C.B.T.B. en het land- en tuinhouwonderwijs
Een Latijnse school te Goes
1
De Z.E.T.O. in liet Schuttershof.
Een bezoek aan een Staatsbedrijf.
In ZEELAND: goede resultaten ondanks vele
moeilijkheden.
Slechte haringvangst.
Bergen op Zoom krügt
grond terug.
en haar drie zoons
We zagen een beroemde Zeeuw.
GEMEENTERADEN
voor West-Zuid-Beveland.
Traditionele verkeers-
dagen uitgesteld.
Naar wij vernemen zullen de
traditiónele verkeersdagen, die
Te 's-Heer Arendskerke zal een van 22 tot en met 24 Juni plaats
j landbouwhutshoudschool verryzen, zouden vinden, worden uitgesteld.
I welke door de C.B.T.B. In combi- De oorzaak is gelegen in het feit,
Het Christelijk Ijuid- en Tuinbouwonderwijs neemt in de bemoei- natie met de Nederlandse Chrlste- dat verschillende wijzigingen in
ingen van de Christelijke Boeren- en Tuindersbond met het Neder- i Idke Landarbeidersbond is aange- de opzet van de, wat men zou
lands agrarische leven een ereplaats in. Diep overtuigd van de nood- vraaSd- Het subsidie voor deze kunnen noemen verkeersopvoe-
zakelükheid van Christelijk onderwijs, dat via de Christelijke organi- 3chooi 13 inmiddels door de ge- dingsactie, moeten worden aan-
satie uitgaat van de ouders heeft deze Bond zich betrekkelijk kort "?6ente t°egeze,gd' °°k °P Wal" gebracht.
na zijn oprichting het ouderwijs aangetrokken en de resultaten chere° za! een landbouwhuishoud- Wanneer men op deze dagen
e^inAAl rirAVfloa rrot-o.d X# on J.i_ a.j1_
school worded gevestigd.
mogen gezien worden.
zoekt alleen nog naar een lokall-
Een vergelijking met de resul-gegeven door de gewestelijke- en Steit- Daarvan is afhankelijk, of de
taten op onderwijsgebied, bereikt plaatselijke afdeiingen. Van de 55 school in Middelburg dan wel ln
door de Kath. Ned. Boeren- en Rijksscholen voor lager land- en Souburg zal komen. Tenslotte
Tuindersbond (K.N.B.T.B.) en het tuinbouwonderwijs, die gedurende heeft men plannen vjor een land-
Knn v^i J bouwwinterschool voor Zeeland.
Met Ir van Vliet, Directeur van
Men dus een verkeersovertreding be
gaat, zal de politie niet volstaan
met een waarschuwing!
Kon. Ned. Landbouw-Comité de bezettingsjaren zijn gesticht,
(K.N.L.C.) leert, dat de Christe- heeft de C.B.T.B. er na de oorlog
Hjke Boeren- en Tuindersbond nog
lang niet is waar hij wezen moet.
Wanneer men echter rekening
boudt met de vele moeilijkheden,
die de Bond heeft ondervonden bij
zijn streven naar christelijk on
derwijs, is er toch reden voor
dankbaarheid.
Dat het aantal scholen in Ne
derland dat uitgaat van de Room
se- en neutrale organisatie, veel
groter Is dan het aantal scholen
gesticht door de C.B.T.B. Is voor
namelijk te wijten aan het feit,
dat de laatste veel later is opge
richt. Bovendien heeft de Bond
van meet af aan moeten vechten
tegen de grote afkeer dte een be.
langrijk deel van het Nederlandse
volk had van christelijk onderwijs
op land- en tuinbouwgebied. Aan
vankelijk was de spot over de
christelijke bemestingsleer, de
Calvinistische aardappelziekten-
bestrijdlng en de Roomse veevoe-
dertng" groot. Jaar ln jaar uit
heeft men gevochten tegen de
mening, dat onmogelijk een ver
band kan worden gelegd tussen de
christelijke belijdenis en de aard
en opzet van dit onderricht. Maar
langzaam begon liberaal Neder
land, dat zich in een laatste po
ging om het hoofd' boven water
te houden had verschanst ln aller
lei maatschappelijke organisaties,
to te zien dat men het met spot
niet zou halen. Toen kwamen de
neutrale scholen met een christe
lijk hoofd en nog later ging men
zelf christelijke scholen stichten.
Maar toen en nu heeft de C.B.T.B.
gepretendeerd de voorvechter te
zijn voor christelijk onderwijs op
land- en tuinbouwgebied, en deze
pretentie vindt ln de historie haar
rechtvaardiging. Men stelde zich
vanaf het begin op het standpunt,
dat een organisatie, die scholen
sticht op een grondslag die het
voor haar eigen organisatie ver
werpt niet een waarlijk christelijk
karakter van de school kan waar
borgen.
Het land- en tuinbouwonderwijs,
dat beoogt toekomstige boeren en
tuinders de kennis bij te brengen,
die nodig is om later zelfstandig
een bedrijf zo rationeel en econo
misch mogelijk te voeren, wordt
onderschelden ln drie soorten, het
hoger-, middelbaar- en lager on
derwijs. Het laatste wordt gegeven
aan landbouwscholen, tuinbouw-
icnolen en landbouwwlnterscholen
waarvan er door de C.B.T.B. (In
1940) respectievelijk 23, 2 en 2
zijn gesticht. Behalv'e deze scho
len heeft men nog de landbouw-
huishoudscholen en de cursussen
In rederskringen begint men
18 aangevraagd, doch slechts 8 landbouwonderwijs, worden mo- ^ch ongerust te maken over de
- - 1 i i iri r<nAl*n A»\ 4 A 1.1 a! AA T-VA O A 4 *ïn cVï O
door A. M. WESSELS.
X. -
Eindelijk, na bijna honderd jaar, mag de stad Goes er weer
op bogen, dat binnen haar wallen de Latijnse taal gedoceerd
wordt.
Door de oprichtihg van het Christelijk Lyceum voor Zeeland
en de omzetting der R.H.B.S. is het onderwijs in die klassieke
taal. welke hier van 1592 tot 1849 (met een onderbreking van 1788
1816) onderwezen werd, weer in ere hersteld.
Het is wel interessant hierover iets naders te vertellen.
toegewezen gekregen.
visserij op de kleine maatjesha
ring. De productie is nog steeds
menteel besprekingen gevoerd om
toestemming te verkrijgen voor de
TOESTAND IN ZEELAND, stichting van deze school. Volgens vèr achter bij verleden jaar. On-
De eerste lagere landbouw-1 lijsten welke men heeft laten cir- danks de uitbreiding van de vloot
culeren zijn er in de nabije toe-en de opvoering van
komst 172 jongens, die deze school netten
willen bezoeken.
Het is de bedoeling om,
wanneer deze plannen doorgaan,
school, die door de C.B.T.B. in
Nederland werd gesticht was die
te Axel (1922). Maar de volgende
kwarteeuw bleef het, althans wat
Zeeland betreft, hierbij. Gelukkig
is er, dank zij enthousiasme en
doorzettingsvermogen, na de oor
log in Zeeland op dit gebied heel
wat tot stand gekomen. En nog
weet men niet van ophouden!
In Oostkapelle Is reeds enige
tijd een christelijke lagere land
bouwschool in gebruik, hoewel de
ze nog steeds niet officieel ls ge
opend. Dit zal waarschijnlijk in
September gebeuren.
De provinciale afdeling stelt po-
de opleiding voor de tuinbouw.
Naast vakkennis zal daarbij gelet
worden op een behoorlijke alge
mene vorming. De leerlingen van
dit derde jaar zullen in de zomer
maanden worden tewerkgesteld
op commerciële bedrijven.
Nog steeds Is men in de C.B.T.B.
gingen in het werk om op twee van mening, dat de ov erheid niet
lagere landbouwscholen van de 30 voldoende met de in deze kring
land- en tuinbouwscholen, die in levende wensen en verlangens re-
1948 door de overheid zullen wor- j kening houdt. Dit belet de C.B.
den toegewezen, voor Zeeland be- T.B.-ers echter niet, te blijven
slag te leggen, n.l. één voor streven naar christelijk Land- en
Schouwen en Duiveldnd en één Tuinbouwonderwijs.
het aantal
was de aanvoer vorige
week nog geen 900 tonnen groter
dan de week daarvoor.
Tot en met 12 Juni waren ln
aan deze school, vveike men In'vele haringhavens aangevoerd
twee jaar kan aflopen, een derde rond 21.000 kantjes tegen verleden
facultatief leerjaar te verbinden.1 jaar ln dezelfde periode rond
Dit jaar zal geheel gewijd zijn aan j 58.000. Tot 5 Juni hadden de Sche-
veningse schepen alleen al
200.000 gulden minder besomd dan
verleden jaar.
De eerste resultaten van het
nieuwe seizoen staan in schrille
tegenstelling tot de laatste resul
taten van het vorige. Nog steeds
ls de voorraad exportharing van
de teelt 1947 niet uitgeput. al
gaat er geregeld af o.a. door leve
ranties aan Oostenrijk en Frank
rijk.
o
In d© confrertezaal van het
Middelburgse Schuttershof klopt
het hart van de Z.E.T.O. Hier is
het secretariaat gevestigd; van
hieruit wordt alles in goede banen
geleid en hier wordt iedere avond Schrijver, terwijl aan het eind van
het aantal bezoekers opgenomen. 6e zaal de Nederlandse Midden-
Canada en West-Europa.
Louis St. Laurent, de Cana
dese minister van buitenlandse
zaken, heeft in het Lagerhuis
doen verstaan, dat Canada niet
tot regionale defensie-overeen-
ikomsten met West-Europese lan-
Fortuna" en van de den zal toetreden tenzij de V. S.
Dameshandwerkenfa- hierbij ook partij zijn. Canada is
brlek, 1 eiden te Middelburg. Ma- voor een regionaal pact, waarbij
chineonderdelen en jachtgeweren1 (je West-Europese democratieën,
zijn te vmden bij de fa. W. de - - - -
Fortes
Zeeuwse
Te Bergen op Zoom werd de
laatste hand gelegd aan het dicht
maken van een gedeelte van de
tankgracht, welke door de Duit
sers van de Schelde-oever bij
Nleuw-Borgvllet tot de Schelde-
oever by Halsteren was gegraven.
Bg Nieuw-Borgvllet werden door 't
dempen van deze gracht 12 ha.
land herwonnen. Grotendeels werd
de grond aan de vroegere eige
naars, meest landbouwers, terug
gegeven, Een grete moeilijkheid
vormde het feit, dat de uitgegra
ven grond door elkaar was ge
haald, zodat de vroegere structuur
niet overal hersteld kon worden.
Met behulp van een excavateur
heeft men echter zo goed mogelijk
de grondslagen gereconstrueerd
en de meest vruchtbare als top
laag gebruikt. Men hoopt dan ook
dat de landbouwers qualttatlef
geen schade zullen lijden.
De tankgracht rond Bergen op
Zoom is nu zover gedicht als het
gemeente-bestuur wenste. Een
tweede deel wordt opengehouden
ten behoeve van waterlozing, een
ander deel moet dienen om, be
groeld en van taluds voorzien, de
nieuwe stadswijk Gageldonk te
verfraaien.
Feuilleton.
40) o—
Er voeren lange slepen voor
hij, een grommend sleepbootje
met grote Rijnkasten daarach
ter. die kolen in hadden en uit
Duitsland kwamen. De schepen
varen niet te zien in het don
ker, slechts de lampen schenen
over het water te zweven iq een
vreemd, zinloos spel, zo nu en
dan klonk er een stem, die
spoedig in de ruimte van water
en wind verloren ging. Gart zat
lang naar zo'n wegdeinende
lamp te kijken.
Hü kreeg een verdrietige ge
dachte: die Rijnaak ging ver
loren in het donker en dat was
een mens, en bij die lamp was
er niets te zien.
Rijnaken, die in de nacht
voorbijgaan zijn net mensen,
dacht hij. Barend heeft gelijk,
het kan toch koud en leeg zijn
in een warm en vol vertrek. Er
is maar één lamp, die de mens
beschijnen kan opdat hij niet
verloren gaat in het donker,
dacht hij moeizaqm en traag
verder. Hij greep zich vast aan
de ijzeren paal van het flikker
licht en steunde wanhopig:
O God geef me geloof en
hou me vast.
Waarom ging hij enkele da
gen later naar Besje?
Ze lag daar zo wit en zo
Tevens vindt men Her de geluids
installatie en een tweetal tele
foons staan ter beschikking van
degenen, die hier zetelen.
Door de keurig versierde Vlas-
markt trekt men van Stadhuis
naar Schuttershof, waar zowel in
de grote zaal met toneel als in de
Groene zaal een keur van stands
zijn opgezet.
Reeds ln de vestibule vinden we
een fraaie collectie foto's van de
Fa. C. Hennlng.
DE GROTE ZAAL.
De eerste stand, die in de grote
zaal de aandacht trekt, ls die van
de Kon. Mij. „De Schelde". In een
serie foto's, waarbij natuurlijk de
„Willem Ruys" de voornaamste
plaats inneemt, geeft de Mij. een
overzicht van een aantal schepen,
die op de werf zijn gebouwd.
Ook een scheepsmodel van de
„Insulinde" in aanwezig, benevens
een aantal technische voorwerpen.
Het toneel wordt ingenomen
door een drietal firma's. In de
eerste plaats door Kampoda N.V.
met stalen kantoormeubelen, de
fa. Jac. de Dreu uit Goes met
wegenmateriaal en natuursteen en
de fa. Maljers met een stand van
de Heinekens Bierbrouwerij.
Vóór het toneel heeft zich de fa
van 't Westende geïnstalleerd met
koelkasten en andere koeltechni
sche apparaten. In het midden
van de zaal staan opgesteld de
Middelburgse onderneming van
Boddaert en Co, de Handelsonder
neming Dowas uit Bergen op
Zoom en de Zeepfabriek „De
Klok" uit Heerde. Ook de stoom
vaart Mij. „Nederland" is verte
genwoordigd met o.m. een
scheepsmodel van de „Oranje".
De Amsterdamse- en Incasso
Bank hebben aan de zijde van de
binnenplaats een tweetal safes
neergezet. Ook op dames-belang
stellenden is gerekend n:l. door de
Dames Confectie-Industrie „Spar
row" en door de fa. Boasson, die
naast textielgoederen ook met ta
pijten vertegenwoordigd ls. De
firma N. Minderhoud heeft een
stand Ingericht met Bolsgoederen
en Oranjeboombier.
GROENE ZAAL.
Wanneer men via de foyer ln
de Groene zaal aankomt, vindt
men daar allereerst de stand van
de Elect rische Timmer- en Meu
belfabriek „De Toekomst" uit
Grijpskerke met daartegenover de
fa. J. Konraad en Zn. Rechts in
de Groene zaal ls er de stand van
smalletjes in haar bed, met een
hoogrood blosje van opwinding
en blijdschap, omdat oom Gart
gekomen was.
Maar oom Gart deed zo
vreemd,
Zij moest hem steeds maar
opnieuw zeggen, dat zij veel van
hem hield en omdat zij dit lief
er, aanhalig deed, kwam er geen
einde aan.
Hou je veel van oom Gart?
Hoeveel dan wel?
Nou.
Zo veel.
Hoeveel dit was moest dan
blijken uit de hartstochtelijk
heid waarmee zij met haar ar
men zijn hals omknelde.
Gart liet zich deze tedexheid
glimlachend welgevallen, het
was een regendruppel in dor
stige grond, maar hij wilde
steeds meer, hij was dwaas met
al zijn gevraag, hij vxoeg:
Nog meer dan van papa?
Dat kon Betsje niet zetten,
ze sloeg zijn armen om zijn hals
in een knellende omarming.
Zóveel hou ik van papa,
zei ze.
Dat deed even pijn, de twee
de omhelzing was steviger ge
weest dan de eerste, zij hield
meer van haar vader, ach,
idioot, die hij was, natuurlijk
hield zfj meer van haar vader.
Toch was het goed te weten,
dat het kind hem zeer genegen
was, een mens moest iets in zijn
leven hebben waarvoor zijn
hart warm kon worden en het
was goed te weten dat er ergens
nog een hartje warm klopte
voor hem.
Hij, Gart, hij mocht méér
standsbank U voorlicht over hy
potheek en spaargelden.
De Zeeuws-Vlaamse Vereniging
van Vlassers geeft in haar stand
een overzicht van de verschillende
bewerkingen, die het vlas onder
gaat voor "het tot zuiver linnen
wordt. Eveneens ulf Zeeuwsch-
Vlaanderen komt de stand van de
Groot-Brittannië en deV. S.
overeenkomen elkander bij te
staan.
o
Amnestie in
T sjecho-Slowakije.
De Tsjechoslowaakse president
Gottwald, heeft een amnestie voor
gewone misdadigers bekend ge
maakt, alsmede de voorwaarden,
Textielfabriek"*"CHtex"*"DfiV laat! waaroP politieke gevangenen om
.xexueuuurieK „c-uiex ue xaai
ste stand uit deze, zaal is die van
de „Zelime", de Zeeuwse Licht
metaal Industrie uit Gaplnge.
Alles is keurig en overzichtelijk
ingericht. Alleen is het jammer,
dat bij een drukte als Zaterdag
avond voorkwam, men als gevolg
van de nauwe doorgangen, weinig
gelegenheid vindt om bij iedere
stand vol loende belangstelling te
tonen. Evenals in het Stadhuis
zijn ook hier de zakenlieden zeer
tevreden over de grote belangstel
ling, die er bij de Zeeuwen voor
deze tentoonstelling bestaat.
amnestie of verzachting van hun
vonnissen kunnen verzoeken.
Gewone misdadigers, die min
der dan een jaar gevangenisstraf
hebben, zullen worden vrijgelaten.
De straf van de anderen zal met
een jaar worden verminderd. De
politieke gevangenen moeten ln-
dividdtel een verzoek om behan
deling van hun zaak indienen. Aan
Tsjechoslowaakse burgers, die
naar het buitenland zijn gevlucht,
wordt eveneens amnestie aange
boden, mits zij binnen drie maan
den terugkeren.
Zeeuwse boeren in Zweden.
H.
(Van een bijzondere verslaggever).
Ons excursieplan voerde ons nu naar een grote Zweedse boerderij,
een staatsbedrijf van 100 ha. en speciaal paardenfokkerij van de
heer Ex-icson. Tot groot genoegen troffen we daar een beroemde
Zeeuw aan, n.l. de beroemde Paul van Luntershoek, geflankeerd
door zoons en kleinzoons. Het oordeel van de kenners was, dat
Paul goed bewaard gebleven is, maar dat zijn afstammelingen wel
wat in kwaliteit ingeboet hadden. Ze waren minder massaal, wat
in Zweden evenwel op prjjs schijnt te worden gesteld.
De heer Ericson ontpopte zich
als een vriendelijke reeds be
jaarde Zweed. Hij houdt, zo
vertelde hij ons, 30 hengsten,
waaronder een uit Amerika ge-
importeerde praentige warm
bloed. Vreemd deed het ons
Zeeuwen aan om een rij koeien
aan ketting en paal te zien gra
zen 0P eenerwtenveld. Men
heeft in Zweden op deze boer
derijen meestal weiland tekort
en gebruikt deze erwten .dan een der woningenvoor d# vaste
ais groenvoeder. arbeiders, een man en vrouw
Mr Ericson bleek ons land te met 2 kinderen. Deze woning
kennen. In 1908 was hfj op de was zeer comfortabel ingericht,
grote landbouwtentoonstelling geheel Centraal verwarmd en van
in Leeuwarden geweest en .ver- een badkamer voorzien, terwijl de
Gedurende de middeleeuwen
en nog lang daarna, werd de
Latijnse taal in Europa alom
gebruikt.
De oorzaak daarvan moet
eensdeels gezocht worden in de
machtige invloed van de Katho
lieke Kerk in die dagen en
anderdeels in de herleving van
de studie der oude talen.
Wie dan ook mee wou spreken
in beschaafde kring en wie
streefde naar een niet al te
ondergeschikte betrekking, moest
zich het Latijn eigen maken.
Om die reden verrezen dan
ook zelfs in kleine steden La
tijnse scholen.
Later toen de Hervorming
wortel had geschoten vermin
derde de belangstelling voor het
Latijn, maar toch had ze voor
zoveel betrekkingen en in zo
veel kringen burgerrecht ver
kregen, dat nog tal van deze
scholen bleven bestaan.
Gevlucht predikant
legt de basis.
Ook te Goes heeft de Latijnse
school lang stand gehouden.
Zij dankte haar oprichting aan
een bizondere omstandigheid.
In 1583 kwam hier een uit
Duinkerken gevluchte predikant,
Petrus Bertius (de Bert) een
schuilplaats zoeken.
Van alle middelen ontbloot
zocht hij in Goes zijn bestaan
te vinden door het geven van
Latijnse lessen. De overheid
vond dit goed en stelde dit pogen
van deze predikant zo zeer op
prijs, dat zij, voor het geven van
die lessen, een lokaal beschik
baar stelde.
Acht jaar wist Ds de Bert
zich met veel moeite staande te
houden, maar toen kwam er voor
hem een lotsverbetering. Einde
1591 kreeg hij n.l. een beroep
dat hij volgaai-ne aannam.
Het onderwijs in het Latijn
werd nu gestaakt.
Maar de behoefte aan een ge
legenheid om Latijn te kunnen le
ren, werd nu dubbel gevoeld.
De overheid besloot daarom
vim
Belastingwee.
Et wordt momenteel een la
wine van belastingbiljetten
over de mensen uitgestort.
Niet zo weinigen zitten daar
door lelijk in de knoei.
Behalve de gewone aansla
gen, komen de al of niet voor
lopige aanslagen voor de hef-
j-ng-in-eens binnen, plus nog
de aanslagen van vroegere be
lastingjaren.
En de fiscus kent geen par
don.
Voor de belasting-administra-
Heeft het bestuur van het Chr. t'e is uitstel mogelijk als ze
Lyceum veel moeite moeten doen oaert tijd heeft de aanslagen tij-
om een geschikte plaats te vin- or ?e maken, maar
den, teneinde de school te i v°or de belastingbetalers geldt
aangesteld, op een jaarwedde
van f 60.vrijdom van accijns,
huishuur en soldaten. Een jaar
later kreeg hij „loonsverhoging",
n.l. tot f 96.
Op dezelfde plaats.
dit motief niet. Zij moeten zor
gen op de aangegeven tijd het
te
vestigen, het is wel merkwaar
dig, dat ze terecht gekomen is - -
op de plaats, waar vroeger eeu- j belastinggeld voorhanden
wen ook het Latijn onderwezen j hoe dan ook
werd.
In het jaar 1613 besloot de
Regering van onze stad, dat de
Wat hieruit groeten zal, voor
velen valt niet te zeggen.
Tenslotte trekt de fiscus aan
kerk van het Zusterhuis dus langste eind, ook al moeten
het voormalige Weeshuis tot desnoods de betastingkippen
Latijnse School zou worden in- j tvorden geslacht.
gericht. t argste hierbij is, dat mi-
Daar schijnt de school niet tot tüster Lieftinck, die door de
bloei te zijn gekomen. Partij v. d. Arbeid zo uitbundig
Ten minste 20 jaar later be- verheerlijkt'wordt, al weer zint
na het vertrek van Ds de Bert
een Latijnse school in het leven
te roepen. Het volgend jaar,
1592, dus in een tijci, toen het
katholicisme in Goes reeds een
groot deel van zijn macht had
verloren, werd de stichting een
feit.
April 1592 werd de eerste
rector, Hubrecht van der Venne
men tijd in ons land vertoefd.
Achter de fraai aangelegde
tuin van deze mooie boerderij
troffen we een heuvel aan. Het
was echter, zoals men bij ons in
Zeeland wel ziet, geen terp
maar de begraafplaats van een
Vikinghoofdman uit de 7e tot
de 10 eeuw.
De sociale verhoudingen lij
ken hier op dit bedrijf wel goed
te zijn. Mr Ericson toonde ons
telde met zichtbaar genoegen
d .iar de door onze Koningin ge
schonken gouden zweep te heb
ben gezien. Ook z:jn toon had
voor studie en practijk gerui-
eigenlijk niet vragen, hij werd
zo vreemd kalm van die ge
dachte.
's Avonds zei hij tegen Ba
rend:
slaapkamers op de zolder wai'en
aangebracht. Voorzover we dit
in gebroken Zweeds konden vra
gen en begrijpen was de arbei
der over zijn baas zeer tevre-
vier kruisjes aan en dan valt
het te begrijpen dat men niet
langer wil wachten dan nodig
is. Het trof eigenlijk net goed
dat Aaltje weggebracht was.
Mijn dolheid is uitgeraasd, j Barend en Nellie kregen aan
Een mens moet niet verder wil- het hare een geriefelijk en ge
len springen dan zijn stok lang zellig huisje,
is. Ik heb warmte aan een kindj Maar over die wonderlijke
gevonden, dat is tenminste wat,dief, die bij Gaavrechie Vogel
het maakt mijn vertrek wathet laatje gelicht had, had men
warmer en voller. Mijn gemis' de meeste stof tot praten, want
zal tot aan mijndood wel du- j het gestolen bedrag was geheel
ei--™- 'k hopen op en al terugbetaald. Alles bij
elkaar had Gaarrechie negentig
ren. Daarna mag
een rijker leven.
Barend keek hem peinzend' gulden van de toonbank kunnen
aan, hij zei: I oprapen, tel daarbij de tien gul-
Aan dat rijke na de doodj den, die zij van Dries Visser
hebben wij veel te weinig ge- had gekregen, dan was er het
dachthele bedrag weer. Gaarrechie
-- j vond het van Dries Visser
Het viel de mensen op, dat eigenlijk niet snugger dat hij
Barend en Gart weer trouwer, haar destijds die tien gulden
werden in hun- kerkgang, daar gegeven had; de onbekende dief,
werd menig woordje over ge-(
wisseld. Maar de belangrijkheid:
die een eerlijk man scheen, be
taalde er negentig terug, je
werd spoedig door nog belang-moest wel zaagsel in je hoofd
rijker nieuws overtroffen, want;
die dagen 'werd Aartje met de
bult naar het gesticht vervoerd,
hebben om nou niet te weten
wie de dader was
Het viel haar eigenlijk tegen
ging Barend in ondertrouw en van Dries Visser, hij had haar
werd de honderd gulden vandestijds zo eerlijk aangekeken
Gaarrechie Vogel op geheimzin
nige wijze aangezuiverd.
Met die Aartje was het hele
maal mis. Als zjj van die angst
aanvallen kreeg stond het
dat Aartje weggebracht was.
zij zich de haren uit het hoofd,
het was beter dat zij in een in
richting verbleef om daar be
hoorlijk opgepast te worden.
En dat Barend trouwen ging
lag in de lijn; wel had hij nog
niet zo bijzonder lang verkering
maar hij stevende al hard op de
en gezegd, dat hij er niets mee
uitstaande had, dat zij geen se
conde twijfelde of hij de waar
heid wel sprak. Zo zie je maar
weer.
Daar hoefde ze met Stijntje
niet overte praten, voor die
stond het vast, dat er geen
draad aan hem deugde en ze
vond het vreemd dat Gaarre
chie zo weinig mensenkennis in
haar leven vergaard had.
(Wordt vervolgd.)
den. Het leek ons echter toe.
dat wij hier een modelwoning
zagen.
NAAR HET GROOTSTE
ABATTOIR VAN ZWEDEN.
We trokken na een heerlijke
verfrissing te hebben genoten
onder dank aan Mr Ericson, nu
naar het abattoir te Kavlonge
enkele K.M. ten N.W. van Lund.
Dit abattoir is het grootste van
Zweden. We deden er bijna een
kou op, want er heerste een ge
weldige temperatuursverschil
in de diverse afdelingen. In de
afdeling vetbereiding was de
temperatuur tropisch en in de
koeünrichting 26 gr. onder nul.
In dit abattoir worden per dag
gemiddeld 130 varkens geslacht,
verder schapen en wat rundvee,
De prijs die de boer per kg. ge
slacht varkensvlees ontvangt is
momenteel Kr. 2.57 of ongeveer
f 1,80.
BEZOEK AAN DE KATHE
DRAAL TE LEND.
We toerden nu weer terug
naar het stadje Lund, waar ter
afwisseling van het zakelijk deel
van ons programma een bezoek
aan de Kathedraal op het pro
gramma stond. Deze kerk is ge
bouwd in 1086 en heeft een Ro
maanse stijl. In dit oude gebouw,
een staats- en dus Lutherse
kerk, bevindt zich een buitenge
woon groot klokkenspel met een
kalenderuurwerk, dat geduren
de 200 jaar precies jaar, maand,
dag, uur, minuut en seconde
aangeeft.
Te Lund zetelt de bisschop,
terwijl de aartsbisschop te Up-
sala, ten Noorden van Stock-
nolm resideert. Onder de kerk
is een zeer grote kelder waarin
verschillende personen, w.o. een
bisschop begraven ligt. Hier be
vindt zich ook een put of bron,
waarover diverse sagen verteld
worden. 1
Tot voor 50 jaar haalde de
bevolking water uit deze bron,
daar aan het gebruik hiervan
diverse goede gevolgen werden
toegeschreven. De muren van
deze kerk zijn meer dan 3 M.
dik en de hoogte der torens lijkt
Gns ongeveer 50 M. In deze kei-k
zijn tal van oude voorwerpen te
bezichtigen en diverse sagen
zijn ons er van verteld. We
troffen er ook nog beelhouw-
v/erk van een Hollandse beeld
houwer aan.
In Getingen bezochten we een
boerderij van 47 H.A. Onze
deelnemende boeren zagen we
hier druk bezig met de studie
van gerst, suikerbieten enz., ter
wijl anderen weer meer aan
dacht aan de melkkoeien heb
ben besteed.
We noteerden diverse gemid
delde opbrengsten der gewassen
en vroegen naar diverse kosten.
Het bleek ons, dat in Zweden
zoiets als ons Landbouw Econo
misch Instituut bestaat, als zui
vere boerenorganisatie en daar
naast een soort Rijksdienst voor
opbrengst en prijscontrole.
Na deze boerderij hebben we
een bezoek gebracht aan het
landgoed van Baron Ranneb
onder Vidings. Dit is een groot
bedrijf van 650 H.A. waarop
een koemelkerij van ruim 200
koeien. We zagen hier allerlei
wetenswaardigheden waarover
een volgend maaL
stemde men het Patershof (Kruis
broederklooster) op de Beesten
markt tot Latijnse School.
Aan deze bestemming bleef
het Patershof getrouw tot de tijd,
dat de Fransen ons land over
stroomden, na de grote revolutie.
In die woelige dagen weijd de
Latijnse School verdreven en
het gebouw bestemd tot mili
tair hospitaal. Zelfs werd er in
1798 een flinke troepenmacht
in gelegerd.
Eerst in 1834 werd de Latijnse
School weer heropend.
op nieuwe heffingen.
Wat zeggende kiezers
tor en conrector. Deze werden
niet voor hun gehele leven be
noemd, maar voor één of twee
jaar gelijk.
Als men het dus slecht getrof
fen had met een benoeming, kon
men zulk een rector makkelijk
kwijt, waarvan wel voorbeelden
aan te halen zijn.
Ook hielden de curatoren toe
zicht op de gang van het onder
wijs en waren zij belast mtet de
Curatoren kregen een Sjhele inwendige verzorging der
half okshoofd wijn. Sa]aris genoten 2lj niet,
Twee jaar na de instelling, dus
in 1594, werden vier ingezete
nen van Goes tot curatoren der
school benoemd.
Zij maakten een voordracht
op ter benoeming van een ree-
Maar, daar het gemeente
bestuur meendé, dat iemand, die
zijn best deed, ook wel wat toe
kwam, kregen zij van stadswege,
als waardering voor hun dien
steneen half okshoofd wijn.
DOMBURG.
Discussie over exploitatie
van stranden.
Vrijdagavond vergaderde de
gemeenteraad. De heer J. de
Visser Lz. was afwezig door
ziekte. De burgemeester merkte
op, dat de raad in het oude ge
meentehuis was teruggekeerd en
sprak zijn waardering en be
wondering uit voor al degenen,
die aan het herstel van het
raadhuis hebben geholpen en
het,monumentale gebouw heb
ben" gered ondanks de aanvan
kelijk geen hoop gevende ad
viezen van hogerhand. Hij ver
heugde zich er vooral over, dat
Domburgse werklieden alles tot
stand hebben gebracht onder
bet oppertoezicht van de heer
Briët en onder leiding van de
heer Bakker.
Op zijn verzoek verleende de
raad de heer B. Goedbloed eer
vol ontslag als gemeente-ontvan
ger, benoemde in diens plaats
m.a.s. de heer A. A. Gunst, eerste
ambtenaar ter secretarie te
Oosterland. De burgemeester
bracht de grote verdiensten van
de heer Goedbloed in herinne
ring.
De raad verklaarde het Ver-
plaatsingskostenbesluit van toe
passing op het gemeenteperso-
neél. Onderwijzers vallen niet
onder die bepaling, maar onder
voorbehoud van goedkeuring
door G.S. wilden B. en W. de
onderwijzer A. A. Janse zijn
verhuiskosten tot een maximum
van f 125.— vei-goeden, overwe
gende, dat hij de enige sollici
tant is geweest en dat de am
bitie voor een dorpsbetrekking
wél mag worden aangemoedigd.
De raadsleden waren het daar
mee eens.
N.a.v. enkele aanvragen om
ontheffing van aanslagen in
plaatselijke belastingen werd na
enige discussie aangenomen, de
opgelegde boeten wegens ver
zuimde aangifte voor deze keer
kwijt te schelden, maar in
het vervolg zodanige maatrege
len te nemen, dat niemand kan
Vrijgesproken worden, die be
weert zijn formulier te hebben
verloren of niet te hebben ont
vangen.
Op een verzoek van het be
stuur der Chr. school om gelden
voor een speelplaats, zal worden
geantwoord, dat het bestuur eerst
zelf over de prijs gelieve te
onderhandelen met de grond
eigenaar; de gelden voor kachels
werden toegestaan. Onder enkele
restricties besloot men tot deel
name aap de gemeenschappe
lijke exploitatie van het abattoir
te Middelburg.
Hierna volgden een aantal
mededelingen door de burge
meester. De heer G. Tichelaar
heeft een klok uit het voormalige
Schuttershof geschonken voor
het stadhuistorentje. Spr. bracht
de schenker dank.
De heer Joh. Vreeke heeft een
in olieverf geschilderd portret
van Koning Willem III aan
geboden. Het hing voorheen in
Westhove.
Op de eerlang te arriveren
torenklok zal de volgende spreuk
worden aangebracht:
Door oorlog verloren,
'In vrijheid herboren,
Hernieuw ik mijn werk
Voor dorp en voor kerk.
B. en W. hebben een verzoek
van de „N.V. Domburgse Zee
badinrichting" om meer stranden
in exploitatie te mogen nemen,
ingewilligd, onder voorwaarde,
dat de financiële consequenties
dit jaar voor de betrokkenen
nog niet zouden gelden.
De heer Geldof (Arb.) was
verontwaardigd, dat de raad voor
een voldongen feit was gesteld,
hjj liet zich zeer schamper uit
over de bedoelingen efi de gestes
van de badcommissie, wie het
z.i. om de opbrengst van de
tentenverhuur is te doen. Het
verzoek was te laat gekomen,
bij overrompeling.
De burgemeester en de heer
Brand verduidelijkten die kwes
tie, de notulen van een vroegere
vergadering hielden de gelegen
heid voor het Zeebad open tot
het huren van een paar stran
den in het Westen. De heer
Geldof was niet overtuigd on
deed een voorstel, dat B, en W.
de inwilliging ongedaan zouden
maken. Dit werd verworpen met
3, tegen 2 st. (Geldof en
Dourleijn)De heer Joh. de Visser
Wz. wenste zich van stemming
te onthouden.
De heer W. Brand Icon bekend
maken, dat het herstel van en
kele straten aanstaande is. Toe
gestaan werd een crediet ten
behoeve van de verlichting van
een aantal bunkers.
De heer Dourleijn prees de
door B. en W. betoonde spoed
in die zaak.
De heer Tichelaar wilde graag
auto's en bussen afleiden naar
parkeerterreinen; de heer War
ners klaagde over verontreini
ging van water in de treksloten
en de heer Geldof informeerde
naar de bevoegdheid van de
aannemer van het werk aan de
boulevard; hij verklaarde in
twijfel te verkeren aangaande
een riclxtige toepassing van de
gemeentewet. De heer Dourleijn
gaf in overweging, beter bekend
te maken, dat de mensen van
Domburg ter plaatse kunnen ge
holpen worden nu de Stichting
Herbouw is opgeheven.
GRIJPSKERKE.
Geen bezwaar tegen
gemeenschappelijke
regeling slachthuis.
De voorzitter bracht de Raad
hartelijk dank voor de belang
stelling en het hem aangeboden
blijk van waardering bij zijn
huwelijk op 28 Mei j.l.
Daarna vond de vaststelling
plaats van een instructie voor 't
bouw- en woningtoezicht, die
van een arbeidsovereenkomsten-
besluit, een kinderbijslagrege
ling alsmede een reglement, re
gelende de rechtstoestand van
de secretaris erx de gemeente
ontvanger.
De vergoeding voor het
onderwijs over 1947 werd vast
gesteld op f 1750.na aftrek
van het genoten voorschot over
dat jaar. Tevens vond plaats de
definitieve vaststelling over het
laatste vijfjarig tijdvak.
De premieregeling voor wo
ningverbetering en -splitsing zal
worden toegepast.
Tot lid van het Burgerlijk
Armbestuur werd benoemd de
heer Jac. de Wolf Wz, in plaats
van de heer A. Geschiere J.Hz.,
aftredend, die zich niet herkies
baar stelde.
De rekening van het Burger
lijk Armbestuur over 1947 werd
goedgekeurd.
Ten behoeve van een tank
installatie voor drinkwatervoor
ziening werd een bedrag beschik
baar gesteld.
Teg-tn de voorgestelde gemeen
schappelijke regeling inzake
slachthuis Middelburg, bestond
geen bezwaar.
Alvorens de schenking te aan
vaarden van wijlen C. Louwerse
betreffende de stenen palen,
leeuwen en grond (hofstede
Zandvoort), zal met monu
mentenzorg worden onderhan-
deld- r>
Aan A. L. Louws te Oost
kapelle werd op het door hem
ingediende verzoek betreffende
verlaging sciioolgeld, gunstig
beschikt.
De begrotingen 1947 en 1948
werden gewijzigd.
Op een verzoek van J. I.
Cevaal e.a. tot verlaging der
(vervolg op pag. S.)
