Nederlandse Regering had reeds te veel
geduld.
Dank zij Marshall-hulp draait Neder
landse industrie bijna weer op
volle toeren.
De Walcherse boeren wachten maar...
INDONESIË IN 1948.
Na een jaar tobben hakte men ten slotte
de knoop door.
1948 gaf een goede oogst maar de problemen
zijn nog groot.
Geen speciale regeling voor
Walcheren.
Wederopbouw boerderijen.
Nieuwe regeling, die meer
vrijheid geeft.
Rood of geen hrood.
Vrijdag 31 December 1948
ZEEUWSCH DAGBLAD
Hieronder laten wij volgen een kort overzicht van de voor
naamste gebeurtenissen met betrekking tot Indië.
Het is een verhaal vol tragiek in verband met het grote aantal
slachtoffers dat aan Nederian.ise zijde meer dan 200 bedroeg,
maar ook in verband met de slappe houding door de Nederlandse
regering, geroepen het gezag hoog te houden en de bevolking te
beschermen, aangenomen.
j een groot deel der republikein
se grootheden de zak te spek
ken. De communisten begonnen
deze maand het rode hoofd op
te steken. Met Soeripno was on
der gefingeerde naam, als diens
secretaris meegekomen de in
Moskou opgeleide Moeso, die er
dra voor zorgde, dat hij Sjari-
foeddin en aanhang bij het de
mocratisch volksfront inlaste.
SEPTEMBER
JANUARI
Nadat de 7e Januari de minis
ters Beel, Drees en Jonkman uit
Ipdonesië waren teruggekeerd
kondigde Dr Beel de vorming
aan van een pre-federale rege
ring met een zittingsduur tot 1
Januari 1949. Het scheen er dus
op te lijken, dat de C. v. G. D.
niet vergeefs had gewerkt. Sta
kingen der vijandelijkheden
werd primair verklaard.
De 17e volgde aan boord van
de Renville de ondertekening
van het wapenstilstandsverdrag.
Vier dagen later echter, ver
klaarde de republiek in Kali-
oerang, dat het Renville ac-
coord niet betekende dat de re
publiek er geen eigen leger, bui
tenlandse betrekkingen of finan
ciën op na zou mogen houden.
Het leidde tot de hoogste ver-'
bazing hier te lande. Immers
men wist niets af van een zgn.
„verduidelijking" waar dit in
was bepaald en waarvan de C.
v. G. D. op de hoogte zou zijn
geweest!
De 23ste trad het Kabinet Sja-
rifoeddin af en kwam dat van
Hatta ervoor in de plaats dat op
de 28ste de zes additionele pun
ten van de Renville-'overeen-
komst aanvaardde.
FEBRUARI
OP 3 FEBRUARI maakte H.
M. de Koningin de voornaamste
bepalingen van de Renville-
overeenkomst via de radio, aan
de ex-bondgenoten uit de jong
ste wereldoorlog bekend.
De 16e wenste de republiek
aan de interimregering deel te
nemen waar echter Dr van
Mook afwijzend tegenover stond
omdat hij eerst een definitief
politiek accoord wenste. De 28-
ste Februari werden de eerste
bestandsschendingen gemeld.
MAART
HET BESTAND werkte alles
behalve goed. Toch werd men
het op 2 Maart eens over de
status-quo lijnen. Op de 9e
Maart, de dag dat Dr van Mook
de voorlopige federale regering
installeerde kwam in de repu
bliek een scherpe politieke te
genstelling aan het licht. Sjahrir
stichtte een nieuwe socialistische
partij welke later de oorzaak
werd van een gewelddadige uit
barsting. Zijn partij stond n.l.
een politiek voor die onderwer
ping aan Russische en Ameri
kaanse invloeden wilde vermij
den.
De 16e Maart protesteerde de
republiek tegen de wijze waarop
de fedeVale interimregering was
gevormd.
APRIL
IN DE VEILIGHEIDSRAAD
was op 18 Februari besloten dat
de C. v. G. D. de 12e April te
Djogja besprekingen zou begin
nen over een politiek accoord.
Bij aankomst van de Nederland
se delegatie deed zich een inci
dent voor waaruit duidelijk de
anti-Nederlandse houding van
sommige Republikeinen naar
voren kwam. Moh Roem, de re
publikeinse voorzitter, betreur
de deze gebeurtenis ten zeerste.
Maar, het feit was geschied en
de atmosfeer voor verdere be
sprekingen vrijwel bedorven.
Tenslotte kroop men toch de 19e
achter de conferentietafel.
MEI:
MAAR HET LIEP op niets
uit. De le Mei vertrok de Ne
derlandse delegatie weer naar
Batavia. Intussen nam het aan
tal bestandsschendingen toe.
„Wat vroeger bovengronds ge
schiedde, gebeurde nu onder
gronds" (Gen. Spoor op 19 Mei).
In de eerste 12 dagen vielen
meer slachtoffers dan in de he
le maand April.
Nog slechter werden de ver
houdingen toen de-26ste Mei de
Sowjet Unie en de Republiek
een overeenkomst gesloten ble
ken te hebben voor het vestigen
van consulaire betrekkingen. De
republikeinse vertegenwoordiger
in Praag Dr Soeripno had de
onderhandelingen gevoerd. Hij
werd gedesavoueerd, maar het
geschiedde met tegenzin.
De 26ste kwam er een verras
sing en maakte Australië een
einde aan de boycot op de sche
pen. De dag daarop verzamel
den zich in Bandoeng de verte
genwoordigers van de Indische
deelstaten die mede wilden wer
ken aan de vorming van de
V.S. van Indonesië.
JUNI
BEGIN JUNI verklaarde Hat
ta een uit twee souvereine sta
ten samengestelde Unie te ver
langen inplaats van een Neder
landse boven een Indonesische.
Hij wilde ook het leger niet af
schaffen en diplomatieke rela
ties met het buitenland aan
knopen.
Generaal Soedirman, was dit
nog niet radicaal genoeg. Hij
sprak dikke woorden als: „We
zullen de zaak in eigen handen
nemen".
Deze maand ook nodigde Dr
van Mook Hatta uit voor het
voeren van informele besprekin
gen. Was het een voorgevoel van
de It. G. G. dat hij de C. v. G.
D. voordien had verzocht zich
van ieder initiatief te onthou
den?
pagina's van het Amerikaanse
blad „Time" de mededeling over
„een vertrouwelijk voorstel"
voor „een alomvattende oplos
sing van de hangende vraag-
stuken". Dit voorstel, dat kwam
van het Amerikaanse lid van de
C. v. G. D. Dubois en de Austra
liër Critchley (Herremans, het
Belgische lid wist nergens van
af) deed de maat overlopen.
Nederland protesteerde, Dubois
werd teruggeroepen en de Ne
derlandse delegatie brak de on
derhandelingen af.
DE COMMUNISTISCHE plan
nen bleken al heel vlug. De 17e
lokten zij in Soerakarta een op
stand uit en vonden er bloedige moeien.
naar oris land. Cochran trachtte
nog te bemiddelen en bracht
Hatta per vliegtuig naar Bata
via. Het hielp niet. Men brak de
politieke hals over het struikel
blok „de gewapende macht van
de republiek" (die inmiddels
steeds brutaler ging optjeden).
Weer terug naar Holland, be
sprekingen in de Ministerraad
met de vermelding: „steeds
meer bestandsschendingen". Dit
bleek ook uit een overigens
onvolledig rapport van de
C. v. G. D.
De 18e besloot Nederland hoe
zwaar het ook viel, de actie te
gen de republiek te hervatten.
Onze troepen maakten snel
voortgang. De 22ste besloot de
Veiligheidsraad, die juist op het
punt stond op te breken, zich
met de kwestie te gaan. be-
Moeso, de uit Rusland geïmpor
teerde rebel, wist op Java een
revolutie te ontketenen, welke
echter snel mislukte.
ULI:
ALS OPVOLGER van Dubois
werd benoemd Merle Cochran.
De 14e vormden 11 partijen in
de republiek een „nationaal
front" met een dusdanig pro
gramma, dat de inmiddels her
vatte besprekingen weer wer
den geschorst.
De 29ste begon de Veiligheids
raad zich het probleem weer aan
te trekken, praatte eens wat,
maar wenste zich niet aan een
bepaalde richting te binden. -
AUGUSTUS
DEZE MAAND bracht even
min verbetering, Djogja brak nu
ook de militaire onderhandelin
gen af. Een opiumsmokkel bleek
botsingen met de T.N.I. plaats.
De 18e werd Madioen veroverd.
Doch Hatta sloeg fel terug en
de staatsgreep mislukte.
Dit alles was voor dr van
Mook, die sinds 10 September
voor het voeren van besprekin
gen in ons land vertoefde reden
om zo spoedig mogelijk naar In
donesië terug te keren.
Dr Beel die de 12e als gede-
leegerde voor het opperbestuur
naar Indonesië was vertrokken
keerde hierop weer terug.
OCTOBER
GING Dr BEEL met de be
noeming tot opvolger van Dr
van Mook in zijn zak naar In
donesië
In den Haag pleegde men in
het begin van deze maand over
leg inzake de vorming van een
interimregering.
Men stelde een voorontwerp
op dat voorzag in de vorming
van een federale interimregering
bestaande uit drie Indonesiërs,
een federale raad en een fede
rale volksvertegenwoordiging.
Dr van Mook die buiten de
ze besprekingen was gehouden,
diende op 14 October zijn ont
slag in en Abdoelkadir volgde
zijn voorbeeld.
De 26ste, dezelfde dag dat
Generaal Spoor een verklaring
gaf over de toenemende infil
traties, werd de Noodwet Indo
nesië door de Tweede Kamer
aangenomen. De Eerste Kamer
verklaarde zich ermede accoord
op 29 October. Dr Beel werd de
ze dag benoemd als Hoge ver
tegenwoordiger van de Kroon.
NOVEMBER
OP DE DERDE November,
droeg dr van Mook het bestuur
over aan dr Beel en ging Mi
nister Stikker, die enkele dagen
tevoren in Batavia was aange
komen naar Kalioerang om be
sprekingen te voeren met Hatta.
De 11e keerde hij in ons land
terug.
Besprekingen in de Minister
raad volgden. Op 21 November
vlogen Stikker, Sassen en Ne-
her naar Djogja gevolgd door
de waarnemers der Staten-Ge-
neraal.
DECEMBER
MAAR het werd niets in
Djogja, dit bleek al vlug uit de
terugkeer van de delegatie
De Nederlandse regering stel
de echter geen prijs op inter
nationale interventie. Soemitro
verzocht de Veiligheidsraad de
Marshall-hulp aan Nederland
stop te zetten. De dag daarop
dienden de V.S. een resolutie in
waarin gevraagd werd order te
geven tot staking van het vuren
en terugtrekking der troepen.
Dezelfde dag volgde een ern
stige beschuldiging van de C. v.
G. D. en besloten de Australi
sche havenarbeiders het vervoer
naar Indonesië weer te gaan
boycotten.
STAATKUNDIGE ONTWIKKELING VAN DE VERENIGDE STATEN VAN INDONESIË GEDURENDE 19481
Onze productie in 1948.
JAAR 1948 is weer geschiedenis geworden, het was een
jaar dat m economisch opzicht geboekstaafd zal worden als de
herleving, zij het een langzame, van onze industrie, die dank zij
de Marshall-hulp weer bijna op volle toeren is gaan draaien.
Dit moet voorop staan: dat de Nederlander zijn broekriem weer
een gaatje wijder heeft gemaakt en dat zijn coctuum weer werd
uitgelegd is te danken aan de eminente Amerikaanse hulp. Zou
deze met gekomen zijn dan zou ons land zijn teruggevallen op
het levenspeil van 1943.
In November legde dr van Mook
zijn functie als It. G.G. neer en
werd dr Beel „hoge vertegen
woordiger van de Kroon".
Van Mook schrijft nu boeken.
Volgens de Russische verte
genwoordiger Malik ging de
Amerikaanse resolutie niet ver
genoeg. Jammer voor hem, maar
de Veiligheidsraad besloot dat
wel het vuren moest worden ge
staakt doch verwierp dat ge
deelte van de resolutie waarin
terugtrekking der troepen
werd geëist.
Inmiddels is de K.L.M.-dienst
op Batavia gestaakt wegens
landingsverbod in India en
Pakistan.
Dat was Indonesië in 1948.
Onze industrie draalt weer. Haar
productie stijgt met de dag. Be
lemmerende factoren blijven ech
ter nog altijd het deviezentelcort
en de te lage arbeidsproductivi
teit. Deze eerste handicap speelt
een voorname rol in onze tabaks
industrie. Verwerkten de kerf-,
sigaren- en sigarettenindustrie in
1939 resp. 11.400, 12.000 en 5000
ton, dit jaar waren deze cijfers, (de
laatste maand is geschat) 7700,
1800 en 6000 ton. Dat er nog Ne
derlanders zijn die klagen over
het lage tabaksrantsoen is haast
onbegrijpelijk als men weet, dat
onze tabaksfabrieken 410 millioen
sigaretten en 480 ton kerftabak
per maand produceren. Als men
één shagsigaret rekent op één
gram, kan men zeggen, dat er
dus 480 millioen shagslgaretten
gefabriceerd zijn. In totaal dus
890 millioen sigaretten per maand
of 10.880.000.000 per jaar. Zou
men deze achter elkaar leggen
dan heeft men de afstand van
750.000 km., of duidelijker uitge
drukt 2 maal de afstand naar de
maan. Ruim 1.000 mensen zouden
honderd jaar dag en naclit'moeten
roken om door deze sigaretten-
massa door te komen. Daaren
boven rookte de Nederlander nog
een slordige 60 millioen sigaren.
Textiel.
EEN ANDER product, dat ons
na aan het hart ligt, is de textiel.
Ook hier is het magische woord
deviezen van toepassing. De pro
ductie ligt in sommige branches
beduidend hoger dan in 1938. Maar
al zou deze over de hele linie twee
maal zo groot zijn, dan was zg
Er was dit jaar een normale oogst op Walcheren en dat beteken
de voor ie landbouwers een zekere verruiming van inkomsten.
Het had ook op de geest onder deze mensen een invloed ten goede.
Wie echter denkt, dat de moeilijkheden nu achter de rug zjjn, ver
gist zich deerljjk. Want niets is minder waar dan dat. Als wij op
dit ogenblik de algemene geestesgesteldheid onder de Walcherse
boeren moeten kenschetsen, dan kan dat het best gebeuren met
de woorden: „berusting", „het loopt weer zo'n beetje" en „laten
we maar niet te veel aan de toekomst denken". Dat is de oude-
jaarsstemming van 1948. ">7 -
komsten voor wat betreft de
landbouwproducten is valt zeer
moeilijk te zegen. Dit wordt ech
ter door deskundigen op 1%
millioen gulden getaxeerd.
Ongeveer 400 ha. boomgaard
is op Walcheren door het water
verdwenen. Welk een schade
dat is, moet men maar eens
vragen aan b.v. een Zuid-Beve-
landse boer, die daarvan wel een
schatting zal kunnen maken. Wij
stoppen met de getallen; alleen
nog twee: de oppervlakte der
kassen-warenhuizen was voor
de ramp op Walcheren 9600 m2
en er was 42.000 m2 plat glas.
Er is al heel wat hersteld, zij
het tegen zeer hoge kosten voor
de tuinders.
AFREKENING DUURT LANG.
Zeker, er zjjn wat boeren, die
van Landbouwherstel reeds hun
definitieve schadeuitkering heb
ben ontvangen, berekend naar
de normen van het bekende
Noodbesluit van November 1945.
Maar over 't algemeen duurt die
afrekening veel te lang. De
Rijksdienst in Goes werkt op
alle mogelijke manieren mede,
maar „den Haag" laat op zich
wachten. In vele gevallen is ook
een deel uitbetaald van de zaak-
schade-1944 en de rest is toege
zegd. Over dit toegezegde wordt
Deze mentaliteit is volkomen
verklaarbaar. Weet men b.v., dat
oud-minister Neher einde Juni '47
te Middelburg verklaarde, dat de
wet op de materiële oorlogsschade
binnen enkele maanden in de
Tweede Kamer zou worden be
handeld en dat nu, eind December
1948, zelfs de memorie van ant
woord van de regering nog niet
eens gereed is? Dat van een spe
ciale regeling voor Walcheren,
waar geen natuurramp plaats
vond, maar waar een millioenen-
schade werd aangericht door mili
taire handelingen, geen sprake zal
z(jn? Dat momenteel vele boeren
hun bedrijf gaande moeten hou
den met bedrjjfscredieten en dat,
ondanks de gunstige oogstresul-
taten van dit jaar, de Walcherse
bodem de nadelige gevolgen van
de zoutwater-inundatie de eerste
jaren nog niet te boven is?
DE CIJFERS SPREKEN...
Als men nog niet geneigd zou
zijn dit alles te geloven, kun
nen enige sobere getallen dat ge
loof dan misschien schenken.
Welnu, in 1945 leverde het
bouwland geen inkomsten op, in
1946 was 80 pet. van de totale
oppervlakte bouwland in ge
bruik en de oogstopbrengst was
70 pet., in 1947 was 90 pet. van
het bouwland bezaaid en de op
brengst was30 pet.
Wèl is toegezegd, dat over dit
jaar een depreciatievergoeding
zal worden verstrekt. Deze zal
zich echter bepalen tot de z.g.
„kale kosten". Winst is dus uit
gesloten.
Nee, leest u even verder. Er
volgen nog wat getallen. Dit jaar
was nog maar 62 pet. van het
totaal aantal in 1939 op Walche
ren levende melkkoeien op het
eiland. Er is uitgerekend, dat de
veehouders in totaal 114 millioen
gulden minder aan opbrengst
van de melk in 1948 ontvangen
dan in een normaal jaar. Ook
de vleesproductie ligt nog ver
beneden de normale. Van het
rundvee, opgefokt op de bedrij
ven, was in Mei van dit jaar nog
slechts 30 pet. van de vooroor-
Tegen het principe van de ver
goeding van het vee bestaan
weinig bezwaren, al zal een vol
ledige voorziening van de vee
houder nog behoorlijke investe
ringen eisen, indien hij zijn vee
stapel op het vooroorlogse peil
wil brengen. Van het aanschaf
fen van machines en werktuigen
kan hetzelfde worden gezegd.
BEDRIJFSSCHADE
ONDRAGELIJK.
Boven al deze bedrijfsinkom-
stenschade ligt de schade wegens
herstel der zwaar beschadigde en
wegens bouw der verwoeste be
drijven. Het ontbreken daarvan
heeft een zeer nadelige invloed
op de bedrjjfsexploitatie. Dat
brengt sommige landbouwers er
toe, om, ten einde raad, maar in
te gaan op een ongunstige her
bouwregeling voor boerderijen,
een regeling, waarbij zij zelf 25
der bouwkosten moeten betalen
(een bedrag, waarvoor men voor
de oorlog een keurige, ruime
boerderij zette!)
Men moet daarbij weten, dat
er een andere, meer gedifferen
tieerde regeling bestaat, die ech
ter nog steeds niet in werking
is getreden. Dat bij de 25 pct.-
regeling de bedrijfslasten per ha.
enorm worden verhoogd en on
dragelijk kunnen worden,
spreekt wel vanzelf. Deze rege
ling, die geldt voor de panden,
waaraan meer dan f 3000.—
schade is toegebracht, gaat uit
van de getaxeerde schade (in
de meeste gevallen belangrijk
lager dan de herstelkosten) en
de verdere financiering met ren
tedragende en renteloze rijks-
credieten.
HERVERKAVELINGS-
MOEILIJKHEDEN.
Er komen nog andere moei
lijkheden bij voor vele landbou
wers. Moeilijkheden die een ge
volg zijn van de herverkave
lingswerkzaamheden. Dat was
zeker te verwachten en die mo-
een rente van 4 pCt gegeven, gen ook niet zo zwaar geteld
Want terwijl hij onderhandeldellogse voorraad aanwezig,
verscheen plotseling op de voor- Hoe groot de derving aan m-
Veertig gedupeerde Walcherse boeren kregen van Prinses
Wilhelmina een pink ten geschenke. Hier een foto van de over
dracht der pinken, die te Middelburg plaats vond.
worden. Men kan nu grote moei
te hebben zijn land te bereiken,
maar dat is het volgende jaar of
het jaar daarop veranderd en
dan zal men blij zijn, dat het
wegennet zoveel is verbeterd.
Bovendien wordt de financiële
schade door het gemis van een
stuk grond vergoed en wel met
een bedrag van 2maal de
pachtwaarde. Deze vergoedingen
worden waarschijnlijk nog in
Februari 1949 uitbetaald.
nog niet toereikend om de gewel
dige schaarste aan textielgoede-
ren ln korte tijd te ondervangen.
Gelukkig was er dit jaar 'n ver
ruiming ln deze distributie te be
speuren. Het aantal beschikbaar
gestelde punten ls met 15 geste
gen, van 80 op 95, terwijl de ver
wachting gegrond is, dat het dit
jaar nog wel meer zal worden.
Dit kan ook niet anders wil de
i economische gelijkschakeling met
België en Luxemburg, die 1 Jan.
1950 een feit moet worden, vol
ledig slagen. De zwakke stee
vormt nog Immer onze katoen
spinnerijen, wier productie slechts
85 pet. van de voor-oorlogse be
draagt. Behoudens het deviezen-
tekort ls er voor dit artikel ook
nog de moeilijkheid, dat er een
wereldschaarste aan bestaat. Ge
meten naar de hoeveelheid ver
werkte grondstoffen, dus niet
naar het aantal manuren, be
draagt onze productie, op basis
1938 ls 100, voor de kunstzijde-
spinnerijen circa 120 pet,, kunst
zijde en linnenspinnerijen circa 90
pet., wolweverijen 130 pet., wol
spinnerijen 180 pet. en de con-
fectie-industrie 68 pet.
Kolen.
DE KOLEN VOORZIENING
blijft nog steeds moeilijk, de ge
middelde dagproductie ligt nog
steeds lager dan voor de oorlog.
De gemiddelde dagproductie ln de
jaren 19351938 bedroeg 43.750
ton, in November 1948 was zij
37.400 ton. De totale productie ln
1947 was 10 millioen ton, dit jaar
zal dit circa 11 millioen ton zijn.
Een verblijdende, doch een te lage
stijging om al te grote verwach
tingen te koesteren. Bijna alle an
dere artikelen in de economische
sector zijn bon-vrij, en de zo snel
verwende consument weet niet
beter of het hoort zo. De voor
ziening van rijwielen, rijwielban
den en schoenen bijv. loopt vlot,'
al blijft de import van hulden
voor dit laatste artikel nog altijd
zorg baren. Eén artikel bezorgt
de huismoeders echter nog veel
moeite en wel het serviesgoed. De
totale productie is wel gestegen
tot 106 pet. gerekend tot de voor-
Ondejaarsavond zonder Olie- en Berlinerbollen bestaat niet.
Nu, wees gerust lezer, uw bakker is druk bezig.
Over enige maanden, aldus „De
Nieuwe Rotterd. Crt", zal de
dienst Wederopbouw Boerderijen
een aanmerkelijk beperkter taak
krijgen dan hij tot nu toe heeft
gehad. Er komt een veel grotere
vrijheid voor de boeren, die zelf
weer zullen kunnen aanbesteden.
De bemoeiingen van de Dienst
zullen zich dan bepreken tot het
vaststellen van de geoorloofde
bouwprijs, de toewijzing van ma
terialen en het stellen van be
knopte eisen ten aanzien van de
beschikbare ruimte, het aantal
deuren enz. Binnen deze grenzen
zal de bouwende boer vrij zijn,
zijn eigen ideeën te verwezen
lijken.
Er heerst onder de boeren grote
vreugde over deze vooruitzichten.
Tot nu toe was het zo, dat men
aan het herbouwen van zijn eigen
woning- en bedrijfsruimte nauwe
lijks te pas kwam. Dat dit als een
onverdragelijke inmenging werd
gevoeld, ligt voor de hand. Daar
kwam nog bij, dat somige der in
geschakelde architecten, bij ge-
rbrek aan ervaring met boerderij-
bouw, broddelwerk hebben gele
verd, waarvoor niet geheel ten
onrechte ook Wederopbouw
aansprakelijk is gesteld.
Toch heeft het tot nu toe ge
volgde systeem ook een goede zij
de gehad. Er is gebroken mc-t
sommige tradities, die remmend
werkten op de moderne bedrijfs
voering. Overal in het land zijn
nieuwe boerderijen verrezen, ais
even zovele voorbeelden, hoe het
wèl en hoe het niet moet. In oor
logstijd zijn er ruim 600 boerde
rijen herbouwd. Na de oorl ig zijn
er 1009 gereed gekomen; 35) zijn
in aanbouw en 400 worden in het
komende kwartaal nog aanbe
steed juist voor de Dienst Weder
opbouw Boerderijen zich terug
trekt. Deze bijna 2500 boerderijen
zullen zeker invloed oefenen op
wat er nog gebouwd moet worden
Er zijn op het ogenblik 6400 boer
derijen tekort.
De directeur van de Dienst, de
heer A. D. van Eek, neemt feeds
dit jaar afscheid, om zich weer
geheel te gaan geven aan zijn
taak in de Noordoostpolder. Aan
oorlogse. Maar in serviesgoed is
de schaarste zo groot, dat het on
mogelijk is, deze op te vangen.
Bovendien is de Import belangrijk
minder dan voor 1940. Onze oud
leveranciers Tsjecho-Slowakije,
Duitsland en Engeland, laten ons
om begrijpelijke redenen ln
de steek. De eerste negen maan
den produceerde de. Nederlandse
fabrieken 1.645.000 ontbijtborden,
1.067.000 platte borden, 1.527.000
diepe borden, 4.948.000 koppen en
schotels en 3.038.000 losse kop
pen. Neen, een dergelijke produc
tie is niet voldoende voor 10 mil
lioen mensen. De zaak is maar
om geschoolde arbeidskrachten te
vinden. Door deze industrie beter
te mechaniseren hoopt men bete
re resultaten te verkrijgen.
DE VOEDSELSECTOR heeft
ons het afgelopen jaar geen reden
te klagen gegeven. Gestadig wer
den producten ln de vrije handel
gebracht. De bonnenlijst is aan
merkelijk ingekrompen. Van de
paar producten, die nog op de
bon zijn valt niet veel te vertel
len. Onze vetposltie is zoals op
de gehele wereld nog immer
vrij préeair. Voor koffie zijn vol
doende deviezen beschikbaar en
daar de kaasexport nog steeds
•stijgt, zijn geen voorspellingen te
doen, of dit artikel gauw vrg
komt.
ZO WAS 1948 voor de consu
ment een goed jaar. Dat 1949 nog
beter worde! Op onze economen
rust de ontzaggelijke taak nieuwe
paden te effenen, die uiteindelijk
moeten leiden tot de Economische
Unie Een ontzaggelijke zware
taak, die als zij slaagt, van grote
betekenis zal zijn en die de con
sument nog ruimer zal doen
ademhalen. Langzaam maar ze
ker werpt Neêrlands industrie de
laatste gevolgen van een wrede
bezetting van zich af.
SOCIALISTISCHE
ORGAN1SATIEDWANG.
De Prot. Christelijke Arbei-
dersinternationale heeft zich te
legrafisch gewend tot de Minis
ter-president en de voorzitters
van het Landsting en het Kolke-
ting (het parlement), van Dene
marken in verband met een ont
slag dat gegeven is aan vijf le
den van de Christelijke vakbe
weging, werkzaam bij de Staats
bossen bij de duinen in boven-
Jutland.
Deze arbeiders hadden een
diensttijd resp. van 20, 10, 8 en
6 jaar en werden op verzoek
van het socialistische vakver
bond ontslagen, omdat zij, lid
zijnde van een niet door de Staat
goedgekeurde werkloosheidskas
niet in Staatsdienst mochten
zijn. Aan de werkloosheidskas
van het Kristeligt Dansk Fael-
lesforbund, die in 1929 door de
Regering erkend was, is n.l. in
1937, toen de socialisten aan het
bewind kwamen, deze erkenning
ontnomen.
De P.C.A.I. heeft nu in haar
telegram aan de Deense regering
het vertrouwen uitgesproken,
dat de werkloosheidskas van de
Christelijke organisatie, op grond
van het beginsel van vrijheid
van vakorganisatie, opnieuw zal
worden erkend.
hem is het o.m. te dank.n, dat er
voor de provincies Limoirg. Bra
bant en Gelderland series stan
daardboerderijen zijn ontworpen,
die aan hoge eisen voldoen. Het
centrurn van de Dienst wordt van
Zwolle overgeplaatst naar Den
Haag.
Intussen is deze gang van zaken
de boeren niet uitsluitend winst.
Hoewel de blijdschap om herwon
nen vrijheid tot dusverre alle be
denkingen overschaduwt, mag
niet worden vergeten, dat vele
boeren, die een bedrijf willen her
bouwen, thans zelf alle moeilijk
heden zullen moeten oplossen. De
architecten zitten volop in het
werk en een kleine boer in een
veelal afgelegen streek kon wel
eens moeite krijgen, voor de her
bouw van zijn plaatsje een archi
tect te vinden. Daarbij komen
eventuele moeilijkheden met aan
nemers, welke door een groot
lichaam als de Wederopbouw ui
teraard makkelijker kunnen wor
den opgelost dan door een indivi
duele boer.
Er ligt hier voor de landbouw
organisaties een belangrijke taak.
In de eerste plaats dient de ver
nieuwing van de boerderijen
dienstbaar te blijven aan rationa
lisatie. Verder zal het zeker nodig
blijken om de boeren bij te staan.
Veel meer wordt dit nog van be
lang, wanneer de titel van archi
tect wettelijk beschermd zal zijn,
omdat daarmee een uitwijkmoge
lijkheid (de plaatselijke timmer
man-aannemer) wordt wegge
nomen.
Als wij goed zijn ingelicht, is
men in de kringen van de Stich
ting voor de Landbouw reeds
druk doende, voor deze problemen
een oplossing te zoeken. De nood
zakelijkheid om de bestaande
leemte te vullen ziet men daar in.
Of men de moeilijkheden welke
heiraan verbonden zijn, even dui
delijk ziet en derhalve voldoende
snel en doortastend zal handelen,
dient te worden afgewacht. In
ieder geval moet er iets gebeuren,
wille- de juichkreten van thans
niet worden gesmoord.
