn een asyl te hebben, omdat
thans nauwelijks het honorarium
van de inspecteur kan worden be
taald. Sommige leden waren van
mening, dat de opzet van het be
stuur nog te groot was, doch an
deren zeiden, dat het gebouw veel
te klein zou zijn en drongen aan
op een veel groter asyl. Er is in
het z.g. asylfonds een bedrag van
f 2.500,—.
Tenslotte ging de vergadering
accoord met het voorstel van de
voorzitter de asylplannen wegens
de onmogelijk te overziene en te
dragen financiële consequenties
voorlopig te laten rusten en eerst
alle krachten in te spannen om de
kas der afdeling te verstevigen.
Intussen zal wel één der leden een
ontwerp doen vervaardigen, dat
goedkoper zal zijn.
Namens de propagandacommis
sie werd medegedeeld, dat helaas
gebleken is, dat bij zeer vele leden
weinig belangstelling bestaat
voor het werk der afdeling. Er
zal op 6 October a.s. een grote
huis- en straatcollecte worden ge
houden, terwijl op de Markt een
stalletje met lectuur over dieren
bescherming zal worden geplaatst.
Voorts zal begin volgende week
het tweede propagandablad der
afdeling in 6.000 exemplaren wor
den verspreid. Tenslotte werd me
degedeeld, dat de prop.eommissie
reeds 50 nieuwe leden had gewon
nen.
Aan het einde der vergadering
waarin 'n onaangename stemming
heerste, werd lang en breed ge
sproken over het beleid van het
bestuur. Het ontbrak daarbij niet
aan critiek en vele verwijten, die
tenslotte zodanig werden, dat de
zittende bestuursleden hun func
ties beschikbaar stelden, tenein
de anderen, in dit geval de leden
der propagandacommissie, in de
gelegenheid te stellen, een ander
beleid te voeren.
Dit nieuwe bestuur ziet er als
volgt uit: J. J. Witte, voorz., M.
Neels, secr., mevr. Faasse, penn.
esse. L. P. Wigard, J. M. de Keij-
zer en mevr. RijntenMarijs,
leden.
Poging tot verwekking van
staking op Oost-Borneo.
Naar aanleiding van berichten
als zou de toestand in Oost-Bor
neo, met name te Samarinda, zich
ongunstig ontwikkelen, wordt van
bevoegde zijde uit Samarinda ver
nomen: „Uitsluitend te Samarin
da werden zes anonieme brieven
ericht aan overheidspersoneel,
onder wie niet de P.T.T. en ook
niet de K.P.M., waarin onder be
dreiging met ontvoering tot sta
king werd aangespoord. Deze sta
king moest ingaan op 25 Septem
ber. Voorts ontvingen Chinezen en
een vrouwenvereniging brieven
met aansporingen tot samenwer
king. Het geheel maakt de indruk
het werk te zijn van onverant
woordelijke elementen. De toe
stand is dan ook vrijwel normaal
gebleven. Plechtigheden, zoals het
hijsen van de roodwitte vlag door
de federale landschappen van
Oost-Borneo, vindt normaal
voortgang".
Aantal faillissementen.
Het aantal uitgesproken faillis
sementen vertoonde in Augustus
j.l. na een daling in Juli
wederom een belangrijke stijging
en wel tot 149 (1 in Zeeland) (V.
93).
Ook de cijfers over de eerste
acht maanden van dit jaar, zijn
hoger dan in 19<iS, nl. 9.2 (v.j.
685).
Te Heidelberg is bekend ge
maakt, dat het aantal verplaatste
personen in de Amerikaanse zóne
in het afgelopen jaar met bijna
169.000 is verminderd tot 318.796.
Met een zeer druk bezochte re
ceptie heeft de commandant der
zeemacht in het Oosten, vice ad
miraal A. S. Pinke, afscheid ge
nomen.
volksgezondheid in de ruimste
zin van het woord zal hebben
te behartigen.
AFSCHEID.
Hierna sprak de voorzitter de
scheidende bestuursleden toe,
waarbij hij zich eerst tot ds A.
Scheele, de 2e voorzitter wend- j
de, die 12 jaar zitting in het
hoofdbestuur heeft gehad. Spr.
bracht hem dank voor al het
werk. Eveneens werd afscheid
genomen van ds P. J. F. van
Voorst Vader, die 10 jaar be
stuurslid was en van de heren
M. van Halst en S. van Hoeve, j
Ds Scheele bracht met enkele
woorden God dank, dat hij dit
alles voor „Vrederust" had mo-
aankondiging: „Mode 1950 hult
zich in wijde draperiën". Een
beetje gek gezegd, maar de be-
j doeling is duidelijk.
Ik zeg er niets kwaads van en
i neem als juist aan, dat „door
smaakvolle keuze de sierlijke
lijn niet verloren gaat".
Maar o dat nu practisch is in.
deze tijd van schaarste en
duurte, betwijfel ik.
Naar mijn bescheiden mening
de lezeressen houden 't mij
ten goede is hier de logica
een beetje zoek.
de zieke ziel te behandelen
heeft. Dr v. d. Spek zei, dat
tweederde van de patiënten, die
gê'n dóën* en'hij"bond dë~verga-[ °_P het spreekuur van een arts
dering op het hart, dat de tien J "J
m een grote stad komen lijden
aan stoornissen in het zieleleven.
In Rotterdam, aldus spr., is er
een arts, die reeds een W.l.K.A.
heeft aangesteld, die naast hem
nog ontbrekende verpleegsters
spoedig, door de activiteit van
de afdelingen, zouden kunnen
worden aangesteld. In de mid-
dagvergadering werd bekend werkt en de patiënten thuis op
gemaakt, dat tot bestuursledenzoekt. Dr v. d. Spek zei ten-
waren gekozen ds H. J. J. Kev-slotte, dat geen psychoterapie
ds van Els- kon worden bedreven zonder de
zer te St. Laurens,
hout te Koudekerke en de heren
F. de Koeyer en P. Hoogstraten.
REFERAAT.
In de middagvergadering hield
zielszorg, waarbij hij de aanwe
zigen wees op het grote belang
van een goede samenwerking
tussen een predikant en een
arts. Tijdens de discussie wees
dr J. v. d. Spek te Rotterdamds Lely te Nisse op het ontstel-
een lezing over het onderwerp:
Zielszorg en psychoterapie in
haar onderlinge verhouding. Spr.
betoogde, dat het hier ging om
de onderlinge verhouding tussen
de predikant, die immers in
nauw verband staat met de
zielszorg en de geneesheer, die
lend tekort aan literatuur over
dit onderwerp. Hem werd aan
geraden te trachten een confe
rentie in 7eeland over deze aan
gelegenheid te beleggen.
Tenslotte werd de j aal-verga
dering door de voorzitter met
dankgebed gesloten.
Korte Berichten.
De directie van de autofabrie-
ken van Ford te Detroit en de
bond van arbeiders in de auto
industrie, die de 115.000 arbeiders
vertegenwoordigt, die pensioen
eisten, zijn tot overeenstemming
gekomen, zodat bet gevaar van
een staking is afgewend.
Het hoofdbestuur van de „Bank
Deutscher Liinder" heeft éénparig
positie gekozen tegen de gealli
eerde voorwaarden betreffende de
devaluatie van de Mark.
De premiers en ministers van
financiën van Denemarken, Noor
wegen en Zweden hebben besloten
om in versneld tempo te werken
aan het tot stand brengen van een
Scandinavische douane-unie.
Paul Hoffman, de leider van de
E.C.A. heeft verklaard, dat de
tegenslagen, die de communisten
in Europa hebben ondervonden,
en Engelands besluit om het pond
te devalueren de Marshall-landen
krachtige hoop hebben gegeven,
dat zij zieh economisch zullen
herstellen.
Volgens „Borba", het biad van
de Joegoslavische communistische
partij, sympathiseerde wijlen Ge-
orgi Dimitrof, minister-president
van Bulgarije, tot aan zijn dood
in Juli met Tito's afkeer var. de
Kominform ondanks zijn duide
lijke pro-Sowjetrussische politiek.
Soekarno zal t.g.v. de republi
keinse „dag van het leger" op 14
October onderscheidingen uitrei
ken aan alle republikeinse staats
burgers, die tijdens de eerste en
de tweede militaire actie actief
aan de strijd hebben deelgenomen
en zich daarbij hebben onder
scheiden.
Het troepenschip „Tabinta" zal
heden met al'lossingsdetachemen-
ten van de Kon. Marine en de
Kon. Landmacht uit Amsterdam
naar Indonesië vertrekken.
Koningin Juliana en Prins
Bernhard zullen op Dinsdag 11
October aan de grens van de ge
meente Zwolle bij de IJsselbrug
aankomen voor het officiële be
zoek aan Overijssel.
Het Amsterdams bijzonder ge
rechtshof veroordeelde de Am
sterdammers H. C. Sastrübe en
H. Klinkenbijl, leden van de be
ruchte colonne Henneicke, con
form de eis tot de doodstraf.
Adviseur voor klachten" aan
departement van Economische
Zaken.
Per 1 April 1948 werd bij hel
departement van Economische
Zaken de functie gecreëerd van
adviseur van de minister en de
secretaris-generaal, met betrek
king tot klachten van het perso
neel over het gevoerde personeels
beleid en het beramen van maat
regelen tegen personeelsleden, die
zich hebben misdragen of heb
ben gehandeld in strijd met be
staande voorschriften, regelingen
en instructies.
De Algemene Rekenkamer stel
de de vi aag, waarom hiervoor een
aparte functionaris, in het genot
van de maximumbezoldiging ver
bonden aan de rang van admini
strateur, was aangewezen, Naar
haar oordeel behoorden de ge
noemde werkzaamheden tot de
taak van de afdeling personeel
van het departement. Deze op
merking had succes, want de man
is per 1 Januari j.l. ontslagen.
Boeken van „Herrijzend
Nederland" blijven zoek.
Op verzoek van de iiquidateur
van de radio-omroep „Herrijzend
Nederland" deelt de Algemene
Rekenkamer mede, dat de exploi
tatie van genoemde omroep nage
noeg geen baten, doch vrijwel al
leen lasten heeft opgeleverd, zo
dat het nadelig saldo, op ongeveer
f 4000 na, overeenkomt met de
totale exploitatielasten van de
omroep in het tijdvak van 24 Sep
tember 1944begin 1946.
Verder zijn „slechts" de boeken
betretlende het tijdvak van 24
September 1944 tot 31 Augustus
1945 zoekgeraakt. Die betreffen
de het tijdvak van 1 September
1945 tot begin 1346 zijn nog voor
handen. De zoekgeraakte boeken
bevatten aantekeningen omtrent
f 600.000; in de voorhanden boe
ken zijn de overige kosten verant
woord.
HAAUS OJcivECHTSHOi' EISTE
EEN JAAR GEVANGENIS
STRAF TEGEN KOMMIES.
Men zal zich herinneren, dat in
de nacht van 15 op 16 Maart j.l.
oij Eede de grensKommies van R.
werd achtervolgd door een dron
ken man, zekere P. R., die hij
even later dodelijk met een re-
volverscnot heeft getroffen.
De Officier van Justitie bij de
Arrondissementsrechtbank te
Middelburg achtte destyds niet
bewezen, aat de kommies de op
zet had P. R. te doden. Hij achtte
opzettelijke mishandeling echter
wel bewezen, en eiste 9 maanden
gevangenisstral met aftrek. De
rechtbank ontsloeg van R. van
rechtsvervolging.
De Officier van Justitie ging
(egen dit Vonnis iif hoger beroep.
En Woensdagmorgen uiende deze
zaak voor het Haagse Gerechts-
hoi. De president traentte in een
langdurige ondervi aging enig
uent in aeze zaak te brengen. Het
was zowel het Hof ais ue ver
dachte nog steeds een raadsel,
waarom de kommies met zuik een
razernij was aangevallen. Met kre
ten als: „Ik maak je dood, ik
wurg je, ill vermoord je" had het
slacntotfer de kommies achter
volgd. De kommies Fortuin kon
als kroongetuige niets anders
vertellen, aan aat hij gezien nad,
dat een man zijn collega achter
volgde: „Ga uit de weg, want het
zit hier niet goed", riep van R.
nem toe, toen zijn collega hem te
nulp wilde komen.
Het Hof liet duidelijk blijken,
dai het zeer raadselachtig was,
dat twee bewapende kominie^cn
niets hadden weien uit te richten
tegen éen aanvaller, maar de be
nen hadden genomen.
De Procureur-tiscaal bij het
Hof was van mening, dat ondanks
de duistere kantjes aan deze zaak
er geen sprake kon zijn van een
beroep op noodweer. Hij achtte
verdaente schuldig aan zware
mishandeling, de dood tengevolge
nebbende, en requireerde 1 jaar
gevangenisstraf.
De verdediger schilderde de
vaak zeer toegespitste situaties
aan de grens tussen de kommie
zen en de overige bewoners. Hij
was van mening, dat de kommies
niet strafbaar was aan mishande
ling en verzocht het beroep op
noodweer, dat ddör de reciuuann
was aangenomen, te aanvaarden.
Uitspraak over 14 dagen.
