Strijd in Londen omtrent de voortzetting van de oorlog. Jhr Mr de Geer wilde een compromis sluiten. De pakhuisbrand in de hoofstad. Eclsfolon maar Churchill moest er niets van hebben. Het Tweede Verslag van de Enquête-Gommissie. Pennevruchten Soldaat Uit het Tweede Verslag van de Parlementaire Enquête-Commissie. Uitgeweken regering kampte met grote moeilijkheden. Duitse fantasie. Doodgewoon. VSSASSfffSSfJSi d" Commissie. HET midde' tegen haaruitval van een Zaterdag 4 Juni 1949 ZEEUWSCH DAGBLAD Pagina 4 (Van onze parlementaire redacteur.) Toen op 18 Mei 1940 om 20 uur H. M. de Koningin in Londen was aangekomen en het Kabinet een dag daarop dezelfde tocht had gewaagd kwam de regering spoedig voor moeilijke problemen te staan, liet voornaamste was wel het vraagstuk van haar houding ten aanzien van de voortzetting van de oorlog. Na jarenlang een politiek van strikte neutraliteit te hebben gevoerd, stond de rege ring plotseling voor de taak gezamelijk met Engelang en Frankrijk ln bondgenootschappelijk overleg de strijd tegen de Duitse agres sor voort te zetten. Daartoe was ln den beginne nodig met de bondgenootschappen in overeenstemming te komen over de oorlogs doeleinden en in een later stadium over de vredesdoeleinden. Het spreekt vanzelf, dat de vorm, welke aan deze politieke en econo mische samenwerking werd gegeven, eerst geleidelijk is gegroeid en dat dit niet zonder moeilijkheden gepaard is gegaan. Eensge zindheid op dit punt is ln het Kabinet niet zonder moeilijkheden tot stand gekomen. Zoals Prof. Gerbrandy het voor de Pari. Enquêtecommissie uitdrukte heeft het: „houdt vol tot het bittere einde" zijn geboorteweeën gehad. In het begin is er te Londen een zekere twijfel in het Kabinet geweest aan de juistheid van de ge dachte, jjat deze oorlog tot het bittere einde moest worden doorge zet. Eerst na verloop van enige maanden is, mede door het af treden van de toenmalige minister-president Jhr mr D. J. de Geer, klaarheid in deze gekomen. voerd. Vooral kwam dat tot uiting tijdens zijn radiorede op 20 Mei 1940, waarin hij de hoop uitsprak, dat de administratieve instanties in Nederland hun plicht niet zul len verwaarlozen. De commissie achtte het onjuist, dat zulk een belangrijke redevoering de eer ste van hem tot het Nederlandse volk in bezettingstijd door Jhr de Geer is gehouden zonder dat vooraf de tekst door het Kabinet was goedgekeurd. De pas uitgeweken regering had met grote moeilijkheden te kampen. De ministers hadden hun Intrek genomen in Grosvenor House Hotel, aan Hyde Park grenzend, in Londen's West End. Ook de weinige ambtenaren, die met het Kabinet waren meege gaan of enkele dagen later op te lefonisch verzoek uit Den Haag naar Engeland waren overgesto ken, werden daar ondergebracht. Daar was een grote leegstaande slaapkamer, die voor de verga deringen van de Ministerraad werd gebruikt. Aanvankelijk werd alle corres pondentie en elk wetsontwerp ge maakt op het hotelpapier. Na enige tijd kwam er een juffrouw, die wel telefoneren, maar niet ty pen kon. Men had geen Staats bladen en geen Staatscourant. Wanneer er iets moest worden gedrukt, moest men naar de zet ter gaan en naast hem gaan zit ten om iedere letter voor te lezen en na te gaan of het goed was. Van de eerste oorlogsdagen af tot het weggaan van de heer de Geer, zo verklaarde de heer Rijkens, voorzitter van de Raad van Be stuur van de Unilever N.V., be stond er in de Hollandse kolonie een grote terneergeslagenheid. Men had heel weinig vertrouwen ln de leiding van het Kabinet. Aan de andere kant echter was de kring van mensen, waarmede werd gesproken, heel klein. Het was voor een groot gedeelte door het afgaan op de atmosfeer, die men aantrof, dat men zijn eigen houding bepaalde. Er waren mi nisters, die er over klaagden, dat er onder leiding van de heer de Geer zo weinig tot stand werd gebracht. Stemming vrij gedeprimeerd. Het oud-Kamerlid Boon was het met deze uitlating grotendeels eens. Ook volgens hem was de stemming in Londen vrij gedepri meerd. „Minister Gerbrandy, met wie ik het geenszins altijd eens ben", zo zeide de heer Boon, „was echter iemand, die van de aan vang af een „die hard" geweest is en die altijd tot het bittere ein de door wilde gaan, een over tuiging, die volkomen paste bij de Engelsen. Ook de hooidredacteur van het Londense „Vrij Neder land", dr M. v. Blankenstein, liet zich voor de commissie waarde rend uit over de heer Gerbrandy. Volgens hem was het aan geen twijfel onderhevig, dat onze rege ring in Londen in alle phasen hui zenhoog uitstak boven alle andere emigranten-regeringen. Daar nooit een twijfel aan geweest. De Engelsen beschouwden het ook zo. Churchill was op Gerbrandy ge steld. Iljj vond hem een aardig, kittig ventje en om zijn snor en zijn kale hoofd noemde hij hem „le petit Clémenceau". Hij had plezier als hy hem zag- „Good bye Mr Churchill". In het vooronderzoek van de strafzaak-de Geer heeft de heer van Kleffens een verklaring afge legd over het bezoek, dat door de héér de Geer bij Churchill is ge- Prof. GERBRANDY ...le petit Clémenceau Langzamerhand begon er ge lukkig kentering te komen in de opvatting van het Kabinet, maar de moeilijkheden met de minister president waren echter niet zo spoedig opgelost. Het bleek, dat Jhr de Geer geheel leefde in de In het memorandum, dat de Duitse regering bij het uitbreken van de oorlog aan onze regering heeft overhan- ligd, wordt op alle mogelijke manieren getracht ons te verwijten, dat wij onze neu traliteit niet hebben kunnen handhaven, o.a. zouden En gelse en Franse officieren Nederlandse vliegvelden heb ben geïnspecteerd en op uit breiding daarvan hebben aan gedrongen. Natuurlijk -moest de Enquêtecommissie daar 't hare van weten. In een rap port van Keitel vond zij de opmerking, dat een groot aantal burgers, Engelse, Franse en Belgische offi cieren in Utrecht in gezel schap van Nederlandse offi cieren in uniform in verschil lende auto's koers had gezet naar het Oosten. Na onder zoek bleek, dat deze buiten landse officieren in burger Tweede Kamerleden waren geweest, die 'n rondrit langs de verdedigingslinies maak ten stand, toen de luchtaanval op En geland was afgeslagen. Het ver trouwen begon te groeien. De kracht en de vastberadenheid door het Engelse volk aan de dag gelegd, deden zich in voortdurend sterkere mate gevoelen. In het Nederlandse Kabinet kwamen bij dit alles nog persoonlijke facto ren. In het bijzonder het feit, dat de minister-president, wiens hou ding blijkbaar door de ineenstor ting van Frankrijk beslissend is beïnvloed, niet inzag, dat het een ideologische strijd was, waarbij j het ging om de waarde van de mens en slechts van mening was, dat voortzetting van de oorlog tot een gemeenschappelijke ramp zou leiden. Dit werkte bij de beraad- I slagingen in het Kabinet belem- merend op een snelle kristallise ring van de ideeën over de uit eindelijke doelstellingen van de oorlog. Toen eenmaal de heer de Geer als minister-president ver vangen was door een voorstander van de strijd tot het uiterste, kon het proces van het rijpén van het juiste inzicht in deze sneller voortgang vinden. Dat de heer de Geer remmend heeft gewerkt is naar de commissie meent voldoen de duidelijk geworden. Blijkens zijn radiorede van 20 Mei 1940 had hij onvoldoende begrip voor de wijze, waarop de oorlog door het nationaal-socialisme werd ge- gunstig resultaat zouden kunnen voerd. Steeds zon hij op middelen leiden. i om de strijd, waarvoor hij een af- Ook in andere ministerraads- schuw had, te doen beëindigen vergaderingen werd over een mo- door middel van een vergelijk met gelijkheid van een vrede gespro- een tegenpartij, waarmede geen ken. In de vergadering van 22 Juli vergelijk mogelijk was. Dat hij 1940 maakte Jhr de Geer enige steeds van deze gedachte vervuld opmerkingen n.a.v. de laatste rede was, blijkt reeds uit zijn vermel- van Hitier, waarin hij, naar hij den van de vrede van Amiens bij meende, een vredesmogelijkheid zijn bezoek aan Churchill. Het had opengehouden. Hij vreesde blijkt onomstotelijk uit zijn voor- echter, dat de Engelse regering stellen om contact op te nemen hierin geen aanleiding zou vinden met Duitsland, die door alle mi- om te praten. nisters als ongewenst werden af- De minister-president meende, dat §ewezen. Kenmerkend voor de nu gevraagd moest worden naar e®rste periode zijn ook de ideeën do voorwaarden, wil met niet f s, van keer Welter met Europa ten gronde doen gaan. De betrekking tot het vormen van Nederlandse regering mocht, vol- aen tegenwicht tegen Engeland gens hem, niet schuldig blijven 00r een zg- Latijns blok, waar door lydeiyk toe te zien. Er moest van onmogelijkheid reeds zo CHURCHILL gromde bracht, in tegenwoordigheid van hem en de Nederlandse gezant te Londen, Jhr Michiels van Ver- duynen. Wij zaten", zo zegt de heer v. Kleffens, „in Londen als regering van een souvereine staat, die de gast was van de Engelsen. Wij wensten de goede diplomatieke vormen in acht te nemen op de zelfde manier alsof wij in Den Haag waren. Het bezoek werd voorbereid via onze ambassadeur. Churchill ontving ons in de grote zaal, waar de ministerraad bij eikaar komt en zat daar alleen. De heer de Geer stapte met uit gestrekte hand op hem toe met de woorden: „Good bije Mr. Chur chill!" Deze uitdrukking, die de Engelsen alleen bij het afscheid gebruiken, was als entrée minder juist. De heer de Geer voerde het gesprek vrij hakkelig en zonder dat wij daar ook maar enigermate op verdacht konden zijn, zinspeel de hij daarbij", aldus de heer van Kleffens, „op de wenselijkheid van een compromisvrede". Churchill gromde. Churchill moest daar helemaal niets van hebben en zoals hij dan deed, gromde hij eens. Het was, aldus de heer v. Kleffens, volko men in strijd met de Engelse op vattingen, die uitsluitend geleid werden door de gedachte van voortzetting van de strijd zonder meer. Zowel de ambassadeur als de heer van Kleffens hebben toen het gesprek ten spoedigste afge thans iets gedaan worden. De En gelse regering zou van een even tuele stap wel verwittigd worden, doch haar toestemming behoefde niet gevraagd te worden. Hy stel de daarom voor, door tussenkomst van één der Nederlandse gezan ten, aan de Duitse regering te doen weten, dat de Nederlandse regering bereid was een deputatie at te vaardigen naar het conti nent teneinde over de mogelijk heid van vredesonderhandelingen te spreken. Indien het Kabinet hiermede niet accoord zou gaan, zou de mi nister-president aan H. M. de Ko ningin ontslag verzoeken. De En gelse minister van buitenlandse zaken, Lord Halifax, die niet alle onderhandelingen met Hitier bij voorbaat wilde uitsluiten, voelde echter niet veel voor deze stap- pen. De „Minister-President" wil per vliegtuig naar Frankrijk. Niettegenstaande de weinig toe schietelijke houding van de Engel sen, bleef de heer de Geer zoeken naar een compromis. Interessant zijn de mededelingen, die oud minister Bolkestein daarover voor de parlementaire Enquête com missie deed. Deze verklaarde, dat Afr VAN KLEFFENS: De Geer wilde compromis de heer de Geer plotseling, zoals leid op andere onderwerpen, maar zyn gewo0nte was, het voorstel in het geheel maakte een allerake- de ministerraad bracht om con- ligste indruk. De positie van het met te zoeken met de Duitse re- Nederlandse Kabinet m Londen gering of met de Führer teneinde was, zo lichtte de heer v. Kleffens vernemen op welke condities toe, daarom zo moeilijk, omdat een vrede zou kunnen worden ge men in Engeland de Nederland-sj0ten. se regering niet kende. Men zei daar: „Wat is dat voor een gezel-Tegen dit voorstel is ln het schap uit Nederland, dat hier Kabinet zeer sterke tegenstand aankomt, kunnen wij er mee wer- geweest; in dit opzicht was het ken? Zij hebben een groot over- hele Kabinet eensgezind. zae.® gebied; zij kunnen in de ]->e heer Bolkestein gelooft, dat strijd van belang zijn, maar valt da heer de Geer inderdaad een er op hen te bouwen? Het Kabi-dergelijk voorstel zonder mede- net moest dus alles doen om naarwerking of buiten medeweten van buiten als eenheid op te treden. I de Engelse regering zou hebben Volgens Jhr de Geer was het eenwillen uitvoeren. Zijn herinnering zeer vnendelyjk gesprek geweest, daaraan is gemakkelijk weer te dat hij met Churchill had gevoerd, geven door een uitdrukking van Beide heren hadden meer hardop de heer van Kleffens, die hem is gedacht dan voorstellen gedaan. bijgebleven. De heer de Geer wil- Maar voor de commissie staat de> wanneer zijn voorstel aan- het wel vast, dat de lieer de Geer i vaard zou worden, het onmiddel- zelf in het gesprek de gedachte1!jk uitvoeren, uit eigen autoriteit, aan een vrede, gelijk aan die van In zÜn voornemen tot onderhan- sfeer van de door rechtsvoor-1 Aml ter 'sprake j,eeft ge- deling met de Führer werd hij enhrirton ndhaorcro riAi'ln'Tcirrio. I _jj .-i i schriften beheerste oorlogsvoe- hracht ring. Hij bleek geen begrip te heb ben, aldus de commissie, voor de wijze, waarop de oorlog door het nationaal-socialisme werd ge- Het Verslag van de En- quêtecomissie is oer mense lijk. Midden in het verslag over het overdragen van het gezag aan generaal Winkel man, door de twee ministers Steenberghe en Van Rhijn, leest men, dat de heer Snouck Hurgronje de Kamerbewaar der van het Ministerie van Economische Zaken binnen riep, die hij vetzocht boter hammen met spiegeleieren en ham te brengen, daar men sinds de ochtend vier uur niet gegeten had en zo geen behoorlijke beslissingen ge nomen konden worden. Eerst nadat deze maaltijd genut tigd was, is gesproken over de gedragslijn, die gevolgd zou moeten worden. De Geer wil persé een compromis. Na de capitulatie van het Fran- enigszins gehinderd door de ge dachte, dat hij daarvoor de mede werking van de Engelsen nodig had. Toen in de discussie gespro ken werd over het gaan met een vliegtuig naar Duitsland, of waar- se leger hebben in het Kabinet heen ook, merkte de heer van uitvoerige discussies plaats gehad Kleffens schamper op: „zou u over het ten aanzien van de oor- denken, dat de Engelse regering Jog in te nemen standpunt. Op 17 daarvoor een vliegtuig zou Juni 1940 bracht de minister-pre- geven?" Ook de heer van Klef- sident naar aanleiding hiervan de fens verklaarde positief, dat de internationale toestand ter spra- heer de Geer het voorstel om tot ke. Hij verwachtte, dat er een een compromis met Hitier te ko- vredesaanbod van Duitsland zal men zelfs had willen doen zonder komen. Hij was tevens van oor- medewerking of medeweten van deel, dat Nederland dan zou moe- de Engelsen. Hij beriep zich dan ten trachten om invloed uit te op de kwestie van de souvereini- oefenen. De minister van koloniën teit, alsof dit er iets mee te ma- deed daarop mededelingen van ken had. Dat wij souverein waren een gesprek met een Engelse was zeker, maar het feit, dat hem staatsman omtrent de mogelijk- ontging was, dat wij als bondge- heden van bemiddeling, waarbij noten eerlijk tegenover elkander een bepaalde mogendheid werd moesten staan. de de minister van buitenlandse 1 De commissie acht het ontstaan zaken mede, na de besprekingen van de gedachtenwisseling tussen van de vorige dagen tot de con- twijfelmoedigheid en overzettelijk- clusie te zijn gekomen, dat enige heid, beide ongetwijfeld in ver onderhandelingen met Duitsland schillende gradaties, niet onlo- op dit ogenblik tot, geen enkel gisch. Geheel anders werd de toe- spoedig bleek door de houding van enige daartoe behorende die .ato nale geregeerde landen. Het „houdt vol tot net bittere einde is na het uittreden van de heer de Geer spoedig een algemeen aan vaarde opvatting over de voort zetting van de oorlog geworden. De verschillen van opvattingen voordien zijn met uitzondering van de heer de Geer blijkbaai nimmer zo groot geweest, dat de spanningen de eenheid van het .abinet ernstig hebben bedreigd. Het ontslag van de heer De Geer. Na het intrekken van het com promisvoorstel, dat de minister president in de ministerraad ter cafel had gebracht met de mede deling, dat hij zijn ontslag zou vragen, wanneer dit voorstel niet werd aangenomen, bleef de tegen stelling in het Kabinet over de vraag hoe de oorlog moest worden voortgezet, bestaan. Dit verschil van inzicht tussen de minister president en de overige leden van het Kabinet moest tot gevolg heb ben, dat de minister-president ontslag werd verleend. De wer kelijke reden van het ontslag is volgens oud-minister Bolkestein, dat de heer de Geer door zijn de- Ruim twee maanden nadat het Eerste Verslag van de Parlementaire Enquêtecommissie de wereld werd ingezon den het is inmiddels voor de derde maal herdrukt is het Tweede verschenen. Dit Verslag gaat over de neutra liteitspolitiek, het vertrek van de regering en de eerste maanden in Londen. Het is weer in twee delen gebonden en wat belangrijker is het lijkt ons nog interessanter dan het Eerste Verslag. Niet alleen omdat men al lezende een voortrefelijke kijk in de regeringskeuken van die dagen krijgt, een kijk, die meer dan de moeite waard is, maar ook omdat de behandelde stof veel gevarieerder is. Dit verslag is dikker dan het vorige. Het telt niet minder dan 1275 pagina's. Aangrijpende episoden zullen de lezer voor bijtrekken, maar soms wordt alle tragiek een ogenblik weggewist door de humor, die tussen de regels te lezen is. Ook het deel 2c (de verhoren) bevat stof, die men met genoegen zal lezen. De Parlementaire Enquêtecommissie werkt met grote voortvarendheid. De meeste verhoren heeft zij achter de rug. Wellicht ziet zij kans om haar be lofte: „eens in de twee maanden een verslag" gestand te doen. Het blijkt echter wel, dat het vaststellen van de ver slagen meer tijd vergt, dan gehoopt werd. Als de commissie daarom haar belofte niet geheel gestand zal kunnen doen, zal niemand haar dit kwalijk nemen. Hoe langer men bla dert in deze monumentale werken, hoe meer men onder de indruk komt van het werk dat door deze commissie op uiterst degelijke wijze wordt verzet. Gerbrandy had wel gedacht aan gevolgen van de terugkeer van de een opdracht voor Jhr de Geer, j heer de Geer voor de positie van bijv. oin het belastingvraagstuk in I ons land t.o.v. de bondgenoten Nederlands-Indië te onderzoeken. Na een uitgebreide brieiwisseling kreeg de oud-minister-presidem deze opdracht en vertrok hij met een doorreis-visum naar Portugal. Langzamerhand kwam daar de idee bij hem op om naar Neder land terug te keren. De regering in Engeland, die dit al spoedig in de gaten had, zette een uitge breide telegram- en briefwisseling op touw, teneinde Jhr de Geer te bewegen van dit standpunt af te stappen. Interessant dienaangaan de is het verhoor van de directeur van de Regerings-Voorlichtings- dienst, de heer v. d. Pelt, die, te rugkerende uit Indië, zich voor Kerstmis 1940 te Lissabon be vond, op doorreis naar Londen. Na aankomst ging hij naar de Ne derlandse legatie en trof daar de heer v. Pallandt, die hem zei: „Ik zit in een moeilijk parket, ik heb hier de heer de Geer, die een op dracht heeft om naar Indië te gaan. Hij heeft zijn vertrek ech ter reeds tweemaal uitgesteld, of schoon hij de gelegenheid had om weg te gaan". De heer v. Pallandt was daardoor achterdochtig ge worden. Hij had de heer de Geer gesproken, doch niets uit hem leunnen krijgen. De heer van Pal landt heeft de heer Pelt toen ge vraagd of hij het wilde proberen. De heer Pelt heeft daarop de heer de Geer in een hotel Estoril, van welk hotel bekend was, dat het vol met Duitsers zat, gesproken. Ook hij kon niets uit de neer de Geer krijgen. Op een gegeven ogenblik heeft hij hem op de man af gevraagd: „U denkt er toch niet over om .naar Nederland te gaan?", waar op de heer de Geer antwoordde: „neen", doch een ogenblik later zeide hij„Stel, dat ik het deed, wat zou men mij dan kunnen ver wijten Daarop heeft hy een discussie met de lieer de Geer gehad over de vraag of hij zich als een ge woon particulier persoon zou kun nen beschouwen, hetgeen de heer Pelt, wyzend op zijn medeverant woordelijkheid over de besluiten welke de Nederlandse regering had genomen inzake het niet aan vaarden van de neutraliteivs- schending en terzake van de voortzetting van de strijd tegen Duitsland, niet heeft aanvaard. Het is toen niet duidelijk gewor- niet zo ernstig gebleken als aan vankelijk ge'vreesd werd. In die tijd vol snel opeenvolgende ge beurtenissen was de indruk er van vrjj spoedig vervaagd. DE ZIEKTE VAN DIMITROF. De Bulgaarse premier, Georgi Dimitrof, die sedert April j.l. in een Sowj et-Russisch sanatorium is, lijdt aan suikerziekte en een leverkwaal, aldus een communi que van het centrale comité van de Bulgaarse communistische partij. Een groep van het comi té had een bezoek aan Dimitrof gebracht. Dimitrof, aldus het communi que, lijda aan een „serie com plicaties, die typisch zijn" voor suikerziekte. JODEN EN PINKSTEREN. Het ideaal van vele Joden is in vervulling gegaan. Tienduizenden Joden zijn naar het land der Vaderen terugge keerd. De Joodse staat werd ge sticht. In vrijheid kon het Joodse volk zich ontwikkelen. De vijanden van buiten, die aanvankelijk de Joodste staat bedreigden zijn verslagen. Doch nu komt er de strijd van binisen. Het vraagstuk van staat en religie dringt zich tiaar noren en volgens „De Stem van Israël" staat een strijd te wachten, die de scherpste vormen zal aanne men. Het eerste lichten van het op komend onweer was reeds merk baar. Daar is aan de ene kant, de orthodoxe groep die de volle heerschappij pan de Thora oucr heel het leven opeist. En daartegenover staan de vrijzinnigen, de „heiden-Joden" die absolute gewetensvrijheid eisen, radicale scheiding van staat en kerk en die. wisten door te drijven, dat bij de uolkstelling kon worden ingevuld: Jood, maar zonder godsdienst. De strijd dreigt scherp te wor den. Doch er is een verenigings punt. Als het gaat om Jezus Christus, dan zijn beide partijen eensgezind. Zij willen op z'n best spreken van een Joodse gemeente in de zin van een WACHTENDE ge meente. Het Pinkster-evangelie: „dit is het wat gesproken is door de profeet" wordt afgewezen. En zo de ware vrede en mis schien de vrijheid in gevaar ge bracht. dra, of de heer de Geer toen reeds wen van de Koningin had verlo ren. Dit is accuut geworden in de voor zich zelf had besloten terug te gaan naar Nederland of niet. ?,i„it„!.E^atS,d?0r T gemis„aan Formeel hield de heer de Geer vertrouwen, dat ontstaan is door vol, dat hij naar Indië wilde. De °V6r ^-et V?rï lieer de Geer heelt eigenlijk met Tan j regeringszetel kem een djSCussie gevoerd over SnT w fou" 6 p,aa.tS het hypothetische geval, dat hij h h WenS naar Nederland zou gaan. De in- m6t vacantle druk van de heer Pelt was even- toaon wi? "t ga?"' wel zo, dat hij teruggekomen bij tegen was grote oppositie. Als de he'r PaUaJndt z|f; Ik weet T UT STS 6 tT1' lk wat ik aan die man heb, dat ook goed zeide Jhr de Geer maar 2UiVere koffie is het niet", tudens een vergadering van de 0ok de heer glotemaker de raad van ministers. „Dan ga ik gruïne, die tegelijk met hem in mee zeide de heer Gerbrandy, Lissabon was, heeft een dergelijk die na afloop van de vergadering uitvoerig gesprek met de heer de de heer Bolkestein in het oor Geel, genad ZOnder nochtans iets fluisterde: „ïk moet toch oppas- wijzer te worden dan hij zelf, sen, dat hij weer terugkomt!" Imaar met hetzeifde onplezierige „Om gezondheidsrededen" werd gevoel, hem dan ook eindelek zjjn ontslag Xxt j gegeven. Niet zozeer, aldus de Wat de commissie er van commissie, omdat Jhr de Geer in denkt. Augustus 1940 naar Zwitserland met vacantia wilde gaan, doch', De commissie geeft toe, dat veelmeer omdat zyn opvattingen taen eenmaal de heer de Geer het over de voortzettingen van de Pla? h,a<? gemaakt om naar Ne- florlanri iariiir fa Irnnan ilnnr ti»ul_ oorlog niet meer pastten by de an dere leden van het Kabinet, De Geer's vertrek naar Nederland. Tot veler verwondering en niet in het minst van hemzelf werd Prof. Gerbrandy belast met de formatie van een nieuw Ka- derland terug te keren, door mld- Brandmeester De Boer overleden. Gisterochtend omstreeks kwart over vier is de Amster damse brandmeester W. de Boer in het Binnengasthuis aan zijn verwondingen overleden. Brand meester de Boer bereikte de leef tijd van 47 jaar. Hy Iaat een vrouw en vier kinderen achter. Het verlies van het drie-de- lige pakhuis „De Hoorndrager" en de zware beschadiging van het pakhuis „De grote Zwaan" aan de Oude Schans is voor lief hebbers van het Amsterdams stedeschoon zeer ernstig. Omtrent de oorzaak van de brand was gisteren nog niets po sitiefs te melden, wel staat vast, dat enkele jongens, of jonge lieden, in de pakhuizen zijn ge weest. Of deze jongens een si garet hebben gerookt zodat vonken zijn achtergebleven, of dat zij vergeten hebben de mo tor van de electrische lier welke zij hebben gebruikt, af te zet ten, waardoor kortsluiting is ontstaan, zijn vragen, die bij omwonenden zijn gerezen, doch waarop gisterochtend nog geen antwoord kon worden gegeven. (Ingez. mededeling, advert.) Was Uw wol veilig in 35 ct per pak. Netto 100 gr. (Ingez. mededeling, advert.) Bij Uw Apotheker, Drogist, Kapper of Parfumeriezaak verkrijgbaar! Voor de Kandel: Verkoopkantoor Van Rooijen-ÉÉN te Oldenzaal TSING TAO GEVALLEN. De Chinese communisten heb ben de havenplaats Tsing Tao in Oost-Sjantoeng, het laatste nationalistische bolwerk in N. China en tot voor kort basis van de Amerikaanse vloot, in genomen, aldus wordt uit ge woonlijk betrouwbare bron ge meld. Vereniging Nederlandse Gemeenten. Dictatuur funest voor gemeenteiyke zelfstandigheid. Onder voorzitterschap vanmr P. J. Oud is te Rotterdam de al- dei van correspondentie waar- j gemene vergadering van de schgniyk weinig meer bereikt kon Vereniging van Nederlandse ge worden. De commissie is evenwel meenten gehouden, van mening, dat daarmede nieti ln zijn openingsrede betoogde alle mogeiykheden zyn uitgebuit. de heer Oud, dat, wanneer wij Zonder te willen zeggen, dat elk over gebrek aan gemeentelijke middel hoe extreem ook had zelfstandigheid hebben moeten moeten worden toegepast, heeft' klagen, de oorzaak daarvan niet het haar toch getroffen, dat het jjgt aan de Gemeentewet, doch pas opgetreden minister-president niet raadzaam Jhr de Geer te be noemen tot lid van de Raad van State. Daar deze Raad ln Londen toch niet bijeen kon komen, zou binet. Een groot aantal ministers Kabinet er niet toe is gekomen1 aan de talloze afwijkingen, die, was zeer verrast door deze plot- j één of meer van zqn leden, met ;n strijd fet de geest en ook wel selinge benoeming. Onder pressieé®n speciale missie naar Portugal me(; inbreuk op de letter dei- heeft Prof. Gerbrandy echter uit-I of 1® vaardigen om te trachten de yyet, vooral in de laatste jaren eindelijk toegegeven. Het leek deheer de Geer alsnog van zijn zjjn ingeslopen. noodlottig voornemen af te bren-])e vraag wat tot de gemeen- gen. De commissie is dan ook van teüjke huishouding moet be'ne- oordeel, dat het Kabinet in deze j-gn, is er meer een van beleid niet alles heeft gedaan wat moge- dan een rechtsvraag. Daarom, zo 'ff5 was- Gelukkig zyn gelijkraeende de heer Oud, is het bo- dat weinig zin hébben. De heer de verhoren is gebleken vena! op gronden van doelma tigheid, wanneer de gemeenten telkens weer op regering en wetgever een beroep doen om haar zelfstandigheid te eerbie digen. Als zijn persoonlijke mening bracht spreker naar voren, dat de ware kracht van het zoge naamde zelfbestuur ligt in de onafhankelijkheid van de plaat selijke autoriteit tegenover ho ger gezag, die verantwoordings plicht tot vanzelfsprekend gevolg heeft. Voor onverantwoordelijke autoriteiten is in de democratie geen plaats. Vervolgens behandelde de heer Oud enige actuele vraagstuk ken, waarbij hij onder andere de wens uitsprak, dat de zeg genschap over het politie-appa- raat in handen van de plaatse lijke autoriteiten zou komen, die gedurende meer dan een eeuw getoond hebben die zeggenschap Enkele dagen na .de aankomst in Mei 1940 wandelde Prinses behoorlijk te leunnen hanteren. Julana met d« Prinsesjes op Eaton Square in Londen. Kaderschool Infanterie. Zo kwamen we dus op de be wuste dag in de Kaderschool Infanterie. Let even op dat woordje „school" en het zal meteen dui delijk zijn, dat het daar weer een ander huishouden is dan bij het gewone onderdeel. Men treft er een mengelmoes van soldaten aan, allen behorend tot die wa pens, die iets met infanterie hebben uitstaan. Op de appèls zou men de em blemen kunnen bewonderen van de diverse infanterie-regi- menten, het Mitrailleursbatai- jon, de Stoottroepen, de Prin ses Irene Brigade, de Huzaren van Boreel en de Grenadiers. Heel deze kleurrijke collec tie thans, als teken hunner waar digheid, versierd met een blauw driehoekje op de revers van hun kraag, is dus op een school te recht gekomen. Een model school, want de voorschriften en zulke dingen zijn er voor elk wisse wasje vieren hier hoogtij. Dat is trouwens begrijpelijk. De mannen die bestemd zijn om straks kaderfuncties te bekleden moeten zelf eerst wel goed on- dervinden wat dat betekent. Het meest typerend is wel, dat bij toerbeurt enkele mensen voor drie dagen worden gepro moveerd tot groepscommandant of pelotons-sergeant en in deze tijd geheel zelfstandig moeten zorgen dat hun groep of hun pe loton overal op tijd aanwezig is. Zij moeten aan het begin van elk lesuur de mogelijke afwe zigheid van een in het peloton thuishorend soldaat kunnen ver antwoorden en moeten op de appèls rapport uitbrengen a an de officieren. Ook de functie van sergeant van de week, een lang niet te benijden baantje, wordt aan een cursist toegewezen. Het idee van op school zijn komt het best tot uitdrukking in het feit, dat bijna twee derde van de tijd besteed wordt aan theoretische lessen als In wendige Dienst, Maleis, Land en Volkenkunde, kaartlezen, wapenopleiding, verbindings dienst, toepassing vuurkracht militaire paedagogiëk, organisa tie etc. Een hele serie min of meer interessante vakken waar van enkele zeker de moeitt waard zijn om er een keer op terug te komen, maar eerst alt intermezzo Kamercuriositeiten 111.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1949 | | pagina 4