In de tang van de duivel. Boeren verkeren in het onzekere. MUHHARDTJES Perspectieven voor Westkapelle. IS EUROPA LUI TmsUc weed Uck fycqtepeH. Maar stierf als een koning. De „verworpenen" Burgemeesters benoemingen. Ronde-tafel conferentie zal langer dan een maand duren. Vaderlandse Geschiedenis- Onderwijs op de R.-K. lagere scholen. Huisvesting nog een probleem. Wat een Nederlander in Hitler-land ondervond Te boek gesteld door J. W. Ooms XIV. Op een dag moesten op een onverwacht unr alle gevangenen aan treden en verscheen de kampcommandant, vergezeld van zijn staf. Hg klom op een inderhaast opgebouwd podium en deelde met bral lende stem mede, dat de gevangene Forster in Weimar was ge- MTMteerd. Meer had htf niet te zeggen. Akkerman en alle anderen begrepen evenwel, wat dit te be tekenen bad. Het einde van Forster zou verschrikkelijk zijn; hij sou het voorwerp worden, waar de kampbeulen hun ontzaggelijke woede op zouden koelen. Na de mededeling van de kampcommandant konden alle gevan genen weer terugkeren in hun barakken. En de galg verscheen weer... De timmerlieden kwamen op nieuw op de appélplaats en bouw den de stellage weer op. Op de 21ste December werd bij het ochtèndappél door middel van de microfoon aan de gevangenen medegedeeld, dat de veroordeling van Forster des middags om twee uur zou plaats vinden. Onder de gevangenen was grote verslagen heid. Het zogenaamde „bijzondere ge recht" zou weer aantreden om de veroordeling uit te spreken. Maar toen het twee uur was geworden, werd nog niet het bevel tot aan treden .yan de gevangenen gege ven. Het werd drie uur, maar het bevel kwam nog steeds niet. Het was duidelijk, dat er iets tussen was gekomen. Het werd vier uur, maar nog steeds werd geen aan vang gemaakt met het schijnpro ces. De S.S.-ers werden onrustig. Het werd vijf uur, maar het bevel tot aantreden werd niet gegeven. De gevangenen ln grote spanning. Misschien was het regiem ineen gestortMisschien naderde de bevrijdingMisschien, mis schienHet waren strohalmen, waar duizenden drenkelingen in de zee van ellende zich aan vast grepen. Het werd zes uur. De stemming - onder de bewakers werd bepaald nerveus. Het werd zeven uur en- de S.S.-ers liepen luid te vloeken om hun onrust te verbergen. In de barakken van de gevangenen deden nu allerlei ver halen de ronde. Eindelijk, om acht uur, kwam het gevreesde bevel om aan te treden. In korte tijd stonden de gevan genen opgesteld rondom de galg. Kort daarop verschenen afdelin gen van de S.S. in paradeuniform. Vanaf achttien uitkijktorens sche nen zesendertig schijnwerpers op het leger gevengenen. terwijl vooral op de galg verblindende stralenbundels waren gericht. De wachtposten van het kamp had den voor deze gelegenheid een dubbele uitrusting. Zesendertig machinegeweren waren op de ge vangenen gericht. Na tien minu ten verscheen de lagercomman- dant. Hg werd gevolgd door zwaarbewapende S.S.-lieden en daarachter verschenen de leden van het zogenaamde gerechtshof. Daarna werd Forster voorge leid. Zrjn handen en voeten waren gekluisterd ln een kettig, zodat het hem moeilijk viel om te lopen. Langzaam liep hij voor de laatste maal langs de barakken van zijn duizenden lotgenoten. In het licht van de schgnwerpers was zijn ge laat doodsbleek, maar hy liep kaarsrecht, het hoofd fier omhoog. De „rechters" spraken terstond het vonnis uit; Door ophanging. Hierop trad Koch naar voren en sprak: „Ik geef hiermede het lichaam van Forster aan de gerechtigheid over om hem te vonnissen". Daarna werd Forster op het po dium van de galg geleld. Hij knik te zijn duizenden kameraden-ge vangenen vriendelijk toe. De beulen, legden hem de strop om de hals. Toen sprak Forster heel luid: „De dag zal komen, dat jullie mensenbeulen, ook zullen sterven, maar jullie dood zal ver- schrikkeiyker zijn dan do myne. Jullie zullen bang zyn om te ster ven, maar dat ben ïk niet!" Daar op wendde hij het hoofd naar de kampcommandant. „Dit geldt ook voor jou!" zei Forster duidelyk en kalm. De beulen trokken het touw aan en in het licht der vele schijnwer pers ging Forster omhoog. Het was een verschrikkelijk schouw spel, maar het gezicht van de kampcommandant stond vrolijk, alsof hij een grote overwinning had behaald Spoedig waren de levensgeesten uit Forster geweken. Toen konden de gevangenen terugkeren naar de barakken. Lange tijd werd er geen woord gesproken. Het beeld van Forster stond die nacht in ieders brein. „Van deze verschrikkelijke dag het ik niets vergeten", zegt Jacob Akkerman, nadat hij een tijdlang heeft gezwegen. „En Ik geloof niet, ooit iets te vergeten van dit drama. Soms droom lk er nog van. En het gebeurt vaak, dat lk onder mijn werk eensklaps aan Forster moet denken". Waarom uitstel. Tenslotte vertelt hij op mijn vraag, waarom de terechtstelling van Forste? op die verschrikkelij ke dag niet om twee uur geschied de, zoals was aangekondigd, wat hij enkele dagen na de voltrek king van het vonnis er over hoor de. Het drong weer tot de gevan génen door langs het bekende ka naal; gevangenen, die werk moes ten doen in het S.S.-lager luister den de gesprekken van de S.S.-ers af. De S.S.-er Löber was met de bewaking van Forster belast ge weest. Hij had gevloekt, omdat Forster het hele programma op die 21ste Deceniber in de war had gestuurd. Forster, die in Weimar al ver hoord was. had namelijk ondanks dreigementen en stokslagen alles gezegd, wat hem kwelde. Hij had verteld van de sadistische manle ren, die de bewakers er op na hiel den en van de hongerrantsoenen. Daar de-Duitsers er enkele jour nalisten hadden bijgehaald van buitenlandse, maar uiteraard be vriende mogendheden, waren de ondervragers in een moeilijk par ket gekomen. In het bijzijn van de bevriende pers kon men moeilijk aan Forster het zwijgen opleggen. Volgens vaak gebruikte methode had men vóór het verhoor Forster eerst op een vreselijke wijze ge marteld. Meestal was het slacht offer dan half bedwelmd en niet meer in staat -om te spreken, zo dat de aanwezigheid van journa listen geen gevaar opleverde voor het wereldkundig maken van din gen, die zich afspeelden ln de kampen. Forster had echter een rjzersterk gestel. Bovendien droeg hij er kennis van, hoe men bij een verhoor te werk ging. Tijdens de marteling en daarna had hij ge daan, alsof hij niet meer in staat was om te spreken. Maar toen het eigenlijke verhoor kwam, dat tenslotte niet meer was dan een vertoning, had hij laten blijken, geestelijk nog niet te zijn gebro ken en tot ontsteltenis van de Duitsers (en van de journalisten van de bevriende mogendheden) had hij zes uur lang gesproken over de onmenselijke toestanden in de kampen. Ongetwijfeld moet hem dit ontzaggelijk veel inspan ning hebben gekost; maar de be waker Löber moest later tegen over zijn kameraden toegeven, dat het zwijn als een koning voor zijn ondervragers had gestaan en f dat het hem blijkbaar niet had ge deerd, dat het programma, dat was opgemaakt voor de vertoning op de appél-plaats, totaal in de war liep. (Wordt vervolgd). Ondanks toezegging, van Minister. Streven naar bouwplan van voer 1940. Er is bij de boeren een stijgende ontevredenheid waar te nemen. En niet zonder reden, want terwyl zij over enkele maanden moeten gaan inzaaien, zijn nog steeds de richtprijzen voor oogst 1948 niet bekend. Ze moeten nu een bouwplan op gaan maken zonder enig idee te hebben van de prijzen waarvoor ze hun producten straks op de markt kunnen brengen. Feuilleton. 5) —o— De moeilijkheid, waarmee L'iesbeth worstelt, is spoedig op geheven: Dreckmeyer heeft nog wel oude kielen en broeken, waarvan wat te maken is. Een halve nacht ploetert Liesbeth, die 's avonds geholpen is door Kathe en Lize, zodat Jochem er prompt uitziet. Met een dag gaat hij van school af,- droevig nagestaard door meester Kaufmaim, die de stille hoop heeft gekoesterd, dat bij van Jochem iets maken zou. Dat is nou net een jongen voor schoolmeester of voor een kan toor of zietsMaar die illu sie is vervlogen. Hij kan het overigens begrijpen: in het gezin van Weishaupt moeten nodig de inkomsten vermeerderd. Als er een week voorbij is en Jochem trots en voldaan drie thalers op tafel heeft gelegd, zijn eerste verdiende geld! vraagt hij 's Zondags plagend aan Lize Hackmann, of hij ook vuil en smerig is. Neen, hij ziet er keurig uit, moet zij beken nen. En dan wordt er over het werk van Jothem niet meer in de finesses gesproken. Weishaupt en Dolf vissen. Hermann is bij de houthakkers. Jochem is knechtje bij Dreckmeyer, de schoorsteenveger. Het wordt al les heel gewoon. Het volgend voorjaar, zijn loon is dan van drie op vijf thalers gebracht, is Jochem enkele ma len verschillende weken van huis. Zijn baas en hij werken tal van dorpen af en logeren in goedkope logementen. Lies- Nu zou het te laat bekend ma ken van de richtprijzen niet erg zijn wanneer er een vrije economie bestond. Dit is echter niet het ge-, val. Alle prijzen worden vastge steld en zelfs niemand weet op dit moment, of de prijs van een be paald product verhoogd dan wel verlaagd zal worden. Het is voor de boeren dus van het allergroot ste belang, tijdig de richtprijzen te weten om hun bouwplan te kunnen ontwerpen, waarbij zij er rekening mee moeten houden, welke, en de hoeveelheid bemes- tingsstoffen zij aanschaffen. Zoals bekend, worden de richt prijzen vastgesteld op basis van de kostprijsberekeningen van het Landbouw Economisch Instituut. Hoewel thans deze kostprijsbere keningen nagenoeg gereed zijn, kan voorlopig nog geen medede ling worden gedaan over de prij zen, daar de bestudering van de berekeningen bovendien nog enige tijd vergt. De boeren verkeren door deze handelwijze geheel ln het onzekere en het treft hen tem meer omdat minister Mansholt verleden jaar de toezegging heeft gedaan de prijzen tijdig te zullen publiceren. Het is bekend, dat de minister bereid was, op korte ter mijn de prijzen bekend te maken, echter los van de kostprijsbereke ningen van het L.E.I. In land- bouwkringen was men echter van oordeel, dat dit volkomen fout is en de berekeningen van het L.E.L, hoeveel hierop overigens nog aan te merken is, als basis dienden te worden genomen. Ook geen aanwijzingen. Aangezien het noodzakelijk Is, dat de boeren tenminste enig idee hebben van de prijzen, is gedacht, dat de minister aanwijzingen zou kunnen geven hoe de prijsverhou dingen tussen de verschillende producten zullen worden. Doch de boeren hebben nog niet de ge ringste aanwijzingen ontvangen. Hier komt bij, dat de boeren de prijzen van grondstoffen .welke aangekocht moeten worden en die voor verrichte diensten, reparatie werkzaamheden e.d„ voortdurend Nzien stijgen. De Stichting voor de Landbouw houdt zich intensief met deze kwestie bezig en zij is van mening, dat de regering wel een zeer schriele politiek volgt bij de prijzenvaststelling. Dit springt te meer in het oog wanneer men weet, dat de regering voor de im portproducten bijna het dubbele betaalt van de vergoeding, die de boeren ontvangen voor de door hen verbouwde producten. beth is er wat bezorgd voor ge weest, al weet zij, dat Dreck meyer een ordentelijk man*is Dat zit natuurlijk 's avonds in de kroeg of iets van ctien aard. Maar zij moet toegeven, dat Jochem niet ruw wordt en min derwaardige uitdrukkingen be zigt. Die vertelt alleen aan Her mann (maar dat weet moeder Liesbeth niet) dat hij van Dreck meyer elke dag minstens een kroes bier krijgt. Dat vindt Her mann niets bizonders. Die drinkt al heel veel bier. Dat doen alle houthakkers, vooral als zij met een vlot weg geweest zijn en huiswaarts- keren. Twee jaar later nu heeft ook Liesbeth een dienst je en voor de tienjarige Friedrich wordt werk gezocht; die zou graag willen varen op zee, maar Weishaupt zegt, dai hij daarvoor veel te jong is is Jochem al knechtje, leerling af. Hij is in geschreven als gezel, verdient' ook het gezellenloon en kan het werk even goed als Dreck meyer zelf. Het is al voorgeko men, iets ongehoords, dat Jo chem alleen op karwei ging, vergezeld van een intusseg aan genomen knechtje van een jaar of tien- In de drie afgelopen jaren is Jdchem stevig gegroeid. Hij overtreft zijn vader in lengte en het ziet er naar uit, dat hij bin- nenkort ook diens stoere schou ders zal hebben. Hij wordt man nelijker, niet alleen uiterlijk, maar ook innerlijk. De puber teitsjaren beginnen bij, hem -vroeg, misschien, omdat hij al heel vroeg het leven is ingegaan en op zijn zwerftochten veel hoort en ziet. Hij heeft een sterken aan drang, om het gezelschap van Lize Hackman te zoeken. Dat kost hem weinig moeite, want de vroegrijpe Lize geniet van het zijne. Dus zoekt hij haar in zijn weinige vrije tijd op bij de ganzen in de bergweide. )Sn,. als hij thuis is, dwalen zij des Zondags na kerktijd door de bossen in de omgeving. Het is nog volmaakt kinderspel, maar met een dieperen grond. Die twee groeien naar elkaar toe en. hard ook, moeder Liesbeth ziet het met eigen ogen en het ont gaat zelfs Weishaupt niet. Die iacht er alleen om: een jongen van veertien jaar! Maar hij kan niet ontkennen, dat de veertien jarige Lize rijp is als een meisje van achttien. Weishaupt is nooit een preker of zede meester geweest. Een enkel woord moet voldoende zijn. En verder, vinden Lies beth en hij, dat hun voorbeeld het moet doen: godvruchtig le ven, elk het zijne geven, eerlijk door het leven gtian, geen uit spattingen en dat alles onder inroeping van Gods genade. Maar als hij eens met Jochem alleen is en het gesprek, opzet telijk, op Lize komt, zegt Weis haupt. dat hij God moet bidden om een reine ziel, ook ten aan zien van meisjes. „Je moet later je vader en moeder en ook je vrouw eerlijk in de ogen kunnen zien, jon gen. Hou je niet op met vuilig heid en gemeenheid. Je zult er wel eens van horen, want je komt op plaatsen, waar je va der niet eens komt, maar laat zc kletsen en houd losse meiden van je af." „ïs Lize een losse meid?" vraagt Jochem verbaasd. „Ben je mal, jongen! Wie zegt dat nou? Dat is juist een lief meisje." Dan toont Jocheln zich volko- By de boeren is een streven waar te nemen om terug te gaan naar het bouwplan van voor de oorlog. Dit houdt in, dat in Zee land meer aardappelen en uieo verbouwd zullen worden. Waarom niet als in Engeland Een der vooraanstaande figuren ln de Stichting voor de Landbouw in Zeeland, stelde de vraag of het niet mogelijk is, dat in ons land de Engelse methode gevolgd wordt. In Engeland worden de richtprijzen n.l. meer dan een jaar tevoren vastgesteld, zodat de boe^ ren meer dan een jaar de tijd heb ben om een behoorlijk bouwplan op te stellen. Gebeurt het. dat de economische.situatie van het land een wijziging vereist, dan kan deze alsnog ter kennis van de boe ren worden gebracht. Verhoging van landarbeiders- lonen De Besprekingen over de loon- contracten voor 1948 zijn in volle gang en hoewel nog niets positiefs bekend is, bestaat de mogelijk heid, dat op de lonen der landar beiders een geringe verhoging wordt toegepast. Het is echter zeer de vraag, of deze zal worden goedgekeurd door het College van Rijksbemiddelaars. Een loonsverhoging is alleen dan mogelijk, wanneer de prijzen zo vastgesteld worden, dat de boe ren een redelijke winst maken, zegt de Stichting voor de Land bouw. De Stichting staat daarbij op het standpunt, dat \ran achter stelling van landarbeidersionen bij lonen van arbeiders uit de bouw vakken en de industrie geen spra ke mag zijn en dat een gelijkstel ling ook zeker is door te voeren. Overigens zijn er symptomen, die er op wijzen, dat men steeds ver der van gelijkstelling af komt te staan. De minister wacht met het vaststellen der richtprijzen tot de onderhandelingen over de lonen tot een einde zijn gebracht en hij wil de prijzen laten afhangen van het resultaat der onderhandelin gen. Mag vanuit 's ministers standpunt hiervoor iets te zeggen zijn, het neemt niet weg, dat de boeren door deze politiek in een impasse zijn geraakt waar ze zo spoedig mogelijk uit dienen te worden geholpen. In de plaats van de heer Van Baren (A.R.), die met pensioen ging, is tot burge meester van Delft benoemd de heer Van Walsum (P. v. d. A.) De „N. Haagsehe Crt.", die alle waardering heeft voor de persoon van de benoemde, spreekt haar teleurstelling uit over het feit, dat niet opnieuw een A.R. werd benoemd en ver volgt dan: Wrj kunnen de nieuwe benoe ming alleen maar zien en als zodanig heel slecht waarderen als een symptoom van het streven, dat in deze tijd steeds dujdelijker openbaar wordt, om efen bepaalde bevolkingsgroep, die door de Regering en het Regeringsbeleid in de opositie is gedreven, tot burgers van het tweede plan te maken. Toen onlangs de socialisti sche burgemeester van Haar lem na zijn benoeming tot Commissaris der Koningin in ae provincie Utrecht werd op gevolgd door een R.K. burge meester, laaide in de kringen der Partij van de Arbeid de ontstemming hoog op. Spoedig deed de R.K. minister van Binnenlandse Zaken echter zon der meer uitkomen, dat de P. v. d. A. weldra beter „aan haar trek" zou komen. Ieder, die wist, welke vacature weldra, te vervullen zou zijn, kon toen reeds gaan vrezen. Welnu, thans is het geschied. In Haarlem was een R.K. burgemeester be noemd, de P. v. d. A. moest tevreden worden gesteld. Wat was eenvoudiger dón in Delft, waar zo lange tijd het burge meestersambt op voortreffelijke wijze door een A.R. burgemees ter was vervuld, een socilaist te benoemen? En dit, terwijl het heel goed mogelijk was ge weest, op deze post een uit nemend man van A.R. huize te plaatsen. men tevreden en voldaan: van Lize, zijn vriendinnetje, mag niemand kwaad zeggen, ook zijn vader en moeder niet! Het gevalt in die tijd, dat Jo chem in de stad kennis maakt met een collega, die een jaar ouder is dan hij. Zij worden dikke vrienden. Jochem is nu 's Zondags ook wel eens in de stad. En dan komt hij niet in de kerk. Want Gebhard Wald- mont komt uit een ongods dienstig gezin. En hij he,e£t in vloed op Jochem, zodat .aio zich laat meeslepen. Hij ziet er nu •niet het minste bezwaar meer in, 's Zondags in een kroeg een pint bier te drinken, tenminste, wanneer hij in de stad is, bij Gebhard. Op het dorp zou het niet in zijn hersens opkomen. Vader en moeder Weishaupt we ten er dan ook niets van. Als die vriendschap zowat een jaar duurt, komt, waarvoor Lies beth zozeer gevreesd heeft, toen er sprake van was, dat Jochem knechtje bij Dreckmeyer kon worden: schoorsteenvegers kun nen tochten maken, die maan den duren. Tot nu is daarvan geen sprake geweest. Slechts éénmaal is Jochem met Dreck meyer vier wTeken achtereen op stap geweest, overigens twee en één week. Maar nu hebben die twee, Gebhard en Jochem, „de kolder in de kop" gekregen: zo jong, als ze zijn, willen ze allebei hun patroon verlaten en op eigen gelegenheid gaan werken. Zij beweren, dat zij dan veel meer kunnen verdienen en dat is niet onmogelijk. Maar cat wordt dan een zwervend leven van maan den, vol van gevaren. (Wordt vervolgd.) De „Chicago Tribune" beweert het. De „Chicago Tribune" schrijft „Zo lang mensen anderen kun- onder de kop „Het luie Europa" o.m., dat het verzoek van Europa om Amerikaanse hulp gewoonlijk wordt verklaard door te zeggen, dat de oogsten op het continent ten gevolge van droogte zijn mis lukt. De Europeanen zouden zich echter ook voor voedsel tot ons hebben gewend als d</weersom standigheden bijzonder gunstig waren geweest, want zij spannen zich minder in om in hun eigen behoeften te kunnen voorzien. nen vinden om het werk gratis voor hen te doen. zullen zij het niet zelf doen. De Eufcvpeanen waren in de oorlog voor hun voedsel van de V.S. afhankelijk en hebben daar een gewoonte van gemaakt. Zij mochten de leen- en pachtwet wel. Uiteraard is het plan-Marshall een leen- en pacht wet met een nieuw etiket; het Amerikaanse volk schijnt hgt recht te hebben verloren te hou den en te gebruiken wat het ge- Als voorbeeld haalt het blad produceerd heeft". Frankrijk aan, waar vóór de oor- log 50 millioen ha. tarwe en 612 miiiioen ha. rogge werden ver- Rijst uit Nederland naar bouwd. Voor 1947 waren deze cij fers resp. 37 en 4% millioen ha. Deze vermindering kan. volgens het blad, niet aan de oorlog of aan gebrek aan arbeidskrachten worden toegeschreven. Er zijn meer arbeidskrachten dan vóór de oorlog. Het blad merkt op, dat ook in Oostenrijk, België, Denemarken, Italië, Nederland en Zweden de met graan bebouwde oppervlakte in 1947 kleiner was dan vóór de oorlog en voegt daaraan toe: bij griep en gevatte kou WKBTPoos 6 cachets SOcïlHBBBI (Ingèz. Med.) Naar wij vernemen is men in de Curagaose delegatie thans tot volledige overeen stemming gekomen. De «Curaeao se delegatie is intens bezig me^ detailstudies zowel betreffende de inwendige structuur als de boven bouw van bet Koninkrijk. Ver moedelijk zal de volgende week een openbare vergadering worden gehouden. Binnen de Curagaose delegatie zijn drie commissies gevormd, respectievelijk ter bestudering van problemen betreffende de na tionale eii internationale politiek, de methoden om te komen tot feitelijke democratisering van het bestuur op Curacao en de staatsrechtelijke reconstructie van het Koninkrijk. Van Neder landse zijde wordt hierbij grote medewerking ondervonden. Duitsland. Gevolg van Nederlandse deviezen jacht. De aandacht van een speciale „Trouw"-correspondent te New York werd getrokken door adver tenties in Amerikaanse bladen, waarin sprake was van de verzen ding van zakken rijst uit Neder land naar Duitsland. „Wetende, dat in Nederland geen rijst meer gedistribueerd wordt voor kinderen en zieken, zijn we eens op onderzoek uitge gaan, want het bevreemdde ons toch wel heel sterk, dat er voor de Nederlandse kinderen geen rijst meer beschikbaar is, terwyl er toch wel ryst in de pakhuizen blijkt te liggen voor de Duitsers. Bovendien: Nederlandsch-Indi- sche rijst, terwijl er op Java, Su matra en in Oost-Indonesië ern stig voedselgebrek heerst. De Ned.-Indische regering is immers reeds genoopt geweest om voor duur geld rijst in Brazilië te ko pen om voedsel te bekomen voor de inheemse bevolking. Na lang zoeken kwamen wij ln contact met de bedrijfsleider van een groot concern, d&tfelch belast met de verzending van voedsel pakketten naar Duitsland. Deze bevestigde ons volmondig, dat de in Nederland liggende rijst inder daad van Nederlandsch-Indische herkomst is, doch hij wilde niet vertellen hoe de transactie tot stand is gekomen. Wel wees hrj er op, dat de Ne derlandse regering er groot be lang bij heeft om aan dollars te komen. Daarom werd door haar ook in de afgelopen zomer grote medewerking verleend om aard appelen naar Duitsland te zenden. Grote kwantiteiten aardappele^i zijn tegen de prijs van 2,70 per zak, welke in Amerika werden be naar Duitsland gegaan. De conferentie, die aanvankelijk op drie "weken was beraamd, zal taald, thans vermoedelijk, in verband Tegen deze laatste transacties is met de talrijke detailpunten, welke behandeld moeten worden, wel langer dan éen maand, duren. Van de zijde van de Curaeaose delegatie is het verzoek gericht tot minister Jonkjnan om nog deze week in bespreking te tre den over de onmiddellijke, feite lijke en noodzakelijke veranderin gen betreffende de democratise ring van het bestuur en de zelf standigheid van Aruba. Mr J. Schreuder is benoemd tot secretaris van de Curaeaose delegatie. op zichzelf niets in te brengen, omdat het hier voedsel betreft, dat in Nederlah'd in ruime mate voor handen is. Een ander geval is het met de rijst en wij kunnen ons indenken, dat het Nederlandse publiek daar zeker niet over te spreken is, als het dit verneemt. Trouwens in Amerika spreekt men er zijn be vreemding reeds over uit en het geval is dan ook niet dienstig om de populairiteit ten aanzien van de Nederlandse deviezenmaatre- gelen te verhogen. In opdracht van de Willem de Zwijgerstichting werd door T. M. Gilhuis een rapport uitgebracht over het Vaderlandse Geschiede nis-onderwijs op de R.K.-lagere I scholen in Nederland. De schrijver heeft voor de sa menstelling van zijn rapport ge bruik gemaakt van dertien leer- boeken, die op de R.K. scholen ge bruikt worden. Als zijn algemene Indruk geeft hy weer. dat in deze l>oekjes de vaderlandse kerkgeschiedenis de eerste en de laatste plaats in neemt. Een grote plaats wordt ingerto-» men door de kerstening van ons volk tot aan de Middeleeuwen en de Middeleeuwen zelf. Als er ln deze boekjes over de Hervorming gesproken wordt, dan staat Hervorming meestal tussen aanhalingstekens. De ware her vorming der Kerk ziet men eerst in de contra-Reformatie. Over Luther en Calvijn wordt allerminst gunstig geoordeeld. Van Luther heet het, dat hij onverstandig deed zijn onrust niet bij zijn biechtvader of een andere bravepriester te klagen. Op dit punt was hij onverstandig. „Uit eigen kracht dacht hij de baas te worden over zijn zielekwelltngea. En hij heeft zijn ziel en geweten ln slaap gesust met een heel stel valse leerstellingen". Omtrent Calvijn wordt in één. der boekjes gezegd, dat zijn ketterij veel erger was dan oorlog; de ket terij vermoordde de mensen naar de ziel en maakte hen voor eeuwig ongelukkig. De vervolging van ketters wordt goedgepraat, maar van de inqui siteurs heet het, dat zij over 't geheel zeer hoogstaande, geleerde en voortreffelijke priesters waren, wier rechtspraak gezien in 't licht van hun'tijd gunstig af steekt bij de burgerlijke rechtsple ging dier dagen. Prins Willem van Oranje maakt hier een slechte beurt. Zijn bedoe ling was hier landvoogd te zuilen worden en omdat dit niet gebeur de, trachtte hij het Spaanse gezag te vernietigen. De dpstand tegen Philips II was een opstand tegen het wettig gezag. Geen volksop stand, maar een partij-opstand. De afzwering was niet een nationale afzwering, was niet een nationale- maar een partij-daad. In de conclusies waartóe de schrijver komt, wekt hij op niet anti-thetisch, maar thetisch te werk te gaan^ Wij zijn met onze geschiedenis boekjes nog lang niet waar wij wezen moeten. Bjonnen en hand leidingen zijn er te over, maar de leerlingen beschikken slechts over een dor jaartallenboekje. Er kome een nieuw leesboek, dat geheel door de reformatorische beginse len wordt gedragen en dat een Christel ijk-nat ionaal karakter draagt. De Libanese regering heeft be kend gemaakt, dat in het huis van Errilr Noehad Arslan, een broer van de minister van defensie, met wie hij in vijandschap leeft, wa pens en explosieven zijn gevonden. De duizenden vreemdelingen, die het vorige jaar een bezoek aan de Westkappelse „diek" hebben gebracht, zagen een soort „kaffer- kraal" onder aan liet nieuwe dijk gedeelte en meteen werden ze herinnerd aan wat nog altijd een groot probleem van dit dorp is: de huisvesting. Nu valt het Inwendige van deze kafferkraal (de uitdrukking is van een Westkapellelaar) zelfs mee; de bewoners zijn best tevre den over .hun nissehut en er zijn erger gevallen in Westkapelle van slechte huisvesting. Toch is er, na moeizame en vaak teleurstellende arbeid, nu enig perspectief. Daarvan kan de bezoeker zich overtuigen, als hij b.v. door de Zuidstraat gaat. Tal van nieuwe huizen zijn in aanbouw- Scherp dringt de geur van vers hout tot hem door. Hier wordt gezaagd, daar klinkt de troffel van de met selaar. Bunkers. Een verblijdend symptoom! En dat is zeker ook het feit, dat-er voor twee bunkers (het waren dan wel de slechtste, gelegen op de on gunstigste plaatsen!)" geen lief hebbers meer zijn. Niettemin zijn er nog meer dan 30 bunkeTS in gebruik en zelfs ontdekten enige tijd geleden West- kappelaars een nieuwe bunker, die ze prompt in gebruik namen! Het is hét doel van het gemeen tebestuur, eerst deze bunkers en ook de nissehutten te ontruimen naar gelang de nieuwe woningen gereed komen. De beste bunkers én nissehutten krijgen dan de jonggehuwden. Ook het Zwitsers barakkenkamp staat op de Jijst van zo spoedig mogelijke ontruiming. Woningbouw. Hoe staat het met de bouw -van nleuwé woningen We kunnen het best enige cijfers geven. Veertien huizen zijn thans opgeleverd en bewoond (w.o. een hotel-café). In aanbouw zijn 34 woningen, waar van er 27 binnen enkele maanden zullen zyn voltooid. Vorige week zijn juist 79 hulzen gegund en op dit ogenblik zijn circa 50 wonin gen besteksklaar. (Deze laatste staan verspreid over het gehele dorp). Bijna al deze hulzen zijn her- bouwgevallen; slechts ten hoogste 50 echte woningwetwoningen val len onder het genoemde aantal. En dat is voor Westkapelle een zeer belangrijk ding! De mensen krijgen weer hun huisjes terug, waaraan ze vroeger zo gehecht waren, al zal de inrichting thans aan meer voorwaarden en voor schriften moeten voldoen. De architecten. Dit brengt ons vanzelf op een onderwerp, dat de Westkappe- laars na aan het hart ligt: de ver houding tot de architecten. Br is al veel verbeterd sedert de eerste huizen gebouwd werden, maar er zijn nog klachten. Zij komen hier l op neer, dat sommige architecten zich weinig of niets aantrekken van de wensen dergenen, die wil len bouwen, vooral wat de inrich ting betreft. Zeer terecht staat ook het gemeentebestuur op het standpunt, dat, wanneer een huis voldoet aan de voorschriften wat afmeting en uiterlijk betreft, bij het Inwendige een grote mate van vrijheid dient te bestaan. Het blijkt, dat' vooral de architecten van buiten Zeeland weinig inzicht hebben in het specifiek Westkap pelse leven, dat ook tot uiting komt in de wijze van wonen. Van de herbouwgevallen krijgt 90 een flinke schuur. Als ge volg daarvan moesten vele wonin gen volgens de Financieringsrege ling 1947 wordën gebouwd. De schadevergoeding. De verwachtingen van de ko mende wettelijke regeling van de vergoeding der materiële oorlogs schaden zijn niet al te hoog ge spannen. Ongetwijfeld zal de par ticuliere herbouw wat toenemen, oihdat bijna alle huizen onder de categorie vallen, die integrale schadevergoeding krijgt. De bouwindex 3 wordt echter te laag geacht. Deze zal zeker 4 moeten j bedragen. Een klein voorbeeldStel de waarde Mei '40 van een woning op f 2500.De vergoeding zou dan f7500.worden minus de af schrijving van 1940. Men gevoelt, dat voor dit bedrag in deze tijd geen behoorlijke woning Is te bou wen. Neemt de bouw straits toe, dan zit men weer vast aan het te geringe bouwvolume voor Zeeland. Andere objecten. Wat de grote objecten betreft, is momenteel weinig te vermel den. In de tweede helft van deze maand zullen de tekeningen en de begroting gereed komen van de Ned. Herv. Kerk (architect Berg- lioeff). De bouw van deze objecten wordt aldus gefinancierdvoor rekening van het Rijk en *4" voor de gemeente. Waarschijnlijk wordt Westkapelle hierbij geholpen door de „adoptiegemeenten" Oegst- geest, Noordwijk aan Zee, Noord- wijk Binnen en Leiderdorp. Voor het Groene Kruisgebouw is het geld thans ontvangen. Zoals men weet, is dit een gift van de winkelwijk „Lombok" in Utrecht. Gehoopt wordt, dat nog dit jaar met de bouw kan worden begon nen. De dokterswoning wordt er naast gébouwd en de apotheek in het Groene Kruisgebouw onderge bracht. Riolering en straten. De nieuwe riolering is thans ln alle straten aangelegd. De bouw van onderdelen der biologische zuiveringsinstallatie ls gegund en hopelijk deze zomer kan met de uitvoering worden begonnen. Aan het stratenplan wordt gewerkt. Het tempo wordt bepaald door de aanvoer der stenen. De oorzaak van het feit, dat niet direct aan de hoofdweg begonnen kon wor den, is, dat gewacht moest wor den op de goede steensoort. Herbeplanting. Met de herbeplanting van de gebieden bij de kreken loopt het nog slecht. Het was oorspronke lijk de bedoeling, dat Landbouw- herstel zowel het 7 ha. grote bos dat de Koningin heeft geschonken als het bos van 3 ha, geschenk van de Britse Marine, zou inplan ten, doch dit blijkt nu niet te kun nen doorgaan, zodat Wederop bouw het voor zijn rekening zou moeten nemen. Dat belooft echter een lange weg te worden! Er komt nog bij, dat~het plant- materlaal voor het gedeelte, het dichtst bij het dorp, aanwezig ls en niet meer kan worden gewacht. Wat de kreken betreft: D.U.W.- arbelders hebben hier om verder afbrokkelen te voorkomen, reeds taluds aangebracht. Dit blijkt ech ter niet voldoende te zijn, zodat de oevers nu van vlechtwerken wor den voorzien. De herverkaveling. De deining, veroorzaakt door de komende herverkaveling, als ge volg waarvan het specifiek West- kappels bedrijf, naar men vrees de, zou moeten verdwijnen, is al heel wat verminderd door de toe zegging, dat met de belangen der bevolking rekening zal worden ge houden. Men wacht nu maar af, doch het vertrouwen bestaat, dat het oude in grote lijnen zal wor den gehandhaafd. Werkloosheid. Er heerst momenteel al werk loosheid op Westkapelle. Circa 50 arbeiders werken bij de D.U.W. Als er voor het dorp geen andere werkgelegenheid wordt gescha pen, dan loopt men op de duur vast. Reeds is eèn aantal jongens in Middelburg op de Rijkswerk plaats voor vakontwikkeling om geschoold en het plan bestaat om anderen, die dit wensen, tot straatmaker om te scholen. Heel langzaam stijgt ook het aantal Westkappelaars, dat op de „Schei- de" werkt. Doch dit zal een zeer langdurig proces worden. Culturele leven. Blij is de bevolking over het feit dat de Rijkswaterstaat gratis de cantine van het Zwitserse kamp beschikbaar heeft gesteld. Hierin ls plaats voor 3 k 400 personen. Ongetwijfeld zal hiermede het cul turele leven van het dorp worden gestimuleerd. Dank zij de actie van Viruly zrjn nu bijna alle instrumenten voor het muziekcorps binnen. Zeer velen geven sslch op als lid.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1948 | | pagina 2