Bloembollen-Jndustrie" is zich aan het
herstellen.
Pro en contra regeringsbemoeiïng.
„De tijd van eindeloze centralisatie
is ïoerMj",
De trek naar Canada houdt aan.
Zeeao^ aVL&hZei
Deskundigen uit elf landen spraken over
kinderbescherming.
Handel leeft op.
Het grootste gevaar voor de
Indonesische volken.
Oost en West moeten samenwerken.
Meer aardappelmeel, kaas,
eieren e.d. naar Duitsland.
Wegenwacht bestaat 3 jaar.
Woensdag 6 April 1949
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
Wanneer over enkele weken de wegen tussen Haarlem en
Leiden weer wemelen van auto's, fietsers en wandelaars, die in
files optrekken om de kleurige, geurige schoonheid van de bol
lenvelden te bezoeken en wanneer de streek rond de bollen-
dorpen het uiterlijk krijgt van een vrolijke, luchtige bloemen-
kermis, dan zullen zich misschien ook weinig Nederlandse bol
len touristen terdege realiseren, dat zij een bezoek brengen
aan een ernstig, moeilijk en riskant Nederlands bedrijf inplaats
van aan een romantische bezienswaardigheid.
De bollen-„industrie" is een
nijverheid, die zowel wat de
kwekerij als de handel betreft
aan duizenden in binnen- en bui
tenland een bestaan verschaft
en gebonden is
evenveel economische en sociale
factoren als welk grootbedrijf
ook.
Het is algemeen bekend, dat
de na-oorlogse periode, die zich
.wat betreft de productie door
I«-ute. „utility" kenmerkt, voor
een luxe-artikel als de bloem
bol (zowel als de bolbloem)
zeer moeilijk en welhaast zorg
wekkend is geweest. Nog zijn
alle moeilijkheden niet voorbij,
maar de opleving van de handel
in dit product begint thans toch
de kwekers en exporteurs enigs
zins een rooskleuriger beeld van
de toekomst te geven.
Een teken van de verbetering
der omstandigheden in het
bloembollenbedrijf is wel de
enige tijd geleden ingezette cam
pagne tot afschaffing der sane
ringsmaatregelen, die dateren
uit de crisisjaren 19281929. De
toen heersende overproductie
die ook nu nog niet geheel is
verdwenen maakte het nood
zakelijk, dat de regering de sur-
plusvoorraden opkocht tegen
vooraf vastgestelde prijzen. Om
een voorbeeld te noemen: in 1933
werd een-derde van de teelt op- Eerste emigrantenschip van dit
Vrees in het buitenland.
Die buitenlandse markten,
voornamelijk Amerika, Canada
en Engeland, vrezen van deze
lage-prijzen-politiek een soort
dumping, te voeren door de im-
porteurs die gelieerd zijn aan
aan minstens jj0uancjse exportfirma's. Daarbij
komt dat, wat Engeland betreft,
op het ogenblik plannen bestaan
voor de bevordering van de in
heemse bollenteelt, die ook voor
de oorlog reeds een zeker belang
had. De vakorganisaties laten
zich dikwijls in critische zin
horen, wanneer de regering rui
me import van bollen toestaat.
Dit jaar hebben de onderhande
lingen tussen de Engelse Natio
nal Farmers Union en de Bulb
Distribution Association ener
zijds en de Bond van Bloem
bollenhandelaren en het Be-
drijfsschap anderzijds het resul
taat gehad, dat een contingent
van 19.000 ton Nederlandse bol
len mag worden ingevoerd, wat
niet ongustig mag worden ge
In- en uitvoer van deviezen
aan de Belgische grens.
De K.N.A.C. maakt er reizi
gers naar en van België op
merkzaam op, dat via het Ne-
derl. grenskantoor Stramproy,
in de weg WeertMaeseyk (Bel
gië) geen deviezen mogen wor
den in- en uitgevoerd. Evenmin
is doorvoer van deviezen geoor
loofd via RoosterenMaeseyk
de weg MaeseijkSusteren.
Het komt n.l. geregeld voor,
dat automobilisten aan deze
kantoren moeten worden terug
gestuurd, omdat zij geld moeten
in- of uitvoeren.
Amerikaanse Philips-maat-
schappij maakt nieuwe
televisieprojectie-apparaten
Beeld van 1 meter bij 1.30 meter
De North American Philips
Company, een dochteronderne
ming van Philips te Eindhoven,
maakt bekend, dat zij een nieuw
televisieprojectie-apparaat op de
markt zal brengen, dat 'n beeld
weergave heeft van 1 meter bij
1 meter 30 cm. Dit apparaat
wordt door deskundigen be
schouwd als een nieuw voor
beeld van het streven naar steeds
grotere beeldprojecti. In Neder
land heeft men met dit beeld
reeds kennis kunnen maken bij
de televisie-uitzending van een
operatie in het Academisch Zie
kenhuis te Leiden. Het nieuwe
apparaat is een .ontwikkeling van
het televisie-projectiesysteem der
noemd. Het contingent van vorig j maatschappij, dat het „protel
jaar was 1500 ton lager. Dit gram"-systeem wordt genoemd,
cijfer vertegenwoordigt een Het zal geleverd worden aan de
waarde van ruim twee en een erkende fabrikanten van televi-
half millioen pond sterling. sie-ontvangtoestellen.
Lage sterftecijfers in 1947.
De Wereldgezondheidsorgani
satie heeft medegedeeld, dat de
lage sterftecijfers in 1947 in het
door de oorlog getroffen Europa
de laagste in de geschiedenis
van de meeste landen waar
lijk verbazingwekkend waren.
In bijna elk land van de
wereld, vanwaar gegevens wer
den ontvangen, behalve Eire en
Roemenië, waren de sterfte
cijfers in 1947 lager dan voor
de oorlog.
Nederland had het laagste al
gemene sterftecijfer in de
wereld: slechts 8,1 op de duizend
in 1947. Een verdere daling van
het cijfer wordt voorspeld voor
1948.
Uit alle Europese landen, be
halve de Sowjet-Unie, Polen,
Joego-Slavië, Albanië, Grieken
land, Turkije en de Sowjet-zone
van Duitsland, waren gegevens
binnengekomen.
Voor Frankrijk, dat voor de
oorlog nooit een sterftecijfer
van minder dan 15 op de dui
zend had, was het cijfer in 1947
dertien.
Dl i/oh S. Back.
De figuur van Johan Sebas-werden langzamerhand meer en
tiaan Bach stelt ons voor een
raadsel. Deze man, die vader
was van twintig kinderen
(waarvan hij er tijdens zijn le
ven reeds tien door de dood
verloor), die tweemaal gehuwd
is geweest en een goed huisva
der was, die naast zijn werk
zaamheden als musicus les gaf
in Latijn en godsdienstonder
wijs, die vaak moeilijkheden had
met stads- en schoolautoriteiten,
die met de regelmaat van een
klok voor de kerkmuziek zorgde
zoals een bakker voor zijn brood,
deze brave burgerman is een
door God bijzonder begenadigd
componist.
Toen hij in 1750 op 65-jarige
leeftijd stierf, was hij uitslui
tend bekend als groot organist
en symbalist (klavierspeler).
Eerst later werden zijn werken
bekend. Pas in 1829, 100 jaar na
de eerste uitvoering van Bach
zelf, werd de Matthaus-Passion
weer uitgevoerd onder leiding
van Felix Mendelssohn Barthoi-
dy en ook zijn andere werken
zegt burgemeester Haspels.
(Van onze speciale verslaggever)
De Vereniging van Calvinisti- van de Staten-Generaal; de gas-
sche Burgemeesters, Wethouders concentratie; de regeling van de
en Gemeentesecretarissen,, Groen wederopbouw, enzovoort.
gekocht en vernietigd.
Exporteurs voor vrije handel. I
Thans ageren vooral de ex
porteurs voor vrije handel, wat
wi! zeggen, dat zij gunstige af
zetmogelijkheden in het buiten
land zien en menen, dat een
vrije handel voor hen betere
winstaspecten zou inhouden. Of
schoon de kwekers in dit opzicht
nog niet geheel en al dezelfde
mening zijn toegedaan en velen
van hen geloven, dat zij de re
geringsbemoeiïng nog niet kun
nen missen, worden de tekenen
van een groeiend optimisme in
het gehele bollenvak steeds
veelvuldiger.
Intussen gaat in de organisa
ties van het bloembollenvak de
strijd voor en tegen de regerings-
bemojfiïng in alle felheid zijn
gang, zonder dat Hét er naar uit
ziet, dat de regering plannen
heeft om haar dirigerende arm
binnen afzienbare tijd terug te
trekken. Onlangs heeft minister
Mansholt nog grote beroering
gewekt door de minimum
exportprijzen voor bloembollen
met 10 procent te verlagen. De
minister baseerde zich daarbij
op de binnenlandse productie
berekeningen, doch in deskundi
ge kringen gaf men te verstaan,
dat het enige gevolg zou zijn
een vermindering van de devie
zen-inkomsten en niet een ver
hoging van de concurrentie
mogelijkheden op de buitenland
se markten.
SERIEUZE ADSPIRANTEN.
In de loop der jaren is er echter
wel enige verandering gekomen in
de mentaliteit der personen, die
zich voor emigratie aanmelden.
Waren er kort na het beëindi-
i gen van de oorlog, toen de kennis-
grote belangstelling en vele Iaml- ^aking met de bevrijdende legers
genoten besluiten na ryp beraadnog vers on bet geheugen lag, ve-
de sprong over de Oceanen te wa- len die hun levenskansen zo snel
jaar vertrekt op 22 April.
Voor emigratie naar Zuid-Afri-
ka, Australië, Brazilië en Canada
bestaat in Nederland nog steeds!
gen om elders hun geluk te gaan
beproeven.
Volgens statistische gegevens
verlieten in het jaar 1947 circa
500 emigranten Nederland met
bestemming Canada. Voor het
jaar 1948 had men nog grotere
verwachtingen, men raamde het
aantal landverhuizers op ongeveer
10.000. Het resultaat was echter
dat 7000 Nederlandse mannen,
vrouwen en kinderen zich naar
Canada lieten verschepen.
Toeh valt er over gebrek aan
belangstelling niet te klagen.
Op 22 April a.s. zal het eerste
Nederlandse schip van dit jaar,
het s.s. Tabinta, naar de nieuwe
wereld vertrekken met 750 emi
granten aan boord. Op 18 Mei a.s.
zal ditzelfde schip wederom deze
reis maken met een even groot
aantal. Ook de Volendam hoopt in
de maanden Juni en Juli twee
maal de Oceaan over te steken om
tezamen 2700 Nederlanders in
Canada aan land te zetten. Bui
tenlandse schepen nemen zo nu
en dan eveneens kleine groepen
landverhuizers aan boord en zo
groeit de Nederlandse kolonie' in
Canada gestaag
DESORGANISATIE:
Het „Fr. Dagbl." wijst er op,
dat het hoe langer hoe I
duidelijker wordt, dat het Indo
nesisch probleem samenhangt
met de ontwikkeling in geheel
Oost- en Zuid-Azië.
kende. Hij is nu pas terug in
Nederland, na een bezoek aan
China, aan India, aan Malaka,
aan Indonesië.
En zijn eindoordeel was: het
grootste gevaar is de desorgani-
mogelijk elders wensten te gaan
beproeven, omdat het hen overal
elders beter toescheen dan in Ne
derland, thans vertrekt een meer
serieuze categorie. Meestal land
bouwers met een jong gezin of
vrijgezellen, die als boer weinig
kans meer hebben om In het bezit
te komen van een eigen bedrijf, en
liever emigreren dan zich op de
duur genoopt te zien fabrieksar
beid te aanvaarden.
DRASTISCHE
OMSCHAKELING.
De landbouwverhoudingen lig
gen in Canada zo geheel anders
dan in Nederland.
Een kleine boer uit Brabant, op
gegroeid op een zogenaamd „ge
mengd'bedrijf", wat dan nog vaak
een „bedrijfje" is, zal zich geheel
en al moeten omschakelen wan
neer hij zich in het gebied tussen
de grote meren of in de buurt van
Winnipeg zal moeten leren be
kwamen in het omgaan met elec-
trische melkinstallaties, combines
en tractors. Wanneer het hem dan
ontbreekt aan bereidwilligheid om
dit „nieuwe" aan te nemen en hij
zijn eigen landbouwmethodes be
ter acht dan die van zijn werk
gever zal de jonge emigrant te
kampen hebben met vele teleur
stellingen en zal wellicht het mo
ment aanbreken dat slechts de
Oceaan hem er van weerhoudt te
rug te keren.
Doch de berichten uit Canada,
zowel van de werkgevers als van
de werknemers zijn gunstig te
noemen. Aan allen wordt de kans
gegeven zo snel mogelijk zelfstan
dig te worden, al zal deze veel
begeerde zelfstandigheid door de
een eerder dan door de ander ver
kregen worden.
van Prinsterer" zal op 18 en 19
Mei te Amersfoort een congres
houden. Daar hopen de burge
meesters mr H. H. Douma van
Anclijk en mr P. van Driel van
Huizen te spreken respectieve
lijk over de zedelijke en de so
ciale taak van het gemeente
bestuur.
Deze mededeling was voor ons
voldoende om eens in de trein
naar Enkhuizen te stappen, ten
einde bij de voorzitter van ge
noemde organisatie enkele ge
gevens te verkrijgen over het
doel en de werkwijze van de
vereniging. Want de heer J. C.
Haspels, burgemeester van Enk
huizen, bekleedt het presidium
van „Groen van Prinsterer".
Nu is het een bijzonder voor
recht om een bezoek aan de
oude Zuiderzeestad te mogen
Het valt aan onderscheidene
instanties van het centrale gezag
zeer zwaar, met deze tegen
de Nederlandse traditie en het
Nederlandse gemeenterecht in
gaande practijk te breken.
Een verblijdend verschijnsel is
wel, dat beide Kamers der
Staten-Generaal vrijwel geen
gelegenheid onbeproefd laten
om bij de Regering te pleiten
voor terugkeer tot de vorm van
gedecentraliseerd bestuur. Het
is dus vooral de Volksvertegen
woordiging die waakzaam blijkt
te zijn.
Zo werd bijvoorbeeld op 9
December 1947 bij de Staten-
Generaal ingediend wetsontwerp
662 ter regeling van het brand
weerwezen. Dit wetsontwerp is
op 12 October 1948 door de Re-
gi ring ingetrokken, zonder dat
het in openbare behandeling
brengen. Dat ervaart iedereen, Thans wordt eewacht od
die de wandeling maakt van hetl^^f^® w,?™t ff™
station naar het stadhuis. Met
een paar goede ogen, een wei
de indiening van een nieuw
brandweerontwerp, waarbij aan
de beginselen van gedecentrali-
De volken in dit gebied zijn satie. Vele dingen, die voortref-
verschrikkelijk geteisterd. Hoe felijk liepen, modern als in
lang is het nu geleden, dat Ja- Amerika, gaan nu weer stunte-
pan zijn aanvallen op China be- I lig. Er is overal verwaarlozing
gon? Datzelfde Japan heeft Ko- j en verwarring. En dat brengt
rea geteisterd, heeft op Malakageleidelijk een catastrophe, die
gehuisd, in Birma geheerst, in niet als een aardbeving, ineens,
Indonesië de bevolking getyran-alles doet instorten, maar die
niseerd. Nu is Japan uitgescha- ondermijnt, grondig en totaal,
keld. Maar het heeft de bodem De man noemde een voorbeeld,
rijp gemaakt voor het commu- Hij kende van vóór den oorlog
nisme .In China dreigt het op- een hotel in een der grootste
permachtig te worden. Birma is steden in Oost-Azië. Als je daar
al een rijpe vrucht voor Stalin, vroeger kwam, scheen het een
Hit is evenwel nog niet alles, droom. Zo perfect, zo vorstelijk,
Oost-Azië heeft een geweldige zo modern. Nu was hij er weer
bevolking. De bevolking van geweest. Het was een bende.
China varieert tussen de 400 en Iemand, die er geregeld kwam,
500 millioen. Het gaat op en neer zei: ik word er binnenkort uit
met burgeroorlogen en andere verdreven door de ratten.
rampen. India en Pakistan heb- Hier is geen critiek aan het
ben samen ongeveer 350 millioen woord, zoals je wel eens van
inwoners. snobs hoort, voor wie geen hotel
ui a heeI dlcht bevolkt is, goed genoeg is. Hier sprak een
is bekend. De bevolking zit in de man, die het zakenleven kende,
buurt van de 40 millioen. en die wist, dat Oost-Azië alleen
t® bevolkingen in Oost- kan blijven leven, als de orga-
Azie zijn in de laatste eeuw sterk nisatie niet moet wijken voor
gestegen. Er was meer orde, er de chaos,
werd beter voor de zieken ge-
zorgd. Er werd ook meer gedaan P' °rgf,niIs?',het aIleen
om hongersnood te voorkomen, i als het Westen en het
men. I Oosten m een werkgemeenschap
Voor een groot deel is dit een p„Sa™en- ?aa,n dl>en.
kwestie van techniek en organi- Vl n komt er een
satie geweest. Beide kwamen uit ,lw van p verva1,
het Westen. Ook in Indonesië zijn er vele
Dit behoeft geen reden te zijn, mensen, die dit zo zien. Ook on-
om te spreken van de superiori- der de Republikeinen,
teit van de Westerse volken in j Zij zien drie mogelijkheden:
't algemeen. Maar op déze pun- exploitatie door Amerika, des
ten waren zij wél superieur. Zij organisatie en honger en vrij
waren de leermeesters van het willige samenwerking met Ne-
Oosten. En juist bij die groeien- derland. Dat laatste zeggen zij,
de millioenenbevolking kunnen is de enige goede kans. En zij
die techniek en die organisatie I betreuren het uur, dat zij zich
niet weer worden gemist; an- hebben gekoppeld aan een aan-
ders zinken deze volken weg in tal handlangers van Japan, met
een chaos, waarin millioenen Soekarno aan het hoofd,
omkomen. Er hebben momenteel in In-
Wie worden de slachtoffers al- donesië merkwaardige verschui-
lereerst? vingen plaats, ook in de opvat-
Millioenen weerloze vrouwen tingen.
en kinderen. Het besef breekt door, dat de
Er was een man, die sedert toekomst van millioenen in het
dertig jaren het verre Oosten geding i«.
Dalende moraal in Zuid-Afrika
Bij een debat in de provin
ciale raad van Transvaal is be
toogd, dat een toenemende los
heid van zeden ook de Unie van
Zuid-Afrika niet onaangetast
heeft gelaten.
Volgens cijfers was het aantal
echtscheidingen in de Unie van
263 in 1915 gestegen tot 5290 in
1946. Het verbruik van brande
wijn is tussen 1935 en 1945 ge
stegen met 30 procent, het bier-
verbruik met 125 procent.
De raad besloot de honden
wedrennen af te schaffen. Voet
balpools zijn verboden, maar
hebben clandestien een bloeiend
bestaan.
nig kennis van de historie en meër recht is ge-
een beetje fantasie, wandelt mend m du voorbeeld en Qgok
m een omgeving van eeuwen fe de tijd V£m
terug Warempel, de plotselingecentralisatie ^onder einde voor-
veischijning van een koppeltje j b- jSj al er dan voorlopig
nog een sterke noodzaak voor de
gemeentebesturen om de uiter
ste waakzaamheid te betrchten.
DE MAGISTRATUUR.
Het ligt voor de hand, dat deze
zaken ook ter sprake komen
in de Vereniging „Groen -van
Prinsterer", waarbij antirevolu-
tionnaire burgemeesters, wet
houders en gemeentesecretaris
sen zijn aangesloten. Burgemees
ter Haspels verklaarde, dat er
nauw contact bestaat tussen
„Groen van Prinsterer" en het
„Verband van Verenigingen van
A.R. gemeente- en provincie
bestuurders", dat provinciale af
delingen heeft. Er zijn in Neder
land 78 A.R. Statenleden en on
geveer 1200 A.R. Raadsleden.
Samen geven de organisaties het
Maandblad „De Magistratuur"
uit, dat voorlichting biedt in
allerlei vroedschapsaangelegen
heden.
Deze voorlichting is niet over
bodig, merkt burgemeester Has
pels op. De vraagstukken waar
voor gemeenteraden in deze tijd
komen te staan, zijn soms zo
ingrijpend van aard, dat men
goed beslagen ten ijs dient te
komen. En wij wensen toch allen,
zo vervolgt de voorzitter van
Groen van Prinsterer", dat de
gezamenlijke A.R.-magistraten
in Nederland een keurcorps vor
men. Daarmede zijn de gemeen
ten het best gediend.
watergeuzen zou
geenszins bevreemden
Eenmaal bij het raadhuis ge
arriveerd, stijgt de voldoening
ten top. Het pompeuze bouw
werk, dat herinneringen opwekt
aan het paleis op de Dam in
Amsterdam, stalt de vroegere
glorie van Enkhuizen rijkelijk
uit. En wie er binnengaat is nog
beter af dan de man, die alleen
het exterieur beschouwt.
VOLKSVERTEGENWOORDI
GING WAAKZAAM.
De statige burgemeesterskamer
in Enkhuizen is ook uitermate
geschikt om te mijmeren over
het verleden. Maar eenmaal in
gesprek met burgemeester Has
pels komt men toch meer in
aanraking met de tegenwoordige
tijd en de toekomst. Want hoe
wel de burgervader achting ge
noeg heeft voor hetgeen in het
verleden geschiedde (daar is hij
Calvinist voor!), voert hij zijn
bezoeker toch onmiddellijk in de
nuchtere werkelijkheid. Het ge
sprek loopt weldra over zaken,
die van wijder betekenis zijn dan
de Enkhuizer burgemeesters
kamer, al gaan ze daar geenszins
aan voorbij omdat ze alle 1013
Nederlandse gemeenten betref
fen.
Wat is uw mening ten aan
zien van het tegenwoordige ge
meentebestuur? Wordt het vol
doende gelegenheid gelaten zijn
taak te vervullen? Aldus infor
meert de gast.
Het is niet eenvoudig deze
vraag beknopt te beantwoorden,
antwoordt burgemeester Haspels.
Laat ik het proberen. Kijk: de
bezettingsjaren en de na-oorlog
se tijd hebben aan instanties
van het centraal gezag de ge
legenheid geboden sterk in cen
traliserende richting te werken.
Als voorbeelden van terreinen
waarop dit geschiedde noem ik:
de gemeentelijke taak op het
gebied der brandveiligheid; de
centralisatie der politie, buiten
de normale wetgever om bij
Wetsbesluit van 8 November '45,
twaalf dagen vóór het herstel
Driedaagse studieconferentie
te Amersfoort.
In de Internationale school
voor wijsbegeerte te Amersfoort
is een driedaagse studieconferen
tie gehouden over de kinderbe
scherming. Dertig gedelegeerden
uit 11 landen namen hieraan deel.
Op de conferentie, die een be
sloten karakter had, werd in het
bijzonder aandacht geschonken
aan de selectie en de opleiding
van het opvoedkundig personeel
in de inrichtingen voor kinderen,
die op de een of andere wijze met
de maatschappij in conflict zijn
gekomen. De gedelegeerden wa
ren de mening toegedaan, dat de
opvoeders in de inrichtingen
plaatsvervangende ouders zjjn,
met wie de kinderen nauwe ge
voelsbanden kunnen aanknopen,
nu zij hun natuurlijke opvoeders
en beschermers missen. In nauw
verband hiermede werd gespro
ken over de salariëring, arbeids
tijden en rechtspositie van be
trokkenen.
Voorts kwam ter sprake het
probleem van differentiatie in
het gestichtswezen en er werden
resoluties aangenomen, waarin
aanbevolen wordt een grondig
onderzoek in te stellen naar de
persoonlijkheid van het kind
voordat het in een Inrichting
wordt geplaatst.
Volkomen onopvoedbare kinde
ren behoren, aldus de resolutie, in
speciaal voor hen bestemde in
richtingen te worden onderge
bracht, hoewel men moet waken
voor het al te streng scheiden
van de verschillende soorten pro
bleemkinderen. Differentiatie tot
op zekere hoogte is gewenst, bij
voorbeeld tussen onopvoedbaren
en de moeilijk opvoedbaren.
Er werden tenslotte adviezen
uitgebracht ten aanzien van ver
schillende punten van min of
meer internè aard. De gedele
geerden gaven te kennen, dat de
conferentie zeer vruchtbaar is
geweest. Bij hun bezoek aan en
kele Nederlandse inrichtingen
hebben zij te kennen gegeven, dar
de voorzieningen in Nederland
zeer goed zgn.
Ter vervanging van niet
voldoende tï leveren andere
contingenten.
Tijdens in Den Haag gevoerde
besprekingen tussen een West-
Duitse en een Ned. delegatie
kwam men overeen, een aantal
Ned. exportcontingenten te ver
hogen. Dit was nodig i.v.m. de
langzamer realisatie van Ned.
contingenten in verhouding tot
de Duitse leveranties. Hiermee
wordt een vermindering van het
verwachte nadelige saldo met
10 millioen dollar beoogd.
De belangrijkste additionele
contingenten vallen in de agra
rische sector. Het betreft hier
karwijzaad, waarvan het totale
contingent voor de lopende pe
riode (tot 1 Augustus) op 187.500
dollar is gebracht (verhoging
37.500), volle melkpoeder, totaal
1.920.000 dollar(l millioen meer)
aardappelmeel, totaal 3.520.000
dollar (1 millioen meer), kaas
totaal 3 millioen dollar (2 mil
lioen meer) en bloed-albumen,
totaal 180.000 dollar (100.000
meer). Voor eieren werd een
nieuw contingent van 1.5 mil
lioen dollar opgenomen. De to
tale post voor verse groenten
werd met 1 millioen dollar ver
hoogd tot 14 millioen dollar, met
dien verstande, dat hierover
voor 1 Mei een definitieve be
slissing zal worden genomen,
evenals t.a.v. evt. verhoging van
de post gebruiksvee. De vermoe
delijk niet realiseerbare gedeel
ten van bepaalde contingenten
(consumptie- en pootaardappe-
len, land- en tuinbouwzaden,
groenteplanten en gedroogde
groenten) werden afzonderlijk
in een annexe opgenomen, zo
dat de Westduitse delegatie t.a.v.
de verdere realisatie hiervan een
voorbehoud maakt
meer bekend. Thans zijn er in
verschillende plaatsen van ons
land orkesten en koren, die ge
regeld muziek van Bach ten ge
hore brengen; door de radiosta
tions wordt geregeld instrumen
tale en vocale muziek van Bach
uitgezonden. Tegenwoordig kun
nen we ieder jaar, via de radio
of in een kerk van verscheidene
grotere of kleinere plaatsen in
ons land de wondermooie Mat
thaus-Passion beluisteren.
Als Cantor in Leipzig.
Als Cantor (leider en compo
nist van de kerkmuziek) van de
Thomaskerk in Leipzig moest
Bach iedere Zondag voor de ge
wone kerkmuziek zorgen, ter
wijl hij voor de Christelijke
feestdagen passende feestmuziek
moest componeren. Nu was het
al jaren in de Duitse Lutherse
kerk gewoonte, om op Goede
Vrijdag de' lijdensgeschiedenis
door leden van het kerkkoor te
laten zingen, afgewisseld door
zang van het gehele koor of
zang van de gemeente. Zo
schreef Bach kort voor Pasen
van het jaar 1729 zijn Matthaus-
Passibn, dat is: de Geschiedenis
van het lijden van de Heere Je
zus volgens Mattheus (Hoofd
stuk 26 en 27). Misschien zoude
vraag kunnen rijzen: is het niet
oneerbiedig om een gedeelte
van de Bijbel en nog wel de Lij
densgeschiedenis op muziek te
zetten? Wanneer we echter be
denken, dat Bach de Matthaus-
Passion geschreven heeft, niet
voor de concertzaal, maar voor
de kerk, als onderdeel van de
eredienst en wanneer we ver
der zien, op welk een eerbie
dige, vrome wijze hij dit werk
geschreven heeft, dan kunnen
we als Christenen niet andeis
dan dankbaar zijn voor dit ver
heven kunstwerk. De beste
wijze, om de M. P. ten uitvoer
te brengen is' dan ook wel zoals
dit jaarlijks op Goede Vrijdag
in de kerk te Naarden gebeurt:
achter het koorhek, grotendeels
onzichtbaar voor de toehoorders
staan dé zangers, de orkestleden
en de instrumenten De uitvoe
renden op de achtergrond, het
Lijdensverhaal op de voorgrond:
Zo heeft Bach het gewild. „Niet
ik, als God er maar door ver
heerlijkt wordt", zei hij eens na
een orgelconcert tegen iemand,
die hem om zijn spel prees. Zc
wil hij ook in zijn M. P. geven
een prediking van het lijden van
Christus voor ons, en zo moeten
wij dit werk ook bezien.
Drie elementen.
We kunnen in de M. P. drie
elementen onderscheiden: Be
halve de woorden van Matth.
26 en 27 (die met een eenvou
dige begeleiding gezongen wor
den door een tenor, de z.g. evan
gelist; of door een andere stem,
wanneer Jezus of één van de
personen die in de Lijdensge
schiedenis een rol spelen, spre
ken) komen in de M. P. tal van
koralen voor, bekende kerklie
deren, die door het koor (oor
spronkelijk door de gemeente)
gezongen worden en die als het
ware het geloof der gemeente
in het verzoenend lijden van
Christus tot uiting brengen.
Deze twee pijlers van de M. P.,
het Evangelieverhaal en de ko
ralen, worden omrankt door
aria's, lyrisch-beschouwende ge
deelten, gezongen door sopraan,
alt, tenor of bas (met begelei
ding, en meestal nog een solo
instrument), die de gevoelens
weergeven die de Lijdensge
schiedenis opwekken.
De inleiding.
Het werk begint met een in
leiding voor orkest, twee koren
en gewoonlijk een jongenskoor,
't Is of we in het onophoudelijk
golven en door elkaar bewegen
van de stemmen de menigte
mensen horen, die toeschouwers
zijn van het lijden van Chris
tus. „Komt, gij dochteren Zions,
helpt mij klagen. Ziet Hem, Die
uit liefde en gena, Zelf het hout
des Kruises draagt", zingt het
koor. Maar plotseling, boven die
bonte warreling, boven Óft kla
gen uit, horen we het heldere
vaste geluid van de jongens
stemmen, als een belijdenis: „O,
Lam Gods, dat onschuldig 'aan
het kruis geslacht wordt, Gij
draagt onze zonden".
Dan, wanneer dit indrukwek
kende beginkoor ten einde is,
klinkt het eenvoudig, slechts be
geleid door enkele instrumen
ten en gezongen gewoonlijk
in het Duits, tegenwoordig ook
in het Hollands door één en
kele stem (tenor): „En het is
geschied, als Jezus alle deze
woorden geëindigd had, dat Hij
tot Zijne discipelen zeide",
waarop een bas de woorden van
Jezus zingt: „Gij weet, dat na
twee dagen het Pascha is, en de
Zoon des Mensen zal overgele
verd worden om gekruisigd te
worden". De gemeente reageert
op deze woorden van de Hei
land met het prachtige koraal,
gewoonlijk gezongen door het
koor: „Liefste Heer Jezus, wat
hebt Gij misdaan, dat men een
zo hard oordeel heeft uitgespro
ken?"
Geloof, dank en aanbidding.
Zo worden de woorden van
het Evangelie telkens onder
broken door een koraal, waar
in de gemeente haar geloof,
dank en aanbidding uitspreekt
en door aria's, die als het ware
uitingen zijn van toeschouwers,
die de Heiland op Zijn lijdens
weg volgen. Vele gedeelten zijn
zo levendig cn duidelijk gete
kend, dat we de gebeurtenissen
in onze geest voor ons zien. Hoe
plechtig klinken de woorden
van Jezus bij de instelling van
het Avondmaal. We horen de
valsheid van Judas in de woor
den: „Wees gegroet, Rabbi". B'el
en vurig klinkt Petrus' stem,
waarin hij zegt: „Ik ken de
mens niet". Droevig en vol be
rouw vraagt Petrus, begeleid
door een klagende viool, na zijn
verloochening om vergeving in
Het woord solidariteit doet in
deze tijd nogal opgeld. Nationaal
en internationaal. Het is een
mooi woord, maar het omzetten
van het woord in de daad blijkt
nogal wat moeilijkheden te geven,
wanneer ge de wereld om u heen
zo eens bekijkt.
Het begrip naastenliefde wordt
op zijn minst zeer eenzijdig uit
gelegd. meestal naar de zijde van
hem of haar, die het graag in de
mond neemt.
Maar als ge' dan zo af en toe
eens een simpel voorbeeld van
echte solidariteit (ge moogt ge
rust zeggen: van naastenliefde)
hoort, dan grijpt ge weer wat
moed. Zoals bij het volgende:
Het vorige jaar kreeg een ar
beider op Westkapelle een ern
stig ongeluk. De man moest naar
het ziekenhuis en kon heel lang
niet werken. Maar van alle kan
ten kreeg zijn gezin hulp, spon
taan en hartelijk. Zijn collega's
namen zijn stuk land voor hun
rekening en toen hij weer thuis
kwam lag het er keurig bij.
Een andere Westkappelaar was
zijn fiets ontstolen. Geen nood!
Binnen korte tijd was er geld
voor een nieuwe fiets. De een
gaf een paar kwartjes en de an
der een rijksdaalder, want het
sprak voor zijn collega-arbeiders
vanzelf, dat de fiets er komen
moest.
U vindt dat alles heel gewoon?
Was dat maar zo!
Wij vrezen ervoor met grote
vreze.
Het zou de samenleving heel
wat meer verwarmen dan het
eindeloze praten over een: „bete
re wereld", die er vast niet ko
men zal, wanneer wij niet allen,
u en ik, doen als die Westkappe-
laars.
Uitreiking jaarsterren aan 57
W egen wachten.
15 April bestaat de A.N.W.B.-
Wegenwacht drie jaar. In deze
drie jaren is het populaire corps
uitgegroeid van zeven man tot 80
patrouilles, die op vrijwel alle be-:
langrijke wegen in Nederland ope
reren.
Het aantal speciale Wegenwacht
leden is inmiddels reeds de 70.000
gepasseerd.
Dat de „gele rijders" zich in de
ware zin des woords onmisbaar
hebben gemaakt, blijkt wel uit het
feit, dat zij in 1948 in niet minder
dan 69.000 pechgevallen uitkomst
brachten. Daarenboven werd aan
bijna 3.000 Wegenwachtleden hulp
van persoonlijke aard geboden.
Bij 700 ongevallen verleenden
de Wegenwachten E.H.B.O.-assis-
tentie, terwijl zij 120 autobrandjes
blusten.
Deze week zal in verband met
het 3-jarig bestaan, dat ditmaal
slechts intern gevierd wordt, aan
57 Wegenwachten een nieuwe
jaarster worden uitgereikt, de be
kroning van weer een jaar toege
wijde dienst aan het Nederlandse
snelverkeer.
Hieronder bevinden zich vier
leden van het eerste bescheiden
ploegje van zeven, dat drie jaar
geleden startte.
Prof. Dr Th. L. Haitjema.
Prof. dr Th. L. Haitjema te
Groningen, is de vorige week
Dinsdag, toen hij zich haastig
naar een vergadering zou begeven
van de stoep voor zijn huis ge
vallen. Tengevolge hiervan kreeg
hij een collumfractuur. Opname
in het Acad. Ziekenhuis volgde,
waar prof. Haitjema gisteren
geopereerd is. Verwacht wordt,
dat de professor enige maanden
lang zijn werk niet zal kunnen
verrichten.
Zullen nog meer T.N.I.-
troepen zich bij de Neder
landers aansluiten?
Een speciale verslaggever van
Aneta, die een reis door Oost-
Java maakt, meldt, dat 30.000
inwoners van Dessa's in de om
geving van Bangalsari, tussen
Djemberen Djatiroto, redevoe
ringen hebben aangehoord van
T.N.I.-officieren, die de bevol
king opwekten tot samenwer
king en de T.N.I.-groepen aan
spoorden om zich aan te mel
den bij de Nederlanders, waar
bij zij het voorbeeld van de
Siliwangi-bataljons in West-
Java aanhaalden.
De T.N.I.-compagnieën met hun
eigen officieren en deels met de
eigen wapens exerceerden ver
volgens over de aloon-aloon.
Deze T.N.I.-ers waren afkomstig
uit het kamp te Ambuiu, waar
thans 400 voormalige leden der
T.N.I. zijn verzameld, deels als
gevolg van vrijwillige aanmel
dingen, waarvan er de laatste
tijd dagelijks gemiddeld enige
tientallen plaats hebben, en
deels bestaande uit gevangen
genomen leden der T.N.I. De
kampbewoners, die vrijwel niet
onder bewaking staan, en hun
eigen diensten onderhouden on
der toezicht van de sergeant
majoor Loth van het K.N.I.L.,
worden daar geoefend en willen
dienst nemen, deels bij de poli
tie en deels bij het toekomstige
feaerale leger.
de aria: „Erbarm U, mijn God".
We horen de haat van het volk
tegen Jezus, wanneer ze roe
pen: „Bar-Abbas" en „Laat hem
gekruisigd worden". Zo zouden
we in ieder gedeelte talrijke bij
zonderheden kunnen aanwijzen
en het is dan ook de moeite
waard, de M. P. eens te beluis
teren en te bestuderen.
Laten we echter door de
schone uitbeelding niet de
hoofdbedoeling van het werk
over het hoofd zien. Bijna onder
ieder werk schreef Bach: Soli
Deo Gloria, Gode alleen de eer.
We moeten daarom ook in de
M. P. een prediking zien van
het verzoenend lijden, dat Chris
tus voor ons volbracht heeft;
dan eerst zullen we de volle
schoonheid ervan ervaren.
F. v, d. R h e e.
