Bij het laatste stootblok van
de spoorwegen.
BAA/ENS
Roodeschool, eind van Nederland.
EDNA EARL
Storm over Reimerswaal.
ZeeuwJ aECeïtei
Eerbied en stijl bij het graf.
De speciaalzaak voor Uw BRIL
FEUILLETON
GEMEENTERADEN
Maandag 12 September 1949
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 2
(Van onze speciale verslaggever).
Om u maar meteen op uw gemak te stellen, lezer: de naam
Roodeschool ls Inderdaad afkomstig van een school met een rood
dak, welke ongeveer honderd jaar geleden gesticht werd ln de polder
achter Uithuizermeeden. En wanneer u heden in Roodeschool komt,
kunt u er weer een rode school zien staan. Althans met een beetje
fantasie. Want de middenparty van het gebouw en ook het dak
zyn niet rood, maar de overige muren werden heuselyk opge
trokken met die fel-rode bakstenen waar ze ln Groningen zo tuk
op zyn.
Roodeschool, een plaats wier tijd toen zeemeerminnen nog dar-
naam op veler lippen is! Ze dreu- telden op de plek waar thans het
zien nog na in mijn oren, de slot- koren groeit. Die zeemeermin
accoorden van talryke redevoerin- prijkt op de kerktoren van Uit
jen die ik als verslaggever heb huizermeeden. In Roodeschool is
moeten aanhoren; die slotaccoor- aan dit gebruik niet vastgehou
den waarin de redenaars met het den. Want op de kerktoren aldaar
laatste restje stemverheffing dat heeft men een pijl aangebracht
ze uit hun keel konden delven het (toch geen herinnering aan de
hele Nederlandse volk in het har- j ,,pijl die des daags vliegt", Psalm
telkens een schrede voorwaartsAantal werklozen nam toe.
gegaan was met de inpolderingen.
De kern van Roodeschool, althans Tijdens de maand Augustus
het gedeelte waarin het station "am J aal?ta} hy de Geweste-
ligt, bevindt zich een heel eind j Arbeidsbureau s geregi
van de waddenkust af. Veel dich
ter by de dijk treft de wandelaar
de buurtschap 't Oude Schip aan.
Wy zagen al dat de Groninger na
men niet teleurstellen. In Roode
school was voorheen een rode
school. Welnu, het Oude Schip
1 herinnert metterdaad aan een oud
schip, dat omstreeks het midden
nas riepen. En daar brulden ze:
„Van Den Helder tot Maastricht
en van Vlissingen tot Roodeschool
moet
Of ze galmden: „Van Vaals tot
Texel en van Axel tot Roode
school zalOf ze bezwoeren
de natie „van Wieringen tot Kerk-
rade en van Sluis tot Roodeschool
kanVul zelf maar de dui
zend en één goede dingen in, die
ons volk volgens die redenaars
zou moeten en kunnen en be
klaag voorts het volk van Roode
school, dat by zulke gelegenheden
altijd weer tot van alles wordt op-
Seroepen. Want het is merkwaar-
ig, dat in het opsommen van an
dere uithoeken des lands voortdu
rend variatie 13. Maar wil men een
afgelegen oord in het Noorden
noemen, dan moet steeds Roode
school het ontgelden. Slechts en
kelen zyn zo vernuftig om „van
Dollard tot Schelde" te spreken
maar de meesten vinden dat te
eenzydig. Dan worden immers
Noord-Holland en Limburg niet
genoemd. En je kan toch niet
spreken „van Dollard tot Schelde
en van Eyerlandse Gat tot Jeker".
91?).
VREEMDE PLAATSEN.
vin.
streerde werkloze mannelijke
personen toe met 3162 en kwam
daardoor op 45.950. Dit aantal
kan gesplitst worden in 32.437
geheel werklozen (vorige maand
29.560), 12.628 D.U.W.-arbeiders
(12.656) en 885 wachtgelders
(572). Het aantal geheel werk
lozen steeg dus met 2877.
Het aantal werklozen bedroeg
in Zeeland eind Augustus 581.
Gemiddeld zijn er in Neder
land 10 werklozen per 1000 man-
nehjke inwoners. Dit gemiddel-
i uit vxivxixxxgcxi naai cxlu- -r-»
Het noordelijkste station is het hoogst in Drente, nl.
16 en het laagst in Zeeland,
n.L 4.
Het aantal werkloze vrouwen
nam toe van 3642 tot 4937.
van de 18e eeuw hier strandde en
dat vervolgens een huisgezin tot
woning heeft gestrekt, jarenlang.
In Roodeschool bereikt de
spoorlijn uit Groningen haar eind
punt,
van Nederland, oneindig ver ver
wijderd van Eysden, de zuidelijk
ste halte. Terwijl de trein by Eys
den echter kalmweg zyn reis
voortzet over de grens, stuit hij by
Roodeschool onherroepehjk zyn
neus tegen het stootblok. Hier
houdt de wereld op!
Dat lukt maar zo. Want een
halfuur lopen voorbü het station
gaat Roodeschool over in een
buurtschap Oosteinde en ook na
„Der zee ontrukt".
Roodeschool is zogezeid „der
zee ontrukt". In het begin van de
vorige eeuw zijn de polders hier
definitief ingedykt, nadat men al
Gedenkteken voor
ds A. S. Talma gerestaureerd.
Op 26 October 1918 werd door
de christelijk-sociale beweging
op het graf van ds A. S. Talma
te Bennebroek een gedenkteken
dat einde is het zeker nog een uur onthuld, dat bekostigd was uit
tippelen aleer men aan de kust j een inzameling,
staat. In feite heeft men in Roo-Door de oorlog en het tyde-
deschool het eind dus niet bereikt, lijk verdwijnen van beide orga-
En is Roodeschool werkelijk zo'nnisaties is het grafteken een
uithoek? Ik stapte er op de trein aantal jaren niet onderhouden,
en was precies tweehonderd minu- J zodat een algehele herstelling
ten later in Utrecht, nog wel zon- nodig bleek. Deze restauratie is
der gebruik te maken van eenthans gereed gekomen en op 14
diesel-expres. Het valt dus nog September zal het monument
wel mee met die uiteinden van hetopnieuw aan de familie worden
vaderland. I overgedragen.
XCI.
Na de reeds genoemde brand dijkbreuk kunnen verhinderen,
van 1450, die twee-derde deel Op een vlot weet deze streng
van de stad in de as legde, brak bekend staande heer met zyn
^VanT'dat zijTgTen^eiykwaardigê er in 1520 weer een grote brand zachtzinnige vrouw Johanna van
grootheden. Dus dan maar weer brand uit, die meer dan 300 Ghmes Bergen op Zoom te be-
vier plaatsen opgezocht in de uit- huizen, een aantal pakhuizen reiken; 4 jaar later sterft hij
lopers van het vaderland. „Van gevuld met koopwaren, vele daar. In de kerk te Bergen op
Alkmaar tot Heerlen en van
Zaamslag tot Roodeschool be
hoort
span hoger gestegen, dan zou
vermoedelijk heel Zeeland en
half Vlaanderen ondergelopen
zyn.
Het oude rijmpje
„Holland en Zeeland wel
[beklagen mag
Sinte Felix quaden Zaterdag"
bevat helaas droeve werkelijk
heid.
De watervloed van 1532.
Karei V laat een onderzoek
instellen naar de aangerichte
schade en de toestand der dy-
ken en stuurt wat geld om het
verwoeste te herstellen. Doordat
er weer verschil van mening is,
hoe men het geld het nuttigst
zal besteden, schiet het met de
weefgetouwen (waar men vlas Zoom is een monument voor het j wederopbouw der woningen en
Zoete rust.
Maar by een bezoek aan Roode
school is het mij opgevallen, dat apparaten
tot linnen verwerkte) en 't ongelukkige echtpaar,
klooster vernielde. Ondanks een I De dijken d ht onderhouden.
vroeger gegeven verbod, waren -
er nog veel houten huizen met
rieten daken, terwijl de blus-
En deze brand, gevoegd bij de
heersende pest, veroorzaakte
heel wat ellende en armoede.
De watervloed van 1530.
de dorpelingen alhier helemaal
niet zenuwachtig zyn geworden
van al die taken waarvoor rede
naars de inwoners van Roode
school (en alle andere plaatsen
Van het land) wensen warm te
krijgen.
Wat was het hier rustig. Uren-
lang heb ik in de uitgestrekte vel- el"de der stad wordt,
den van Roodeschool rondgedoold1 t Is de 5e November, later
fin het was al vrede en vrucht- Senoemd Sint Felix kwade Za-
naarheid wat mijn ogen kregen te terdag. De wind, die de vorige
aanschouwen! Ergens las ik de dagen West geweest is, wordt
Tot zover de overlevering. Het
is echter niet billijk alle schuld
onvoldoende waren, op de Graaf van Lodycke te
werpen, we moeten ook een
deel van de schuld toeschrij
ven aan de dijkbesturen. In Rei
merswaal zetelde het dykbe-
stuur van de watering beoosten
i Yerseke, dat bestond uit een
icon" ban breekt het rampjaar dijkgraaf en enige gezworenen,
1530 aan, dat het begin van het maar 'meermalen is er grote on-
oinrlA H oi* prod TirArnt ,71
enigheid tussen het dijkbestuur
en de regenten der stad. Ieder
haam Korendyk. Mocht Roode
school ooit van plan zyn naams
verandering aan te vragen, dan
zou Korendyk wel een uitermate
feschikte betiteling zyn. Maar er
al wel niemand wezen, die de
naam Roodeschool wil prijsgeven,
al wordt het dorp dan ook volle
dig omgeven door landouwen vol
koren.
Zoete rust kenmerkte de plaats.
Maar in de velden viel grote be
drijvigheid te bespeuren. Dat
pioet ook wel. Want een lui volk
komt niet tot welvaart. En wer
ken kunnen ze ln Roodeschool.
Dat heeft de geschiedenis van de
plaats wel bewezen.
Die geschiedenis beslaat nog
niet veel bladzijden. Zelfs de
plaatsnaam is niet zo erg lang ln
gebruik. Vroeger sprak men van
Uithuizermeeden-buitendyks en
zelfs in deze eeuw werd Roode-
zchool wel Uithulzermeeden-Oost
genoemd. De plaats is nieuw, al
kent het Groningerland haar
naam veel langer. Eertijds bedoel
de men met Roodeschool echter
«en gehucht in de buurt van Mid-
delstum, dat een kloosterschool
bezat, behorende by de abdij van
Aduard. De school is verdwenen
maar de plaatsnaam bleef gehand
haafd. Toch denkt men op het
een Noord-Westerstorm tussen
8 en 9 uur des morgens en duurt
tot de volgende namiddag 5 uur,
vergezeld van een geweldig on
weer en zware stortregens. Om
wil op eigen manier verbeteren,
ze willen de lasten op elkanders
schouders schuiven, met als re
sultaat dat er niets wordt ge
daan, in ieder geval niet genoeg.
Daarbij komt ook nog, dat lang
niet alle leden van het dijkbe
stuur voldoende bekwaamheid
2 uur zal het vloed zijn, maar hadden en door al deze oorza-
nog een paar uur vroeger, te
gen de middag reeds, staat het
water gelijk met de kruin van
de dyk.
't Wordt nog erger. Ten Oos
ten van Reimerswaal wordt de
uitwateringssluis by het dorp
Kreke weggeslagen en even ten
Westen der stad hebben de gol
ven een gat in de dijk geslagen,
op de plaats waar vroeger de
ken krygen we dit treurig resul
taat: een vruchtbare landstreek,
de Brede Watering beoosten
Yerseke, loopt onder. 18 dorpen
staan onder water, sommige
voorgoed, waarvan ik noemen
wil: Tolsende, Couwerve, Broe-
cke, Everswaert, Schoudee,
Nieuwlande, Duivenee, Lodijcke,
Nieuwkerke, Maire, Vinkenisse,
Hinkelenoord, totaal een opper-
Vernoutsee stroomde, 't Is waar vlakte van r„im 22.000 gemeten,
het gat is op die eerste dag nog Qok de 32.000 gemeten van de
maar 5 voet breed, maar het Watering bewesten Yerseke lo-
doorjagende water holt t steeds pen onder, het water stroomt
meer uit, uit de geschiedenis tot bij de Ganzenpoort te Goes,
van Walcheren van 1944—-45 yeien hebben geen gelegenheid
weten we, hoe diep zulke gaten zich te redden en komen in de
na verloop van enige tijd kun- golven om; ook veel vee ver-
nen worden. I drinkt.
Graaf Adriaan van Lodycke, i
tevens heer van Reimerswaal,
houdt op zijn kasteel „Bereken
Rijs" juist een doopfeest ter ere
van zyn pasgeboren zoon. Hy
wordt gewaarschuwd voor het
gevaar dat hem bedreigt - en
hij lacht. Volgens de overleve
ring wilde hij nl. van de Schei-
horen van de naam Roodeschool de naar zijn kasteel een nieuwe
niet aan het oude gehucht by Mid- haven laten delven, nu kan hij
delstum doch aan het nieuwe dorp die kosten sparen, nu arbeidt de
achter Uithuizermeeden. zee voor hem de zee werkt
Hoe dit dorp ontstond Het wa-1 echter meer dan hy verlangt,
pen van Uithuizermeeden zal het j En als zijn ogen open gaan voor
U verklaren. In dit wapen komt j het gevaar dat dreigt, is het te
Elders in Zeeland.
Niet allen in deze streek,
maar ook in andere plaatsen van
Zeeland en daarbuiten heeft deze
storm ernstige gevolgen gehad.
Op Walcheren worden veel
dijken beschadigd, een gedeelte
van het eiland staat 3 weken
onder (zout) water.
Het 14.000 gemeten grote N.-
Beveland overstroomt helemaal
en eerst in 1598 begint men
weer met inpoldering.
In Zeeland, Holland, Brabant
en Vlaanderen worden 400 pa-
INVENTARIS VAN KAMP VUGHT WORDT GEVEILD.
14 en 15 September a.s. zal in hotel „De IJzeren Man" te Vught
de veiling worden gehouden van de inventaris van het beruchte
concentratiekamp. Vrijdag was de eerste kijkdag. Uit het hele land
waren mensen gekomen om te zien of er iets van hun gading
bij was.
Een veelbelovend begin.
De Middelburgse Ambachts
school is weer begonnen. De
Middelburgers bemerken dit al
tijd heel spoedig, want als om
vijf uur de school uitgaat, is het
of een wielerwedstrijd met en
kele honderden deelnemers is
begonnen. Al wie zich niet
ijlings uit de voeten maakt,
loopt kans door deze wielren
ners omver te worden gereden.
De jachtpartijen schijnen aan
stekelijk te werken, ook op hen,
die dezer dagen de eerste klasse
der Ambachtsschool binnen
stapten. Vrijdagavond was er
weer zo'n jachtpartij begonnen,
die werd voortgezet op het Jaag
pad tussen Middelburg en
Abeele. Of het nu het fraaie
weer was of dat de wedstrijd
hen volkomen in beslag nam,
niemand zal het kunnen ver
tellen, doch plotseling verdween
een Vlissingse jongen door het
gras en over de glooiing in het
kanaal. Zijn renlust was toen
vlug afgekoeld. Zijn vrienden,
die in het bezit waren van een
zwembroekje, voelden nu meer
voor een bad, dan voor een
voortzetting der wedstrijd. En
zo stond onze duik-wielrenner
in zijn hemdje op de kant, ten
spot voor iedereen, die langs
kwam, terwyl zijn vrienden als
volleerde duikers de fiets op de
kant trachtten te brengen.
Zijn debuut op wielergebied
zal onze vriend wel zeer in de
smaak gevallen zijn.
het versterken der dijken maar
langzaam op. En al het werken
leek wel vergeefse moeite. Het
was of de vloek rustte op deze
eens zo welvarende streek, want
2 jaar later, in November 1532
vernielt een nieuwe watervloed
de vrucht van hun arbeid. Door
2 grote dijkbreuken, bij Creecke
en Lodijcke, heeft het water
opnieuw gelegenheid naar bin
nen te stromen, waardoor meni
ge polder opnieuw, doch nu
voor altoos, ten onder gaat.
In Reimerswaal staat het wa
ter 8 voet hoog in de kerk; in
het zusterhuis verdrinkt een
verpleegde en een innocente
(achterlyke) zuster Clara, die
gevloden was „met haar hoofd
in een der wijntonnen, menende
haar daar te bergen: Godt hebbe
haer zielen." Ook zyn er enkele
dijkwerkers, die in polderketen
verblijf hielden, verdronken.
Van het dorp Maire wordt
verteld, dat 50 personen op het
dak van de kerk waren geklom
men en eindehjk na 2 dagen en
3 nachten daar in gure Novem
berstorm te hebben doorge
bracht, gered werden.
M. L. v. W. Erkend 'ziekenfondsleverancier.
(Ingez. mededeling, advert.)
de beeltenis van een zeemeermin' laat; was hy bijtijds op zyn post rochieën overstroomd,
voor. Dat wil herinneren aan de' geweest, misschien had men de Was het water nog een halve
Over dit onderwerp
onlangs „In de Waagschaal'
„Wat men bij begrafenissen
meemaakt, grenst aan het onge
looflijke. Een collega vertelde
my, hoe een broer van de ge
storvene bij de thuiskomst na de
begrafenis zeide: „de broer van
het lijk laat vragen, of de heren
nog een borrel lusten!"
Diepzinniger was de aanspre
ker op Texel, die, omdat geen
dominé aanwezig was, aan het
graf een enkel woord sprak en
o.a. zeide: „dit lijk is zyn leven
lang lid van onze kerk ge
weest!"
Op een andere begrafenis ver
zocht de zoon van de gestorvene
alle aanwezigen, vader voor de
laatste maal toe te zingen: „Dat
's Heeren zegen op u daal". De
mensen vonden het prachtig.
Ik denk ook aan de afschu
welijke gewoonte, om de gestor-
moderne wetenschap in een werk schilderde getrouwelijk wat hem zie ik, dat u blinde koppigheid
Vaar het Amerikaans
BESSY KIVING
der verbeelding".
„Maar, meneer, van hoeveel
romanlezers veronderstelt u, dat
I zij zich willen opwerken om de
wetenschappelijke werken te
bestuderen, waarnaar u ver
voor ogen gebracht werd. Me
juffrouw Earl, de wereld van
romanlezers zal u bewieroken
als u er in slaagt hen te verma
ken of hen van verbazing de
handen ineen doet slaan door
uw fantastische voorstelling;
1
„Eenvoudig om deze reden,
dat het gevaar zelf in het boek
wijst?"
„Maar van heel weinig, dat r> aar als u tracht hen op te voe-
geef ik toe; hoewel het ook al den of te onderwijzen, dan zult
even weinige zyn, die een ro-- geen lezers vinden of door
man lezen enkel voor amuse-1 hen bespot worden. Zij verwach-
ment, die de wetenschappelijke ten van u, dat gij hen helpt de
schuilt, waarin u beschouwingen kost verteren Ijunnen, die u hen tijd te doden, niet die te vullen
zult geven en uitwerken. Indien opdist. Integendeel, verre van met moeilijk te volgen geleerd-
ik uw kijk op de dingen niet uw goed bedoeld streven om heid".
geheel misversta, koestert u de hun gezichtskring te verruimen j „Meneer, is het niet edeler en
hoop, dat verdichte verhalen te zullen appreciëren, zullen zij j eerlijker om te strijden tegen een
bijzonder leerrijk zouden zijn, eneerder spottend neerzien op de zo eerloos meegaan met de ont-
niet alleen gezonde moraal zou- pedanterie van de schrijver, of aarde denkbeelden van deze niet zal kunnen kopen en ook
den inhouden, maar ook weten- iedere bladzijde overslaan, die tijd?" niet in het huis, waar ik vertoef,
schappelijke theorieën. Hierin, noodzaakt tot nadenken, en> „Dat zal afhangen van uw vinden zal; als u het goed vindt,
veroorloof my, dat ik het u zeg, voortjagen naar de ontknoping. I wens om het martelaarschap op zou ik die gaarne tijdelijk uit uw
verstaat u de geest van de tijd Ik overdrijf niet, en stel de za- u te nemen en wellicht onder te bibliotheek hebben, u zou my
voor heldenkracht aanziet. Het
volgende nummer van het tyd-
schrift zal bevatten, wat u my
een paar dagen geleden zond en
al deel ik niet' al uw opvattingen
toch lijkt het mij verreweg het
beste, wat ik tot nu toe van uw
pen ontving. Het zal natuurlijk
tegenspraak verwekken, maar ik
veronderstel, dat u daarop voor
bereid is. Juffrouw Earl, u bent
een vreemdelinge in New York,
en indien ik u op enigerlei wij
ze van dienst kan zyn, zal het
mij een genoegen zyn het te
doen".
„Dank u, meneer Manning. Ik
heb enkele boeken nodig, die ik
schreef vene toe te spreken. Een stukje
toneel op het kerkhof.
Ik denk vooral aan de won
derlijke melodieën, die men in
de aula van het kerkhof laat
spelen. Ik maakte het mee, dat
op verzoek van de overledene
by de begrafenis achtereenvol
gens werden gespeeld: het Lar
go van Handel, het Ave Maria
en het Nonnenkoor uit Casa
nova.
De wereld maakt het nog er
ger.
Toen Mien Kalkhoven enkele
maanden geleden op Zorgvlied
in Amsterdam begraven werd
zij behoorde tot het Jordaan-
cabaret speelde het orgel,
toen de baar van de aula naar
het graf werd gedragen, het lied
van bleke Bet uit de Jordaan,
het in vroeger jaren in Amster
dam zo geliefde straatlied: In de
Jordaan, in de énige Jordaan!
Mien werd door één van de
sprekers aldus toegesproken:
„Mien, ze zeggen dat er een
hiernamaals is. Ik mag dood
vallen, als ik weet, of het waar
is; ze zeggen ook, dat er een
hiernamaals voor de goeien e.n
een hiernamaals voor de slech
ten is; als het waar is, Mien,
dan ga jij zeker naar het hier
namaals van de goelen".
Nu ja, dat ls de Jordaan.
Maar wat dan te denken van
wat volgens de kranten minister
Van Maarseveen in de Eerste
Kamer gezegd heeft by de dood
van generaal Spoor. Hy deelde
gaan. Ik heb sterker zwemmers j daarmee
dan u zien zien verzinken, nadoen",
wanhopige pogingen om hun
hoofden boven water te houden"
Edna vouwde haar handen in
haar schoot, en keek rustig in
niet. De mensen lezen een roman ken ook niet minder voor, ik
enkel als amusement, niet als geef alleen de eenvoudige feiten
studie; en zij willen dan niet weer".
technische uiteenzettingen enl „Maar, mijnheer Manning, be
korte bespiegelingen inplaats 1 schouwt u niet de schrijvers van
van opwindende ontknopingen1 elk tijdperk als leidslieden van
en overdreven ontboezemingen, de smaak en de moraal hunnerde kalme, koele ogen van de
Mensen, die iets willen leren tijdgenoten?" j uitgever, schudde haar hoofd en
van astronomie, geologie, philo- j „Neen, zeker niet; zij geven antwoordde:
logie, denken er niet aan, wat i weer, maar vormen niet de„Ik zal niet verzinken. In ie-
zy voor die studie nodig hebben smaak van het publiek. Shakes- der geval wil ik het wagen. Ik
te vinden in een roman, maar peare, Hogarth, Rabelais, gaven zou desnoods liever ondergaan
bedienen zich terstond van een de mensen, zoals zij bestonden; i in mijn pogingen, dan te leven
wetenschappelijk boek over de niet zoals zij zelve gaarne ge- zonder het ooit geprobeerd te
$tudie, die zy wensen te beoe- wild hadden, of zoals ze wel hebben'
een groot genoegen
Plannen steno-landskampioen
schap.
Zaterdag 1 October zal in res
taurant „De Heemraad" te Rot
terdam onder auspiciën van de
commissie inzake demonstratie en
propagering van hand-kortschrift
en machinaal snelschrift een ver
gadering worden belegd, waar de
plannen tot organisatie en instel
ling van wedstrijden om lands
kampioenschappen in steno, tacho
en velo besproken zullen worden.
vim
ZENDING,
Enige tijd geleden hoorde ik
de opmerking maken, dat de
- Flitsen-schrijver by voorkeur
zijn kracht zoekt in critiek.
En ik kan niet ontkennen, dat
er wel eens een critische flits
j uit mijn pen vloeit. Maar dan
toch steeds met de bedoeling,
opbouwende critiek te leveren.
Hoe dit ook zij, vandaag i?i elk
geval geen critiek, maar blijd
schap, waardering.
Uit Oegstgeest werd gemeld,
dat de voorjgars-zendingscollecte
60 pet. meer opbracht dan in
1948. De vermeerdering van de
Pinkstercollecte zal waarschijn
lijk ook 60 pet. bedragen. Als
straks, zo werd er aan toege
voegd, de ndjaars-zendingsweek
een even goed resultaat te zien
geeft, dan is er de kans, dat de
benodigde 3 ton-extra wordt ge
haald.
Tegelijkertijd las ik, dat de
Pinksterzendingsweek in de
Geref. Kerken eveneens goed is
geslaagd. De verwachting, dat de
opbrengst tweemaal zo hoog zou
zijn als in 1948, is juist geble
ken. De verhouding is 100194.
Ik geef toe, dat dergelijke cij
fers op zichzelf nog weinig zeg
gen. Dat ze zonder meer, geen
bewijs zijn van geestelijke kracht.
In de Bijbel lees ik, dat de
mensen hoog opgeven van hun
offers, terwijl God zegt, dat ze
van geen betekenis zijn, dat men
ze kan wegblazen.
Maar dit neemt niet weg, dat
we hier van een verblijdende
belangstelling voor de zending
kunnen spreken.
Leestafel.
Maar de zon overwon,
door Rein Brouwer. Vierde
druk. Uitgave H. P. Leo
polds Uitg. My. Den Haag.
Dit is het derde deel van een
trilogie, het slot van een Gronin
ger boerenroman.
De hoofdpersoon, Willem Brons,
is een worstelaar, en met succes.
De kleine zandboer heeft zich om
hoog geworsteld en is gepromo
veerd tot zetboer op een kwelder
boerderij in het hoge Noorden van
Groningen. Uit het kleine gedoe is
hy met zyn eerst onwennige
vrouw overgeplant naar een groot
bedrijf en de wijde ruimten. Hy
heeft een geweldige sprong ge
maakt, doch hij is niet tevreden
met wat bereikt werd. De moei
lijkheden biyven.
Hy heeft moeite om in de nieu
we omgeving zyn plaats te vin
den; hy heeft moeite met de eer
ste arbeider die zich gepasseerd
voelt omdat hy zelf gehoopt had
zetbaas te worden en hy heeft
moeite met de sociale verhoudin
gen, die veel te wensen overlaten.
Want Willem Brons is een idea
list. Hij ijvert niet alleen voor
stoffelijke welvaart, maar zyn
ideaal is een betere wereld.
Maar dat geeft strijd. Hij ge
looft in de goede wil van de men
sen, doch wordt telkens weer te
leurgesteld. Toch geeft hy de
moed niet op. In eigen kracht
van God en zyn dienst spreekt dit
boek niet tracht hy zyn ideaal
te benaderen.
Als alles dreigt te mislukken
komt er een kentering, dank zy
het verheven voorbeeld van de
eigenaar van het bedryf, een edel
mens tot zelfverloochening bereid.
En daarnaast is er Emy, het
meisje dat hy niet tot vrouw
kreeg, maar wier geest hem na
haar dood bezielt en hem in staat
stelt zyn stryd voor een betere
wereld voort te zetten.
Rein Brouwer toont zich hier
een talentvol schrijver. Hy kent
het boerenleven dat hy met liefde
beschrijft. En zyn boeken bevat
ten een prediking, maar het is
helaas een prediking van de mens.
Een prediking van het humanis
me, waarin voor God en Zyn
dienst geen plaats is. 't Gaat er
maar om „of mensen kander
lieden maggen".
AXEL. ZOUTELANDE.
Ernstige klachten over slechte
gasvoorziening.
In de gehouden raadszitting
werden de leden beëdigd, waar
na de heer C. van Bendegem
(P. v. d. A.) een pleidooi hield
om by de wethoudersverkiezing
meer rekening te houden met de
grote groepen der bevolking.
De afgetreden wethouders, de
heren C. de Putter (A.R.) en P.
J. van Bendegem (C.H.) ver
kregen ieder 7 stemmen en wer
den dus herkozen.
In de gascommissie werden
gekozen de heren P. Hamelink,
P. Tollenaar en P. A. Wonder-
gem; in de bouwcommissie de
heren C. van Bendegem, Van
Doeselaar en Kesbeke (plv. le
den de heren Pijpelink en Won-
dergem, en tot adviserend lid
de heer A. J. van Hoeve, aan
nemer); in de commissie voor
Georganiseerd Overleg de heren
C. van Bendegem, Pijpelink en
Wondergem en als vertegen
woordiger in de Z.-Vl. Water
leiding Mij. de heer J. Fanoy en
in de commissie van advies
voor strafverordeningen de he
ren v. d. Berg, Misseghers, de
Feyter en Scheele.
Aan de N.V. Zeeuwsch-Vl.
Waterleiding Mij. werd garan
tie verleend voor de opbrengst
van de 120 nog te bouwen mon-
toge-woningen.
Aangenomen werd een ver
zoek van het feest-comité voor
de bevrijdingsherdenking op 19
Sept. a.s. om een e.v. tekort te
dekken uit de gemeentekas tot
een maximum van f 400
Parkeerterrein zal worden
aangelegd.
Dinsdagavond vergaderde de
raad. Na beëdiging der raads
leden hield burgemeester Kodde
een toespraak, waarin hij er o.mi
op wees, dat er een groep is, di(
niets anders ziet dan de belan»
gen van hen, die de gelegenhe'
den voor de gasten exploiteren.
Er is anderzijds het agrarische
belang en voorts het belang van
hen, die handenarbeid verrich-
tenten. De roeping van de raads
leden is echter de gehele ge
meente te besturen.
De voorzitter wenste de leden
toe, dat God hun kracht en lust
zal schenken.
De heer Leynse dankte de
voorzitter voor zijn woorden,
evenals de heer Riemens, die
voor het eerst raadslid is.
Bij de eerste stemming voor
wethouder verkreeg de heer
Leynse 5 st., de heer de Vissef
1 st. en was 1 briefje blanco, zo'
dat de heer Leijnse werd be
noemd.
Bij de volgende stemming ver
kreeg de heer Verhage 5 stem
men en de heren Visser en Wis
se ieder 1 stem, zodat de heer
Verhage werd benoemd.
Aan de orde kwam een voor
stel om van de heer L. Verschuur
aan te kopen 1510 m- grond voor
1100.tot inrichting van een
parkeerterrein.
De heer de Wolf achtte, even
als de heer Riemens, de plaats
niet geschikt en wees op de
weide van de heer Stroo, terwyl
de heer de Visser de prys te
hoog vond.
De voorzitter achtte de plaats
weg van het gemeentebestuur
lag de werkgevers op te wekken
hun personeel vrij te geven ty-
dens de bevrijdingsfeesten.
De heer C. van Bendegem
uitte wederom klachten over de
nieuwe woningen in de Byloc-
questraat, die slecht gezet zijn.
een deskundig rapport hierover.
Verder vroeg de heer van
Tenen, en zouden evenmin een hadden kunnen zijn. Was Sir
liefdesontboezeming verwachten Peter Lely aansprakelijk voor
in Newton's „Principia" of ge- de stijl der klederdracht, die
zellige praatjes in een van Kant's door de schonen gedragen werd waarmee ze te zalven; want zo-
werken, als een kort begrip van aan het hof van Karei II? Hij als de meesten van uw sekse,
„Als u ooit zou vragen naar
zalf voor uw verschroeide vleu
gels, dan zou ik niet weten,
Zeker. Hebt u een lijstje van
boeken, die u zou wensen?"
„Neen, mijnheer, maar
„Hier papier en potlood; wil
dan de titels opschrijven, dan zal
ik ze u morgen laten zenden."
Zij ging naar de tafel om liet
lijstje te maken, en onderwijl be
keek de heer Manning aandach
tig haar gelaat, figuur en kle
ding. Een glimlach kwam zich
weer op zyn lippen plooien,
toen zij hem het papier reikte,
en zyn blik er voor een ogen
blik onverschillig over gleed.
(Wordt vervolgd.)
mede, dat Koningin Juliana de|In een volgende zitting jvilspr.
patiënt een telegram zond, waar
in zy hem vertelde van zijn be
noeming tot generaal. Minister
van Maarseveen zei volgens de
kranten: „Dit telegram heeft dr
Beel hem persoonlijk voorgele
zen en het zal hem ongetwijfeld
tot steun zijn geweest in zijn
laatste strijd".
Indien minister Van Maarse
veen dit niet gezegd heeft, is
het heel erg, dat deze woorden
in de krant kwamen. Veel en
veel erger is het, wanneer hij
het wèl gezegd heeft.
Het kan gelukkig anders.
Ik denk aan de begrafenis van
een eenvoudige en onbekende
arbeider. De aula werd niet ge
bruikt. Daarvoor was geen geld.
Bij het graf werd op verzoek
van de gestorvene geen enkele
toespraak gehouden. Wij ston
den een kort ogenblik stil bij
het graf. Toen trad de oudste
zoon naar voren en zei: „ik ge
loof de wederopstanding des
vleses en een eeuwig leven".
Dat is eerbied en dat is stijl."
rein in het midden ligt en het
strand aan beide zijden van het
dorp bezocht wordt. Het voorstel
werd daarna aangenomen.
Uitvoerig werd gesproken
over een voorstel de lichtsterkte
der straatlantaarns te verhogen
op de hoek Langstraat-Duinweg
en Langstraat-Straatweg, welk
voorstel werd aangenomen.
YC1UC! Yiu.s u<= „cci Aangenomen werd .het voor-
Bendegem inlichtingen omtrent - s';eI °m In beginsel te besluiten
de aanstelling van gemeente- jvoor de aanschaffing van een
personeel in vaste dienst en l motorvoertuig voor de brand-
omtrent de bestrating van de blusmiddelen 3000.beschik-
Buthdijk. Op zijn vraag naar de "aar *e stellen,
nieuwe brandweer, antwoordde De heren J. Jobse, K. Labruy-
de voorzitter, dat deze in Octo-1 ®re> "I- Brasser, M. Adriaanse en
ber gereed zal zijn. Ook vroeg '-'* Visser werden herbenoemd
spr. of B. en W. stappen zouden -'* '*s leden der woonruimtecom-
willen doen om de* ziekenfonds-missie.
premie voor personen, die een Bij de rondvraag vroeg de heer
nood-uitkering genieten, van Gabriëlse of er nog kans is, dat
gemeentewege te betalen. I de straatverlichting in de Duin-
De heer de Feyter vroeg met we§ vóór de winter in orde
klem of B. en W. de tijd nu niet komt.
gekomen achten om eindelijk De voorzitter antwoordde, dat
over te gaan tot electrificatiehet in de bedoeling ligt de zaak
der buitenwijken.
De heer Hamelink vroeg ver
lichting van de vluchtheuvel op
het Bylocqueplein en verdere
electrificatie van de Axelsche
Sassing.
Tenslotte uitten verschillende
leden ernstige klachten over de
slechte gasvoorziening in deze
gemeente.
te bespreken met de nieuwe di
recteur.
De heer Riemens had bemerkt,
dat er bij een bunker in het
vroegere bosje steeds vuil gestort
wordt en vroeg daaraan een eind
te maken. Ook wilde hy een an
dere afsluiting naar de stort
plaats van vuil. Nu is die van
prikkeldraad.
