Waar onze driekleur wappert in de passaatwind.
De Goese Ziekenhuiskwestie.
VAN NELLE
Olie bracht welvaart in Curasao en Aruba.
Ir M. de Vink sprak o»er Walcheren.
Uitkering
demoMlisatie-toeiagen.
Zeeuwsch Dagblad
TWEEDE BLAD
Zaterdag 6 Maart 1948
Schorsing der Ronde-tafel-;Staking uit liefde
conferentie tot October,
Begroting van Landbouw.
De
„verworpenen
connetjes met elkaar staan te
Naar uit Den Haag gemeld wordt,
fs het waarschijnlijk, dat op een
babbelen. Vaak ook zet de fa- j openbare vergadering, die de vol-
milie de stoelen gewoon op straatgende week door de ronde-tafel
om er gezellig bij te gaan zitten.1 conferentie Nederland-Suriname-
Het leven in deze buurten is een-j Curasao gehouden zal worden, be-
voudig en gemoedelijk. Talrijk j sloten wordt, de conferentie te
zijn de aardige straattafereeltjes schorsen en pas in October a.s.
die men zietginds speelt een voort te zetten.
jongeman een weemoedig liedje Dit zou op een der Nederlandse
op zijn guitaar, terwijl drie kin- J Antillen of te Paramaribo, de
deren met leuke zwarte kroes-hoofdstad van Suriname plaats
kopjes aandachtig luisteren; een vinden.
eindje verder hebben twee klei- j In de sectie-vergaderingen, die
ne jongens hooglopende ruzie om de vorige en deze week gehouden
een paar knikkers en de derde zijn ls van grote eenstemmigheid
probeert de herrie te sussen. En over verschillende punten geble-
zo kabbelt het leven in deze ken. De resultaten zullen worden
j buurten rustig voort. I neergelegd tn resoluties, die even-
Ergens in de haven loeit hees I eens ln de komende openbare ver-
de sirene van een vertrekkende gaderlng zullen Worden behan-
1 olietanker. Morgen of overmor- deld_
gen komt het schip weer terug Het schijnt ln (Je bedoeling te
met nieuwe olie van de overkant. liggen, dat de conferentie enige
De machtige Installaties op Isla gedelegeerden aanwijst, die, teza-
Petro Sevhenko, een Balt,
die te Chatelineau in een Bel
gische mijn werkt, ging een
week geleden plotseling ln hon
gerstaking. Eerst bleek het
niet mogelijk achter de reden
te komen van deze zonderlinge
maatregel. Eindelijk kwam het
hoge woord er uit. De autori
teiten hadden hem geweigerd
zijn verloofde ln Duitsland te
mogen bezoeken, die daar ln
een kamp voor verplaatste per
sonen vertoeft. Zes dagen lieeft
het geduurd voor het er uit
kwam wat hem dwars zat. Nu
mag hij; al is het dan ook iet
wat magerder, zijn liefste wens
gaan vervullen.
Asiento werken dag en nacht,
want de wereld schreeuwt om
petroleum, gasoline en stookolie.
men met enige staatsrecht-hoogle
raren en ln nauwe samenwerking
met de grondwetsherzieningscom-
Do stembus.
Al is de juiste tijd uog niet
bekend, toch staat het wel vast,
i dat over niet te lange tijd de
kiezers naar de stembus geroe
pen zullen wordenl
j Wanneer we denken aan, wat
zich op dit ogenblik in verschil-
lende landen van Europa af
speelt, dan gevoelen we eerst
techt welk een uitzonderlijk
voorrecht het is, dat wij nog in
vrijheid mogen kiezen.
Maar tegelijkertijd gevoelen
j we dan ook meer dan ooit onze
grote verantwoordelijkheid.
We kunnen door het uitbren-
I gen van onze stem meehelpen
een dam op te werpen tegen het
cok hier opdringende commu
nisme. Maar omgekeerd kunnen
WILLEMSTAD. Snel en donker Is de
tropenavond gevallen". Duizenden sterren flon
keren vriendelijk hoog aan de heldere hemelkoepel.
Langzaam maar zeker ploegt de Venezulaanse olie
tanker door het donkere water van de Caraïbische
Zee. Het boegwater ruist eentonig. Aan de horizon
twinkelen honderden lichtjes - Willemstad.
„Halve kracht vooruit", rinkelt de scheepstele*
graaf en langzaam glijdt de tanker St. Annabaai
binnen, een nauwe doorgang, die Willemstad in
twee delen verdeelt en even verder uitmondt in een
breed water - Schottegat. Voor iedere vreemdeling
moet het bij avond binnenvaren van Willemstad
ongetwijfeld een indrukwekkend schouwspel zijn.
Aan stuurboordzijde branden de lichten van het
oude stadsgedeelte, Poenda. Otrabanda ligt aan
bakboordzijde en recht vooruit, in al zijn lichtende
glorie, het schiereiland Isla Asiento met de raffina
derijen van de C.P.I.M.
Isla Asiento. deels verloren totdatTn 1916
Ruim dertig jaar geleden was Curagaose Petroleum Indu-
Isla Asiento, het schiereiland in strie Maatschappij (C.P.I.M.)
Schottegat, recht tegenover de wcrd opgericht met het doel de
ingang van St. Annabaai, een j ruwe olie afkomstig van het Ma-
dorre vlakte. Thans is deze ver-racaibo-meer in Venezuela te
latenheid, dank zij het „vloei-raffineren, 't Maracaibo-meer,
Een der mooie brede straten in
het oliecentrum Willemstad.
De kiosk op de voorgrond heeft
opschriften in drie talen.
En boven dit alles wappert fier j missie, plannen zullen ontwerpen
in de passaatwind de Nederland- voor het nieuwe statuut voor het
se driekleur. L. H. Koninkrijk der Nederlanden.
echter ook hier zijn gevolgen
doen voelen en de prijzen zijn
sterk gestegen. Maar nog steeds
zijn verschillende artikelen, zoals
Arrow shirts en vulpennen er
goedkoper dan. in het land van t_f
herkomst en in de „Oriental leningen waaraan wi, het volgen-
Stores" vindt men nog steeds cu-
riositeiten, waarnaar men elders
„De Stem" antwoordt ds Boerlijst.
Vele boerenzoons willen
naar Amerika.
Aan de memorie van antwoord j V)e> door positief of negatief een
aan de Eerste Kamer betreffen- verder afglijden in linkse rich-
ting te bevorderen, mee oorzaak
zijn, dat de veerkracht en de
weerkracht wordt ondermijnd.
Het uitbrengen van onze stem
is altijd een ernstige zaak
Maar straks toch wel in zeer
bijzondere zin.
Make God ons getrouw om in
*deze arbeid Hem te dienen, met
blijdschap.
de de begroting van Landbouw
is het volgende ontleend:
Met voldoening heeft de minis
ter kennfs genomen van de waar
dering, die bestaat voor hetgeen
de regering doet tot steun van
land- en tuinbouw.
Hoewel de minister van oor
deel is, dat de beide Kamers der
Staten-Generaal de plaats zijn,
waar het landbouwbeleid der re
gering behoort te worden bespro
ken, meent hy toc^i, dat het geen
bezwaar kan ontmoeten, indien
tevergeefs zoekt. i of pauweis" ln het Schild over
Niets is gezelliger dan om een P™ MnrW^r, »»„-
Bij het ook ln ons blad opgeno- zelf een ziekenhuis met eigen
men 'schrijven van Ds Boerlijst sfeer In te richten. Wat wij 'zelf
maakt „De Stem" enkele kantte-deden, zullen we een ander niet Kamers rttt beleid
kwalijk nemen. Wat een klein '"J «"Uten de Kamers dft beleid
groepje kan, vermag toch zeker voor de d,rect betrokkenen toe
een grote groep. Vol verdraag
zaamheid zullen we zo'n ontwik
keling gadeslaan en zij kunnen re
kenen op dezelfde waardering, die
Wij laakten het en doen dit nog,
dat ds Boerlijst een stukje van
de nooddoop aan kinderen aan-
uur of twaalf, wanneer de zon m - aanval op de kath. wij schonken aan de gereformeer
de straten gloeit een glaasje coca flekePnhulzeniJ dle tendentieus werd den te Vlissingen»), die ook hun
bare goud" geworden tot een gi
gantisch complex van gebouwen,
droogdokken en olietanks. En het
strekt ons tot eer, dat dit mach
tige bedrijf, de grootste raffina
derij ter wereld voor een groot
deel het werk is geweest van Ne
derlandse ingenieurs, technici en
ambachtslieden. Nooit staat het
een der rijkste olievelden ter we
reld is namelijk zeer moeilijk te
bereiken voor diepgeladen sche
pen, terwijl men op Curacao be
schikte over de diepe en tevens
beschutte haven van Willemstad.
De winkelstraat van de West.
Willemstad is een vriendelijk
cola te drinken in een der vele
café-tjes. Of 's morgens vroeg
een bezoek te brengen aan de
vruchtenmarkt waar allerlei
vreemde kleurige vruchten te
koop liggen en immer een intens
weeë lucht hangt.
In de straten en winkels ont
moet men de meest uiteenlopen
de typen: Curagaoenaars, Neder
landers, Spanjaarden, Engelsen,
Negers, Brits-Indiërs en Chine
zen en juist dit conglomeraat van
verschillende rassen geeft aan
Willemstad een eigen cachet.
De bevolking, die ruim 71.000
zielen telt is van nature vrien
delijk, behulpzaam en zeer gast
vrij. Zo werd ik op een goede dag
door een oude man, die in een
door in dat verband van „roomseeigen Bethesda bouwden, dat
doop" te spreken, hoewel hij als naast het St. Joseph ziekenhuis
theoloog zeker kan weten, dat een 1 J"4
„roomse doop" niet bestaat,
gedijt, zonder dat er van strijd
sprake ls.
evenmin als een „roomse zalig
heid", of een „roomse" hemel.
In strijd met de waarheid was
ook zijn zinspeling op de dreigen
de sluiting van het Gasthuis, zo
dat „we alleen maar weer in een
Rooms ziekenhuis kunnen worden
verpleegd. Er ls n.l. alleen sprake
van dat het Goese gemeente-be
stuur bezwaar heeft tegen de stij
gende tekorten van deze seml-ge-
meentelijke Instelling, omdat on
geveer 70 der patiënten uit de
buitengemeenten komt. In het on
gunstigste geval zouden dus alleen
de patiënten uit de buitengemeen-
café-tje aan mijn tafeltje kwam worden geweerd doch alleen
zitten, een half uur na onze ken- en hler komt het op aan wan-
nismaking meegenomen naar zijn neer deze nlet de werkelijke kost
huis ergens in de koenoekoe. Het prya van hlm verpleging zouden
was een van de nog weinig over- pHdragen.
gebleven plantagehuizen, een bol
werk uit het grijs verleden, toen
op Curagao nog uitgestrekte
plaatsje, dat veel weg heeft van plantages voorkwamen,
werk hier stil en immer hangt een oud-Hollands stadje. Men
boven dit complex een blauwe
rookpluim, die door de eeuwig
waaiende passaat naar het Zuid-
Westen wijst.
De olie heeft echter niet alleen
welvaart gebracht op Curagao
maar ook op Aruba, waar een
dochtermaatschappij van de
Standardoil haar raffinaderijen
heeft. Hoe belangrijk deze raffi
naderijen op beide eilanden zijn,
blijkt wel uit het feit, dat drie
vijfde van de olie, die door de
geallieerden werd gebruikt af
komstig was van de Kleine An
tillen.
Op Isla Asiento ligt ook het
villa-dorp der C.P.I.M. Men ziet
er prachtige witte huizen, maar
ook de uit petroleumblikken op
getrokken woninkjes der koelies.
Gelukkig wordt er van Regerings
wege veel gedaan voor verbete
ring van de volkshuisvesting. Aan",
de hygiënische toestanden hoeft
de overheid gelukkig niet al te
veel aandacht te besteden, want
de bevolking van de West is van
hoeft er niet lang te zoeken naar
een plekje stadsschoon. Door de
olieindustrie en de scheepvaart
heeft zich hier een levendig win-
i kelbedrijf ontwikkeld. En terecht
noemt men, Willemstad weieens
de winkelstraat van de West. In
de vele kleurige winkels met hun
schreeuwende opschriften kan
men van alles krijgen: Chinees
ivoor, costuums (zonder punten),
Schotse whiskey, fototoestellen,
prachtige stofjes, horloges en
tientallen andere artikelen. Voor
iemand, die komt uit het ver
armde Nederland is het een waar
koopjesparadijs! 'Vooral in de
smalle Herenstraat, die veel doet
denken aan de Kalverstraat in
onze Amstelstad. De oorlog heeft
Poenda.
Poenda is het oudste gedeelte
van Willemstad. Bij avond is het
er donker en geheimzinnig. Toch
heeft het zijn bekoring om te
dwalen door de smalle, donkere
straten waar het volk in de deur-
Voor hét geval, dat bij onver
mogen, de gemeente weigerachtig
blijft bjj te passen, kan dan toch
nog de kerkelijke gemeente bij
springen.
Het „gevaar" dat Iemand tegen
zijn zin naar een kath. ziekenhuis
zou worden gestuurd, ls werkelijk
niet groot.
Mocht het toch ontstaan, welnu
dan staat het ds Boerlijst en zijn
De Duitse herstel
betalingen.
Het intergeallieerde bureau
voor de herstelbetalingen heeft
een rapport gepubliceerd, waarin
nature kraakzindelijk. Typerendhet zegt, dat de Duitse herstel-
is de netheid die men zelfs ln
de eenvoudigste en armoedigste
v inkjes aantreft.
Gunstige ligging.
De zeer drukke scheepvaart
van handels-, toeristen- en olie
schepen heeft Willemstad tot 'n
wereldhaven van grote betekenis
gemaakt. Gelegen tussen Noord
en Zuid-Amerika vormt Curagao
het kruispunt van zeevaartrou
tes van Noord naar Zuid, van
Oost naar West en omgekeerd.
Hierdoor maakte het eiland reeds
eerder een periode van bloei mee
en wel in de laatste helft van de
18e eeuw. In later jaren heeft
het zijn belangrijkheid groten
betalingen een rijke bijdrage kun
nen zijn voor herstel van het
opening of.geleund over de bal- geestverwanten volkomen vrij om
In de ledenvergadering van het Ned. Instituut voor Volkshuis
vesting en Stedebouw, Donderdag te Utrecht gehouden, hield Ir M.
de Vink, directeur van de Planografische Dienst ln Zeeland, een
causerie over het reconstructieplan voor Walcheren.
Aan zijn mededelingen is het
volgende ontleend:
Bij de uitwerking der plannen
om de door inundatie en directe
oorlogsschade zwaar gehavende
Industrie, n.l. te Vllsstngen, op de
been te helpen, vormt het aan
trekken van arbeidskrachten een
voorname factor. Doordat uitbrel-
economische leven in de gealli- merende omstandigheden gebouw
eerde landen. Het is echter niet d« aantaJ woningen op het pro-
mogelijk, de enorme oorlogsver
liezen in de geallieerde landen
goed te maken.
Over Nederland wordt in
worden benut voor de scheeps-
wérven van „De Schelde", voor
welk bedrijf een uitbreiding van
het aantal arbeiders tot 6000
wordt voorzien.
Wat de landbouw betreft is op
Walcheren de grond het voor
naamste bedrijfskapitaal van de
boer. Op het eiland zijn 1320 land-
ding van de bevolking zeer wense- bouwbedrijven. Het grootste per-
lijk moet worden geacht, is het centage daarvan bestaat uit kleine
jammer, dat voor 1948 slechts 50bedrijven. Zeer vele hiervan leve-
van het in 1947 onder belem-1 ren geen bestaan op, zoals de be
drijf sultkomsten aangeven.
Van de Noord-Oostpolder
gramma staan,
Het vliegveld bij Souburg is vol
komen vernietigd. Mede ln ver
band met de uitbreidingsplannen
het rapport gezeed dat iedere van vlissinSen heeft d« Snelcom-
macMr.e, die fk hersteLtahng
•wordt geleverd, tot gevdlg had* de E"klasse aanbevolen voor de
dat er twee arbeiders werk kre
gen. Een groep van ongeveer 320
machines, welke over de ver-
Zuidoosthoek van Walcheren.
Plannen om het vliegveld bui-
r ten Walcheren te projecteren,
schillende Nederlandse fabrieken j welko wellicht de voorkeur zou-
Feuilleton.
door H. KINGMANS.
>1
verdeeld zullen worden, zullen
tot resultaat hebben, dat de pro
ductie dit jaar naar schatting
met f4 millioen zal toenemen.
den verdienen, eisen een uitvoe
ringstijd van tien tot twintig jaar.
Een groot deel van het nieuwe
industrieterrein te Vlissingen zal
roerd. En mejoffer Galliard in
formeert, hoe Persij op de hoog
te is en wat hjj dan weet. 't Is
Maar Persij rafelt het betoog
uiteen, onbarmhartig. Boven
dien: verreweg de meesten gaan
niet accoord met de zienswijze slecht naar de zin van Galliard.
van Capitein, dat de blanken Hij is ook wel op de hoogte,
eigenlijk ook onder de slavernij maar zulke dingen bepraat je
Dan komt deze geheel los. Hoe moeten vallen. Dat gaat te ver. niet met vrouwen,
kan een Christen die nu dulden? - Zwarten, 't is iets anders. Maar I Evenwel, Persij schijnt er an-
't Is hem een volslagen raadsel, r blanken.ders over te denken. Want hij is
30)
Dus hij is het met de beschou
wingen van dominé Capitein
niet eens? vraagt mejoffer Gal
liard.
Zij doelt op een werkje van de
Capitein, die dominé is in Brazi- j beeld Gods. Er mag geen onder-
lië, op het kasteel Del Mina. Als 1 scheld worden gemaakt,
het chapiter van de slavenhan- U wilt de blanken toch niet
mejoffer
En hier schuilt nu de krachtonmiddellijk bereid,
van Persij. Als slavernij onder Galliard in te lichten. p
blanken te veroordelen is, dan1 Zij weet natuurlijk wel, dat dewaar de slavenhalers een vreecf-
óók onder zwarten. Want beiden slaven in Afrika gehaald wor- zaam dorp omsingelen en de in-
zijn mensen, ^geschapen naar het den, om vervolgens te worden woners gevangen nemen. Die
gevoerd naar Brazilië en de -marktwaarde hebben worden
West. Gaan die mensen soms aan een gevorkten stok twee en
- - - - vrijwillig mee? Vanzelf niet. Dat twee aan elkaar gekoppeld. De
aex ter sprake komt, is men er op één lijn stellen met de zwar- xs te gek om los te lopen. Nie- rest der bevolking, voorzover
als de kippen bij, dit geschrift ten?" ~-™—-»
als bewijsstuk aan te halen.
Daarin wordt toch maar duide
lijk voed recht, van Christe
lijk -unt bezien, aange
toond. boekje ls lieel veel
verkocht en bestudeerd. En de
voorstanders der slavernij ko
men er mee aandragen. Capitein
gaat heel ver. Hij. acht niet al
leen de slavernij en slavenhan
del onder de zwarten oirbaar,
maar zou er ook geen kwaad in
zien, die onder de blanken weer
in te voeren. Dat zou de maat
schappij van heel wat leeglopers
verlossen! Aan de hand van bij
belteksten verdedigt Capitein de
slavernij. H(j spreekt naar het
hart van de Bewindhebbers der
West-Indische Compagnie en de
slavenhalers gnuiven, als zij
over het geschrift spreken. Een
dominé, die hun doen goedkeurt
en warm verdedigt! Wat kun
je meer verlangen?!
it_-11vraagt Galliard, min of mand gelooft dat ook. Maar wel nog niet gedood in het gevecht,
meer verontwaardigd. i vindt algemeen geloof, dat de wordt afgemaakt en het dorp
Ik spreek niet van hun ont-meeste slaven krijgsgevangenen verbrand. Je moet niet vragen,
heeveel slachtoffers dat kost!
Zo komen verschillende dor-
wikkeling en meer van die aard. j zijn, die door de overwinnaar
Natuurlijk is er verschil. Hoe- worden verkócht. Och kom! Zijn
wel, als de zwarten behoorlijk vrouwen en kinderen dan ook inpen aan de beurt. Als de sla-
ontwikkeld worden, zij heel wat de oorlog? Neen? Nu, dan beho- j venhalers naar hun mening vol-
kunnen presteren. Neem bij- j ren zij toch niet tot de krijgsge- doende lui gevangen hebben, zo-
voorbeeld die dominé Capitein.1 vangenen? Intussen worden zij wel mannén als vrouwen, keren
Al ben ik het niet eens met zijn wel verhandeld erf vervoerdj zjj terug naar de kust. Onder
verdediging van de slavenhan- Zal Persij het eens vertellen, weg is het verlies aan mensen
del, gezegd moet, dat hij een hoe de werkelijkheid is? Een levens enorm. Het wordt ge-
ontwikkeld man is, die een van de voornaamste uitvoerha- schat op 40 tot 70 procent van
goede leerschool heeft doorlo- vens van slaven is Fida, aan de het aantal! Afgemarteld wor
pen. Met negers is dus wel iets
te bereiken. Maar daaróver gaat
het niet. Het zyn mensen van ge
lijke bewegingen als wij, de
kust van Afrika. Ais de kooplui,
die slaven willen hebben, daar
komen, moeten zij zich eerst iiv
verbinding stellen met de ko-
blanken. Zij hebben recht opning en zijn groten. Tegen goe-
eenzelfde behandeling. Intussen! deren ter waarde van een dui-
worden de zwarten beestachtig j zend Guineesche guldens wordt
behandeld. De meesten weten een vergunning gekregen. Dan
dat niet eens?' moeten eerst de slaven van de
De dames luisteren vol belang-vorst worden gekocht. Zijn er
stelling. Een dergelijk onder- niet genoeg, wat meestal het ge-
werp wordt niet vaak aange- val is, dan moeten" ze uit het
Is er ruimer standpunt moge
lijk?
Maar dan die wegggehaalde
„roomse patiënt" uit het Goese
Gasthuis
Het is Inderdaad voorgekomen
doch alleen op het uitdrukkelija
verzoek van de patiënt zelf en al
leen ln gevallen, dat hij of zij te
gen eigen verlangen naar het
Gasthuis was gebracht. „St. Jo
anna" treft daarvoor geen blaam,
wel degene, die ln sommige van
die gevallen, de patiënt gedwon
gen had naar het Gasthuis te
gaan.
Thans, terwijl we dit schrijven
'n bestuurslid van het Gasthuis
deelde het ons mede liggen er
zeven R.K. patiënten in het Gast
huis. Zij liggen er rustig en een
veldslag wordt er niet om gele
verd.
Is dit soms „roomse" onver
draagzaamheid? Zeker niet!
Maar we mogen dan ook eisen,
dat dezelfde verdraagzaamheid
ten aanzien van „St. Joanna"
wordt toegepast en van hen, die
de verpleging daar verkiezen bo
ven die in het Gasthuis.
Zo lang het Gasthuis bestaat,
hebben we dit buiten het finan
ciële beleid om, nooit becritiseerd,
wat ons het recht geeft te vragen,
dat men ook „St. Joanna" dat
nooit 'n cent uit de publieke kas
vroeg ln zijn waarde laat; een
waarde, die moeilijk hoog genoeg
te schatten is voor het gewest,
waarin het zijn zegen verspreide.
Dit is niet juist. Bethesda
gaan uit van een stichting, waar
in personen van verschillende ker
kelijke richtingen samenwerken.
Red. Z. D.).
Antwoord op gestelde
vragen.
Op de vraag van het Tweede
Kamerlid de heer Schoonenberg
betreffende het uitkeren van een
demobilisatietoelage aan alle
dienstplichtigen, heeft de minister
van Oorlog het volgende geant
woord:
Aan onderscheidene categorieën
van demobiliserende militairen,
die ln Nederland hebben gediend,
wordt een kledingstoelage of een
bonus toegekend, welke voor de
aankoop van burgerkleding kan
worden gebezigd, terwijl voor een
andere categorie een regeling ln
voorbereiding is.
Een kledingstoelage van f 200.
wordt o.m. reeds verstrekt aan
dienstplichtigen van de lichting
1940 en ouder, die voor 5 Mei 1945
vrijwillig bij een -legeronderdeel
z(jn' ingedeeld.
Een demoblllsatlebonus, be
staande uit maximaal 22 dagen
jaarwedde -f- 7 dagen verloftoe
lage, welke voor de aanschaffing
van burgerkleding kan worden ge
bruikt, wordt uitgekeerd aan
dienstplichtigen, die zich na 5 Mei
vrijwillig hebben aangemeld. Bo
vendien ontvangt het merendeel
dezer militairen een premie van
f 15 per maand van 1 April 1947
af.
Voor de dienstplichtigen van de
lichflng 1940 en ouder, voor zover
niet behorende tot de categorie,
in de" tweede alinea genoemd, die
geruime tijd in militaire dienst
zijn geweest, wordt een regeling
voorbereid, waarbij de mogelijk
heid wordt geopend een tegemoet
koming in de kosten voor 'aan
schaffing van burgerkleding te
verstrekken.
Het komt ln het algemeen niet
noodzakelijk voor aan dienstplich
tigen van de lichting 1945 en jon
ger,- die hier te lande hun dienst
plicht hebben vervuld, een tege
moetkoming voor aanschaffing
yan kleding toe te kennen.
o
Driehonderd Amerikaanse stu-
(Wordt vervolgddenten en leraren zullen deze zo-
i w orai vervolgd.; tocht dooj> Europa maken
1 en daarby o.a. Nederland bezoe
ken. Slagvelden, Industriegebieden
en centra van wederopbouw zullen
als studieplaatsen dienst doen.
De studenten zullen 3 Juli uit
Amerika met een Nederlands
schip vertrekken. De tocht is ge
organiseerd op initiatief van de
ls
3000 ha. gereserveerd voor 152
Zeeuwse boeren, die daarheen zul
len worden overgeplaatst en voor
wie na wegenaanleg 2500 ha.
grond overblijft. De herverkave-
lingswet voor Walcheren zal de
komende boerenbedrijven op min
stens 10 ha. brengen.
De afwatering van Walcheren,
die moeilijkheden gaf, zal verbe
terd worden. Het hoge Noorder-
gedeelte zal regelrecht afwateren
in de richting Veere; het grote la
gere gedeelte in de richting Vlis
singen.
binnenland worden gehaald.
Want daar zijn markten, waar
de mensen worden verhandeld,
zoals bij ons het vee, zegt Persij
minachtend. Die slavenmarkten
liggen ver in het binnenland,
voor blanken onbereikbaar. Dus
zijn er zwarte tussenhandelaren.
En waar komen nu die slaven ojx
de markten vandaan? Diep uit
de binnenlanden van Afrika,
lichtt. Hij pleegt regelmatig
overleg met de vertegenwoordi
gers van het georganiseerde be
drijfsleven omtrent aangelegen
heden het landbouwbeleid betref
fende. Ook de rationalisatie en
de mechanisatie komen daarbij
uiteraard ter sprake.
Het z.g. zesjarenplan de mi
nister zou liever spreken van het
ontwikkelingsschema voor de
landbouw zal met bedoelde
vertegenwoordigers besproken
worden, zodra de voorbereidende
studies over dit onderwerp vol
doende zijn gevorderd.
Er wordt naar gestreefd de
prijzen der landbouwproducten
zo vroeg mogelijk bekend te ma
ken.
De minister stelt het _op prijs,
dat verscheidene leden zijn be
schouwing in de Tweede Kamer
over de noodzaak van rationa-
lisatie en mechanisatie in
het landbouwbedrijf onderschrij
ven. Door de stijging van de prij
zen is belangrijk meer bedrijfs
kapitaal per hectare nodig dan
voor de oorloj*, het geval was.
Ten volle onderschrijft de mi
nister het belang van het voort
bestaan van een krachtige boe
renstand. Het aantal landbouw
bedrijven in ons land en het aan
zienlijk geboorte-overschot op
het platteland heeft als gevolg,
dat vooral de op de kleine be
drijven aanwezige krachten naar
ambacht en nijverheid over gaan.
Een zekere leiding is bij dit pro
ces onontbeerlijk.
Een differentiatie van de lonen
in verschillende gebieden, zoals
ook in andere bedrijfstakken
voorkomt, acht de minister niet
te vermijden, en ook onbillijk.
De personen, die naar Canada
zullen emigreren zijn voor het
merendeel boerenzoons, al zullen
er ongetwijfeld ook landarbeiders
onder hen zijn. In dit getal zijn
overigens ook vrouwen en kin
deren inbegrepen. In totaal den
ken 2 a 300 gezinshoofden te emi
greren.
Ernstige vergroting van het
tekort aan landarbeiders zal dit
naar de mening van,de minister
dan ook niet tengevolge hebben.
Deze mogelijkheid van emigratie
juicht hij overigens zeer toe in
verband met de grote moeilijk
heid voor boerenzoons om een be
drijf te vinden.
De minister blijft van oordeel,
dat de uitkomsten van de ver-
mogensenquete de opvatting sta
ven, dat de financiële toestand
van de landbouw in het algemeen
in de jaren na 1936 belangrijk is
verbeterd.
o
Het komt niet te pas.
In de Eerste Kamer* heeft de
heer Stikker als zijn wens ken-
baa£ gemaakt de kaarten voor re
gistratie van arbeidskrachten te
wyzigen.
Op deze kaarten staat nl'. ver
meld: „Geslacht van de werkne
mer, mannelijk of vrouwelijk";-
met toevoeging: „doorhalen wat
niet te pas komt".
Hongarije wil ons z'n
schulden betalen.
Hongarije zal trachten, nu een
handels- en monetair accoord met
België en Nederland ls gesloten,
ook zijn vooroorlogse schulden
(waarvan het bedrag nog niet
vaststaat) tegenoyer deze beide
landen af te doen. In November
of December komt men daartoe
naar Den Haag.
„Gouden Oogst", M. K. Rawlings.
Zuid-Holl. Uitgevers Mij, Den Haag.
Dit ls een van die boeken, die gaan rustig doch zeker groeien.
den de beklagenswaardigen.
EN NU WW/
EEN KOPJE If
jjlngez, Med.) Universiteit te Vermont.
het wel zullen doen op de markt.
Het ls een vlot geschreven ver
haal, dat zich in een exotische om
geving afspeelt, geïllustreerd met
platen van Anton Pleck, wiens
grillige phantasteën ook aan dit
boek een bijzoff-lere picturale
schoonheid verlenen. Als zodanig
bezit het dan ook alle elementen
om er gemakkelijk bij het grote
publiek in te gkan. Wanneer we
daar dan nog bij voegen: de goede
natuurbeschrijvingen en een zekere
psychologische flair, dan kunnen
we zelfs zeggen, dat we hier een
roman in handen hebben, die kwa
liteiten heeft en die het dus zeker
wel waard ls, dat we er even bij
stil blijven staan.
Luke en Allie Brinley verliezen
hun ouders als ze respectievelijk
veertien en elf jaar oud zijn. Tot
grote opluchting van het dorp
Puriey, besluiten de jongen en het
meisje op de boerderij van hun
ouders te blijven, en daardoor is
de dorpsgemeenschap van haar
plicht ontslagen, voor de wezen
te zorgen. Drie jaar lang weet
Luke het vol te houden, maar dan
komt er een misoogst en hij èp
zijn zus zien zich gedwongen, een
verlaten hut ln het oerwoud te be
trekken, waar ze vier harde, maar
toch tamelijk onbezorgde jaren
doormaken. Hieraan wordt echter
plots een eind gesteld, als Richard
Tordell, de eigenaar van hut en
Het blijkt een jongeman te zijn
van Lukes leeftijd, innerlijk een en
al opstand en zonder de minste
belangstelling voor zijn omgeving.
Een hevige koortsaanval betekent
echter een keerpunt in zijn leven,
want dokter Albury, die hem ver
zorgt, weet hem er toe te krijgen,
de tragedie van Zijn leven te ver
tellen. De dokter begrijpt dat Ri
chard afleiding moet hebben en,
daar er volgens Luke kans ls, om
in een deel van het bos een si
naasappelplantage te beginnen,
neemt hij Luke mee om de sinaas
appelcultuur te leren. Tijdens de
afwezigheid van de broer groeit er
een liefde tussen Richard en Allie.
Het dorp echter,'dat voor de eer
,yan zijn bewoners opkomt, ranselt
Richard af. Als deze, door Luke
bij dokter Albury gebracht, ge
neest, begrijpt hij, wat zijn plicht
is en trouwt met Allie, hoewel zjjn
liefde voor haar niet meer bestaat.
Het jonge vrouwtje sterft b(j
de voortijdige geboorte van haar
kind, maar het leven blijft zijn
eisen stellen, de wilde sinaasappel
bomen, -met zoete loten geënt,
Er wacht een taak op Luke en
Richard.
Naast de tragedie die ln het le
ven der Brlnley's plaats grijpt, is
daar ook die van dokter Albury,
Wiens zoon, een jongen die hij
zielslief heeft, In een aanval van
razernij sterft.
Ook het drama in het leven van
mevrouw van Dijne, de rijkssl-
naasappelen-kweekster, bij wie
Luke in de leer komt, ls met de
beide voorgaande" verweven. Albu-
ry's zoon eist deze onafhankelijke
vröuw voor zich op, die zich tot
Richard aangetrokken voelt.
Wanneer we de balans van dit
alles opmaken, dan kunnen we
eerlijk zeggen, dat dit boek geen
gebrek aan spanningen en veel
heid van intrige heeft. De schrijf
ster is er daarbij in geslaagd, om
zonder verwaarlozing der details
de grote lijn ln de karakteront
wikkeling van haar hoofdpersonen
vast te houden, wat wel eeh be
wijs is, dat zij de kunst van schrij
ven verstaat. Toch moeten we hier
dadelijk een bedenking aan toe
voegen, namelijk, dat die ontwik
keling niet altijd door de karak
ters verantwoord wordt. Willen
wij b.v. Marjorle Rawlings gelo
ven, dan zou Richard Tordell een
door de onrechtvaardigheid van
het leven geslagen jongmens zijn,
die tót een nieuwe activiteit moet
'lorden, ae eigenaar van mn groeien. Het begin van deze le-
bijbehorende grond, komt opdagen, vensaanvaarding zou dan in zijn
liefde voor Allie gesymboliseerd
zijn. Maar dat deze liefde onver
antwoordelijk, ja zelfs misdadig ls,
ls Iets waar de schrijfster vluchtig
over heen loopt. Wij vragen ons
echter af, waar het heen moet met
een leven dat zijn nieuwe koers op
zo'n wijze begint.
En zo is er meer, ook ln de fi
guur van Allie, of in die van dok
ter Albury, wat ons bevreemdt.
Eigenlijk lijkt ons de persoon van
Luke Brinley het best geslaagd en
daarom willen we Marjorle Raw
lings onze lof niet onthouden voor
deze krachtige, noest-werkzame
figuur, die werkelijk ln het boek
leeft.
Met een scherpe blik heeft de
schrijfster ons de natuurlijke om
geving, waarin hagr verhaal zich
Eifspeel t, voor ogen geschilderd,
zij het ook wel eens met Ietwat
te weinig zin voor proporties, zo
dat de weelderigheid van het oer
woud ln een weelderigheid van de
tails verloren dreigt te gaan.
Mlen Labbersan g^f ons een
goede vertaling van dit boek.