Van vliegweide tot w er eldlaebtha ven.
AKKERTJES J
Inpa's huwelijk.
V/at Schiphol voor Nederland betekent.
IN DENEMARKEN HEERST TERREUR.
De stichting der Hervormde Gemeenten
op Walcheren.
Overal Pijn
Middenstandsbelangen.
Vier dagen op stap
met de Waterstaat
Export van tÉbouwproducten.
Ghr. Vakbeweging wordt er
onmogelijk gemaakt.
BESTRIJDING VAN AARDAPPELMOEHEID
behoeft geen diep ingrijpende maatregelen.
Geheel Walcheren Hervormd.
Vrijdag 10 December 1948.
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 2
(Van onze speciale verslaggever.)
op de dag dat de maand November in mistsluiers gehuld
afscheid van het jaar nam. betraden wij het vliegveld van de
gemeente Amsterdam, beter bekend onder de naam Schiphol.
Het was uitgerekend de slechtste dag, die men hier sedert 1945
meemaakte: alle luchtverkeer lag stil tengevolge van de dichte
nevel.
Bij een rondrit over het terrein, r fy»'»—"""mi'niin""""''""*»"—«■mm-iiig
dat steeds verder uitgroeit in de 1
Haarlemmermeer, doemden voort-1
durend de rompen van „Vliegende
Hollanders" op, die mannetje aan
mannetje hun beurt afwachtten, i
Maar zij konden de lucht niet in
en bleven dus heul zoeken op het
terrein. Al eeuwen geleden moet
het hier een veilige plek zijn ge-1
weest, want toen de Haarlemmer
meer nog niet was ingepolderd,
stond deze hoek van de binnenzee
bekend als „Het Schiphol". Daar
was dus bij ruw weer een vlucht-
haven voor schepen. Zo draagt de
luchthaven van nu in haar naam
de herinnering aan de vluchthaven
van toen.
ii
timiummiiuimiuiiutiiumtiNniimmiiHiutniiumii!
In 1917 bestemde men dit ge
deelte van de Haarlemmermeer
tot militaire vliegweide. Uit dit
vliegkamp ontstond drie jaar later
het eerste vliegveld voor burger
luchtvaart Men bouwde er een
paar loodsen en na 1926 het
jaar waarin de stad Amsterdam
het beheer over Schiphol kreeg
trachtte men de vroegere vlieg
weide tot een modern terrein om
te bouwen.
Op het tijdstip van de Duitse in
val was Schiphol inderdaad een
luchthaven, die meetelde. De be
zetters wisten daar wel een eind
aan te maken. Wat de geallieer
den met duizenden bommen niet
bereikten, dat speelden zij met
...ifrÊ
achtduizend mensen hun dagelijks
werk vinden. In dit getal zijn niet
begrepen de zevenhonderd bouw
arbeiders. De vervoermiddelen
kunnen op de spitsuren onmogelijk
de mensenmassa verwerken. Van
daar dat in het nieuwe plan ook
de aanleg van een spoorbaan is
begrepen.
Behalve de K.L.M. maken nog
elf luchtvaartmaatschappijen van
Schiphol gebruik. In de zomer-
veiliging. Dit is een tak van de
Rijksluchtvaardienst, die achter
de schermen werkt maar die
nochtans belangrijke diensten ver
richt. Als het toenemend luchtver
keer boven Nederland niet zo
voortreffelijk werd geleid, zou
men op grote rampen kunnen re
kenen.
De Rijksluchtvaartdienst, welke
hier werd genoemd, exploiteert
ook de luchtvaartscholen te Ypen-
burg en Gilze-Rijen. Daar worden
piloten gekweekt, een kostbare
bezigheid, die echter niet zonder
succes geschiedt. Nederlandse
vliegers hebben een beste naam
over de hele wereld. Toen de
U.N.O. plotseling Nederlandse pi
loten vroeg voor haar toestellen,
waren er geen vliegeniers be
schikbaar. De luchtvaartscholen
zonden toen alle leerlingen uit de
hoogste klas naar Engeland om
getest te worden. In Engeland
vroeg men zich af, wat deze „jon
getjes" kwamen doen. Maar na de
testing kregen deze halfwas-pilo
ten zonder uitzondering het predi-
caat „excellent".
Zon handhaaft Nederland op
luchtvaartgebied zijn goede naam
Vervoer per vliegtuig.
In het afgelopen seizoen heeft
de K.L.M. meer aandacht besteed
aan de export van tuinbouwpro
ducten per vliegtuig. In het ver
leden kwamen in hoofdzaak bloe
men en aardbeien voor transport
per vliegtuig in aanmerking, deze
zomer werden ook druiven verzon
den. Zo ging per vliegtuig 7 ton
druiven tegelijk door de lucht
naar Engeland met gunstige fi
nanciële resultaten, vertelde men
ons.
Uiteraard waren aanvankelijk
de tarieven een bezwaar, doch
hieraan is door de K.L.M. zoveel
mogelijk tegemoet gekomen. Nu
zal het - althans voorlopig
niet mogelijk zijn op grote schaal
in het volle seizoen de gehele
tuinbouwexport per vliegtuig te
verzorgen, doch wel kunnen de
primeurs zo snel mogelijk verzon
den worden.
Uit tuinbouwkringen werd er de
aandacht op gevestigd, dat vooral
voor tomaten snel transport ge
wenst is. Deze producten rijpen nl.
snel en te groen plukken komt het
product niet ten goede. Het vlieg
tuig kan in samenwerking met
tuinbouw, handel en vervoerson-
eerst door aflevering van prima derneming, in de toekomst van
maanden Tbtden dageWkT'zM Piloten' het van veel betekenis worden bij de ex-
de modernste luchthavens. -wj'wton
starts of landingen plaats, in het
winterseizoen 137.
Andere vliegvelden.
Het spreekt vanzelf, dat Schip
hol van geen enkel ander vliegveld
in Nederland concurrentie onder
vindt. Het kan er alleen maar ge
mak van hebben, dat er nog een
paar behoorlijk geoutilleerde lan
dingsterreinen in Nederland zijn.
Over Schieveen, de door Rotter
dam zozeer gewenste luchthaven,
laat men zich op Schiphol sympa
thiek uit. Natuurlijk moet de
springlading klaar. Op 250 plek
ken, tot in de riolering toe, legden Maasstad over een redelijk vlieg-
zij de springstoffen. En zo ging terrein kunnen beschikken, een
in oorlogtijd het vliegveld, dat zo- terrein dat voor uitbreiding vat-
veel toestellbn als opstijgbasis van baar is. De aanleg van een tweede
dienst was geweest, zelf de lucht Westelijk vliegveld mag men niet
inals een luxe beschouwen.
port van onze producten.
(Van onze Utrechtse
correspondent).
Woensdag is het congres van de
internationale deze week te
Zeist bijeen, bezig geweest met
'n bespreking van de positie, wel
ke de christelijke vakbeweging in
de wereld inneemt.
Al is men er nog ver vandaan,
dat heel de wereld over de P.C.
A.I. spreekt, er zijn toch enkele
landen waar de christelijke vak
beweging wat te betekenen heeft.
Nederland staat met het C.N.V.
aan de spits en daarop volgt
Zwitserland, waar de S.V.E.A.
(Schweizerischer Verband Evan-
gelischer Arbeiter und Anges teil
ter) een grote vlucht heeft ge-
weging in het protestantse Duits
land toekomstmogelijkheden heeft.
SLACHTOFFERS VAN CHR.
ORGANISATIE.
Klein is in het enorme Amerika
de Christian Labour Association,
welke in 1931 te Grand-Rapids
werd gesticht. De C.L.A. kon zich
niet erg ontwikkelen. Buiten het
gebied van Grand-Rapids, waar de
Calvinistische landverhuizers in
de vorige eeuw hun nederzettin
gen bouwden, heeft men een ge
ring aantal leden. Tussen de twee
massale vakbonden van Amerika,
die een niet te onderschatten ka
pitalistische macht vertegenwoor
digen, is er voor de C.L.A. weinig
levensvatbaarheid.
Interessant is de geschiedenis
van de christelijke vakbeweging in
Denemarken, Kristeligt Dansk
maakt. De S.V.E.A. ontstond in Faellesforbund geheten. Volgens
Een gedurfd plan.
Na de bevrijding kon Amster-
Vliegveld Schiphol Mei 1945.
Een ruïne van gebogen en verwrongen staal was overgebleven
van hangar E.
Met de overige vliegterreinen in
Nederland Eelde, Leeuwarden,
Twente, Beek (L.), Eindhoven en
dam dus opnieuw beginnen. Van Ypenburg, staat Schiphol in nauw
Schiphol was niets over dan een contact en wel door de verkeers-
Weide met puin. Doch grootser j leiding. Het is namelijk niet zo,
dan het geweest iê, zal dit terrein dat een vliegtuig naar eigen ver-
herrijzen. Er is al veel opgebouwdkiezing ergens op het terrein van
en er is nog meer in aanbouw.de luchthaven landt. Het verkeer
Komt dit alles gereed, dan zalin de lucht vraagt zorgvuldige be-
Schiphol acht jaar lang nuttige
diensten kunnen doen. Acht jaar?
Ja, want de herbouw van dit ogen
blik geldt maar voor tijdelijk.
Men Beeft een gedurfd plan voor
de toekomstige wereldluchthaven
ontworpen. Zes brede startbanen,
die uit een eivormig verkeerscen-
trum schieten. Dit verkeerscen-
trum is geprojecteerd op de Rijks-
Weg AmsterdamDen Haag,
welke'-,- om de startbanen niet te
kruist onder de grond door
zal moeten. Of dit plan zal worden
uitgevoerd, blijft natuurlijk een
vraag. De Staten-Generaal moeten
er eerst hun goedkeuring aan
hechten; zij zullen een dergelijk
plannetje, dat millioenen vergt,
wel grondig in studie nemen. Maar
wil men Schiphol waarlijk als we
reldbasis handhaven, dan zal men
de durf moeten bezitten om het
uit te voeren.
Om een indruk te krijgen van
de bedrijvigheid, die momenteel op
het terrein heerst, dient men te
weten, dat op het luchtvaartter
rein, hetwelk momenteel 550 ha.
groot is (in 1917 bijna 60 ha.)
1906 toen de algemene vakbewe
ging zich daar ging stellen op
.vlarx principe van de klassen
strijd. Het ledental werd sedert
1945 verdubbeld. Men telt nu
20.000 leden, verdeeld over twee
honderd afdelingen en beschikt
over 21 vrijgestelde bestuurders.
Voor Zwitserland met zijn kleine
inwonertal zegt dat wel iets.
Maar in Amerika, Denemarken
en Duitsland, alsmede in Neder
lands overzeese gebiedsdelen,
werkt de christelijke vakbeweging
niet met duizenden doch met hon
derden. In Duitsland is de toe
stand moeilijk te overzien. De ge-
organiseerden daar weten nog niet
precies in welke vorm de evange-
lisch-sociale arbeid aangepakt
moet worden. Er zijn nu kerke
lijke en interkerkelijke mannen-
verenigingen, die activiteit tonen
op sociaal terrein, doch men vindt
er eveneens zuivere vakorganisa
ties. Algemeen wordt echter de
totstandkoming van een grote
protestants-christelijke vakbewe
ging wenselijk geacht. Zou men
zover komen, dan mag aangeno
men worden, dat zulk een be
de heer Ruppert een bewust evan
gelische organisatie. In 1899 werd
K.D.F. gesticht als een vereniging
waar zowel werkgevers als arbei
ders een plaats krijgen. Dat moest
wel, gelet op de merkwaardige si
tuatie in het Deense land.
Voor Denemarken geldt nog al
tijd het devies „Rood of geen
brood". Socialisme en democratie
is hier even onverenigbaar als wa
ter en vuur. De christelijke vak
beweging wordt niet door de staat
erkend. Het lidmaatschap van
K.D.F. brengt derhalve onmiddel
lijk deze practische consequenties
mede, dat men geen rijksbetrek
king bekleden kan.
Nog verleden week zijn in Jut
land op aandringen van de socia
listische vakbeweging vijf staats
beambten ontslagen, omdat men
er achter gekomen was, dat zij
leden van K.D.F. waren. Een de
zer beambten bekleedde zijn func
tie ai twintig jaar. Dit is een ter
reur, zoals men deze in een
democratisch land nimmer zou
verwachten. De P.C.AI. heeft be
sloten om bij de Deense regering
een protest tegen deze terreur In
te dienen.
Rest nog de christelijke vakbe
weging in Indonesië en West-
Indië. Men weet, dat op Java een
bescheiden begin gemaakt is. Vol
gens mededeling van de heer F. P.
Fuykschot, die zo juist uit Surina
me vertrok, zal het mogelijk we-
1 zen ook in dat land aan te vangen
met de christelijk sociale arbeid.
Commissie voor de landbouw zegt
Voorkomen beter dan
Minder West-Duitse
fabrieken ontmanteld?
genezen.
De aardappelmoeheid in ons
land draagt niet zo'n ernstig ka- Berichten te Londen suggereren
rakter, dat zonder meer moet dat het aantal West-Duitse fa-
worden aangenomen, dat diep in-brieken, dat de Humphry-commis-
grypende maatregelen noodzake-sie van plan is uit te zonderen
lijk zyn. Aldus oordeelt blijkens van ontmanteling, aanzienlijk gro-
het voorL verslag, de commissie I ter is dan door de Britse en Fran-
voor de landbouw uit d© Tweede se regeringen zou worden
Negatieve selectie.
In de afd. van de Tweede Ka
mer, was bij de behandeling van
de Onderwijsbegroting aandacht
geschonken aan het euvel, dat
jaarlijks een groot aantal leer
lingen in de onderscheiden
schoolvakken ZITTEN BLIJFT.
Men achtte dit een ernstig
bezwaar.
De minister van Onderwijs
Kamer in wier handen het wets
ontwerp: regeling ter bestrijding
van de aard&ppelmoeheid is ge-
gevonden.
Hoffman heeft verklaard, dat
d- totale waarde van de installa-
goed-| zegt jn Zljn v. A. het hiermee
eens te zijn, temeer daar het
steld. Er kan beter gesproken ties, die de E.C.A. wenste te spa-
worden, zo is hun oordeei, overren in het belang van de Europese
„voorkoming" van dit euvei. j productie was, berekend naar de
i. herstelbetalingswaarde, minder
De commissie betwijfelt, of het 40 „^uioen dollar.
algemeen voorschrijven van ver
plichte wisselbouw om de drie ja
ren niet te boven gaat. In het
wetsontwerp ontbreekt een scha
devergoedingsregeling. Volgens
enige leden zullen voor de getrof
fen gebieden bijzondere tuinbouw
teeltvergunningen beschikbaar ge
steld moeten worden.
Andere leden waren daarentegen
van mening, dat het tuinbouw-
areaal niet moet worden uitge
breid, gezien de beperkte export
mogelijkheden.
Ook zag men graag in de wet
vastgelegd, dat de uitvoering
daarvan door het bedrijfsleven ter
hand zal worden genomen, zoals
in de Memorie van Toelichting is
toegezegd.
Enkele leden opperden het be
zwaar, dat de minister op grond
van een bepaling in het ontwerp,
I
In de betrokken fabrieken kon-1
den minder dan 50.000 mensen te
werk worden gesteld.
In St Annaland, de doorvoer-
haven voor de suikerbieten van 't
eiland Tholen, werden dit seizoen!
11.126.315 kg bieten aangevoerd
tegen het vorig jaar 8.129.274 kg.
De campagne is nu voorbij.
Communisten in Birma
plegen geweld.
Volgens een officiële mededeling
te Rangoon zijn Birmese commu
nisten bezig met geweld jonge
mannen te recruteren voor oplei-!
ding voor het „volksdemocratische
leger".
De communisten, aldus de me
dedeling, hadden twee militaire
opleidingsscholen geopend nabij
practisch het telen van alle ge- 1 Pegoe, 65 km. ten Noorden van de
I aantal zitten-blijvers zich in
stijgende lijn schijnt te bewe-
1 gen.
i En hij voegt er aan toe:
„Men moet zich afvragen, of
ons onderwijs de kinderen wel
de volle kans op ontwikkeling
van hun capaciteiten biedt. Het
selecteert NEGATIEF. Bepaalt
waarvoor een kind NIET ge
schikt is; niet in dezelfde mate,
waar het WEL geschikt voor is."
Dit lijkt me een zeer juiste op
merking.
Merkwaardig intussen, dat een
I onderwijsinrichting die een meer
positieve methode wenst toe te
passen door een stelsel van meer
differentiatie, daarbij van het
Dept. niet de minste medewer
king verkreeg.
Misschien dat er nu, wat dit
betreft, een nieuwe wind gaat
waaien.
De zaak is in elk geval be
langrijk genoeg om aan de prac-
tijk te worden getoetst.
wassen zou kunnen verbieden.
I hoofdstad.
(Ingez. mededeling, advert.)
Bijna niet in staat om iets te doen Klaag niet B
maar neem 'n paar „AKKERTJES", dan bent U
dat nare, pijnlijke en matte gevoel gauw ver- fl
geten. Alleen echt met 't bekende AKKER-merk B
Vliegveld Schiphol 1948. K.L.M.-Luchtfoto.
Grote smokkelaarsbende
opgerold.
Een grote smokkelaarsbende,
die aan de Duits-Nederlandse
[grens opereerde, is opgerold. Tien
personen zijn gearresteerd. Gedu
rende de laatste maanden moet
deze bende verscheidene honderd-
j duizenden sigaretten, duizenden
chocoladerepen en een groot aan
I tal damesschoenen van Neder
lands fabrikaat naar Duitsland
hebben gesmokkeld. De goederen
werden op de zwarte markt tegen
hoge prijzen verkocht.
Koningin Juliana
beschermvrouwe der
K.N.A.C.
H. M. Koningin Juliana heeft
zich bereid verklaard het be
schermvrouwschap van de K.N.
A.C. te aanvaarden, aangezien H.
K. H. Prinses Wilhelmina de wens
te kennen had gegeven, zich als
zodanig terug te trekken.
H. K. H. Prinses Wilhelmina
was in 1935 beschermvrouwe ge
worden en in hetzelfde jaar werd
Prinses Juliana als lid der K.N.
A.C. ingeschreven.
Feuilleton.
door C. M. VAN DEN BERG-
AKKERMAN.
56)
Mina kon haar ontroering niet
langer verbergen en schreide
van blijdschap, toen ze dit alles
„Nou, roep 'm dan maar, 't is
vandaag feest."
In een oogwenk was de jon
gen binnen. Mina gaf hem twee
boterhammen met ham er tus
sen. Ze zag hoe de jongen van
kleur verschoot.
„Brood met ham!" riep hij
juichend, begerig zette hij z'n
tanden in 't smakelijke brood en
hij haar snel in de rede, „d'r
zit ham tussen!" en zonder op
verder commentaar te wachten
was hij reeds de deur uit en
de straat op.
Het werd een ware feestdag
in Mina's huis. De belangstel
ling was zo groot, dat ze stoelen
te kort kwamen. De familieleden
die gewaarschuwd waren door
begon bijna schrokkerig te eten. j de jongens, kwamen allen. De
„Die mensen hebben als sinds ouders van Job, broers en zus
December geen aardappelen ters, Ingena met haar beide kin-
,meer Job. Jij kunt nooit begrij-deren, vrienden en kennissen,
zag: „Al dat eten Job, wat een pen wat hier geleden is deze j Als een lopend vuurtje ver
zegen", zei ze bevend. „Leo, geef winter." spreidde zich 't sensationele be-
het broodmes, gaan jullie maar Job knikte: „Ik had het ergste richt van de terugkomst van Job
zitten, moeder gaat dadelijk verwacht. Mina, na al die alar- Zuidam, die vijf jaren in Enge-
snijen!" merende berichten. Wil je wel land had doorgebracht.
Dat hoefde geen twee keer, geloven dat 't me nu nóg mee-| Mina tracteerde op echte koffie
gezegd. Mina sneed grote sneden [Valt? Julie zijn wel mager, maar en thee, met dikke melk uit een
wittebrood en Job opende vlug tenslotte nog gezond, 'li Was wel- busje en Job scheen een onuitput-
een paar busjes; de toevallig eens bang een stelletje geraam- telijke voorraad sigaretten tot z'n
achtergebleven buren profiteer- ten te zien bij m'n terugkomst." beschikking te hebben, waarvan
den dankbaar mee. Wat werdDe jongens lachten. We hoe
daar die ochtend heerlijk ge- ven geen gaarkeukensoep van-
geten. Nu was 'tJob z'n beurt middag moeder", riep Jan.
om toe te zien en z'n ontroering j Het vriendje van Leo at niet
meester te blijven. Dat de hon-,meer, verlegen keek hij naar de
ger zó erg was. hij had er veel helft van 't brood, dat hij in z'n
hand hield.
„Lust je het niet meer Frans?"
vroeg Mina.
hij royaal uitdeelde.
Het werd een diep-blije, maar
voor Mina zeer vermoeiende dag.
Door al die ongewone drukte be
gon 't haar langzamerhand voor
de ogen te duizelen. Ze was blij
dat 't eindiijk tegen de avond ging.
Op verzoek van Job vertrokken
tenslotte de laatste gasten en
van gehoord en vaak in grote
angst gezeten voor z'n gezin
„Smaakt 't jongens?" kon hij
niet nalaten te vragen hoewel j „Jawel juffrouw, maar m'n j werd de voordeur gesloten. Ein-
liet overbodig was. moeder is ziek, 'k wou haar de j delijk onder elkaar, in de intieme
Nou heerlijk, brengt u nog helft geven, als u het goed
meer mee als 't op is, vader?" vindt."
„Ja hoor, vader heeft nog wel
meer, jullie eten maar, tot je
genoeg hebt."
„Fijn! Vader, mag m'n vriendje je voor je moeder wel een an
Frans ook een boterham?" vroeg dere. 'k Vind 't mooi, dat je om
Leo opeens. jhaar denkt."
„Waar is die jongen dan?"
„Buiten, in de straat."
huiselijkheid van de kleine kamer,
j werd Job pas zichzelf. Hij zat nu,
„Natuurlijk vind ik het goed, als jaren terug weer in zijn eigen
maar eet jij die boterhammen i stoel. Het opengeslagen leger-
nou maar lekker op, dan krijg - hemd, waarvan hij de mouwen
had opgerold, ontblootte de brede
borst. Hij rookte, de jongens wa
ren niet bp hem vandaan te krlj-
De jongen hoorde haar nietgen, zelfs Woutje was over de
eens uitpraten. „Nee die!" viel eerste schuchterheid heen. Ze hin
gen als 't ware aan z'n lippen,
toen hij hun van de invasie vertel
de, van de Prinses-Irene-brigade,
die zo dapper gevochten had en
zo'n groot aandeel had in de be
vrijding van Nederland.
„Gaat u nou nooit meer weg,
vader?" vroeg Leo.
„Naar Engeland natuurlijk niet
meer jongen, maar vader is nog
soldaat, en ons garnizoen is op 't
ogenblik in Brabant gevestigd.
Morgen moet vader weer even te
rug, maar dan kom ik gauw weer
hoor."
„Jammer", zei Jan, „ik wou dat
u altijd thuis bleef".
„Dat wou vader ook m'n jongen,
we zullen maar hopen dat dat
spoedig gebeurt. Wacht, zoeken
jullie eens een atlas op, dan zal
vader je wijzen waar hij al die
jaren gezeten heeft".
Leo en Jan waren razend
nieuwsgierig, ze hadden vader
vandaag al zo veel horen vertellen
ze kregen er maar niet genoeg
van.
Maar Job's ogen zochten tel
kens die van Mina, er lag nog
zoveel onuitgesprokens tussen hen.
Hij zag hoe ze in de afgelopen vijf
jaar verouderd was, zorgengroe-
ven trokken in 't brede voorhoofd.
Ze ging steeds meer op moeder
Leentje lijken
Met een grapje joeg Job de jon
gens van zich. „Ze moesten nu als
de drommel naar bed!" zei hij
liwasi verontwaardigd. Na veel
tegenstribbelen lag 't woelige stel
eindelijk boven; nu waren dan ein
delijk Job en Mina alleen.
(Wordt vervolgd.)
Prijsverhoging, winst
of verlies?
De afschaffing van de subsidies
op het levensmiddelenpakket, die
in dit en het volgend jaar wordt
doorgevoerd, brengt onvermijde
lijk met zich mee dat de prijzen
van de betreffende artikelen zul
len oplopen. Reeds hebben enkele
verhogingen plaats gehad en,
meer zeker dan langzaam zullen
verschillende artikelen volgen.
Vele middenstanders doorzien
de juiste consequenties van deze
prijsstijgingen niet, en vragen zich
af of zij direct bij het ingaan van
de nieuwe prijzen deze moeten
overnemen of eerst hun oude
voorraad moeten verkopen tegen
de oude prijs.
Bij velen is de veronderstelling
ingeburgerd, dat een onmiddellijke
aanpassing bij een prijsverhoging
de middenstander extra geld in
het laadje brengt. Immers de ar
tikelen worden tegen de oude prij
zen ingekocht en brengen, ver
kocht tegen nieuwe prijzen, de
normale winst plus het bedrag
van de prijsverhoging op.
Is dit echter wel juist? Wij me
nen van niet. Een eenvoudig voor
beeld zal de logica van onze rede
nering helpen verduidelijken.
Stel dat een middenstander een
artikel heeft ingekocht voor 30
cent vastgestelde prijs waarop hij
5 cent winst mag bekekenen. Het
artikel heeft dus een verkoops
prijs van 35 cent. De prijsverho
ging bedraagt 1 cent gelijke
winst. De inkoopsprijs wordt dus
31 en de verkoopsprijs 36 cent.
Ingeval de winkelier nu de prij
zen niet direct verhoogt verkoopt
hij dus het betreffende artikel te
gen de oude prijs van 35 cent. De
hierop vastgestelde winst steekt
hij in de zak en komt dan tot de
ontdekkingdat hij slechts 30
cent overhoudt, hetgeen niet toe
reikend is om een nieuw exem
plaar van het artikel te kopen
daar de inkoopsprijs thans 31 cent
bedraagt. Het tekort dat ontstaat
moet hij uit eigen middelen bij
passen en dus uiteindelijk af
nemen van de gemaakte winst die
daardoor terugloopt tot 4 cent.
Hieruit volgt, dat het zich on
middellijk aanpassen bij de nieuwe
prijzen de enig juiste houding is.
Volgens ons voorbeeld verkoopt de
winkelier de tegen oude prijs inge
kochte artikelen tegen 36 cent,
steekt de gerechtigde winst van
5 cent in de zak, en houdt dan de
31 cent over, nodig om een ander
exemplaar aan te schaffen.
Hetzelfde beeld in omgekeerde
volgorde biedt de prijsdaling. Ne
men we weer hetzelfde voorbeeld,
thans echter met een daling van
1 cent. De verkoopprijs wordt
dan 34 en de inkoopprijs 29. De
winkelier kan de voor 30 cent in
gekochte artikelen rustig tegen 34
cent verkopen. Wanneer hij 5 cent
winst apart heeft gelegd blijft
toch het benodigde bedrag van 29
cent over om een nieuw exem
plaar in te kopen.
Sedert Aug. '45 werden 98 Brit
se torpedobootjagers aan bui
tenlandse mogendheden verkocht;
39 nieuwe werden in gebruik ge
nomen.
Verlaging van belasting
op filmvertoningen?
De minister van Onderwijs, K.
en W. acht het niet uitgesloteh,
dat de huidige heffing van verma
kelijkheidsbelasting op filmvoor
stellingen een remmende invloed
kan uitoefenen op het streven,
cultureel en artistiek verantwoor
de films in de Nederlandse bios
copen te brengen. Ook een econo
misch verantwoorde exploitatie
van de hier te lande vervaardigde
films zou daardoor nadelig kun
nen worden beïnvloed. Er zal dan
ook worden nagegaan, of de ver
makelijkheidsbelasting dient te
worden verlaagd.
Consul van Tsjecho-
Slowakije te New York
afgetreden.
Zdenek Smetacek, de Tsjecho-
clowaakse consul te New York is
afgetreden. Hij heeft het Ameri
kaanse ministerie van buitenland
se zaken om asyl als „democra
tisch politieke banneling" verzocht
Hij had dit besluit genomen, na
dat een Praagse agent gepoogd
had hem te dwingen een tegen
dr Jan Papanek gerichte openbare
verklaring af te leggen.
Uitspraak zaak-Rauter
uitgesteld.
De uitspraak, die de Raad van
Cassatie op 15 December zou doen
in de zaak tegen commissaris-ge
neraal Rauter, is uitgesteld tot
nader te bepalen datum.
Noorwegen werkt aan
de defensie.^-
De Noorse parlementscommissie
voor aangelegenheden betreffende
de buitenlandse politiek en de de
fensie heeft eenstemmig het voor
stel der regering voor een crediet
van 112 millioen kronen voor. spe
ciale defensiedoeleinden goedge
keurd. De commissie is het ook
eens over de verdeling van dit be
drag als volgt: 84 millioen voor de
gewapende strijdkrachten, 20 mil
lioen voor de burgerlijke verdedi
ging, 7 millioen voor het politie
apparaat en 1 millioen voor het
aanleggen van voorraden.
Winifred Wagner een
„licht geval".
Het te Bayreuth gevestigde ge
rechtshof voor de berechting van
personen, die in de afgelopen oor
log de nazi-partij in Duitsland
hebben gesteund, veroordeelde
Winifred Wagner, de van Britse
afkomst zijnde schoondochter van
Richard Wagner en eens een per
soonlijke vriendin van Hitier, he
den tot een voorwaardelijke ge
vangenisstraf van 2% jaar en een
boete van 6000 mark, het hof ver
klaarde de beklaagde als een
licht geval" te beschouwen.
In eerste instantie was mevrouw
Wagner door een zuiveringsge
rechtshof tot 450 dagen dwang
arbeid en tot een boete ten be
drage van 60 van haar ver
mogen veroordeeld; zij was toen
geklassificeerd als een „tweede-
Ulasse-nazi-helpster".
in.
In het vorige artikel zagen wij, dat Domburg, Grijpskerke
en Serooskerke. de eerste plattelandsgemeenten waren, die een
kerkeraad en een predikant hadden. Langzamerhand volgden de
andere gemeenten. Zoals wij reeds opmerkten kwamen vele
Hervormden, waaronder ook predikanten en schoolmeesters
iiit Vlaanderen, dat weer onder Spaans gezag was gebracht.
Verscheidene naman, zoals Minderhoud, Van Maldegem, Wijck-
huis, Kesteloo e.a. wijzen nog op die afkomst.
er om heen te klein. Sommige
kerkruïnes bleven nog een paar
eeuwen staan, totdat zij zo ver
weerd waren, dat zij werden
afgebroken. Het puin werd ge
bruikt tot verbetering der lage
wegen.
Waar geen enkel huis meer
staat, zoals in Welzinge en Schei-
lacht is het niet gemakkelijk de
juiste plaats der vroegere kerk
aan te wijzen. Een weinig hoog
gelegen stuk land, eenmaal het
oudekerkhof, zegt het ons na
onderzoek, want wij vinden in
schoolhuis van de meester. Bij de grond stukken kerkleien, ge-
hun vertrek of overlijden wer-
den de gebouwen door hun op
volgers overgenomen.
Op 't einde der 18e eeuw werd
de pastorie 't eigendom der kerk
en in 't begin der 19e eeuw de
school 't eigendom der burger
lijke gemeente.
In Middelburg werd de kerke
lijke gemeente met ruim 3000
lidmaten versterkt.
De eerste predikant op de dor
pen werd door de classis beroe
pen, later door het college qua-
lificatum, waarin ook de kerke
raad zitting had. Het salaris van
de dorpspredikant was f400, zijn
collega in de stad had f 100 meer.
De lezer make maar geen ver
gelijking met deze tijd.
In de 17e en 18e eeuw was de
pastorie het eigendom van de
predikant en de school met het
Een paar aantekeningen.
Te Vrouwenpolder werd de
kerk eerst in 1624 opgebouwd.
Toen werd odk pas de eerste
predikant beroepen. Te St.-Lau-
kleurde glasscherven en doods
beenderen.
De kerkruïne van Krommen-
hoeke is door de storm van 9
Nov. 1800 omgewaaid, die van
Poppekerke, bij Westkapelle, is
in 1851 afgebroken en die van
Boudewijnskerke in 1860. De
oude kerktoren van Zandijk is
in 1810 door de Fransen afge
broken.
De ruïne van Ter Buttinge
was in 't eind der 18e eeuw nog
zo groot, dat Prins Willem V
rens werd de eerste predikanten zijn gezin, tijdens hun ver
maar in 1639 beroepen. De hou-[blijf in Zeeland op 1 Juli 1786
ten noodkerk, staande op de
Z.-O.-hoek van het oude kerk-
hof, deed dienst tot 1645, toen
de tegenwoordige kerk werd ge
bouwd.
In 1644 werd de Middelburgse
polder ingedijkt. Hierin ontstond
het dorp Nieuwland. De kerk
werd in 1650 gebouwd. Toen
een bezoek brachten. Thans
I staat er nog een stuk van een
kerkmuur. Dan hebben er nog
j kerken gestaan te Mariekerke,
I St.-Janskerke, Poppendamme en
Nieuwerkerk.
De ruïne van Brigdamme, in
'de oorlogstijd door de Duitsers
opgeruimd, was voor 't begin der
werd ook een kerkeraad gekozen Hervorming reeds een ruïne, als
en een predikant beroepen.
De kerk is in 1882 afgebroken
1 de tegenwoordige gebouwd.
Kerken, die niet meer
opgebouwd werden.
Er waren nog verscheidene
vroegere Roomse parochies,
waarvoor geen Hervormde ge-
meente in de plaats kwam. De,
kerk was wellicht te veel ver-1
woest en het aantal woningen R.
zijnde een overblijfsel van de
in 1562 verbrande kerk.
De mooie ruïne van Hooge-
land is de enigste, die er nog
staat als herinnering aan de
vroegere tijden, toen er strijd
werd gevoerd om politieke en
kerkelijke vrijheid.
(Slot volgt.)
B. J. d. M.
