KONINGIN WILHELMINA, „Moeder des Vaderlands ücwy UMU UaaA lo^pinq., icfiaatt üaaA taak. Levensgang van onze Vorstin. ORANJES DEVIES WAS HET HARE. Een goede studente. iuwA. de Koningin. .Hoog is mijn roeping, schoon de taak." In het jaar 18S0 31 Augustus Koningin Emma, Regentes van 1890-1898. Haar huwelijk. Wilhelmina, de Moeder des Vaderlands. Bezoeken in kinnen- en buitenland. De druk der regerings- zorgen kwam spoedig. Na welvaart: Wereldoorlog. De eerste proclamatie Een onbezorgde jeugd. Liefde voor de natuur. „Palma sub pondere crescit." Moeilijke beslissingen in mobilisatietijd. VOrStill 611 Vülk tüt 6lK3ttU6r. t inspectiereizen voerden haar Een tweede huidebetoging. Donkere wolken pakken zich samen. Geluk en beproeving brachten Persoonlijkheid met eigen oordeel. Belangstelling voor allen en alles. Revolutionaire woelingen rond de Koningin. Indrukwekkende betoging op het Malieveld. „Geen vlucht maar volgen, waar God riep." KONINGIN WILHELMINA viert Haar gouden regeringsjubileum. Het is een dag. waarop het werk in Nederland wordt onderbroken, opdat ons volk zich zal kunnen geven aan de vreugde van het feest. Het is een blijde dag, waarop het de benauwende vragen van deze tijd laat rusten, om in vreugde te gedenken. Feestvieren en gedenken. Vooral dat laatste. Want als het feestvieren gaat om het feest, dan kan men het beter nalaten. Op de dag van morgen zal de danktoon overheersen. De dank jegens de Almachtige, ie onze Vorstin Haar gehele leven nabij was en Die Haar uit Zijn machtsvolheid gezag overdroeg over dit volk met zijn deugden èn ondeugden. Er zijn zóvele Indrukken bij dit gouden regeringsjubileum, dat men ze niet gemakkelijk kan verwerken en tot uitdrukking brengen. Het leven van Koningin Wilhelmina ligt als een open boek voor ons. Men weet niet, welk hoofdstuk het belangrijkst is en waar men moet beginnen. Haar gehele leven levert het bewijs van haar geloof, haar kracht, haar moed, haar liefde voor het volk, haar plichtsopvatting, haar zelfstandigheid, haar geestelijke adeldom. En als men vraagt, wat het diepste geheim is van dit leven, dat zo vol is van teleurstellingen, van zorgen, maar ook van diep menselijk geluk, dan moet het antwoord luiden: Godes vrees. Vijftig jaren Moeder des Vaderlands: vijftig jaren van wis selende welvaart en tegenspoed, vijftig jaren van dienende liefde. Vijftig jaren, dat is langer dan één der Vorsten uit het Huis van Oranje-Nassau het bewind over het lage land bij de zee heeft gevoerd, want: Prins Willem I regeerde 12 jaren Prins Maurits 40 jaren, Prins Frederik Hendrik 22 jaren, Prins Willem II 3 jaren, Prins Willem III 30 jaren, Prins Willem IV 4 jaren, Prins Willem V 29 jaren, Koning Willem I 27 jaren, Koning Willem II 9 jaren en Koning Willem III 41 jaren. ogenblik, waarop Wilhelmina de 18-jarige leeftijd zou hebben be reikt. Op 6 September 1898, toen zij 18 jaar was geworden, werd zij te Amsterdam plechtig ingehul digd. Op haar achttiende ver jaardag de regering aanvaar- i dende, vaardigde zij een pro clamatie uit, waarin zij o.a. zei- de: „Mijn innig geliefde moeder, aan wie ik onuitsprekelijk veel verschuldigd ben, gaf mij het j voorbeeld van edele en verheve- I ne opvatting der plichten die nu op mij rusten. Ik stel mij tot levensdoel dat voorbeeld na te volgen, te regeren zoals van een Er zijn donkere bladzijden in het levensboek van Koningin Wilhelmina. De donkerste is on getwijfeld, toen de Duitse vij and ons land bezette. Hoe moet zij daaronder geleden hebben. Maar hoe heeft toen haar waar lijk koninklijk woord ons van uit den vreemde vertroost en bemoedigd. Wij zagen in haar het lichtend voorbeeld van een totaal verzet. En nu komt voor haar de ver vendie ze zelf gaarne verzorg de. Voorts ook geitjes. In de jonge Prinses openbaar den zich reeds de karaktereigen schappen der Oranjes: zelfbe heersing, wilskracht, plichtsbe sef, scherpzinnigheid en concen tratievermogen. Zij, die haar les gaven,"getuigden van een meer dan gewone intelligentie, gron digheid en ordelijkheid bij hun koninklijke leerlinge. Zij genoot privé onderricht; bij het Middel baar Onderwijs had prof dr J. J. Salverda de Grave de alge mene leiding. Toen de prinses veertien jaar oud was, kwam het Hoger Onderwijs reeds aan de beurt, dat eveneens in privé- lessen gegeven werd. Naast prof. dr J. J. Salverda de Grave wa ren daarmede belast prof. dr C. M. Kan, prof. dr F. J. L. Kra mer en prof. dr P. J. Blok. De leiding bij het Bijbels onderricht hield Koningin Emma zelf in de hand en zij legde in haar dochter die steeds weer blijken de vroomheid en godsdienstzin. Op 16-jarige leeftijd 24 October 1896 deed de Prin ses haar belijdenis bij de hof- nmmmmmw BRUI mm\^ i i «Uit de diepte van ons hart roepen wij tot U, al- jg machtige God en Vader, schenk heil aan onze Ko- Ij ningin. Bescherm Haar Huis. Verlicht met Uwen Geest onze wettige Overheid. O, God, bevrijd ons gansche Rijkseenheid uit de j hand onzer tegenstanders. Voor alle slachtoffers van hun boos geweld storten §j jj wij ons gebed uit voor Uw aangezicht. Omgord met de wapenen van geloof, gerechtigheid en moed, allen, die strijden voor vrijheid en recht. Wij smeeken U, geef ons geduld en volharding, totdat Gij den dag des vredes doet aanbreken over onze landen, ja, over de geheele wereld. Amen." Dit is het gemeenschappelijk Katholiek-Protestants gebed voor de bevrijding van Nederland en het af- jj smeken van goddelijke zegen voor Koningin Wilhel- j| mina, dat elke Zondagmorgen, totdat de oorlog was gewonnen, in Londen door Radiö Oranje werd uit gezonden. IllllllilB llilï SIllllF populariteit schonk en welke dr prediker dr van der Flier, die van Broekhuizen later zou doen diende rust na een leven, waarin „Hop vorstin uit het Huis van Oranje zij alles gaf, ja, ook zichzelf. Dewordt verWacht". regering gaat in handen over van haar dochter Juliana. En wij kunnen niet beter haar jubileum gedenken dan met de bede, dat onze God in de hemel haar gedurig onder Zijn hoede wil nemen en haar levensavond temidden van haar volk licht en te Amsterdam Bij de inhuldiging op 6 Sep tember d.a.v. in de Nieuwe Kerk ruim wil maken. j Wilhelmina hield Koningin toespraak, Over haar leven willen wij in waarin zij o.m. het volgende zei- het volgende artikel het één en ander vertellen. Wilhelmina Helena Paulina Maria, Koningin der Nederlan den, werd geboren op 31 Augus tus 1880 te 's-Gravenhage, als enig kind van Koning Willem III zr. Koningin Emma (Prinses Adelheid Emma Wilhelmina Theresia van Waldeck-Pyr- mont), wier huwelijk op 7 Ja nuari 1879 was gesloten. Op 12 October 1880 hield Ko ningin Emma de Prinses ten doop in de Willemskerk te 's-Gravenhage. Toen in' 1884 Prins Alexander overleed, werd Wilhelmina troonopvolgster. Op 23 November 1890 overleed i de: „Thans is de ure gekomen, waarin ik mij, temidden van mijn trouwe Staten-Generaal, onder aanroeping van Gods Hei ligen Naam, zal verbinden aan het Nederlandse volk, tot in standhouding van zijn dierbaar ste rechten en vrijheden. Zoo bevestig ik heden den hechten band, die tusschen mij en mijn volk bestaat, en wordt het al oude verbond tusschen Neder land en Oranje opnieuw beze geld. Hoog is mijn roeping, schoon de taak, die God op mijn schouders gelegd heeft. Ik ben gelukkig en dankbaar, het volk van Nederland te mogen rege ren. Een klein volk in zielental, doch groot in deugden, krachtig door aard en karakter. Ik acht haar vader op het Loo. Zijn het een groot voorrecht, dat het stoffelijk overschot werd van mijn levenstaak en plicht is, al Den Haag uit op 4 December in mijn krachten te wijden aan het de koninklijke grafkelder te welzijn en den bloei van mijn Delft bijgezet. Op de kist lag dierbaar vaderland. De woorden een tuil bloemen en op het lint, i van mijnen beminden vader waarmee ze waren saamgebon- maak ik tot de mijne: „Oranje den, stonden deze woorden: kan nooit, ja nooit genoeg voor „Aan vader van zijn lieve kind". Nederland doen". Zij legde hierna de volgende Bij het overlijden van haar vader volgde zij hem op als Ko ningin. Aangezien zij toen eerst tien jaar oud was, kon zij nog niet voor de regeringsverant woordelijkheid worden geplaatst zodat haar moeder, Koningin Emma, met het regentschap werd belast. Dit duurde tot het onderdanen zal beschermen en eed af: „Ik zweer aan het Nederland- sche volk, dat ik de Grondwet steeds zal onderhouden en hand haven. Ik zweer, dat ik de onafhan kelijkheid en het grondgebied des Rijks met al mijn vermogen zal verdedigen en bewaren, dat Bij het aanvaarden der regering. tot instandhouding en bevorde ring van de algemene en bij zondere welvaart alle middelen zal aanwenden, welke de wetten te mijner beschikking stellen, zooals een goede Koning schul dig is te doen. Zoo waarlijk helpe mij God almachtig". Op 7 Februari 1901 trad Ko ningin Wilhelmina te 's-Gra venhage in het huwelijk met Hertog Hendrik van Mecklen- burg-Schwerin, nadat zij op 16 October tevoren in een procla matie aan het Nederlandse volk persoonlijk mededeling van haar verloving had gedaan. Het huwelijk werd plechtig voltrok ken ten Paleize door de minis ter van Justitie mr Cort van der Linden en plechtig bevestigd in de Grote Kerk te 's-Gravenha ge door de hofprediker dr van der Flier. Uit dit huwelijk is op 30 April 1909 H. K. g. Prinses Juliana straks Koningin Juliana geboren, genoemd naar de stam moeder van het Huis Nassau. Op 5 Juni d.a.v. heeft Koningin Wilhelmina haar dochter ten doop gehouden. Treffend is het, dat de Ko ningin aanstonds toen zij zich tot haar volk had te richten, ge waagde van haar plichten. Plichten, die haar gehele leven zouden vullen, plichten, die zij wel zeer diep gevoelde en die haar in de goede vervulling ook vreugde hebben geschonken, zij heeft daarvan getuigd. Ver klaarde zij niet, 35 jaren na de inhuldiging, dus nu 15 jaar ge leden, bij de huidebetoging in het Amsterdamse Stadion: „Po gen mijn plicht te vervullen te genover het vaderland is mij in donkere dagen meer dan ooit een voorrecht en bron van blijd schap waar ik mij gedragen weet door uw trouw en mede leven. De nationale gedachte bindt ons hier allen tezamen. Wij willen ons zelf zijn en blij ven". Hier sprak de geschiede nis van haar geslacht. Een blik in de geschiedenis van haar haar op haar levensweg deze tekst meegaf: „Wees getrouw t'ot in de dood en Ik zal u geven de kroon des levens". Nog tijdens haar studietijd bracht zij bezoeken aan de ver schillende provincies en ook of ficiële bezoeken in het buiten land, als België (1892), Engeland (1895), Oostenrijk (1897) en Frankrijk (1898). Tijdens haar bezoek aan Engeland had Ko ningin Wilhelmina op Kasteel Windsor een samenkomst met Koningin Victoria. Daar waren dus toen de oudste en de jong ste koningin van Europa bijeen! Toen haar studiën voltooid wa ren en Koningin Wilhelmina de troon besteeg, werd zij aan stonds in beslag genomen door andere bezigheden dan tot dus- De regering van Koningin Wilhelmina is begonnen op een zeldzaam gelukkig ogenblik, met een verschiet van ongestoorde groei der welvaart, van tevoren niet gekende bloei van handel en nijverheid. Deze periode van welvaart en vrede werd als het ware afgesloten met de Onaf hankelijkheidsfeesten in 1913 en de opening van het Vredespaleis in hetzelfde jaar bij de Tweede Vredesconferentie. Men droomde van wereldvrede, maar het rom melde op de Balkan en 1914 moest het begin van een wereld oorlog aanschouwen. Een we reldbrand die vier jaar zou blij ven woeden. Voor ons land bracht dat mee: mobilisatie, stillegging van bedrijven, werk loosheid, armoede en voedsel- nood. Daarnaast heeft ons land barmhartigheid kunnen bewij zen aan vele vluchtelingen, die hier onderdak vonden. En dit werk van naastenliefde kon na de oorlog in deze zin worden Op 31 Augustus 1898 bereikte Koningin Wilhelmina de 18-ja- rige leeftijd. Op die historische dag vaardigde zij de volgende proclamatie uit: Wij, Wilhelmina, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. AAN MIJN VOLK! Op dezen voor U en Mij ge- wichtigen dag gevoel Ik mij ge drongen eenige woorden tot U te richten. Allereerst een woord van war me dankbaarheid! Sedert Mijne vroegste jeugd hebt Gij Mij om geven met Uwe liefde. Uit alle deelen van het koninkrijk, uit alle kringen der maatschappij, van ouden en jongen, ontving Ik steeds de treffendste blijken van gehechtheid. Nadat Mijn be minde Vader Mij was ontvallen, werd al Uwe aanhankelijkheid aan Mijn Stamhuis op Mij over gebracht. Thans, nu ik gereed sta de schoone, doch zware taak, waartoe Ik geroepen ben, te aanvaarden, gevoel Ik mij als gedragen door Uwe trouw. Ontvangt Mijnen dank! Het geen Ik tot dusver mocht onder vinden liet onuitwisbare indruk ken bij Mij na. Het is Mij een waarborg voor de toekomst. Mijn innig geliefde Moeder, perbestuur over de Bezittingen en Koloniën in Oost en West rechtvaardigheid te betrachten en naar Mijn vermogen bij te dragen tot verhooging van Uw geestelijk en stoffelijk welzijn. Ik hoop en verwacht, dat Uw aller steun, in welken ambtelij ken of maatschappelijken werk- D kring binnen of buiten het ko- aan wie Ik onuitsprekelijk veel ninkrijk gij zijt geplaatst, Mij verschuldigd ben, gaf Mij het voorbeeld van edele en verheven opvatting der plichten, die nu op Mij rusten. Ik stel Mij tot levensdoel dat voorbeeld na te volgen, te re- geeren, zooals van een Vorstin uit het Huis van Oranje wordt verwacht. Aan de Grondwet ge trouw wensch Ik den eerbied voor den Nederlandschen naam en de Nederlandsche vlag te be vestigen. Ik wensch in het op- ik de algemene en bijzondere - vrijheid en rechten van al mijn Huis en van ons vaderland en - - we zien oprijzen de gestalte van die Willem van Oranje, die de eretitel van „Vader des Vader lands" verwierf. Wellicht de hoogste menselij ke lof, die Koningin Wilhelmi na gebracht kon worden, is de titel, waarmede minister Treub haar vereerde, toen hij, zijn er varingen van de vier oorlogs jaren 19141918 te boek stel lend, dit werk opdroeg aan haar, „die zich in moeilijke dagen heeft doen kennen als een ware moeder des vaderlands". Koningin Emma heeft haar taak als opvoedster wel op bij- I zonder gelukkige wijze vervuld I en haar dochter een onbezorgde I jeugd gegeven. Zij besefte, dat ook bij de ontwikkeling van een koningskind drie factoren een belangrijke rol spelen: natuur- lijke aanleg, milieu en opvoe ding. De natuurlijke aanleg was aanwezig, het milieu schiep de nog jonge koningin, die ge boren paedogoge als zij bleek te zijn zelf de opvoeding zo veel mogelijk in de hand hield. Wilhelmina hield als alle kin deren veel van poppen. Op het Loo had zij zelfs een heel pop penhuis, waarvan nog een deel intact is. Regelmatig zorgde haar moeder voor prettige middagen met andere kinderen, waarbij de nodige spelletjes gedaan wer den. De jeugdige Frangaise, Mademoiselle Liotard, was aan vankelijk haar gouvernante. Daarnaast was zij tevens een uitstekend speelmakkertje voor de jonge Prinses. Later is zij vervangen door de Engelse Miss Saxton Winter. Reeds in haar jeugd kwam de liefde voor de natuur, voor bloe men en planten en voor dieren tot uiting. De Prinses had haar eigen paardje en haar eigen H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Hendrik in 1901. daarbij nooit ontbreken zal. Op God vertrouwende en met de bede, dat Hij Mij sterke, aan vaard Ik de regeering. Lasten en bevelen, dat deze proclamatie in de Staatscourant en het Staatsblad opgenomen en ter plaatse, waar zulks gebrui kelijk is, aangeplakt zal worden. Gedaan te 's-Gravenhage, op heden den 31sten Augustus 1898. WILHELMINA. verre. De staatszaken vorderden het devies van haar koninklijke veel van haar tijd. Want over- moeder „Palma sub pondere eenkomstig haar hoge plichts- j crescit". De palmboom groeit te- opvatting wenste zij wat zij deed gen de verdrukking in. goed te doen. Zo mag getuigd worden, dat zij zich van stonde af aan met volkomen toewijding aan haar taak gegeven heeft. In een levensperiode, welke voor de jonge vrouw of het nauwe- is het mensenleven goed lijks volwassen meisje in het al_!met de wisseling van geluk en gemeen als de meest ideale en zorg jj;et geluk en de beproe- zeggen, dat zij „de enige man op de troon" was. En toen vele jaren later Cle- menceau in 1920 namens de ge allieerden de uitlevering ver zocht van ex-Keizer Wilhelm II die in ons land asyl had gekre gen, gaf onze Koningin een wei gerend antwoord, even fier als de daad van de jonge Koningin Wilhelmina ten opzichte van „Oom Paul" was geweest. Wanneer men de periode, welke nu is afgesloten, een tijdsbestek van welhaast een mensenleven overziet, moet men- vaststellen, dat deze vijf tig jaren rijk zijn geweest aan geluk, ook het eenvoudige men selijke geluk en aan zegen. Ook een Vorstin is- een mensenkind. Daarom is ook haar de zorg en de beproeving niet gespaard ge bleven. Wellicht deswege rijst hoog voor ons op het beeld van - de scheidende Koningin. En dan voortgezet, dat honderdduizen moet wel in de gedachte komen 1 den ondervoede kinderen uit Duitsland, Oostenrijk en Hon garije hier liefderijk werden verpleegd, terwijl voorts enor me voedselvoorraden naar deze landen werden getransporteerd. Ter bewaring onzer neutra liteit en ter bescherming onzer onafhankelijkheid was op 1 Augustus 1914 de gehele Neder Iandse weermacht, gemobiliseerd. Het was in de eerste dagen van Augustus, dat de troepen een défilé hielden voor de Koningin. Toen de laatste afdeling was voorbijgetrokken, ging sjje Ko- rtffiginT met de toen 5-jarige Prinses aan de hand tot dicht bij de menigte belangstellenden en riep spontaan: „Leve het va derland". Daarop barstte een ovatie los zoals men maar zel den gehoord zal hebben. Meer malen werd Koningin Wilhel mina in de oorlogsjaren voor moeilijke beslissingen gesteld, waartoe de strijdende partijen, nu eens aan deze, dan weer aan gene zijde aanleiding gaven. Doch nimmer is de Koningin ook maar een duimbreed afgewe ken van haar onwrikbaar stand punt, dat Nederland onder het opperbevel van generaal C. J. Snijders door zijn leger en vloot beschermd neu traal en dus buiten de feite lijke oorlog diende te blijven. Koningin Wilhelmina mocht tij dens deze eerste wereldoorlog het middelpunt van nationale eenheid geacht worden. In die jaren heeft zij talloze bezoeken jaan de troepen gebracht. Haar naar de verste uithoeken. Aan vergezeld door Prins Hendrik en hun dochter, in haar rijtuig om deze hulde in ontvangst te nemen. Op een zeker ogenblik was de geestdrift zo hoog ge stegen, dat het volk de paarden van het koninklijk rijtuig span de, om dit daarna zelf verder te rijden. Voor het koninklijk paleis heeft de Koningin die dag de betogers toegesproken, hun dankend voor de onver getelijke uren, die zij die mid dag had doorleefd en zij ver zekerde dat zij die middag nooit zou vergeten. Twee dagen later heeft de Koningin zich met een proclamatie gericht tot het volk. Daarin zeide zg o.a.: „Het is mijn verlangen de doorgenomen hervormingen door te zetten en aan te vullen met de snelheid, die past bjj de polsslag van deze tijd. Re actie zij uitgesloten, wij moeten vooruit. Het is mijn wil, om steeds in nauwe aanraking te zijn met de volksgeest en om te regeren in overleg met de vertegenwoordigers van het ge hele volk. Ik heb verstaan, dat gij mij daarin steunt en met liefde en vertrouwen tegemoet treedt. Met liefde en vertrou wen aanvaard ik die steun". Op 2 December d.a.v. heeft n,og een huidebetoging der christelijke sociale organisaties plaats gehad. De Koningin heeft daarop het woord gevoerd daarbij verzekerend: „Het is mijn wens met mijn gehele volk samen te werken, teneinde op te trekken het vele, waarvoor de hoeksteen thans gelegd zal worden. ^Aan deze woorden is gevolg gegeven. Verschillen de hervormingen op politiek en maatschappelijk gebied zijn tot stand gebracht. Toen in 1938 het veertig-jarig regeringsjubileum werd gevierd, waren er oorlogsgeruchten. Het zouden geen geruchten blijven. Het duurde niet lang of een nieuwe wereldoorlog barstte los. Hij ligt nog vers in het ge heugen. Overal zijn de ramp zalige gevolgen ervan te zien en ook veel ongeweten leed, dat het barbaarse optreden Van het verdorven nationaal-socialisme veroorzaakte, schrijnt nog. H. M. DE KONINGIN was ook aanwezig bij de doop van Prinses Margriet in de St. Andrews Church te Oattawa op 29 Juni 1943. Achter H. M. de Koningin Mr v. Kleffens, rechts van Haar de Graaf van Athlone en Prinses Alice. onbezorgde mag gelden, had zij de druk der regeringszorgen reeds op zich moeten nemen, daarbij vele plichten aanvaar dend, die aan haar hoge ambt grondwettelijk verbonden wa ren. Zij heeft het met bewonde renswaardige blijmoedigheid en overgave gedaan. Zich steeds streng houdend aan het parle mentair-constitutionele stelsel, heeft zij, zonder haar eigen me ning of overtuiging prijs te ge ven, geregeerd zoals de staat kundige toestand, die veelal aan sterke wisseling onderhevig is geweest, dat medebracht. Naar het voorbeeld van Koningin Victoria van Engeland heeft zij zich onthouden van directe in vloed op de richting der rege- ringspolitiek. Het is waarschijn lijk wel deze sterke karakter eigenschap, die zelfs op princi piële tegenstanders van het ko ningschap grote indruk heeft gemaakt en die haar bij het ge hele Nederlandse volk en ook elders de hoogste achting deed verwerven. Over haar regering zal slechts met lof en dankbaar heid gesproken kunnen worden. Dat Koningin Wilhelmina reeds spoedig was uitgegroeid tot een persoonlijkheid met een eigen oordeel kwam vaak tot uiting. Slechts behoeft herin nerd te worden aan de Boeren oorlog, die uitbrak in hetzelfde jaar, dat op het Huis ten Bosch (18 Mei29 Juli 1899) de eerste Vredesconferentie was gehou den. Het was in die periode, dat zij haar kruiser „Gelderland" uitzond om Paul Kruger over te brengen, een daad, welke de ving zijn het geweest, die Vorstin en volk steeds nader tot elkander brachten. Haar vreug de was onze vreugde, haar zorg was ónze zorg, zij verheugde zich om het geluk van haar volk en leed onder zijn noden. Er was geluk in het koninklijk gezin toen Prinses Juliana werd ge boren, toen zij zich verloofde en in het huwelijk trad met Prins Bernhard, en niet minder toen hun echt gezegend werd in de geboorte van Beatrix, Irene, Margriet en Marijke. Het Neder landse volk heeft zich aan dat geluk gekoesterd en er van har te in gedeeld. Toen er rouw viel over het Koninklijk Huis bij het overlij den op 20 Maart 1934 van Ko ningin Emma en bij het ver scheiden van Prins Hendrik op 3 Juli 1934, rouwde Nederland mee. Toen bleek wel hoe nauw de band met het volk was. Dat kwam verder steeds tot uiting bij de vele bezoeken wel ke Koningin Wilhelmina in haar lange regeringsperiode overal in den lande bracht en waarbij te vens bleek welke grote belang stelling zij voor allen en alles had. Men wordt steeds weer ge troffen door de hoge opvatting, welke de Koningin van haar taak had, door haar uitgebreide kennis en haar inzicht in wat zich afspeelde in de loop der tij den, haar medeleven met de no den van het volk. Wij denken aan rampen, die ons land ge troffen hebben: dan was de Ko ningin bij de slachtoffers. De af wisseling van geluk en zorg te haar initiatief is toen ook te danken geweest de oprichting van het Nationaal Steuncomité. Toen op 11 November 1918 de wapenstilstand was gekomen, dreigde er in ons land een ogen blik het gevaar van een op stand. In Duitsland was enkele dagen tevoren revolutie ont staan. De toenmalige leider der S.D.A.P., mr P. J. Troelstra, wiens capaciteiten als staatsman ook door zijn tegenstanders overigens ten volle werden er kend, beging op 12 November in het parlement zijn noodlottige „vergissing". In een daar' uitge sproken rede had hij o.a. gezegd dat de regering niet meer op de weermacht kon vertrouwen. La ter heeft Troelstra erkend, dat hij zich in de machtsverhoudin gen had vergist. Inmiddels was echter uit alle delen van ons vaderland een krachtige aan drang gebleken om het bewijs te leveren hoezeer het Neder landse volk in zijn verschillen de geledingen, met leger en vloot vooraan, trouw was geble ven aan Vorstin en Vaderland. Op Maandag 18 November 1918 kwam er een massale, in drukwekkende nationale beto ging op het Malieveld te 's- Gravenhage. Tienduizenden mi litairen en burgers waren hier samengestroomd om aan Ko ningin Wilhelmina hulde te be tuigen en blijken van innige verknochtheid te geven als wel zelden in de geschiedenis van een volk zgn voorgekomen. Te midden van de enthousiaste Jji. Koningin Wilhelmina als kind van 13 jaar tezamen met Koningin Victoria van Engeland. Steeds is gebleken hoe diep in het hart van H. M. de Konin gin gegrift is de liefde voor het vaderland en voor het Neder landse volk. Bij herhaling heeft zij daaraan uiting gegeven. We derkerig heeft het volk herhaal delijk gelegenheid gehad te la ten blijken, hoezeer het zich ver bonden gevoelde met Koningin Wilhelmina. De grootse huide betogingen bij gelegenheid van regeringsjubilea getuigden er van. Maar wel zeer duidelijk is ge bleken welke plaats Koningin Wilhelmina in de harten der Nederlanders innam toen de nacht der bezetting tijdens de laatste oorlog over ons land was gekomen. De vele redevoeringen, welke zij via Radio Oranje hield, getuigend van deernis met het lot der Nederlanders, waren voor hen even zovele bemoedi gingen om vol te houden. Zij getuigden imrrJer van vertrou wen in de uiteindelijke over winning en reeds op 12 Sep tember 1940 besloot zij één dier radioredevoeringen met een woord, dat zij tot een nationale spreuk maakte: „Nederland zal herrijzen". Het was ook voor ra dio Oranje, dat de Koningin op 7 December 1942 hervormingen voor het bestuur van Neder- lands-Indië aankondigde Het zijn donkere jaren ge weest voor H. M. de Koningin, H. M. de Koningin en Prinses Juliana in 1915. hond. EnTerder kippen enTuI- j'ongt^KonTngin een geweldige kende de afgelopen vgftig jaren, menigte stond daar de Koningin toen zij van 1940 tot 1945 ge scheiden van haar geliefd volk moest leven. (Zie vervolg pag. 5)

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1948 | | pagina 5