Enorme smokkelaffaire aan Duitse pens.
Klein grensdorp puilde uit van
machineries.
Ji&x 190-9.
Nederland schreeuwt om Hervormde
ouderwijzers.
EDNA EARL
Ds waarheidsvraag in de
Ned. Herv. Kerk.
Maandag 25 April 1949
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 2
SMOKKELAARS ZAGEN DE „KANS VAN HUN LEVEN".
EEN* INVASIE van vler-en-twintig douane-beambten al
dus schrijft „De Volkskrant", heelt het Duitse dorp Waldmohr,
op de grens tussen de Duitse Pfalz en het Franse Saargebïed, in
beroering gebracht. De operatie stond namelijk onder leiding van
de meest deskundige smokkelexpert in Duitsland en iedereen
vreesde ernstige gevolgen. „Geen opzien baren", luidde de opdracht
van de commandant. „Als de mensen tegenstribbelen beroepen jul- het dorp binnen met grote stuk-
de Amerikaanse zone liet grote
machineketels naar Waldmohr
brengen, maar dat was al een
paar uur voor het moment, waar
op de douane haar actie begon.
Daar png aan vooraf een oproep
tot melding van alle in Waldmohr
ondergebrachte goederen, welke
niet toebehoorden aan inwoners
der gemeente. Zeven dagen was
daarvoor beschikbaar. De morgen
daarna rukte de douane-colonne
ken krijt, koperdraad, dienstze-
gels en emmers lijm. Waldmohr
moest zijn schuren openen. Er
kwam een complete ziekenhuisin-
I stallatie met een volledige rönt-
genafdeling voor de dag en een
j machinepark met apparaten en
'motoren voor electrisch gedreven
De grensstreek tussen Pfaiz en „Export naar frankrijk. Papieren molens In de schuren stonden
Saargebied was sedert het einde komen nog t vrachtauto's met aanhangwagens
van de oorlog het eldorado van Niet alleen machines en moto- en onder het hooi lagen gasfor-
honderden Franse en Duitse ren gingen naar Waldmohr. Volle nuizen en fototoestellen verstopt,
smokkelaars. In het begin waren vrachtauto's brachten dagenlang De „ratste voorraad vond men
A» ^r.lnuo rlio non Vnoril/riilf riihnA'c iielrocton ctnfolïirrnno nn
in de stationsloodsen. Alles lag
lie je op mijn beveL Bezwaren worden na afloop behandeld". De
commandant ging naar zijn geïmproviseerde hoofdkwartier in het
douane-kantoor en de Zoli-Beamten zwermden uit over dit dorp
van 2500 zielen. Met de opdracht een einde te maken aan een
enorme smokkelaffaire, welke op het ogenblik van Frans-Duitse
grenscorrectie een naar economische verhoudingen catastro-
phale omvang dreigde aan te nemen.
het de nylons, die van Frankrijk piano's, ijskasten, stofzuigers en
naar Duitsland verhuisden en complete woninginrichtingen. Op
waarvoor in Frankfurt, Wiesba- de zendingen was een etiket ge-
den, Stuttgart en München veel plakt: „Verhuisgoed" en nieuwe
geld werd gemaakt. Daarna gin- schuren kregen hun andere be-
gen millioenen pakjes sigaretten- stemming. Transportbedrijven
papier uit het Saargebied naar de verrezen uit de grond en hun ex- ^en'vverd'en 'afgesloten
overzijde. In Saarbrücken kostte ploitanten hadden meer werk dan
pakje sigarettenvloei vier de oudste en bekendste firma's
daar opgestapeld in hoeveelheden,
welke varieerden van twee tot
acht ton. De* douane-beambten
zagen geen kans alles apart te
verzegelen. Hele schuren en hui-
Pfennige, maar de Duitse verbrui- van het land. Een hunner wist
ker betaalde er in Kaiserslautern zelfs door te dringen tot de ba-
veertig voor. Als „tegenprestatie" gageloodsen van het station,
brachten de Duitse smokkelaars waarover hij de tijdelijke beschik-
grote pakken naainaalden door de king kreeg.
bossen van Pfalz en verkochtenLangzamerhand begon de eer-
Toen men juist ergens in een
schuur In het hooi aan het woelen
was, kwam er nog een nieuwe
zending. Een grote firma uit
Sleeswyk-Holstein wilde de appa
ratuur voor een nieuwe molenin
stallatie in Waldmohr onderbren-
UUdOCil vail A iCiiz- Cll vcinuviivv." z-icuiaz-auiv.i iiunu ucfiuu VAC cci- Jj
die in Frankrijk tegen de koers zame burgemeester van het dorp
van negen pakjes sigarettenpapier zich ongerust te maken. Steeds
tegen één naald. meer vreemde mensen kwamen
DE GROTE STIJL. b!j z»n gemeentehuis om opslag-
plaatsen vragen. De burgervader
Op liet ogenblik begrijpen de vond het allemaal verre van ge-
mensen niet, hoe men zich ooit zellig, maar hoe meer de kranten regering maakte een einde aan de
met deze kleinigheden heeft kun- publiceerden over grenscorrecties gehele affaire door alle goederen
nen ophouden. Zij hebberi thans en annexatie, des te veelvuldiger
werd het bezoek, dat om inlich
tingen kwam.
zo snel uit het dorp weggeraasd
als op die dag.
Invloedrijke firma's protesteer
den tegen het ingrijpen van de
douane. Maar de Franse militaire
de grote stijl gevonden. Nu ver
dienen zijn niet meer aan nylons
en sigarettenvloeitjes, maar aan
complete fabrieken.
Twee jaar lang spreekt men er
van, dat het Duitse gebied, waar
in Waldmohr ligt, zal worden toe
gevoegd aan het Franse Saarge
bied en de vele besprekingen, wel
ke over dit thema worden ge
voerd, doen hen vermoeden, dat
de grenscorrecties zich inderdaad
tot hun gebied zullen uitstrekken.
Deze mogelijkheid betekent voor
smokkelaars en sluikhandelaars
een kans, zoals zij er tijdens ge
heel hun verder leven waarschijn
lijk niet meer een zullen krijgen.
Onder deze omstandigheden be
hoeven zij immers niet met pak
ken en karren te zeulen over
moeilijk begaanbare bospaden,
het betekent, dat zij niet over de
BEGIN VAN DE OPM.ARS.
Een grote en bekende firma in
in beslag te nemen, verbeurd te
verklaren en ter beschikking te
stellen van bedrijven in de Franse
zone.
„En ik ben het zwarte schaap",
klaagt de burgemeester.
(Van onze Utrechtse correspondent.)
De „Gereformeerde Bond tot Verbreiding der Waarheid in de
Ned. Herv. Kerk" heeft te Utrecht zijn jaarvergadering gehouden.
In het gedeelte dat ook voor buitenstaanders toegankelijk was,
legde de voorzitter prof. dr J. Severijn, hoogleraar te Utrecht in
liet kort verantwoording af van de bondsarheid.
Wij hebben in het afgelopen schijnbaar zonder enige moeite
jaar hard gewerkt, zei hij. Inzon- voor aïle vraagstukken een keu-
derheid onze studiecommissie. Dit rig sluitende oplossing heeft.
„w„ college, bestaande uit veertig' Wij mogen ons niet terugtrek-
tmèms"beho*e*ven"te "aan"maar" datman> vergaderde dikwijls en heeft ken, verklaarde ds Bout, wanneer
de grens tot hen komt' het be- nagenoeg de hele kerkenordening er gezocht wordt naar een ant-
nen verdienen om voortaan teS£>d versiag in het bondsorgaan
kunnen rentenieren, als zij maar -De Waarheidsvriend
teikent dat zij door een vrij een-1 doorgewerkt. Over haar bevindin- j woord op de waarheidsvraag.
voudig'e handelwijze genoeg kun- Sen gaf de studiecommissie gere- Vooral niet omdat wij menen een
i u .."—I■- ii antwoord te hebben. Vallen an
deren ons daar op aan, welnu la
ten we dan met Luther betuigen,
dat we niet anders kunnen.
Daarna wierp ds Bout zich op
hetgeen van Barthiaanse zijde
over de waarheidsvraag naar vo
ren is gebracht. Blijkbaar ging hij
daarin te veel in op een algehele
beschouwing van Karl Barth's
theologie; want in de discussie
merkten verschillende sprekers
zorgen op het strategische ogen
blik te beschikken over genoeg
artikelen, welke op eenvoudige
wijze tegen goed en gewild Frans
geld kunnen worden verkocht.
Sedert het moment, dat de gou
verneur van het Saargebied over
een mogelijke annexatie bij Wald-
mohrs burgemeester heeft ge
praat, sedert de dag ook, dat de
gemeenteraad van het dorp zich
over deze kwestie ernstig heeft
beraden, sinds dat ogenblik oefent
Waldmohr een zeldzame aantrek
kingskracht uit, zelfs op vele be
langrijke heren achter dure direc- j
tie-bureaux verderop in Duits
land.
Vyftons-vraciitwagens met num
merborden uit de verste streken
van Duitsland rolden Waldmohr
binnen; onder het dekzeil stonden
verborgen fonkelnieuwe draaiban
ken, schaafbanken, eleetrische
motoren, zware stukken edelstaal.
Schuren en langzamerhand alle
vindbare opslagplaatsen In Wald
mohr vulden zich met complete
fabrieksinstallaties. De boeren,
die tot nu toe hun kost verdien
den met hard werken op het land,
zagen hun spaarcenten vermeer
deren door verhnur van hokken
en stallen, waarvoor hoge prijzen
werden betaald. Zo al een dezer
brave mensen zijn voorhoofd
fronste om dit merkwaardig be
drijf, stelde men hem gerust:
De overige kwesties van interne
aard deed men af in de besloten
middagvergadering, In de mor
genzitting behandelde ds H. Bout,
geestelijk verzorger van de stich
ting „Zon en Schild" te Amers
foort, nog het onderwerp „De
Waarheidsvraag".
De spreker zette uiteen, dat
men de waarheidsvraag in de
Hervormde Kerk tegenwoordig j op, dat het eigenlijke onderwerp
niet omzeilen wil. Toch tast men niet voldoende was belicht. Inzon-
in het duister omdat men niet derheid ds S. van Dorp, emer.-
weet waar precies het aankno-predikant van Den Haag, wees op
Lijk gevonden op heide bij
Diepenveen.
Te Diepenveen op een stuk be
boste heide in het Wechelerveld,
is het stoffelijk overschot gevon
den van de 49-jarige W. B. van
der W. uit Hattum, die sedert 30
Maart vermist werd. Het lichaam
is in beslag genomen, ten einde
na te gaan of er sporen van mis
drijf aanwezig zijn.
I KameA-cju^io^iteJitea
„Cocaïne-fabrikanten"
gearresteerd.
Het is de Rijks- en Gemeente
politie te Roermond gelukt om
viertal oplichters te arresteren,
die op zeer handige wijze van de
geldzucht van hun medemensen
profiteerden. Het was de politie
opgevallen, dat dit viertal de laat
ste tijd ver boven zijn stand leefde
en bij nader onderzoek bleek, dat
zij in cocaïne handelden, tenmin
ste deden alsof. Deze „cocaïne"
werd verkocht in flessen van 1
kg., die met een prachtig nage
maakt lakzegel waren afgedekt.
Een fles bracht ongeveer f 2500.
tot f 3000.op. De vier zwende
laars hebben thans logies in het
Huis van Bewaring te Roermond.
(Van onze parlementaire
redacteur.)
Het heeft van de week ge
spannen in de Eerste Kamer.
Niet zo'n klein beetje, omdat de
geachte afgevaardigden elkaar in
de haren zaten, maar heel erg,
omdat de Kamer vrijwel niets
wilde weten van de grenscorrec
ties. Die spanning was er niet
alleen maar bij de politici in de
Hoge Vergaderzaal, doch ook bij
de buitenwacht. Dat'bleek maar
al te duidelijk aan de deinende
mensenzee op de publieke tribu
ne, die vrijuit grinnikte als er
een goede zet werd gedaan. Men
kan respect hebben voor deze
trouwe luisteraars, die misschien
wel eens heel graag een Kabinet
wilden zien duikelen. Mannetje
aan mannetje stonden zij daar;
met jaloerse blikken kijkend
naar de overkant, waar alle mo
gelijke relaties van Kamerleden
en Ministers een stoel aangebo-
ZWEDEN.
pingspunt voor een gesprek te
vinden is.
Met een overvloed van citaten
toonde ds Bout aan, dat er vooral
uit de Barthiaanse hoek veel cri-
tiek is op de „zekerheden", zoals
men die in de kringen van de Ge
reformeerde Bond kent. Wij, al
dus ds Bout, handhaven immers
voortdurend onze reserves. De
vraag is maar, zo vervolgde hij
allerlei tekorten. Bij de beant
Woording der vragen kon ds Bout
nog enkele leemten in zijn betoog
aanvullen.
Antwerpse havenarbeiders
dreigen met staking.
Door de afdeling havenarbei
ders van de Belgische transport-
of die critiek onredelijk genoemd arbeidersbond is gistermorgen
moet worden. Mannen zoals er een manifest verspreid waarin
schrijven in het weekblad' „In destaking van 48 uur met ingang
Waagschaal" hebben het in elk van-2 Mei wordt aangekondigd,
geval anders geprobeerd! Wij ble
ven met onze reserves zitten, ter
wijl we toch wel weten, dat alles
niet zo prachtig in elkaar past,
gelijk onze kerkelijk gereformeer
de broeders het altijd voorstellen.
Als symptoom daarvan herinner
de hij aan het boek van ds J. G.
Feenstra over „Onze Geloofsbe-
voor alle categorieën van haven
arbeiders van de Antwerpse ha
ven, „daar de kwestie der pen
sioenen, die 21 April geregeld had
moeten zijn, nog niet in orde is
gekomen.
In de loop van de volgende
week zal een tweede manifest de
richtlijnen in verband met deze
lijdenis", waarin de schrijver actie verstrekken.
Herr Ake Hanson en z'n
vrouw bewonen een kleine,
Zweeds-luxueuze flat in Appel-
viken, een van Stockholm's bui
tenwijken.
Herr Ake is administrateur
van een klein concern en Frau
Karin heeft als schier alle
Stockholmse huisvróuwen een
kantoorbaan in de stad. Samen
verdienen zij een stevig salaris
maar houden geen cent over.
Huishuur, jufrouw-voor-de-
huishouding, de Zweeds Lief-
tinck en de Zweedse levenswijze
zorgen daar wel voor. De huis
huur is hoog, 200 kronen per
maand (120 gld!); daar Frau
Karin werkt worden keuken en
kinderen aan „fröken" toever
trouwd en „fröken" wetende
dat ze schaars is, vraagt 200 kr.
p. maand plus alles vrij; de ene
Lieftinck is gelijk aan de ande
re; en de Zweedse levenswijze
is wel heel erg vlot en duur.
Maar als Herr Ake en Frau
Karin nu eens niet tweemaal
per week naar één van Stock
holm's 100 bioscopen gingen en
eenmaal naar opera, sportpaleis
of feestavond; als ze nu eens
niet altijd in taxis zaten en er
geen hyper-luxueuze tafel op na
hielden, dan behoefde Herr Ake
z'n costuums en radio niet op
afbetaling kopen en Frau Ka
rin haar nieuwe avondjapon,
complet of stofzuiger evenmin.
Als die vijf en een half millioen
Zweden nu eens niet Zweeds
leefden, dan had de verkoop
chef van 't grote warenhuis P.
N.B. mij ook niet kunnen ver
tellen dat 6 van de 10 heren-
costuums op afbetaling de deur
uitgaan en het cijfer voor de
dames 7 op de 10 is.
Maar die vijf en een half mil
lioen Zweden leven wèl Zweeds
en zouden niet anders durven in
dit zo bij uitstek ceremoniële
land. Want het is nu eenmaal
„bonton" in Gustav V's prachti
ge land om méé te doen, er een
uitgebreide garderobe op na te
houden en zich daarin uitgebreid
te vertonen of men nu enige
kilometers boven zijn stand
leeft of niet.er was toch
crediet te over
Er was ja, want zo langza
merhand wordt het een beetje
anders. Zweden was er in den
oorlog nu niet bepaald armer
op geworden en de grote buur
man wèl, en de dikke stok die
deze achter de deur hield was
de oorzaak dat 't Zweeds-Rus
sisch handelsverdrag wel wat
al te overijld werd gesloten.
Dit nagenoeg afgeperste
verdrag kost Zweden schatten
en wat de steeds sterker en in
tiemer wordende verdediging
verslindt, is moeilijk te taxeren.
De Zweedse Lieftinck-touwtjes
worden al strakker aangehaald
en het zal mij in 't geheel niet
verwonderen als Herr Ake bin
nen niet al te lange tijd z'n
(Ingez. mededeling, advert.)
FEUILLETON
Naar het Amerikaans
door BESSY KIVING
10) o—
Er was een korte stilte en
Edna antwoordde langzaam:
„Ja, vrouw Wood, ik weet het
wel, maar God kan mij daar
evengoed beschermen als hier j
en ik heb nu niets meer dan
Hem. Ik heb besloten te gaan,
omdat ik denk, dat het het beste
is voor mij, en ik hoop, dat I
Wood mij wel morgen even
naar het station Chattanooga
wil brengen. De trein gaat al'
vroeg. Ik heb wat geld zeven
dollars die die grootpa mij1
zo af en toe heeft gegeven en j
de beide kalveren van de zwarte1
zijn van mij hij gaf ze mij
en ik dacht, dat u er mij mis
schien wel een paar dollars voor
zou willen geven."
„Maar je bent niet klaar om
morgen te vertrekken."
„Ja, ik heb gisteren mijn kle
ren gewassen en gestreken en
het weinige dat ik heb, heb ik'
in een koffer gepakt. Alles is nu'
klaar en daar ik toch moet I
gaan, zou ik het evengoed mor
gen kunnen doen."
„Zou je niet denken, dat je
vreselijk heimwee zult krijgen
na een maand? Dan moet je mij
schrijven en ik zal je komen
halen."
„Ik heb hier geen eigen te
huis, waarnaar ik zal terug ver
langen. Grootpa's graf is mijn
enig tehuis en en God wou
mij daar niet brengen, toen ik
zo ziek was, en en Het
trillen van haar lippen bewees,
dat zij haar zelfbeheersing bezig
was te verliezen en zij keerde
zich af, nam de houten emmer
cn ging de zwarte voor de laat
ste maal melken.
Daar zij voelden geen recht te
hebben over haar toekomst te
beslissen, boden de molenaar en
zijn vrouw geen verdere tegen
stand en heel vroeg in de vol
gende morgen beklom zij de
meelwagen van de molenaar, die
haar naar de trein zou brengen.
De goede vrouw Wood had het
meisje enige moederlijke raad
gevingen gegeven en haar voor
zien van een mand, die voedsel
bevatte voor de reis. De weg
voerde langs de smidse en
Wood's ogen vulden zich met
tranen, toen hij de peinzende,
verlangende, liefdevolle blik op
merkte, die het meisje er op
wierp, totdat een groepje bomen
het schamele gebouwtje voor het
oog verborgen. Toen boog zij het
hoofd en een gesmoorde snik be
reikte zijn oren. I
De locomotief floot, toen zij
het station naderden en Edna
werd vlug in de trein gezet, ter
wijl haar goede vriend toezag,
j dat haar koffer in de bagage
wagen werd geplaatst. Zij had
er op gestaan haar grootvaders
hond mee te nemen en ondanks
de verschrikte blikken van de
passagiers en het gebrom van de
conducteur, volgde hij haar in de
coupé en ging onder haar zit
plaats liggen, vanwaar hij allen,
die voorbij kwamen, bewaakt
met woeste, flikkerende ogen.
Nog even kwam Wood aan het
portier en gaf haar het kaartje
tussen de vingers. Hij schudde
haar hartelijk de hand en zei op
haastige toon:
„Pas goed op je kaartje en
hang niet met je hoofd uit het
raampje. Ik zei tegen de con
ducteur dat hij maar eens naar
je moest kijken en op je koffer
letten, als je moest uitstappen;
hij zei, dat hij het doen zou.
Goeden dag Edna, pas goed op
jezelf en moge God je zegenen,
kind."
De locomotief floot weer, de
trein zette zich langzaam in be
weging en de molenaar haastte
zich terug naar zijn wagen.
Toen de trein in volle gang
was en een bocht was omge
gaan, verdween het kleine, on
regelmatig gebouwde dorp; bo
men en heuvels schenen voorbij
het raam te vliegen en toen
Edna naar buiten leunde en een
terugblik wierp op het land, dat
zij had verlaten, was nog slechts
de mistige top van de hoge berg
en de vage, purperen omlijning
der heuvelen zichtbaar.
Een ondragelijk gevoel van
verlatenheid en eenzaamheid
drukte haar, temidden van hon
derden mensen, die teveel op
gingen in hun persoonlijke be
langen, verwachtingen en dro
men, om zelfs maar een blik op
haar te werpen.
Ook aan deze droeve dag
kwam tenslotte nog een einde
en Edna, die vermoeid was van
haar kramparhtige houding, leg
de haar pijnlijk hoofd op de
vensterbank en keek naar het
rode licht van de stervende dag
in het Westen, waar een bleke
maan haar zilveren licht over de
sombere boomtoppen begon te
werpen en de sterren aan de
hemel verschenen.
Het werd hoe langer hoe stil
ler in de coupé en haar gevoel
van verlatenheid werd steeds
pijnlijker en eindelijk keerde zij
zich om en drukte haar wang
tegen het lieve, zachte handje
van een baby, die sliep met het
krullekopje tegen moeders
schouder, terwijl het kleine,
mollige armpje en handje over
de rand van de leuning hingen.
(Wordt vervolgd.)
costuums eerst eens zal laten
keren en nog wat dragen alvo
rens deze reeds vrij spoedig
zoals tot nu cadeau te doen
aan 't Hulp-comité voor Duits
land, afd. Kleding en zal Frau
Karin de kunst moeten leren
verstaan om van „niets, iets" te
maken zoals haar minder for
tuinlijke Franse zuster dat al zo
heel lang met zoveel zwier, ele
gance en vortuositeit heeft we
ten te doenD.
den kregen. Een grote, leren
stoel, met een hoge leuning. Zo
eentje, die echt thuis hoort in
deze plechtige zaal. De Senato
ren waren er ook een beetje stil
van. Al die drukte boven hun
hoofd is voor hen ook geen alle
daags gedoe. Zij waren goed uit
gerust voor de strijd en vastbe-
I sloten om tot het uiterste te
vechten. Al die belangstellenden
verkneukelden zich bij voorbaat.
I Eén, die iedereen, stellig ver-
j wacht had, was niet op komen
dagen. Dat was dr Arnold. Mis
schien was dat wel goed voor
zijn eigenwaarde. Want zou hij
de speeches van de heer Algra
(A.R.) en Minister Stikker heb- j
ben gevolgd, dan zou hij met1
eigen oren hebben moeten ho-1
'ren, dat onze Volksvertegen-1
woordiging deze Mmister-presi- I
dent niet al te best kan pruimen.
Al was hij er niet, hij werd bijna
de hoofdpersoon in dit debat.
Maar het was een: over U en
onder U en over dit laatste was
een ieder slechts verheugd.
Vijf ministers sierden de Re
geringstafel en wel de Minister
president Drees en de bewinds
mannen Stikker, v. Maarseveen,
v. Schaik en v. d. Brink.
Nu is de Kamer niet bepaald
vriendelijk geweest tegen deze
hoogwaardigheidsbekleders. Maar
niemand zal ooit kunnen bewe
ren dat deze onvriendelijkheid
ontaardde in onhoffelijkheid.
Men zou bijna kunnen zeggen,
dat, als de Eerste Kamer niet
meer hoofs is, zij haar bestaans
recht verloren heeft. Ja heus,
onze Senatoren zijn uiterst nette
Bewindvoerders over
„De Telegraaf".
In vervolge zijn reeds eerder
gepubliceerde besluit tot net
treffen van een voorziening in
het bestuur van „De Telegraaf"
heeft de persraad tot algemeen
bewindvoerder over deze on
derneming benoemd de heer W.
H. van Baarle te 's-Gravenhage,
thans lid van de persraad. De
heer van Baarle heeft zich be
reid verklaard de leiding van het
bedrijf voorlopig op zich te ne
men ter vestiging en consolide
ring van normale toestanden ter
drukkerij. Hij zal worden bijge
staan door een technisch be
windvoerder. Als zodanig is be
noemd de heer J. Sikkema te
Amstelveen. Aangezien de be
windvoerders voor hun beleid
verantwoording verschuldigd
zijn aan de persraad, zal de heer
van Baarle voor de duur van zijn
bewind niet fungeren als lid van
dit college.
vim
VAN STAP TOT STAP.
Het zou om te lachen zijn, als
het niet zo in-droevig was. Ik
doel hierbij op de houding van
onze regering t.o. van de repu
bliek.
Eerst werd officieel verkon
digd, dat met deze oproerma
kers niet te praten viel, maar
kort daarop volgden officiële
besprekingen.
Toen kwam de verbanning
naar Bangka. Van herstel van de
republiek te Djogja kon, zolang
geen overeenstemming was be
reikt, in geen geval sprake zijn.
Later: de heren mochten temg,
mits zij bereid waren aan ze
kere voorwaarden te voldoen.
Nu wordt gemeld, dat de re
publikeinse regering zich in geen
enkel opzicht wil binden, maar
dat zij onvoorwaardelijke terug
keer eist.
Het antwoord is nog niet be
kend.
Maar tien tegen een of de re
gering gaat weer overstag.
Zo gaat het, van stap tot stap.
Achter de republikeinse op
roermakers, die de leiding heb
ben en houden.
Politiek een vak
voor „Keren".
Veel suikerbieten dit najaar.
De suikerbietenuitzaai in ons
land heeft dit jaar een record-
omvang bereikt. Tegen gemid
deld 50.000 ha in de laatste ja
ren bedraagt het areaal thans
meer dan 65.000 ha. Bij normale
weersomstandigheden kan dit
van het najaar record campag
nes in de suikerfabrieken ten
gevolge hebben.
lieden. Zij schudden voor elke
vergadering niet alleen de hand
van de Voorzitter, maar ook van
bijna alle collega's. Een Eerste
Kamerlid moet heel goed handen
kunnen schudden en hij moet
dat doen met een vriendelijke
glimlach. Zo kregen ook deze
Ministers deze hartelijke hand.
Maar in hun hart waren de Se
natoren geladen, vastbesloten
eens een flink robbertje te knok
ken. Per slot van rekening moet
men onze Senaat niet uitvlak
ken. Om den drommel niet!
Sneuvelde daar niet in Maart
1927 de prominente Minister van
Buitenlandse Zaken van Karne-
beek. Zag hij niet het Neder
lands-Belgisch tractaat verwor
pen?
Toen voelde de Eerste Kamer
niets voor een Schelderegiem, dat
hoogst gevaarlijk kon zijn voor
onze Zeeuwse polderbelangen.
En een kanaal van Antwerpen
naar de Moerdijk achtte men
een aanslag op het levensbelang
van Rotterdam. Al zeide de Ka
mer destijds, dat de verwerping
geen wantrouwen betekende: Van
Karnebeek trad af.
Nu was er geen v. Karnebeek
achter de Regeringstafel maar
een Stikker. Ook een Minister
v. Buitenlandse Zaken, maar hij
leek toch iets meer op de direc
teur van Heineken's Bierbrou
werijen. Een gladde zakenman
dus, ééntje, die zijn kopers ge
rust wegstuurt, met- de vaste ge
dachte, dat zij morgen toch wel
terug komen, want als zij dit
koopje niet nemen, dan lijden
zij zelf schade. En inderdaad,
vele kopers kwamen terug. Maar
niet nadat zij luide hun afkeuring
hadden gegeven aan deze manier
van handelen. Neen, die kabi
netskwestie zat onze Senatoren
danig dwars.
V
In ieder geval bracht dit ram
melen met de portefeuille span
ning te weeg. Prof. Kranenburg,
die na negen speeches op de eer
ste dag zo hard van zijn zetel
naar de Regeringstafel rende, dat
deze stoel (nog deftiger dan de
leren) zo maar plompverloren
van het platform rolde, alsof het
maar een doodgewone keuken
stoel was, deed die spanning tot
een nog grotere hoogte stijgen,
door de vergadering op verzoek
van de Regering een dag te
schorsen.
Toen kon de goe-gemeente
gaan gissen. Het rustige Binnen
hof leek een debateer-centrum
en op de tweede dag kwamen
de prominente Tweede Kamer
leden eens een kijkje nemen.
Prof. Eomme (K.V.P.) was iets
minder kalm, dan op zijn ach
terste bankje in de Tweede Ka
mer. De publieke tribune leefde
in rumoerige afwachting. Nie
mand waagde het tijdens een
pauze van een half uur, om de
fracties de gelegenheid te geven
hun standpunt te bepalen, de
buitendeur te verlaten. Het was
een gedrang van je welste voor
de deur. Totdat de stemming alle
spanning verbrak.
En toen? Toen schudden alle
Kamerleden, voor- en tegenstan
ders, de Ministers de vriendelijke
hand
Politiek is per slot van reke
ning een vak voor „Heren".
Raad voor Kerk en School.
Krachtige propagandacampagne te wachten.
(Van onze Utrechtse correspondent)
Op de in Utrecht gehouden jaarvergadering van de Hervormde
Raad voor Kerk en Schooi heelt de secretaris, de heer M. Apperloo
uit Wassenaar «opzienbarende mededelingen gedaan over het tekort
aan Hervormde leerkrachten. Indien de situatie blijft zoals zy is,
dan zal het christelijk onderwijs voor het grootste deel in Gerefor
meerde handen en het openbaar onderwijs onder Roomse leiding
komen.
De Hervormde kerk levert op
geen stukken na voldoende
kweekschoolleerlingen. De bevol
king der christelijke kweekscho
len bestaat voor de eerste klas
sen uit 40 Hervormde jongens
en 35 Hervormde meisjes; voor
de tweede klassen uit 38 en
42 voor de derde klassen uit
47 en 48 en voor de vierde
klassen uit 40 en 47 Ter
wijl 75 van de leerlingen Her
vormd behoorde te zijn! Op de
christelijke kweekscholen zijn de
overige leerlingen in grote trek
ken Gereformeerd.
Bij het openbaar kweekschool-
onderwijs liggen de percentages
10 a 15 hoger. Dit neemt niet
weg, dat wanneer geen dras
tische veranderingen intreden
binnen drie a vier jaar alle chris
telijk nationale scholen practisch
geheel Gereformeerd zijn, ja dat
zelfs de leerkrachten op Her
vormde scholen voor een aanzien
lijk deel tot de Gereformeerde
kerken zullen behoren! Daarnaast
zal het openbaar lager onderwijs
eer sterke infiltratie van Roomse
onderwijzers krijgen. Men mag
dan noch de Gereformeerden, noch
de Roomsen van usurpatie be
schuldigen, zeide de heer Apper
loo. Want mij zijn gevallen be
kend, waarbij men herhaaldelijk
met de mooiste beloften Her
vormde sollicitanten opriep. Maar
ze waren er eenvoudig niet.
De oorzaak van deze geringe
aanvoer van Hervormde leer
krachten? Een breed sociologisch
onderzoek zal moeten uitwijzen
waar het in zit. Maar de Raad
voor Kerk en School wacht daar
niet op. Hij zal een krachtige ac
tie ondernemen om leerlingen te
werven. Niet door middel van een
stenciltje aan hoofden van Mulo-
scholen, maar met behulp van een
sprekende en weloverwogen re
clamefolder.
GEESTELIJKE STRIJD.
Overigens had de heer Apperloo
nog wel meer te vertellen. Doch
een paar feiten kunnen moeilijk
onvermeld blijven. Vooreerst de
mededeling dat het werk van de
Raad niet een organisatorische
maar een geestelijke strijd is. De
binding van de scholen aan de
plaatselijke gemeenten kan men
niet sterk genoeg noemen. De
schoolwereld staat op zichzelf,
ook de christelijke schoolwereld,
Vooral daar blijkt de leer der sou-
vereiniteit in eigen kring diep in
gedrongen te wezen: invloeden
van buitenaf worden er geweerd.
In Hervormde onderwijskringen
vindt de Raad thans wel begrip
en waardering, al is daar de vrees
voor verkerkelijking soms wel een
hinderpaal. De raad bedoelt ech
ter niet alle scholen onder kerke
lijk toezicht te brengen.
Met de openbare scholen is de
verstandhouding goed. Het gods
dienstonderwijs wordt bijna over
al toegestaan. Wat de onderwijs
organisaties aangaat: prima zijn
de contacten met Christelijk
Volksonderwijs. Met andere ver
enigingen, zoals b.v. .de School
raad, staat men formeel op goede
voet. De practijk wijst nogal eens
uit, dat men eikaars taal niet he
lemaal verstaan kan. Van Vólks-
onderwijs werd geen tegenwer
king ondervonden. Minder ideaal
was de verstandhouding met de
Nederlandse Onderwijzersvereni
ging; daar leven nog oude res
sentimenten, al schijnt de zaak
ten goede te keren.
Groot is het aantal kerkelijke
gemeenten in Nederland, dat ver
scheurd wordt door allerlei riva
liteiten op schoolgebied. Vele ker
keraden blijven weigeren bijbel-
onderwijs te geven aan kinderen
van openbare scholen. Doch al is
de kerkeraad een voorstander van
de school met de Bijbel, zei de
heer Apperloo, hij draagt toch
evenzeer verantwoordelijkheid
voor leerlingen van het openbaar
onderwijs.
EEN KWEEKSCHOOL IN
EINDHOVEN.
In 1948 kon het Hervormd Pae-
dagogisch Seminarium worden
geopend. Het telt een groot aan
tal leerlingen en voorziet in een
behoefte. Momenteel is de Raad
bezig aan de stichting van een
kweekschool voor onderwijzers te
Eindhoven. Binnen een jaar hoopt
men deze bijzondere school te
kunnen openen.
Aan de stichting van christe
lijke scholen in Brabant en Lim
burg is krachtig medegewerkt.
Ook de leden van de Raad, die
voorstanders» zijn van het open
baar onderwijs, hebben deze gang
van zaken toegejuicht. Want in
de zuidelijke provincies is de
openbare school ook rooms. Te
Someren, Deurne, Gemert, Vechel
en Gennep kon een christelijke
school worden geopend.
Een dankbaar punt voor de
heer- Apperloo betrof de kwestie
der examens voor het geven van
Bijbelomjerwijs door leerkrachten
aan openbare scholen. De exa
mens hadden zulk een verblijdend
verloop, dat de heer Apperloo er
diep van onder de indruk was.
Het gaf hem de verklaring in de
mond: een eventuele herkerste
ning van Nederland zal gebeuren
door andere personen dan wy in
onze christelijke zelfgenoegzaam
heid menen te mogen verwach
ten!
GEEF MIJ MAAK EEN
KETTER.
Aan dit belangrijke verslag
ging een openingsrede van ds R.
Dijkstra emer. predikant te Put
ten en voorzitter van de Raad,
vooraf. „De grondslagen van het
christelijk onderwijs", heette zijn
toespraak.
In de middagvergadering van
de Raad refereerde prof. dr W.
C. van Unnik, hoogleraar te
Utrecht, over het onderwerp:
„Discipel of docent".
Eerst opheffing van Berlijnse
blokkade.
De Franse minister van Bui
tenlandse zaken, Schuman, heeft
op 'n persconferentie verklaard,
dat de drie westelijke geali-
eerden steeds bereid waren vier-
mogendheden-besprekingen met
de So wj et-Unie te hervatten,
mits de Berlijnse blokkade eerst
werd opgeheven.
Natuurlijk zouden sommige
plannen gewijzigd kunnen wor
den, wanneer de Sowjets met
nieuwe voorstellen zouden ko
men. die aanvaardbaar zijn voor
de drie westelijke geallieerden,
zei Schuman nog.
DE KAREL DOORMAN EIND
1950 VOLLEDIG GEVECHTS-
KLAAR.
In de Memorie van Antwoord
aan de Eerste Kamer naar aan
leiding der Marinebegroting deel
de de minister van Marine a.i.
mede, dat het vliegkampschip Ilr
Ms. Karei Doorman eind 1950
over de vliegtuigen en de reserve
zal beschikken om dit schip vol
ledig voor zijn taak berekend te
maken.
