Veertig jaren Suikerfabriek „Dinteloord" '&t
hpa's huwelijk.
Een voorbeeld van goede samenwerking
thefarime 4
Uitvinding van nieuwe uien-afstaart-
machine.
GARAGE LOUISSE
DE SECRETARIS DER GEMEENTE.
De tweede coöperatieve
h R p leest van de contracten, die met
Economische faculteit V. U.
geopend.
Zallen de gevangenen in Indië opgeafferd
worden
Eenvoudige constructie. Verbluffende resultaten.
„Het ei van Columbus".
GOES - MIDDELBURG
Het meest onpersoonlijke ambt, dat de Gemeentewet kent. j van het „stille werk" van de
csffTScrjrt -a»-*-2
%Èh Qjfiz.
Zaterdag 23 October 1948.
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
Het ontstaan van „Dinteloord" wortelt, evenals dat van de Eer
ste Nederlandse Coöp. Beetwortelsuikerfabriek te Sas van Gent
(die hoofdzakelijk bieten uit Zeeuwsch-Vlaanderen verwerkt) in
de strijd, die aan het einde van de vorige eeuw en in het begin van
deze eeuw tussen boer en suikerfabrikant heeft gewoed, een strgd,
die voornamelijk gevolg was van het geschilpunt over het voor
schrift, dat de verbouwer verplicht was het zaad te gebruiken, dat I
vanwege do fabriek werd beschikbaar gesteld.
In 1908 was de tijd rijp voor oprichting van een tweede coöpe
ratieve suikerfabriek. De eerste was die In Sa» van Gent opge
richt in 1899.
Qllilrprfahriplr werden aangebracht en van de
oUlnUl luiJI IGJV. samenwerking, die steeds door
t 1Dinteloord" is gezocht. Men
,doo,P'.F- y!fkke. z°on de fabrieken Roosendaal en Ze-
van de in 1903 overleden direc
teur van de Gastelse Beetwortel-
venbergen werden afgesloten,
over de liquidatie van de beet-
suikerfabriek en die te St. An- j W
toine en Standaardbuiten, een
belangrijke rol gespeeld. Behalve
in West-Brabant vonden de
over de opvoering der capaciteit,
over de hoge prijzen, die de le
den vaak konden worden uitbe-
aen vaan aunuexi wurueu uiiuc-
SS2S-m taald, kortom: het was in al deze
Schouwen en Duiveland, Goeree
en Overflakkee en Tholen in-
jaren een opgaande lijn voor
i „Dinteloord". Dat kwam zeker
""g e" °P. 30 October 1908 ^et het doür de deskun-
lwri?Prt' Tdige leiding van ae directeuren,
heren J. M en W. Kakebeeke uit dr5 vlekke tot m7 en de heer
Goes, dr M. A. J. Geluk int Ber- u p van Malland tot heden.
gen op Zoom en G. Versluijs te
Fijnaart, de acte ven oprichting I UITBREIDING EN MODER-
verleden. Dat ging zonder enige j NISERING.
Dekendheid daaraan te geven. De grootste verwerking, die de
De oprichters gingen er n.I. van j fabriek ooit heeft gehad, was die
uit, dat de bietenteiers en vooral in 1932, toen niet m.nder dan 342
de Bond van Suikerfabrikantenmillioen kg. bieten werden ver
voor een voldongen feit behoor- werkt. Een bedrag van één mil
der. te worden geplaatst. I iioen was in 1933 en '39 nodig
voor het bouwen van een nieuw i i;a£1, bet w®r
DEK ketelhuis, uitbreiding der elec- 'Met aa"tal aa"delT weïd ln
trische krachtinstallatie, moder- 1*25 op 7501 gebracht en dat is
Veertig jaren „Dinteloord.".
Wie zou niet weten wat met
„Dinteloord" wordt bedoeld?
De officiële naam is „Coöp.
Suikerfabriek en Raffinaderij
Dinteloord", gevestigd te
Stampersgat. Veertig jaren
„Dinteloord" betekent veer
tig jaren samenwerking van
boeren en met voortreffelijke
resultaten. Over die veertig
jaren kan men vele bijzon
derheden vinden in het fraai
uitgegeven gedenkboek van
de Coöperatie t.g.v. van het
veertigjarig bestaan. In bij
gaand artikel vertellen wij u
het een en ander uit de ge
schiedenis van „Dinteloord".
Gedurende de bezetting heeft
prof. dr W. J. M. A. Asselbergs
(Anton van Duinkerken) in het
gijzelaarskamp te St. Michiels
Gestel, een lezing gehouden over
het Wilhelmus, het ontstaan van
dit volkslied, de dichter, enz.
Aan het verzoek om deze lezing
Inauguratie Prof. Sneller.,
(Van onze correspondent)
Prof. dr Z. W. Sneller tot voor Lieftinck aanhaalde: „Het ver
kort hoogleraar aan de Neder- lies van het in Indonesië belegde
landse Economische Hogeschool volksinkomen en beëindiging van
uit te geven heeft prof. Assel-te Rotterdam, heeft heden zijn de economische samenwerking
bergs voldaan, ondanks het feit, intrede gedaan als professor aan met Indonesië zou een nationale
„Dinteloord" niet meer afzonder
lijk zal optreden naar buiten.
Natuurlijk dient ook yermeld
te worden de campagne 1946,
toen de Wester Suiker Raffina
derij te Amsterdam tengevolge
van een staking stil lag en „Bin-
teloord" de gehele verzorging
van Nederland op zich nam. Toen
was de naam „Dinteloord" op al
ler lippen! „Dinteloord" hield
een verwerking vol van ca.
dat na de bevrijding de littera
tuur over ons volks tri, is ver
rijkt met nieuwe studies, terwijl
de schrijver toegeeft, dat hij hier
de Vrije Universiteit te Amster
dam. Hierdoor is de Economische
faculteit aan deze academie ge
opend. Volgende week zullen de
een veronderstelling oppert, dietwee andere hoogleraren, dr F.
nieuw, doch aanvechtbaar is. i L. van Muiswinkel en dr J. Zijl-
De hier bedoelde veronderstel- j stra inaugureren,
ling gegrond op de eigenaardige j Het is een daad van goed be
strustuur van het lied, en op een leid om aan deze universiteit
aantal tekstgegevens is deze,
dat het Wilhelmus een reëel his
torie-lied is, weegaVe van wer
kelijke historisch gesproken woor
den van afscheid door de Prins
van Oranje in de winter van 1568
te Straatsburg, gericht tot zijn
troepen, toen hij die afdanken
moest, na de mislukte veldtocht
langs de Maas.
Men zou zich de situatie zó
kunnen voorsteilen: op een ver
hoging tegenover de verzamelde
onderbevelhebbers en overgeble
ven manschappen, staat de ver
slagen Zwijger. Voor de laatste
imaal richt hij zich tot de mak-
30.000 zakken van 100 kg. per
week. Bij de gevechten in No- keI?> die her" grote wederwaar-
vember 1944 leed de fabriek digheden sedert Juli toen hu hen
zware oorlogsschade, maar ge-te Trier bqeenbracht, vofeden op
lukkig bleven de vitale delen ge-ZU" veldtocht. Hij wd hen een
spaard. Niettemin beliep de oor- verklaring meegeven. Hij wil hen
- - I fnnzicfon on bemoedigen.
Jogsschade ca. V/. millioen gul
den. In 1945 kon de fabriek weer
DE .STICHTING
FABRIEK.
In de eerste ledenvergadering
vPnrri„»DeCamreï L190? k°? ade' vangrfferrrin iTT^Vbe"- j 4100 aandelen in handen
f droegen de totale stichtingskos- van Zeeuwse boeren,
lan' li V1n W n ten f 10.445.450.82. AfgeschrevenPERSONALIA,
overlegde ithU V00r j 10-1^450,82 zodat de Van ml tot zijQ dood in 1940
een raming voor de stichtin<*s- boekwaa.rde 2j'J to11 bedroeg. De j de heer W. Kakebeeke te Goes
kosten dèr fabnek cUe een dag- °verwegmg dat van.de te re- voorziUer van „Dinteloord" ge-
capaciteit yan 1000 on zou heb- serveren bedragen een zeer hoog weest Hij werd opgevolgd door
benten bed ra ge v an"' 1556 000. P«centage ,aan, de, £lscus, Z0R de heer J. M. Bommel van Vlo-
troosten en bemoedigen. Hij
spreekt hen toe, met de woorden
van het Wilhelmus.
Deze toespraak zou door een
historie-dichter van voldoende be
lang zijn geacht om te worden
weergegeven in een rijmverslag.
Wat betreft het auteurschap,
acht de schrijver de meest waar
schijnlijke hypothese dat het Wil
helmus geschreven is door een on-
is de heer W. Kakebeeke te Goes bekende balling, die zich onder
's Prinsen gehoor heeft bevonden,
het bieten-ont- n°ë z°- Yan dit aa,ntal on|e"
gefinancierd I moeten T"le" afge^£en' he,!f ten te Goes, die van 1923
gennanciera £r toe geieldi da{ riet batig saldo
Eén vijfde werd
^^»elen>è*aaT5;
-1934
penningmeester en van 1934 tot
1940 secretaris was
DE JUBILEUMVIERING.
Het 40-jarig jubileum zal op
kapitaal van derden. De finan- ^^d tStb^alS:
cienngsbasis bleek goed te zijn; FUSIE,
nimmer heeft de coöperatie in
financiële moeilijkheden ver- Genoemd moet ongetwijfeld O„tober a s ;n de Rotterdam-
keerd. De leden moesten in het worden de fusie tussen Dmtc-1- 27 Ocdobcra.s^m de Rotterdam
berin reeds tenminste 15000 kr oord, Zevenbergen en Roosen- se Rivierahai met de leden tees
g tenminste 1500j kg. ig47 _n de yerenigde telijk worden gevierd. Op 30 Oc-
f Coöperatieve Suikerfabrieken",tober zal te Breda een receptie
die na moeizame onderhandelin- worden gehouden. Na de bieten
tot stand kwam. Sas vancampagne tenslotte krijgt het
per aandeel en mochten ten
hoogste 25000 kg. leveren.
De fabriek verrees in de
^mbme^^edach'ten van" weifel- ïeednTeT mëeT Hef "gevolg personeel een feestmiddag en een
moedige leden? NlettegensT^ndevan deze fusie is, dat ook feestavond aangeboden.
tegenvallers buiten de fabriek,
waar verzakkingen ontstonden,
werden in de campagne 1909 in
totaal verwerkt ruim 65 millioen 1
kg. bieten, ln 1910 was dit aantal
gestegen tot ruim 37 millioen kg. j
en in 1911 klom het tot]
119.580.900 kg. In datzelfde jaar
werd het aantal aandelen opge
voerd tot 4823. In 1913 kon wor-
Dp heer iveher ZOU het de niet te willen erkennen zoals
L>e neer IN ener zou uti uet waSj nu wlj dlt m het belang
hebben gezegd. van de ongelukkigen in de repu-
bliek aan de openbaarheid heb-
De gemeenschappelijke actie aa
den overgegaan tot stichting van Van Nederlandse vrouwen lieelt benprijsgege
een pulpdrogerij. onderstaande open brief verzon-j Vln.dt u uw hol,dmg niet °n"
OPRICHTING DER RAP- dcn aaa <Ie gedelegeerde vaa» ket| ^Excellentie indien u te veel
T io^T'h H 1 wrr^oan'U'" .gende ver^ gezegd heeft, d-.kuntu betreu-
In 1916 verleende de algemene
vergadering een crediet van 3
ton voor uitbreiding en verbete- ..Excellenüe, u kunt van ons,
ring, waardoor de aangekochte die wars zijn van alles, wat naar
tendentieuse voorlichting zweemt
suiker geraffineerd kon worden en
ae coöperatie onafhankelijk werd in, die mets ta verbergen en dus
van de particuliere raffmade ?ok gecn verborgen bedoelingen
rijen. Dit besluit is wel van zeerhebben, met verwachten, dat wij
vérstrekkende gevolgen geweest zwijgen, wanneer mimstei s
voor de suikerindustrie. En „Din- sen na overleg met u gepleegd
teloord" kon nu prachtige witte te hedbe"' °"z? \erkla""g
suiker aan de markt brengen. een scheef daglicht stelt en daar-
Bladerend door het gedenk- door een rechtstreeks antwoord
boek van „Dinteloord" krijgt aan mevrouw Fortamer de Wit
op haar vragen aan de minister
vermijdt.
Moeten wij werkelijk herha
len, dat u, om uw woorden
kracht bij te zetten, met de vuist
op tafel sloeg?
Het is toch haast niet aan te
nemen, dat u zelf niet meer zou
weten hoe ons gesprek eindigde.
Het zij ons vergund het einde
woordelijk te herhalen.
Mevrouw van 't Rood: „Ik wil
de zaak voor wij weggaan nog
maals scherp stellen. Dus, Excel
lentie, als de republiek de gevan
genen niet direct uitlevert, dan
gaan wij ze niet bevrijden, dan
zullen wij ze opofferen?"
De heer Neher: „Juist, zo is
het".
Mevrouw van 'tRoixl: ..Wij
zullen dit nooit aanvaarden."
Excellentie zijn deze woorden
voor verschillende uitlegging
vatbaar?
Vindt u het niet laf van uzelf,
het gesprek dat u met ons voer-
ïen, dat wij aan uw woorden pu
bliciteit gegeven hebben, doch de
consequenties moet u aanvaar
den.
(Ingez. mededeling, advert.)
waarbfj gedacht zou kunnen wor
den aan Jeronimus van de Voort
uit Lier. Van hem is bekend dat
hij zich met de gebeurentissen
van de Tachtigjarige oorlog hef
tig heeft ingelaten, terwijl ver
schillende van zijn gedichten uit
die tijd bewaard zijn gebleven.
Zoals gezegd hebben we hier te
doen met veronderstellingen,
waarvan de juistheid kan worden
betwist, maar die in elk geval dit
voor hebben, dat op deze wijze
het oude Wilhelmus opnieuw voor
ons gaat leven.
(Uitgave C. Hafkamp, Amster-
een economische faculteit te ver
binden, zei prof. Sneller in de
toespraak na zijn inaugurele ora
tie. Hierdoor blijkt, dat de Vrije
Universiteit haar nationale roe
ping begrijpt. Zij leert immers,
dat er betrekking bestaat tussen
geloof en wetenschap. Waar ik
zelf eveneens deze samenhang
tussen geloof en wetenschap be
lijd, geef ik gaarne de krachten
van mijn laatste academiejaren
aan de V.U.
Prof. Sneller, die inderdaad
niet meer tot de jongeren be
hoort, verklaarde niet zonder
weemoed Rotterdam te hebben
verlaten, waar hij lange jaren
doorbracht. Aan de andere kant
stemde hem het
ramp betekenen'
Ongeveer het zesde deel van
ons staatsinkomen werd in Indo
nesië belegd, zeide prof. Sneller.
Men kan Nederland nimmer het
verwijt maken, dat het wel
vaartsbronnen in Indonesië on
geopend liet. Men kan hoogstens
menen, dat Nederland zijn aan
dacht te eenzijdig op Indonesië
had gericht in te goed vertrou
wen op de wijsheid van het
economisch beleid. Zowel Enge
land, Frankrijk en België heb
ben zich meer en meer toege
legd op hun koloniaal bezit in
Afrika. Zo kan het wegvallen
van de twee aangeduide peilers
tot gevolg hebben, dat Neder
land de zieke plek in West-
Europa wordt.
(Ingez. mededeling, advert.)
weerzien van
4 BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN EÉN TABLET
Schandelijk bedrijf.
Op gevaar af buiten haar
boekje te gaan, heeft de politie
te Sittard grote opruiming ge
houden in de stationskosk ter
plaatse.
Daar kwam wat voor de dag!
Een berg met schunnige week
bladen, tijdschriften en wat dies
meer zij, in totaal meer dan
honderd stuks, werd in beslag
genomen.
Een grote verzameling schan-
'ijke artikelen, sensuele foto's
enz., was daar voorhanden; alle
maal vuiligheid die door de
jeugd druk wordt gekocht.
En natuurlijk daar niet alleen!
Het schijnt dat dit soort gif
tige lectuur door de Alg. Spoor
wegboekhandel, gebruik maken
de van een leemte in de wet,
over de stationskiosken van het
gehele land worden verspreid.
Het wekt verbazing dat de
Nederlandse Spoorwegen die
toch wel zullen weten wat zich
op haar terreinen afspeelt, hier
niet een stokje voor steken.
Maar niet minder dat terwijl
er nog altijd papiernood heet te
zijn, voor dergelijke schande-
lectuur, die misschien een gro
ter gevaar vormt dan het com
munisme, naar het schijnt volop
t> j ii i I— papiar beschikbaar wordt ge-
vroegere Rotterdamse collega s tegen pijnen en gsiep 20 tabletien 1 0.75 steld
nu allen professor aan de Ge- j
meentelijke Universiteit van
Amsterdam tot vreugde,
waarom hij ook verklaarde de
samenwerking met de Gemeen
telijke Universiteit te zullen zoe
ken en bevorderen. Dat prof.
Sneller zich vele vrienden in
Rotterdam heeft weten te ver
werven, kwam wel uit in de
grote belangstelling welke er
van de zijde der Rotterdamse
Hogeschool voor deze plechtig
heid bestond. Voorts was o.m.
aanwezig prof. dr H. Wagen
voort, rector-magnificus van de
Rijksuniversiteit te Utrecht.
NEDERLAND IN WEST
EUROPA.
Het onderwerp van de eigen
lijke inaugurele oratie was: „Ne
derland in West-Europa", bezien
vanuit het economisch oogpunt.
In een hoeiend historisch over
zicht schetste prof. Sneller de
plaats welke Nederland in de
loop der tijden kreeg in het
handelsverkeer van Europa. Het
dam. Met een voorwoord van drs hoogtepunt werd bereikt in de
M. Kohnstamm, secretaris
H. M. de Koningin.)
245 nieuwe studenten
aan de V. U.
Voor de cursus 1948'49 zijn
totaal 245 nieuwe studenten aan
de Vrije Universiteit ingeschre
ven, verdeeld als volgt: theologie
47, rechten 49, economie 65, wis-
en natuurkunde 48, ver. facult.
wis- en natuurk. en letteren en
wijsbeg. 16, medicijnen 8, Iette
ren en wijsbegeerte 6, rechten en
economie 2, notariaat 3, rechten
notariaat 1.
gouden eeuw. Amsterdam was
het brandpunt van handel en
geldverkeer alsmede centrum
van het culturele leven.
De twee peilers waar Neder
land economisch op rustte waren
de handel met het achterland
en Indonesië. Het spreekt van
zelf, dat prof. Sneller na deze
mededeling weinigs vrolijks over
Nederlands toekomst kon laten
horen. Het achterland brengt
ons geen baten, Indonesië geeft
ons enkel zorgen. Vandaar dan
ook, dat de nieuwe hoogleraar
een uitlating van zijn vroegere
Er is voor het afstaarten van uien, wat tot heden steeds met
de hand gebeurde, meer dan eens geprobeerd dit machinaal te
doeiu De daartoe ontworpen apparaten voldeden echter niet aan
het voorgestelde doel. Het U.C.B. (Uitvoer Controle Bureau)
kon er zyn goedkeuring niet aan geven, omdat bij dit afstaarten
een te groot percentage uien beschadigd werd. Beschadigde uien
zijn voor export ongeschikt, zodat deze experimenten niet vol
deden.
Thans heeft de heer Jan Koese te Stellendam een machine ont
worpen, waarvan grote verwachtingen worden gekoesterd.
staarten van de ui kon op ver
schillende lengtes plaats vinden.
GEEX BESCHADIGING.
Wanneer de machine construc
tief en technisch geheel zal zijn
afgewerkt, is de verwachting,
dat beschadiging van de uien
volkomen is uitgesloten. Ook zal
er dan een blaas- of windinstal-
Met deze afstaartmachine,
welke in de loods van de heer
Koese provisorisch stond opge
steld, is een demonstratie ge
houden, die verbluffende resul
taten afwierp, waarbij de uien
ongeschonden werden afgestaart.
De constructie van het appa
raat is zeer eenvoudig, het is om
zoo te zeggen: „het ei van Co
lumbus". De uien worden op
een hor gestort, en daarna op
een transportbaan naar de „af-
staarter" gelijkmatig aangevoerd.
De eigenlijke „afstaarter" be
staat uit 3 roterende rollen,
waar de uien over heen komen,
die zó worden geleid dat de
staart van de ui tussen de rol
len klemt en de staarten worden
afgetrokken door een onderaan
spiraalsgewijze aangebrachte rol.
De rollen zijn verstelbaar voor
Rotterdamse collega prof. mr P. pikkels en grove uien; het' af-
AUTO-RUSCHOOL
Lovett wil de
journalisten ter wille
zijn.
Het is algemeen bekend, dat
Robert Lovett, de Amerikaanse
plaatsvervangende minister
van buitenlandse zaken, steeds
zeer sober gekleed is.
De journalisten waren eer
gisteren dan ook niet weinig
verrast, toen zij Lovett ter
persconferentie zagen binnen
komen met een helkleurige das
welke versierd was met aller
lei hupse vrouwenfiguren.
Lovett gaf welwillend uitleg
en zeide, dat de das een ge
schenk was v;yi de Amerikaan
se ambassadeur te Moskou,
generaal Bedell Smith en dat
hij verder niet voornemens
was het klassieke uitzicht van
de diplomaat te wijzigen doch
er zich toe zou beperken, de
das te dragen op persconferen
ties om de journalisten, die zijn
sobere kledij hadden gehekeld,
ter wille te zijn.
aanvaardbaar stand
algemeen
I punt?
Dit is èen zeer belangrijk deel
secretaris.
I Hij de behulpzame, wie en De schrijver wijet er op, dati Daarnaast is er liet persoonlijk
I - v.-; ftoe het niet zo eenvoudig is een ka- contact met het college van bur-
rakteristïek te geven van ditgemeester en wethouders. In het
meest onpersoonlijke ambt datjcclïege telt de secretaris mee, al
De heer W. de Pagter Jz. te
Domburg is benoemd tot adjunct
opzichter le klas bij de Polder
Walcheren.
uiat is hij eigenlijk?
ver gaat zijn hulp. Wat is
zijn verantwoordelijkheid?
Toen enige tijd geleden de heer
J. I. van Ballegoyen de Jong in
verband met zijn 30-jarige
ambtsbediening als gemeente
secretaris, in de Goese Gemeen
teraad gehuldigd werd, is daar
bij door één der sprekers gewe-
de Gemeentewet kent. Hij de
„behulpzame" volgens de wet,
wie is hij eigenlijk? Hoe ver
gaat zijn hulp, wat is zijn ver
antwoordelijkheid?
Het antwoord op deze vragen
is niet eenvoudig. Daarvoor ver
schilt het secretarisambt teveel
zen op de eigenaardige plaats die naar de persoon die het be
kleedt, al naar de gemeente waar
het ambt wordt vervuld, al naar
de secretaris in het leven der
gemeente inneemt.
Nadien werd onze aandacht
gevestigd op een artikel van Mr
A. Koelma, destijds secretaris
van Alkmaar, in het Maandblad
voor Gemeente-administratie
van December 1932 waarin het
zelfde onderwerp werd ter
sprake gebracht.
Een interessant artikel over
een interessant onderwerp.
Wij zijn niet in staat hieruit
grote citaten over te nemen,
maar enkele punten waarop Mr
Koelma de aandacht vestigt,
mogen hier toch een plaats vin
den.
Feuilleton.
milie ontmoet, wist niet eens cf
ze wel bestonden. Die hadden
vermoedelijk helemaal afstand
van haar gedaan na moeders
dood.
Er waren misschien nog andere
veel dieper gaande overeenkom
sten met de dode, dat vage
angstgevoel had misschien toch
door C. M. VAN DEN BEKG-
AKKERMAN.
16) o—
Ingena was op een stoel neer- grond. Ze zag zichzelf worste
gezonken, daar bleef ze onbe- Ien met zwaarmoedige gedach-
weeg'lijk een poo» zitten. Dat was ten, zoals ze vaak deed. Had
het dus! Dat hadden ze dus al die ook moeder die eigenschap ge?
jaren voor haar verzwegen: zoiets had, was dat haar ongeluk ge
was moeilijk over te brengen aanworden? Ze schrok van haar
een kind. Dit kon ze grootmoeder eigen conclusies, haar ogen
nu wel vergeven, alleen het vrjan-staarden angstig en vol vragen
dige van haar tegen moeder niet.'op het portret....
De liefde had woorden gevon-Maar de beeltenis van die
den, zelfs voor zulk een moeilijk twee mensen sprak van niets
geval als dit, vooral toen ze wat dan liefde en geluk. Ze zagen open hoorde gaan. Haar schoon-
ders inzicht was vermoedelijk
toch het beste geweest.
Zo dacht ze, terwijl ze diep
onder de indruk van de brief
haar werk deed. Het wilde van
morgen maar niet vlotten. Haar
lichaam bemoeilijkte haar in de
beweging. Ze wou vandaag nog
wat extra werk verzetten, 't
Ging tegen de Kerstdagen en
nu had ze graag schone gordij
nen voor de ramen; de kamer
kreeg ook nog een grote beurt
deze week. Ze haalde de trap
uit de keuken en begon de vi
trage naar beneden te halen. Ze
dompelde ze spoedig onder in
het sop, dat ze inmiddels had
klaargemaakt. Ze was zo druk
bezig, dat ze de voordeur niet
„Je vindt het zeker dwaas van
me, dat ik om geld aan je vraag
je helpt me zeker niet. Als je
niet wilt, praat er dan maar
met niemand over, zul je?"
Star keek ze Ingena aan, be
zwaard zuchtend.
„Zeg maar, met hoeveel ik
je helpen kan Mien, ik heb nog
een spaarpotje van voor m'n
trouwen, 't Kan onder ons blij
ven als je dat beter vindt, Joost
hoeft er nooit van te weten!"
Mina bedekte haar hoofd met
haar handen, ze snikte het plot
seling uit.
„O, Ingena, ik durf 't haast
niet te zeggen, poffen in de win
kels durf ik niet, want als ik
daarmee begin kom 'k er nooit
meer uit.Om ons soort men-
doet hij voorzichtig ook daar
zichzelf zekere beperkingen op
te leggen.
Het is zeer goed mogelijk, dat
op een bepaald moment na dis
cussie een mening de bovenhand
houdt of krijgt, die niet de
zijne is.
Toch zal hij daainaar en daar
na zijn pen moeter. scherpen om
zich verplaatsende in die andere
de personen die in zijn gemeente 1 gedachtengang, ervan te maken
het bestuur vormen. I wat er bij mogelijkheid van te
Vandaar dat Mr Koelma meent maken is.
met enkele korte aanduidingen, „Dit is, zegt Mi Koelma, een
met name wat betreft het secre- geestesgymnastiek, die niet altijd
tariaat in grotere gemeenten, te met succes wordt bedreven,
kunnen volstaan. j -naar waaraan de secretaris zich
Na gewezen te lebben op wat nimmer mag onttrekken met een
de secretaris is voor de gemeen- j „non possum". In goede trouw
teraad, wiens eerste ambtenaar zal hij zich moeten instellen op»
hij naar de traditionele uiting de zienswijze van de meerder-
heet te zijn, de man die verant
woordelijk is voor de admini
stratieve behandeling van de
raadstukken, voor de juiste for
mulering van besluiten enz.',
komt hij tot rijn omgang met
het college van burgemeester
en wethouders en de burgemees
ter.
Daarin vindt de secretaris on
getwijfeld verrewc-g zijn voor
naamste taak. Daarnaar wordt
zijn betekenis afgemeten, zijn
arbeid beoordeeld.
Gewoonlijk dringt naar buiten
derheid.
Dat is geen gemakkelijke op
gaaf.
Vooral wanneer de secretaris
maar niet 'n automaat is, maar
een persoonlijkheid, een man met
e*en eigen inzicht, die gaarne al
zijn kracht geeft om het belang
der gemeente te dienen.
Dan geheel over te schakelen
en met terzijdestelling .van
latie op worden aangebracht, die
de staarten vlugger tegen de
rollen aandrukt, waardoor het
werk wordt bespoedigd.
In èèn arbeidsgang zullen de
uien dan tevens met een trans
portband kunnen worden door
gevoerd om te worden gesor
teerd.
50 K.G. PER MINUUT.
Iedere minuut zal met deze,
door een electro-motor gedre
ven machine een zak van 50 kg.
uien kunnen worden afgestaart.
Als men rekent dat één man
met de hand, per dag 10 mud
kan afstaarten, kan dit apparaat
voor de uienteelt grote beteke
nis krijgen.
Deskundigen hebben 25 kg.
afgestaarte uien nauwkeurig be
keken: eerst viel er nog wat af
dracht uit door blessures, (circa
4 pet.) maar hiervoor kon de
machine worden bijgesteld, zo
dat er later geen beschadiging
meer voorkwam. Men zal nu een
partijtje uien afstaarten en deze
een paar weken laten staan, om
te zien of de uien door deze be
werking niet inwendig worden
gekneusd, waarop schimmel zou
kunnen optreden. Is dit niet het
"geval, is de gebruikswaarde van
de machine bewezen.
OCTROOI IS AANGE
VRAAGD.
Er s door de heer Koese oc
trooi aangevraagd op zijn uit
vinding, op niet minder dan 12
constructies. Hij heeft dus be
halve de gedemonstreerde nog
12 andere mogelijkheden, die
echter parallel lopen aan het ge
demonstreerde idee.
De heer Koese is ook de uit
vinder van de erwten-leesma
chine „Argus-Ariad'ne", welke
thans bij de fa. Mulder te Bos
koop in serie wordt gebouwd.
Naar het oordeel van bevoeg
den, zal de heer Koese met zijn
ontworpen uïen-afstaartmachine
groot succes hebben, daar het
een apparaat is waaraan grote
behoefte bestaat en dat voor de
afwerking der uien geweldige
besparing geeft.
Over de prijs valt uiteraard
eigen inzicht het standpunt no6 niets te zeggen, maar wam
0 norir man hor nnrurnm ta nnm
van de meerderheid zo te formu
leren dat het de beste kans van
slagen heeft, zal niet altijd ge-
ouder werd. Het gevoel van te-op dit moment schijnbaar vol zuster Mina stond dan ook in sen denkt niemand, wij trekken
de kamer vóór ze er op ver- geen steun, maar we zijn toch
- op 0**0 --J
Kort gedaan te zijn. bleef. Aarze- vertrouwen de toekomst tege
lend pakte ze de envelop: daar- moet.
in bevond zich nog de foto. ZouZe stond op, zette de foto in
de werkelijke beeltenis van moe- de spiegel en de brief van tan
der overeen kpme i met de lang- 1 te op de schoorsteenmantel. Als
gekoesterde fantasie? Ze scheur- Joost thuiskwam tussen de mid-
de de envelop verder open endag, zou ze hem alles vertellen,
pakte de foto er uit. 't Was een'ze had er behoefte aan. Jdbst
vergeeld ouderwets portret,zou haar onrust weglachen, die
waarop twee op z'n Zondags zag alles zo nuchter en klaar,
uitgedoste jonge mensen. 1 Ze moest dit alles met hem de-
„Vader. moeder", prevelde len. De brief van tante had een
ze zacht. Vooral moeders ge-1 heel andere uitwerking op haar
laatstrekken bekeek ze aandach- dan ze vermoed had. Wat had
tig. Leek ze op haar? Grootmoe- ze zich dan eigenlijk voorge-
,""1 1 J-- steld? Wel iets ernstigs natuur
lijk, maar toch niet dit. Dit hele
verloop was zo in-tragisch, dat
ze er onwillekeurig onder hui
veren moest, 't Was misschien
der had altijd beweerd, dat ze
naar vader aardde, toch was dat
niet helemaal zo. De uitdruk
king van moeders gezicht was
haar welbekend, dat móest de
gelijkenis rijn. Ze had immers
nooit iemand van moeders fa- nooit geweten had; grootmoe- haast heb je toch niet?"
dacht was. Deze zag er gejaagd
en verdrietig uit, ze begon da
delijk te praten, zonder er op
te letten dat ze Ingena over
rompelde.
„Kun je me alsjeblieft niet
wat geld lenen, Ingena? Ik weet
geen raad meer, ik heb zoveel
nodig voor de kinderen en je
weet, het is zo vreselijk koud
deze week, ik moet nog meer
kolen kopen dan anders, ik weet
er heus niet meer uit te ko
men, als je me niet helpt!"
„Geld," zei Ingena schuchter,
aarzelend. Ze veegde haar sop-
handen aan de handdoek af en
kwam langzaam naar haar
schoonzuster toe. „Laten
toch beter geweest als ze het even gaan zitten, Mina, zo'n
even armwat is nou acht
tien gulden met drie kinderen,
daar kom "k aan te kort op de
duur
Ingena liep op het snikkende
vrouwtje toe, ze sloeg haar arm
om haar schouders en begon
haar te troosten.
„Ik wist niet, dat je 't moei
lijk had, je was altijd zo flink,
Tc heb je vaak bewonderd weet
je. Je kunt krijgen wat je no
dig hebt, zeg het maar gerust,
wij hebben immers nog geen
geldzorgen. Kom, droog je tra
nen, dan zal Tt intussen een kop
chocola voor je klaar maken."
(Wordt vervolgd.)
niet door, wat een secretaris makkelijk zijn.
oor het college kan goedmaken Het is aueen mogelijk wan
en bederven, in onderhandelin- neer er js een boog besef van
gen met derden, in besprekin- pijcb4- wanneer de hoogste amb-
gen die bij de voorbereiding van lenaar de gemeente zijn taak
zaken worden gehouden, in deziet als een ambtj dat hij be-
fcrieven die hij voor het college loofd heeft plichtsgetrouw te
heeft te ontwerpen, in de wijze,1 vervu)jen
waarop hij de gedachtengang omvang van dit artikel
van het college m voorstellen toe gader in te gaan op
aan de raad onder woorden Mr Koelma opmerkt over
brengt. Een kleine zmswending verhouding van de secretaris
een enkel woord, geringede bur|eraeester, die hij
vanneCengedachte kunnen bij de hee£t behulpzaam te zijn zonder
ieznereteotagaI verkeerde InHnAen j
weKK plaatst, alsmede op zijn verhou-
Vooral wat betreft de wijzesecretarie.
werpen, waarin de uiteenlopende langrijxe is.
politieke inzichten over een be-1 Gelukkig de gemeenten, die
paald onderwerp 'tot elkaar wor- zich mogen verheugen m het De
den gebracht? Hoe moet hij niet zit van een secretaris, die niet
1 1. 1 1 „11 AArlirTO hPZlt
neer men het ontwerp zo eens
bekijkt, is men van mening, dat
iedere uienteler van betekenis
zich zo'n apparaat zal kunnen
aanschaffen.
(Ingez. mededeling, advert.)
Nu slaakt .9-eer ïu'wt van ver
lichting. Uar vrocrr wasverstandig
Hernieuwde japonnen heek m door
Wr'filVi
trachten in woorden vast te leg
gen wat de een nog juist vol
doende, de ander niet meer on
voldoende schijnt? Een formule
ring waarin de leden van het
college elkander „vinden", zodat
het voor de raad komt met een hartigen.
alleen de nodige kennis bezit
en dat is niet weinig in deze
tijd! maar die ook met wijs
beleid en waarlijk ambtelijke
Opening jeugdcentrum
„De witte hei".
Het Jeugdcentrum van de Ge
reformeerde organisaties in den
lande, gevestigd in „De Witte
Hei" te Huis ter Heide, zal Za
terdag 6 November met enige
plechtigheid geopend worden cn
wel met een samenkomst in Ho
tel „Noord-Brabant", Vreden-
burg 3, te Utrecht. Vervolgens
trouw de belangen der plaatse— nullen de genodigden zich naar
lijke gemeenschap begeert te be- Huis ter Heide begeven, om daar
„De Witte Hei te bezichtigen.
