mmsm&m
Kalland op z'n smalst?
De dierenwereld m de Poolzee.
AKKERTJE
De laatste begroting van Overzeese
Gebiedsdelen
Hoe zal onze vertegenwoordiging in
Duitsland worden?
Onderofficierencorps moet een sieraad
van bet leger worden.
FDNA EARL
MET DE „MIJDRECHT" NAAR DE ZUIDPOOL. (VII) I Korte Berichten.
Gevechten op leven en dood
worden vaak geleverd.
Dat gelooft tenminste oud-Min. Jonkman.
FEUILLETON
Zelfstandige kleine Staten.
Zaterdag 28 Mei 1949
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
- m De procureur-generaal in In-
De dierenwereld heeft men zou dat niet zo gauw verwach
ten aan de Poolgebieden talrijke vertegenwoordigers. De zee
is er in de eerste plaats rijk aan plankton, microscopisch kleine
wezens, en aan garnalen. Voor de grotere dieren vormen deze
kleine dieren de grootste bron van voedsel. De gehele reis ver
gezelden ons vogels in een bonte verscheidenheid. De whalebird
(de walvisvogel), prachtig wit van kleur, het stormvogeltje en
de Kaapse duiven, die wel iets hebben van onze scholeksters en
verschillende soorten meeuwen. De albatros, de koning der vlie
gers In dit gebied, die wij op de hele *eis vanaf de Kreeftkeer-
kring tot aan de „roaring forties" om ons heen konden zien
vliegen, heb ik in de Poolzee zelf niet gezien. Bij duizendtallen
vliegen al deze vogels rond de walvisvaarder, azend op het slacht
afval. Nu drijft er tijdens het visseizoen in de Poolzee genoeg
afval om alle vogels van de wereld te voeden maar toch worden
er om nietige stukjes hevige gevechten geleverd. Ook de vogel
maatschappij schijnt niet ideaal te zijn.
Zeeluipaarden en zeeolifanten,
die we geregeld op het pakijs
een dutje zagen doen, behoren
ondanks hun mooie namen niet
tot de families van olifanten en
roofdieren, maar heel gewoon
tjes tot de familie der robben
en hebben dus niets meer adel
dan onze zeehonden. Wel zijn de
reehonden aan de Poolgebieden
heel wat groter dan onze goed
moedige robben en de Orca is
terecht berucht om zijn vraat
zucht. Het beest is tenminste in
staat alles aan te vallen wat in
de buurt van zijn verschrikke
lijke kaken komt en staat dan
ook algemeen als schrikbarend-
#te dier van de Antarctische zee-
en te boek. Alleen moet hij in
een zeeluipaard een geducht
tegenstander erkennen.
Maar bij al deze diersoorten,
die ons vaak vermaakten, gaat
het voor ons en voor de „Wil
lem Barendsz" toch maar uitslui
tend om de walvissen en vin
vissen, de jachtbuit van acht
tien opererende walvisvaarders,
de leveranciers van de zo zeer
begeerde traan.
Potvis, monster in optima,
forma.
De walvissen worden onder
scheiden in landwalvissen en
baleinwalvissen, waarbij de pot
vis en de Orca behoren tot de
eerstgenoemde groep. De potvis
is een monster in optimaforma.
Hij kan 15 meter worden en
heeft een spitsvormige kop van
vijf meter lengte en twee meter
hoogte, die hij, zo nodig, gebruikt
als stootblok. Schopt men er
tegen aan, dan heeft men het
idee, dat men een trap geeft
tegen een buitenband van een
vrachtauto. Ouder aan de kop
zit een lange, doch betrekkelijk
smalle kaak, met een veertigtal
tanden bezet, die per stuk zo
ongeveer een kilo wegen. Ook
de potvis heeft zich te verdedigen.
Inktvis, nog lelijker.
Eén dier is nog lelijker in de
hele Poolzee, de inktvis of Oc
topus, die door de potvis „te
vuur en te zwaard" vervolgd
wordt. Een inktvis is geen slij
merige massa, maar een gespierd
monster met grote vangarmen
en een geduchte bek. Op de
koppen van geschoten potvissen
kan men vaak vele lidtekens
aantreffen, die de dieren hebben
opgelopen in hun gevechten op
leven en dood met de inktvis.
Heeft de potvis zijn tegenstander
goed te pakken, dan zwemt hij
met een vaartje van tien mijl
naar de zeebodem of, als er een
ijsberg in de buurt drijft, naar
dat gevaarte en drukt zijn prooi
met de geweldige kop te pletter
tegen de harde kanten van de
bodem of van de ijsberg. Daar
na verslindt hij de inktvis. Een
tweede vijand van de potvis is
dan de mens, die hem schiet om
de spermolie, die zich in de kop
bevindt. Oe Orca is een derde
tegenstander van de potvis, maar
over het algemeen loopt het dier
weinig gevaar tegen een enkele
Orca. Eerst wanneer deze roof
dieren hem echter in troepen
aanvallen, heeft hij weinig kans
te ontkomen.
Orca, intelligent beest.
Een Orca is een intelligent
beest. Steeds jagen ze in troe
pen met alleeh de meterslange
rugvin boven de waterspiegel
uit. Hun strijd om het bestaan
noopt hen tot aanvallen op
allerlei dieren, op zeehonden,
pinguins en jonge baardwalvis-
sen. Voor de strijd zijn ze uit
gerust met vlijmscherpe tanden.
De exemplaren, die wij zagen,
waren minstens zeven meter
lang. Ze zwemmen veel achter
de walvisvaarders aan en pro
walvissen te scheuren. Nu wordt
een gevangen walvis dadelijk
met lucht opgepompt, zodat hy
als een grote, langwerpige lucht
ballon achter het schip aan-
dobbert. Wanneer echter de
Orca's de tong uit de bek van de
walvis gescheurd hebben, zinkt
de buit. Vandaar, dat achter op
een walvisvaarder, ook op de
.Willem Barendsz" steeds gela
den karabijnen gereed staan om
bij het eerste alarm direct de
Orca's onder vuur te nemen. Nu
heeft een karabijnkogel niet veel
uitwerking op de huid van een
Orca, maar de bedoeling van het
schot is deze. Zodra Orca's zien,
dat een van hun broeders zijn
positieven niet geheel meer bij
elkaar heeft, omdat het karabijn
schot hem wel trof, maar niet
doodde, dan gaan ze over tot de
aanval op hun aangeschoten
broeder. De walvistong raakt
vergeten by een maaltijd van
orcavlees.
Blauwe walvis en vinvis,
vredelievender.
Heel wat vredelievender dieren
zijn de blauwe walvissen en de
vinvissen. De lengte van de
blauwe walvis kan 30 meter
worden. Het dier weegt dan on
geveer 100 ton. De vinvis is iets
kleiner. Men kan een walvis
werkelijk bewonderen. Geheel in
stroomlijn gebouwd met een
prachtige staart kunnen zij een
snelheid van 15 mijlen per uur
en meer zelfs nog ontwikkelen.
Aan de buikzijde zijn ze prach
tig gegroefd; de rugzijde is glad.
Aan de kop heb ik niet helemaal
kunnen wennen. Tengevolge van
de stroomlijn zijn oren, neus en
ogen geheel ingebouwd. Wan
neer het dier zijn bek opent ziet theorieën
men de prachtig op een rij staan- worden,
da baleinen, benen platen, die
de vorm hebben van een recht
hoekige driehoek. De schuine
kijde van de driehoek gaat over
in haren, zodat een walvisbek
van binnen bekleed lijkt met een
koeienhuid. Het geheel gebruikt
hij als zeef. Telkens neemt hij
grote happen water, drukt die
met zijn tong, die zo groot is
als een twee-persoonsmatras,
weer weg en de garnalen en de
plankton blijven voor de „zeef"
hangen. Het verhaaltje, dat een
walvis in een haring zou stikken,
behoeft niet voor zoete koek ge
geten te worden. Er zyn name
lijk walvissoorten, die zich voor
namelijk met haring voeden.
Dwaze theorie.
Er bestaat een theorie, volgens
welke de walvis een tijdgenoot
zou zijn geweest van de mam-
mouth, de mastodont en de gro
te sauriërs, die in de voorhisto
rische tijdperken de aarde be
volkten. De walvis zou volgens
deze opvatting eveneens een
landdier zijn geweest. Men heeft
namelijk rudimentaire sporen
van ledematen ontdekt in het
geraamte van een walvis. De
walvis behoorde dan dus reeds
eeuwenlang uitgestorven te zijn
maar, zo heet het, omdat hij de
ongelijke strijd tegen de andere
reuzendieren niet kon volhou
den, heeft hij zijn jachtgebied
verplaatst en langzamerhand de
vormen en hoedanigheden ge
kregen, die hem zo geschikt ma
ken voor het natte element.
Hier zou dus het omgekeerde
hebben plaats gevonden van wat
de aanhangers van de evolutie
leer ons hebben willen doen ge
loven, n.l. de overgang van vis
op zwemmend zoogdier, die op
een goede dag het strand op
loopt, eeuwenlang als een hout
hakkende wilde zich in de bossen
ophoudt en tenslotte, in onze
tijd, zich in de beschaafde wereld
vestigt en daar bankdirecteur,
machinist of walvisvaarder
wordt.
Nu is het wel zo, dat wan
neer men temidden van een
groep vechtende monsters aan
de Polen plotseling een uitge
storven voorwereldlijk dier zou
zien opduiken, men in het geheel
niet verwonderd zou staan te
kijken. Men kan tussen mon
sters nu eenmaal veel verwach
ten en verbazing wijkt op de
lange duur wel. Maar deze theo
rieën vinden we toch wel wat
al te dwaas. Afgezien nog van
de achtergrond, waartegen deze
dikwijls gebouwd
trekken.
Tot zijn opvolger is benoemd
mr Urip Kartodirdjo, lid van het
Hooggerechtshof van Indonesië.
De minister van Handel en
Nijverheid van Finland, Takki,
zal, komende van de „Foire de
Paris", op zijn weg naar Finland
enkele dagen hier te lande door
brengen, teneinde een beleefd
heidsbezoek af te leggen bij de
ministers Stikker en Van den
Brink.
In de vergadering van het col
lege van curatoren van het
Nederlands Economisch Instituut
te Rotterdam op Maandag j.l.,
is Prins Bernhard geïnstalleerd
als curator van dit instituut.
William Wheeler, die in Januari
aardbevingen in Italië voorspelde,
die inderdaad hebben plaats ge
vonden, heeft voor Dinsdag een
nieuwe aardbeving „ergens ter
wereld" voorspeld. Hij wilde het
land niet verder aangeven, omdat
zijn vorige voorspelling paniek
veroorzaakte.
(Ingez. mededeling, advert.)
neem een
Bij K.B. zijn de heren G. P.
Luden en dr R. Flaes benoemd
tot gezanten, resp. te Warschau
en Oslo.
(Van onze parlementaire redacteur.)
Het debat over de begroting van Overzeese Gebiedsdelen
stond ongetwijfeld op een hoog peil. Drie personen blonken
ontegenzeggelijk in dit debat uit. Twee voorstanders van het
nieuwe Regeringsbeleid, de heren Jonkman (Arb.) en Kerstens
(K.V.P.) en één tegenstander, de heer Algra (A.R.).
Drie afgevaardigden, die aan elkaar gewaagd zijn. De laatste
twee ook wat welsprekendheid betreft, alle drie wat kennis van
zaken aangaat.
Voorlopig blijft militaire missie bevoegdheid meer hebban en
R „,u .r moet er noodzakelijk een split
te Berlijn gehandhaafd. Ising komen tussen militaire be-
Nu de West-Duitse republiek zetting en burgerlijk bestuur.
een feit is geworden, rijst de
vraag, hoe Nederland zal han
delen t.a.v. een diplomatieke
vertegenwoordiging aldaar. Zo
lang Duitsland een militair be-
Wellicht zal het dan nodig zijn,
onze militaire missie anders te
betitelen.
Doch één en ander hangt na
tuurlijk ten nauwste samen met
beren de tong uit de gevangen bezetting dan geen bëstuurs
gonnen.
Aanslag op Victor Reuther.
Doktoren hebben het rechter
oog moeten wegnemen van Victor
Reuther, de broer van de presi
dent der Amerikaanse unie van
verenigde arbeiders in de auto
industrie, die te Detroit door een
onbekende is neergeschoten.
Volgens zijn broer, Walter is de
aanranding uitgevoerd door be
taalde agenten, die deel uitmalten
van een terroristische anti-Ameri
kaanse campagne.
stuur heeft, is het vanzelfspre-afloop der besprekingen,
kend, dat de Nederlandse mili-welke thans te Parijs zijn be-
taire missie gehandhaafd zal
blijven.
Maar ook, als er na de over
gangstoestand van het ogenblik
een Duitse regering zal zijn,
kan Nederland, voor zover naar
de huidige omstandigheden be
oordeeld kan worden, geen bur
gerlijke vertegenwoordiging in
stellen, want het Bezettings
statuut reserveert de buiten
landse betrekkingen van Duits
land voor de bezettingsmogend-
heden. De oplossing dezer aan
gelegenheid hangt thans nog in
de lucht, omdat te Parijs ook
hierover overleg wordt gepleegd,
aldus schrijft een politieke mede
werker varÉ'het A.N.P.
De militaire missie blijft dus
voorlopig in Berlijn gevestigd,
al heeft het steeds verder
doorvoeren van de demilitarise
ring het noodzakelijk gemaakt,
dat een economische afdeling
dezer missie in Frankfurt haar
zetel kreeg, waar nu ook een
Nederlandse consul gevestigd is,
terwijl onlangs de heer Van
Panhuys tot consul-generaal te
Bonn werd benoemd. Als binnen
kort de geallieerden Hoge Com
missarissen zullen gaan benoe
men, gaat het militaire karakter
der bezetting grotendeels verlo
ren. Immers zal de militaire
COMMUNISTISCH CONGRES
TE PRAAG.
Het negende congres van de
Tsjecho-Slowaakse communisti
sche partij is Woensdag te Praag
geopend.
President Gottwald werd tot
voorzitter gekozen.
Hij hield een dusdanige rede,
dat men er het voornemen der
partij in ziet de gelederen nauwer
aaneen te sluiten en de ontwikke
ling van het communisme in
Tsjecho-Slowakije te bespoedigen.
Voormalige Amerikaanse oor
logscorrespondenten, die de geal
lieerde Invasie in Normandië ver
sloegen, zullen 5 Juni de plech
tigheden ter herdenking van D
Day bijwonen.
De R.K. Tweede Kamerfractie
voorzitter, Prof. Romme, zal zijn
hoofd echter wel meewarig
geschud hebben toen hij de rede
van zijn partijgenoot Kerstens
las. Had Prof. Romme alle mo
gelijke bedenkingen moeten
uiten en een afwachtende hou
ding moeten aannemen voordat
hij zjjn steun aan het nieuwe
beleid kon geven, de heer Ker
stens zei het ronduit; „Deze
koerswijziging is de eerste
zwakke lichtstraal in de Indo
nesische politiek". M.a.w.: tot nu
toe heeft de Regering het nog
steeds fout gedaan. Het was een
geluid, dat uit deze links-r.k.
mond niet onverwachts kwam.
I De heer Algra (A.R.) greep
j hem direct in de kraag. Hij deed
dit aan de hand van een uit
spraak van dr A. Kuyper: „Het
boetekleed ontsiert de man
niet". Daarmede wilde hij maar
zeggen, dat ook de heer Ker
stens verantwoordelijk is voor
de vroegere Regeringspolitiek,
die hy nu zo graag van zich af
wilde zetten. Min. v. Maarseveen
Nationale Christen-onderofficierenvereniging vergaderde.
(Van onze Utrechtse correspondent)
Een verbazend gezellige vergadering maakten wij deze week mee
te Amersfoort. Daar hield de Nationale Christen-Onderofficieren
vereniging haar 47e jaarvergadering. De gezelligheid bestond in de
aanwezigheid van talrijke dames, die met hun echtgenoten waren
meegekomen. En voorts in de gemoedelijke wijze, waarop men de
verenigingszaken besprak.
De voorzitter, de heer F. van
der Meulen uit Groningen, wist
de vergadering met de nodige
vlotheid door de huishoudelijke
zaken heen te werken.
In zijn openingswoord me
moreerde de voorzitter de
krachtige opleving .die er in de
N.C.O.O.V. te bespeuren viel In
het afgelopen jaar. Nog altijd
is het doel van de vereniging
actueel: elk lid zal er het zijne
aan moeten doen om de Neder
landse militair in de gelegen
heid te stellen zijn godsdienst
plichten waar te nemen. Voorts
blijve elk lid getuigen tegen de
schending van Gods Heilige
Naam in de militaire samenle
ving. Daarnaast werkt de N.C.
O.O.V. op sociaal terrein. De
heer Van der Meulen toonde
aan, dat er voor een christelijke
organisatie wel degelijk recht
van bestaan is en hij wekte de
leden op niet te rusten voordat
alle christen onderofficieren hun
plaats in de vereniging hebben
ingenomen.
SALARISREGELING KLAAR.
Voor wat de sociale arbeid
aangaat, was het „sociale praat
je" van het hoofdbestuurslid,
de heer H. J. Windgassen van
belang. Deze spreker ging in
het kort de wensen na, die er
in de kring van de N.C.O.O.V.
bestaan. Hij begon met het in
stituut der tijdelijke rangen.
In een vredesorganisatie ho
ren tijdelijke rangen niet huis.
Dat zij er zijn, geeft aanleiding
tot klachten. Het is namelijk zo,
dat beroepsonderofficieren die
in Indonesië in een hogere rang
worden geplaatst, hun rang be
houden bij terugkeer in Neder
land tot het tijdstip waarop zij
er werkelijk recht op hebben.
Daardoor blokkeren zij dikwijls
hen die na hen komen en die
op normale wijze opklimmen.
Een ander punt vormden de
aanspraken by ziekte. De voort
schrijdende sociale voorzienin
gen in het vrije bedrijf hebben
de militaire bepalingen sterk
doen verouderen. Uitbreiding
van de aanspraken in geval van
ziekte is vereist. Want op het
ogenblik moet de militaire
ambtenaar van zijn jaarwedde
een zeker bedrag afzonderen
voor ziekenfondsen.
De vraagstukken rondom de
gezinshereniging houden de
N.C.O.O.V. eveneens wakker.
Vele onderofficieren leven al
Naar het Amerikaans
■•ir BESSY KIVING
iu/ o
Deze woorden werden luid
gesproken en de echo van haar
eigen stem klonk als werd zy
weerkaatst in een grafkelder.
Daarop viel opnieuw een ijzige
stilte in. Zij glimlachte om haar
eigen dwaasheid en dacht, dat
haar verbeelding haar parten
speelde door de oude tekenin
gen, die zy had bestudeerd, en
dat de nerveuze rilling, die door
haar leden was gevaren, niets
was dan een gevolg van de kou
trok zich steeds verder terug en
eindelijk nam zij het sleuteltje
uit haar zak en stak het ver ge
noeg in de opening om de in
dringer te verdrijven, die zich
trouwde. Het moet zeker een
eigenaardige gril geweest zijn,
die hem deze zaak in mijn han
den deed stellen, maar ik wil
tenminste het vertrouwen met
neerliet aan een van zijn zijden beschamen, dat hij in mij ge-
draden en haastig uit het ge-' steld heeft. Met de inhoud van
zicht verdween. dat grafgewelf kan ik niets ta
Zij trok de sleutel terug en; maken hebben en toch wilde ik,
speelde er mee, terwijl zij j dat de sleutel weer veilig in zijn
nieuwsgierig naar het mauso
sprookjesachtig mooi in het
milde kaarslicht en overscha
duwd door de zware wimpers.
Weer schrok het meisje en
keek over haar schouder, onder
de indruk van diezelfde marte
lende overtuiging dat er iemand
in de kamer aanwezig was. Ze
greep de kandelaar, stak de gou
den sleutel in haar zak en keer-
handen terug was. Ik vind hetder zich om, ten einde de kamer
onaangenaam hem te verbergen i te verlaten. Plotseling stond zij
0en heb al dien tijd het gevoel,stil, want ditmaal vingen haar
spirmewebben af, die zich om de1 dat ik zijn moeder bedrieg." I sterkgespannen gehoorzenuwen
leum keek. Zij nam haar zak
doek en wreef zorgvuldig de
minaretten hadden geslingerd
en daarbij mompelde zij een
stukje Perzische poëzie, dat zij
eens de afwezige eigenaar dezer
kamers voor zijn moeder had
horen opzeggen en dat zij nog
slechts enkele dagen tevoren
had gevonden, aangehaald in een
Oosterse reisbeschrijving: „De
Het kaaslicht scheen nu juist spin heeft haar web geweven in
Deze woorden werden haif het onmiskenbare geluid op van
onbewust geuit, terwijl zij de j het breken of het springen van
sleutel betastte en gedurende] een vioolsnaar,
enkele seconden stond zij daar Zij kon niet zeggen, waar
denkend aan de heer van dit
huis en zich afvragend, welk een
jammerlijke invloed zo vroeg
zijn leven had verduisterd en
't vandaan kwam en dacht bij
zichzelf, dat misschien een muis,
die zijn verblijf ergens in deze
kamer had, verschrikt door haar
over 't zwart marmeren stand
beeldje, dat afschuwelijk grijns
de, terwijl het de wacht hield
over de Taj.' Mahal.
Edna ging er heen, plaatste
de kandelaar op de steen, waar
op de tombe rustte en er voor
neerhurkend onderzocht zy het
slot. Een spin had zich genesteld
In het gouden slot en een fijn
•*'«b gesponnen over de voor
kant van het tempeltje. Edna
veegde het luchtige weefsel weg
en trachte de kleine wever uit
zijn hol te verjagen, maar by
keizerlijke paleizen; en de uil
heeft haar nachtelijk lied gezon
gen op de torens der Afraslab."
„Het is juist vier jaar geleden
vandaag, dat mijnheer Murray
mij deze sleutel gaf, maar hy
beval mij de Taj niet te ope
nen, tenzy ik reden had te ge
loven, dat hij dood was. Zijn
brief deelt mee, dat hy in leven
is en in goede welstand en dien
tengevolge is de tijd voor mij
niet gekomen om het geheim te
ontzegelen. Het is vreemd, dat
hy dit geheim aan my toever-
verwoest en of het waarschijn- tegenwoordigheid, opgelopen was
lijk was, dat hij nog zou terug-1 tegen een van de talloze glazen
keren naar Le Bocage voor zij
het zou verlaten om in het ru
moer der grote wereld haar ge
luk te beproeven.
Het licht danste op en neer
over haar gelaat en gestalte en
verlichtte de brede plooien van
haar rood-wollen kleed, met de
Perzische kant langs haar blan
ke hals en dunne polsen en het
scheen liefkozend te toeven op
haar glanzend, vol haar, op het
schone, gladde voorhoofd, de
vastberaden en toch tedere
mond. Haar grote ogen leken
en porseleinen vazen op de
étagère.
Zij plaatste het boek weer op
de plank, waar zij het had weg
genomen, sloot de kast, waarin
de manuscripten geborgen wa
ren, af, en keek de kasten na,
die zy alle op slot vond. Toen
haastte zij zich de kamer uit,
sloot de deur en nam de sleutel
mee. Zij ging naar haar eigen
kamer met haar zenuwen meer
van streek, dan zij zich wel wil
de bekennen.
(Wordt vervolgd,)
jaren gescheiden van hun gezin.
Woningnood in garnizoensste
den en veelvuldige verplaat
singen van onderdelen zijn daar
de oorzaak van. De heer Wind
gassen vroeg zich af of het
dienstbelang dat met deze gang
van zaken gemoeid is, de ge-
zinsbelangen te boven gaat.
Betreffende de bezoldi
gingen kan worden opge
merkt, dat een nieuwe sala
risregeling al lang in uit
zicht gesteld deze week
het licht ziet.
De moeilijkheden inzake de
kledingvoorziening zullen wel
dra tot het verleden behoren;
althans wanneer de opheffing
der textieldistributie op 1 Jan.
1950 doorgaat.
De heer Windgassen betrok
ook de bevorderingen in zyn
causerie. Hij meende, dat het
in de toekomst afhankelijk zal
worden gesteld van de kundig
heden. Hij wekte daarom de
leden op zich door het volgen
van cursussen e.d. meerdere
kennis te verwerven, opdat het
onderofficierencorps een sie
raad van het leger worde.
VROUWEN LID?
Bij de bespreking van dit
onderwerp kwam een voorstel
van de afdeling Amersfoort ter
tafel om ook vrouwelijk perso
neel in de rang van onderoffi
cier tot de vereniging toe te
laten, „waarlijk niet alleen om
koffie te zetten op onze verga
deringen". Voor de doorwer
king van het Evangelie in de
krijgsmacht kan een vrouw
minstens evenveel doen als een
man. Hoewel de statuten for
meel toelating niet uitsluiten,
zal aan elke afdeling een oor
deel over deze zaak worden ge
vraagd.
In de vergadering, die na.
mens de minister van Oorlog
werd bijgewoond door de lui
tenant-kolonel Manten, voerde
ook de heer M. J. W. Speelman
het woord; hij wees op de pers
pectieven die er voor de onder
officieren zijn. Hoofdlegerpre-
dikant kolonel ds A. T. W. de
Kluis sloot het samenzijn met
een opwekkende rede.
„Het verlaten van de zelfstandig-
heidspolitiek door Nederland
moet niet worden begrepen als 't
opgeven van de handhaving van
een eigen zelfstandige positie te
midden van de mogendheden.
Voor een succesrijke samenwer
king in West-Europa acht de mi
nister een grote zelfstandigheid
van de kleinere staten van aan
zienlijk belang".
Aldus minister Stikker in zijn
M.v.A. aan de Eerste Kamer.
viel de heer Algra bij. Als wij
ons in een boetekleed moeten
steken moeten we dat gezamen
lijk dragen, zo zeide hij. Daar
op krabbelde Kerstens terug. Na
tuurlijk voelde hij ook zijn ver
antwoordelijkheid, maar hij
stemde altijd voor het Rege
ringsbeleid omdat er niets meer
inzat. De heer Kerstens zeide
uitdrukkelijk, dat zijn gehele
fractie het Regeringsbeleid
steunt, zij het dat sommigen dat
doen langs andere wegen dan hij
had uitgestippeld. En dat zal
niemand verwonderen.
Mr Jonkman zag in deze
nieuwe koerswijziging een over
winning voor de socialisten.
Eindelijk zijn hun wensen ver
vuld. De heer Algra (A.R.) kon
het niet anders zien, al zijn nog
niet alle wensen van de P.v.d.A.
vervuld, met name die, die be
trekking hebben op de over
dracht van de souvereiniteit in
Indonesië. Dat zal pas gebeuren
als de veiligheid gewaarborgd
is. Minister v. Maarseveen wierp
een schaduw over deze socialis
tische feestgezangen. Vergeet
niet, aldus de bewindsman, dat
ook dr Beel aan deze nieuwe
wijziging heeft medegewerkt.
De heer Kerstens werd in zijn
speech zeer Bijbels. Eindelijk
zijn wij zo wijs geworden ons
vrienden te maken uit de on
rechtvaardige Mammon. O, zei
de heer Algra, dat betekent dus,
dat de Regering zich nauwer dan
gewenst heeft aangesloten bij de
Amerikaanse-economische poli
tiek. Minister v. Maarseveen
moest deze conclusie terecht
of ten onrechte tegenspre
ken. Overigens zeide hij er niet
veel over. Hij bleef evenals in
de Tweede Kamer er maar aan
vasthouden, dat de Regering
haar koers gewijzigd heeft, om
dat zij vol vertrouwen in de re
publikeinse leiders is. Het was
logisch, dat over deze vertrou
wenskwestie de meningen bot
sten. Door de wijziging in de Re
geringskoers is het centrum van
de internationale druk ver
plaatst naar de Republiek, zo
zeide de strijdvaardige heer
Kerstens. Dat vond de Friese
afgevaardigde, Algra, een ge
vaarlijke uitdrukking, want daar
volgt uit, dat deze nieuwe koexs
niet het gevolg is van een vrij
overleg zoals in de Ko
ninklijke rede van 1942 tot uit
drukking werd gebracht
maar dat er gehandeld werd on
der internationale druk. Maar
ook nu weer sprak de Minister
zich daar niet volledig over uit.
Er is wantrouwen bij de repu
blikeinen geweest, omdat zij ons
niet vertrouwen. Wij gaan hun
nu een kans geven om ons te
vertrouwen, door hen Djogja te
rug te geven. Een kronkelende
redenering, die voor de heer
Algra geen bewijs was van een
vast beleid. Daarom kon hij deze
politiek in 't geheel niet bewon
deren. Toch stemde de A.R. niet
tegen deze begroting, omdat zij
op het standpunt staat, dat men
geen begroting mag verwerpen
om redenen buiten de begroting
zelve gelegen.
Prof. de Zwaan (C.H.) was
evenmin erg enthousiast. Hij on
derstreepte nogmaals 't weinige
vertrouwen, dat de C.H.U. in dit
Kabinet heeft. Zijn rede ontlok
te Minister v. Maarseveen de
opmerking, 'dat de instemming
met de benoeming van de nieuwe
Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon de eerste en laatste juich
toon in de rede van deze tweede
voorzitter der C.H.U. was. Aan
het eind van zijn rede deed
de heer Kerstens nog een inte
ressant voorstel aan de Regering
Laat niet alleen de leden van
het Nederlandse Kabinet deel
uitmaken van de Nederlandse
delegatie op de Ronde Tafel
conferentie, zeide hij. Hij vond
de Ministers achtenswaardige
mensen, doch op één uitzonde
ring na Götzen zyn het
geen Indië-kenners en als het
kan laat dr v. Royen het voor
zitterschap van de conferentie
bekleden. Minister v. Maarse
veen ging vrij gretig op dit
voorstel in. Hij zou het voorstel
in het Kabinet bespreken. Of dr
v. Royen wegens persoonlijke
omstandigheden wel in staat zou
zijn het voorzitterschap te be
kleden was voor hem wel een
grote vraag. Toch schijnt dit
voorstel geen slechte kans te
maken. Zo zijn er vele interes
sante dingen gezegd. Natuurlijk
werden ook onze militairen weer
DE GROTE VIER TE PARIJS BIJEEN.
De conferentie van de vier ministers van Buitenlandse Zaken
in het Palets Rose te Parijs. Persfotografen en filmoperateurs
beheersten de eerste ogenb ds biJssTikoinst»
vim
LEGERCOMMANDANT,
Toen vaststond, dat Djogja
door onze troepen ontruimd zou
worden, was generaal Spoor
voornemens ontslag te «ragen.
Hij heeft echter van dit voor
nemen afgezien, terwille van het
leger, van zijn soldaten, die deze
dingen waarschijnlijk niet had
den kunnen verwerken.
Voor generaal Spoor betekende
dit een groot offer. Niet on
waarschijnlijk, dat de spannin
gen die dit veroorzaakte van in
vloed geweest zijn op zijn ziekte.
Het orgaan van de Partij v. d.
Arbeid dringt er nu op aan, een
opvolger te benoemen, voor wie
een dergelijk offer niet nodig is.
Een man, die geheel achter de
regeringspolitiek staat en die van
harte aan de afbraak kan mee
werken.
Zulke figuren zijn minder ge
makkelijk te vinden, dan ande
ren, zegt „Het Vrije Volk".
Waaruit volgt, dat de meerder
heid van de officieren in Indië,
mannen die midden in de prac-
tijk staan, en die dus tot oor
delen beuoegd zijn, evenals wij
len generaal Spoor, de regerings
politiek funest achten.
Nadere toelichting.
In ons nummer van 9 Mei
hebben wy een bericht overge
nomen uit „Ons Noorden" over
de wijze waarop een uit Indië
teruggekeerd soldaat zou zijn
ontvangen.
Thans ontvangen wij van de
Legervoorlichtingdienst 'n schrij
ven, waaruit blijkt, dat de wer
kelijke feiten toch enigszins an
ders liggen.
Wij laten bedoeld schrijven
hier volgen.
Hoe was de loop van zaken?
Eind Januari demobiliseert de
soldaat le klasse H. uit Gronin
gen. Bij zijn demobilisatie te
Huis ter Heide ontvangt hij een
ere-certificaat van de Minister
van Oorlog Het blijkt achteraf,
dat hem biervoor f 2.van zijn
soldij wordt afgetrokken. Maar
verzuimd wordt hierbij te ver
melden, dat het certificaat gratis
wordt uitgereikt, doch dat ieder,
die dit wenst, tegen betaling van
f 2.dit certificaat in een hou
ten lijstje kan ontvangen, welk.
lijstje door een gedemobiliseerd
militair wordt vervaardigd. Nie
mand is derhalve verplicht het
lijstje te kopen en dit wordt
ieder militair nadrukkelijk ge
zegd. Blijkbaar is dit H. ont
gaan.
Vervolgens kje inhouding van
f 120.Iedere demobilisant
moet zijn tropen-kleding aan
boord van het thuisvarend troe
penschip inleveren. Van elke
inname wordt de man een in-
leveringsbewijs overhandigd. H.
kon dit bewijs in Huis ter Hei
de niet overleggen.
Er wordt bij de inname en de
verrekening van kleding zeer
soepel opgetreden, maar wanneer
de man geen enkel bewijs kan
overleggen, dan kan men moei
lijk verwachten, dat het Demo
bilisatie-Centrum zich daarbij
maar zonder meer neerlegt.
Eerst nadat men onderzocht
had, of H. inderdaad aan boord
zijn tropenkleding had ingele
verd welk onderzoek uiter
aard enige tijd vorderde kon
hem het ingehouden bedrag
worden gerestitueerd. Dat van
dit bedrag enige tientallen gul
dens werden afgetrokken, vindt
zijn oorzaak in het feit, dat enige
uitrustingsstukken, die te Huis
ter Heide moesten worden inge
leverd, ontbraken. Hierbij dient
in aanmerking te worden geno
men, dat de uit Indonesië terug
kerende militair een belangrijk
deel van zijn kleding- en uitrus
tingstukken mag behouden of bij
vermissing niet behoeft te ver
goeden, zoals al het ondergoed,
twee paar schoenen, drie paar
sokken, een pullover, een kahki-
hemd, een paar bretels, een das,
verder zakmes, haarkam, scheer-
apparaat, bril, tandenborstel en
scheerkwast. Wat het inleveren
van de kleding betreft, kunnen
de gerepatrieerde militairen zich
dus zeker niet beklagen!
Tenslotte de 31 cent porto-on-
kosten. Wanneer er critiek zou
moeten worden uitgeoefend, zou
dit misschien op dit punt kun
nen geschieden. Anderzijds zou
men het ook als een bewijs kun
nen zien, dat ook de Staat op da
kleintjes let.
In elk geval kan hier worden
medegedeeld, dat dergelijke
porti voortaan niet meer op da
demobilisant zullen worden ver
haald.
nauw in het debat betrokken.
Vooral in de heen Algra (A.R.)
vonden ze een warm pleitbezor
ger. Evenals de Minister van
Oorlog en Marine, Schokking,
maakte ook Minister v. Maarse
veen gewag van de grote waar
dering die de Regering voor het
vele werk, dat deze afgevaardig
de als voorzitter van de Bond
van Jongelingsverenigingen op
Geref. grondslag, voor hen doet.
Deze begroting kon Minister
v. Maarseveen dus vrijwel zon
der moeite in zijn zak steken.
Hoeveel begrotingen van Over
zeese Gebiedsdelen zullen nog
volgen? Als men Mr Jonkman
moet geloven bestaat er een ge
rede kans, dat dit de laatste is
geweest. Maar dat zullen we
maar afwachten.
TREIN LOOPT OP TREKBOM.
Donderdagochtend is een ge
combineerde personen- en goe
derentrein van Soerabaja naar
Malang en Dj ember even buiten
Bangil op een trekbom gelopen,
waarbij 3 passagiers werden ge
dood, zeven zwaar en vier licht
gewond.
