Van vijf tot honderdduizend.
Wat gaat er op Sonsbeek gebeuren
Portugese „Vliegende Hollander" wordt
bij opbod verkocht.
Piu cUto> dcaaie-c
Boetelietalinij by de
Zonder atoombom Europa reeds onder
de knoet.
tiet Saecularisatie-proees in kt Oosten
Achteruitgang kwaliteit peulvruchten.
Is dat toelaatbaar?
De oudste radiovereniging.
De oude geschiedenis.
Amerikaanse belangstelling
om Indië.
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 4
25 jaar N.C.R.V.
kerk van ds D. A. v. d. Bosch),
voor het tienjarig bestaan huur
de men Berg en Bosch te Apel
doorn af, waar destijds 70.000
mensen naartoe stroomden. Het
derde lustrum werd in 1939 in
het Feyenoord-stadion te Rotter
dam gevierd. De N.C.R V. had
toen reeds 100.000 aangeslotenen
en mocht het volgende jaar in
Hilversum een schitterende stu
dio in gebruik nemen. Dan valt
het doek voorlopig, want de
Duitsers overschrijden de gren
zen; voorjaar 1941 wordt de
laatste uitzending door de N.C.
R.V. voorbereid. Pas zes jaar la
ter zet de vereniging haar tradi
tie voort.
De N.C.R.V. kreeg haar eerste
bloei door de radiostrijd van
19251930. Zij heeft de laatste
jaren permanent onder tegen
werking van allerlei kanten
moeten arbeiden. Het resultaat
(Van onze Utrechtse correspondent.)
In Mei 1924 plaatste de lieer P. K. Dommisse uit Maassluis een
advertentie In enkele dagbladen, waarin hij belangstellenden voor
de oprichting van een christelijke radiovereniging uitnodigde hun
instemming met dat streven te betuigen. Er waren veel sympathi
se renden. Maar toen op 21 Juni 1924 te I'treeht de Nederlandse
Christelijke Kadio Vereniging werd opgericht, verschenen slechts
vjjf personen op het appèl.
Cp Tweede Pinksterdag hoopt de N.C.R.V. haar zilveren jubileum
te vieren. Het is nu al zeker, dat daar méér dan vijf mensen bij
tegenwoordig zijn; de jubilerende vereniging verwacht honderd
duizend leestgangers
Bij het 25-jarig bestaan van
de N.C.R.V. mag men gerust
met enkele overtreffende trap
pen werken. Wel beschouwd
is de N.C.R.V. de oudste ver
eniging van radioluisteraars.
Indeniae-J heeft de A.V.R.O.
verleden jaar al gejubileerd, maar
in feite kwam deze omroepvereni-
ging pas in 1927 tot stand door 'n 1
fusie van enkele kleinere organi-
sat les. De N.C.R.V. heeft echter!
van 1924 af onder dezelfde naam!
en in dezelfde vorm gewerkt. j
Voorts is de N.C.R.V. waar
schijnlijk wel de grootste om
roepvereniging. De jubileumac
tie heeft tienduizenden luister
aars aan het toch al omvangrij
ke ledental toegevoegd. Het juis
te aantal zal pas op Tweede
Pinksterdag te Arnhem bekend
gemaakt worden. Maar vast
staat, dat de N.C.R.V. de groot
ste christelijke organisatie is.
Groter dus dan het Christelijk
Nationaal Vakverbond.
De eerste uitzending van de
N.C.R.V. heeft ook plaats gehad
in het jaar 1924, namelijk op de
vooravond van Kerstmis. Toen
sprak oud-minister A. W. F.
Idenburg voor de microfoon.
Waarmede niet gezegd is, dat er
niet eerder een „christelijk" ge
luid door de aether klonk. In het
„prae-historische tijdperk" van
de N.C.R.V. voerden mannen als
ds D. A. van den Bosch (later
2e voorzitter) en Johannes de
Heer (nog steeds bestuurslid)
het woord voor de zender van
de N.S.F.
Snelle groei.
Hoewel de N.C.R.V. zich als
hoofddoel stelde de verkondiging
van het Evangelie, zijn er toch
geen predikanten met de oprich
ting gemoeid geweest. Een jour
nalist, een schoolmeester, een
koopman en enkele andere heren
die evenmin een „geestelijk
ambt" bekleedden, behoorden
tot de initiatiefnemers. Van deze
personen neemt de heer D. Pere
boom te Ede nog dagelijks deel
aan de leiding van de N.C.R.V.
Hij heeft inzonderheid de pro
paganda voor zijn rekening ge
nomen en de grootste manifes
tatie, welke op 6 Juni te Arnhem
verwacht wordt, kan men op zijn
rekening schuiven.
Aanvankelijk was het leden
tal van de christelijke omroep
klein. Want slechts amateurs be
zaten een toestel. Nadat in 1925
de propaganda voor de verkie
zingen voor de microfoon was
gehouden, werd de belangstelling
groter. In allerlei plaatsen de
monstreerde de N.C R.V. Dat
ging zo: men stelde in een grote
zaal een luidspreker op en liet
daar dan honderden mensen
naar luisteren. Voor de micro
foon trad een zangeres op, die
maar eventjes zeventien num
mertjes achter elkaar zong. De
reacties waren grappig. Oudere
mensen, die er niets van snap
ten, begonnen terug te praten te
gen de „meneer in 't kastje" of
tegen de zingende dame.
Nog populairder werd de ra
diovereniging in de jaren van
1925 tot 1930, die een strijdperio-
de vormden. De omroeporgani-
satii 3 vochten om haar bestaan
en zij zagen hun strijd bekroond.
Niet zonder trots meldde de af
deling Amsterdam een jaar na
de oprichting van de N.C.R.V.,
dat er in de hoofdstad des rijks
al vijftig leden waren. Dat was
wat! Men bleef echter niet stil
zitten. In 1926 hadden al tien
maal zoveel mensen zich aange
sloten ais een jaar tevoren.
Met sprongen groeide de ver
eniging. Het eerste lustrum kon
«ovierd worden in de Juliana-
r i*k te 's-Gravenhage (de wijk-
En nu de Jubo.
Door het vele interessante dat
de geschiedenis van de N.C.R.V.
biedt, zouden we haast verzui
men iets -te vertellen van de
plannen, welke men heeft voor
de jubileum-ontmoeting, kort
weg Jubo genoemd. De organi
satoren meenden, dat de Twee
de Pinksterdag wel zeer geschikt
was voor dat doel. Allengs werd
het park Sonsbeek te Arnhem
gecharterd. Zoals men weet is
dit een fraaie ruimte vlakbij het
centrum van de stad en voorzien
van een bos- en weideafdeling.
Onder de bomen van het Sons-
beekdal zal men op de morgen
van Tweede Pinksterdag kunnen
luisteren naar de feestrede van
mr A. B. Roosjen, voorzitter van
de N.C.R.V. Ook andere vooraan
staande figuren zullen daar het
woord tot de feestvierders rich
ten. Doch voor alle dingen wil
men dank brengen aan God. On
geveer tienduizend zangers en
speellieden zullen onder leiding
van kapitein Rocus van Yperen
van de Koninklijke Militaire Ka
pel, welk ensemble meekomt, de
massazang ondersteunen. Het
danklied „Lof zij de Heer" wordt
de kern van die morgen.
In die bijeenkomst zal tevens
het jubileumgeschenk zijn be
stemming krijgen; het bestaat uit
de resultaten van de werfaetie
voor nieuwe leden en wordt
door fleurig uitziende jongeda
mes aangeboden.
De middagsamenkomst ver
meldt een demonstratie van zes
duizend gymnasten, voorafge
gaan door duizend man tamboers
en pijpers en gevolgd door mu
ziekcorpsen. Dat geschiedt op
het weideterrein. Daarop volgt
een vlaggenparade, een défilé
waarin naast nationale en N.C.
R.V.-vlaggen de gemeentevlag'
gen uit alle provinciën worden
meegevoerd.
I Nog een paar grote getallen;
in het dal van Sonsbeek worden
40.000 zitplaatsen aangebracht,
op de feestweide 20.000; in to
taal werken 20.000 mensen aan
de Jubo mee.
Arnhem in feesttooi.
Een deel van het décor van het openluchtspel.
Sonsbeek kan al die duizenden
makkelijk verwerken en biedt
zelf door watervallen en fontei
nen voldoende verpozing. Daar
naast worden in de vrije uren
gondelvaarten georganiseerd.
Harmonie- en fanfarecorpsen
gaan spelend over de terreinen.
Midden in de grote vijver wordt
een eilandje gebouwd waarop
het ensemble „Vrij en Blij" zijn
lustige Bedjes iaat horen.
I Hoogtepunt van het middag-
feest is het openluchtspel „Gro
ter dan koningen", ontworpen
en geregisseerd door Dirk Verèl.
In dit spel wordt een episode uit
de geschiedenis van Assyrië tij
dens koning Sargon in beeld ge
bracht. Strijdwagens, ruiters,
voetvolk, kamelen en lama's
maken deel uit van het schouw
spel. De bedoeling is om de
macht van Assyrië te stellen te
genover Israël, doch daardoor
weer te laten blijken hoe ook de
machtigsten der aarde moeten
buigen voor God, Die groter is
dan alle koningen.
Na dit spel, dat gezien wordt
tegen de achtergrond van een
geweldig décor, spreekt prof. dr
H. A. Édelkoort, 2e voorzitter
van de N.C.R.V. het slotwoord.
De Jubo zal dan ten einde we
zen, maar de feesteBjkheid niet.
I Want de Arnhemse stadspoorten
en singels zullen geïllumineerd
worden en alle fonteinen krij
gen verlichting. Een "militaire
taptoe op het Velperplein en een
vuurwerk op de weide van
Sonsbeek krijgt de stad cadeau
van de N.C.R.V.
Stellig zal Arnhem er wel
bij varen! Want 100.000
mensen verschaffen niet en
kel moeite al is het ver
keersprobleem een puzzle
van belang doch ook in
komsten.
Voor Arnhem betekent de
Tweede Pinksterdag heel
wat. Maar voor de N.C.R.V.
nog meer. Want zij hoopt
veie blijken te ontvangen
van waardering en liefde, die
men de 25-jarige vereniging
toedraagt.
Eigenaar komt nog steeds niet opdagen.
Het zal omstreeks Kerstmis '46 geweest zijn, dat plotseling een
Portugese schoener de Nieuwe Waterweg binnenvoer en te Rotter
dam in de Parkhaven ligplaats nam. Een typisch oud schip overi
gens, nog uitgerust met imposante zeilen, maar in het bezit van
een vrij krachtige motor. Deze „Khaina Santa Izabel", behoorde
toe aan een reder in Lissabon, althans zo werd aangenomen. Het
schip had een lading hout in en die werd dan ook prompt afge
leverd.
Maar de schoener, die lang
zamerhand de bijnaam kreeg
van „Het spookschip de VUegen-
de Hollander", maakte weinig
aanstalten om weer zee te kie
zen. Een der Portugese heren
verbleef lijdelijk aan de wal en
voerde daar nogal geheimzinni
ge besprekingen, terwijl op de
schoener zelf nu en dan naar de
wal werd getuurd als om na te
gaan, in hoeverre politie en dou
ane een oogje in 't zeil hielden.
Direct na Nieuwjaar werd
echter de tros losgemaakt en
koers gezet naar Dordrecht. Wat
wilde men eigenlijk? Het bleef
een zonderling geval en bet mys
terie werd nog groter, toen niet de
kortste route naar Dordt werd
gekozen, maar men „buitenom"
ging, d.w.z. ter hoogte van de
Botlek de Oude Maas invoer.
SMOKKELWAAR.
Ongeveer bij de Spijkenisser-
brug lag reeds een lichter te
wachten. Die kwam langszij,
waarna met bekwame spoed la
ding werd overgeheveld. Naar
later bleek een niet onbelang
rijke partij smokkelwaar: 200
kisten cognac en portwijn, gro
te hoeveelheden textiel voor
herencostuums en winterjassen,
voorts ondergoed, overhemden
en dekens, meer dan 50 paar
schoenen en bijna twee millioen
Amerikaanse sigaretten.
door
PIET VAN DAMME.
Plaatjes van
JAAP NONNEKES.
O
Natuurlijk waren die
twee mannen Hoekstra en
baas Hooi van Gras. Ze
zagen allebei de veren
wagen op de pont staan.
„Dae gaet de dief", riep
looi van Gras. „We bin-
ne net te laet!" Hoekstra
begon te zwaaien en te
roepen, dat de veerman
terug moest komen.
„Laet ze mar roepen
'oor", zei de veerman.
„Terug gaen doe 'k nie.
Daer is 't vee te werm
voó!"
Pier keek eens om naar
de mannen aan de oever.
Tot zijn grote schrik zag
hij, dat het Hoekstra en baas Hooi van Gras waren. „Sapper-
dekoekoek'zei Pier. „Noe 'ebbe ze d'r een politiezaakje van
gemaekt. Dat ziet 'r lillijk voó m'n uut."
Toen Hoekstra en baas Hooi van Gras bemerkten, dat hun
zwaaien en roepen niets hielp, gingen ze het wachtlokaaltje
maar binnen.
„We hebben niet veel geluk", zei de veldwachter. „Maar we
zuilen hem wel krijgen, die lelijke spitsboef en dan is hij nog
niet gelukkig."
Nauwelijks was de overlading
achter de rug, of ieder ging zijns
weegs, de lichter naar onbeken
de bestemming, de schoener
naar Dordrecht. Doch daar was
voor de „Rhaina Santa Izabel"
toen niet veel meer te zoeken,
hetgeen wel bleek uit het feit,
dat ze later weer in Rotterdam
opdook.
DE DRAAD.
Maar een dag na de mysteri
euze overlading hielden contro
lerende C.C.D. ambtenaren bij
het Wassenaarse viaduct twee
vrachtauto's aan. volgeladen met
de sigaretten.
Deze aanhouding leidde ertoe
dat men naar de „draad" ging
zoeken. En het begin ervan bleek
te zitten in „het spookschip". De
in Rotterdam opererende Portu
gees werd in een pand aan de
Witte de Withstraat opgespoord,
maar daarna....
Het is een eigenaardige ge
schiedenis geworden. De schoe
ner was in charter verhuurd aan
een of andere Portugees, maar
toen de massale smokkel een
maal was ontdekt, bleef niet al
leen de ontvanger van de goede
ren zorgvuldig achter de scher
men, maar ook de vraag, van
wie nu eigenlijk de schoener
was, werd niet geheel tot klaar
heid gebracht. Het enige dat men
wist was, dat Hammerstein's re-
derijbedrijf N.V. die overigens
geheel buiten de smokkelaffaire
stond agente van het schip
was geworden op verzoek van
een zekere De Ameide Gil te
Lissabon.
NOG VREEMDER.
Zo lag de schoener sinds jaar
en dag en ook thans nog
in de Waalhaven. De firma Ham-
merstein liet in die tijd op ver
zoek van haar opdrachtgever
reparaties en vernieuwingen uit
voeren, betaalde iedere dag lig-,
haven- en bewakingsgeld, schoot
gages voor enz. Dit was zoetjes
aan opgelopen tot een som van
ongeveer 10.000 gulden. Toen het
echter op teruggave van dit be
drag aankwam, gaf de z.g. eige
naar niet thuis. Nog vreemder
werd het, toen de Rotterdamse
agente haar opdrachtgever De
Ameide Gil te Lissabon in rech
ten tot betaling wilde dwingen
en deze vanwege de smokkel-
affaire? zich ter terechtzitting
niet eens liet vertegenwoordigen,
zodat de vordering bij verstek
I werd toegewezen.
I Het gevolg is nu, dat „het
spookschip" krachtens vonnis
van de Rotterdamse rechtbank
op 20 April a.s. bij executie zal
worden verkocht. Zal het dan in
minder avontuurlijke handen
overgaan of komt er als deus ex
machina een ander opdagen, die
beweert in feite de eigenaar te
zijn en proberen zal de execu
toriale verkoop te verhinderen?
Wolfsburg, een stadje in de
omgeving van Brunswijk, geldt
thans als „de hoofdstad der be
weging" Bij de gemeenteraads
verkiezingen van November '48
behaalde de Deutsche Reclits-
partei" er 17 van de 25 zetels.
Sinds is een oud-S.A.-hoofdman
er de onbetwiste Führer. Hij
lokt „betrouwbare elementen'
naar Wolfsburg. De kameraden
marcheren er in gesloten gele
deren en het bekende refrein:
„Denn heute gehort uns
Deutschland und morgen die
ganze Welt" schalt er door de
straten.
Bezuiniging mogelijk.
Zuinigheid bij het Overheidsbe-
heer is geboden. Ten deze kan nog
héél wat geschieden'. A. Witzel
doet in „het Orgaan" van de Ned.
Chr. Bond van Overheidspersoneel
uit de doeken, dat er b.v. ten aan
zien van de door de rechter opge
legde boetebetalingen het nodige
te vereenvoudigen valt. Wij lezen:
„In plaats de inning der geld
boeten in eigen hand te houden,
hetgeen veel eenvoudiger zou zijn,
is hiermede de ontvanger der di
recte belastingen belast, die daar
voor een aparte administratie
moet voeren en aparte ambtena
ren moet aanhouden!
Voor de inning van een geldboe
te zelfs van een bedrag van
10.50! worden nu vier verschil
lende overheidsinstanties aan het
werk gezet, t.w. de griffie, het
parket, het belastingkantoor en
de belastinginspectie! Deze 4 in
stanties zouden zonder een enkel
bezwaar tot 2 kunnen worden te
ruggebracht, met name de griffie
en het parket.
Nader uitgewerkt werd de mo
gelijke nieuwe loop van zaken dan
aldus:
1. Het betaalkantoor wordt
ook met betrekking tot de geld
boeten uitsluitend de griffie;
2. Analoog aan de reeds be
staande toestand ten aanzien van
de opgelegde schikkingsbedragen,
zendt het parket de tot geldboe-
te veroordeelde personen in de
vorm van een girobiljet een boete
formulier toe.
3. Slechts van de niet-betaalde
vonnissen wordt aan het parket
een extra-vonnis afgegeven.
Door deze methode zou een gro
te vereenvoudiging worden ver-
kregen; zij betekent immers twee
instanties minder! De administra
ties der parketten zou dan prac-
tisch weinig behoeven te worden
veranderd".
Hier is nu een bezuinigingsob
ject aanwijsbaar, dat met geringe
moeite zó maar voor het grijpen
ligt'. Maar ofschoon reeds een uit
gewerkt voorstel ten deze aan het
ministerie werd aangeboden,
waardoor niet alleen vlugger,
maar ook veel goedkoper kan
worden gewerkt, gaat het oude
systeem rustig en ongestoord zijn
gang
Van 't innen van twee kwartjes
maakt men misschien wel twee
tientjes onkosten.'
Zou zoiets waanzinnigs bij een
particulier bedrijf ooit gebeuren?
In de „Galerie Charpentier" te
Parijs is een tentoonstelling ge
opend van de 71-jarige Nederland
se schilder Kees van Dongen, die
in 1929 de Franse nationaliteit
aannam. De expositie omvat doe
ken van 1894 tot 1949.
Churchill te Boston.
Wij lezen in de „Maasbode":
Een deel van de radiozendtijd
van de Vara wordt door een me-
dicus benut om propaganda te
Winston Churchill heeft in een rede te Bos- maken voor tegennatuurlijke
ton verklaard, dat Europa reeds enige tijd praktijken in het huwelijk, die
communistisch zou z\jn geweest en Londenreeds tot een volkskanker zijn
onder een bombardement zou liggen, indien geworden, welke de geestelijke
Amerika de atoombom niet zou bezitten. Hij en lichamelijke gezondheid van
beschuldigde veertien mannen inghet Krem-tal van gehuwden steeds dieper
lin er van honderden duizenden mensen in be- dreigt aan te vreten,
dwang te houden en naar wereldheerschappij Met ernst dienen bevoegde
te streven. j autoriteiten zich af te vragen, of
Het ineenstorten van China noemde hij de eeri dergelijke propaganda
ernstigste ramp sinds de overwinning in we-^an niet-katholiek standpunt
reldoorlog nummer twee. Zij was veroorzaakt j t>esc"°uwd wel toelaatbaar
door de „communistische aanval en intrigue".heten. Werd niet jaren ge-
Het absorberen van China en Indië in een doorf^den op advies van de toenma-
het Kremlin beheerst communistisch impe-1 regering, aan een bond die
rium zou onnoemelijk leed en bloedvergieten nie^ de verbreiding van
over acht a negenhonderd millioen mensen 1doeen, als door de betrokken
brengen. radio-medicus ontvouwd, onledig
„Wij zien ons thans tegenover iets geplaatst, I\ieId, de koninklijke goedkeu
dat even slecht is als Hitier, doch in sommige opzichten mach- j rinS geweigerd, kennelijk op
tiger". „Achter het Kremlin", zo vervolgde hij, „met zijn zende- Srond van het feit, dat een der-
lingen in ieder land als vijfde kolonne, stond het grootste leger van gelijke propaganda in strijd werd
de wereld, in de handen van een regering, die imperialistische S^chl met het zedelijk belang en
expansie nastreeft, zoals geen tsaar of keizer ooit gedaan heeft." ^us me* waarachtig welzijn
van het Nederlandse volk?
In het bestek van een dagblad
valt bezwaarlijk op détails van
's dokters betoog in te gaan. Voor
een enkele passage daarvan me
nen wij echter een uitzondering
te mogen maken. Deze genees
kundige die notabene zenuw-
„HET OOSTEN OP DKIFT".
De wraak der geschiedenis.
Bij Kok te Kampen is versche- van de Oosterling en deswege de ai*ls is stelde abortus provo-
nen een boekje van de bekende dragers van het Overheidsgezag, caths en sexuele abstinentie als
zendingsman ds J. A. C. Rullman, die hun roeping verstonden, als- „twee uitersten tegenover el-
onder de titel „Het Oosten op ook de Zending en Missie met een kaar en aaide „beide in ge.ijke
op drift". voortdurend protest en met ruwe ma^ ongewenst' te achten.
De schrijver behandelt daarin critiek lastig vielen. Iedereen be-1 -n "'t deze opvatting voort-
de ontwikkeling van het saeeulari- weert nu van koloniale neutrali-1 vloeiende conclusie was derhal-
satie-proces* in het Oosten en de teit genezen te zijn. Nu, in een v.e: °'J ongewenstheid van ge-
taak, die hierbij op de Kerken van
het Westen rust.
Dat gedeelte, waarin hij handelt
over de wraak der geschiedenis,
laten wij hier volgen.
Het is gebruikelijk in de krin
gen van de godsdienstlozen de
waarde van de godsdienst en de
zedelijke bindingen voor anderen
te erkennen en te waarderen. De
autonome vrijheid, die men als
recht voor zichzelf opeist, kan
men voor anderen een gevaar ach
ten. Daartegen wordt waarschu
wend de stem verheven en liet
pleidooi voor het ontzien en liet
respecteren van de godsdienst
wordt gevoerd.
Dat merkwaardige verschijnsel
heeft zich ook in het Oosten voor
gedaan.
Het waren juist de verwereld-
lijkste dragers van de Westerse
beschaving, die zich opwierpen als
de advocaten voor het ontzien van
de godsdienst der Oosterlingen.
Tegenover Zending en Missie
stonden zij onverschillig, onsym
pathiek, vaak zeer bepaald vijan
dig. Als fanatisme werd aan de
kaak gesteld die dwaze bekerings
ijver. En de eentonige vermaning
werd gehoord: „Laat die mensen
toch in hun godsdienst, waarin zij
gelukkig zijn".
Het was een merkwaardig plei
dooi uit deze mond; mensen die de
godsdienst als waardeloos voor
eigen leven verachtten en zich
dienovereenkomstig gedroegen,
voerden het pleidooi voor het be
houd van eigen godsdienst en cul
tuur der Oosterse millioenen.
In het politieke beleid werd
neutraliteit gehandhaafd. Dat was
ook noodwendig voor een over
heid, die millioenen moet regeren,
die andere en onderling zeer ver
schillende godsdiensten aanhan
gen. Maar deze neutraliteit werd
vaak zo eenzijdig en krampachtig
gehandhaafd, dat zij voorkeur
leek voor de niet-Christelijke gods
dienst. De groep van, waarlijk
Christelijke Nederlanders heeft
zich hierover vaak pijnlijk ver
baasd. Maar zij niet alleen. Ook
de Oosterse wereld begreep dit
niet en waardeerde hetevenmin.
Maar dat dit ondermijnend werkte
voor het respect jegens het Chris
tendom is duidelijk.
Het was uitermate verwarrend,
te zien, hoe aan de Zending aller
lei belemmering in de weg werd
gelegd. Toelating der Regering
was nodig en bepaalde gebieden i
bleven tot het laatste toe voor de I
Zending gesloten. Het gaat er nu
niet om deze regeringsmaatrege
len te beoordelen nog minder te
veroordelen. Maar dit aUes had
een verbijsterend effect en de ver
warring en het misverstand ste
gen ten top, wanneer men op
merkte, hoe hetzelfde Gouverne
ment met royale hand Zendings
scholen en ziekenhuizen subsidi
eerde.
Ook culturele overwegingen
leidden tot verzet tegen Zending
en Missie. Om Bali bijvoorbeeld
is een strijd gevoerd, die ons nog
vers in het geheugen Bgt. Felle I
pleidooien werden gehouden tegen i
het indringen van het Christen-1
dom. Bali moest een godsdienstig 1
en cultureel reservaat blijven.
Zending en Missie mochten geen
toegang krijgen, maar niemand
dacht er aan dat het neutrale on-1
derwijs, de bioscoop en de Ameri
kaanse touristen ernstiger aanval j
betekenden op dit godsdienstig en
culturele reservaat.
Dan zwijgen wij nog geheel van
de minderwaardige neutraliteit j
bij velen, die zich zonder meer
verzetten tegen eike opheffing
oorlog verandert er veel en mis- zinsuitbreiding geen abstinentie,
schien zijn sommigen genezen, maar gebruikmaking van anti
maar toen de oorlog begon, waren conceptionele middelen,
velen nog doodziek aan dezeHoe lanS zal een dergelijk er-
kwaal. j gerniswekkend optreden voor de
Van hoog tot laag heeft de ge- ten nutte van het volk bedoelde
saeculariseerde Westerling in In-1 openbare radio nog toegelaten
dië geen profeet willen zijn van l worden? Is hier een beroep op
eigen levens- en wereidbeschou- de vrijheid van meningsuiting
wing. 1 n°g wel verdedigbaar?
Hij propageerde haar zijns on-
danks waar hij ging, wat hij deed Examens boekhouden en
of naliet, door zijn voorbeeld, door
zijn neutrale onderwijs, door zijn' handelscorrespondentie,
techniek, door zijn arbeid, door De Nederlandse Associatie
zijn vermaak, door heel zijn ie- voor Practijkexamens heeft d«
vensgedrag; profeet tegen wil en data voor de a.s. examens al!
dank; missionaris van de nieuwstevolgt vastgesteld:
en de gevaarlijkste pseudoreligie,Examens Boekhouden en Han*
waarmee het Christendom in het1 delseorrespondentie overdag o4
Oosten wordt geconfronteerd: het 14 en 15 Juli; des avonds op 20,
Saecularisme. I 21 en 22 Juni.
Als deze zelfde gesaeculariseer- f Examen Mod. Bedrijfsadmini-
de Westerling de onheilvolle ge- stratie op 14 en 15 Juni.
volgen van dit proces ziet en De mondeling! examens
daarover klaagt, dan vvete hij, dat Spreekvaardigheid in ds vreem-
zeker hij niet het recht heeft tot de talen zullen in Mei plaats
enig verwijt. Hij kan alleen zich- vinden.
zelf beschuldigen. De geschiedenis
heeft wraak genomen.
Saecularisatie-verwereldlijking.
De data van de eindexamens
der Handelsavondscholen met 5
jarige cursus zijn gesteld op 20,
21 en 22 Juni.
Gasexplosie in Den Bosch»
Door een defect van de bad-
geyser stroomden Donderdag- j
middag 'in een perceel van de
heer B. aan de Vughterstraat in
's-Hertogenbosch de badcel en
de gangen van het huis vol gas.
Een lid van het personeel dat
een onderzoek instelde had de
onvoorzichtigheid een lucifer
aan te steken, waarop een he
vige explosie volgde. Vele rui
ten werden versplinterd en zelfs
de muren werden beschadigd.
Ekele inwoonsters liepen boven- J
dien brandwonden op in het ge
zicht. -
De actio van de Franse regering
tot verhoging Van het geboorte
cijfer door belastingverlaging en j
gezinstoelagen doet haar invloed1
gelden: in 1946 waren er 299.350
meer geboorten dan sterfgevallen,
in 1947 was dit cijfer 329.566.
Ziektetoestand van de
bodem?
Het wil niet best meer met de
peulvruchten in ons eigen land,
Vooral de groene erwten, maar
ook de stambonen vertonen een
bedenkelijke zwakte, waarover
we niet licht mogen denken. In
sommige streken van het land is
de teelt van erwten zelfs totaal
onmogelijk geworden. De oorzaak
daarvan is nog steeds niet be
kend.
Nu is een der merkwaardigste
verschijnselen, dat in deze gebie
den de erwten geen wortelknolle
tjes meer vormen. Zoals men
weet, komen deze knolletjes bij
alle vlinderbloemige planten voor;
het zijn kolonies van bacteriën,
aie met de planten samen-leven
en voor deze planten groot voor
deel opleveren. De vlinderbloemi
ge gewassen hebben de bacteriën
zo hard nodig, dat zij slecht groei
en op grond, waar da stiktofbin-
dende bacteriën niet voorkomen.
Daarom worden dan ook nieu
we gronden, zoals ontginningen,
eerst geënt met reinculturen van
deze bacteriën als men er peul
vruchten of klavers op wil ver
bouwen. Op oudere gronden ls
dat niet nodig, omdat daarin de
wortelknolvormers In voldoende
mate aanwezig zijn. Wanneer nu
de erwten ook op de oude grond
geen wortelknolletjes vormen,
wijst dit erop, dat deze bacterie
door de een of andere oorzaak
in de teeltaarde niet meer kan
leven. Wat die oorzaak is, weten
we nog niet, maar het is zeer
waarschijnlijk, dat we de reden
van de mislukking van de erw
tenteelt kunnen vinden in deze
oorzaak van het verdwijnen van
de wortelknolbacteriën.
Het ligt voor de hand, dat men
hierbij in de eerste plaats denkt
aan de achteruitgang van de
structuur van de grond, die de
deskundige op dit gebied, ir Cle-
veringa, toeschrijft aan de ver
waarlozing van de organische be
mesting (stalmest, compost,
groenbemesting, enz.). Wij plegen
in feite nog altijd roofbouw op
onze grond, aldus is zijn theorie,
ondanks zware bemesting met
kunstmest. In de vorm van kunst
mest geven wij de grond wel weer
de hoeveelheden „dode stof" te
rug, die de planten voor hun op
bouw gebruikt hebben, maar bij
het groeiproces gaan voortdurend
organische stoffen verloren. Ook
de bewerking is een van de oor
zaken, waardoor de humusvoor-
raad sneller wordt afgebroken dan
opgebouwd.
Doch juist die humus is zo on
misbaar, omdat deze stof de voe
dingsbodem vormt voor de tal
loze bacteriën en andere micro
organismen, die voor de kring
loop van de stoffen zorgen. Wat
zich in de teelaarde afspeelt, is
een veel ingewikkelder proces,
dan men vroeger meende. Niet al
leen het vastleggen en weer vrij
maken van plantenvoedende stof
fen wordt erdoor bepaald, maar
ook de kruimelstructuur van de
grond, het vasthouden van vocht,
het al of niet aanwezig zijn van
groeistoffen, enz. Deze groeistof
fen hebben weer Invloed op het
kiemen, wortelen en ontwikkelen
der gewassen, en bovendien ko
men er vele stoffen voor, die naar
men vermoedt, van invloed zijn
op de weerstand van de planten
tegen ziekten en insecten.
Maar wij weten nog niet welke
deze laatste stoffen eigenlijk ziji
en ook niet, wat hun aanwezig»
heid bepaalt en wat hun ultwer*
king precies is.
De oplossing is er nog lang
niet, maar het geval met de erw
ten wijst toch wel sterk in de
richting van ziektetoestanden van
de bodem.
De landbouwwetenschap staa1
hier voor een nieuw en btfna on
afzienbaar terrein, maar het lijdt
geen twijfel dat daarop niet al
leen dankbare resultaten kunnen
worden bereikt, maar zelfs resul
taten, die beslissend kunnen zijn
voor ons landbouwbedrijf, voor
onze voedselvoorziening en dus
voor de gehele samenleving.
Onrustbarende mededelingen.
Blijkens het Voorlopig Verslag
van de Tweede Kamer over de
begroting Overzeese Gebiedsdelen
waren sommige leden in hoge ma
te verontrust door de toenemende
Amerikaanse economische invloed
in Indonesië.
Zy constateerden, dat het Ame
rikaanse grootkapitaal door mid
del van zijn trusts aldaar een ex
orbitante macht oefent. Zü maaje-
ten er op opmerkzaam, dat tal van
petroleumbronnen en -raffinade
rijen in handen zün geraakt van
het concern-Rockefeller, en dat de
totale oppervlakte van de Ame
rikaanse rubberplantages in In
donesië ongeveer 1 milBoen acres
bedraagt. Het grootste deel ervan
zou zich bevinden in handen van
de Goodrich Rubber Company en
de United States Rubber Compa
ny.
Bovendien zouden, naar verluidt
Amerikaansè rubberfabrieken de
gehele voorraad rubber van Ne
derlandse plantagehouders opko
pen. De Amerikaanse trusts zou
den de kopermünen op Su
matra, Borneo en Nieuw-Guinea
hebben bezet en tin en lood uit
Banka en Billiton uitvoeren.
De Amerikaanse luchtmacht
maakt, naar de hier aan het
woord zijnde leden ter 'ore was
gekomen, cartographische explo-
1 raties in Indonesië, niet slechts
met militaire oogmerken, doch
ook uit economische overwegin
gen.
De Amerikaanse investeringen
in Indonesië zouden van jaar tot
jaar toenemen. In 1946 bedroegen
ze nog slechts 10 van alle bui
tenlandse investeringen aldaar;
thans zou dit percentage zijn ge
stegen tot 40, hetgeen het dub
bele bedraagt van de Britse en
2 te keer zoveel als de Nederland
se investeringen".
Aan de regering werden hier
omtrent uitvoerige gegevens ge
vraagd.
ZALM BIJ DE AFSLUITDIJK.
De visser P. Kuiper heeft aan
de afsluitdijk nabij Zürich in een
zijner fuiken een zalm aange
troffen. De vis woog 20 pond.
