liacUeU}k £we>h> Ut 194-8.
De IC. L. M. in 1948.
Ik i/ötyeivtucht.
De Nederlandse Spoorwegen
in 1948.
Vrijdag 31 December 1948
ZEEUWSCH DAGBLAD
DE NED. HERV. KERK.
De Synode der Ned. Herv. Kerk
kwam in 1948 een en andermaal
bijeen.
De discussie bewoog zich ook in
dit jaar v.n. rondom het ontwerp-
kerkorde.
Nu de contouren zich wat af
tekenen zien we wel, dat het ver
zet komt van uiterst-rechts en
uiterst-links. Kennisneming van
de inhoud van „De Waarheids
vriend". het weekblad van de Ger.
Bond in de Ned. Herv. Kerk, zo
wel als van „Zwingli", het gelijk
namige blad van de militante
groep onder leiding van ds H. van
Lunzen, die uiterst-links repre
senteert, maakt dit wel duidelijk.
It is a long way
Activiteit is er overigens in de
Ned. Herv. Kerk wel, getuige het
grote aantal raden, dat in het
midden dier kerk gevonden wordt
en waarover hier en daar schuch
ter de vraag rijst of de leiding
niet teveel hooi op haar vork ge
laden heeft.
Die activiteit komt ook aan het
licht in de opzet van het kerke-
werk. De kerk in de grote stad
moet, zal zij haar positie zien ge
handhaafd, allereerst in haar mas
saliteit gebroken worden. Den
Haag heeft hier wel een zeer re
soluut voorbeeld gegeven. Want
kent Amsterdam nog maar de z.g.
buurtgemeente, in de hofstad
is het parochiestelsel met ingang
van 1 Mei j.l. radicaal doorge
voerd. En ook in Leiden komt de
vraag van de invoering van het
parochiestelsel thans aan de orde.
Met deze breking der massaliteit
gaat als vanzelf gepaard vestiging
van nieuwe predikantsplaatsen.
De Synode maakt dit ook moge
lijk, doordat zij voor een bepaald
aantal nieuwe plaatsen in de gro
te gemeenten voor enkele jaren
het tractement financiert, om de
zaak op gang te helpen. Daarom
kon Den Haag ook vier nieuwe
plaatsen vestigen. En om haar ge
tuigenis naar buiten des te beter
tot zijn recht te doen komen,
breidt men ook het aantal predi
kantsplaatsen voor bijzondere
doeleinden uit. Ds P. Lugtigheid
te 's-Gravenhage die speciaal on
der de buiten-kerkelijken werk
zaam is, zag in ds C. Aalders een
collega naast hem komen, die
mede de schouders zet onder het
zelfde werk. T.a.v. het getuigenis,
dat de kerk laat uitgaan, herinne
ren wij er in dit verband aan, dat
van de Ned. Herv. kerk zowel in
de maand Mei als in September,
toen onze nieuwe Landsvrouwe
haar troon besteeg, een kansel-
boodschap uitging. Daarnaast
richtte het moderamen zich in
September j.l. met een missive
tot de regering in betrekking tot
de situatie in Indië. Naast het ge
sproken woord, dat van de kerk
uugaat, meet ook genoemd wor
den het geschreven woord. Het
weekblad ,De Herv. Kerk" groei
de uit tot een orgaan van beteke
nis en als 1949 daar is wordt het
opnieuw uitgebouwd. Niet dat dit
orgaan nu altijd precies vertolkt
wat in de kerk leeft. Dit heeft de
polemiek, die is ontstaan over de
kwestie van openstelling van de
tentoonstelling „De Ned. vrouw
18481948" wel bewezen. Wij
herinneren in dit verband aan de
vraag, die toen in discussie kwam'
„Wat is een Hervormde levens
stijl"
Hoezeer de kerk het woord
kent, dat wij elkanders leden zijn
wordt wel bewezen door het feit,
dat tal van gemeenten door het
oorlogsgeweld getroffen zuster-
gemeenten hebben geadopteerd en
soms met verrassende resultaten.
Helaas staat de grootste Prot.
kerkformatie niet op elk terrein
boven aan, getuige de roep, die
van de hoofdleger-predikant, ds
A. T. W. de Kluis, blijft uitgaan
om meerdere veldpredikers. Naar
'verhouding hebben de Geref. ker
ken hier meer dienaren afgestaan
ten behoeye van onze jongens in
Indië dan de Ned. Herv. kerk. Ze
ker, men kan hier niet zonder
meer de optelsom gebruiken, om
dat tal vin factoren een rol spe
len. En als wij bedenken, dat se
dert 1939 het aantal predikants
plaatsen met 40 vermeerderd
is, maar dat er niet minder dan
411 vacaturen zijn (w.o. 45 nieuwe
predikantsplaatsen), dan is het
duidelijk, dat er ook in het moe
derland gebrek aan arbeidskrach
ten is.
Merkten wij hierboven reeds op,
dat de generale synode een- en
andermaal bijeenkwam,, wij
mogen ook een enkele be
slissing, die zij nam, memoreren.
Daar is allereerst het zo wijze be
sluit dat een predikant zijn ge
meente minstens vier jaar moet
hebben gediend wil hij beroepbaar
zijn. De kerkeraden die soms
zulke grote sommen moeten uit
keren aan hoorcommissies, vooral
als de vacature maar blijft aan
houden, zullen hier zeker de syno
de erkentelijk zijn. Maar deze be
slissing is er ook een in het be
lang van predikant en gemeente
beide, die bij dat snel veranderen
niet gebaat zijn. Ook benoemde
het moderamen der synode een
zestal deputaten voor de psalm
berijming.
Natuurlijk vallen er ook minder
prettige dingen te vermelden. Te
gen ds J. J. Buskes Jr te Amster
dam, de militante rode voorgan
ger, werd een aanklacht inge
diend in verband met zijn in
Maart gehouden en door de IKOR
uitgezonden preek, waarin een
passage voorkomt over „Spoor's
verbrande dessa's"; de predikan
ten drs J. C. Hooykaas te Arne-
muiden en ds H. K. v. Wingerden
te Delft werden uit hun ambt ont
zet.
1948 kenmerkte zich ook als
een jaar waarin de wederopbouw
van zoveel wat verwoest werd
door oorlogshandelingen, weer
een stapje nader kwam. Zo moch
ten o.a. de Vluchtheuvelkerk te
Zetten en de gerestaureerde Zen
dingshogeschool te Oegstgeest of
ficieel in gebruik genomen worden
en kregen tal van gemeenten
nieuwe bedehuizen, al zijn dat dan
ook maar noodkerken. Overbodig
te zeggen, dat tal van kerktorens
weer een luidklok Kregen, nadat
de vorige door de bezetter ge
roofd was.
DE GEREF. KERKEN.
1948 was voor de Geref. kerken
eveneens een synodejaar, zij het
ook een van uitzonderlijk karak
ter. In de Oosterkerk te Eind
hoven werd in Februari een zen
dingssynode gehouden, die zeer
belangrijke beslissingen bracht en
die ds C. v. d. Woude te Leeuwar
den als praeses koos. De beteke
nis van deze synode is, dat de zen
ding op geheel nieuwe leest ge
schoeid werd. De Geref. kerken
in Indië werden krachtens besluit
van deze synode zelfstandig. De
toespraak van ds Probowinoto
was ongetwijfeld een der hoogte
punten der synode. De synode be
sloot, dat de volgende gewone sy
node in Augustus a.s. te 's-Gra
venhage zal gehouden worden.
Hoewel in de pers duidelijk tot
uiting kwam, dat alle pogingen
om te komen tot hereniging met
hen, die thans de Geref. kerken
onderhoudende artikel 31 K.O.
vormen, niet veel direct effect
sorteerden en dus deze kerken
ook haar eigen, moeilijkheden heb
ben, kan men toch niet zeggen,
dat de Geref. kerken zich hebben
laten ophouden door het conflict,
dat enkele jaren geleden uitbrak.
Men pakt aan en heeft ook in
1948 veel nieuwe dingen tot stand
gebracht. Wij noemen de opening
van het Evangelisatiecentrum te
Baarn in April; van het eigen ge
bouw van de Geref. Mannenbond
te Huis ter Heide in Mei; van de
Opleidingsschool voor Geref. Ge
zinsverzorgsters in October te
Amsterdam en van het Geref.
Jeugdcentrum te Zeist in Nov.
Nieuwe kerken werden geïn
stitueerd te Akkrum, den Burg op
Texel, Hellendoorn, Parijs en
Vaassen. Hier en daar werden
nieuwe predikantsplaatsen ge
sticht terwijl meerdere kerken
overgingen tot benoeming van ge
zinshulpen of kerkelijke assis
tenten.
Gebrek aan voorgangers is er
ook in deze kerken, getuige het
feit, dat er candidaten waren die
verschillende beroepen op zich
verenigden, al was het niet zo
omvangrijk als verleden jaar. Tal
van „octavisten" komen de rijen
der dienstdoende predikanten ver
sterken, want er schijnen veel
meer singuliere gaven voorhanden
dan een aantal jaren geleden!
Wij gewaagden in de aanhef
van dit hoofdstuk reeds van de
herenigingspogingen, die in het
midden der Geref. kerken werden
aangewend of bijval vonden. De
bekende brochure van ds B. A.
Bos, een man uit de kring der
„vrijgemaakte" kerken bood daar
toe gerede aanleiding. En de con
ferentie te Oosterbeek, waaraan
een gelijk aantal leden uit beide
kerken deelnam, zette de zaak in
het centrum der belangstelling.
Tal van plaatselijke kerken deden
een stap in de richting van sa-
menspreking, soms met gewenst,
soms met negatief resultaat, ter
wijl meerdere classes commissies
benoemden om daarover van
voorlichting te dienen.
De beslissing van de vrijge-
meakte generale synode van
Amersfoort, om geen deputaten
inzake „samenspreking" meer te
benoemen, werd in de Geref. pers
unaniem betreurd.
Schrijnend was, dat eerst thans
officieel bekend werd, dat ds M.
Geertsema van Dwingelo door de
hand van de wrede bezetters was
gevallen in Duitsland.
IDE GEREF. KERKEN
ARTIKEL 31 K.O.
In 't afgelopen jaar waren er in
,dëze kerkengroep, meerdere spjn-
ningen, waaruit duidelijk bleek,
!dat er over tal van zaken met
name wat betreft het optreden
op andere terreinen dan dat der
■kerk geen eenstemmigheid ge
wonden wordt. Wij herinneren in
dit verband alleen maar aan het
j bekende Amersfoortse congres.
Er is een groep in deze kerk, die
I zich op elk terrein van samenwer-
jking met andere Christusbelijders
distanciëren wil. Daarom komen
Ier aparte politieke kiesverenigin
gen, daarom heft men de vinger
op tegen het C.N.V. en daarom
wil men niet mee doen aan acties
als van „Pro Rege" en het P.I.T.
Wij doen niemand onrecht als wij
zeggen, dat met name de predi-
Helpman, ds R. H. Bremmer te
Zwolle en ds Joh. Francke te
Delfshaven zich hier als leiders
'van dezulken op.werpen. De massa
!der kerkleden wil dit echter niet
en blijft zich voegen in het grote
geheel.
Al deze spanningen vinden hun
oorsprong in het kerkelijk conflict.
De consequenties der vrijmaking
worden door een predikant als ds
J. Schelhaas heel anders gezien
dan door een man als prof. C.
Veenhof. En op hereniging heeft
met name in 1948 een figuur als
ds B. A. Bos, thans legerpredikant
te Groningen, met kracht aange
stuurd. Hij pleitte er voor in een
door hem uitgegeven brochure en
in de door hem geredigeerde
„Wachter" kwam in conflict en
werd als hoofdredacteur afgezet.
Thans verschijnt onder zijn leiding
een nieuw orgaan „De Roeper",
waarin wij nog steeds Oosterbeek-
se stemmen horen naklinken.
De generale synode van Amers
foort heeft op het pogen van ds
Bos wel met nadruk de domper
gezet, toen zij met 302 stem
men zich verenigde met de voor
gestelde conclusies om terzake
van „samenspreking" met de Ge
ref. kerken geen nieuwe deputa
ten te benoemen tenzij zoals
men dat omschreef eerst een
duidelijke situatie-tekening zou
verkregén zijn. Derhalve veroor
deelde deze synode, waarvan ds
D. van Dijk van Groningen prae
ses was, rechtstreeks kerkrechte
lijk het optreden van ds Bos.
Van de andere voornaamste be
slissingen van de synode van
Amersfoort noemen wij de zen
dingszaken (de kerken krijgen
een nieuw zendingsveld op Bor
neo) en het weder in zijn eer her
stellen van een in bezettingstijd
wel heel slappe vaderlander, ds
W. G. F. v. Herwijnen te Rilland-
Bath. Dat de broeders in Axel
(welks predikant, ds Zemel, ds v.
Herwijnen van heler harte mee
heeft helpen afzetten) dat niet
nemen, staat nu al wel vast. De
volgende generale synode wordt
D.V. in 1951 te Kampen gehouden.
Massale vrijmakingen vonden
niet meer plaats, van massale te
rugkeer naar de Geref. kerken is
evenmin sprake. Het kerkelijk
leven komt op steeds meer plaat
sen tot consolidatie. Het meest
verankerd in het leven der kerk
ligt wel haar opleidingsschool te
Kampen, die in dr H. J. Jager te
vens een opvolger ontving van de
diepbetreurde prof. dr S. Greij-
danus.
De stichting emeritering in
1947 opgericht met 150 deelne
mers ledenkerken zag het leden
tal stijgen tot 190.
DE CHR. GEREF. KERKEN.
Rustig kabbelde het leven van
de Chr .Geref. kerken. Geen sy
node waarop zich aller aandacht
richtte, noch conflicten, die on
aangename spanningen gaven.
Het ging alles langs de lijnen der
geleidelijkheid. De Theol. School
dag te Apeldoorn zag het bezoek
al weer stijgen. Een der aan de
School benoemde lectoren, drs J.
v. Genderen, zag zich door lang
durige ongesteldheid aan zijn
werk onttrokken, waarom de oud
lector, ds J. Prins van Amster
dam-West opnieuw achter de
katheder plaats nam. Inmiddels
mocht cand. v. Genderen herstel
len en te Zutphen intrede doen.
Daarnaast heeft ds A. Bikker te
Amsterdam-West zijn lectoraat te
Apeldoorn aanvaard met een col
lege over: „De zendingsgedachte
in onze kerkelijke geschriften".
Twee candidaten kwamen dit jaar
af en dus dunde het aantal vaca
tures maar zeer bescheidenlijk.
25 candidaten meldden zich aan
voor het admissie-examen, maar
slechts 6 konden worden toege
laten.
Ds H. Visser te Rotterdam, die
in conflict kwam met de kerk,
zag zich bij rechterlijke uitspraak
kerken en pastorie toegewezen.
Een vorstelijk legaat, groot
f 60.000, mochten de Chr. Geref.
kerken in 1948 ontvangen, dat
verdeeld werd tussen de Theol.
School en de kassen voor emeriti-
predikanten enz. en die van E.P.B.
(on- en minvermogende studen
ten).
In Juni beleefden we een Coloradokever-invasie. Maar
schooljeugd, ging de diertjes eensgezind met de politie te lijf.
de
DE GEREF. GEMEENTEN.
De Geref. gemeenten hebben
zich in 1948 zou men kunnen zeg
gen, geconsolideerd. Zij laten zich
al meer gelden, getuige wat zij
aan uitgaven aan de markt bren
gen. Wij herinneren slechts aan
het standaardwerk van wijlen ds
G. H. Kersten over de H. Cate
chismus, waarvan het eerste deel
verscheen. Ook ziet in deze kring
een prekenbundel 'n wekelijkse
afleveringen het licht onder re
dactie van dr C. Steenblok te
Gouda. Voor het eerst gaven de
Geref. gemeenten ook een eigen
jaarboekje uit, dat metterdaad in
een dringende behoefte voorziel.
Nieuwe gemeenten ontstonden te
Arnhem, Arnemuiden, Bernekom,
Groningen, Delft en Wemeldinge.
Meer dan 100 gemeenten zijn va
cant. Dat de 7 candidaten, die in
1948 afkwamen, meerdere beroe
pen op zich verenigden, valt dan
ook te verstaan. Zes van hen na
men een beroep aan. Vijf van hen
deden bereids hun intrede, maar
Het conflict in de Herst. Evang.
Luth. kerk met ds B. E. J. Bik,
heeft er toe geleid, dat deze pre
dikant uit zijn ambt werd ontzet.
Ds Bik erkende deze afzetting
niet en hij pretendeert de voort
zetting der Herstelde kerk te zijn,
die zich in 1791 om des gewetens
wil heeft afgescheiden. Daarom
constitueerde zijn kring zich tot
een Vrijgemaakte Herst. Evang.
kerk die blijkens de mededelingen
in haar orgaan meer dan duizend
leden telt.
DE REM. BROEDERSCHAP.
De Broederschap kwam in
Maart j.l. te Rotterdam in buiten
gewone algemene vergadering bij
een ter behandeling van het ont
werp kerkorde. De gewone jaar
vergadering vond ditmaal in Juni
te Dordrecht plaats. De gemeente
Rotterdam kreeg drie nieuwe
luidk"lokken.
In deze kerkengroep werd nie
mand der voorgangers door de
dood weggenomen.
DE DOOPSGEZINDE
BROEDERSCHAP.
De Doopsgezinden hebben met
meerdere Prot. kerken gemeen,
dat zij zuchten onder een tekort
aan voorgangers. Daarom besloot
het curatorium van het seminarie
dat de proponentsexamens zullen
vervroegd worden, waardoor een
tiental studenten in Februari a.s.
hun studie zullen hebben beëin
digd.
BOND VAN VRIJE EVANG,
GEMEENTEN.
De snelle groei van de K.L.M., die na de oorlog in 1945 uit
as en puin herrees, heeft zich ook in het afgelopen jaar gestaag
voortgezet. Een terugblik over 1948 geeft een uitbreiding over
vrijwel de gehele linie te zien: nieuwe steden en landen wer
den in het luchtnet opgenomen, waardoor dit de 100.000 km.
overschreed, nieuwe moderne vliegtuigen werden aan de lucht
vloot toegevoegd, er werden méér passagiers en méér vracht
vervoerd dan in voorgaande jaren en het aantal employé's in
dienst der K.L.M. steeg tot 13.500.
Zowel de installaties op Schiphol, de thuishaven der K.L.M.-
vogels, als het hoofdkantoor te 's-Gravenhage ondergingen een
belangrijke uitbreiding.
10 Januari: 100ste vlucht Am-
s terdamI.T on tevid' 'O.
24 Januari: 500ste vlucht Am
sterdamBatvia; 250ste vlucht
AmsterdamNew York.
2 Maart: De frequentie van de
dienst AmsterdamJohannesburg
wordt opgevoerd tot tweemaal
per week.
16 Maart: Het Wost Indisch
Bedrijf van de K.L.M. ontvangt
de „Safety Award 1947" en de
i „Five Years Special Safety
Award".
25 Maart: De eerste der zeven
door de K.L.M. bestelde Douglas
DC-6 toestellen, de PH—TPI
arriveert op Schiphol.
616 April: Een aantal Zuid-
Afrikaanse journalisten brengt
op uitnodiging van de K.L.M. een
10-daags bezoek aan Nederland.
18 April: Begin van de zomer
dienst. Nieuwe lijnen worden ge
opend naar München, Aalborg,
Istanboel, Teheran en Tunis, ter
wijl op een groot aantal andere
diensten de frequentie wordt ver
hoogd.
24 Mei: Opening van een speci
ale vrachtdienst op New-York,
die driemaal per 14 dagen wordt
gevlogen.
27 Mei: De U.N.O. chartert een
Douglas DC-3 vliegtuig van de
K.L.M. ten behoeve van Graaf
Bernadotte, die als bemiddelaar
zal optreden in het conflict in
Palestina.
3 Juni: Ten behoeve van de be
devaartgangers die naar Lourdes
reizen, begint de K.L.M. een reeks
bijzondere vluchten naar deze
plaats.
4 Juni: De luchtlijn Amster
damParijs bestaat 25 jaar.
5 Juni: De K.L.M. vliegt op
nieuw naar Athene.
14 Juni: De dienst op New-York
wordt dagelijks i.p.v. 6 maal per
week uitgevoerd.
27 Augustus: Opening van het
nieuwe restaurant op Schiphol.
6 September: De eerste van de
door de K.L.M. bestelde 12 Con-
vair Liners, de PHTEB arri
veert op Schiphol.
11 September: 100ste vlucht
AmsterdamJohannesburg.
13 September: De frequentie op
de dienst naar Johannesburg
wordt verhoogd tot driemaal per
week.
20 September: Dr A. Plesman,
President-Directeur van de K.L.M.
wordt gekozen to' voorzitter van
de I.A.T.A.
28 Septemebr: De K.L.M. opent
een luchtdienst op Sjanghai.
21 October: De Constellation
„Nijmegen" verongelukt bij Prest
wick.
9 November: 200ste vlucht naar
Curagao.
29 November: Het eindpunt van
de Zuid-Amerika dienst wordt
verlegd naar Buenos Aires, de
hoofdstad van Argentinië.
December: I. W. Smirnoff trekt
zich terug als vlieger.
December: K.L.M.-vluchten
naar Batavia onderbroken.
Het werk van de Vrije Evange
lische gemeenten bleef zich in '48
rustig ontplooien. De algemene
vergadering van de Bond werd te
Oude-Bildtzijl onder leiding van
ds J. Enter Sr van Rotterdam ge
houden, terwijl de predikanten in
April te Nijverdal hun reünie
hielden. Aan de Opleidingsschool
werd bijzondere aandacht besteed.
Ds Jac. Lissenberg te Bussum
werd benoemd tot rector, terwijl1
als docenten aan haar verbonden
werden de heren drs K. Sprey, die
Grieks doceert en ds G. B. Wes
tenburg, em. predikant van de
Haagse Herv. gem. en director
van het zendings-diaeonessenhuis
te Amerongen, die zielkunde on
derwijst.
Ernstige verliezen heeft de
kleine kring der Vrije Evang.
gem. in 1948 geleden. De rector
van de Opleidingsschool, ds M. J.
Mooy Azn., werd door de dood
weggenomen. Maar ook de oude
emeritus-predikant, ds J. C. Hoe
kendijk te Baarn, sloot de moede
ogen. Wij zullen zijn vriendelijke
stem niet meer voor de radio ho
ren noch zijn warme pleidooien
voor practisch christendom lezen.
Met hem verloor de Vrije Evang-
kring een harer meest prominente
figuren, en een man, die met na
me in Iindië op een prachtstaat
van arbeid in dienst, van de
Meester mocht terugzien. Ere zij
zvjn nagedachtenis!
In het afgelopen jaar emigreerden ook verschillende Zeeuwen
Hier een echtpaar dat met de „Kota-Inten" naar Canada vertrok.
de zesde, de heer J. van Dijke, die bezoek, pastoraal werk, cateche-
het beroep naar Tholen had aan- tisch onderwijs, prediking enz. door
genomen, werd in het midden van de kerk in 1948 is gedaan en van
zijn jaren door de dood weggeno- welk werk de eeuwigheid eens de
men. Voor het admissie-examenvruchten openbaren zal.
aan de Theol. School te Rotter-! £)e kerk is een belangrijke fac-
dam meldden zich 17 personen tor in ons volksleven en daarin is
aan, waarvan er niet minder dan Nederland, bij alle verschijnselen
14 afgewezen werden.
Moeilijkheden ontstonden in het
midden der Geref. gemeenten
rondom de persoon van ds R. Kok
te Veenendaal, tegen wiens leer
beschuldigingen werden inge
bracht. Maar de zaak werd weer
bijgelegd en partijen verstonden
elkander. Pogingen om met de
Oud-Geref. gemeente te Giesen-
dam tot fusie te konjen mislukten.
Een zwaar verlies leden deze
gemeenten door het heengaan van
de meest prominente figuur in
haar midden, ds G. H. Kersten te
Rotterdam, die als de geestelijke
vader mag worden genoemd en
die in woord en geschrift onge
meen veel voor deze kring heeft
gedaan. Een koninklijke uitvaart
is hem ten deel gevallen en straks
zal een monument op zijn graf
getuigen van de liefde en aan
hankelijkheid die duizenden deze
organisator, theoloog en politicus
hebben toegedragen.
DE EVANG. LUTH. KERK.
De rust keerde in de Evang.
Luth. kerk na het conflict in de
Herst. Evang. Luth. kerk met ds
B. E. J. Bik, waarbij zij ook zijde
lings betrokken was, geheel weer.
De synode vergdderde 25 en 26
Mei j.l. te Amsterdam onder pre
sidium van ds J.'P. v. Heest. Het
Luth. genootschap voor in- en uit
wendige zending kwam in de
hoofdstad in voor- en najaars
vergadering bijeen. Besloten werd
dat het Luth. weekblad „De
Wartburg" 31 Dec. a.s. zal ver
dwijnen en dat beide Luth. groe
pen, de Evangelisch en de Her
stelde kerk, samen een officiëel
Luthers weekblad zullen uitgeven.
DE HERST. LUTH. EVANG.
KERK.
van ontkerstening, die ons met
zorg vervullen moeten, een rijk
gezegend land. Want een vrije
kerk in een vrije staat is ons ide
aal en hoezeer dit van betekenis
is, hebben de achterliggende be
zettingsjaren, toen men poogde de
kerk gelijk te schakelen en haar
in dienst te stellen van valse ide-
ologiën, ons wel geleerd.
Het is droef dat'het Protestan
tisme in Nederland nog zozeer een
beeld van verdeeldheid vertoont
en dat de una sancta in haar mid
den zo slecht wortel schieten wil.
Hier past ons allen op de Oude
jaarsavond grote ootmoed.
Moge ook iri het nieuwe jaar de
kerk, al meer wezen verkondig
ster van goede boodschap: Zie
hier is uw God!
Geen trein over Afsluitdijk.
I
Wanneer wij als spoormannen den de N. S. 322.514 rijwielen In
de balans over 1948 opmaken,afzonderlijke wagens. De topdag
dan past ons gematigde tevre- j was 30 Juli; toen maakten 18.317
denheid, aldus ir F. Q. den Hol- j fietsen een treinreis. Minder be
lander president-directeur van kend is de reislust van postdui-
de N.S., op een persconferentieven. Van Mei tot September gin-
te Utrecht. Gematigde tevreden-1 gen 1812 wagons
heid, omdat wij lang moeten
wachten op de benodigde mate
rialen en de opbouw van ons
bedrijf derhalve minder snel
verloopt dan in de eerste jaren
na de oorlog.
Toen ging iedere maand de vlag
in top, want er was telkens weer
een baanvak gereed of een brug
hersteld.
Reeds zijn de werkzaam
heden aan het traject Lage
ZwaluweRoosendaal begonnen
en in de tweede helft van
1949 kan met de ijln Amersfoort-
Deventer-Hengelo een aanvang
worden gemaakt. Die route zal
pas op 1 Mei 1951 electrisch ge
reden kunnen worden.
Het spoorwegnet kreeg in 194S
een uitbreiding van zestig kilome
ter door het ln exploitatie nemen
van de lijnen in Zeeuws-Vlaande-
ren, Doetlnchem-Zelhem, Bussum-
Huizen, Neede-Borculo en Ensche-
de-Duitse grens. Het hele net om
vat 3352 km., waarvan 660 km.
alleen voor goederenvervoer in ge
bruik is.
De nieuwe spoorstaaflasinrlch-
tlng te Utrecht kwam in* bedr.jf.
Twintig bruggen werden defini
tief hersteld. Stations te Hoek v.
Holland, Gouda en Roosendaal
konden geheel of grotendeels her
bouwd worden.
Par dag leggen reizigerstreinen
nu 87.007 km. af, dus tweemaal
de omtrek der aarde (in Dec.
1939: 118.590 km.).
In de zomermaanden vervoer-
October: zwarte maand voor de K.L.M. De PH TEN veronge
lukte bij Prestwick in Schotland. De bekende vlieger K. D.
Parmentier en de teclin. dir. van de K.L.M., H. Veenendaal,
lieten hierbij het leven.
met deze
beestjes naar het buitenland.
Plannen voor 1949.
Wij zijn dankbaar, dat onze
klanten (zowel degenen die reis
den als degenen die goederen lie
ten vervoeren) ons in 1948 hun
gunsten bleven verlenen, zeide Ir.
Den Hollander. Wij zijn ook dank
verschuldigd aan de 40.000 wer
kers bij de N. S. en de vele tlen-
ouizendep in de nevenbedrijven,
die ons met hun krachten dien
den.
Wat de toekomst aangaat: wij
zullen als een goed winkelier dadr
komen waar onze klanten zijn en
hen zo goed als het kan bedienen.
Dat houdt een grote activiteit in
voor het westen des lands, welk
gebied we „de stad Holland" kun
nen noemen. Zo wordt er bijvoor
beeld bij de bouw van een cen
traal station te Rotterdam (het
station D.P.) rekening gehouden
met locaal spoorwegverkeer. Er
komen daar vjersporige banen.
Om diezelfde reden zal er geen
spoorbaan worden aangelegd over
de afsluitdijk en door de IJssel-
meèrpolders. Wij hopen te zijner
tijd een electrische verbinding van
het westen met het noorden te
hebben en een dleseltractle op
AmsterdamEnkhulzen en Sta
vorenLeeuwarden. Wanneer men
daarna met een snelheid van 120
km. van Amsterdam naar Gronin
gen gaat, waarbij een groot aan
tal plaatsen wordt aangedaan, dan
zal niemand meer behoefte heb
ben aan een lijn door gebieden
waar niemand woont, zoals de af
sluitdijk.
Het herboren spoorwegpparaat
stelt ons in staat meer te doen
dan voorheen. Wij zijn van plan
de stoptreindiensten op lijnen als
AmersfoortZwolle of Haarlem-
Leiden te hervatten (niet als
twee-uursdlensten maar met zeer
drukke frequentie) zodra wij met
ons materieel bij zijn. Wij zullen
beslist niet méér doen dan wat des
spoorwegs is, maar dat moet goed
geschieden. En wanneer wij kun
nen bereiken, dat een stoptrein na
elk station slechts enkele secon
den nodig heeft om zijn topsnel
heid te halen, dan zullen wij zon
der bezwaar een flink aantal stop
diensten tussen de sneltreinen
kunnen Inlassen,
Wij rekenen bij de N. S. altijd
met jaren, besloot Ir Den Hollan
der. Daardoor zijn we nu al bezig
met het spoorboekje van 1 Mei
1953. Met aller hulp zullen we in
staat zijn onze grote plannen uit
te werken.
Zo mochten wij in vogelvlucht
een overzicht geven van het leven
en werken der kerk, zoals dat
aan ons oog zichtbaar werd. Dat
echter haar arbeid niet uitslui
tend bestaat uit hetgeen naar
buiten komt weet een ieder, die
geen vreemdeling in Jeruzalem is.
Wie zal optellen wat aan huis-
Na de ramp van Prestwick werden de stoffelijke resten van de leden van de bemanning van
de verongelukte „Nijmegen" en die van de Nederlandse en buitenlandse passagiers naar Am
sterdam overgebracht.
De Nieuwe Kerk op de Dam was als chapelle ardente ingericht.
