In de tang van de duivel.
Boeren verkeren in het onzekere.
MUHHARDTJES
Perspectieven voor Westkapelle.
IS EUROPA LUI
TmsUc weed
Uck fycqtepeH.
Maar stierf als een koning.
De „verworpenen"
Burgemeesters
benoemingen.
Ronde-tafel conferentie
zal langer dan een
maand duren.
Vaderlandse Geschiedenis-
Onderwijs op de
R.-K. lagere scholen.
Huisvesting nog een probleem.
Wat een Nederlander in Hitler-land ondervond
Te boek gesteld door J. W. Ooms
XIV.
Op een dag moesten op een onverwacht unr alle gevangenen aan
treden en verscheen de kampcommandant, vergezeld van zijn staf.
Hg klom op een inderhaast opgebouwd podium en deelde met bral
lende stem mede, dat de gevangene Forster in Weimar was ge-
MTMteerd.
Meer had htf niet te zeggen.
Akkerman en alle anderen begrepen evenwel, wat dit te be
tekenen bad. Het einde van Forster zou verschrikkelijk zijn; hij
sou het voorwerp worden, waar de kampbeulen hun ontzaggelijke
woede op zouden koelen.
Na de mededeling van de kampcommandant konden alle gevan
genen weer terugkeren in hun barakken.
En de galg verscheen weer...
De timmerlieden kwamen op
nieuw op de appélplaats en bouw
den de stellage weer op.
Op de 21ste December werd bij
het ochtèndappél door middel van
de microfoon aan de gevangenen
medegedeeld, dat de veroordeling
van Forster des middags om twee
uur zou plaats vinden. Onder de
gevangenen was grote verslagen
heid.
Het zogenaamde „bijzondere ge
recht" zou weer aantreden om de
veroordeling uit te spreken. Maar
toen het twee uur was geworden,
werd nog niet het bevel tot aan
treden .yan de gevangenen gege
ven. Het werd drie uur, maar het
bevel kwam nog steeds niet. Het
was duidelijk, dat er iets tussen
was gekomen. Het werd vier uur,
maar nog steeds werd geen aan
vang gemaakt met het schijnpro
ces. De S.S.-ers werden onrustig.
Het werd vijf uur, maar het bevel
tot aantreden werd niet gegeven.
De gevangenen ln grote spanning.
Misschien was het regiem ineen
gestortMisschien naderde de
bevrijdingMisschien, mis
schienHet waren strohalmen,
waar duizenden drenkelingen in
de zee van ellende zich aan vast
grepen. Het werd zes uur. De
stemming - onder de bewakers
werd bepaald nerveus. Het werd
zeven uur en- de S.S.-ers liepen
luid te vloeken om hun onrust te
verbergen. In de barakken van de
gevangenen deden nu allerlei ver
halen de ronde.
Eindelijk, om acht uur, kwam
het gevreesde bevel om aan te
treden.
In korte tijd stonden de gevan
genen opgesteld rondom de galg.
Kort daarop verschenen afdelin
gen van de S.S. in paradeuniform.
Vanaf achttien uitkijktorens sche
nen zesendertig schijnwerpers op
het leger gevengenen. terwijl
vooral op de galg verblindende
stralenbundels waren gericht. De
wachtposten van het kamp had
den voor deze gelegenheid een
dubbele uitrusting. Zesendertig
machinegeweren waren op de ge
vangenen gericht. Na tien minu
ten verscheen de lagercomman-
dant. Hg werd gevolgd door
zwaarbewapende S.S.-lieden en
daarachter verschenen de leden
van het zogenaamde gerechtshof.
Daarna werd Forster voorge
leid. Zrjn handen en voeten waren
gekluisterd ln een kettig, zodat
het hem moeilijk viel om te lopen.
Langzaam liep hij voor de laatste
maal langs de barakken van zijn
duizenden lotgenoten. In het licht
van de schgnwerpers was zijn ge
laat doodsbleek, maar hy liep
kaarsrecht, het hoofd fier omhoog.
De „rechters" spraken terstond
het vonnis uit; Door ophanging.
Hierop trad Koch naar voren en
sprak:
„Ik geef hiermede het lichaam
van Forster aan de gerechtigheid
over om hem te vonnissen".
Daarna werd Forster op het po
dium van de galg geleld. Hij knik
te zijn duizenden kameraden-ge
vangenen vriendelijk toe.
De beulen, legden hem de strop
om de hals. Toen sprak Forster
heel luid: „De dag zal komen, dat
jullie mensenbeulen, ook zullen
sterven, maar jullie dood zal ver-
schrikkeiyker zijn dan do myne.
Jullie zullen bang zyn om te ster
ven, maar dat ben ïk niet!" Daar
op wendde hij het hoofd naar de
kampcommandant. „Dit geldt ook
voor jou!" zei Forster duidelyk en
kalm.
De beulen trokken het touw aan
en in het licht der vele schijnwer
pers ging Forster omhoog. Het
was een verschrikkelijk schouw
spel, maar het gezicht van de
kampcommandant stond vrolijk,
alsof hij een grote overwinning
had behaald
Spoedig waren de levensgeesten
uit Forster geweken. Toen konden
de gevangenen terugkeren naar de
barakken. Lange tijd werd er geen
woord gesproken. Het beeld van
Forster stond die nacht in ieders
brein.
„Van deze verschrikkelijke dag
het ik niets vergeten", zegt Jacob
Akkerman, nadat hij een tijdlang
heeft gezwegen. „En Ik geloof
niet, ooit iets te vergeten van dit
drama. Soms droom lk er nog van.
En het gebeurt vaak, dat lk onder
mijn werk eensklaps aan Forster
moet denken".
Waarom uitstel.
Tenslotte vertelt hij op mijn
vraag, waarom de terechtstelling
van Forste? op die verschrikkelij
ke dag niet om twee uur geschied
de, zoals was aangekondigd, wat
hij enkele dagen na de voltrek
king van het vonnis er over hoor
de. Het drong weer tot de gevan
génen door langs het bekende ka
naal; gevangenen, die werk moes
ten doen in het S.S.-lager luister
den de gesprekken van de S.S.-ers
af.
De S.S.-er Löber was met de
bewaking van Forster belast ge
weest.
Hij had gevloekt, omdat Forster
het hele programma op die 21ste
Deceniber in de war had gestuurd.
Forster, die in Weimar al ver
hoord was. had namelijk ondanks
dreigementen en stokslagen alles
gezegd, wat hem kwelde. Hij had
verteld van de sadistische manle
ren, die de bewakers er op na hiel
den en van de hongerrantsoenen.
Daar de-Duitsers er enkele jour
nalisten hadden bijgehaald van
buitenlandse, maar uiteraard be
vriende mogendheden, waren de
ondervragers in een moeilijk par
ket gekomen. In het bijzijn van de
bevriende pers kon men moeilijk
aan Forster het zwijgen opleggen.
Volgens vaak gebruikte methode
had men vóór het verhoor Forster
eerst op een vreselijke wijze ge
marteld. Meestal was het slacht
offer dan half bedwelmd en niet
meer in staat -om te spreken, zo
dat de aanwezigheid van journa
listen geen gevaar opleverde voor
het wereldkundig maken van din
gen, die zich afspeelden ln de
kampen. Forster had echter een
rjzersterk gestel. Bovendien droeg
hij er kennis van, hoe men bij een
verhoor te werk ging. Tijdens de
marteling en daarna had hij ge
daan, alsof hij niet meer in staat
was om te spreken. Maar toen
het eigenlijke verhoor kwam, dat
tenslotte niet meer was dan een
vertoning, had hij laten blijken,
geestelijk nog niet te zijn gebro
ken en tot ontsteltenis van de
Duitsers (en van de journalisten
van de bevriende mogendheden)
had hij zes uur lang gesproken
over de onmenselijke toestanden
in de kampen. Ongetwijfeld moet
hem dit ontzaggelijk veel inspan
ning hebben gekost; maar de be
waker Löber moest later tegen
over zijn kameraden toegeven, dat
het zwijn als een koning voor zijn
ondervragers had gestaan en f dat
het hem blijkbaar niet had ge
deerd, dat het programma, dat
was opgemaakt voor de vertoning
op de appél-plaats, totaal in de
war liep.
(Wordt vervolgd).
Ondanks toezegging, van Minister.
Streven naar bouwplan van voer 1940.
Er is bij de boeren een stijgende ontevredenheid waar te nemen.
En niet zonder reden, want terwyl zij over enkele maanden moeten
gaan inzaaien, zijn nog steeds de richtprijzen voor oogst 1948 niet
bekend. Ze moeten nu een bouwplan op gaan maken zonder enig
idee te hebben van de prijzen waarvoor ze hun producten straks op
de markt kunnen brengen.
Feuilleton.
5) —o—
De moeilijkheid, waarmee
L'iesbeth worstelt, is spoedig op
geheven: Dreckmeyer heeft nog
wel oude kielen en broeken,
waarvan wat te maken is. Een
halve nacht ploetert Liesbeth,
die 's avonds geholpen is door
Kathe en Lize, zodat Jochem er
prompt uitziet.
Met een dag gaat hij van
school af,- droevig nagestaard
door meester Kaufmaim, die de
stille hoop heeft gekoesterd, dat
bij van Jochem iets maken zou.
Dat is nou net een jongen voor
schoolmeester of voor een kan
toor of zietsMaar die illu
sie is vervlogen. Hij kan het
overigens begrijpen: in het gezin
van Weishaupt moeten nodig de
inkomsten vermeerderd.
Als er een week voorbij is en
Jochem trots en voldaan drie
thalers op tafel heeft gelegd,
zijn eerste verdiende geld!
vraagt hij 's Zondags plagend
aan Lize Hackmann, of hij ook
vuil en smerig is. Neen, hij ziet
er keurig uit, moet zij beken
nen.
En dan wordt er over het
werk van Jothem niet meer in
de finesses gesproken. Weishaupt
en Dolf vissen. Hermann is bij
de houthakkers. Jochem is
knechtje bij Dreckmeyer, de
schoorsteenveger. Het wordt al
les heel gewoon.
Het volgend voorjaar, zijn loon
is dan van drie op vijf thalers
gebracht, is Jochem enkele ma
len verschillende weken van
huis. Zijn baas en hij werken
tal van dorpen af en logeren
in goedkope logementen. Lies-
Nu zou het te laat bekend ma
ken van de richtprijzen niet erg
zijn wanneer er een vrije economie
bestond. Dit is echter niet het ge-,
val. Alle prijzen worden vastge
steld en zelfs niemand weet op dit
moment, of de prijs van een be
paald product verhoogd dan wel
verlaagd zal worden. Het is voor
de boeren dus van het allergroot
ste belang, tijdig de richtprijzen
te weten om hun bouwplan te
kunnen ontwerpen, waarbij zij er
rekening mee moeten houden,
welke, en de hoeveelheid bemes-
tingsstoffen zij aanschaffen.
Zoals bekend, worden de richt
prijzen vastgesteld op basis van
de kostprijsberekeningen van het
Landbouw Economisch Instituut.
Hoewel thans deze kostprijsbere
keningen nagenoeg gereed zijn,
kan voorlopig nog geen medede
ling worden gedaan over de prij
zen, daar de bestudering van de
berekeningen bovendien nog enige
tijd vergt. De boeren verkeren
door deze handelwijze geheel ln
het onzekere en het treft hen tem
meer omdat minister Mansholt
verleden jaar de toezegging heeft
gedaan de prijzen tijdig te zullen
publiceren. Het is bekend, dat de
minister bereid was, op korte ter
mijn de prijzen bekend te maken,
echter los van de kostprijsbereke
ningen van het L.E.I. In land-
bouwkringen was men echter van
oordeel, dat dit volkomen fout is
en de berekeningen van het L.E.L,
hoeveel hierop overigens nog aan
te merken is, als basis dienden te
worden genomen.
Ook geen aanwijzingen.
Aangezien het noodzakelijk Is,
dat de boeren tenminste enig idee
hebben van de prijzen, is gedacht,
dat de minister aanwijzingen zou
kunnen geven hoe de prijsverhou
dingen tussen de verschillende
producten zullen worden. Doch de
boeren hebben nog niet de ge
ringste aanwijzingen ontvangen.
Hier komt bij, dat de boeren de
prijzen van grondstoffen .welke
aangekocht moeten worden en die
voor verrichte diensten, reparatie
werkzaamheden e.d„ voortdurend
Nzien stijgen. De Stichting voor de
Landbouw houdt zich intensief
met deze kwestie bezig en zij is
van mening, dat de regering wel
een zeer schriele politiek volgt bij
de prijzenvaststelling. Dit springt
te meer in het oog wanneer men
weet, dat de regering voor de im
portproducten bijna het dubbele
betaalt van de vergoeding, die de
boeren ontvangen voor de door
hen verbouwde producten.
beth is er wat bezorgd voor ge
weest, al weet zij, dat Dreck
meyer een ordentelijk man*is
Dat zit natuurlijk 's avonds in
de kroeg of iets van ctien aard.
Maar zij moet toegeven, dat
Jochem niet ruw wordt en min
derwaardige uitdrukkingen be
zigt. Die vertelt alleen aan Her
mann (maar dat weet moeder
Liesbeth niet) dat hij van Dreck
meyer elke dag minstens een
kroes bier krijgt. Dat vindt Her
mann niets bizonders. Die
drinkt al heel veel bier. Dat doen
alle houthakkers, vooral als zij
met een vlot weg geweest zijn
en huiswaarts- keren.
Twee jaar later nu heeft
ook Liesbeth een dienst je en
voor de tienjarige Friedrich
wordt werk gezocht; die zou
graag willen varen op zee, maar
Weishaupt zegt, dai hij daarvoor
veel te jong is is Jochem al
knechtje, leerling af. Hij is in
geschreven als gezel, verdient'
ook het gezellenloon en kan het
werk even goed als Dreck
meyer zelf. Het is al voorgeko
men, iets ongehoords, dat Jo
chem alleen op karwei ging,
vergezeld van een intusseg aan
genomen knechtje van een jaar
of tien-
In de drie afgelopen jaren is
Jdchem stevig gegroeid. Hij
overtreft zijn vader in lengte en
het ziet er naar uit, dat hij bin-
nenkort ook diens stoere schou
ders zal hebben. Hij wordt man
nelijker, niet alleen uiterlijk,
maar ook innerlijk. De puber
teitsjaren beginnen bij, hem
-vroeg, misschien, omdat hij al
heel vroeg het leven is ingegaan
en op zijn zwerftochten veel
hoort en ziet.
Hij heeft een sterken aan
drang, om het gezelschap van
Lize Hackman te zoeken. Dat
kost hem weinig moeite, want
de vroegrijpe Lize geniet van
het zijne. Dus zoekt hij haar in
zijn weinige vrije tijd op bij de
ganzen in de bergweide. )Sn,.
als hij thuis is, dwalen zij des
Zondags na kerktijd door de
bossen in de omgeving. Het is
nog volmaakt kinderspel, maar
met een dieperen grond. Die
twee groeien naar elkaar toe en.
hard ook, moeder Liesbeth ziet
het met eigen ogen en het ont
gaat zelfs Weishaupt niet. Die
iacht er alleen om: een jongen
van veertien jaar! Maar hij kan
niet ontkennen, dat de veertien
jarige Lize rijp is als een
meisje van achttien.
Weishaupt is nooit een preker
of zede meester geweest. Een
enkel woord moet voldoende
zijn. En verder, vinden Lies
beth en hij, dat hun voorbeeld
het moet doen: godvruchtig le
ven, elk het zijne geven, eerlijk
door het leven gtian, geen uit
spattingen en dat alles onder
inroeping van Gods genade.
Maar als hij eens met Jochem
alleen is en het gesprek, opzet
telijk, op Lize komt, zegt Weis
haupt. dat hij God moet bidden
om een reine ziel, ook ten aan
zien van meisjes.
„Je moet later je vader en
moeder en ook je vrouw eerlijk
in de ogen kunnen zien, jon
gen. Hou je niet op met vuilig
heid en gemeenheid. Je zult er
wel eens van horen, want je
komt op plaatsen, waar je va
der niet eens komt, maar laat
zc kletsen en houd losse meiden
van je af."
„ïs Lize een losse meid?"
vraagt Jochem verbaasd.
„Ben je mal, jongen! Wie zegt
dat nou? Dat is juist een lief
meisje."
Dan toont Jocheln zich volko-
By de boeren is een streven
waar te nemen om terug te gaan
naar het bouwplan van voor de
oorlog. Dit houdt in, dat in Zee
land meer aardappelen en uieo
verbouwd zullen worden.
Waarom niet als in Engeland
Een der vooraanstaande figuren
ln de Stichting voor de Landbouw
in Zeeland, stelde de vraag of het
niet mogelijk is, dat in ons land
de Engelse methode gevolgd
wordt. In Engeland worden de
richtprijzen n.l. meer dan een jaar
tevoren vastgesteld, zodat de boe^
ren meer dan een jaar de tijd heb
ben om een behoorlijk bouwplan
op te stellen. Gebeurt het. dat de
economische.situatie van het land
een wijziging vereist, dan kan
deze alsnog ter kennis van de boe
ren worden gebracht.
Verhoging van landarbeiders-
lonen
De Besprekingen over de loon-
contracten voor 1948 zijn in volle
gang en hoewel nog niets positiefs
bekend is, bestaat de mogelijk
heid, dat op de lonen der landar
beiders een geringe verhoging
wordt toegepast. Het is echter
zeer de vraag, of deze zal worden
goedgekeurd door het College van
Rijksbemiddelaars.
Een loonsverhoging is alleen
dan mogelijk, wanneer de prijzen
zo vastgesteld worden, dat de boe
ren een redelijke winst maken,
zegt de Stichting voor de Land
bouw. De Stichting staat daarbij
op het standpunt, dat \ran achter
stelling van landarbeidersionen bij
lonen van arbeiders uit de bouw
vakken en de industrie geen spra
ke mag zijn en dat een gelijkstel
ling ook zeker is door te voeren.
Overigens zijn er symptomen, die
er op wijzen, dat men steeds ver
der van gelijkstelling af komt te
staan.
De minister wacht met het
vaststellen der richtprijzen tot de
onderhandelingen over de lonen
tot een einde zijn gebracht en hij
wil de prijzen laten afhangen van
het resultaat der onderhandelin
gen. Mag vanuit 's ministers
standpunt hiervoor iets te zeggen
zijn, het neemt niet weg, dat de
boeren door deze politiek in een
impasse zijn geraakt waar ze zo
spoedig mogelijk uit dienen te
worden geholpen.
In de plaats van de heer
Van Baren (A.R.), die met
pensioen ging, is tot burge
meester van Delft benoemd de
heer Van Walsum (P. v. d. A.)
De „N. Haagsehe Crt.", die
alle waardering heeft voor de
persoon van de benoemde,
spreekt haar teleurstelling uit
over het feit, dat niet opnieuw
een A.R. werd benoemd en ver
volgt dan:
Wrj kunnen de nieuwe benoe
ming alleen maar zien en als
zodanig heel slecht waarderen
als een symptoom van het
streven, dat in deze tijd steeds
dujdelijker openbaar wordt, om
efen bepaalde bevolkingsgroep,
die door de Regering en het
Regeringsbeleid in de opositie
is gedreven, tot burgers van
het tweede plan te maken.
Toen onlangs de socialisti
sche burgemeester van Haar
lem na zijn benoeming tot
Commissaris der Koningin in
ae provincie Utrecht werd op
gevolgd door een R.K. burge
meester, laaide in de kringen
der Partij van de Arbeid de
ontstemming hoog op. Spoedig
deed de R.K. minister van
Binnenlandse Zaken echter zon
der meer uitkomen, dat de
P. v. d. A. weldra beter „aan
haar trek" zou komen. Ieder,
die wist, welke vacature weldra,
te vervullen zou zijn, kon toen
reeds gaan vrezen. Welnu, thans
is het geschied. In Haarlem
was een R.K. burgemeester be
noemd, de P. v. d. A. moest
tevreden worden gesteld. Wat
was eenvoudiger dón in Delft,
waar zo lange tijd het burge
meestersambt op voortreffelijke
wijze door een A.R. burgemees
ter was vervuld, een socilaist
te benoemen? En dit, terwijl
het heel goed mogelijk was ge
weest, op deze post een uit
nemend man van A.R. huize te
plaatsen.
men tevreden en voldaan: van
Lize, zijn vriendinnetje, mag
niemand kwaad zeggen, ook zijn
vader en moeder niet!
Het gevalt in die tijd, dat Jo
chem in de stad kennis maakt
met een collega, die een jaar
ouder is dan hij. Zij worden
dikke vrienden. Jochem is nu
's Zondags ook wel eens in de
stad. En dan komt hij niet in
de kerk. Want Gebhard Wald-
mont komt uit een ongods
dienstig gezin. En hij he,e£t in
vloed op Jochem, zodat .aio zich
laat meeslepen. Hij ziet er nu
•niet het minste bezwaar meer
in, 's Zondags in een kroeg een
pint bier te drinken, tenminste,
wanneer hij in de stad is, bij
Gebhard. Op het dorp zou het
niet in zijn hersens opkomen.
Vader en moeder Weishaupt we
ten er dan ook niets van.
Als die vriendschap zowat een
jaar duurt, komt, waarvoor Lies
beth zozeer gevreesd heeft, toen
er sprake van was, dat Jochem
knechtje bij Dreckmeyer kon
worden: schoorsteenvegers kun
nen tochten maken, die maan
den duren. Tot nu is daarvan
geen sprake geweest. Slechts
éénmaal is Jochem met Dreck
meyer vier wTeken achtereen op
stap geweest, overigens twee en
één week.
Maar nu hebben die twee,
Gebhard en Jochem, „de kolder
in de kop" gekregen: zo jong,
als ze zijn, willen ze allebei hun
patroon verlaten en op eigen
gelegenheid gaan werken. Zij
beweren, dat zij dan veel meer
kunnen verdienen en dat is niet
onmogelijk. Maar cat wordt dan
een zwervend leven van maan
den, vol van gevaren.
(Wordt vervolgd.)
De „Chicago Tribune" beweert het.
De „Chicago Tribune" schrijft „Zo lang mensen anderen kun-
onder de kop „Het luie Europa"
o.m., dat het verzoek van Europa
om Amerikaanse hulp gewoonlijk
wordt verklaard door te zeggen,
dat de oogsten op het continent
ten gevolge van droogte zijn mis
lukt. De Europeanen zouden zich
echter ook voor voedsel tot ons
hebben gewend als d</weersom
standigheden bijzonder gunstig
waren geweest, want zij spannen
zich minder in om in hun eigen
behoeften te kunnen voorzien.
nen vinden om het werk gratis
voor hen te doen. zullen zij het
niet zelf doen. De Eufcvpeanen
waren in de oorlog voor hun
voedsel van de V.S. afhankelijk
en hebben daar een gewoonte van
gemaakt. Zij mochten de leen- en
pachtwet wel. Uiteraard is het
plan-Marshall een leen- en pacht
wet met een nieuw etiket; het
Amerikaanse volk schijnt hgt
recht te hebben verloren te hou
den en te gebruiken wat het ge-
Als voorbeeld haalt het blad produceerd heeft".
Frankrijk aan, waar vóór de oor-
log 50 millioen ha. tarwe en 612
miiiioen ha. rogge werden ver- Rijst uit Nederland naar
bouwd. Voor 1947 waren deze cij
fers resp. 37 en 4% millioen ha.
Deze vermindering kan. volgens
het blad, niet aan de oorlog of
aan gebrek aan arbeidskrachten
worden toegeschreven. Er zijn
meer arbeidskrachten dan vóór de
oorlog.
Het blad merkt op, dat ook in
Oostenrijk, België, Denemarken,
Italië, Nederland en Zweden de
met graan bebouwde oppervlakte
in 1947 kleiner was dan vóór de
oorlog en voegt daaraan toe:
bij griep en gevatte kou
WKBTPoos 6 cachets SOcïlHBBBI
(Ingèz. Med.)
Naar wij vernemen is men
in de Curagaose delegatie
thans tot volledige overeen
stemming gekomen. De «Curaeao
se delegatie is intens bezig me^
detailstudies zowel betreffende de
inwendige structuur als de boven
bouw van bet Koninkrijk. Ver
moedelijk zal de volgende week
een openbare vergadering worden
gehouden.
Binnen de Curagaose delegatie
zijn drie commissies gevormd,
respectievelijk ter bestudering
van problemen betreffende de na
tionale eii internationale politiek,
de methoden om te komen tot
feitelijke democratisering van
het bestuur op Curacao en de
staatsrechtelijke reconstructie
van het Koninkrijk. Van Neder
landse zijde wordt hierbij grote
medewerking ondervonden.
Duitsland.
Gevolg van Nederlandse
deviezen jacht.
De aandacht van een speciale
„Trouw"-correspondent te New
York werd getrokken door adver
tenties in Amerikaanse bladen,
waarin sprake was van de verzen
ding van zakken rijst uit Neder
land naar Duitsland.
„Wetende, dat in Nederland
geen rijst meer gedistribueerd
wordt voor kinderen en zieken,
zijn we eens op onderzoek uitge
gaan, want het bevreemdde ons
toch wel heel sterk, dat er voor
de Nederlandse kinderen geen rijst
meer beschikbaar is, terwyl er
toch wel ryst in de pakhuizen
blijkt te liggen voor de Duitsers.
Bovendien: Nederlandsch-Indi-
sche rijst, terwijl er op Java, Su
matra en in Oost-Indonesië ern
stig voedselgebrek heerst. De
Ned.-Indische regering is immers
reeds genoopt geweest om voor
duur geld rijst in Brazilië te ko
pen om voedsel te bekomen voor
de inheemse bevolking.
Na lang zoeken kwamen wij ln
contact met de bedrijfsleider van
een groot concern, d&tfelch belast
met de verzending van voedsel
pakketten naar Duitsland. Deze
bevestigde ons volmondig, dat de
in Nederland liggende rijst inder
daad van Nederlandsch-Indische
herkomst is, doch hij wilde niet
vertellen hoe de transactie tot
stand is gekomen.
Wel wees hrj er op, dat de Ne
derlandse regering er groot be
lang bij heeft om aan dollars te
komen. Daarom werd door haar
ook in de afgelopen zomer grote
medewerking verleend om aard
appelen naar Duitsland te zenden.
Grote kwantiteiten aardappele^i
zijn tegen de prijs van 2,70 per
zak, welke in Amerika werden be
naar Duitsland gegaan.
De conferentie, die aanvankelijk
op drie "weken was beraamd, zal taald,
thans vermoedelijk, in verband Tegen deze laatste transacties is
met de talrijke detailpunten,
welke behandeld moeten worden,
wel langer dan éen maand, duren.
Van de zijde van de Curaeaose
delegatie is het verzoek gericht
tot minister Jonkjnan om nog
deze week in bespreking te tre
den over de onmiddellijke, feite
lijke en noodzakelijke veranderin
gen betreffende de democratise
ring van het bestuur en de zelf
standigheid van Aruba.
Mr J. Schreuder is benoemd
tot secretaris van de Curaeaose
delegatie.
op zichzelf niets in te brengen,
omdat het hier voedsel betreft, dat
in Nederlah'd in ruime mate voor
handen is.
Een ander geval is het met de
rijst en wij kunnen ons indenken,
dat het Nederlandse publiek daar
zeker niet over te spreken is, als
het dit verneemt. Trouwens in
Amerika spreekt men er zijn be
vreemding reeds over uit en het
geval is dan ook niet dienstig om
de populairiteit ten aanzien van
de Nederlandse deviezenmaatre-
gelen te verhogen.
In opdracht van de Willem de
Zwijgerstichting werd door T. M.
Gilhuis een rapport uitgebracht
over het Vaderlandse Geschiede
nis-onderwijs op de R.K.-lagere
I scholen in Nederland.
De schrijver heeft voor de sa
menstelling van zijn rapport ge
bruik gemaakt van dertien leer-
boeken, die op de R.K. scholen ge
bruikt worden.
Als zijn algemene Indruk geeft
hy weer. dat in deze l>oekjes de
vaderlandse kerkgeschiedenis de
eerste en de laatste plaats in
neemt.
Een grote plaats wordt ingerto-»
men door de kerstening van ons
volk tot aan de Middeleeuwen en
de Middeleeuwen zelf.
Als er ln deze boekjes over de
Hervorming gesproken wordt, dan
staat Hervorming meestal tussen
aanhalingstekens. De ware her
vorming der Kerk ziet men eerst
in de contra-Reformatie.
Over Luther en Calvijn wordt
allerminst gunstig geoordeeld.
Van Luther heet het, dat hij
onverstandig deed zijn onrust niet
bij zijn biechtvader of een andere
bravepriester te klagen. Op dit
punt was hij onverstandig. „Uit
eigen kracht dacht hij de baas te
worden over zijn zielekwelltngea.
En hij heeft zijn ziel en geweten
ln slaap gesust met een heel stel
valse leerstellingen".
Omtrent Calvijn wordt in één.
der boekjes gezegd, dat zijn ketterij
veel erger was dan oorlog; de ket
terij vermoordde de mensen naar
de ziel en maakte hen voor eeuwig
ongelukkig.
De vervolging van ketters wordt
goedgepraat, maar van de inqui
siteurs heet het, dat zij over 't
geheel zeer hoogstaande, geleerde
en voortreffelijke priesters waren,
wier rechtspraak gezien in 't
licht van hun'tijd gunstig af
steekt bij de burgerlijke rechtsple
ging dier dagen.
Prins Willem van Oranje maakt
hier een slechte beurt. Zijn bedoe
ling was hier landvoogd te zuilen
worden en omdat dit niet gebeur
de, trachtte hij het Spaanse gezag
te vernietigen. De dpstand tegen
Philips II was een opstand tegen
het wettig gezag. Geen volksop
stand, maar een partij-opstand. De
afzwering was niet een nationale
afzwering, was niet een nationale-
maar een partij-daad.
In de conclusies waartóe de
schrijver komt, wekt hij op niet
anti-thetisch, maar thetisch te
werk te gaan^
Wij zijn met onze geschiedenis
boekjes nog lang niet waar wij
wezen moeten. Bjonnen en hand
leidingen zijn er te over, maar de
leerlingen beschikken slechts over
een dor jaartallenboekje. Er kome
een nieuw leesboek, dat geheel
door de reformatorische beginse
len wordt gedragen en dat een
Christel ijk-nat ionaal karakter
draagt.
De Libanese regering heeft be
kend gemaakt, dat in het huis van
Errilr Noehad Arslan, een broer
van de minister van defensie, met
wie hij in vijandschap leeft, wa
pens en explosieven zijn gevonden.
De duizenden vreemdelingen, die het vorige jaar een bezoek aan
de Westkappelse „diek" hebben gebracht, zagen een soort „kaffer-
kraal" onder aan liet nieuwe dijk gedeelte en meteen werden ze
herinnerd aan wat nog altijd een groot probleem van dit dorp is:
de huisvesting.
Nu valt het Inwendige van deze
kafferkraal (de uitdrukking is
van een Westkapellelaar) zelfs
mee; de bewoners zijn best tevre
den over .hun nissehut en er zijn
erger gevallen in Westkapelle van
slechte huisvesting.
Toch is er, na moeizame en
vaak teleurstellende arbeid, nu
enig perspectief.
Daarvan kan de bezoeker zich
overtuigen, als hij b.v. door de
Zuidstraat gaat. Tal van nieuwe
huizen zijn in aanbouw- Scherp
dringt de geur van vers hout tot
hem door. Hier wordt gezaagd,
daar klinkt de troffel van de met
selaar.
Bunkers.
Een verblijdend symptoom! En
dat is zeker ook het feit, dat-er
voor twee bunkers (het waren dan
wel de slechtste, gelegen op de on
gunstigste plaatsen!)" geen lief
hebbers meer zijn.
Niettemin zijn er nog meer dan
30 bunkeTS in gebruik en zelfs
ontdekten enige tijd geleden West-
kappelaars een nieuwe bunker, die
ze prompt in gebruik namen!
Het is hét doel van het gemeen
tebestuur, eerst deze bunkers en
ook de nissehutten te ontruimen
naar gelang de nieuwe woningen
gereed komen.
De beste bunkers én nissehutten
krijgen dan de jonggehuwden.
Ook het Zwitsers barakkenkamp
staat op de Jijst van zo spoedig
mogelijke ontruiming.
Woningbouw.
Hoe staat het met de bouw -van
nleuwé woningen We kunnen het
best enige cijfers geven. Veertien
huizen zijn thans opgeleverd en
bewoond (w.o. een hotel-café). In
aanbouw zijn 34 woningen, waar
van er 27 binnen enkele maanden
zullen zyn voltooid. Vorige week
zijn juist 79 hulzen gegund en op
dit ogenblik zijn circa 50 wonin
gen besteksklaar. (Deze laatste
staan verspreid over het gehele
dorp).
Bijna al deze hulzen zijn her-
bouwgevallen; slechts ten hoogste
50 echte woningwetwoningen val
len onder het genoemde aantal.
En dat is voor Westkapelle een
zeer belangrijk ding! De mensen
krijgen weer hun huisjes terug,
waaraan ze vroeger zo gehecht
waren, al zal de inrichting thans
aan meer voorwaarden en voor
schriften moeten voldoen.
De architecten.
Dit brengt ons vanzelf op een
onderwerp, dat de Westkappe-
laars na aan het hart ligt: de ver
houding tot de architecten. Br is
al veel verbeterd sedert de eerste
huizen gebouwd werden, maar er
zijn nog klachten. Zij komen hier
l op neer, dat sommige architecten
zich weinig of niets aantrekken
van de wensen dergenen, die wil
len bouwen, vooral wat de inrich
ting betreft. Zeer terecht staat
ook het gemeentebestuur op het
standpunt, dat, wanneer een huis
voldoet aan de voorschriften wat
afmeting en uiterlijk betreft, bij
het Inwendige een grote mate van
vrijheid dient te bestaan. Het
blijkt, dat' vooral de architecten
van buiten Zeeland weinig inzicht
hebben in het specifiek Westkap
pelse leven, dat ook tot uiting
komt in de wijze van wonen.
Van de herbouwgevallen krijgt
90 een flinke schuur. Als ge
volg daarvan moesten vele wonin
gen volgens de Financieringsrege
ling 1947 wordën gebouwd.
De schadevergoeding.
De verwachtingen van de ko
mende wettelijke regeling van de
vergoeding der materiële oorlogs
schaden zijn niet al te hoog ge
spannen. Ongetwijfeld zal de par
ticuliere herbouw wat toenemen,
oihdat bijna alle huizen onder de
categorie vallen, die integrale
schadevergoeding krijgt. De
bouwindex 3 wordt echter te laag
geacht. Deze zal zeker 4 moeten
j bedragen.
Een klein voorbeeldStel de
waarde Mei '40 van een woning op
f 2500.De vergoeding zou dan
f7500.worden minus de af
schrijving van 1940. Men gevoelt,
dat voor dit bedrag in deze tijd
geen behoorlijke woning Is te bou
wen. Neemt de bouw straits toe,
dan zit men weer vast aan het te
geringe bouwvolume voor Zeeland.
Andere objecten.
Wat de grote objecten betreft,
is momenteel weinig te vermel
den. In de tweede helft van deze
maand zullen de tekeningen en de
begroting gereed komen van de
Ned. Herv. Kerk (architect Berg-
lioeff).
De bouw van deze objecten
wordt aldus gefinancierdvoor
rekening van het Rijk en *4" voor
de gemeente. Waarschijnlijk wordt
Westkapelle hierbij geholpen door
de „adoptiegemeenten" Oegst-
geest, Noordwijk aan Zee, Noord-
wijk Binnen en Leiderdorp.
Voor het Groene Kruisgebouw
is het geld thans ontvangen. Zoals
men weet, is dit een gift van de
winkelwijk „Lombok" in Utrecht.
Gehoopt wordt, dat nog dit jaar
met de bouw kan worden begon
nen. De dokterswoning wordt er
naast gébouwd en de apotheek in
het Groene Kruisgebouw onderge
bracht.
Riolering en straten.
De nieuwe riolering is thans ln
alle straten aangelegd. De bouw
van onderdelen der biologische
zuiveringsinstallatie ls gegund en
hopelijk deze zomer kan met de
uitvoering worden begonnen. Aan
het stratenplan wordt gewerkt.
Het tempo wordt bepaald door de
aanvoer der stenen. De oorzaak
van het feit, dat niet direct aan
de hoofdweg begonnen kon wor
den, is, dat gewacht moest wor
den op de goede steensoort.
Herbeplanting.
Met de herbeplanting van de
gebieden bij de kreken loopt het
nog slecht. Het was oorspronke
lijk de bedoeling, dat Landbouw-
herstel zowel het 7 ha. grote bos
dat de Koningin heeft geschonken
als het bos van 3 ha, geschenk
van de Britse Marine, zou inplan
ten, doch dit blijkt nu niet te kun
nen doorgaan, zodat Wederop
bouw het voor zijn rekening zou
moeten nemen. Dat belooft echter
een lange weg te worden!
Er komt nog bij, dat~het plant-
materlaal voor het gedeelte, het
dichtst bij het dorp, aanwezig ls
en niet meer kan worden gewacht.
Wat de kreken betreft: D.U.W.-
arbelders hebben hier om verder
afbrokkelen te voorkomen, reeds
taluds aangebracht. Dit blijkt ech
ter niet voldoende te zijn, zodat de
oevers nu van vlechtwerken wor
den voorzien.
De herverkaveling.
De deining, veroorzaakt door de
komende herverkaveling, als ge
volg waarvan het specifiek West-
kappels bedrijf, naar men vrees
de, zou moeten verdwijnen, is al
heel wat verminderd door de toe
zegging, dat met de belangen der
bevolking rekening zal worden ge
houden. Men wacht nu maar af,
doch het vertrouwen bestaat, dat
het oude in grote lijnen zal wor
den gehandhaafd.
Werkloosheid.
Er heerst momenteel al werk
loosheid op Westkapelle. Circa 50
arbeiders werken bij de D.U.W.
Als er voor het dorp geen andere
werkgelegenheid wordt gescha
pen, dan loopt men op de duur
vast. Reeds is eèn aantal jongens
in Middelburg op de Rijkswerk
plaats voor vakontwikkeling om
geschoold en het plan bestaat om
anderen, die dit wensen, tot
straatmaker om te scholen. Heel
langzaam stijgt ook het aantal
Westkappelaars, dat op de „Schei-
de" werkt. Doch dit zal een zeer
langdurig proces worden.
Culturele leven.
Blij is de bevolking over het feit
dat de Rijkswaterstaat gratis de
cantine van het Zwitserse kamp
beschikbaar heeft gesteld. Hierin
ls plaats voor 3 k 400 personen.
Ongetwijfeld zal hiermede het cul
turele leven van het dorp worden
gestimuleerd.
Dank zij de actie van Viruly
zrjn nu bijna alle instrumenten
voor het muziekcorps binnen. Zeer
velen geven sslch op als lid.