Het C.J.M.V'Werk in Zeeland groeit nog
steeds.
Is de geestelijke belangstelling aan
het vervlakken
Onze militairen vragen een offer va i
Protestants-Christelijk Nederland.
Een Duitse stad is Pools geworden.
Schooltandartsendienst te Haamstede dit jaar
in werking.
Ontspanning trekt.
Een half millioen is nodig.
De koe kwam in de zitkamer. !kenni,s.,gemaakt; "oe het fhter
Twee dokters en zeven ver
pleegsters ontvoerd.
Gemeenteraad besprak be
groting 1949.
Communisten in China
melden successen.
Willem de Zwijger-Stichting.
Belangrijke uitgaven.
In Joure wonen de laatste Friese
klokmakers.
Waarom óe textiel nog niet
vrij komt.
Riu deft T)c&aLe>c
w
Woensdag 2 Maart 1949
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 4
Het is een verheugend verschijnsel, dat het werk van het
Christelijke Jongemannen Verbond in Zeeland nog steeds groei
ende is. Zowel het aantal afdelingen breidde zich uit in het
afgelopen jaar uit als ook het aantal jongensclubs. Dit blijkt
uit de jaarverslagen van de secretarissen der Prov. Commissie
en de Prov. Jongenswerk-Commissie.
Er bestaat echter een gevaar, dat de belangstelling gaat ver
vlakken.
Het is opmerkelijk, dat wan
neer bijeenkomsten in groter
verband worden georganiseerd,
de belangstelling voor vergade
ringen waar de geestelijke zijde
van hst werk wordt besproken,
achteruit gaat. En wel in zo
danige mate, dat dit min o£ meer
zorgen baart. Zodra echter het
element ontspanning een rol
gaat spelen op dergelijke bijeen
komsten, kan overal op grote
deelname worden gerekend. Het
is eigenaardig, dat dit verschijn
sel zich niet alleen voordoet op
Walcheren, doch ook op de an
dere eilanden waar z.g. ring-
bijeenkomsten werden georgani
seerd. Het zal voor de diverse
besturen geen gemakkelijke
taak zijn om hier een uitweg te
vinden, die allerzins verant
woord is. Overal in de provin
cie echter schenkt men grote
aandacht aan dit probleem en
vooral de bondssecretaris voor
Zeeland, de heer J. C. Gordeau,
zal trachten door zijn bezoeken
een uitweg te helpen vinden.
IN DE KINGEN.
De ring Goes en omstreken
kon in 1948 een nieuwe afdeling
begroeten, n.L die te 'sHeeren-
hoek. Er wordt door deze ring
een regelmatig contact onder
houden met de Meisjesverenigin
gen, waarvan de resultaten de
diverse gecombineerde vergade
ringen zijn. Wat het jongens
werk betreft besteedt men hier
evenals elders veel aandacht
aan de leiderstraining. Op Schou
wen geeft een tweetal afdelin
gen nogal zorg, doch overigens
zijn daar flinke verenigingen.
In ringverband is men zelfs ge
komen tot uitgave van een ring-
blad, dat het onderling contact
buiten de diverse ringvergade-
ringen levendig houdt. Het jon
genswerk gaat hier moeizaam,
doch er zitten daar enkele har
de werkers, zodat men toch kan
spreken van een stijgende lijn.
Ook 't C.J.M.V.-werk op Wal
cheren staat in het teken van
een volledig herstel. Bezien we
de verslagen, diè uit Walcheren
kwamen, dan kan men zeggen,
dat hier hard wordt gewerkt.
Keden tot grote dankbaarheid
geeft het feit, dat het zwaar
getroffen Westkapelle één van
de grootste verenigingen van
het eiland bezit, terwijl ook het
werk onder de jongeren krach
tig wordt aangepakt.
Drie nieuwe afdelingen wer
den kort na elkaar opgericht,
zodat bijna elke plaats een
C.J.M.V. heeft. Het jongenswerk
bloeit er al evenzeer en ook
ZEECWSCII-VLAANDEREN.
Het Zuidelijk deel van de
provincie vormt een apart hoofd
stuk in de geschiedenis van de
Prov. Conimissies. Eigenaardig
is het, dat Westelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen veel zorgen geeft,
terwijl in het Oostelijk deel het
werk bloeit.
In Oost kunnen nog wel en
kele nieuwe afdelingen worden
opgericht, doch daar waar af
delingen bestaan, geeft het werk
reden tot tevredenheid. De ring
West-Zeeuwsch-Viaandereri telt
slechts vier afdelingen, terwijl
er ook weinig jongenswerk is.
Evenals elders werd ook hier
de nodige aandacht besteed aan
de leiderstraining.
DE LEIDING.
Een groot probleem, waarmee
men zeker niet alleen in
C.J.M.V.-kringen heeft te kam
pen, is het vinden van geschik
te leiders. Weliswaar worden
overal leiderscursussen georga
niseerd, waardoor enigermate
wordt getracht deze zaak op te
lossen, doch ook dan is het nog
moeilijk geschikte personen te
vinden. Bovendien doet juist in
het jongenswerk de militaire
dienst veel afbreuk aan deze
training. Gelukkig, dat men
overal nog oude getrouwen
vindt, die bereid zijn de open
gevallen plaatsen te bezetten.
Zo is het C.J.M.V. in Zeeland
het nieuwe jaar weer ingegaan,
waarbij de P.C.-secretaris aan
het einde van zijn jaarverslag
zeer terecht opmerkte: „De op
dracht blijft, onze krachten zijn
klein, de taak zo groot. Niet
treuren echter over verloren
slagen, niet pochen op behaalde
successen, maar moedig en oot
moedig voorwaarts. Zij de uit
komst ook van dit jeugdwerk
onzeker, het doel is zekerder
dan wat ook ter wereld".
In de maand Maart zal het werk, dat in brede Protestants-Chris
telijke kringen in ons vaderland wordt verricht voor onze militai
ren weer in het centrum van de belangsteling staan.* Op Zondag 6
en Zondag 13 Maart zal in nagenoeg alle kerken een gave worden
gevraagd voor de gezamenlijke actie van het Protestants Interker
kelijk Thuisfront (P.I.T.), Nederlandse Militaire Bond „Pro Rege"
en de Christelijk Militaire Bond voor Oost- en West-Indië. Zij vra
gen een offergave voor de „jongens overzee", die ver van huis en
haard hun plicht vervullen en voor hen, die thans op hun taak
worden voorbereid. Zal het Protestants-Christelyk volksdeel 'n half
millioen gulden voor dit werk kunnen en willen bijeenbrengen?
Een half millioen! „Is dat nu
werkelijk wel nodig?", zal mis-ivang.en dan alleen een brief van
schien iemand zich afvragen. La- „thuis" of een boek. De clubhui
ten wij mogen antwoorden, dat dit zen dienen gezellig te zijn ingericht
bedrag werkelijk niet hoog is,z°dat zij er zich op hun gemak
ten, moeten zij wat te doen heb
ben met elkaar.
Daarom moeten zij meer ont-
wanneer men bedenkt, dat hier
van tienduizenden militairen zul
len profiteren. Weet u, dat fami
lieleden van milifairen, verenigin
gen en kerken thans ongeveer
t 2.500.000 per jaar uitgeven om
„iets" voor onze dienstplichtigen
te doen. En een groot deel van dit
bedrag gaat dan heen aan porti-
en verzendkosten. En deze kosten
zijn het juist, die door coördinatie
belangrijk omlaag zouden kunnen
worden gebracht.
Het P.l.T. heeft in het afgelopen
jaar prachtig werk kunnen doen.
Werk, waarom niet alleen wordt
gevraagd door de militairen zelf in
de eerste plaats, maar door de on
geveer 140 leger- en vlootpredi-
kanten. Zij weten uit ervaring,
wat onze jongens-in-dienst moeten
missen. Zij constateren dagelijks,
dat het vrije-tijds-probleem voor
velen inderdaad een probleem is.
Natuurlijk schrijven ouders,
vrouwen en verloofden regelmatig
en ontvangen de militairen in In
donesië veie blijken van medeleven
van kerkeraden en organisaties,
die ook lectuur zenden. Maar is
hier mocht men drie nieuwe dat genoeg? Neen, op geen stulc-
jongensclubs inschrijven. Jam- ken na, want zij vragen meer.
mer, dat een stad als Vlissingen Wanneer zij 's avonds in een mili-
over een zeer kleine kring be- tair clubhuis vertoeven, of ergens
schikt. op een vooruitgeschoven post zit-
mogelijk is, dat je, als je
(Van een correspondent)
Berlijn, Febr.
Breslau, de voormalige hoofd
stad van Silezië, heeft na de oor-
's avonds bij donker een huis
binnentreedt, slechts op een knop
behoeft te drukken om licht te
maken en dat het licht weer
vanzelf uitgaat, als je de boven-
log een grondige gedaantever- ste trap 0p de vierde verdieping
wisseling ondergaan. Niet alleen hebt bereikt, hebben nog niet
dat de stad nu Wroslaw heet, velen begrepen,
ook de bevolking is geheel an- j Wie uit zijn geboorteplaats Ko
tters. lomea een koe meebracht, ver-
De mannen lopen met hoge schaft haar onderdak in de zit-
laarzen en schapenvachten rond. hamer, omdat zij in Breslau zo
Op hun hoofd dragen zij mutsen achterlijk waren en in de huizen
van lams vel. De vrouwen zijn in geen koestal hadden. De mensen
grote omslagdoeken gehuld en Oosten begrepen ook niet,
„wa- waarvoor je naar een winkel
aan hun voeten hebben zij
linkis", vilten schoenen van moest gaan, als je iets wilde ko-
lornp model. Inplaats van auto s pen. De markt op straat is veel
ziet men nu de panjewagen met gezelliger en Wroslaw is nu in
kleine Poolse paardjes in de feite een grote markt geworden,
straten van de stad. Die nieuwe d.w.z. al te veel mag men er
inwoners zijn uit Podelië en1 zjcj1 njet van voorsteilen, want
Wolhymè afkomstig. Zij hebben een paar schoenen bijv. kost
hun eigen „sfeer meegebracht 6000 zloty, precies het bedrag,
en het voormalige Breslau lijkt een Poolse arbeider per
dan ook meer op een provincie- maand verdient. Een pond spek
stad in Centraal-Busland dan op kost 200 zloty. Veel kunnen de
een oude Duitse stad. Polen in Wroslaw dus niet kopen
Er zijn welhaast geen Duitsers
meer in Wroslaw. Van de 700.000
die voor de oorlog in Breslau
woonden, zijn er nog maar 1500
over. In 1948 toen de overheid
te Warschau de evacuatie van
alle Duitsers uit Breslau gelast
te, waren er nog ruim 100.000.
voelen. Zij moeten clubs kunnen
vormen om gezamenlijk vraag
stukken, die hen interesseren te
bespreken en daarbij nemen de
diepste levensvragen, dikwijls een
voorname plaats in. Elke leger-
predikant moet over een kleine
bibliotheek kunnen beschikken,
die naar de posten gaat en waar
uit elke militair zijn keuze kan
doen. En daarbij moeten de leger-
predikanten bijbels, dagboeken,
liederenbundels, goede lectuur
(niet alleen romans, doch ook boe
ken over geestelijk-zedelijke on
derwerpen) hebben. Hoe dankbaar
zijn de militairen niet, wanneer
zij bemerken, dat men met hen
medeleeft door het zenden van
rookartikelen, snuisterijen, enz.
Deze hulp nu aan de legerpre-
dikanten wil het P.l.T. géven, ter
wijl „Oost en West" speciaal voor
de clubhuizen zorgt, evenals „Pro
Rege" dit doet in ons land.
Helpt ons!
Het is de geestelijke verzorging
die thans een beroep doet op het
Protestants-Christelijk volksdeel
en roept: Helpt ons. Daarom
wordt straks een „offer" van u
gevraagd. Niet een gave, dcoh een
offer, d.w.z., dat de genoemde or
ganisaties er op rekenen, dat
Christelijk Nederland zich bewust
zal zjjn van zijn taak en roeping
tegenover hen, die in Insulinde
rust en orde handhaven en ten op
zichte van hen, die voor deze taak
worden voorbereid.
P.I.T., dat thans 550 plaatselijke
comité's telt, wil de arbeid van
ouders en kerken niet uit handen
nemen, doch stimuleren en zo ef
ficient mogelijk doen zijn. Elke
kerkengroep kan zelf bepalen, wat
zij voor het ingezamelde bedrag
wenst te verzenden; dus het is
niet zo, dat alles nu maar op een
grote hoop wordt gegooid en de
buit zo eerlijk mogelijk wordt ver
deeld. Hier kan gezamenlijk „iets
groots worden verricht", omdat
er gemeenschappelijk werk te
doen valt.
Het is toch niet goed te noe
men, dat b.v. een plaatselijke kerk,
die goed bij kas is, maar eventjes
dertig gulden per pakket uitgeeft
Voor haar militaire leden, waar
van ongeveer tien gulden voor
verzendkosten is bestemd (omdat
men nu eenmaal het geld wil ge
bruiken voor dit doel), terwijl an
deren niets ontvangen. Niet, dat
het deze jongens niet gegund is,
doch hier zou met overleg en wijs
beleid meer voor dit geld kunnen
worden gedaan.
In dit verband moge worden op
gemerkt, dat P.l.T. geen overkoe
pelingsorganisatie wil zijn, doch
uitsluitend hnlp en bemiddeling
wil verlenen. Eigen, persoonlijke
roeping blijft, maar ligt ook hier
niet een roeping ten aanzien van
Twee Nederlandse
stewardessen 'winnen inter
nationale klederdrachten-
wedstrijd.
te walen ei i,uB i uiin iuu «m, Op Schiphol arriveerden gister-
In' het begin moesten alle Duit- middag twee stewardessen van de <le naaste? Naast de plicht om
sers een^tte band dragen, nSar K.L.M., de dames Louise Dam en huisgenoten des gdoofs te steu-
toen bleek dat vrijwel geheel jMarie Louise Cefcoeur. Dit is op nen,ligt er ook een taak ten op-
Breslau met zo'n witte band ziehzelf niets büzonders, want er van anderen, to dlkwOJs
rondliep, word dit bevel spoedig kooien dagelijks wel meer stewar- \Vü^'e"
ingetrokken. j desen op Schiphol aan. Het bijzon- de liefde tot de medemensen.
Stelselmatig werden Polen uit Jfere was echter, dat deze twee
het Oosten naar Wroslaw gezon- Nederlandse meisjes in Rome op
den zodat de stad in het begin oen internationale klederdrachten
van het jaar 278.000 inwoners wedstrijd de eerste prijs hadden
telde. Dit is naar verhouding niet weggesleept in hun Volendamse
veel, maar van de 30 millioen costuums. Het tweetal was zo
Polen hebben slechts 24 millioen trots °P haal' overwining, dat zij
de tweede wereldoorlog over- deze costuums nog droegen bij
leefd. Deze overlevenden zullen aankomst op Schiphol,
zich nu ook nog in de Oost-Duit- De wedstrijd was uitgeschreven
se gebieden vestigen, die door door liet Italiaanse ministerie van
ongeveer 10 millioen Duitsers luchtvaart.
moesten worden ontruimd.
Voor de eenvoudig mensen uit BEMOEDIGEND...
Wolhynië en Galicië betekende Van de tot dusver gebruikte
het leven in de grote stad een atoombommen kan geen enkele
hele sensatie. Maar nu zijn zij meer dan een vliegdekschip tege-
er aan gewend geraakt, dat zij lijk trefen, indien deze op meer
het water niet meer met een em- dan een mijl van elkaar verwijderd
mer uit de put behoeven te blijven, zo meent admiraal Blandy
scheppen, omdat nu het water te mogen besluiten uit de manoeu-I
uit- de muur komt lopen als men vres, die door de Amerikaanse j
een kraan open draait. Ook met vloot in de Carabische zee wor-,
de badkuip hebben zjj intussen 1 den gehouden. 1
Een groots gebaar.
Een van de mensen van de
verkeerspolitie in de Gelderse
hoofdstad ligt met T.B.C. in
een sanatorium te Laren, maar
zou eigenlijk naar Davos moe
ten worden uitgezonden. „Dat
is een millioen postzegels",
dachten zijn collega's en zij de
den een beroep op het Arnhem
se publiek en de bedrijven. Van
alle kanten stroomden de post
zegels toe. Een groots gebaar
maakte een bewaarder van het
huis van bewaring, die in 14
jaar tijds een collectie van niet
minder dan 93.000 stuks ver
zamelde, en die hij thans aan
de verkeerspolitie heeft ge
schonken als een bijdrage in de
actie.
Aneta seint uit Batavia, dat een
bende een overval gepleegd heeft
op het ziekenhuis te Toeren, be
zuiden Malang, en twee dokters
en zeven verpleegsters ontvoerd,
van wie niets meer vernomen is.
Aan de spoorljjn SoerabajaMa-
lang, die sinds de jongste aanslag
versperd was, zijn drie stations
gebouwen verbrand.
Sedert Zondag lopen de goede
rentreinen weer en men hoopt
einde dezer week de personentrei
nen weer in dienst te brengen. Op
de hellingen van de Willis heeft
een Nederlandse patrouille de re
publikeinse oud-gouverneur van
Oost-Java dr Moerdjari en ver
schillende zijner medewerkers ge
vonden. (De Willis is de plaats,
waar Tan Malakka en generaal
Soedirman gezamenlijk hun actie
voeren. Red.) Uit Semarang
wordt gemeld, dat de administra
teur van een suikeronderneming
nabij Pemalang is vermoord. Ook
In zijn nieuwjaarsrede bij de
aanvang van de gemeenteraads
vergadering deelde de voorzitter,
Jhr Roëll, mede, dat Haamstede
thans 1718 inwoners telt.
De gemeentefinanciën en de
huisvesting vroegen de grootste
zorg in 1948 en zullen naar het
zich laat aanzien, dat ook doen
in 1949. Verschillende belangrij
ke besluiten, die genomen wer
den in de acht gehouden raads
vergaderingen werden door de
voorzitter gereleveerd.
Voor de haven Burghsluis was
het een goed jaar. Er werden
4.447.738 kg. suikerbieten ver
scheept, waarvan de geldelijke
opbrengst f 6.618.71 bedroeg. Vo
rig jaar was dit f3495.83. Voor
de Tuinbouw en de Fruitteelt
het politieposthuis in die omgeving was het een redelijk^ goed jaar.
werd aangevallen, doch tevergeefs
Later werd daar een hadji beroofd
en vermoord.„Nabij Tjiandoer (W.
Java) werd een bekend Chinees
planter, hoofd van het Chinese
veiligheidscorps, door een goed ge
wapende bende vermoord. Nabij
Tjilitjap heeft een bende een aan
tal dessahuizen en een politiepost
verbrand. Ook is daar een politie-
jeep beschoten, waarbij een agent
het leven verloor. Nabij Ambawa-
ra vermoordde een bende twee
personen. Een aanval ener bende
op de theeonderneming Mala
bar (West-Java) werd afgesla
gen. Drie ondernemingswaehten
sneuvelden.
Een kwart millioen man regerings
troepen verloren.
Volgens de radio van Noord-
Sjensi hebben de communistische
troepen eer dan 200 millioen Chi
nezen „bevrijd" en 770 steden ver
overd. In een overzicht van de
communistische successen wordt
verklaard, dat de regeringstroe
pen in Januari meer dan kwart
millioen man troepen verloren.
Het merendeel hiervan had zich
aangesloten bij de volksbevrij
dingslegers om de strijd tegen het
nationalistische China aan te bin
den. Honderd generaals en kolo
nels en een grote hoeveelheid oor
logsmateriaal vielen in communis
tische handen, aldus de radio.
In Nanking heeft het ministerie
van verbindingen de hervatting
bekend gemaakt van postverbin-
De landbouw was minder roos
kleurig geweest, zei Jhr Roëll.
Het vreemdelingenverkeer ont
wikkelde zich gunstig. Kwamen
in 1947 970 personen kamperen,
in 1948 waren het er ongeveer
1500, die in totaal 11.000 ver-
blijfdagen boekten. De vacantie
sprijding moet het mogelijk ma
ken, het gebrek aan pensionac
commodatie in het hoogseizoen
te verminderen.
De bouw van duplexwoningen
zou zeer aan te bevelen zijn,
meende de voorzitter.
•Hij hoopte, dat dat oprichting
van de N.V. Vliegveld Haam
stede niet ver meer af zal zijn;
de onderhandelingen vorderen
goed.
Vervolgens werd na de inge
komen stukken een voorstel tot
verhuur van de gemeentewoning
Noordstraat 12 aangenomen.
Mej. E. T. Hoogkamp, onder
wijzeres aan de O. L. School
werd eervqj ontslag verleend.
Een verzoek om subsidie voor
de opleiding tot kleuterschool
onderwijzeres werd ingewilligd.
Voor het gemeente- en onder
wijzend personeel werd een ver
ordening aangenomen regelehde
de vergoeding van verplaatsings
kosten. Een verzoek van het be
stuur van de Christelijke school
om gelden voor herstel van de
oorlogsschade werd ingewilligd.
Besloten werd in overleg met
onderwijzend personeel der O. L.
School, de veranderde leermid
delen te vervangen en voor de
tijdens de oorlog verloren gega-
ne middelen nieuwe aan te
schaffen.
De invoering van het vak han
dingen met de door de communis
ten bezette gebieden. Ook post-j denarbeid op de school werd na
pakketten zouden worden aange- een korte discussie goedgekeurd,
nomen. Als proef zullen eerst de jon-
Gouverneur Lioe van de Centra- gens dit onderricht ontvangen
le Bank te Sjanghai verklaarde
dat de gouden joean de voornaam
ste valuta zou blijven.
De Bank zou de markt blijven
bevoorraden om de snelle stijging)
van de prijzen vangoeder en tegen
te gaan.
Het werk der Unesco in
Duitsland.
Op de tweede internationale
conferentie over de uitbreiding
van de culturele betrekkingen
tussen de Engelse zone van
Duitsland en de nabuurlanden,
hebben vertegenwoordigers van
de Unesco in Dusseldorp meege
deeld, dat zij de bezettende mo
gendheden verlof hadden ge
vraagd om in elk der vier be
zettingszones een Unesco-bureau
te openen. Met de militaire be
sturen der Westelijke mogend
heden was reeds een overeen
komst tot stand gekomen. De
Unesco wil in de eerste plaats
een uitwisseling van leermidde
len en boeken tussen de Duitse
onderwijsinrichtingen en de an
dere landen bevorderen.
Komend landbouw-overleg
tussen Nederland en West-
Duitsland.
Tijdens een conferentie tussen
de Stichting voor de Landbouw
en vertegenwoordigers der Duit
se landbouworganisaties zijn
voorlopige afspraken gemaakt
ter bestudering van vraagstuk
ken op het gebied van onder
linge productie- en marktorde
ning.
Het ligt in de bedoeling tot
overeenstemming te komen over
planmatiger productie in beide
landen op de gebieden van tuin
bouw (groenten, akkerbouw,
pootgoed en zaaizaad), fok- en
gebruiksvee, eieren en zuivel.
Reeds werd gesuggereerd in Ne
derland Duits pootgoed en zaai
zaad te vermeerderen.
en daarna de meisjes
Een en ander zal ongeveer
f 3000 vragen. Maar het is ook
hoog nodig.
De Jaarwedderegeling van de
secretaris werd goedgekeurd,
evenals een voorstel tot het ver
lenen van een bijdrage voor het
monument voor de gevalenen te
Renesse, die f 175.- groot is.
Overigens zag de heer van
Nieuwenhuize liever, dat een
collecte gehouden werd en geen
gemeentegelden voor dit doel be
schikbaar werden gesteld.
Het aan de gémeente toebeho
rende terrein weg Sluispad Vij
vertjes, destijds onteigend voor
aanleg van een weg zal verpacht
worden aan de tegenwoordige
gebruikers.
Het voorstel van het gemeen
tebestuur van Kerkwerve inzake
wijziging statuten Waterleiding
werd voor de helft door Haam
stede ondersteund.
Besloten werd de bouw van
een duplexwoning door een par
ticulier, over te nemen. Zulks
om geen bouwvolume verloren
te laten gaan. Enkele voorstellen
inzake Noodwoningbouw, Kas
geldlening voor financiering Ha
ven Burghsluis en woningbouw
leden der woningcomrnissie werd
waarna het presentiegeld van de
Zuidstraat werden goedgekeurd
vastgesteld op f 2.
Besloten werd tot deelname in
de aanleg en exploiatie van het
vliegveld. De voorz. wees er
hierbij op, dat het aanleggen
van vliegveld nog niet betekent
een geregelde luchtdienst der
K.L.M., maar dat er toch ge
gronde hoop bestaat dat er eer
lang een geregelde luchtverbin-
ding zal komen.
De heer de Bruine maakte van
de gelegenheid gebruik om de
voorzitter te danken voor het ve
le werk, dat hij inzake het vlieg
terrein heeft verricht.
De vergoeding per leerling
van de O. L. School werd vast
gesteld op f 16.32. De gemeente-
De Prot. interkerkelijke Wil
lem de Zwijger-Stichting, die be
oogt verdieping en versterking
der reformatorische beginselen
in ons volksleven, en daarmee
tevens verlevendiging van het
historische besef, verzocht ons
het volgende te plaatsen.
Mede in verband met de
rooms-katholieke actie en propa
ganda is het nodig, dat protes
tants Nederland zich telkens
weer bezint op de historie van
ons land.
Wij, protestanten, pretenderen
toch niet ten onrechte een
eigen beschouwing der historie
te bezitten, gebaseerd op de fei
ten uit het verleden.
Ruim een jaar geleden werd,
in overleg met een aantal voor
aanstaande figuren uit het L.O.,
besloten, dat de Stichting een
aantal brochures of schetsen zal
uitgeven ten gerieve van de on
derwijzers. De bedoeling is, dat
deze schetsen de onderwijzer stof
verschaffen voor het behandelen
van de Vaderlandse Geschiede
nis op de Christelijke School.
Een twintigtal historici van
professie waren bereid, hun me
dewerking te verlenen. Verschei
dene schetsen zijn in bewerking.
Een achttal kwam inmiddels ge
reed, waarvan er drie in druk
verschenen zijn: Dr D. Langedijk
behandelde: Mr C. Groen van
Prinsterer, de heer J. L. Struijk:
Gijsbert Karei van Hogendorp
en de latere Koning Willem I in
de Patriottentijd en Dr J. Bax:
Maurits en Oldenbarnevelt.
Zo spoedig mogelijk zullen er
meer in druk verschijnen. Het
geheel kan een verzameling wor
den, die een moderne bewerking
van onze hele historie in hoofd
momenten biedt."
De verschenen deeltjes maken
een uitstekende indruk. Bij het
behandelen van de Vaderlandse
geschiedenis, zullen deze boekjes
aan de onderwijzers goede dien
sten kunnen bewijzen. Het zijn
wetenschappelijk verantwoordde
schetsen, die de beschikbare
handboeken niet kunnen of mo
gen vervangen, maar die als
leidraad gebruikt, het Prot. Chr.
onderwijs ten goede kunnen ko
men.
Ook voor de jeugdverenigin
gen goede lectuur.
begroting 1949 lokte een drukke
discussie uit. Niet over de cij
fers, maar over het beleid als
zodanig.
De raadscommissie drong er
op aan niet buiten de posten ge
noemd in de begroting te gaan.
Tenslotte werd de begroting on
der dank aan de secretaris, de
heer C. v. d. Velde, voor het vele
werk, goedgekeurd met in ont
vangst en uitgaaf (gewone
dienst) f 187.472.99; onvoorzien
f4416.52. De kapitaaldienst in
ontvangst en uitgaaf f 75700.77.
De voorzitter deelde mee, dat
een bergplaatsje is aangebracht
voor de Noodwoning van de
heer Polderman. De plannen
voor de Schooltandartsendienst
zullen vermoedelijk nog 1949
Russische kolonels als
juwelendieven.
Twee Russische handelsvertegen
woordigers geëxecuteerd.
Twee Russische kolonels zjjn
doodgeschoten en 200 andere Rus
sen zijn gearresteerd na de ont
dekking van een reusachtige ju-
welendiefstal op het Berlijnse bu
reau van het Russische ministerie
voor Buitenlandse Handel, aldus
het onder Amerikaans toezicht
verschijnende blad „Der Abend".
Behalve goud, platina, en zes kilo
juwelen, omvatte de diefstal ge
stolen goederen ter waarde van
millioenen marken.
De dief, een Russische boekhou
der, ontkwam naar West-Duits-
iand. Twee van zijn superieuren,
ue kolonel Taropin en Grzinsky,
werden gearresteerd en „onmid
dellijk doodgeschoten". Kolonel
klaar komen, zodat deze dienstTaropin was de hoofdvertegen-
dan kan beginnen met de leer- woordiger in Duitsland van het
lingen der 1ste klasse. Het Russische ministerie van Buiten-
straatvuil zal tot compost ver- landse Handel. Kolonel Grzinsky
werkt worden. Er zullen weer was leider van de export-afdeling
twee stembureaux in de gemeen- van de Rasno, een Russisch han-
te zijn. delsagentschap in Duitsland, dat
In de aanleg van het sportter- goederen exporteert uit de Russi-
rein is stagnatie gekomen. Een sclie zone van Duitsland ter ver
kwestie met landbouwherstel krijging van dollars, Zwitserse
probeert men op te lossen. francs, staven goud en diamanten.
GROOTVADERS KLOK....
Reeds jaren zijn de Friese staart- se volkskunst. Het materiaal,
Aukklokken en de stoeltjesklokken j waarover zij beschikt, is omvang-
jver de gehele wereld bekend, l'nrijk en er wordt de laatste lijd
joure hebben verscheidene ge- heel veel gedaan om de oude mo-
jiachten gewoond, waar het ouae
ambacht van klokmaker overging
van vader op zoon.
Uit één van die geslachten stam
men de gebroeders Nanne en Sikke
de Vries, die nu te Joure de laat
ste Friese klokmakers zijn. In hun
ruime werkplaats hebben zij het
nog behoorlijk druk, want de
vraag naar cut speciale ambachts-
riunsiwerk blijft bestaan en boven
dien schijnen deze broers de eni
gen te zijn, die nu nog een oude
c riese klok vakkundig Kunnen re
pareren.
■Stoelljesklokkeu worden tegen
woordig niet meer gemaakt, maar
nog wef gerestaureerd. 'Te Sneek,
.a de koperdrjjverij van de gebboe-
aers DijKstra (ook een oud Fries
nandwerk) maant men nog wel
prachtig bewerKte kloKjes van tin,
die geïnspireerd zijn op de model
len van de oorspronkelijke stoel
tjes klokken.
De z.g. „schippertjes", die nu
vooral nog gemaakt worden, zijn
vooral voorbeelden van handwerk-
Kunst. In de werkplaats van de
beide laatste Jouster klokkenma
kers worden door een fraismachi-
ne en aan de draaibank de onder
deeltjes vervaardigd. Als materi
aal wordt geel koper (z.g. mes
sing) gebruikt. Vroeger georuikte
men weeksmeedijzer, maar dit is
niet zo duurzaam. Een echte Frie
se klok wordt niet met goudbrons,
maar met bladgoud beschilderd.
üp het eerste gezicht is goud
brons mooier, maar bladgoud
neeft de eigenschap, dat het in de
loop van de jaren mooier wordt.
Dan zijn er nog de versiersels, de
z.g. beeldjes. De voorstellingen
zijn meestal zinnebeeldig (de tijd,
de haan, geloof, noop en liefde,
e.d.) Verder krijgt elke Jouster-
klok het wapen van Joure mee.
Hoewel de Friese klokken nog
steeds op de oude wijze worden
vervaardigd, is er toch wel enige
verandering merkbaar. De oudste
tj pen, die niet alleen de tijd, maar
ook de datum en de stand van de
maan aangaven, ziet men weinig
meer. Men heeft zich bij de tijd
aangepast. Nog steeds is dit oude
ambacht lonend, maar het zal
moeten worden afgewacht, of de
laatste beide klokmakers het op
de duur zullen bolwerken.
Bij een oude Friese klok behoort
ook een klokkleedje van Friese
volkskunst. Deze kleedjes worden,
vooral ook deor het werk van de
„Foriening foar Frijske Folks-
kunst" tegenwoordig weer vrij
veel vervaardigd. De motieven
worden ontleend aan „letterlap-
pen". Dat er op dit gebied heel
wat te bereiken is (vooral ook
voor andere gebruiksvoorwerpen)
heeft onlangs de handwerkten-
toonstelling van bovengenoemde
vereniging laten zien.
In menig opzicht bloeit de Frie-
tieven in nieuwe vorm tot uitdruk
king te brengen. Ook het klokma
kersambacht laat dat zien en zo
als het nu lijkt, is de belangstel
ling er voor wel zodanig, dat de
Friese klokken voorlopig nog geen
museumstukken behoeven te wor
den.
Walmeer komt de textiel vrij?
't Is een vraag, die velen bezig
houdt en we hebben daarom eens
te bevoegder plaatse ons licht op
gestoken. De textielverkoop wordt
belemmerd door de onzekerheid
omtrent de voorziening met ka
toenen artikelen, zo zei men ons.
Als gevolg van het grote tekort
aan katoenen garens zou de be
voorrading met lakens, slopen,
werkkleding en overhemden op 't
ogenblik spaak lopen. Vandaar
dat men er naar streeft, van deze
artikelen een voorraad aan te ma
ken, die de eerste stoot kan op
vangen. Daarmee hangen evenwel
sameneen grotere invoer van ga
rens en een verhoging yan de aan
maak hier te lande.
Engeland, onze voornaamste
garenieverancier, heeft niet ge
noeg om te exporteren en België
levert ons momenteel niet genoeg
door deviezenmoeilijkheden.
Bovendien bestaat er bij de fa
brikanten tegenzin om katoenen
garens te maken, daar zij van me
ning zijn, dat de productie niet lo
nend is. Het zou dus alleszins aan
beveling verdienen, mogelijke on
juistheden uit de calculatierege
ling te verwijderen.
Geruchten, als zouden kousen,
en sokken per 1 Mei a.s. bonvrij
worden en woninginrichtingen
zelfs nog op een eerder tijdstip
werden ons met klem tegengespro
ken.
Burgerlijke Stand.
KAPELLE. Geboren: Jaco-
mina, d. v. A. P. Lantsheer er.
T. Verhaagen; Brechtje N., d v.
M. C. van de Repe en M. Mange;
Cornells H. J., d. v. J. Poortvliet
en D. v. d. Jagt; Nicolaas M., z. v.
F. Wisse en P. C. Wiskerke; Pie-
ternella A. J„ d. v. C. Sanderse
en A, Bogaards; Sara S., d. v. A.
Leer en L. Brouwer; Jan C., z. v.
J. Korstanje en M. E. van Liere;
Jacobus C., z. v. J. Baijens en P.
E. Koole; Pieter, z. v. P. Gouder-
jaan en P. E. Otte.
Gehuwd: W. Beeke, 25 j. en
M. J. van Berk, 26 j. te Haar
lem.
Overleden: A. van Maris, 72 j.,
wed. van M. Burger; J. Stevense,
81 j., wed. van M. Karelse, 81 j.
door
PIET VAN DAMME.
Plaatjes van
JAAP NONNEKES.
37. Jewannes Jacobse, de
wissclwachter, hoorde de
bel rinkelen en snelde zo
vlug als hij kon z'n huisje
binnen. Stel je voor, dat
de bomen van de overweg
niet dicht waren als de
trein voorbijkwam' Dat
zou hem zijn baantje kun
nen kosten. Dan zou hij
ook zo'n mooie pet niet
meer mogen dragen. Stel
je voor! Hij draaide Viug
aan het rad en liet zodoen
de de bomen zakken. Maar
net toen hij dat deed,
hoorde Jewannes buiten
een luid geroep. Hij keek
door het raampje. Wat zag
hij? Boer Hooi van Gras stond netjes vóór de bomen te wach
ten! De veldwachter was al aan de andere kant De boer
schreeuwde naar Jewannes, dat hij de bomen direct weer moest
openen om hem door te laten. De veldwachter riep van de an
dere kant, dat hij Jewannes zou bekeuren, omdat hij de politie
belemmerde in de dievenjacht Jewannes wist niet wat te doen'
De bomen moesten dicht zijn, als de trein aankwam. Dus
Daar kwam de trein gelukkig al aan. Met een reuze vaart
kwam hij voorbij stuiven. Toen gingen de bomen weer open.
Boer Hooi van Gras wilde eerst Jewannes op de bon zetten.
Maar de veldwachter zei: „Ga nu maar gauw mee, anders krijgen
we de dief niet meer te pakken. Jewannes Jacobse heeft ons al
veel te lang aan de praat gehouden.