De zwarte Deviezenmarkt in Antwerpen
DEP
JC SCHUURPOEDER
C.P.N. en woningnood.
De vier dagen voor
Pasen.
Toen de veerverbïndïng Zijpe-Anna Jacoba-
polder nog geen moeilijkheden opleverde.
HET COMMUNISME
en wat Churchill er van zegt.
Waarom wordt er niet ingegrepen?
De uitwerking van het West-
Europese verdrag*
SPAART ZEEP EN SCHUIMT
De „verworpenen"
(Van onze Antwerpse correspondent.)
„I rancs, me nier fff"
„Wat kosten ie?"
*0".
*°m maar mee, zulle!" ""En beiden verdwenen. I>e Nederlander
met zijn guldens, dfe S]>oedig In andere handen zullen over gaan."
liet is druk op de Antwerpse deviezenmarkt, bar druk zelfs. Op
de bewuste hoek van de bewuste twee straten, die we maar niet
met name zullen noemen, staan zeker twee honderd van deze
uitgekookte zwarte Pieten samengepropt, druk onderhandelend en
Players rokend. In de stamineekens is het van hetzelfde laken
een pak.
Dagelijks verdwijnen hier honderd duizenden
guldens.
Ze zien al spoedig aan je kof- mit". We dalen een trapje af en*
fer, aan je» hulpeloos rond kijken komen in een grote ruimte, een
of aan je neus, dat je een Ne- soort ruime kelder. Aan de vier
derlander bent en dan stevent wanden zijn cellen gebouwd, iets
een der vertegenwoordigers van ruimer dan een telefoonhokje,
het zwarte gilde op je af. En Mijn begeleider, mijn Belgische
wat kan je als reporter beter contactsman plus ondergeteken-
doen dan de proef op de som de verdwijnen in één der vele
nemen, fnside-informatlon, noe- cellen. De deur'wordt aan de
binnenkant gesloten ende
onderhandelingen kunnen begin
nen.
„Wleviel wollen Sle
Ik noem een fantastisch he
men we dat.
„De koérs staat 9.80 menier.
Maar dit zokske- is te groot veur
mij zulle, kom maar mee naar
dc beurs." Ik vermoed dat de
„beurs" één van de vele kroeg- dragdat ik nog nooit bij elkaar
Jes is, doch wei schetst mijn ver-heb gezien. Dat maakt de heren
bazing als mijn begeleider me in- happig. Ik pingel, maar tegen
derdaad mee naar de beurs i naijn Duits sprekende tegenpartij
neemt. Daar in de hal is het een j is het moeilijk pingelen, want hij
loven en bieden van belang. Men 1 is zo glad als een aal. Neen, za-
spreekt er veel Duits en er is
een opmerkelijk verschil tussen
mijn neus en die van de Duits
sprekende zwarte Pieten. Mijn
begeleider fluistert enkele woor
den met een goed gekleed heer
schap, gesoigneerd, cleanshaven,
een vijftiger ongeveer met zwaar
met goud en diamanten beringde
vingers. Die keral heeft voor
meer geld aan zijn pink hangen
dan uw correspondent in een
jaar tijd kan "verdienen. Hij komt
naar me toe:
„Sprechen Sie Deutsch?"
„Yes, Sir!"
Even kijkt hij me wat aarze
lend aan. „Kommen Sie bitte
openbaar getolereerd. Ieder
kroegje in deze wijk is een wis
selkantoor, op de bewuste hoek
staan enkele honderden wisse
laars btjeen gedrongen. Honderd
duizenden, millioenen guldens
verdwijnen hier voor zwarte
(lage) prijzen. De valutamarkt
loopt gesmeerd en de interne or
ganisatie is perfect. De handel is
in handen van kapitaalkrachtige
buitenlanders. De Belgen zijn
slechts provisie-agenten of fili
aalhouders, een enkele uitzonde
ring daargelaten. In naburige
banken hebben de heren hun
eigen safe vooo de grotere trans
acties.' Er wordt njet .geld ge
smeten.
Belgische, Franse, Zwitserse
francs, ponden, dollars, gudens,
escudo's, iedore valuta is op de
ze zwarte deviezenmarkt te krij
gen, zij het dan ook tegen koer
sen, die de handelaren een vette
winst waarborgen. In hoeverre
de handel gepaarij gaat met cir
culatie van valse bankbiljetten
is zo niet te overzien.
Op de eerste plaats is het een
Nederlands belang, dat dit lek
wordt gestopt. In het kader van
de Benelux moest het zelfs on
mogelijk zijn dat het in hgt open
baar gebeurt. Nu dat wel moge
lijk blijkt te zijn is het zeker een
Benelux-vereiste, dat de politie
snel en onverblddellijk ingrijpt,
gelijk ze dat ook heeft gedaan
in Brussel. De positie van onze
gulden zal er wel bij varen.
Iedere dag wachten betekent
verlies aan deviezen voor Neder
land. Iedere dag wachten bete
kent een verdere ondermijning
van de monetaire positie van de
Waarom wordt dit alles in het gulden.
ken hebben we niet gedaan. Mijn
hele vermogen bestond n.l. uit
200 legale Belgische francs en na
tien minuten nam de Duitser
vloekend afscheid.
De Belgische regering heeft be
sloten het indienen van een wets
ontwerp inzake d ratificatie van
Brussel als een „spoedkwestie" te
behandelen.
Reuters diplomatieke correspon
dent ziet aanwijzingen voor de
omstandigheid, dat Engeland,
Frankryk en de Benelux spoed
In „De" Waarheid" lazen we
dezer dagen een artikel, waar-
i «aimitjA nt uo juciiciua auuru
m werd gezegd dat elk zeven- zulIen £etraohten met de uit'voe_
de gezin in Nederland niet over ri van het vijfmogendhedenver-
een eigen woning beschikt. drag Econoraische «.menwerking
Het blad vond oat verschrik- en gemeenschappelijke velligheids-
ri maatregelen worden als de meest
Wij ook, zegt de „N. Ir. Gr. urgente punten voor gedetailleer-
de uitwerking beschouwd. Volgen-
Maar terwijl het al zo erg is, de zai de censnlatieve raad
staken in Amstevdam honder
den bouwvr karbeiders en trachtsel bijeenkomen,
men ook elders deze arbeiders1
tot staking te bewegen.
Die „men", die dat tracht, zijn
de communisten, die de E. V. C.
regeren.
Ze lokken een volkomen zin
loze staking uit, waarbij ze be
taling van zwarte lonen eisen,
die de patroons niet mógen uit
keren.
nen worden.
Maar dat is ook niet de be
doeling van de raddraaiers.
Het doel is: sabotage van de
bouwwerkzaamheden, vergro
ting van de ellende in Neder
land, om zo de bodem voor te
bereiden voor de communisti
sche revolutie.
Eén ding erkennen we vol
mondig: als die revolutie zou
.,gen, dan zou er stellig in Ne
derland niet meer gestaakt
worden.
Dan zou er hard gebouwd
worden.
Maar vooreerst met aan volks
woningen.
Wel aan gevangenissen, sla
venkampen en crematoria.
En dan zou er stellig binnen
kort geen woningnood meer
zijn, doch een overschot van
woningen. Niet door nieuw
bouw, maar door arrestatie, de
portatie en uitroeiing van héél
wat meer dan een zevende deel
der bevolking.
Deze voorgenomen oplossing
van hot woningvraagstuk wordt
natuurlijk niet in „De Waar-
Er wordt spoed betracht. streven naar colectieve veiligheid
r door het sluiten van regionale ver
dragen in het kader van het
Handvest der Ver. Naties. De
term „regionaal" wordt als tame
lijk rekbaar beschouwd. „Dit ver
drag moest niet tot Europa be
perkt blijven, doch alle vrije de
mocratische landen omvatten. Ca
nada zou aan een dergelijke" be
weging willen deelnemen", aldus
Canadese kringen.
Sadak, de Turkse minister van
buitenlandse zaken en leider van
de Turkse delegatie der 16 landen-
eonferentie, heeft te Parijs ver
klaard, dat hij het niet de juiste
tijd voor Turkije acht, zich bij het
Brusselse vijfmogendhedenpact
aan te sluiten. Hij voegde er ech
ter aan tQe: „Wij volgen met de
grootste belangstelling de vorming
van deze kern van een Europese
Unie. De houding van Turkije zal
er een zijn van waakzaamheid en
afwachting".
In een uitzending ln het Engels
heeft de Moskouse radiocommen
tator, dr Lemin, verklaard, dat
het Brusselse pact in werkelijk
heid betekent, dat de onderteke
nende regeringen er ln hebben
toegestemd, dat hun land tot een
militair strategisch punt wordt
voor het Amerikaanse imperialis
me ln zijn streven naar wereld
overheersing. „De Westelijke Unie
moet dienen om zich te kunnen
mengen ln de buitenlandse aange
legenheden van andere landen",
aldus dr Lemin.
van de Westelijke Unie te Brus-
Men neemt aan dat de Belgische
beslissing om het pact zo snel
mogelijk door het parlement te
doen goedkeuren, gevolgd zal wor
den door soortgelijke stappen van
de andere verdragspartners.
Berichten ln de Parijse ochtend
bladen over een beslissing aan
gaande de instelling van een ver-
enlgde mllltatre staf voor de Wes-
Deze staking kan niet gewon- teIi|ke Unle onder leidlng van
veldmaarschalk Montgomery,
hoofd van de generale staf van
het Britse Imperium, zijn door een
woordvoerder van de Britse dele
gatie overdreven genoemd.
Zeker is, dat Montgomery's be
zoek aan Brussel ter Inspectie van
de Belgische militaire installaties
op uitnodiging van de Belgische
regering tevens zal dienen ter be
spreking van gezamenlijke verde
digingsmaatregelen binnen het
kader van het Woensdag geteken
de verdrag, 'aldus Reuters corres
pondent. De belangstelling van
waarnemers neemt toe voor de
kwestie, wat precies „de Ameri
kaanse ondersteuning van de ver
dedigingsclausule van het vijfmo-
gendhedenverdrag, toegezegd door
president Truman" zal betekenen.
Indien het Brusselse verdrag
uitgroeit tot een verbond met an
dere staten, zal Canada bereid
zijn zich hieraan te verbinden, zo
verklaart men ln officiële Canade
se regeringskringen. Er moet een
„bijzondere betekenis" gehecht
worden aan de verklaring ln het
Canadese Lagerhuis van de Cana
dese premier, Mackenzie King,
heid" afgedrukt. Maar Oost- waarin hij zegt, dat Canada zijn
Europa lévert ons de bewijzen. volle aandeel zal hebben bij leder
Ontploffing in Brits
officiershotel te Wenen.
Vrijdagavond heeft in het
Parkhotel in de Engelse sector
van Wenen, waar Engelse of
ficieren gehuisvest zijn, door
onbekende oorzaak een ontplof
fing plaats gehad. Een persoon
werd gedood en elf gewond, on
der wie 4 Engelse officieren. De
ontploffing had plaats in een
iuimte naast een grote salon,
waar talrijke Engelse officie
ren iedere Vrijdagavond samen
komen. In de "ïüuur van het ho
tel is een gat geslagen van 5
nieter breed en 10 meter hoog.
Men gelooft met een aanslag te
doen te hebben.
'n Erdal-produddus goed
Deze week voor Pasen wordt
de stille week genoemd. De
Roomsen spreken ook wel van
de goede week. Al is de Vrijdag
de belangrijkste dag. toch dra
gen de andere drie ook een af
zonderlijke naam, die minder
algenjpen bekend zijn.
Sohartel Woensdag.
Op deze dag worden in de
Roomse kerk de klokken niet
meer geluid. De touwen worden
opgeschort (opgebonden). Ook
het orge] zwijgt dan tot de vroe
ge Paasmorgen.
Witte Donderdag.
Deze naam is meer bekend,
wellicht niet zijn betekenis. In
de eerste Christengemeente was
het de gewoonte, dat de cate
chumenen of a.s. lidmaten, die
des Zaterdags voor Pasen ge
doopt zouden worden, op Don
derdag in het wit gekleed zijnde,
zich aan de gemeente vertoon
den.
Op deze dag wordt ook de
voetwassing, door Jezus bij zijn
discipelen gedaan, herdacht. De
paus wast de voeten van 12 ar
me mannen, die daarna een ge
meenschappelijke maaltijd krij
gen.
Ook de bisschop van Middel
burg (15611573) wies op die
dag de voeten van 12 mannen'.
Sinds de Hervorming gebeurde
dat in ons land niet meer, totdat
de bisschop van Haarlem in 1932
de voetwassing weer instelde.
Goede Vrijdag.
Zowel bij de Protestanten als
bij de Rooms-Khtholieken is de
ze dag de voornaamste der vier
dagen voor Pasen, daar 't ster
ven van Jezus op Golgotha
wordt herdacht. Hij heeft gele
den en is gestorven voor onze
zonden. Die dag was dus voor
ons goed. In navolging van de
vrijlating van de moordenaar
Barabbas in plaats van de on
schuldige Jezus, werd ejk jaar te
Middelburg óp Goede Vrijdag uit
's-Gravensteen (de gevangenis
die op de Burgt stond en in 1827
is afgebroken) een gevangene
vrijgelaten. Natuurlijk moest hij
daarbij «beloven zijn leven te ver
beteren. Soms kregen op die dag
twee personen kwijtschelding;
want in 1539 b.v. staat van Go-
vaert van de Linde en Griete
Boels aangetekend: „Ende heeft
cp Goeden Vrijdag gracie gekre-
ghen". In België werden de vrij
gelaten gevangenen „Goevrij-
dagskinderen" genoemd.
Op 17 April 1582, dus 8 jaar
na de Hervorming in Middelburg,
werd aldaar de gewoonte om
gevangenen op Goede Vrijdag los
te laten, afgeschaft.
Stille Zaterdag.
Jezus lag in 't graf. In yele
gemeenten is het verboden op
deze dag of de gehele week
openbare vermakelijkheden te
houden. Schouwburg en bioscoop
b.v. zijn dan gesloten. Was het
reeds stil door 't niet luiden der
werkklokken, ook in 't openbare
leven moet die stilte te merken
zijn.
Spanjaarden doorwaadden het Zijpe.
Door de ingebruikneming van de veerpont „Greveiingen" is het
verkeer van Sehouwen-Duiveland ©en stapje nader tot de oplos
sing gekomen.
Het smalle, maar xo diepe Zijpe, welks veer reed» zoveel pennen
in beweging heeft gebracht, was 250 jaar geleden slechts een
ondiepe waterplas, met m het Zuiden een handrug, waarop bij
eb niet meer dan 1.25 meter water stond.
Geschiedschrijvers vertelden,
dat in de nacht van 28 Sep-
I tember 1545, 1700 Spanjaar
den, Duitsers en Walen, aan
gevoerd door de Spaanse bevel
hebber Joan Orsorio de UUoa,
j het Zijpe hebben doorwaad,
tussen het eiland St.-Philips-
land en het Zuideinde van de
'polder Bruinisse op Duiveland.
Zij werden in galeien en
'schuiten van St.-Annaland naar
St.-Philipsland overgebracht en
de groot-commandeur Don
Louis de Requesens wees de
manschappen aan, die hij voor
doorwading geschikt achtte.
Zij marcheerden twee of drie
in gelid over de rug van êen
zandbank tussen de 26 Hol-
llandse en Zeeuwse oorlogssche-
j pen door, die onder bevel van
de gouverneur van Middelburg
I Karei Boisot, het doorwaden
niet konden beletten, omdat het
wegens de lage waterstand niet
mogelijk was de plaats van de
overtocht te bereiken.
Hoewel verschillende der
I Spanjaarden verdronken en de
achterhoede door het opkomend
getij verplicht waren naar St.-
Phiiipsland- terug te keren, be
reikte de bende met haar aan
voerder het schor, dat voor de
dijk van Bruinisse nabij Harde-
mee aanwezig was.
De dijk werd bestormd en
vaste voet op Duiveland ver
kregen.
Zeegevecht op het Slaak.
Het grote vaarwater tussen
het Keeten en het Krammer
liep toen tussen St.-Philipsland
en Tholen en verder door het
Slaak van Meerlo.
Op dat Slaak had dan ook
12 September 1631 een zee
gevecht plaats tossen de Spaan
se en Nederlandse vloten, waar
bij ruim 4600 Spanjaarden ge
vangen genomen werden.
Tussen de zich aan de West
zijde van St.-Philipsland bevin
dende zandplaat en de zeedijk
van Bruinisse lag het nieuwe
Zijpe, waarvan het Zuidelijk ge
deelte na het jaar 1671, toen
daar een kaag gezonken was,
waarvan de mast lang werd ge
zien, het Mastgat genoemd
werd.
Het nieuwe Zijpe was echter
omstreeks 1700 evenmin een
diep vaarwater, want een zekere
Jacob van Thein had dikwijls
het verhaal gedaan, dat zijn
moeder omstreeks 1700 van de
Stoofpolder tot op de schorren
van Rumoirt, te voet het toen
malige vaarwater is doorgegaan,
terzelfder plaatse waar in 1760
bij laag water ongeveer 12 M.
water stond en waar nu me^r
dang 30 M. gepield worda. (On
geveer op de plaats waar nu
de peilschaal van de Rijkswater
staat is gebouwd).
Andere kreken werden
minder diep.
Naarmate het nieuwe Zijpe
in diepte toenam, verontdiepte
het Slaak en de verdere kreken
i die tussen het Krammer en het
I Keeten gelegen waren. Om
streeks 1700 en tussen genoemd
Ijaar en 1750 werd de Roompot
aanzienlijk ruimer, zowel het
Noorderstrand van Walcheren
'als de Zuidwestpunt van Schou
wen bij Westen Schouwen en
uBrghsluis namen af, zowel
hier als op Noord-Beveland
gingen verschillende polders
verloren.
Langzamerhand verdwenen
de slikken en schorren, die om-
streeks 1700 langs de Zuidwést-
kust van Duiveland aanwezig
i waren en het Keeten werd een
(goed bevaarbaar water.
Ook het meerdere vloedwater,
dat na de toedamming van de
Hals tusgen Goeree en Over-
fiakkee in 1751 op Greveiingen
en Krammer werd gestuwd,
deed het bijne om het Zijpe te
verwijden en te verdiepen.
Polder Bruinisse oala-
miteus verklaard.
Reeds in 1756 werd Brui
nisse, waarlangs het nieuwe
Zijpe stroomde, tot een cala-
miteuze polder verklaard.
Veel werd gedaan om de be
dreigde zeedijken' van Bruinisse
van de dreigende stroomschu-
ringen te ontlasten.
De Blinde Dam in het Mast-
gast werd in 1768 gelegd, meer
dere blinde dammen werden
ontworpen, ook op de tegen
overliggende plaat en schorren
van Rumoirt werden dammen
gelegd, waarvan later bleek, dat
zij het kwaad hadden vergerd
in plaats van gekeerd.
Ook werd veel nagelaten, dat
noodzakelijk had moeten ge
beuren.
Reeds een jaar nadat de
Blinde Dam gelegd was, werd
zij ernstig beschadigd en ver-
dweeft een stuk in de diepte.
Oever en dijkvallen komen na
die tijd bijna ieder jaar voor.
In 1785. 1786, 1789', 1790 en
1803 hadden dijkdoorbraken
plaats. De gemaakte inlaag
inundeerde enige hofsteden, ge
bouwen en batterij der z.g. Ad
miraliteit liggen thans op de
bodem van het Zijpe.
o
Bij werkzaamheden op het
dale van de boerderij van de
landbouwer A. de Jonge te Kloe-
tinge kwam de timmerman J.
v. d. Plasse te vallen. Hij werd
met een gebroken dijbeen en in
wendige kneuzingen in het zie
kenhuis in Goes opgenomen.
vum
Beneden de maat.
„In de Waagschaal", het blad
waarvan prof. Miskotte de
hoofdredacteur is, meent zich
verdienstelijk te maken, door
de spot te drijven met de Chr.
Vrouwenorganisaties die wei
gerden aan de tentoonstelling
„De Vroute" mee te werken,
Op deze wijze:
Gelijk hebben ze.
Men is rots of men is het
niet.
De vrouwelijke Christelijke
rotsen zagen hun lotsstrijd ten
slotte met de overwinning be
kroond."
„En dus zal de tentoonstelling
de hele Zondag gesloten zijn,.
Zo ziet men, wat in de bran
ding van het wereldleven aan
christelijkheid gewonnen kan
worden, als er maar rotsen zijn."
Vermoedelijk hebben we hier
te doen met een proeve van
doorbraak"-geestigliejd.
Een proeve die beneden de
maat is gebleven.
Het is een geestigheid die de
Chr. Vrouwenbonden niet deert
en die als te licht bevonden „In
de Wraagschaal niet siert.
„Hotstreamguard".
De staking van liet eleetri-
citoits- en verwarmingsperso-
neel in Buckinghampalace
duurt nog steeds voort. De
„Grenadier Guards", die het
stoken van de verwarmings
ketels hebben overgenomen,
heeft men de benaming ge
geven „hotstreamguards".
M.T.S.-ers- manifesteren
tegen de gebeurtenissen
in Tsjecho-Slowakije.
Studenten van do Middelbaar
Technische Hogescholen in ons
land hebben zich in een manifest
Tot de Nederlandse regering ge
richt teneinde hun afkeuring uit
te spreken over de gebeurtenissen
in Tsjecho-Slou akije. In dit mani
fest wordt o.m. gezegd:
- „De houding van de Nederland
se studenten, die hun' adheasie
hebben betuigd met het verzet van
hun Tsjechische collega's en die
bovendien ten strijde zijn getrok
ken tegen de communistische In
vloeden in ons eigen land, verdient
niet alleen onze grote bewonde
ring en waardering, maar boven
dien en vooral onze navolging.
Wij M.T.S.-ers vormen een groot
en voornaam deel van de stude
renden in NederlaricT. Daarom is
het noodzakelijk dat alle M.T.S.-
ers doordrongen van het feit dat
aan een dergelijke communistische
penetratie in ons land paal en
perk moet worden gesteld, aller
eerst eensgezind een beroep doen,
tezamen met buitenlandse stude
renden, op de regeringen van de
West-Europese landen tot vor
ming van een blok hiertegen en
het scheppen van een gezonde eco
nomische verhouding die aan de
Russische praktijken het hoofd
kan bieden.
Wij kunneitfdaartoe, als toekom
stige schakel tussen de hoogste in
stanties in het bedrijfsleven en de
arbeiders, een zeer voornaam deel
bijdragen".
Feuilleton.
door H. KINGMANS.
43) -o-
Hy kwam in Hamburg op
een schip terecht en liet zich'
aanmonsteren. Het zeemansle-
ven viel hem bitter tegen. De
zonde moge verder tijdelijk ge
not verschaffen, op de duur
trek je toch aan het kortste
eind. Dat was hij gewaar ge
worden.
Innerlijk had zich bij hem een
proces voltrokken, waaraan hij
geen naam kon geven. Te mid
den van zijn hard lot, vol te
genslagen, herinnerde hij zich
de waarschuwingen en verma
ningen van zijn vader en moe
der. Hij werd, gegrepen, als hij
werd, tenslotte een getrouwe
copie van de verloren zoon: „Ik
zal opstaan en toe mijn vader
gaan en ik zal tot hem zeggen:
Vader, ik heb gezondigd tegen
de hemel en voor u". Hij gaf
zich met geheel zijn ziel aan
Jezus en hij was gered.
't Was zijn bedoeling geweest,
bij terugkeer in Duitsland af te
monsteren, naar huis te gaan en,
na bekomen vergeving voor zijn
wangedrag, in de zaak van zijn
vader te gaan werken.
Helaas I op de terugtocht werd
de grote Duitse bark dit ge
deelte van 't relaas wist Jochem
needs uit de verhalen van de
slaven in Cairo door Alge
rijnse zeerovers overvallen en
na een bitte* en bloedig gevecht
overmeesterd.
„En nu zit je hier", zegt Jo
chem. „Thuis kom je niet meer.
Praat me niet van een God van
liefde. Wat héb je er nu aan,
dat je Hem bent gaan dienen?"
„Vrede voor het hart, mak
ker", heeft Lemarque vrolijk
geantwoord. „Het aardse leven
gaat voorbij.Het is een scha
duw. Veel lijden kunnen we
hier ondergaan, maar eenmaal
komt de heerlijkheid. Het lot,
dat ons nu treft, heb ik ver
diend, want 'k heb alles ver
kondigd. Gelóóf me, het kost me
nog wel eens strijd, om te be
rusten, maar dan staat Jezus
aan mijn zijde en ondersteunt
mij. Vurig hoop ik, nog eens vrij
te worden en naar Hessen te
kunnen terugkeren. Wat zal ik
dan mijn vader en moeder een
vreugde doen beleven! Maar als
nat niet kan, als God het niet
wil, dan ontmoeten we elkaar
in de hemel".
Dit rotsvaste geloof, Jochem
begrijpt het niet. Hij veinst ook
de onverschillige. De werkelijk
heid is, dat hij van jalousie is
vervuld. Hij wil dat geloof ook
wel bezitten. Je hebt het dan
zo'n stuk gemakkelijker, meent
hij. Maar dan wordt hem toch
duidelijk: als je daarom geloof
wilt he'oben, dan heeft het geen
zin, dat is niet dan puur egoïs
me. Het moet zijn, zoals het je
thuis van jongsaf is ingeprent.
Je moet je zondestaat kennen
en beseffen, dat je alleen van
genade leven kunt.
Wat het eten betreft, hebben
zfj zich blij gemaakt met een
dode mus. Het blijkt, dat zij
slechts éénmaal per week rijst
en vlees ontvangen. Voor de
rest is elke maaltijd, als de
eerste avond: abrikozen, worte
len, oranjeappelen en citroenen,
door elkaar gestampt. Ze be
hoeven zich niet te wegen, om
te weten, dat zij in een week
ponden zijn afgevallen.
Na enkele nachten heeft de
natuur overwonnen: ondanks
het lawaai, dat de insecten ma
ken, slapen zij dan als marmot
ten. Het komt voor, dat zij
's morgens bloed op hun naakte
lichamen -zien, veroorzaakt door
de wondjes, die de beestjes heb
ben gevreten. Maarzij heb
ben er niets van bemerkt.
Een paar weken later bemerkt
Jochem, dat zij nog minder be
handeld worden dan de bees
ten. Eén van de slaven, een
Duitser is ziek. De man behoeft
het niet te vertellen, het is hem
aan te zien, al enkele dagen. Nu
kan hij niet meer. Maar er is
bij de betrokken opzichter geen
aasje medelijden. Integendeel:
hard als staal is de vent. On
barmhartig striemt de zweep
over het zieke lichaam, dat in
éénkrimpt van pijn en geen en
kele tegenstand vermag te bie
den. Tegen de avond, als de rust
komen gaat, loopt het bloed
met straaltjes van zijn boddy.
Er is nü gemor onder de slaven.
Zij zijn veel gewend, maar dit
loopt de spuigaten-uit. Een Duit
ser, die zich verwonderlijk vlug
het taaltje, dat zij dagelijks ho
ren, eigen heeft gemaakt, tracht
zich met de opzichter te ver-
Het -is niet alleen een leer. Het
ls een plan de campagne. Een
communist ls niet alleen een dra
ger van bepaalde opvattingen, hij
ls de met hart en ziel verknochte
ingewijde ln een wei-doordacht
middel om. deze door te voeren.
De ontleedkunde der ontevreden
heid en der revolutie is bestu
deerd in iedere phase en uit iedere
gezichtshoek en men heeft een
nauwkeurig omschreven, van een
wetenschappelijke geestdoordron-
gen 'systeem ontworpen om alle
bestaande instellingen omver te
werpen. Het geweld ls evenzeer
een deel van het communisme als
de leer zelf. Eerst worden de prin
cipes van het liberalisme en van
de democratie te hulp geroepen
om de organisatie op haar eerste
schreden te beschermen. Vrijheid
van het woord, het recht van
openbare mening, Iedere vorm van
wettige politieke actie en consti
tutioneel vastgelegde rechten wor
den rondgebazuind en geëist. Aan
sluiting wordt gezocht bij iedere,
populaire links georiënteerde be
weging. Het scheppen van een
mild Bberaal of socialistisch re
giem tijdens de een of andere mijl
paal. Maar nauwelijks is dit ge
vestigd of het wordt omverge
worpen. Smarten en leed, die
voortkomen uit verwarring, moe-
staan: hij zal dubbel zo hard
tiekken, al moest hij er bij neer
vallen, maar laat men dan zijn
lotgenoot, die aan hem gekluis
terd is, los maken en in zijn
hut leggen, om beter té worden.
Wat hebben ze tenslotte aan een
dooie slaaf!
Ach, wat weet de man er van:
om een dooie slaaf bekommert
zich de Turk ook al niet. Voor
hém een ander. Tenslotte heeft
hij goedkope en goede werk
krachten aan hen. De opzichter,
die de Duitser begrijpt, al
spreekt die zeer gebroken zijn
taal, schaterlacht. Wat een mop,
v/at een mop! Welja, ze zullen
die zieke vent als die ziek is,
want die blanken kunnen ge
ducht simuleren, hij weet er al
les van in zijn lange loopbaan
als een schoothondje behande
len en( in zijn hut leggen! Wou-
ie sonis* ook nog een medicijn
meester er bij halen?. Ha, ha,
haEnde zweep striemt
weer. Voor half dood ligt de
Duitser 's avonds in zijn hut en
hij walgt van het eten, dat hem
voorgezet wordt.... Maar de
volgende morgen moet hij weer
vóór de ploeg. 1
(Wordt vervolgd.)
ten worden geëxploiteerd. Botsin
gen, zo mogelijk gepaard met'
bloedvergieten, worden op touw
gezet tussen de agenten van de
nieuwe regering en de werkende
massa. Er moeten martelaren ge
kweekt worden. Een verontschul
digende houding by de regeerders
moet zo gunstig mogelijk worden
uitgebuit. Pacifistische propagan
da moet dienen tot het maskeren
van een haat, zoals er nimmer on
der de mensen heeft geleefd. Geen
vertrouwen mag er worden ge
steld ln nlet-communisten. Iedere
daad van goede wil, van verdraag
zaamheid, van verzoening, van ge
nade of grootmoedigheid, betoond
door regeringen of staatslieden,
moet worden benut tot hun eigen
ondergang. Dan moet, wanneer de
tijd rijp ls en het ogenblik ge
schikt, Iedere vorm van vernieti
gend geweld, zowel ln de gedaante
van massa-revolutie als van sluip
moord, zonder beperking of wroe
ging worden toegepast. Het bol
werk zal worden bestormd onder
de banieren van vrijheid en demo
cratie: en zodra het machtsappa
raat ln handen is van de kamera
den, moet alle oppositie, iedere te
gengestelde mening worden ge
smoord. Democratie is slechts een
werktuig, dat echter later wordt
vernietigd: vrijheid is slechts een
sentimentele dwaasheid de redelij
ke denker onwaardig. De absolute
heerschappij van een zelf-gekozen
priesterschap ln overeenstemming
met de dogma's, die het van bui
ten heeft geleerd, wordt de mens
heid zonder enige beperking voor
altijd opgelegd. Dit alles, uiteen
gezet in prozaïsche handhoeken en
met bloed geschreven in de ge
schiedenis van verschillende mach
tige landen, is dc leer en het doel
van het communisme. Wie ge
waarschuwd ls, kan zich in acht
nemen!
(„Grote Tijdgenoten". Vertaling
ontleend aan „Politela". (Ultg.
Elsevier).
Melkrantsoenen voor
volwassenen van 4
op 5 lifer.
De ruimere melkproductie
maakt het mogelijk het 14-
daagse melkrantsoen voor
volwassenen, houders van A-
kaarten, van 4 liter op 5 liter
te brengen en wel met ingang
van 24 April a.s.
Het ministerie van Land
bouw, Visserij en Voedsel
voorziening voegt aan deze
mededeling toe, dat, zoals ook
uit de onderhavige maatregel
blijkt, het voorshands niet in
de bedoeling ligt de melk-
industrie op te heffen.
In de Woensdag gehouden ver
gadering van de afd. Haamstede-
Burgli van de N.C.L.B. werden.de
heren J. Frederlks en P. Slager
tot bestuurslid gekozen.
(Ingez. Med.)
XXXII.
Dc dom van Veere. (I.)
De simpele vermelding: „1348, de kerk van Veere wordt een
zelfstandige parochiekerk", is aanleiding voor me om over de
kerk van Veere enkele artikeltjes te schrijven, omdat deze ge
beurtenis jnist 600 jaar" geleden plaats vond.
De oudste kerk uit deze omge
ving ls echter niet die van Veere,
maar de kerk van Zandijk. Een
eeuw vóór bovengenoemd jaar
stond hier reeds een kerk met een
toren, voorzien van klokken om
de gelovigen öp te roepen hun
godsdienstplichten waar te ne
men.
Processies en plechtige omme
gangen werden gehouden, behalve
door de bewoners van Zajidijk ook
bijgewoond door de Veerenaars en
de schaarse bevolking van de pol
der van Onze Lieve Vrouwe (het
tegenwoordige Vrouwenpolder).
Toen echter Campveer, de oude
naam van Veere, grotér werd, ge
voelde men de behoefte ln de
plaats zelf een bedehuis te hebben,
en men stichtte hier een kapel
aan de kade op de hoek van het
straatje, dat nog altijd de Kapel
straat heet. Deze kapel bestaat
echter "al in geen 4 eeuwen meer.
Paus Clemens VI te Avignon
geeft nu vergunning om een eigen
kerk te stichten, een dochterkerk
dus van het godshuis op Zandijk,
dat we dan ook de moederkerk
van Veere kunnen noemen. Deze
kerk nu werd gebouwd in 1348.
De bekende kroniekschrijver Rey-
gersbergh noemt als jaar 1332,
maar vermoedelijk is men in dit
jaar met de bouw begonnen, ter
wijl de voltooiing plaat* had in
1348,
Let wel: dit ls niet het tegen
woordige grote gevaarte, maar
het vorstelijk gedeelte, dat thans
nog herbouwd en gemoderni
seerd door de Ned. Hervormde
gemeente voor de dienst gebruikt
wordt.
Veere breidde zich gestadig uit
en nam steeds in bloei toe, dank
zij de veilige rede en de grote
handel en visserij.
Toen besloot men westelijk te
gen het oude kerkje een grote
nieuwe kerk te bouwen, de tegen
woordige kathedraal, gewijd aan
Onze Lieve Vrouwe.
Bijna 100 jaar later (1435) was
men met de bouw zover gevor
derd, dat de oude kerlt kon ver
laten worden en de nieuwe ln ge
bruik kon worden genomen, die 2
jaar later door de bisschop van
Utrecht gewijd werd. De muur
tussen beide kerken werd wegge
broken en de oude parochiekerk
werd gebruikt als priesterkoor.
Nu moet u niet denken, dat de
ze grote kerk reeds voltooid was.
Net als aan de tempel te Jeru
zalem in Jezus' dagen werd aan
deze kerk nog jaren lang ge
bouwd, o.a, onder leiding van het
bekende bouwmeesters-geslacht
Kelderman. Met de „steenhouwer
uit Mecheien"jr Anthoni Kelder
man wordt een verdrag gemaakt,
waarbij hij dienst zou doen ais op
zichter tegen een daggeld van 2
schellingen, een jaarlijks tracte-
ment van 2.10,— Vlaams, onge
veer f 15.in onze tegenwoordige
munt (1479). In het begin der vol
gende eeuw wordt eenzelfde con
tract gesloten 'met diens zoon
Rombout Kelderman, die zijn va
der als opzichter opvolgt.
De bedoeling was van de kerk
een kruiskerk te maken, zoals dat
bij de meeste Roomse kerken het
geval is, maar dit doel ls niet ge
heel bereikt, waarschijnlijk wel
door gebrek aan de nodige midde
len. Evenmin ls de toren voltooid,
nu ls het stompe gevaarte 40 ra.
hoog, maar de bedoeling was een
toren te bouwen, die drie maal zo
hoog was. U kent misschien wel
het verhaaltje dat echter ook
bij de bouw van andere torens ver
teld wordt van de schepen, die
met bouwmaterialen onderweg
waren, maar door de storm ver
gingen; het geld was juist op om
een nieuwe voorraad in te kopen
en daardoor kon de toren niet
worden afgebouwd. L. v, W,
Wervelstorm bij
Cheribon.
Een wervelstorm heeft deze
week grote schade, aangericht
in het regentschap Cheribon.
Door de hevige windvlagen die
ongeveer een uur aanhielden,
werd een persoon gedood en
enkele anderen gewond. 240
huizen werden vernield en 52
andere huizen liepen lichte
I schade op. Ruim 1600 personen
werden dakloos.
Van bestuurszijde is aan de
getroffen bevolking rijst uitge
deeld.
Prinses Juliana naar
Zwitserland vertrokken-
Zaterdagochtend is Prinses
Juliana met de twee jongste
prinsesjes van vliegveld Soest-
djjk per vliegtuig naar Zwit
serland vertrokken.
