Een wrak op de helling.
De Zeppelins gedurende de eerste
wereldoorlog.
Bewoners van Arnhem aan groot
gevaar ontsnapt.
Hevige aanvallen op Londen.
Het aantal vermisten in
Hoe eerder dit er wordt afgenomen hoe heter.
1
Binnenkort televisiezender
te Hilversum.
Bloed redt mensenlevens*
Juzikale prestaties worden vastgelegd.
Op een magnetische hand tTnST sra"
Iftfifl M Ifififltfi i De Phillps-Miller-lnstaliatie is
Registratie
van Duitse officieren.
Urgent geval.
Onder tramrails lag meer dan
1200 Kg. springstof.
Ontdekking door een ploeg
arbeiders voorkwam
een catastrophe.
Grote Beer" 26 Mei
thuis.
Al vóór het uitbreken van de eerste Wereldoor
log hadden de Duitse technici, vooral op aandringen
van Graf Zeppelin, veel aandacht geschonken aan
het „lichter dan lucht". Speciaal aan luchtschepen.
De eerste opdrachten die deze
na het uitbreken van de oorlog
ten uitvoer moesten brengen, wa
ren strategische dagverkenningen.
De minder gunstige ervaringen
hierbij opgedaan brachten de vij
and er toe alleen 's nachts van
Zeppelins gebruik te maken. Van
af Belgische vliegvelden bombar
deerden ze in September en Oc
tober Antwerpen en Ostende. Ook
werden nog enige nuttige verken
ningsvluchten gemaakt. De En
gelsen aarzelen niet, ze in hun
„nest" aan te vallen: Friedrichs-
hafen en Dusseldorf werden uit
de lucht aangevallen. Men had
succes, want op 8 October werd
de Z-9 totaal vernield.
In de lente van 1915 vielen de
Z-10 en de L-Z-35 Parijs aan. On
danks zwaar vuur van het lucht
afweergeschut vlogen ze bijna een
uur lang boven de stad.
Enige dagen later werd het de
Zeppelin-commandanten verboden
Londen te bombarderen.
Van 14 April tot 26 Mei wer
den er slechts aanvallen gedaan
op Norfolk, Suffolk, Essex eri
Kent.
Hoewel er een verbod was uit
gevaardigd om de Engelse hoofd
stad te bombarderen, deed toch
op .31 Mei de nieuwe LZ-38, die
een inhoud had van 32000 kub.
meter, een aanval op Londen. Er
waren 7 personen gedood, 35 ge
wond, en er ontstonden grote
branden.
Op 7 Juni werd de LZ-37 na
Calais gebombardeerd te hebben
neergeschoten. De gehele beman
ning kwam op één na om. Een
paar minuten later vernielde een
Engelse vlieger nog een groot
luchtschip in zijn hangar, in d
buurt van Brussel.
In de nacht van 8 op 9 Augus
tus werd L-12 beschoten door de
kanonnen van Dover en verloor
na een treffer zoveel gas, dat hij
genoodzaakt was op zee te dalen
De duitsers slaagden er in, deze
L-12, die bij de „landing"
tweeën was gebroken, ondanks
aanvallen van Engelse watervlieg
tuigen, naar Ostende te slepen!
Eind 1915 was Groot Brittannië
20 maal door Zeppelins aangeval
len. 197 personen waren gedood,
wat tot grote ongerustheid van
de burgerbevolking aanleiding
gaf.
Vooral in 1915 werden de Zep
pelins speciaal in de richting En
geland gezonden. Naarmate de
Engelse verdediging (en speciaal
die van Londen) sterker werd,
werden de verliezen die de Duit
sers bij deze ondernemingen le
den, zwaarder. Het is aan geen
twijfel onderhevig, dat ze deze
aanvallen doorzetten, om op he1
moreel van de Engelse bevolking
te werken, en zodoende de En
gelse legerleiding er toe te bren
gen een belangrijk deel van hun
luchtstrijdkrachten „thuis" te
houden. De Engelse oorlogspro
ductie werd door deze aanvallen
trouwens ook wel degelijk gehin
derd.
Uit historisch oogpunt bekeken,
is het interessant na te gaan, hoe
én luchtschepen én luchtverdedi
ging zich verder ontwikkelden.
In 1914 bouwde men Zeppelins
met een inhoud van 20.000 kub.
meter, in 1917 bedroeg die 65.000
kub. meter en in het laatst van
de oorlog was men bezig een
monster te ontwerpen met een
inhoud van 105.000 kub. meter.
Vooral doordat ze onophoude
lijk moesten proberen te ontko
men aan hun vreselijke vijanden
(kanonnen en schijnwerpers)
werden de bemanningen specia
listen in het navigeren. Maar
daarvoor werd duur betaald!
Van de 9 luchtschepen die de
Duitse marine in de nacht van
31 Januari naar de industrieste
den van de Midlands stuurde,
keerden er de volgende ochtend
slechts twee terug! Eén verdween
voor altijd in de golven van de
Noordfee, drie stortten neer bo
ven Engeland, twee waren ge
noodzaakt er te dalen, terwijl de
zevende boven Noorwegen terecht
kwam en daar het contact met
Moeder Aarde weer opnam.
Op de 2de September 1916 vlo
gen 16 Zeppelins in de richting
van de Engelse kust (13 van de
marine en 3 van het leger).
Slechts twee er van verschenen
boven het centrum van Londen.
Eén er van werd door Lt. Robin
son neergeschoten.
En zo ging het door. De ene
kolos na de andere stortte in
vlammenmassa's gehuld naar be
neden.
Engeland, en speciaal Londen,
werd zo langzamerhand te ge
vaarlijk, en het Duitse Leger zet
te de gevaartes toen in aan het
Oostfront, waar ze langen tijd
met succes opereerden. Er von-
i Het troepenschip „Grote Beer"
Boekarest herhaalde malen, en wordt omstreeks 26 Mei in Am-
zelfs gelukte het een keer Sebas- sterdam verwacht. Aan boord' be
topoi te bereiken. vinden zich ruim 1100 demobili-
Bekend is de tocht van de L-59, serenden, afgekeurden en verlof-
aie een lengte had van 226 m. De gangers van de Kon. Landmacht,
inhoud bedroeg 68.500 kub. meter.
Hij verliet Jamboli, om hulp te
brengen aan Duitse troepen in
de Kon. Marine en het K.N.I.L.
Onder hen is het le bataljon
van het Reg. Jagers, dat na een
Oost-Afrika. Ten Zuiden van afwezigheid van ruim 21» jaar,
Kartoem werd via de radio bevel
gegeven terug te keren. De Zep
pelin kéérde terug en landde vei
lig op zijn basis, na in totaal 7000
km. in 86 uur te hebben afgelegd.
Hij had nog twee dagen kunnen
vliegen en zou in dat geval 10.000
km. hebben verslonden!
De Duitse marine bleef zich
hardnekkig bezig houden met En
geland.
In de loop van 1917 werden 6
aanvallen gelanceerd. Zoals altijd
waren de verliezen zwaar.
in Nederland zal terugkeren.
Wie spreekt onwaarheid?
Op 27 April vroeg de heer Al-
gra In de Eerste Kamer aan de
Minister of het juist was, dat op
de verlieslost van onze landmacht
in Indlë waren opgegeven 197 ver
misten, en dat de Repoeblik heeft
De laatste vlucht vond plaats te kennen gegeven, dat er bij haar
in de nacht van de 5de Augustus maar zes daarvan waren te vin-
en kostte het leven van de grote den.Op deze concrete vraag wilde
den veel minder catastrophes Commandant van de Marinelucht- hij zeer gaarne een duidelijk ant-
plaats dan in het Westen, omdat
er boven gebieden werd gevlo
gen waar de afweer zo intensief
niet kon zijn.
Ze bestookten o.a. Saloniki en
burg en Leckie in vlammen werd
gezet.
Feuilleton.
en haar drie zoons
22) o—
Barend voelde hoe er afstand
groeide tussen hem en zijn
broer, hij wilde nog een laatste
poging wagen en vernederde
z!ch om der wille van zijn moe
der door hem te soebatten en
smeken, maar Teunis was niet
te bewegen om mee te gaan.
's Avonds, het donkerde al
flink, kwam hij thuis.
Stijntje luisterde met toege-
nepen mond naar het relaas van
Barend.
Maar Stijntje scheen haar
oude veerkracht te hebben te
ruggevonden; daags na zijn rit
ijaar Dordrecht sloeg Barend bij
wijze van zeggen stijl achter
over van verbazing, toen hij zijn
moeder en zijn broer in d'r Zon
dagse bullen gestoken met de
tilbury zag wegrrden. Stijntje
zat daar kaarsrecht; haar oude
kopje wiegelde wat van de ve
rende cadans, maar haar mond
stond zo vastberaden toegene-
pen, dat het Barend geen twij
fel overliet: zij gingen naar
Dordt en zij zou Teunis mee te
rug brengen.
En inderdaad.
Wat Barend niet gekund had
met zijn woorden, dat bracht
Stijntje met haar ogen tot
stand; onder haar verwijtende;
„De schade, welke aau de
economische goederen van een
deel van het Nederlandse volk
door de oorlog is toegebracht,
Is door de getroffenen ten be
hoeve van het gehele volk ge
leden. Het Nederlandse volk
heeft door verzet te bieden col
lectief have en goed In de
waagschaal gesteld. Het besef
dat men de schade, die daaruit
oortvloeit, ook collectief moet
dragen, verdient in een daad
van geheel het volk te worden
omgezet1*.
Regeringsverklaring.
behoorlijk beroepsrecht
Wetsontwerp op de materiële oorlogsschade*
Het op stapel gezette wetsont
werp vergoeding materiële oor
logsschade, is geen zeewaardig
schip en kan het ook nooit wór
den. Het is een wrak, waarvan
misschien het promenadedek,
mooi is opgepoetst, maar het zit
vol lekken en gebreken en het
hart van het schip, de machine
kamer zal niet in staat zijn het
ooit aan de gang te brengen.
Er is een wrak op de helling.
Hoe eerder dit er wordt afgeno
men, des te beter. Want alle zorg
en moeite hieraan besteed, kan
tot niets leiden, omdat het bouw
plan niet deugt.
Tot deze slotsom komt A. Ha-
negraaf in een brochure „Wrak op
de helling", waarin scherpe critiek
wordt uitgeoefend op het wetsont
werp inzake vergoeding materiële
oorlogsschade.
Zijn betoog samenvattend, komt
hij daarin tot de volgende conclu
sies:
1. Alle oorlogsgetroffenen heb
ben recht op volledig herstel op
rond van hun eigendomsrecht.
Volledig herstel betekent vergoe
ding van alle schade op basis ver
vangingswaarde, plus vergoeding
van de schade, welke wordt ver
oorzaakt, doordat het herstel moet
worden uitgesteld.
2. Van een korting op de vol
ledige vergoeding voor allen of
voor een bepaalde groep kan pas
sprake zijn, wanneer wordt aan
getoond dat vergoeding van alle
schade werkelijk tot de onmoge
lijkheden behoort of onze samen
leving ernstig in gevaar zou bren
gen. Tot nu toe is geen enkel be
wijs hiervoor geleverd, wel voor
het tegendeel.
3. Indien men niet alle schade
wil vergoeden met een beroep op
de eisen van de sociale gerechtig
heid, dan is het hoogst onbillijk
om bepaalde schaden te negeren
of willekeurig omgrensde groepen
van oorlogsgetroffenen te bevoor
delen, zoals het wetsontwerp dat
doet. Alleen een differentiatie-
regeling volgens de vermo
genstoestand en de mate van de
beschadiging kan dan aanvaard
baar zijn, mits de korting wordt
toegepast op het bedrag, dat men
krijgt door het samenstellen van
alle schade.
4. De besparingen, welke het
wetsontwerp wil bereiken door
bepaalde soorten schade niet vol
ledig te vergoeden, zijn groten
deels illusoir. Zij zullen andere
grote uitgaven op andere begro
tingsposten noodzakelijk maken.
5. Het herstel van onze natio
nale welvaart wordt beter gediend
door volledige vergoeding te ge
ven aan allen dan door het stelsel
van het wetsontwerp.
6. Het beginsel, dat de meest
draagkrachtigen de meeste lasten
moeten dragen, komt in het wets
ontwerp allerminst tot uitdruk
king. Juist de minder draagkrach
tigen zullen de lasten moeten dra-
geq en de vermogenden worden
gespaard.
7. De methode van de schade
vaststellingen deugt niet, omdat
de getroffene te veel onderworpen
is aan ambtelijke willekeur en
schepen, Strasser. j woord hebben.
Hjj bevond zich aan boord van j De Minister antwoordde dezelf
de L-70, die door de vliegers Cad- de dag:
„De heer Algra vroeg nog, of
er van de 197 vermiste militairen
maar 6 als krijgsgevangenen wa
ren vrijgelaten. De gegevens,
waarover wij hier beschikken, wij
zen uit, dat er tussen 1 Sept. 1946
en 22 April 1948 in totaal bij het
K.N.I.L., de Kon. Landmacht en
de Marine 58 vermisten zijn ver
meld. Men moet daarbij beden
ken, dat deze vermisten niet allen
krijgsgevangenen zijn, en dat
daaronder helaas personen zijn,
die zijn omgekomen, zonder__ dat
het kon worden vastgesteld".'
In het communiqué van de
Commissie van goede diensten
van deze week staat:
„Ten aanzien van de Neder
landse bewering, dat 197 Neder
landse militairen nog vermist zijn,
zeide de republikeinse delegatie,
dat zij nog steeds wacht op vol
ledige details dienaangaande.
Hierop deelde de Nederlandse de
legatiemede, dat zij reeds gege
vens heeft verstrekt, doch dat zij
haar best zou doen nog meer ge
gevens te doen toekomen".
Hieruit blijkt dus, zegt „Fr.
Dagblad", dat de '"Si in is ter in de
Eerste Kamer zegt, dat er maar
59 vermisten zijn, terwijl de Ned.
lang is om eventuele fouten, b.v.
bij het gesproken woord, te corri
geren.
De band, waarop geluld is opge
nomen, is onbeperkt houdbaar en
verliest ook na lange tijd niet het
minst aan kwaliteit. Alle frequen
ties worden zonder noemenswaar
dige vervorming weergegeven,
hetgeen betekent, dat men van dit
opname-systeem een opvallend
goede geluidskwaliteit bezit.
Dank zij de grote vooruitgang
in de opnametechniek worden de
verrichtingen op dit concours der
halve op verschillende wijzen
vastgelegd, iets dat tot dusver bij
een dergelijk evenement nooit
eerder heeft plaats gevonden.
o
Amerikaanse lening voor
Ned.-Indië?
De mogelijkheid bestaat, dat in
de loop van de komende maanden
de verstrekking van een Ameri
kaanse lening aan Ned.-Indië zal
worden bekend gemaakt.
De heer Manschot, directeur
van de Javasche Bank, vertoeft
op het ogenblik in de V. S. Of
schoon de reden van zijn bezoek
niet is bekend gemaakt, neemt
m^n aan, dat dit in verband staat
met onderhandelingen over een
geen
heeft.
8. Wanneer niet volledig herstel
wordt gegeven van alle o^rlogsge- Didische Regering by de Comm.
troffenen, zal dit het verval van van Goede Diensten ook nu vast-
de getroffen gebieden ten gevolge houdt aan het getal van 197, het-
hebben op economisch en cultureel zelfde getal als de heer Algra, die
gebied. over authentieke gegevens uit In-
9. De in het wetsontwerp ge- beschikte, in de Eerste Kamer
dacfite dekkingsregeling is om noemde.
wille van de sociale gerechtigheid
totaal te verwerpen. Het zal de
sociale vooruitgang in de toe
komst te veel afremmen en bete
kent een misdaad tegenover ons
nageslacht.
10. Daar de oorlogsschade in
hoofdzaak oorlogsschade is bij
een deel van ons volk, is het rede
lijk, dat de oorlogsschade-vergoe
ding wordt gefinancierd door ver
mogensomslag, waarbrj vooral die
vermogensbestanddelen, welke
door de oorlog in waarde zijn toe
genomen moeten worden aange
pakt. Het Is mogelijk op die wijze
in onze generatie de oorlogsscha
de volledig te liquideren, terwijl
deze regeling een einde zal maken
aan de grote tegenstelling tussen
getroffenen en niet-getroffenen.
197 of 58, dat verschilt te veel.
Of in Indië óf in Den Haag
wordt onwaarheid gesproken.
De Prinses-Regentes
voor de radio.
De Prinses-Regentes, H. K.
H. Prinses Juliana, zal zich als
ere-voorzitster van de Neder
landse afdeling van de „Uni
ted Nations Appeal for Chil
dren" (U.N.A.C.) in een radio-
rede richten tot het Neder
landse volk. Deze rede wordt
hedenavond gehouden te 20.05
Ook Philips uitzendingen
in het buitenland.
Philips' experimentele televisie
uitzendingen vinden nog steeds
voortgang. Iedere week worden er
voor enige tientallen technici twee
a drie uitzendingen gegeven door
de televisiezender in Eindhoven,
over een afstand van ongeveer 35
km.
Het televisiebeeld wordt uitste
kend opgevangen, en men is over
de experimentele resultaten al
zeer tevreden.
Deze week kreeg men een rap
port binnen van een Utrechtse te
levisie-amateur, die er in is ge
slaagd, het beeld op te vangen op
een afstand van 80 km.
Binnenkort zal er een tweede
Philips televisiezender te Hilver
sum worden opgesteld en zal men
ook in het Noorden kennis kun
nen nemen van dit experiment.
De uitzendingen die Philips te
Brussel heeft gedaan waren zo'n
groot succes dat het publiek de
deur van de ontvangstcabine in-
eendrukte. Het ligt in de bedoe
ling der N.V. Philips ook in an-
lening voor Ned. ïndië. Bevesti- I dere landen, o.a. Noorwegen, Zwe
ging dienaangaande "kon evenwel den, Frankrijk en Spanje te gaan
niet worden verkregen. demonstreren.
Transfusiedienst van het Ned. Roode Kruis.
De bloedtransfusie, die dient huizen ruim 15.000 bloedtransfu-
om het tekort aan bloed bij een sies verricht en dit aantal stygt
patient weer aan te vullen, werd
voor het eerst uitgevoerd in 1492
bij Paus Innocentius VIII. De be
doeling was toen het oude bloed
door jong bloed te vervangen.
Edoch, de twee bloedgevers ver
loren er het leven bij en ook de
Paus moelit het middel niet ba
ten
Desondanks bleef er een groei
ende wetenschappelijke belang
stelling voor de bloedtransfusie
bestaan. Men trachtte bloed van
dieren toe te dienen aan mensen;
men onderzocht, experimenteerde
en theoretiseerde en langzaam
maar zeker kwam men op het
goede pad. In 1628 werd door
Harvey de bloedsomloop ontdekt;
Richard Lower verrichtte in 1665
de eerste geslaagde bloedtransfu
sie bij honden.
De Engelse arts Blundell was
voortdurend.
Behalve de bloedtransfusies,
welke worden verricht met het
bloed van deze ingeschreven do
nors, houdt de Bloedtransfusie
dienst zich ook bezig met het 'ver
vaardigen van Bloedplasma, d.i.
löloed waaruit alle vaste bestand
delen (rode en witte bloed
lichaampjes en bloedplaatjes) zijn
verwijderd en waarvan het over
blijvende vocht wordt gedroogd.
Dit bloedplasma biedt enkele
voordelen boven het normale, on-
gedroogde bloed. Bij het vervaar-
diglngsproces gaan n.l. de rode
bloedlichaampjes, die de bloed
groep bepalen waartoe men be
hoort verloren. Voor het vervaar
digen van plasma is het dus niet
nodig, dat men de bloedgroep van
de gever kent en bij het toedienen
van het, 'met gesteriliseerd water
de eerste die er omstreeks 1800 j weer vloeibaar gemaakte plasma,
in slaagde bloedtransfusies bij behoeft men daarmede ook geen
HET MUZIEKCONCOURS TE SCHEVENINGEN.
s I van het bekende type dat tegen-
In Scheveningen zijn thans woordig veelvuldig in Europa zo-
driehonderd jonge violisten, pia-wel als daarbuiten bij de radio-
nisten, zangers en zangeressen uitomroep wordt gebruikt,
alle delen der wereld in een vreed--
zame, muzikale strijd gewikkeld i magnetische opname-
om de Grote Prijs van het eerste aPP^raat, dat ter gelegenheid van
Nederlandse muziekconcours. i d,t concours voor het eerst in het
openbaar wordt toegepast, wordt
Daarmee gaat een hartewens het ,uid vast Ic|d' op een 6
van muzikaal Nederland in ver-mm sbred magbneti|ch gevoelige
vulling, daarmee schaart Scheve- ban(1| aie 1000 ,ang is®
ningen zich e rij der grote j D|{. i^^ste betekent een onaf-
steden - Brussel, Parys, Praag, gebroken opname_ en speeiduur
Warschau Wenen en Genève - *atl 20.minuten. De installatie is
waar de internationale muzikale va„ 2odanige constructle; dat het
jeugd (tot o0 jaar) zich reeds 0pgenomen geluid reeds tijdens de
eerder een plaats op het interna- 0 )'name kan worden weergegeven,
tionale podium trachtte te ver-1 00
overen. Een der typische voordelen van
De prestaties van de jonge mu- het magnetische opnamesysteem
sici worden vastgelegd en wel "op1 is verder, dat dezelfde geluidsband
een Philipsgeluidband. Een aparteeen oneindig aantal malen kan
zaal in het Kurhaus is als geluids- worden gebruikt, doordat de band
opnamecentrum ingericht waarop eenvoudige wijze weer magne-
'n Philips-Milier installatie voor j tisch neutraal kan worden ge-
mechanisatie, alsmede apparatuur maakt, m.a.w. men kan het opge-
mensen met goed gevolg toe te
passen. Maarvan de tien
transfusies slaagden er zeven;
terwijl er drie, die op dezelfde
wijze en met dezelfde middelen
waren verricht, op onverklaarbare
wyze ernstige ziekteverschijnselen
teweeg brachten, waaraan de pa
tiënt meestal binnen 10 dagen
overleed.
rekening te houden. Bovendien is
het plasma onbeperkt houdbaar;
het kan over grote afstanden ver
voerd worden.
In de Verenigde Staten hebben
de bloedgevers in de laatste oor
log meer dan 7.00.000 liter bloed
bijeengebracht, dat grotendeels
tot bloedplasma is verwerkt en
aan de fronten werd gebruikt. We
Het raadsel bleef bestaan tot moeten echter goed bedenken, dat
de ontdekking van de bloedgroe
pen door de Weense geleerde Dr
Karl Landsteiner in 1900 de op
lossing bracht.
Landsteiner kon aantonen, dat
men de mensheid in vier bloed
groepen kan verdelen, welke
thans internationaal met de vier
letters O, A, B. en AB worden
aangegeven.
Met gerechtvaardigde trots kan
gezegd worden dat de Bloedtrans
fusiedienst van he t Nederlandse
Roode Kruis onder de Bloedtrans-
we met plasma geen bloedarmoede
(anaemie) kunnen bestrijden.
Daarvoor zijn rode bloedlichaamp
jes nodig.
De behoefte in Nederland is mo
menteel 1000 flessen per maand.
Om aan de enorme vraag naar
bloedplasma te kunnen voldoen,
organiseert de Bloedtr.-dienst
op het ogenblik, in samenwerking
met de plaatselijke afdelingen van
het Nederlandse Roode Kruis één
malige bloedafnamen in alle ge
meenten van Nederland, waar
zich voldoende gevers beschikbaar
fusiediensten in de wereld, qua s^eijen
organisatie en techniek een eer
ste plaats inneemt. Sedert de op- I Hoe donker de na-oorlogse we-
richting, in 1930 te Rotterdam, reld er ook uit moge zien, één
werden 28.000 vrijwillige bloed-ding is verheugend: er zyn vele
gevers ingeschreven, verdeeld duizenden bereid om voor een me-
over 70 rayons, gegroepeerd rond
blikken voelde Teunis zijn weer
stand uit zich wegvloeien.
Wel vloekte hij een keer ijse-
lijk om tenminste nog een klein
beetje houding te tonen, maar
Stijntje negeerde dit geschil
punt: als hij maar eenmaal
thuis was en weer in het ga
reel liep zou ze van nu af weer
ichting gaan geven.
Maar Stijntje's dromen moch
ten geen werkelijkheid worden.
Ze was net bezig een tweede
kop koffie in te schenken, toen
Gart binnen kwam Zijn gezicht
stond zo dromerig, hij werd
gans en al door een prettige ge
dachte in beslag genomen, hij
ging ruiter te' paard op zijn
voor magnetische geluidsregistra
tie zijn opgesteld, terwijl het te-
Ik ga trouwen, herhaalde
ze schamper, of een moeder
daar niks meer over te zeggen
heeft
Natuurlijk wel, moeder,
nomen geluid als het ware „uit
vegen", hetgeen tevens van be-
z.g. medische centra (ziekenhuis
of G.G.D.) in alle belangrijke
plaatsen in Nederland. Jaarlyks
worden in- de Nederlandse zieken-
I
demens hun bloed te geven. Da-
gelyks is de Bloedtransfusiedienst
van het Nederlandsche Roode
Kruis daardoor in staat om het
leven van oud en jong te redden.
Hoe kan dat?
Prof. Schermerhom heeft in
het weekblad „De Stemin een
speciaal soldatenboek je een
vierkwaardige mededeling ge
daan.
Deze, dat de sfeer in Batavia
19'0 0nmleT" 's dan voor
Dat klinkt vreemd.
De t,Kabinetten Schermerhom
er. Beel hebben toch onverpoosd
gewerkt om het koloniale
systeem uit ie roeien.
Tjarda van Starkenborgh werd
weggestuurd en door van Mook
vervangen.
Deze werd gesteund, niet al
leen door „progressieve" ambte
naren, maar vooral ook door de
commissie-generaalwaarvan
Schermerhorn de leider was én
die aan Soekarno zo belangrijke
diensten heeft bewezen.
Ministers vipgen ondanks de
enorme kosten af en aan naar
ïndië en minister Neher is daar
zelfs voor lange tijd gebleven.
En dan toch een meer kolo
niale sfeer dan voor 1940?
Dat lijkt vreemd.
De oplossing zal wel hierin te
zoeken zijn, dat prof. Scher
merhom de tegenstanders van de
afbraak van het Koninkrijk en
het coquetteren met de repu
bliek, waarvan velen ook in
Batavia niet gediend zijn, ver
wart met hen die leven in de ko
loniale sfeer.
Wat dit betreft hebben waar
schijnlijk de soldaten een betere
kijk op de zaak dan prof.
Schermerhorn met zijn rijke,
maar niet ongevaarlijke fanta
sie.
o
In deel van Russische
zone.
Alle vroegere Duitse officieren
van leger, vloot en luchtmacht,
woonachtig inde provincie
Schwerin in de Russische zóne
van Hamburg, werden gisteren
per advententie in de „Norddeut-
sche Zeitung" opgeroepen zich te
melden.
Luitenants moeten zich melden
vóór 22 Mei, Kapiteins vóór 28
Mei en majoors tot de rang van
generaal vóór 29 Mei.
Zij die aan deze oproep geen
gevolg geven zullen worden ver
volgd. er werd geen reden voor
de registratie vermeld.
Nieuwsgier over vragen
Tweede Kamerlid.
De Nieuwsgier van gisteren
schreef onder de titel „Urgent
geval" naar aanleiding van de
vragen aan de minister van Over
zeese gebiedsdelen door het
Tweede Kamerlid Mej. Tendelo,
betreffende de arbeidsvoorwaar
den voor jonge vrouwen in Indië,
dat minister Götzen thans in de
gelegenheid is persoonlijk de
juistheid na, te gaan van deze
misstanden, waardoor het animo
van jonge mensen om naar Indo
nesië te gaan sterk geluwd is.
„Voor hier is minister Götzen
met recht: Eén urgent geval",
aldus het blad.
Het congres der Schotse Natio
nale partij heeft een resolutie
goedgekeurd, waarbij een onaf
hankelijk parlement voor Schot
land wordt geëist.
Barend zat maar in het licht
van de lamp te kijken of hij
daarin wonderlijke dingen zag
gebeuren.
Teunis nam met zijn mond
suste Gart. Daarom vertel ik het open van verbazing zijn broer
op of hij een vreemeje was, hij
was in de stad eer terug dan
immers.
En wie heeft de eer? infor
meerde Stijntje nijdig.
Aartje Trapman.
vooruit gegaan, hij zei:
Jij zegt wel moeder, dat
Er werd een grote stilte na Aartje ze ziet vliegen, maar wat
cii'. antwoord.
Aartje met de bult dus?
wilde Stijntje secuur weten.
Ja, zei Gart.
Stijntje's ontsteltenis duurde
riet lang.
denk je dan van hem?
Hij wees met het roer vhn
zijn pijp naar Gart.
Maar Stijnte ging daar wijse
lijk niet op in en bleef zwij
gen, maar haar hoofd werkte
Met die gek, stoof zij op, sneller dan ooit, ze wist één
aie tafels laat dansen. Ze ziet ding heel zeker: Gart zou niet
steel fitten en merkte toen pas, J ze vliegen en is gevangen in de trouwen.
Zij schonk voor de derde keer
koffie in.
Voor Gart die avond ging
dat Teunis weer thuis was. I klauwen van satan. Dat gebeurt
Ha, Teunis, zei hij blij. I niet, zolang ik leef.
Hij stopte zijn pijp tabak, hij Dat gebeurt wel, zei Gart
blies grote wolken naar de
lamp, hij zei:
Dat treft goed, dat we al
len thuis zijn. Dan hoef ik het
nieuws maar één keer te ver-
llen.
Stijntje zette veel te ruw de
koffiepot op het fornuis, ze
wendde zich met een ruk
naar Gart, ze werd door
een plotselinge onrust bespron
gen.
Wat voor nieuws? vroeg zij
scherp.
Ik ga trouwen, zei Gart.
Teunis begon hardop te
lachen. Barend keek peinzend
zijn broer aan, maar Stijntje
stond daar met opeengeklem
de kaken, de handen in haar
zij, als een kemphaan.
kalm. Ik ben twee-en-dertig.
slapen, scheurde hij de molens
Dat hield een dreigement in, van Kinderdijk, die altijd boven
naar Stijntje's gevoel. zijn bed hadden gehangen, aan
Maar waarom toch, Gart? snippers: nu hij op de drempel
vroeg ze nu, beheerster. van een nieuw ieven stond,
Waarom moeder? Omdat ik moest het gemis van zijn leven
een klein beetje genegenheid I verdwijnen.
hebben wil, omdat ik eindelijk
wel es leven wil, zoals een an
der mens.
Stijntje keek hem lang aan,
ze was listig, ze zei:
Dat jij trouwen wil, Gart,
dat is menselijk, maar dat ik
verdriet heb over je keus, Gart,
dat is ook menselijk. Zij is ma
lende, jongen, en bovendien
geen gelovige.
Gart zweeg, hij zoog aan zijn
pijp, rook wolkte voor zijn ge
zicht.
Barend kwam toen op de rand
van Garts bed nog even een
praatje maken.
Zou je 'twel doen, Gart?
zei hij.
Ja.
Ik begrijp wel dat je erg
naar een vrouw verlangt, Gart,
ging Barend door, maar zij is
toch heus niet de vrouw voor je,
hoor.
(Wordt vervolgd.)
Over de Velperweg tussen Arn
hem en Velp hebben voor de oor
log altijd trams gelopen. Vele
tramwagens werden echter in de
oorlogsjaren vernield, zodat bij
gebrek aan Tollend materiaal van
een hervatting van het tramver
keer in oude omvang geen sprake
kon zyn. De rails in de Velper-
weg, een van de drukste wegen
rond Arnhem, lagen daar min of
meer als een herinnering aan
vroegere jaren.
Vorige week begon een ploeg
arbeiders juist onder het spoor-
Dr Korringa in Amerika»
Naar wij vernemen is dr Kor
ringa, bioloog bfj het laboratorium
van het Bestuur der Visserijen op
de Zeeuwse Stromen te Bergen op
2kjom, die 15 Mei j.l. naar Ameri
ka is vertrokken voor het houden
van een aantal lezingen over de
mosselcultuur in ons land, giste
ren aldaar gearriveerd.
Rupsenplaag te
Haamstede.
Reeds enige weken woedt in het
duingebied om Haamstede, speci
aal in de Domeinen, een rupsen-
plaag, veroorzaakt door rupsen
van de bastaard-satijnvlinder.
Het gevaar is groot, dat de rup
sen zich verder gaan verspreiden
en de in de omgeving staande
fruitbomen aantasten. De Plan-
tenzlektenkundige Dienst heeft
reeds voorbereidende maatregelen
getroffen, maar kan nog niet
overgaan tot bestrijding omdat
het hier domeingronden betreft.
De schooljeugd van het dorpje
Neer heeft 500.400 coloradokevers
verzameld.
wegviaduct in de Velperweg, de
straat open te breken. Bij het
openbreken van het tussen de
tramrails gelegen wegdek stuit
ten zij op een houten mijn. De
gealarmeerde plaatselijke hulp
verleningsdienst adviseerde het
werk voorlopig te staken en in
overleg met de politie en de Ne
derlandse Spoorwegen werd be
sloten Zondagnacht om 12 uur
met een bommenploeg versterkt
met 5 hulpkrachten het gevaar
lijke opruimingswerk te begin
nen. Men vond echter meer dan
een houten mijn.
Boven elkaar lagen 5 Duitse
houten mijnen, inimmlemh' 6 kg.
springstof. Zy waren zo gemon
teerd, dat bij een ontploffing ook
de (laaronder liggende springstof
fen, een Engelse bom van 1000
kg., 3 Duitse bommen van 50 kg.
en 4 pantservuisten zouden ex
ploderen.
Zodra men dit had vastgesteld
kregen de bewoners in een kring
van 30b m. o.m. 's nachts 1 uur
bevel te evacueren.
HET BED UIT!
Duizend Arnhemmers moesten
midden in de nacht hun bed ver
laten. Zij, die geen onderdak kon-
werd op hetzelfde tijdstip vrijge
geven. Om 5.34 reed de eerste
personentrein weer over het via
duct van de Velperweg. De spoor
wegen hadden reeds een dienst
met bussen gereed voor het geval
het viaduct in de lucht zou vlie
gen.
Wanneer de tram in Arnhem
na de bevrijding weer over de
Velperweg gereden zou hebben,
zouden reeds by de eerste rit deze
explosieven door de grote druk
tot ontploffing gebracht zijn.
Daar het hier ongeveer 1200 kg.
springstoffen betreft zou een
ontploffing ongetwijfeld catastro-
phale gevolgen gehad hebben.
Op aanwijzingen van een man,
die in 1944 bij de O.T. gewerkt
had, w§rd reeds in de vorige zo
mer in de Velperweg naar exulo-
sieven gezocht, doch niets werd
gevonden. Ook de Canadezen von
den niets tnet hun detectors. Men
vermoedt, dat de tramrails sto
rend werkten op hun apparaten.
Detachement Neder
landse landmacht neemt
deel aan Belgische
manoeuvres.
Volgens het Belgische minis
terie van defensie is het aan het
Nederlandse leger toegestaan in
overeenstemming met het ac
toord dat kortgeleden door de
ministers Fievez en de Fraiteur
den vinden bij vrienden of kennis- te Den Haag is gesloten deel te
sen werden in de daarvoor in ge- j nemen aan manoeuvres in de
reedheid gebrachte scholen onder- Ardennen. Een detachement ter
gebracht en voor zieken en inva- sterkte van 200 man is gisteren-
liden werden speciale maatregelen
getroffen. In de straten, gelegen
buiten de polïtie-afzetting ston
den honderden vol spanning te
wachten op het verloop van de
werkzaamheden. Ter plaatse wer
den de ontstekingen verwijderd.
Met een takel werd de Engelse
bom op de auto geladen, waar
mee ook de andere explosieven
vervoerd werden. Zonder onge
lukken waren de werkzaamheden
gisterochtend om 4.30 uur vol
tooid. Het treinverkeer, dat ge
heel de nacht had stilgelegen.
ochtend met 80 voertuigen de
grens te "Wuustwezel overgetrok
ken waar het werd ontvangen
coor een Belgisch officier.
Het Nederlandse detachement
zal tot en met 26 Mei in de
omgeving van Spa in kampen
worden ondergebracht en zal in
dit gebied met auto-colonnes m
geaccidenteerd teirein oefenin
gen houden.
Vertegenwoordigers van het
Belgische leger zullen als waar
nemers aan deze manoeuvres
deelnemen.
