Berlynse blokkade bezorgt de smokkelaars
gouden dagen.
Diplomatiek spel achter de schermen
Prof. Dr. Gerretson.
Nog grote hoeveelheden munitie zijn
in
Bet modernste Nederlandse lesvliegtuig.
Kleine en grote zaken.
Berlijn
j's Werelds grootste:
smokkelnest.
„Een diepe, koele vijver, omzoomd door
kreupelhout".
Een huis-aan-huis-aGtie.
£le clAavtn man de ïïlanLa&
Smokkelhandel met België nog
zeer uitgebreid.
Stuntvluchten boren
Ypenburg.
Maandag 21 Februari 1949
ZEEUWSCH DAGBLAD
Fagina 2
Uit de Oostelijke zone van Berlijn worden de goederen vaak
direet naar de Westelijke, dus geblokkeerde zone van deze stad ge
smokkeld. Gedurendo de zomermaanden, maar ook thans nog, kan
men dagelijks honderden boeren zien, zwaar beladen met rugzakken,
proberen hun goederen in de Westelijke zone kwijt te raken. Door
de geldschaarste in de Oostelijke zone kunnen vele oude klanten zich
de weelde zwarte boter en eieren te kopen, niet meer veroorloven.
De gewiekste zakenlieden zagen direct hun kans: zij benutten het
prijsverschil tussen de Westelijke zones en Berlijn.
waren zij in de Westelijke zones
van Berlijn en dat gebeurde
een, twee, drie maal per week
of als een lopend vuurtje ging het
nieuws door de stad en de „ge
blokkeerde" stadsbewoners snel
den naar de winkels om de nieuw
aangekomen levensmiddelen op te
kopen en op te eten.
Het was natuurlijk een behen-
digheidje, of eigenlijk een aaneen
schakeling van behendigheidjes
om steeds weer door de blokkade
te komen. Sommigen vervoerden
officieel ladingen voor de Russen,
bijvoorbeeld grint, en daaronder
lagen de haringvaten of de suiker
Deze stad is immers geblok
keerd en daarom betaalt men daar
het twee- en drievoudige van de
als normaal geldende prijzen. Hoe
kan men dan het beste zijn
schaapjes op het droge krijgen?
Er bestaat immers zo iets als een
luchtbrug. Gedurende de zomer
konden de Duitsers voor betrek
kelijk weinig geld tot een gewicht
van honderd kilo van en naar Ber-
lijh verzenden. Op die manier wer
den millioenen sigaretten, tonnen
vet, boter en chocolade door de
lucht naar Berlijn vervoerd. En
daar worden zij voor een veel ho
gere dan de inkoopsprijs van de
hand gedaan.
Ook de kleine zaakjes hadden
een gouden tijd. Men stuurde bij
voorbeeld twin.tig mark per brief
naar een vriend in München. Voor
dat geld ontving men, voorname
lijk in de zomermaanden, tussen
drie en vier pond boter terug,
maar een pond boter kostte in die
tijd in Berlijn 25 Mark, zodat hier
door gemakkelijk de inkoopprijs
en de kosten waren gedekt en er
nog een vijftig mark winst over
bleven. Dat bedrag werd weer
naar München gestuurd en daar
voor kwam een grotere hoeveel
heid levensmiddelen terug. De
kleine winst werd geleidelijk een
grote winst.
Vliegend rijk worden.
Toch is deze gang van zaken
niet strafbaar, evenmin als de vol
gende. Iemand kocht een groot
aantal postzegels in Berlijn, voor
de „Oostmark" natuurlijk, en
vloog daarmee naar Hamburg.
Daar ruilde hij de postzegels, die
ook in de Westelijke zone geldig
zijn, tegen geld in, en kreeg der
halve „Westgeld". Met dit geld
vloog hij naar Berlijn terug en
kreeg daarvoor het twee of drie
voudige aan „Oostgeld", dat hij
weer in postzegels omzette. Dan
vloog hij weer naar Hamburg,
waar de postambtenaar, die ook
een aandeeltje in de winst kreeg,
de postzegels weer ruilde tegen
„Westgeld". Zo vloog hij op en
neer, hij werd er steeds rijker van
en toch werd geen enkel verbod
overtreden. Toen begon hij ook
sardines te verkopen en het zaak
je wierp nog meer winst af. In
middels heeft hij een klein ver
mogen verdiend.
Nog meer manieren.
Maar er zijn meer manieren om
te smokkelen. Men kan zich er
ook toe bepalen domweg geld uit
de Oostelijke naar de Westelijke
zone over te brengen. Een zaken
man reist bijvoorbeeld naar Chem
nitz en biedt daar goederen aan,
die hij in Berlijn in voorraad heeft.
Via de zogenaamde compensatie
rekening ontvangt hij daar voor,
laten wij zeggen, kousen. Het is
wel iets ingewikkelder in werke
lijkheid, maar hierop komt het
toch neer. Tenslotte weet hij er de
nodige papieren voor te krijgen en
de kousen belanden in Berlijn,
zonder dat de Russische beambten
zijn goederen in beslag kunnen ne
men. Van Berlijn uit gaan zij naar
Hamburg naar München. Het kan
vele zakenlieden niet schelen of
zij er iets op verdienen. In ieder
geval zijn de goederen in de Wes
telijke zone en vertegenwoordigen
dan een zekere waarde, terwijl
men in de Oostelijke zone nooit
weet, of men nog wel bezittingen
heeft of niet
„Vrachtschepen" der
landwegen.
Gedurende de eerste maanden
van de blokkade zag nog een groot
aantal vrachtauto's kans om naar
Berlijn te komen. Deze wagens,
in Duitsland wel wat protserig
vrachtschepen der landwegen"
genaamd, kwamen meestal uit
Bremen of Hamburg en hun la
ding bestond uit visconserven, pa
ling en zeekrabben. Nauwelijks
CURT RIESS.
II.
of blikjes. Anderen beweerden,
dat zij goederen vervoerden, welke
voor de Russische sector bestemd
waren, maar brachten hun lading
eenvoudig naar de Westelijke
zone. En dan waren er nog de heel
handige jongens, die twee stel pa
pieren voor hun auto hadden. In
Helmstedt lieten zij de Engelse
controleurs papieren zien, die de
lading dekten voor de Engelse sec
tor van Berlijn, maar honderd
meter verder kregen de Russische
beambten papieren onder hun
neus, die vertelden, dat de goede
ren voor de Oostelijke sector be
stemd waren.
Ontdekt.
Maar de Russen ontdekten op
een kwade dag het geknoei. De
vrachtauto's werden onder mili
taire bewaking soldaat met op-
geplante bajonet naar de Rus
sische sector gereden. Daar moest
de lading worden gedeponeerd. 35
auto's stonden er. De Russen
dachten er natuurlijk niet aan de
goederen te betalen en de chauf
feurs waren al blij, toen zij
's avonds tenminste hun auto te
rugkregen. Volgens de Russen was
deze wijze van handelen volkomen
„legaal", zoals altijd in dergelijke
gevallen. De goederen werden in
jeslag genomen, omdat de een of
andere Russische stempel ontbrak.
De volgende dag nam overste
Howley, de Berlijnse stadscom-
mandant van de Amerikanen,
wraak. Alle uit de Oostelijke sec
tor van Berlijn komende auto's
werden aangehouden en moesten
hun vrachtjes bij de Amerikaanse
autoriteiten achterlaten. Groenten
aardappelen en vlees werden voor»
namelijk in beslag genomen en on
der de burgerbevolking gedistri
bueerd. Deze verhalen lijken op de
geschiedenissen uit de vergeten
dagen der roofridders, die de ka
ravanen der rijke kooplieden over
vielen en plunderden. Maar de tij
den zijn niet eens zo veel veran
derd. Het gaat met meer moderne
vervoermiddelen en men noemt
het tegenwoordig „legaal"
„Diplomatiekee" trucjes.
Niettegenstaande deze risico's
proberen de auto's steeds weer
door de blokkade te komen, pro
beren de vrachtschippers via vgle
omwegen naar Berlijn te komen,
hoewel dit nu lastig is geworden
sedert de Russen alle sluizen
dichthouden, proberen de handige
zakenlieden met postzegels en an
dere ruilobjecten een voordelig
handeltje te maken en men moet
vooral niet denken, dat alleen
Duitsers zich hiermee bezighou
den. Het is een veel te voordelig
zaakje, zodat iedereen die in de
gelegenheid is hieraan mee te
doen, wel eens een gokje waagt en
dat zijn dus in wezen de vertegen
woordigers van praetisch alle na
ties, die in Berlijn een werkkring
hebben.
Het mag vrij dwaas klinken,
maar de aanstichters van de blok
kade, de Russen verbreken zelf
ook vaak de blokkade.
Er zijn bepaalde officieren,
die een van de commandanten
goed kennen of tenminste voldoen
de kennen, om een personenauto
uit Berlijn te „loodsen". Het kost
per persoon 250 Westmark, 500
Westmark minimum. Papieren
heeft men niet nodig en vragen
worden evenmin gesteld.
Iedereen doet mee.
Leden van de Tsjechische, Pool
se en tot voor kort ook Joego
slavische militaire missies bren
gen grote hoeveelheden Ameri
kaanse goederen als zogenaamde
transitowaren naar Berlijn, waar
zij tegen dollars worden verkocht.
De dollars worden gewisseld tegen
Westmarken en onnodig te zeg
gen, dat dergelijke transacties ge
schieden onder de bescherming
der diplomatieke onaantastbaar
heid.
Dan zijn er nog de Amerikaanse
variaties op de smokkel via de
luchtbrug. De piloten, die dag in
dag uit, nacht in nacht uit tussen
den?
Frankfort, Wiesbaden en Berlijn
heen en weer vliegen, zijn ook niet
afkerig van een voordelig zaakje.
Kleine hoeveelheden koffie of si
garetten lenen zich daartoe uit
stekend. Op een gegeven ogen
blik hadden zij zo'n grote voor
raad, dat de prijzen voor deze ge-
notmiddelen tot 25 procent daal- lp" faf ler ge~
den. De meeste mensen vinden de- £gel*e,d van de 65ste verjaar-
?e smokkel heel gewoon, want zo ^g van prof. dr Gerretson, eet
redeneren zij, als er toch al lieden farakterist'ek van diens persoon
aan deze blokkade verdienen, I waaraan wij het volgende ont-
waarom dan ook niet zij, die door
hun uitzonderlijke prestaties hetj Gerretson is vijfenzestig jaar!
leven van millioenen mensen red- Een kieine snelle man de grij.
ze haren slordig langs de slapen
een aristocratisch gezicht, fijne
handen, die niets dan de pen
hanteerden en in boeken bla
derden. De jas, haastig om de
schouders gelegd, altijd iets
vergetende. Een mengelmoes
van slordigheid en verfijndheid
van laisser-aller en van zelf
tucht. De handdruk, krachtig
■en manlijk; direct het onder
werp aansnijdend, waarover hij
wil spreken, met hoge stem, vi
brerend en trillend van emotie.
Nooit onbewogen; maar achter
al die losse, zwierige slordig
heid een klare, heldere Franse
geest, ongetroebeld. Een diepe,
koele .vijver, omzoomd door
kreupelhout. Dat is Gerretson.
Men noemt hem gaarne de
Professor. Een erkenning van
zijn uiterlijke slordigheid en
knapheid tegelijk. Waar hij op
duikt, onve.rwachts, dan in de
ze, dan in gene kring, onhandig
in de dagelijkse dingen des le
vens, helder in de grote zaken?
heeft zijn woord gezag. Dichter,
geleerde, politicus. Als jongeman,
beroemd poëet, dan zich van het
dichterschap losmakende en zich
tot het practische wendende: de
Koninklijke. Dan weer naar het
theoretische. Zijn professoraat in
Utrecht en zijn magistrale ge
schiedenis van de Koninklijke,
een werk van een grootse geest.
Daarna weer naar het uitermate
practische, de politiek, waar Ger-
vim
Smuts wenst Weizmann geluk.
Generaal Jan Smuts, de voor
malige minister-president van
Zuid-Afrika, heeft aan Chaim
Weizmann, die Donderdag is be-
eedigd als president van de
staat Israël, het volgende tele
gram gezonden: „Mijn harte
lijke gelukwensen met uw ver
kiezing. Ik beschouw uw verkie
zing, in Jeruzalem nog wel, als
het tot vervulling komen van de
zaak, waarvoor wij sedert 1918
gewerkt hebben. Het rechtheeft
tenslotte getriomfeerd. Moge een
oud huis de wieg worden van
een betere toekomst voor Israël
en de wereld".
Het telegram was onder
tekend: „Uw toegewijde oude
vriend, J. C. Smuts".
Ontdekking verborgen
republikeinse opium.
Uit militaire bron vernam
Aneta, dat een Nederlandse pa
trouille nabij Wanaredja, in
Midden Java, 1500 tubes opium
heeft gevonden; die in een tuin
waren begraven en afkomstig
zijn van de vernielde opium-
fabriek te Djogja, van welke fa
briek, voordat zij vernield werd,
de voorraad opium was verdeeld
over 46 voormannen der fabriek
ter bewaring voor de republi
keinse regering.
Bij de nieuwe brug over het Twente Rijn-kanaal tussen Die-
penheim en Markelo ligt eenzaam en verlaten een gedeeltelijk
gezonken, oude vrachtboot. Na vele jaren zware vrachten te
hebben getorst, legde de schuit er hei bijltje bij neer. De eige
naar verkocht het wrak onderhands en ongezien voor 600 gul
den. De nieuwe bezitter, horende, dat de berging hem 650 gulden
zou kosten, deed de schuit ongezien van de hand voor 500 gulden
en zo ging de boot nog vijfmaal in andere handenover. Het
laatste slachtoffer mocht zich tenslotte voor het spotprijs je van
25 gulden de gelukkige eigenaar noemen. Toen ging echter de
rijksrivierpolitie zich met de zaak bemoeien en eiste, dat het
verkeersobstakel uit de weg zou worden geruimd. De laatste
„reder" liet het er niet bij zitten en zoekt thans zijn „recht".
De politie moet nu uitzoeken, wie de achtereenvolgende bezit
ters van deze veelbesproken duikboot zijn geweest en alle
„kopers" en „verkopers" zullen elkander binnenkort nog wel
eens ontmoeten.
Enkele maanden geleden wa
ren in alle gemeenten van ons
land oproepen aangeplakt, waar
in de burgerij werd uitgenodigd
de munitie en wapens, welke
men nog in huis had, in te le
veren. „Het resultaat bleef ver
beneden de verwachtingen",
verklaarde de heer G. J. D.
Franken, commandant van de
Hulpverleningsdienst, aan een
verslaggever van liet A.N.P.
Was al het gevaarlijke oorlogs
tuig dan opgeruimd? Steekproe
ven in verschillende gemeenten
in het Zuiden des lands leidden
tot een andere conclusie. Muni
tie, voldoende om gehele steden
op te blazen, bleek nog „onder
gedoken" te zijn. In overleg met
het ministerie van Justitie werd
toen besloten die delen van ons
land welke frontgebied geweest
waren, of waar munitie-dumps
gestaan hadden, door een huis-
aan-huis-actie van springstoffen
e.d. te zuiveren. In de Betuwe,
in Friesland, Drenthe en Gronin
gen is men reeds gestart. In ver
scheidene steden en dorpen is
de politie daar langs de deur
gekomen, niet om de bezitters
van wapentuig op de „bon te
slingeren", doch, zoals de heer
Franken verklaarde, om de men
sen tegen zichzelf te beschermen
door hen te verzoeken alle
oorlogstuig in te leveren. Een
voorbeeld: het Gelderse plaatsje
Oosterbeek telt 22.5Ü0 inwoners.
Bij de huis-aan-huis-actie wer
den op 558 adressen granaten,
mijnen en andere springstoffen
gevonden. Oosterbeek, Den Hel
der, Eist, Bemmel en Huizen
worden nu als „schoon" be
schouwd. Dggenen, die daar nu
in het bezit van oorlogstuig
worden aangetroffen, krijgen
een proces-verbaal krachtens
de Vuurwapen wet.
In Limburg en in de kust
strook van Noord- en Zuid-Hol
land worden thans ook huis-aan-
huis-acties voorbereid. „Het is
van het grootste belang", aldus
de heer Franken, „dat de be
volking de noodzaak van deze
maatregel inziet. Laten de oude
ren het voorbeeld geven".
Dat dit laatste niet altijd ge
beurt, bleek in 's-Gravenhage,
waar schoolkinderen formulie-
FEUILLETON
55
F. HORACE ROSE
Hjj was verliefd geworden, Faos,
een dwaas en fataal iets voor
ieder die zijn verstand zou moe
ten concentreren op zijn eigen
vooruitgang en die niet mag
worden afgeleid door private za
ken. Ben jij ooit verliefd ge
weest, Faos?"
Zonder op mijn antwoord te
wachten, en lichtelijk sarcastisch
lachend, liet hij mij hand los en
draaide zich om teneinde Treso
te begroeten.
„Jij ook een kus, beste Treso",
zei hij en met een bevallige om
helzing, heel formeel en zelfs
ietwat koel, gaf hij haar een kus,
niet op haar lippen of wang,
maar op haar voorhoofd.
„En nu", zei hij, Treso bij de
hand nemend en zich tot ons bei
den wendend, „jullie vraagt je!
misschien af, waarom ik jullie,
gevraagd hebt mij te bezoeken.1
Daar zijn twee redenen voor. Al-1
lereerst, omdat ik jullie, van jul
lie aankomst af, nauwkeurig heb
gadegeslagen en heb opgemerkt,
dat jullie niet graag gescheiden
wordt en zoveel mogelijk samen
bent. Heb ik dat goed gezien?"
„Ja, we hebben elkaar lief",
zei Treso, recht op de man af.
„Wat is de andere reden?"
„Die zal ik je zo meteen wel
vertellen", zei Thara, geen enkel
blijk van jaloezie of afkeuring
gevend, inderdaad scheen hij
volkomen onverschillig te staart
tegenover de verklaring die
Treso, de eerste de beste gele
genheid aangrijpend, zo juist had
afgelegd. „Maar'eerst heb ik hier
nog verscheidene dingen, waarop
ik bijzonder gesteld ben ze jul
lie te laten zien."
Wij waren met hem op het
gordijn af gelopen, waarvan ik
gemeend had, dat het de afschei
ding van zijn slaapplaats vorm
de. Toen hij het opzij schoof kre
gen we niet de dierenvellen en
slaapmalten te zien, die het
meubilair van onze eigen hutten
uitmaakten, maar een werkbank
een een tafel waarop een aantal
zwart metalen voorwerpen lag
Achter de tafel bevond zich de
houten trap naar het platdak,
waar ik hem had zien knielen.
De voorwerpen op de tafel wa
ren klein en van verschillende
vorm. Sommige waren rond en
ongeveer zo groot als een tennis
bal. Andere waren vierkant en
ook groter. Ook waren er een
paar ronde, die niet groter wa
ren dan een knikker. Een, de
grootste van allemaal, had de
vorm van een torpedo, met korte
stabilisatievlakken aan de kan
ten en een waaiervormige staart
van een paar voet lengte.
Een vreemd gevoel beving mjj
toen ik keek naar deze kenne
lijk onschuldige en heel interes
sante voorwerpen. Het was een
gevoel van vrees, van beklem
mende afschuw. Precies hetzelf
de gevoel dat mij ook langzaam
bijna bedwelmend was over
stroomd toen één van de bewa
kers in ons concentratiekamp me
meenam naar de folterkamer en
me de mooie en helder blinken
de instrumenten liet zien, waar
mee de menselijke duivels van
Duitsland op afschuwelijke wijze
dodelijke angst en oneindige
kwellingen veroorzaakten bij
hun hulpeloze slachtoffers.
Ik weet niet hoe het kwam,
dat ik m'j dat alles zo duide
lijk herinnerde, in elk geval moet
iets daarvan op mijn gelaat
zichtbaar zijn geweest.
„Je moet er niet bang voor
zijn", lachte Thara, „het zijn
1 atoom-bommen van het meest
vernietigende tot nu toe gemaak-
j te soort, maar het zijn modellen,
ze zijn niet geladen. Uiterlijk
zijn ze evenwel precies gelijk
aan het voltooide product. Deze,
niet groter dan een erwt, bevat
j of liever, zal bevatten een
explosieve lading, die sterk ge
noeg zal zijn om in een massieve 1
rots een gat te blazen, dat groot1
genoeg is om er een complex
fiatwoningen van tien verdiepin
gen in te bouwen. Ook zal ze een
vonk uitslaan van zo intens wit
licht, dat elk levend wezen in
een omtrek van honderden me
ters, er door verblind zal wor
den. Het zal een zo verschrikke
lijke hitte uitstralen, dat kilome
ters in het rond het zand zal
smelten en chemisch verworden
en later als glas zal worden op
geraapt.
„Als dat het geval is met de
kleinste bom", zei ik, „hoe groot
is dan wel niet de schade die ver
oorzaakt wordt door deze, zo
groot als een tennisbal?"
„Aha, waarde Faos, daar heb
je wat ik de wervelwind noem.
Misschien weet jij een betere
naam? De Typhoon, de Tornado,
de Helhond, je krijgt vele inte
ressante en opwindende ideeën,
als je je verdiept in het werk,
waarvoor juist deze bom be
stemd is".
„Wat voor opwindende voor
stellingen maakt u zich daar dan
van?" vroeg Treso, de kleine
zwarte kat met wrevel bekij
kend.
„Mijn voorstelling, prettig ge
noeg voor mij om er aan te den
ken, maar niet zo begerenswaar
dig voor hen, die de verwerke
lijking ervan van zeer nabij zul
len meemaken, is die van een
hele stad, honderdduizenden
hectaren in oppervlakte, met
een bevolking van zeg drie mil-
lioen inwoners, die in één flits
wordt opgeblazen, de stad in
stof, puin en ruïnes en de bevol
king in een snelle maar vrese
lijke dood. Levend verbrijzeld,
levend verbrand, het is voor hen
allemaal precies hetzelfde, want
in de tijd van enkele seconden
zijn ze toch allemaal dood."
(Wordt vervolgd.)
ren meekregen welke de ouders
moesten invullen. Resultaat:
meer dan duizend gezinnen met
schoolgaande kinderen hadden
gevaarlijk oorlogstuig in huis.
De huis-aan-huis-actie is niet
het enige werkterrein van de
Hulpverleningsdienst. Veel werk
wordt door dit corps van 90
man verzet door het opruimen
van door de Duitsers verborgen
munitie. In 1948 werden o.m.
geruimd 85.000 granaten, 7500
kg bommen, 170.000 kg kleine
munitie, 7800 landmijnen, 661
bussen met strijdgassen, 12.000
kg springstoffen. Gemiddeld
kwamen per .dag 11 meldingen
binnen.
BESLUITELOOSHEID.
retson de vraagbaak voor velen jn een. van de bladen zag ik
ls- een herinnering aan een par-
De geest van de mens is moei- lementaire rede van Churchill,
lijk te peilen. Waarin schuilt degehouden op 12 November 1936.
grootheid van Gerretson? Onder. Hij merkte toen o.m. op:
zovele titels zou men haar kun- I
nen vieren. Zijn dichterschap,' „....De regering ziet er een
zijn wetenschappelijke arbeid, I V°udig geen kans toe een be-
zijn journalistiek, zijn staats- riissing te nemen, of wei zij kan
manswerk volbracht in stilte, in f Eerste Minister niet toe
botsing vaak met de openbare j krygen, te beslissen. Zo gaat zij
mening en met die van de gang- i boort met haar vreemde para
bare politici, de pasmunt van de
staatkunde. Zijn betekenis ligt
doxale politiek, slechts vast be-
j sloten besluiteloos te zijn, he
in onze ogen nog op een geheel slissend geen beslissing te ne
men, onvermurwbaar gesteld op
toegeeflijkheid, rotsvast gesteld
op stuurloosheid en met alle
macht onmachtig. Aldus blijven
wij voortgaan, om het land nog
r.ieer maanden en jaren jaren,
die kostbaar en misschien van
vil ral belang zijn voor Engelands
groctheid voor de maaltijd
der sprinkhanen rijp te ma
ken.
Vast besloten besluiteloos te
ander terrein, en op een geheel
ander plan.
Wie hem kent, weet dat hij
zelden een mens ontmoette, die
zoveel van Nederland hield. Om
dat land heeft hij geleden en
lijdt hij. Om dat land heeft men
hem zien huilen. Al de grootheid
van deze natie, van de dagen
van de vroege middeleeuwen af,
tot in de tijd van de Oranjes, de
Republiek, de Restauratie, de
19e eeuw, heeft hij liefgehad en zijn.
kent hij. Hij weet, wat Neder- Is daarmee ook niet gekarak-
land is. Waarvoor het staat in l teriseerd de politiek van onze
de wereld en welke roeping hetregering?
Engeland heeft er de droeve
gevolgen van gezien.
En in ons land is het niet
anders.
heeft in de rijen van de volke
ren.
Drie jaren lang na de bevrij
ding heeft, als vroeger, zijn ho
ge stem weerklonken om dit
volk te waarschuwen, dat het
zijn verleden ontrouw werd. felheid van toon en over die
Drie jaren lang heeft hij nacht liefde voor zijn vaderland, wel
en dag gezwoegd en gewerkt om ke wij eisen, aleer wij aan de
de ramp te keren. Hij deed het naam van iemand het adjectief
op zijn wijze. Hooghartig vaak,1 groot verbinden.
maar nooit klein. Stil vaak, maar j Liefde voor het landwie
nooit in het geniep. Vechtende ooit in die donkere zaal te
Utrecht die ene vergadering
meemaakte, waarin hij in klas
sieke, gebeeldhouwde taal zijn
mening kenbaar maakte, een
rede, die eindigde in een snik,
weet dat hij met trots aan zijn
kinderen zal zeggen: „Ik heb
Gerretson gekend". En op hem
zal kunnen wijzen als op een
man, die nieuwe geslachten ten
voorbeeld kan strekken.
In deze warrige tijd, waarin
alles wat klein is, naar boven
woelt, als de modder in een sloot
waarin met een stok wordt ge
roerd, is het goed, om ook de
adelaar te gedenken, die in de
koele hoge lucht boven de ber-
vaak, maar altijd met open vi
zier.
Dichter, staatsman, geleerde,
journalist. Dit laatste niet in het
minste. Hij is een van de grote
penvoerders in dit land. De groot
ste penvoerder van de richting,
die hier door Bilderdijk is geïn
troduceerd. Wij hebben geen
brieven van onsterfelijkheid
weg te geven, maar uit de lange
en boeiende historie van dit rijk
doemt Gerretson's figuur toch
op als een van de machtigste
geesten. In het Pantheon van
onze grote mannen is zijn plaats
open. Hij beschikt over die emo
tie, over die kinderlijkheid en
zachtheid van gemoed, over die gen zijn vlucht neemt. Eenzaam.
Doodstraf
voor S.S.-moordenaar.
Gisteren veroordeelde het
Bijzonder Gerechtshof te Arn
hem de Groningse slager F.
Riemer Folkerts conform de eis
tot de doodstraf. F. had als Un-
terscharführer van de S.S. deel
genomen aan het vermoorden
van zes Joden in November '44
nabij Vierhouten (Veluwe). Het
was de S.S. Oberleutnant Fran
kenstein, door de procureur
fiscaal genoemd het monster
van Frankenstein, die bij deze
moord het bevel voerde. Voorts
werd de Rotterdamse student P.
D. Pakker veroordeeld tot 8 j.
gevangenisstraf, conform de eis,
wegens medeplichtigheid.
ENGELSE KONING NIET
NAAR MALTA.
Buckingham Palace heeft offi
cieel medegedeeld, dat het bericht,
volgens hetwelk Koning George
naar Malta zou gaan voor herstel
van gezondheid niet op waarheid
berust.
Geraffineerde methoden.
Ongetwijfeld wordt er thans
minder gesmokkeld dan in de
jaren 1946 en 1947, hetgeen ech
ter niet wil zeggen, dat de
smokkelhandel stil staat of een
onschuldig karakter heeft.
Dat is thans naast de arresta
tie van drie textielsmokkelaars
te Chaam weer eens bewezen
door het feit, dat bij Spruudel
(West-Brabant) niet minder dan
zestien smokkelaars, pungeldra-
gers en hun helpers tegen de
lamp zijn gelopen.
Door verraad is men hen op
het spoor gekomen. Enige col
lega-smokkelaars waren name
lijk zo verstoord op hun mak
kers, dat zij het nachtelijke plan
aan de politie verraden hebben.
De oorzaak daarvan was, dat de
„verraders" voor de mal wa
ren gehouden door een stelletje
makkers, dat voor „zwarte kom
mies" heeft gespeeld. De valse
kommiezen doken tijdens een
tocht uit het donker op en
maakten hun collega-smokke
laars zo aan 't schrikken, dat
deze hun zware pungels neer
smeten en het hazenpad kozen.
Op die wijze kregen de als kom
mies vermomde smokkelaars op
gemakkelijke manier een flinke
buit te pakken. De gedupeerden
Deskundigen in binnen- en bui
tenland zijn het erover eens, dat
het nieuwe Fokker-lesvliegtuig, de
SI1 „Instructor", het meest prac
tische moderne instructievliegtuig
is voor do opleiding van leerlingen
in het eerste stadium. Het vlieg
tuig, dat onlangs zijn luchtwaar-
digheidsbewjjs heeft gekregen,
werd ontworpen door de Fokker
fabriek en zal thans in serie wor
den gebouwd. Reeds zullen in op
dracht van de N.V. Frits Diepen
Vliegtuigen honderd Sll „Instruc
tors" worden vervaardigd.
Het is n.l. gebleken, dat de
verwachtingen ten aanzien van
dit geheel Nederlandse vliegtuig
hoog gespannen zijn. Er bestaat
een grote behoefte aan een les-
vliêgtuig, dat hoewel licht van
constructie, aan de vele eisen
voldoet, die de moderne oplei
ding stelt. Het grootste voordeel
van de Sll is, dat leerling en
instructeur zij aan zij in de ca
bine zitten en niet achter elkaar,
zoals bij andere lesvliegtuigen
het geval is. De inrichting van
de Sll maakt het mogelijk, dat
leermeester en leerling recht
streeks contact met elkaar heb
ben en zich niet, zoals bij de
oudere typen, via een koptele
foon met elkander behoeven te
verstaan. De leermeester is in
staat gemakkelijk elke beweging
en elke reactie van zijn leerling
te controleren en de leerling
kan na directe waarneming elke
handeling van zijn leermeester
volgen en nadoen. Bovendien
hebben beiden een vrij uitzicht
omdat de bestuurskoepel geheel
van plexiglas is geconstrueerd.
Tenslotte is de Sll goedkoper,
omdat leermeester en leerling
zich van één instrumententableau
bedienen. De vleugels zijn van
licht metaal. Het frame is bij
zonder sterk omdat het geheel
van metalen buizen is gecon
strueerd. Het lesvliegtuig is dan
ook bij uitstek geschikt voor het
verrichten van kunstvluchten,
zodat het de adspirant-vlieger
alle gelegenheid geeft zich te be
kwamen voor de totale beheer
sing van het toestel.
Donderdag was de pers in de
gelegenheid de kwaliteiten van
de Sll te ervaren, en te zien hoe
het zich, bestuurd door de pilo
ten Sonderman en Bulten in de
lucht gedraagt. Evenals hun Bel
gische en Engelse collega's zijn
deze Nederlandse piloten vol lof
over de kwaliteiten van dit pro
duct van de Nederlandse vlieg
tuigindustrie.
Wie gezien heeft hoe de Sll
„Instructor" op grote of geringe
hoogte zijn prachtige „loopings"
„rolls", „vrilles", „flick rolls"
„immelmans", „tail slides" en
rugvluchten uitvoert, kan niet
aan de indruk ontkomen, dat een
vliegtuig, hetwelk met zulk een
gemak de meest dwaze capriolen
maakt in zijn onvast element,
wel bijzonder goede vliegeigen-
schappen moet bezitten. 4Jet
wordt aangedreven door een
190 pk. „lycoming"-motor. Het
kan een maximumsnelheid van
215 km. bereiken. De kruissnel
heid is 10 km., de actieradius 650
km. en de hoogtegrens 4600 m.
hebben het er dus niet bij laten
zitten.
DE VEESMOKKEL.
Wat de veesmokkel aangaat,
van pantserauto's heeft men
geen last meer. Wèl schijnt er
in België nog steeds een paraat
te zijn, doch de wagen is nog
niet in Nederland gesignaleerd.
Vast staat intussen, dat het in
West-Brabant zeer rustig is wat
de veesmokkel aangaat. In Mid
den- en Oost-Brabant echter
bloeit de veesmokkelarij nog
steeds in hoge mate. Sporen
langs de grens hebben aan
getoond, dat er nog steeds ploe
gen met 30 tot 40 stuks vee over
de grens gaan. Bovendien komen
er geregeld vrachtauto's met
vee zowel overdag als des
nachts over „de meet".
De smokkelaars gaan hierbij
zeer geraffineerd te werk.
Niettemin heeft men een paar
dagen geleden twee ploegen on-
schaderijk gemaakt, die totaal
18 koebeesten vervoerden. Ze
ven man zitten in verband
daarmee in arrest.
Ook heeft men bij Goirle op
klaarlichte dag een vrachtauto
met koeien achtervolgd en na
een hardnekkige jacht te pak
ken gekregen. De auto bevatte
6 koeien.
Intussen is vast komen te
staan, dat het vee van vee
markten boven de rivieren komt.
In Den Bosch wordt er niets
meer gekocht. Belgische hande
laars trekken nu geregeld naar
Leeuwarden, Utrecht, Rotterdam
en Purmerend om daar met
Nederlandse handlangers zaken
te doen.
Ook tapijten zijn nog steeds
een geliefd smokkelartikel. Ais
de smokkelaars het vee in België
hebben afgeleverd, sjouwen zij
tapijten mee naar Nederland om
deze met goede winst van de
hand te doen. Zo snijdt het mes
aan twee kanten.
Algemene verkiezingen in
België op 24 Juli?
De Belgen zullen waarschijnlijk
24 Juli ter stembus gaan om een
nieuwe regering te kiezen, zo
wordt van gezaghebbende zijde
vernomen. Voor de eerste maal
zullen dan ook de vrouwen stem
men.
Algemene verkiezingen in Bel
gië moesten eigenlijk eerst in Fe
bruari 1950 worden gehouden,
doch socialisten en katholieken, de
partijen van de huidige regerings
coalitie, waren voorstander van
een vervroeging van deze datum.
(Ingez. mededeling, advert.)
Als gij ermee opstaat
of ermee naar bed gaat....
Rheumatische pijnen, knagend
en slopend voor en na, onder
mijnen langzaam maar zeker
Uw hele gestel. Blijf er toch niet
mee doorlopen neem Uw
maatregelen vóór het te laat is.
Doe eens een bloedzuiverende
kuur met Kruschen Salts. De
aansporende werking van Kru
schen op Uw bloedzuiverende
organen zal U een openbaring
zijn, omdat ge U reeds na een
betrekkelijk kort zij het regel
matig gebruik met blijde ver
bazing een ander mens voelt,
jonger, vitaler, niet meer dat
stramme envrij van pijn.
Vraagt Kruschen bij Uw Apo
theker of Drogist.
Verzoek om benoeming
staatssecretaris voor visserij.
De Stichting voor de Neder
landse Visserij heeft zich met een
adres tot de minister van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning gewend met het verzoek de
benoeming te willen bevorderen
van een staatssecretaris voor de
visserij.
Betoogd wordt dat het gehele
visbedrijf door de overheid cen
traal dient te worden behandeld.
Thans zijn de belangen over zoveel
departementen verdeeld, dat van
een actieve visserijpolitiek niet
kan worden gesproken. Deze sti
mulans is nodig, wil de visserij als
bron van deviezen blijven vloeien.