Invasie van systemen en mensen.
Het Zeeuwse landschap vraagt herstel
THERMOGENE
Dit jaar weer koppen
en schotels.
Bewoners van Oost-Pruisen voor de keuze:
repatriëren of Sovjetburger worden.
GRIEP
VERKOUDHEID
SPIERPIJN
RHEUMATIEK
PIJNSTILLENDE WATTEN
De „verworpenen"
Geen verlaging
broodrantsoen.
Nationaal Steunfonds financierde verzet
met 86 millioen gulden.
De „Tante Betje" actie.
Een andere iextiel-
politiek mogelijk?
Tot dusverre waren er nog vrywel geen berichten tot Duitsland
doorgedrongen omtrent de loop, die de gebeurtenissen in het door
de Sowjet-Unie bezette gedeelte van Oost-Pruisen hebben genomen.
Men kan zeggen, dat Koningsbergen en z^jn omgeving het minst
besproken deel vormen van die Duitse gebieden, die by de afloop
van de oorlog in Geallieerd beheer overgingen. In de laatste weken
zijn evenwel aanzienlijke transporten van Duitsers uit Kaliningrad
de nieuwe naam voor Koningsbergen „heim ins Reich" ge
gaan en mededelingen dezer Duitsers vatten wij samen in het
volgende.
Sterke Russische invloed.
Anders dan de Polen in het door
hen geadministreerde gebied heb
ben de Russen de Duitse bevol
king, die niet aan de massale
vlucht In de oorlogsdagen had
deelgenomen, niet terstond laten
evacueren. In Koningsbergen en
omgeving waren na de oorlog nog
120.000 Duitsers. Zij hebben tot
Maart 1947 in het onzekere ver
keerd over hun toekomst, doch
werden daarna voor de keuze ge
steld naar Duitsland te gaan of
wel de Russische nationaliteit aan
te nemen. Volgens de mededelin
gen van geëvacueerden bestond er
voor een verder verblijf In het
Sowjetgebled weinig animo en zo
moeten er aan het einde van het
jaar nog slechts 15.000 tot 25.000
Duitsers ln dit gebied gevestigd
zijn gebleven.
De Russen hebben na de bezet
ting der stad Duitse burgemees
ters aangesteld, die onder het mi
litaire bestuur werkten. In de loop
van 1946 werd evenwel het mili
taire bestuur door een burgerlijk
Sowjetbestuur vervangen. Reeds
toen was er een aanzienlijke Rus
sische bevolking gevestigd, die in
het algemeen ln dezelfde armoe
dige omstandigheden leefde als de
Duitsers. Aan het Kurische Haf
zijn veel vissers uit Astrakan
neergestreken.
Maandloon voor een pond boter.
In de eerste maanden ontving
de bevolking dagelijks 200 gram
brood. Rantsoenkaarten en geld
bestonden nog niet. Later is een
productenkaart Ingevoerd, die ge
leidelijk uitgroeide tot een rant
soeneringssysteem, waarbij de ar
beidende bevolking een goed rant
soen kreeg. De niet tot arbeid ge-
schlkten waren aangewezen op de
vrije markt, waar aanvankelijk
met ruilgoederen en na de invoé-
rlng van de roebel met roebels
moest worden betaald. Een pond
boter deed toen b.v. 160 roebel,
ongeveer het maandloon van een
landarbeider. Daarentegen waren
koffie en thee in verhouding goed
koop. De Duitsers hebben hun
eigen winkels gekregen, die on
regelmatiger bediend werden dan
de Russische. Het grondbezit is in
staatsbedrijven, de sowchoson, sa
mengevat en de meeste achterge
bleven Duitsers vinden hier arbeid
als handwerker of landarbeider.
De Duitse artsen mogen geen
eigen practijk houden, doch wer
ken in de Russische ziekenhuizen,
die ook voor Duitse patiënten open
staan. Zij werken daar onder be
trekkelijk gunstige verhoudingen,
doch het ontbreekt vaak aan me
dicamenten. De Duitsers, die nog
i niet uitblijven. Het hangen in
een behoorlijke behuizing hadden,
hebben deze in de meeste gevallen
moeten afstaan voor de Russische
beambten. Vele hebben de gele
genheid gekregen om als bediende
ln het eigen huis te blijven. De
persoonlijke verhouding tussen
Russen en Duitsers is daarbij vaak
goed. Voor vele Duitse weeskinde
ren, die in tehuizen waren onder
gebracht, hebben de Russische
autoriteiten zeer goed gezorgd.
Dit neemt niet weg, dat toen en
kele weken geleden grote trans
porten dezer kinderen naar Ber
lijn werden gebracht een niet te
veronachtzamen gedeelte aan
T.B.C. bleek te lijden.
Van een Duits cultureel leven
is vrijwel geen sprake meer en
het beperkt zich tot enkele voor
stellingen en voordrachten in een
Duitse club te Kaliningrad. De
postverbinding met Duitsland is
nog zeer gebrekkig. Duitse kran
ten worden niet meer gedrukt en
het enige wat er van tijd tot tijd
te lezen valt is een exemplaar van
de Taeglicht Rundschau, het Ber
lijnse blad der Sowjetbezetting, of
van Neues Deutschland, het par
tijblad der socialistische eenheids
partij. In. 1946 heeft de raidio nog
enkele maanden regelmatig Duit
se uitzendingen verzorgd, doch dit
is einde 1946 opgehouden. Het
reizen is nog uiterst bezwaarlijk
en Duitsers moeten er bovendien
een bijzondere vergunning voor
hebben.
Het kerkelyk leven
Het Duitse leven concentreert
zich in deze jaren eigenlijk uit
sluitend nog om de kerken. Zowel
de katholieke als de protestantse
geestelijken kunnen zonder gehin
derd te worden diensten verzor
gen.
Gemeld wordt, dat deze dien
sten vaak door Russische families
bezocht worden en dat Duitse
geestelijken vaak Russische fami
lies dopen.
Levensmiddelenkaarten werden
aan de geestelijken niet uitgereikt,
tenzij zij nog een ander beroep
uitoefenen.
Ook het Protestantse en het
Katholieke ziekenhuis in Konings
bergen werken ongehinderd. De
patiënten bestaan uit Russen en
Duitsers en in het laatste zijn
Kloosterzusters werkzaam. Op de
enkele Duitse scholen, die buiten
Koningsbergen op het platteland
nog bestaan, mag geen gods
dienstonderwijs meer gegeven
worden.
Natuur moet beschermd worden.
Als gevolg van oorlog en bezetting heeft Zeeland veel van zijn
natuurschoon verloren. Niet alleen Walcheren, wellicht het fraai
ste cultuurlandschap, maar ook Schouwen-Duiveland, W.-Zeeuwsch-
Vlaanderen en Tholen hebben ernstig geleden.
In 1947 scheeft langzamerhand
Volgens officiële cijfers ls de
bevolking van Japan in 1947 met
1.500.000 zielen toegenomen. Ja
panse statistici verklaren, dat in
dien de huidige stijging van het
geboortecijfer aanhoudt, de bevol
king van Japan ln 1948 80 mil-
ïioen zielen zal tellen.
het herstel in een stadium te ko
men, waarin meer aandacht kon
worden besteed aan de belangen
van landschapszorg en natuurbe
scherming.
De Stichting ,,Het Zeeuwse
Landschap" hoeft voorlopig nog
niet te klagen over een gering ar
beidsveld.
Dit geldt niet alleen t.a.v. be-
schermin^sobjecten, zo lezen wij
in het verslag over 1947 van de
werkzaamheden der Stichting,
maar er is ook een taak met be
trekking tot het bundelen van
krachten, zodat de leden van b.v.
de Nederl. Natuurhistorisch Ver
eniging en de Nederl. Jeugdbond
voor Natuurstudie zich tot de
Stichting gaan wenden met hun
wensen omtrent bepaalde objec
ten. Zo kan uitwisseling van ken
nis op natuurbeschermingsgebeid
de mogelijkheden zeer vergroten.
Wat betreft de bescherming van
ongerepte natuurruimte bevindt
Zeeland zich ln een uitzonderlijk
gunstige positie.
Rondom de Zeeuwse eilanden
werken nagenoeg ongebreidelde
natuurkrachten, de getijstromen,
aan de opbouw van nieuwe gron
den. Hier voltrekt zich in weinige
decenniën een ontwikkelings
proces.
Pionierplanten vestigen zich en
veroveren de bodem, spoedig 'n mi
lieu scheppend voor andere soor
ten. Tegelijkertijd kan worden be
studeerd ho? de hoger georganl-
op d* pijnlijk*
pl*k, b*«trtjdt
ENZ.
doz«n
50 *n 75 ct
(Ingez. Med.)
Feuilleton.
door H. KINGMANS.
7) o—
Toen zij de volgende avond
die twee weer ontmoetten, heeft
hij resoluut „bonjour" gezegd
dat behoefde Gebhard niet te
verbazen, wan Jochem had on
omwonden te kennen gegeven,
dat hij met die schepsels niets
te maken wou heoben zodat
zijn kameraad alleen met de
twee meisjes bleef.
Geleidelijk heeft één van haar,
.Tuul, zich teruggetrokken en
toen had de andere Gebhard ste
vig in haar greep. Schier avond
op avond was Jochem alleen,
omdat Gebhard met het meisje
op stap was. Hij kan niet zeg
gen, niet gewaarschuwd te zijn
v.ant dat heeft Jochem hem her
haaldelijk gedaan: dat meisje is
niet te vertrouwen; je houdt
ook niet van haar; je wilt alleen
een avontuurtje.
En dat avontuurtje kost Geb
hard geld ook. Ze hebben niet
een gezamenlijke kas. Dat heeft
moeder Liesbeth hen afgeraden.
Ze verdelen eerlijk hun inko
men en ieder moet weten, wat
hij er mee doet. Het is goed ge
zien van Liesbeth. Zó kan er
nooit ongenoegen komen. Wat
wél kan? Dat Gebhards geld op
raakt het begerige madchen
kost te veel en hij Jochem
geld ter leen vraagt. Enkele ma
len is het reeds gebeurd en Jo
chem heeft gezegd- het gaat niet
meer, want anders raak ik op
zwart zaad. Och, och, denkt Jo
chem, wat heeft hij zich aan die
meid verslingerd!
Het verschil van mening kón
het stadje, waar niets meer te
verdienen viel, en het heen en
weer trekken naar dorpen en
boerderijen in de buurt, waar
het schoorsteenvegen ook zowat
afgelopen was. ging Jochem ge
ducht vervelen. Hij wilde ver
der. En Gebhara weigerde,
hoewel hij zeer goed inzag, dat
Jochems verlangen volkomen
redelijk was.
En nu is dan het conflict er.
Jochem heeft verhaald, dat hij
verder naar het Westen wil,
naar de Hollandse grens, Hij
heeft er zelfs over gesproken,
Holland in te trekken. Je hoort
zoveel van dat land, het moet
v,-el de moeite waard zijn, er
eens te kijken. In elk geval heb
ben de mensen er ook schoor
steenvegers nodig.
Alles goed en wel, maar Geb
hard wil blijven! Omdat mad
chen hem niet wil loslaten. En
het omgekeerde zal ook wel
juist zijn.
„Als je beslist verder wil, zul
je alleen moeten gaan", zegt
Gebhard.
..Meen je het heus?" vraagt
Jochem.
„Het zal wel moeten, als je
hier niet blijven wil", antwoordt
Gebhard.
Ze zitten in het opkamertje
van hun logement, waar zij nu
al enkele maanden vertoeven.
De logementhouder heeft er
geen bezwaar tegen. Hun beta
ling noch hun gedrag laten te
wensen over.
„Je doet verstandig, als je
meegaat", pleit Jochem voor de
zoveelste maal. „Over enige
tijd laat die meid je lopen voor
een ander en dan zit je hier."
„Als er een ander tussen komt,
sla ik hem de hersens in", zegt
Gebhard woest.
„Welja, om zo'n meid nog een
seerde dieren, vooral de vogels
zich vestigen, vaak ln grote ne
derzettingen.
Zijn de gronden geschikt gewor
den voor inpoldering, dan lijdt
Zeeland weliswaar verlies, maar
toch kunnen de krekenlandschap
pen binnen de polders ten gevol
ge van zoute kwel belangrijk zijn
en blijven en door hun merkwaar
dlge flora en fauna zullen zij ln
hoge mate de aandacht verdienen
en trekken.
Dit geldt vooral voor de vier
krekenlandschappen achter de
nieuwe dijken op Walcheren. Hier
heeft zich reeds een bijzonder in
teressante flora en fauna geves
tigd.
O.m. is het hier de kleine Ple
vier. die de aandacht trekt.
Het schorrenaantal zal ln de
komende jaren door inpolderingen
belangrijk worden ingekrompen
Wat overblijft zal met des te meer
zorg moeten worden behandeld en
als natuurmonument worden be
heerd.
Vogelreservaat N.-Sloe.
In het afgelopen jaar heeft het
vogelreservaat Noord-Sloe zich
gunstig ontwikkeld. Met de jacht
gerechtigden van de Calandpolder
en de omliggende schorren ls een
regeling getroffen. Er zijn hier
enorme concentraties van 1000
1500 eenden in omstreeks 10
soorten gade te slaan. De moge
lijkheid wordt overwogen om dit
vogelreservaat dit seizoen open te
stellen voor één of meer kleine ge
zeischappen, die dan o.l.v. de
jachtopziener de broedkolonle der
Kokmeeuwen kunnen bezoeken.
Over het Zwin kan helaas wei
nig goeds worden medegedeeld.
De resten der door de Duitsers
aangebrachte versperringen heb
ben op ontstellende wijze schade
aangebracht. Dat was ook het ge
val aan de duinen op Nederlandse
oever. Bovendien dreigt de oor
spronkelrjke duinflora te worden
verdrongen door kalk- en stikstof
minnende onkruiden als brand
netels, indirect gevolg van de uit
gevoerde werken en de gedeelte
lijke opruiming daarvan. Gepoogd
wordt in samenwerking met de
overheid de schade zo goed moge
lijk te herstellen.
De Stichting verleende suosldle
voor het herstel van de Oranje
molen te Vlissingen en de koren
molen te Dreischor.
Een ter plaatse wonend natuur
moordenaar worden ook", merkt
Jochem nuchter op
Gebhard wordt nijdig; hij be
hoeft niet telkens „die of zo'n
meid" te zeggen. Zijn madchen
is een aardig meisje, die van
een gijntje houdt.
Natuurlijk worden zij het niet
eens. En dan valt het besluit,
dat zy uit elkaar zullen gaan
Gebhard zal zich als schoorsteen
veger in het stadje vestigen, in
de hoop, over enkele jaren te
kunnen trouwen met het meisje.
Hij schijnt het werkelijk te me
nen met haar, denkt Jochem,
wie het genomen besluit bitter
valt.
Nu, Jochem weet, waar hij
hem later vinden kan, om het
geleende geld terug te krijgen.
Want ja, hij zal wel begrijpen:
nu kan hij dat niet terug geven.
Jochem maakt een breed, overi
gens geméénd gebaar: desnoods
krijgt hij dat geld niet terug. Hij
had veel liever, dat Gebhard
met hem méétrok.
Dat is in de gegeven omstan
digheden uitgesloten.
Twee dagen later staan ze bij
elkaar en drukken eikaars han
den. Ze scheiden als goede ka
meraden. Er is ook geen ruzie
geweest. Als Gebhard dat meisje
niet had ontmoet, zouden zij ge
tweeën verder gelrokken zijn.
„Het beste met je", zegt Geb
hard. „Maak je om mij niet be
zorgd, ik sla mij er wel door. Je
zoekt mij natuurlijk op, als je
op je terugreis hier dóór komt.
Als je mij het werk dan maar
niet afgapt", lacht hij. „Kom
aan, we drinken nog een pint
bier op ons afscheid."
Maar Jochem weigert. Nu
blijkt, hoe in de grond gevoelige
natuur hij heeft. Met moeite
kan hij scheiden van zijn vriend.
De stem stokt hem ln de keel
waarschuwen, dat onbevoegden De Politierechter hield zitting te Tholen
bezig waren met het afgraven der i
duintjes ln de voormalige Sophia- J A*s eerste kwam Vrijdag voor
polder bij Wissekerke. Hieraan groene tafel L. v. d. B., koop
kon een einde worden gemaakt. t man Stavenisse, die boter, vet
Aankoop van grote objecten is en mar£arine had verzonden, wei
uiterst bezwaarlijk door de verre j 2<*nder bon wilde leveren,
van rooskleurige financiële positie i 25 d-
der Stichting. I A- G- nachtwaker te Tholen,
Ook dit jaar zal ln het belanghad 6 suiker en tabak en slga-
der landschaps- en natuurbescher- j re^ten te B. op Zoom gekocht zon-
ming contact worden onderhouden
met de instanties, die werkzaam
zyn op het gebied van landbouw,
volkshuisvesting, waterstaat en
recreatie.
Het dagelijks bestuur bestaat
thans uit de heren: Dr B. D. H.
Teilegen, wnd. voorz.Mr T. Le-
bret, secr., E. Smit, penn, en Mr
Dr R. W. Graaf van Lynden, lid.
Reeds enige dagen doen ge-
zuchten de ronde, dat het brood
rantsoen binnen niet al te lan
ge tijd een verlaging zal onder
gaan van ongeveer 200 gram
per week.
Van bevoegde zijde deelde
men echter mede, dat deze ge
ruchten alle grond missen. Ne
derland krijgt n.l. in het kader
van de wereld-graandistributie
elke maand een vastgesteld
kwantum broodgraan toegewe
zen, dat vooralsnog geen ver
andering zal ondergaan. Voor
lopig heeft zich in de afleve
ring van dit graan, dat hoofd
zakelijk uit Amerika afkomstig
is, nog geen stagnatie voorge
daan.
Wel is het waar, dat de maan
den April, Mei en Juni meestal
de meest critieke zijn, wegens
der bon. f 100 of 40 d.
C. M., smid te Poortvliet, stond
terecht, omdat hij een varken zon
der vergunning slachtte en nog
een exemplaar hield zonder ver
gunning 2 w. voorw. met proeftijd
2 jaar en f 75 of 15 d.
N. G., echtg. van J. K. te Sta
venisse had 114 strengen katoen
en 44 knotten wol in huis.
Omdat het etiket op de wol uit
wees, dat een en ander uit België
kwam en de man van verd. niet
gunstig bekend staat, was de eis
f 100 of 20 d. uitspraak f 75 of
15 d.
H. Sl„ slager te St. Annaland,
was verdacht een aantal valse
bonnen voor vlees op het distri
butiekantoor te hebben ingeleverd.
Hij kon niet begrijpen, hoe er val
se bonnen op de vellen kwamen.
Daar opzet niet bewezen ls, doch
de overtreding wel, was de ultspr.
f50 of 10 d.
Daarna stonden terecht vader
en zoon E. te Tholen, die enige
planken medegenomen hadden.
Twee getuigen zelden, dat hier
een misverstand in het spel ls en
diefstal bulten gesloten. Vrijge
sproken.
De zaak tegen J. R„ werkman
te St. Phlllpsland, welke verdacht
werd, zich een haas te hebben wil
len toeelgenen, werd voor nader
onderzoek uitgesteld.
A. K„ mosselhandelaar te Tho
len zou zich f 1700 hebben toege-
elgend van de door hem verkochte
de schaarste aan opgeslagen £g<ma van ae uoor
broodgraan, die duidelijk voel.- 50 welke ho ln bru~.
baar kan worden. Dit behoeft
echter nog geen aanleiding te
zijn om de brooddistributie
drastisch te verlagen.
Protest Nederlandse
Volksunie.
De Nederlandse Volksunie heeft
ln een telegram aan de minister
president haar misnoegen geuit
over het feit, dat „in strijd met de
gangbare opvattingen over de
waardigheid en onaantastbaarheid
van het constitutionele Koning
schap, de regering heeft aange
drongen op het doen uitspreken
van een radiorede, door H. M. de
Koningin, die ln flagrante strijd
geacht moet worden met de
Grondwet".
van BI. te Yerseke. Daar verd.
van dit geld de reparatie aan zijn
motor had betaald en zijn andere
schip aan zijn schuldeiser had af
gestaan was de uitspraak 6 weken
gev. straf.
L. M. v. I., landbouwer te St.
Annaland had zich twee ijzeren
ketlngstrengen toegeëigend, f 40
of 20 d.
Toen kwamen op het matje drie
jongemannen 2 uit Tholen te we
ten C. J. en J. I. N. en J. N. B.
uit Poortvliet, die bij P. Q. 11 pak
jes sigaretten hadden weggeno
men. Daar J. en N. een blanco
strafregister hadden was de uit
spraak voor belden 2 m. voorw.
met proeftijd van 3 j. en onder
toezicht stellen en leder f25 of
10 d. B. te Poortvliet kwam er
niet zo genadig af, daar hij nog
een voorw. straf te goed had. 6 m.
waarvan 2 onvoorwaardelijk en 4
m. voorw. met proeftijd 3 j. en on
der toezicht stellen.
J. N„ werkman te St. Maartens
dijk, had ln een overspannen bul
de politie beledigd, door hen uit
te maken voor grote bandieten en
schurken. De rechter hield reke
ning met zijn toestand en sprak
hem vrij.
Mej. P. B. vrouw van J. B. te
Oud-Vossemeer, had mej. J. v. d.
Z. aldaar toegevoegd, dat zij een
dief en oplichtster was en werd
wegens belediging veroordeeld tot
f 15 of 10 d.
C. O., koopman te Poortvliet
had het in een dronken bul op
13 Dec. '47 te Poortvliet te kwaad
gehad met de politie Fransen en
verzet gepleegd. Daar hij ook nog
terecht moest staan wegens dron
kenschap en straatrumoer, was de
ultspr. f 40 of 10 d.
K. D„ landbouwer te Tholen
had vorig jaar twee oude telefoon
palen welke in zijn sloot lagen,
meegenomen voor brandhout, f 30
of 15 d.
D. S„ P. B. en P. C. B„ mos
selschippers te Tholen. hadden
zich vorig jaar 28 planken en 12
battingen toegeëigend. Ieder f 30
of 15 d.
Bij verstek werd veroordeeld J.
O., koopman te Tholen, die we
gens belediging f25 of 10 d. kreeg.
De waardevolle hulp, die het Nationale Steunfonds (N.S.F.) voor
al gedurende de laatste periode van de bezetting aan het Neder
landse ondergrondse verzet tegen de Duitse overheersers heeft ver
leend, is tot dusverre slechts aan enkele ingewijden bekend. Hoe
het er ln slaagde voor de financiering van dit verzet meer dan
f 86.000.000.bijeen te brengen, zal deze week door het Rijksinsti
tuut voor Oorlogsdocumentatie uitvoerig worden toegelicht in zijn
orgaan.
Het Nationale Steunfonds ls uit
verschillende kleinere organisaties
onstaan, welke gelden verzamel
den voor families van politieman
nen uit het Zuiden, die door de
oorlog in Engeland waren beland
en voor vrouwen en kinderen van
officieren en manschappen ter
koopvaardij.
Om deze inzameling met de min
ste risico te doen verlopen, vond
de oud-koopvaardij-offlcier van
Hall, de ziel van het N.S.F. de
volgende oplossing: hij gebruikte
als kwitantie voor de leningen
bijv. een zllverbon van een gulden,
waarvan hij het nummer ln zijn
register aantekende. Na de oor
log zou de eigenaar op vertoon
van die zilverbon zijn geld terug
krijgen. Vielen de papieren van
van Hall in Duitse handen, dan
zouden de Duitsers toch onmoge
lijk de houder van die zllverbon
met dat ene bepaalde nummer
kunnen opsporen!
Zeemanspot en Eandrottenfonds.
Naast een „Zeemanspot" werd
in de zomer van 1943 het z.g.
.Landrottenfonds" opgericht. Van
Hall en zijn medewerkers besloten
geen leningen beneden f 25.000 te
aanvaarden.
De gehele administratie met alle
En hij wil zo gauw mogelijk
weg. Hij heeft zelfs ja waar
óm eigenlijk? zijn voorgeno
men route meegedeeld: naar het
Westen. Een paar stadjes als
centrum opgenoemd. Over en
kele weken zal hij wel in Hes
sen zijn.
Ziezoo, dat is afgelopen. De
gezworen kameraden" gaan elk
hun eigen weg. De eerste dagen
heeft Jochem bepaald moede
loze buien. Maar dan herstelt hij
zich, als hij in een voor hem
geheel nieuwe omgeving komt,
waar volop werk blijkt te zijn.
Na een week of vier belandt
hij in een logement in Hessen,
waar de hospes hem een tip
geeft. De Italianen zijn nog niet
geweest; misschien komen die
niet eens; in elk geval, hij is ze
vóór. Nu moet hij eens gaan
naar de tapijtfabriek van Le-, grote hoeveelheden echte gelds-
marque. Die heeft een paar waardige papleren te verruilen
flinke schoorstenen te vegen en tegen Imitaties,
dan nog de schoorstenen van
voorbereidingen en de uitvoering
werd door het Nationaal Steun
fonds verricht. Ook werd contact
gelegd met de regering te Londen.
Op 10 Januari 1944 ondertekende
Prof. Gerbrandy een brief, langs
geheime weg naar Nederland
overgebracht, waarbij de Neder
landse regering zich garant stelde
voor de terugbetaling van een be
drag van f 30.000.000.bestemd
voor onderduikers en voor met
hulpacties verband houdende doel
einden.
Met deze garantie kon het Na
tionale Steunfonds weer talrijke
nieuwe, grote leningen sluiten.
De „Tante-Betje"-actie.
De spoorwegstaking maakte het
noodzakelijk, de gezinnen van de
omstreeks 40.000 arbeiders en em-
ployé's van de Nederlandse Spoor
wegen iedere week te steunen.
Een aantal bankiers ln Amster
dam legde in één vergadering ter
stond 3'/i millioen gulden op tafel.
Dit was een eerste aanloop en
door gebruikmaking van de rijke
ervaringen van het N.S.F.
kon men voorkomen, dat zich
zoals ln één plaats des lands
geschiedde op een bepaald adres
en file van enige honderden per
sonen vormde, die hun loon in
ontvangst wensten te nemen. Het
N.S.F. richtte, in overleg met de
Nederlandse Spoorwegen en de L.
O., in alle plaatsen z.g. spoorweg-
comlté's op. Deze zorgden voor de
hulp aan de stakers en hun ge
zinnen. Met een actie, die ln de
administratie van het Fonds werd
aangeduid als „Tante Betje",
slaagde het N.S.F. er ln de tien
tallen mlllloenen bijeen te bren
gen, die voor deze hulpverlening
nodig waren.
Medewerking van de
Nederlandsche Bank.
Met medeweten van slechts en
kele vooraanstaande figuren uit
de financiële wereld slaagde het
N.S.F. erin, ln het hol van de
leeuw, nl, bij de Nederlandsche
Bank, die toen nog onder scherp
toezicht van Mr Rost van Tonnin
gen stond, op geregelde tijden
Industrie en handel willen af
schaffing distributie.
Het antwoord van de minister
Inzake ruimere rantsoenering van
serviesgoed was weinig moedge
vend.
Onze Haagse correspondent
meldt echter, dat ln het antwoord
van de minister de situatie te
somber ls getekend.
Het laatste halfjaar zo schrijft
hij, heeft de toestand ln de aar
dewerkindustrie zich zeer gunstig
ontwikkeld. De productie van 1947
was beduidend groter dan die van
1946 en de industrie verwacht
thans, dat 1948 een nieuw record
zal tonen. Het aanbod van ar
beidskrachten verbetert steeds;
ook de toevoer van grondstoffen
en hulpmaterialen geschiedt ge
richter en normaler. Op grond van
deze dingen gelooft men ln vak
kringen, dat de productiestijging
van 1948 een veelvoud zal zijn van
die van 1947.
Aangezien de pogingen om tot
productieuitbreiding te komen
goeddeels geconcentreerd waren
op het dagelijkse gebruiksvoor
werp, de kop, de schotel, het bord,
de koffiepot enz. menen zowel in
dustrie als handel, dat dit jaar de
holle leegte in de servieskast voor
een groot deel zal kunnen worden
aangevuld.
Industrie en handel oordelen het
evenwel nodig, dat de distributie
spoedig wordt afgeschaft of min
stens sterk wordt verruimd.
Reeds thans komt het voor, dat
de zo noodzakelijke borden, kopen
en schotels, dus juist die produc
ten, waaraan zo'n ontstellend ge
brek is, in de winkels blijven lig
gen, omdat het publiek geen bon
nen heeft.
En dat is wel heel erg.
vum
Werkverschaffing.
Onlangs is vanaf deze plaats de
opmerking gemaakt, dat de mi
sère met de nieuwe broodbonnen
een goed ding zou zijn voor de
ambtenarij.
Dat blijkt juist te zijn.
De nieuwe bonnen zijn nog maar
pas ingevoerd eu nu wordt, naar
het C.D.K. meldt, ,,in verband met
gerezen moeilijkheden een onder
zoek Ingesteld, waarbij uiteraard
vooral wordt gelet op de distribu
tie-technische mogelijkheden bij
een te verwachten verandering
van het systeem".
Want waar nu uiteraard vooral
op gelet wordt, is blijkbaar bij de
pas aangebrachte verandering
over 't hoofd gezien.
Enfin, er is weer werk aan de
winkel. De ambtenarij kan weer
van wal steken.
En het publiek mag betalen.
zijn woningen. Dagen heeft hij
er werk. En Lemarque kent de
burgemeester en andere notabe
len'goed, nu dan begrijpt hij
het wel.
Jochem laat over deze aan
wijzing geen gras groeien. Hij
stapt vrijwel onmiddellijk in
de aangeduide richting naar
de tapijtfabriek van Lemar-
due, waar op het kantoor
een heer hem opdracht geeft, de
twee fabrieksschoorstenen een
goede beurt te geven. De vuren
zullen zoveel mogelijk getem
perd worden, want ze kunnen
niet geheel gedoofd, is dat een
bezwaar? O nee, zoiets heeft
Jochem wel meer aan de hand
gehad, reeds toen hij met
Dreckmeyer werkte.
(Wordt vervolgd.)
Beide leiders gefusilleerd.
Uiteraard maakte de Slcher-
heitspolizei in de laatste bezet-
tingswinter met inzet van alle
krachten jacht op deze geduchte
tegenstanders. Zware slagen trof
fen het N.S.F.: I. J. van den
Bosch werd in de herfst van 1944
in het Noorden gearresteerd en op
27 October 1944 gefusilleerd. Van
Hall werd op 27 Januari 1945 in
Haarlem gevangen genomen met
andere leden van het landelijk
werkcomité en op 12 Februari
1945 in Haarlem gefusilleerd.
Ondanks deze verliezen slaagde
het N.S.F. er in tot de dag der
bevrijding zijn werk voort te zet
ten. Toen op 5 Mei 1945 de reke
ning werd opgemaakt, bleek dat
het N.S.F. ln enkele jaren tijds
meer dan 86 millioen gulden ten
behoeve van het verzet bijeen had
gebracht.
W aarschuwing
aan de gemeenten.
Meer dan de grootst mogelijke
zuinigheid betrachten.
In het belang van de nationale
economie heeft minister Witte-
man in een circulaire aan de
gemeentebesturen er op aange
drongen. bij het onderhoud en
de aanleg van openbare werken,
„meer dan de grootst mogelijke"
soberheid te betrachten.
Wanneer het achterwege la
ten van een werk of aanschaf
fing niet rechtstreeks de
welvaart aantast, behoort het
te worden nagelaten, of althans
uitgesteld, ook al zouden an
dere belangen in het gedrang
komen en b.v. het uiterlijk aan
zien van de gemeente daaronder
lijden.
Deze gedragslijn moet wor
den gevolgd, in afwachting van
het onderzoek, dat door rege
ringsinstanties wordt ingesteld
naar de maatregelen, die ge
troffen moeten worden om niet-
noodzakelijke investeringen te
gen te gaan. Thans is reeds ko
men vast te staan, dat hetgeen
voor investeringen beschikbaar
kan worden gesteld, minder dan
de helft bedraagt van de voor
lopig berekende behoefte. Zelfs
vervulling van de meest opti
mistische verwachtingen om
trent het Marshall-plan zal geen
gunstiger beeld geven.
Tenslotte wijst de bewinds
man de gemeentebesturen nog
maals op hun verantwoordelijk
heid voor het bewaren van het
overwicht tussen inkomsten en
uitgaven, waarop Ged. Staten
streng moeten toezien.
o
Nog 200.000 mijnen in
de kuststrook.
Ter gelegenheid van de uitrei
king van een aantal onderschei
dingen aan leden van de Lande
lijke Hulpverleningsdienst te
Arnhem heeft de minister van
Binnenlandse Zaken. Mr P. J.
Witteman. o.m. medegedeeld, dat
zich In de kuststrook nog onge
veer 200.000 mijnen moeten be
vinden, waarvan het ruimen met
vele moeilijkheden gepaard zal
gaan, omdat de mijnenkaarten
niet in alle opzichten betrouwbaar
blijken te zijn.
Hij deed een beroep op de be
volking om toch de politie onmid
dellijk ln kennis te stellen van ge
vonden oorlogstuig en zelf niet
met het demonteren te beginnen.
Wij lezen in „Textiüa", or
gaan van de C.T.B. (de orga
nisatie van Christelijke Textiel-
detaillisten)
Het nieuwe jaar heeft ons
ook een nieuwe bewindsman
gebracht op de zetel van Eco
nomische Zaken, waar Dr
Huysman opgevolgd werd door
Prof. Dr van den Brink. Wel
licht is het verheugend, dat
deze bewindsman zijn studies
gemaakt heeft in een der grote
centra van textielindustrie: Til
burg; de stem der fabrikanten
heeft voor hem misschien meer
gewicht dan voor zijn voorgan
ger. Bovendien kan een voor
deel zijn, dat de nieuwe func
tionaris adviseur van de K.A.B.
geweest is: wellicht is hem de
werkelijke nood der bevolking
aan textiel meer nabij bekend.
Deze twee factoren zouden
aanleiding kunnen zijn, dat de
nieuwe bewindsman minstens op
textielgebied een nieuwe poli
tiek ging inzetten en radicaal
brak met de regel, welke zijn
voorganger ingesteld heeft.
Dit ware te wensen want dit
is noodzakelijk.
Wie alle stemmen beluistert,
zowel uit fabrikanten- als uit
handelaars- en consumenten
kringen, kan constateren, dat
allen even ontevreden zijn met
de gevolgde textielpolitiëk. En,
wat de twee eerstgenoemden
betreft, kan men zeker niet lan
ger beweren, dat zij er niets
van weten. Door de fabrikanten
is lang en dikwijls genoeg op
alle denkbare moeilijkheden ge
wezen de handel is zelfs via
„Textilia" op de hoogte van
alle moeilijkheden gebracht.
Ondanks het feil nu, dat deze
en alle denkbare bezwaren in
acht genomen worden, wordt
toch overal de eis gehoordver
andering der textielpolitiek.
Het wordt wellicht tijd om
duidelijk te zeggen, dat men
niet langer een politiek kan
accepteren, die de binnenlandse
voorziening als sluitpost neemt,
inplaats van deze als eerste of
toch minstens even voorname
factor te zien bij de productie
planning.
Verschillende fabrikanten
staan blijkbaar op het stand
punt, dat zjj op hun eigen ini
tiatief minstens zoveel grond
stoffen zouden kunnen invoeren
als nu langs ambtelijke weg
gebeurt.
Op de persconferentie over
buitenlandse handel kregen wij
de indruk, dat op het ministe
rie rekening gehouden wordt
met de mogelijkheid, dat er een
belangrijke terugkeer naar de
vrije internationale handel te
wachten is; wat is er tegen om
voor textielgrondstoffen vast
een proef te nemen?
Mislukt ze, dan staat de re
gering veel sterker tegenover
diegenen, die nu vol critiek zit
ten. Slaagt de proef, dan is dit
een voordeel en verrijking voor
onze textielindustrie en ons
volk.
Het is nog wel geen nieuwe
lente maar te hopen is, dat
de nieuwe bewindsman voor
Economische Zaken zeker in
textielopzicht een nieuw geluid
laat horen; De Nederlandse be
volking heeft heus nog een
royale textielvoorziening nodig,
en' volgens ieder, die in de prac
tijk van het zakenleven zit is
ze ook mogelijk. Het volk min
der te geven dan mogelijk is,
moet een volkomen onjuiste
politiek genoemd worden, die
zich op een of andere wijze
moet wreken.
Tot leden van het Kiescollege
der Ned. Herv. Kerk te Rilland-
Bath werden gekozen de heren J.
v, d. Boogaard en P. O. Wind-
horst. Voor de drie overige vaca
tures moet een tweede vrije stem
ming gehouden worden.
Voorzichtig met lifters.
In het blad „De Auto" va.i de
K.N.A.C. wordt aan de automo
bilisten geadviseerd ten aanzien
van lifters de grootst mogelijke
reserve te betrachten. Er bestaat,
aldus het blad, alle aanleiding lif
ters niet mee te nemen, indien
men alleen is. Veler heeft de
K.N.A.C. aan de autoriteiten ver
zocht het doen stoppen van 't mo-
torverkeer langs de weg voortaan
slechts door geuniformde ambte
naren te doen geschieden.
Toen de Sahara nog
Oceaan was
Geraamten van voorhistorische
walvissen in Egypte.
Op 90 kilometer afstand van
de Pyramide van Gizen zijn ge
raamten van voorhistorische
walvissen ontdekt, die daar in
praehistorische tijden in een
uitgestrekte zee, welke geheel
Noord-Afrika besloeg, rond
zwommen.
Voorts werden in dit gebied
nog de fossielen van mastodon
ten aangetroffen.
De geraamten der walvissen
meten 10 tot 13 meter, zodat
deze kleiner en slanker zijn ge
weest dan de tegenwoordige
walvissen.