verspil geen watez
CHUNKING, nieuwe hoofdstad van
nationalistische regering.
De onkerkelijkheid in Nederland.
EDNA EARL
Nederlanders zwijgen, Republikeinen
praten, Federalisten zijn onzeker.
Veere's zingende klokken trekken
wekelijks vele belangstellenden.
Geval van gratie.
In het China der toekomst is
het Westen uitgediend.
feuilleton
Rond de Ronde Tafel.
Een carillon bespelen is geen eenvoudig werk.
Korte Berichten.
Zaterdag 10 September 1949
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 3
Illusie van ernst, terwijl het communisme dreigt.
SOMBER BEELD.
(Van onze speciale verslaggever Alfred van Sprang).
l'it het overvolle vrachtvliegtuig klauteren vyf-en-dertig ietwat
bleke mannen, vrouwen en kinderen en zoeken In de schaduw van
de vleugels bescherming tegen de woestijnachtige hitte van het Pal
Shih-I vliegveld, anderhalt uur ryden van de stad. Koelies, glim
mend van het zweet, laden kisten en koffers en kleinere bagage
over In wachtende trucks. Twee schildwachten met een zwarte
helm op en een geweer over de schouder kijken in volkomen onver
schilligheid toe, terwyl ze zich met een waaier wat koelte toe
wuiven. In een wolk van stof stuift een verkenningsvliegtuig van
de nationalistische luchtmacht over de startbaan.
„Weldat zijn weer vijf-en-
dertig mensen aan de communis
ten ontkomenzegt de Ame
rikaanse piloot, terwijl hij zijn
routekaarten opbergt, ,,'t is alleen
de vraag voor hoe langEn
daarmee spreekt hij uit waar een
groot deel van de wereld zich mee
bezighoudt. In de gouvernements
gebouwen in Washington en Lon
den en in de directiekamers van
de machtige handelslichamen in
Hongkong, in de ontoegankelijke
vertrekken van het Kremlin
en in de eenvoudige woningen van
millioenen Chinezen in het natio
nalistische gebied. Men is het daar
eens over één ding: niets kan de
communistische legers meer weer
houden van het veroveren van het
hele immense rijk.
westen uitgeschakeld.
In het restaurant „De Witte
Roos" in het weinig-imponerende
centrum van deze vuile en hete
bergstad aan de Yangtse serveert
men een canard a la Szechuan zo
croquant van buiten en tegelijk zo
boterzacht van binnen, dat het
geen toeval is dat men er de ken
ners par excellence van China
ontmoet. Het is dan ook hier, dat
een oude en ervaren diplomaat
met een levenslange studie van
wat zich in dit deel van de wereld
afspeelt me een blauwdruk ont
vouwt, waarvan lijn voor lijn door
de nuchtere feiten bevestigd
wordt. Een evolutie zo simpel van
compositie en tegelijk zo logisch,
dat het verbijsterende element er
van bijna verloren gaat.
„In China hebben zich verande
ringen voltrokken, waar men zich
terecht ernstige zorgen over kan
maken, maar waar men zich toch
bü neer zal moeten leggen", be
gint hjj zyn betoog; „al het geld
en ai het materiaal van de demo
cratieën hebben niet kunnen be
reiken, wat woorden en beloften
van het communisme wel tot
stand hebben kunnen brengen:
nameljjk het Chinese volk een
ideaal geven waar het zich warm
voor wÜ maken.
De Russen hebben zich heel wat
betere kenners van de Aziaten ge
toond dan de Westerse mogendhe
den. Ze hebben communisme en
nationalisme verenigd om het
Westerse imperialisme te verdrij
ven. Daarmee hebben ze het Chi
nese volk een nationaal bewust
zijn bijgebracht, dat nog sterker
geworden is door de beloften voor
de toekomst: een overheersing
van al die landen naar het Zuiden,
waar een grote Chinese invloed
heerst. U moet niet denken, dat
de communisten tevreden zullen
zijn met China alleennee, ze
zullen trachten Birma, Thailand,
Indo-China, Malakka en natuur
lijk ook Hongkong te veroveren.
De druk op het Zuiden zal ten
slotte zo groot worden, dat de
Chinezen in die landen als een
blad aan de boom zullen om
draaien. In de Chinese winkeltjes
in Bangkok verdwijnen nu al meer
en meer de portretten van Tsjang
Kai-SjekDe invloed van het
Westen is spoedig ten einde. Eén
ding is eigenaardig: het land,
dat de laatste jaren zó'n grote
stoot in deze richting gegeven
heeftJapanmoet zich zo
lang de Amerikanen er zijn, te
vreden stellen met een imperia
listisch en kapitalistisch bewind.
Maar...... in Peiping hebben de
communisten kortgeleden een
nieuvve slogan gelanceerd, welke
in zijn eenvoud boekdelen spreekt
namelijk Eenheid met Japan.
En die eenheid zal er komen op
de dag, dat het Amerikaanse leger
besluit Tokio te verlaten".
en dan
Maar Chunking bereidt zich in
tussen voor op het huisvesten van
de nationalistische regering. De
weinige grote gebouwen worden
ontruimd en overheidsinstellingen'
trekken erin. Een schildwacht
voor de deur tracht een illusie van
ernst te scheppen. Het is niet
meer dan een illusie. De praktijk
heeft bewezen, dat er op niets zo
weinig te rekenen valt, als op het
leger. De val van Nanking is er
een voorbeeld van. In het gezicht
van de communistische legers
stak driekwart van de nationalis
tische troepen in en om de stad
naar de andere kant over. Nan
king viel zonder slag of stoot.
„Maar Chunking is een natuur
lijke vestingtracht een offi
cier me te overtuigen, „aan alle
kanten ingesloten door hoge en
moeilijk begaanbare bergen, ter
wijl de smalle passen gemakkelijk
te verdedigen zijn. In de laatste
oorlog is Chunking immers ook de
onaangetaste hoofdstad van China
geweest... welnu, waarom zou Bij de cijfers van de jongste
het dat thans niet weer kunnen voikstelling, betreffende de on-
Ernstige aanvaring op de
Waal.
Opvarenden op het nippertje
gered.
In de rivier de Waal is ter
hoogte van Leeuwen-beneden
het M.S. Sophia, schipper J. C.
Bennink, door de Zwitserse mo
torboot Erica uit Bazel aangeva
ren en gezonken,
j De schipper en zijn gezin kon-
I den ternauwernood worden ge-
red.
De Zwitserse boot liep achter
op de Sophia. Schipper B. kon
zijn vrouw en twee kinderen van
twee en drie jaar, die zich in het
onderschip bevonden, tijdig naar
boven halen en het gelukte het
personeel van de Zwitserse boot
met de grootste moeite hen in
veiligheid te brengen. Doordat
alles zeer snel in zijn werk ging,
was er geen gelegenheid om ook
maar iets te redden. Het schip
sche China in feite opgehouden te 1 yerween geheel in de diepte en
bestaan. Maar een ander China dwars in het toch al niet
is er voor in de plaats gekomen.
Een machtige natie van bijna vijf
honderd millioen. Een natie waar
men rekening mee zal moeten
Met een C-46 van de vre-
des-organisatie van generaal
Claire Chennaults vermaar
de Ciuil Air Transport (Vlie
gende Tijgers) volgeladen
met ambtenaren en archie
ven van de nationalistische
regering, is onze correspon
dent van Kanton naar het
1000 km meer naar 't Noor
den gelegen Chungking ge
vlogen. Uit deze historische
stad geeft hij het volgende
uiterst sombere beeld van
China's toekomst.
brede vaarwater.
Binnen 24 uur, thans nabij
het dorp Breumel, is door een
botsing een tweede motorboot
houden ondanks het etiket com- j in de Waal gezonken. Ook hier
munistisch erop. 'kwamen wonder boven wonder
Maar een land waar de blankengeen persoonlijke ongelukken
geen rol meer spelen! voor.
(Nadruk verboden). I
Iets meer dan een zesde deel van de Nederlandse bevolking
staat los van ieder kerkelijk verband.
de onkerkelijkheid. Dit was reeds
het geval in 1920 en in de latere
jaren heeft zij blijkens de tellin
gen van '30-'47 dit treurige pri
maat behouden. Men heeft de
neiging om de oorzaak van dit
verschijnsel te zoeken in de om
standigheid dat Amsterdam in
deze provincie ligt. Toch late
men zich niet misleiden. Ook in
de rest van de provincie Noord-
Holland is de onkerkelijkheid,
worden? (kerkelijkheid, merkt de „Maas-
Chunking blijft er echter onbe-jbode„ (RK om op.
dwongen onder.
Het leven gaat er zijn gewone >3et verschijnsel van de toe
gang. En als men ziet hoe het neming der onkerkelijkheid op
merendeel van de mensen hier massale wijze dateert reeds van
leeft is het nauwelijks te verwon- amd vorige eeuw.
deren. Ze hebben niets te verlie- Vormde m 1879 het aantal der
zen. Als ergens mensen moeten onkerkelijken. nog slechts 0.31 ,o
ploeteren om een armzalige hap van de bevolking, in 1899 was
eten biieen te scharrelen dan is dit percentage reeds opgelopen rumauu ia
eien uijeen u scnarreien aan is e PP„W beeft He hoewel met zo omvangryk als m
het wel m een bergstad als Chun- tot 4.52. In onze eeuw heelt de hoofdstad uitermate eroot
king, waar de straten allemaal groei van de onkerkelijkheid j o^e hooldstad mterm
klimmen en dalen en de maeere zlcb °P schrikbarende wijze Ult D,P.auiaenjK jus men naar
r magere vergelijkt met de onkerkelijkheid
ickshaw-koelies zwoegen als kar- i jn andere provincies. Zo blijkt
repaarden om hun verveloze wa- Bij de telling in 1920 gaf 7.8 de onkerkelijkheid in Noord
gen tjes vooruit te krijgen, waar Van de bevolking op onkerke- Holland bij eliminering van de
men het water met emmers uit de jjjk te zijn, terwijl dit onkerke- stad Amsterdam in '47 het hoge
Jfr_boven .moet sleP™' lijk deel in 1930 de 14.4 bleek cijfer van 25 te bereiken, ter
waar veel mensen m een vochtig te halen. In de 17 jaren die aan wiji dit cijfer voor Zuid-Holland
feen hnGen ^'e IT I mL™ de laatste telling voorafgingen met eliminering van Rotter-
geen huizen zijn, waar de kleine zjjn er nog meer dan 2.5 bij-1
handwerkslieden practisch dag en gekomen.
nacht zitten te werken om zich
een bestaan te verzekeren. Zij In dit verloop van de onkerke-
hebben geen vrees voor het com- lijkheid valt het onmiddellijk op,
munisme. Integendeel, het is hun dat de stijging het grootst is ge-
enige hoop, dat het leven ook voor weest in de jaren tussen 1920 en
hen iets beters zal opleveren dan 1930, toen de onkerkelijken van
tot nu toe. iets meer dan 482 duizend toe-
NAAR FORMOSA, namen tot nog meer dan het
In de vlakte staat de rijst te dubbele daarvan n.l. tof 1.144.578
rijpen. Het ene groene veld naast 7n de jaren sinds 1930 tot heden
het andere. De berghellingen lig- is een relatieve verbetering op-
gen vol terrassen. Het is de rijst- getreden. Want ofschoon in deze
schuur van China. En rijst is de'17 iaren de stijgende tendens in
basis van het leven hier. De com- de curve van de onkerkelijkheid
zich voortzette, is deze toch heel
wat minder scherp geworden
munisten hebben er gebrek aan en
dat zou wel eens kunnen leiden
tot een spoediger aanval op Chun
king dan velen verwachten.
„Tjadan gaa we maar
naar Formosazeggen de
ambtenaren die de kisten met pa
pieren uit Kanton nog aan het uit
pakken zijn en al even weinig
geestdrift aan de dag leggen als
het futloze leger. Maar met de
nationalisten alleen op Formosa
(dat notabene nog niet eens of
ficieel bij China behoort zolang er
geen vredesverdrag met Japan ge
sloten is) heeft het nationalisti-
dam en Den Haag 12 is.
In 1933 schreef Kruyt in zijn
bekende boek: „De Onkerkelijk
heid in Nederland": „De meest
onkerkelijke streek van ons ge
hele land is blijkens de uitkom
sten der volkstelling (1920) de
industriële en sterk socialistische
Zaanstreek" en hij noemt dan als
gemeenten die nog hogere per
centages hebben dan Amsterdam,
Koog aan de Zaan, Zaandam,
Zaandijk, Wormerveer, West-
zaan en Krommenie.
Intussen is sinds 1920 het per
centage van onkerkelijken dat
toen in de hoofdstad van ons
dan zij in de daaraan vooraf- land woonde en 21.73 bedroeg,
gaande periode was. Van '30-'47 ëestegen tot de fenomenale
steeg weliswaar het getal der on- hoogte van 45 pet. De cijiers van
kerkelijken met iets meer dan de Iaatste telling zijn voor wat
een half millioen, maar behalve de Zaanstreek betreft nog ruet
dat deze periode zich uitstrekt gepubliceerd, maar wij hebben
- - - reden om te vermoeden, dat m
de bovengenoemde steden de on
kerkelijkheid wel even groot zal
over een tijdvak dat 7 jaar lan
ger is, blijft dit getal ook nog
een dikke 160 duizend onder dat
van het voor de kerk zo moeilijke fJ"> lnd?fn ZIJ deze met °.Yer'
tiental jaren van kort na de eer- ,^at ,aan clJfers
ste wereldoorlog. zeeds gepubliceerd is kan men
immers berekenen, dat in de
Reeds lang staat de provincie
Noord-Holland aan de spits van
(Ingez. mededeling, advert.)
Door
langdurige^
droogte
watervoorraden
beperkt I
DE DIRECTIES DER WATERLEIDINGBEDRIJVEN OP WALCHEREN
provincie Noord-Holland (exclu
sief Amsterdam) de onkerkelijk
heid van 1930 af gestegen is met
46 pet., terwijl dit cijfer voor
Amsterdam 37 bedroeg.
Chr. Landbouwwinterschool
Middelburg.
Geslaagd voor het toelatings
examen aan de Chr. Landbouw
winterschool te Middelburg zijn:
J. de Buck te Domburg; J. de
Visser te Oostkapelle; P. Koole te
Souburg: L. Ton te Grijpskerke;
J. Francke te Grijpskerke; A.
Kasse te Veere; A. Krijger te Me-
liskerke; W. van Sluys te Zoute-
lande; J. Cornelisse te Arnemui-
den; P. Lampert te Biggekerke;
P. Bosselaar te Aagtekerke; J. J.
Crucq te Nw. en St. Joosland; A.
Maljaars te Serooskerke; M.
Traas te Nieuwdorp; J. C. A. Ge
luk en L. Douw te Kamperland;
P. de Wolf te Oostburg, H. J.
Hanse en J. J. Hanse te Ellemeet,
J. Ringelberg te Kerkwerve; I. G.
de Jager te Steenbergen; C. de
Wolf te Rozenburg, M. den Her
der te 's-Heer Arendskerke en J.
Geschiere te Zoutelande.
Naar het Amerikaans
door BESSY KIVING
126) _o_
Op zekere avond in Novem
ber zat zij in haar eigen kamer,
gereed om te schrijven. Zij zat
te peinzen over het mogelijk
lot van een schets, die zij had
geëindigd en twee dagen gele
den had verzonden naar het
bureau van het tijdschrift.
Het voornaamste doel van de
korte vertelling was, de afschu
welijkheid en de zonde van het
duelleren in het licht te stellen
en zij had het met grote zorg
geschreven; maar zij was zich
welbewust van de wijde en
krachtige stroom der publieke
opinie, die zij dapper trachtte
te trotseren en ten volle begreep
zij, dat het haar zou blootstei
len aan een ernstige vijand
schap van hen, die het gebruik
verdedigden. Zij kon zich niet
ontveinzen, dat er veel kans
was, dat het artikel zou worden
geweigerd.
De deurbel ging over en spoe
dig daarop bracht een dienst
bode haar een kaartje: „Dr D.
O. Manning. Om juffrouw Earl
t« spreken."
Gevleid en tevens verschrikt
I over het bezoek van iemand,
aan wiens oordeel zij zo grote
waarde hechtte, streek Edna
haar haar glad met bevende
vingers, deed een schoon kraagje
om en ging naar beneden met
een gevoel, alsof haar bloed een
taptoe sloeg tegen haar oorvlie
zen.
Toen zij de bibliotheek bin
nentrad waar men dr Douglas
had gelaten, (mevrouw Andrews
had gasten in de salon) had
Edna gelegenheid om onge
merkt deze kritische boeman
gade te slaan, voor wie zij zulk
een diep ontzag had.
Douglas Manning was veertig
jaar oud, lang en goed ge
bouwd. Hij droeg een smalle,
stalen bril, die het licht van zijn
scherpe, koude, donkere ogen
enigszins verzachtte.
Hij stond te kijken naar een
paar bronzen griffioenen, die
neergehurkt zaten boven op een
rozenhouten boekenstandaard en
het gaslicht viel vol op zijn ge
laat. Zijn robuste, strakke, als
uit graniet gehouwen gelaats
trekken, deden Edna denken
aan die van Egyptische Andro-
sphinxen verheven, ondoor
dringbaar, onveranderlijk.
„Goeden avond, meneer Man
ning, ik bén heel blij kennis
met u te mogen maken, want
ik vrees, dat mijn brieven u
slechts zeer onvoldoende mijn
dank voor uw vriendelijkheid
hebben kunnen uitdrukken."
Haar stem beefde lichtelijk
en zij stak haar hand uit. Hij
keerde zich om, boog en bood
haar een stoel aan. Toen zij bei
den zaten, keek hij haar onder
zoekend in het gelaat, zoals hij
het titelblad van een nieuw
boek zou hebben bestudeerd om
een inzicht te krijgen in de in
houd.
„Wanneer bent u te New York
gekomen, juffrouw Earl?"
„Zes weken geleden."
„Ik heb niet geweten, dat u
in de stad was, voor ik uw
brief, nu twee dagen geleden,
ontving. Hoe lang hebt u plan
hier te blijven?"
„Waarschijnlijk zo lang als ik
leef, als ik een behoorlijke po
sitie kan vinden, waar ik mij op
mijn gemak gevoel."
„Is mevrouw Andrews een
oude vriendin van u?"
„Neen, mijnheer, zij was voor
mij een vreemde tot op het
ogenblik, dat ik haar huis als
gouvernante van haar kinderen
betrad."
„Mejuffrouw Earl, ik merk,
dat u veel jonger is, dan ik ge
dacht had. Uit uw brieven leid
de ik af, dat u op zjjn minst
dertig zou zijn en nu zie ik in u
bijna nog een kind voor mij.
Zouden uw plichten als gouver
nante niet in conflict kunnen
komen met uw letterkundige
werkzaamheid
„Neen, mijnheer. Ik ga door
met schrijven."
„Het komt mij voor, dat u
naar mijn inzicht gehandeld
hebt en het denkbeeld om een
boek te schrijven hebt laten va
ren, om u meer te bepalen tot
het leveren van korte schetsjes."
„Neen, mijnheer. Ik blijf bij
mijn eerstgenomen plan en ben
bezig het manuscript, dat u mij
aanraadde te vernietigen, uit te
werken."
Hij drukte zijn lorgnet wat
steviger op zijn neus, en zij zag
z'n mooie witte tanden glim
men, toen zijn mond zich tot een
glimlach plooide.
„Juffrouw Earl, mijn schrijf
tafel staat vlak bij het raam,
en toen ik gisteren nog laat zat
te schrijven, zag ik verscheidene
grote muggen en motjes tegen
de ruiten opvliegen, wat geluk
kigerwijze hen de toegang af
sneed, om de vlam van het gas
hier binnen te bereiken. Mis
schien fluisterde de onervaren
heid hen in, dat het wreed was
hen buiten te sluiten; maar wat
geneest spoediger, teleurgestel
de nieuwsgierigheid of ver
schroeide vleugels?"
„Mijnheer Manning, waarom
ziet u meer gevaar in het schrij
ven van een boek, dan in 't ge
ven van kleine schetsen in een
tijdschrift?"
(Wordt vervolgd.)
(Van onze parlementaire
redacteur)
Een „nieuwsloze" conferentie.
Het is nog steeds stilletjes rond
de Ronde tafel. Zo stilletjes, dat
het voortreffelijke perscentrum
onder de eeuwenoude Ridderzaal
bjjna geheel verlaten ligt. Alleen
de laatste dagen was het er wer
kelijk druk. Niet omdat er zoveel
nieuws weg te slepen viel, neen
tot nog toe schijnt dit een
„nieuwsloze" conferentie te
moeten zijn maar wel omdat
men tussen de kille muren heer
lijk kon uitblazen van de ver
schrikkelijke warmte.
Ja, over die nieuwsvoorzie
ning is heel wat te doen. Over
en weer klaagt men. Insiders
klagen over 't feit, dat de jour
nalisten eigenlijk toch nog te
veel weten, journalisten lopen
met grommende gezichten rond,
omdat de Nederlandse delegatie
ten eenmale weigert commen
taar op speciale en actuele vra
gen te leveren. De Nederlanders
op deze conferentie proberen
werkelijk potdicht te zijn. Een
streven overigens, dat somstijds
bepaald gevaarlijk kan zijn,
daar de republikeinen maar al
te graag een open boek zijn. Nu
kunnen zij dat ook rustig zijn,
want men moet nimmer verge
ten, dat deze conferentie een re
gelrecht gevolg is van de reso
luties van de Veiligheidsraad
d.d. 28 Februari 1949 en in het
bijzonder van de Canadese „ru
ling" d.d. 23 Maart jl. Dit bete
kent, dat het eindpunt van deze
conferentie vaststaat, nl. de
overdracht van de souvereini-
teit. De vraag is slechts, langs
welke wegen men die over
dracht wil bereiken. Men kan
het einddoel naderen langs om
wegen maar ook langs rechte
wegen. Voor de Nederlandse de
legatie is 't kiezen van de juiste
weg een hoogst belangrijke
kwestie. Voor haar geldt in het
bijzonder de vraag: hoe kunnen
wij de souvereiniteit gaan over
dragen zonder economische
en culturele banden met In
donesië volledig door te snijden?
De wens is vaak de vader van
de gedachte. Wellicht ook in dit
geval. Want waar de Neder
lander zich bezorgd om maakt
vindt de republikein in feite
niet zo belangrijk. Hij ziet maar
één doel: onvoorwaardelijke
souvereiniteit. De rest is bijzaak.
En hij zegt nu al, dat de Neder
landers een kans zullen krijgen
maar andere buitenlandse mo
gendheden evenzeer. En hoe
lichter de Unie zal zijn, hoe
meer onze kansen zullen stijgen.
DE CONFERENTIE ZELF.
De conferentie zelve verloopt
tot nu toe heel rustig. Een en
kele commissievergadering
wordt gehouden en tussen de
bedrijven door wordt er veel
met elkander gesproken. De re
publikeinen, die van hun hart
geen moordkuil maken, hebben
niet te klagen over goede wil.
In 't algemeen vindt men 't ui
terst belangrijk, dat de working
papers niet vooraf zijn gepu
bliceerd. Daardoor is zo zegt
men voorkomen, dat deze
conferentie een prestige-confe-
rentie zal worden. Geen der
partijen behoeft thans voor het
forum der wereld een aanvan
kelijk ingenomen en gepubli
ceerd standpunt te wijzigen
door water in de wijn te doen.
Inderdaad is dit een afwijking
van de methode die bij vorige
conferenties is gebruikt. Maar
uiteindelijk zal toch wel blijken,
dat men het niet zonder dege
lijke werkplannen kan stellen.
Dan zal toch de prestige-kwes-
tie om de hoek komen kijken.
Ook al heeft men niet de ver
schillende working-papers aan
elkander overgelegd. Dit zal pas
blijken, wanneer de grote vraag
stukken aan de orde komen, zo
als de constructie van de Unie,
de kwestie van de overneming
van de Indonesische staatsschuld
en Nieuw Guinea. Het is te ho
pen, dat de Nederlandse rege
ring, die zich thans in een zwij
gen hult, dan de kracht zal kun
nen opbrengen om haar plan
nen met gloed te verdedigen,
plannen, die uiteraard in over
eenstemming zullen moeten zijn
met artikel 14 van de grondwet.
DE FEDERALISTEN.
Zwijgt de Nederlandse dele
gatie in alle talen en praten de
republikeinen honderd uit, de
Federalisten zwijgen niet alleen,
maar geven ook de indruk van
onzekerheid. Het is bekend, dat
zij in de commissievergaderin
gen nauw samenwerken met
de republikeinen en dat zij
reeds een eind zijn gevorderd
met de samenstelling van de
grondwet voor de Republiek
Verenigde Staten van Indonesië.
Minister van Maarseveen ver
klaarde dezer dagen aan jour
nalisten, dat er voor 15 Septem
ber geen plenaire vergadering
zal worden geh.ouden. Naar ver
luidt zal het na die datum niet
zo lang meer duren voordat alle
afgevaardigden weer bijeen zul
len komen. Eerst tegen die tijd
is er weer enige opleving te ver
wachten. Tot nu toe schijnt het
e ensaaie boel. In feite is het
niet zo. Men is reeds een eind
opgeschoten achter de scher
men, maar men schijnt nu een
maal op het standpunt te staan,
dat alles in de binnenste kame-
ren moet worden afgehandeld,
zonder dat er ook maar een toe
lichting op de officiële commu-
niqué's te wachten is. Was het
niet minister Van Maarseveen,
die daar een voorbeeld van gaf?
Zijn bezoek aan 't perscentrum
was een farce, omdat de geachte
bewindsman niet anders deed
dan brandende vragen met een
doodoener afdoen.
vim
HET WONDER: MENS.
Het staat er zo eenvoudig in
de Bijbel: God schiep de mens
naar zijn beeld, naar het beeld
Gods schiep Hij hem; man en
vrouw schiep Hij ze.
Dat is alles.
En toch welk een wonder van
Gods schepping is de metis.
Daaraan, dacht ik, toen ik
weer eens enkele bijzonderhe
den las over het menselijk hart.
Nergens vindt men een motor
als deze dubbele zuigerspomp,
j die zonder smeren, repareren of
I vervanging van onderdelen tot
zulke prestaties in staat is.
De natuuronderzoeker Fritz
Kahn, heeft uitgerekend, dat
l het menselijk hart 100.000 maal
per dag slaat; dat is per jaar
40 millioen maal en voor ie
mand die de 70-jarige leeftijd
bereikt bijna 8 milliard.
Verder, dat per jaar 4 mil
lioen liter bloed wordt ver
werkt.
En dat door een motor, die
slechts 300 gram weegt.
Een wonder van goddelijke
almacht.
En dit betreft dan nog maar
alleen de bloedsomloop.
Hoe groot zijn Here Uwe
hierken!
Er is nu gratie verleend aan
een man, die, naast andere mis
daden, zijn slachtoffers met han
den en voeten aan de bumpers
van een auto bond en hen zo
over de straat voortsleepte. Hij
had de doodstraf, maar krijgt nu
levenslang.
We hebben geruime tijd niet
over de gratieverleningen ge
schreven. Het heeft als regel niet
veel zin in herhalingen te ver
vallen en bovendien stonden ons
we moeten het erkennen
bij de korte officiële gratiebe-
richten de verschillende misdrij
ven niet altijd helder meer voor
de geest.
Gaarna geven we toe, aldus de
„N. Haagsche Crt.", dat vele ver
oordeelden voor verlening van
gratie in aanmerking kunnen
komen. Hoe meer hoe liever.
Maar bij een geval als het bo
venstaande treft het toch wel
bijzonder pijnlijk, dat ons volk
onkundig gelaten wordt van de
motieven, welke tot de gratie
verlening hebben geleid.
Er liepen Donderdagmiddag weer vele toeristen door liet oudo
Veere. Onder hen waren enkele Engelsen, die (hoe kon het anders
grote belangstelling koesterden voor de oude geveltjes. Plotseling
bleven ze verrast staan en ze keken elkaar eens aan, want Veere'»
carillon, dat op dat .moment werd bespeeld door de beiaardier Jan
Kwist uit Vlissingen, speelde „The minstrel Boy" en andere be
kende Ierse volksmelodieën. Veere's carillon is met recht een pronk
juweel en als we het nog niet wisten hebben we ons er ttfdeng het
bywonen van de carillonbespeling Donderdagmiddag nog eens van
kunnen overtuigen.
Een eeuwenoude passer met
twee leistenen stiften, die naar
schatting 400 jaar oud is, heeft
men in de tuin van het Diacones-
senhuis te Dordrecht, waar men
graafwerkzaamheden verrichtte,
gevonden.
In de gemeenteraad van Bergen
op Zoom zijn de plannen bespro
ken voor de oprichting van een
groot standbeeld ter ere van de
in de laatste oorlog gevallen bur
gers en militairen.
De tentoonstelling van Euro
pese beeldhouwkunst „Sonsbeek-
1949" zal definitief op 18 Septem
ber a.s. gesloten worden.
Maandag a.s, zal het koelhuis
„Australië" van de N.V. Blaauw-
hoedenveem-Vriesseveem te Am
sterdam, weer in bedrijf komen.
De Interdepartementale com
missie voor de loon- en prijspoli
tiek, onder voorzitterschap van
mr dr A. A. van Rhijn, is namens
de regering in overleg getreden
met de Stichting van de Arbeid
over de in de naaste toekomst te
volgen politiek t.a.v. de lonen en
de prijzen.
Met ingang van 15 September
zal ook te Batavia weer suiker in
distributie worden verkocht. Het
rantsoen is 1.5 kg. per maand per
persoon.
Volgens het republikeinse dag
blad „Waspada", werd te Boekit-
kingi een massademonstratie van
30.000 mensen gehouden, waarbij
een resolutie werd aangenomen,
waarin men de terugtrekking van
de Nederlandse troepen eiste.
Woensdagmiddag werden in de
Dessa Katjoek in het gebied van
Malang, de lijken aangetroffen
van twee employé's van de suiker
fabriek Kebonagoeng, die over-
dekt waren met schotwonden. I
De besprekingen te Solo hebben
tot resultaat gehad, dat de pa
trouillegang niet meer zal' worden
verricht door Nederlandse mili
tairen, doch door de civiele poli
tie, terwijl het stadsbestuur zal
worden opgedragen aan een spe
ciaal lichaam.
Volgens een correspondent van
de „Daily Graphic" te Tokio heeft
Tsjang Kai Sjek generaal Hirosji
Nemoto met de leiding belast van
zijn plan, waaraan hij zich als een
wanhopige aan een laatste gras
halm vastklampt, om huurlingen
van de Japanse luchtvloot te ge
bruiken tegen de Chinese commu
nisten.
We kropen achter Jan Kwist
over de nauwe trappen naar boven
tot we tenslotte onder de klokken
bij het klavier kwamen.
„Men denkt wel eens, dat je een
carillon bespeelt, zoals je dat een
piano of een harmonium doet",
lachte de heer Kwist, nadat hij
zijn eerste nummer had gespeeld
en wij een beetje verbaasd ston
den te kijken, omdat we nimmer
hadden vermoed, dat een derge
lijke bespeling niet alleen erg in
gewikkeld is, doch ook veel van
het uithoudingsvermogen van de
beiaardier vergt. Men speelt niet
met de vingers maar met de han
den, of nog beter met de vuisten.
Zo gaat het een vol uur door, met
korte onderbreking en enkele mi
nuten rust, als de klok half vier
moet slaan.
OPLEIDING.
We hebben na afloop van - dit
Donderdagmiddagconcert de heer
Kwist één en ander gevraagd over
de opleiding, want het was ons
wel duidelijk, dat een goed orga
nist of pianist en zelfs iemand die
•les geeft, zoals de heer Kwist, nog
niet in twee weken beiaardier is.
Er zijn dan ook maanden van
harde studie aan voorafgegaan,
voordat de heer Kwist zijn eerste
concert gaf. Geruime tijd is hij
thans ook op de beiaardschool te
Mechelen de enige school van
die aard in de wereld waar hij
les in 't beiaardspel ontvangt van
de bekende Vlaamse beiaardier
Staf Nees, terwijl de heer Jef van
Hoof, harmonie- en compositieleer
doceert. Het is 'n bent internatio
naal gezelschap, dat daar in
Mechelen bijeen is. Uit allerlei
landen komen de toekomstige bei
aardiers om er hun privé-lessen
te ontvangen.
DE MUZIEK.
Uit het spel en uit de samen
stelling van een carillon begrepen
we wel, dat niet alle muziek zich
leent voor carillonbespeling. Toch
heeft men nog uitzoek genoeg als
men bedenkt, dat in de eerste
plaats de vaderlandse- en Vale-
riusliederen zeer geschikt zijn
voor vertolking. Maar daar blijft
het niet bij. Ook de klassieke mu-
ziek van Bach, Handel, Mozart en
anderen kan voor dit doel worden
aangewend. We hebben ons ervan
overtuigd, hoe een gavotte, een
serenade en een menuet klinkt,
wanneer men onder de klokken
staat. Is hier nu aparte muziek
voor zo vroegen we de heer
Kwist. Onze vraag werd groten
deels ontkennend beantwoord. Het
zou immers de moeite niet lonen
om muziek voor het carillon in
druk te géven. De kosten zouden'
hoog zijn en de afname zeer ge-1
Giuliano heeft weer van zich
doen spreken, door drie boerde
rijen van een rijke eigenaar, die
geweigerd had de door de ban-j
dieten geëiste som te betalen, in
brand te steken. 1
ring.
Maar juist het ontbreken van
de muziek maakt het bespelen van
een beiaard ingewikkelder. Men
moet de muziek bewerken terwijl
men speelt en zo is het ook met
de vaderlandse liederen. De bun
del „Kun je nog zingen, zing dan
mee", bewijst hier goede diensten,
doch men moet tijdens het spelen
een en ander arrangeren.
HARDE STUDIE.
Het is duidelijk, dat een harde
studie wordt gevergd, wil men be
kwaam zijn om als beiaardier op
te treden.„'t Heeft me al mijn vrije
tijd gekost, zo vertelde de heer
Kwist ons, „maar je moet er wat
voor over hebben en wanneer het
eenmaal goed gaat, geeft het vol
doening". Maar, zo willen we we
ten, hoe studeert U
Voor een orgel- of pianoconcert
kan men rustig thuis studeren en
niemand hoort fouten, die bij de
studie worden gemaakt, maar men
kan moeilijk een avond in de toren
gaan zitten om het carillon te be
studeren. Gelukkig bestaat er, zo
als de beiaardier ons vertelde, een
oplossing voor in de vorm van een
studieklavier. Jan Kwist heeft
zo'n klavier thuis in Vlissingen en
hij oefent er regelmatig op. Na
tuurlijk zitten aan zo'n studie
carillon geen klokken, maar me
talen platen, zodat men toch kan
horen wat en hoe men speelt. Zo
traint men zich in het spel, dat
vooral in het tremuleren niet
eenvoudig is. Het Veerse klavier
is tevens ingericht voor voetbe
speling.
EEN MOOI WERK.
Jan Kwist heeft plezier in dit
werk en met hart en ziel is hij er
bij, als het carillon moet worden
bespeeld. Zoals bekend, worden
tweemaal per week concerten ge
geven, n.l. op Donderdagmiddag
van drie tot vier uur cn iedere
Zaterdagavond. In de winter
maanden zal vermoedelijk één
concert per week worden gegeven.
De heer Kwist is niet de enige,
die dit carillon bespeelt, ook de
heer W. L. Harthoorn te Goes
geeft wekelijks een concert. In
Veere is het rustig en vredig en
er is bijna geen vertier. Het ca-
rillonspel kan ertoe medewerken,
dat er weer wat meer leven in
Veere komt en het is daarin reeds
ten dele geslaagd, "ele toeristen
immers dwalen, vooral op de tij
den van de bespelingen, door het
stadje en luisteren naar de zin
gende klokken. Vooral op de Za
terdagavonden, als het volslagen
donker is, hebben deze carillon
klanken een aparte bekoring.
En als we even ons hoofd naar
buiten steken op deze stralende
September-dag en onze blik laten
gaan over het zonovergoten Wal
cheren en Noord-Beveland, jube
len de klokken boven ons: „Waar
de blanke top der duinen". Is het
dan een wonder, dat men een
zwak krijgt voor carillonbespelin
gen?
