In de tang van de duivel
Het belang van coöperatie voor de landbouw
Landbouwbegroting in de Eerste Kamer.
BUiïEMDS,
Het loopt spaak
PU ROL
Hoe Tocstu
ontkwam
Op elke wond
gewonnen strijd
Coöperatie
met de Dollarvoorziening.
Zeeuwse Agrarische Bond organiseerde ontwikkelings-
'nrsus te Goes.
Wat een Nederlander in Hitler-land ondervond
Te boek gesteld door J. W. Ooms
XIL
Er waren lotgenoten van Akkerman, die aangewezen werden
om slavendiensten te verrichten in het S.S.-lager. Die gevange
nen waren in staat om de gesprekken, die de bewakers met ei
kaar voerden, af te luisteren. Zodoende kwam men in de barak
ken te weten, hoe torster zijn kans had benut.
Forster en de Pool hadden op
ongeveer een kilometer afstand
van de plaats in het bos, waar
de groep van honderd gevange
nen aan het werk was, hun spa
gegrepen en waren daarmede hun
bewaker te lijf gegaan. Het moet
zich in enkele seconden hebben
afgespeeld. Toen de bewaker
werd gevonden, lag hij voorover
met een in tweeën gespleten
hoofd. De spaden lagen in de on
middellijke nabijheid. Geweer en
pistool waren de bewaker ech
ter ontnomen; blijkbaar hadden
Forster en de Pool die meege
nomen voor eigen beveiliging in
geval van nood.
Forster, de enigszins stille,
maar altijd behulpzame gevange
ne, die negen bittere jaren in een
concentratiekamp had doorge
bracht, had dus zijn woorden, tot
Akkerman gesproken, omgezet in
daden.
Ik verdwijn, had hij gezegd.
Ik kan het niet langer meer
uithouden
Welnu, de Pool en Forster
waren verdwenen; de hunkering
naar de vrijheid was zó sterk
geworden, dat ze gewelddadig
waren opgetreden tegen één van
hun beulen.
Door middel van de medege
vangenen, die tewerk waren ge
steld in het SS.-lager, hoorde
Akkerman ook, waarom er sinds
het drama in het bos geen werk
ploegen waren uitgezonden. De
S.S.-mannen waren voor het
merendeel opgeroepen om de
vluchtelingen op te sporen en
gevangen te nemen. Daardoor
waren er geen manschappen ge
noeg in het kamp over om met
de gevangenen er op uit te trek
ken naar de verschillende vverk-
objecten, die buiten het kamp
lagen.
Zes dagen na het drama, dat
zich in het bos had afgespeeld
er waren intussen vele zwaarge
wonde gevangenen bezweken
ging het gerueht van mond tot
mond, dat de Pool was gegre
pen, maar dat Forster nog steeds
voortvluchtig was. Er werd be
weerd, dat de Pool in de buurt
van Stendal aan de oever van de
Elbe was gegrepen.
„Vaak bad ik, dat Forster niet
in handen van de bloedhonden
der S.S. zou vallen", zegt Jacob
Akkerman zacht. „Ik was begaan
met de Pool, wiens vrijheid van
zo korte duur was geweest. Maar
ik was dankbaar, dat Forster,
die al negen jaren in de hel van
de kampen had moeten verkeren,
Vluchtelingen in
Istanboel.
Gisteren is te Istanboel een
kleine Bulgaarse motorboot aan
gekomen met vijf opvarenden, die
verklaarden uit Bulgarije gevlucht
te zijn en die asyl in Turkije ver
zochten. Eergisteren is te Istan
boel een Hongaarse boot aange
komen met een nog niet precies
bekend aantal Hongaarse vluchte
lingen.
kans gezien had om te ontvluch
ten. Wel stond het voor mij vast,
dat, indien hij gepakt werd, zijn
lot verschrikkelijk zou svezen.
Reken maar, dat de beulen in die
dagen vurig hebben gezocht om
hem in te rekenen! Maar na 14
dagen hadden ze zelfs nog geen
spoor van hem kunnen ontdek
ken. Ik wist dit weer door mid
del van het bekende kanaal; van
mijn lotgenoten, die in het S.S.-
lager moesten werken."
Akkerman zwijgt. Ik vraag
hem, of hij soms een sigaret wil
opsteken. Hij weigert echter met
een traag handgebaar en wrijft
dan over zijn voorhoofd.
„Ik ben op de zaak vooruit
gelopen", zegt hij langzaam. „Ik
heb het nu al over veertien dagen
na de dag, dat Forster zijn kans
kreeg om te vluchten. Maar ik
moet nog vertellen, wat er op de
zevende dag gebeurde. Liever
zweeg ik er over, want het is
allemaal zo verschrikkelijk. Men
zou denken, dat het in een be
schaafde wereld niet zou kun
nen gebeuren. Het is echter de
waarheid, een harde en angstaan
jagende waarheid. Dit kon gebeu
ren in het land van Hitier! Wij
zullen er voor moeten zorgen, dat
het zich niet kan herhalen. Als
wij nalatig zijn, zullen wij veel
op ons geweten hebben
Hij zwijgt weer en kijkt door
het raam van mijn werkkamer
naar buiten. Dan vervolgt hij zijn
somber verhaal.
Precies een week na de dag,
waarop de gruwelijke marteling
in het bos plaats vond, kwamen
op een vroege ochtend timmer
lieden aan op de binnenplaats.
Wij, gevangenen, moesten hout
aandragen en vroegen ons intus
sen af, wat er op de appèlplaats,
die reusachtige afmetingen had,
moest worden gebouwd. Wij wer
den niet lang in onzekerheid ge
laten
(Wordt vervolgd.)
In 1947 zijn ruim anderhalf
millioen bedevaartgangers naar
Lourdes, in Zuid-Frankrijk, ge
trokken. Meer dan de helft heeft
gebruik gemaakt van 276 spe
ciale treinen. In 1948 verwacht
men twee millioen bedevaart
gangers.
Volgens verwanten van Ar-
thuro Toscanini zal de beroem
de dirigent tegen het einde van
April New-York verlaten om
Italië te bezoeken, aldus Ra
dio-Rome.
In 194" zijn op de wegen van
Groot-Brittannië 4881 personen
gedood en 161.318 gewond, van
wie 35.697 ernstig. Het aantal
doden is het kleinste sinds 1926,
toen men met het opstellen van
ten statistiek van wegongeluk-
ken is begonnen.
De Egyptische regering heeft
aan de Poolse en Joegoslavische
troepen nog drie maanden uit
stel gegeven om het land te ver
laten. Deze troepen zijn tijdens
ue oorlog als geallieerden naar
Egypte gekomen en werden on
der Brits bevel gesteld.
Een Londense diamant-firma
heeft een zwarte industrie-dia-
i mant van 251 karaat, ter grootte
van een klein kippenei, voor een
tentoonstelling uitgeleend aan
de Industrial Diamond Associa
tion of America. De diamant,
welke een waarde van 20.000
gulden vertegenwoordigt, zal
per vliegtuig naar de plaats van
bestemming, Atlantic City, ver
voerd worden.
Drastische beperking van invoer van Amerika.
Wat reeds lang: gevreesd werd, dreigt nu werkelijk te worden.
Onze regering: heeft geweigerd drastische bezuinigingen toe te
passen, ze is met het geld blijven smyten en nu lopen de zaken
vast.
„Als het plan-Marshall niet zeer spoedig: komt, dan zullen wy
genoodzaakt zyn op korte termijn alle importen uit de Ver. Staten,
óók die van de noodzakelijke steenkolen en 't voedsel, drastisch
te beperken," aldus heeft prof. P-o s t h u m a, directeur van De
Nederlandse Bank, Dinsdagsmiddag op een persconferentie bekend
gemaakt.
Het crediet, dat wij van de Wereldbank kregen, loopt tot Maart.
Dan is het op; wat er na die tijd moet gebeuren, als het plan-
Marshall dan niet binnen enkele weken zou komen, is niet te
zeggen. Het zou wel eens kunnen blijken, dat de meest sombere
voorstelling van zaken, die wij ons daar nu van maken, nog te
optimistisch is.
Van der Goes van Naters
bij de Paus.
Z. H. de Paus heeft Zondag
Jlir Mr M. van der Goes van
Naters, voorzitter der Tweede
Kamerfractie van de Party van
de Arbeid, in audiëntie ontvan
gen.
I MUNHARDT
(Ingez. Med.)
Feuilleton.
door H. Lourense.
105) o—
Siem moest even wachten,
voor de oude baas dit alles ver
werkt heeft. 't Geeft niet, hij
begrijpt, dat hij het pleit ge
wonnen heeft. Geduldig wacht
hij de beslissing af.
Die komt.
Nou, ik zou zo zegge, maak
jij 'et maar met de kindere
kiaar. Dat is je wel toever
trouwd. En as die 'et go .dvinde,
v el. dan hebbe de jongelui me
zege."
Als Siem 's avonds thuis komt,
stuurt hij Aay weg om Ans te
halen.
Zij zullen samen het eerst
hun geluk horen.
Verder zal Siem zo gauw mo
gelijk met Ans' vader praten.
Nu, die zal wel geen bezwaar
maken en helpen wat hij kan.
En de „kinderen", zoals opa
c'e ooms noemde? Dat redt zich
ook wel. De familie in het Gooi
gaf de toestemming al reeds
mee.
HOOFDSTUK 31.
De vacantiemaand heeft zijn
intree weer gedaan.
De schoolmeester uit het Gooi
is met z'n vrouw „uit".
En opa Marten trekt, als alle
jaren, een week of wat naar een
van de andere kinderen.
Toch is er dit jaar een ver
schil.
Zoals bekend, mag ieder land
immers 25 pet. van het bedrag
zijner deelneming, waarvoor
indertijd door Nederland goud en
schatkistpapier werden afgegeven
aan het Fonds in buitenlandse va
luta opvragen. Deze dispositie-
mogelijkheid ls echter voorlopig
uitgeput, omdat het vorig jaar de
beschikbare termijnen reeds door
ons zijn ontvangen. Eerst in Mei
van dit jaar kan weer een ge
deelte in dollars worden opge
vraagd.
In verband met deze beperkte
positie moest reeds in het begin
van deze maand een deel n.l. 26.8
millioen gulden van het uit Duits
land terug ontvangen goud, in to
taal een bedrag van circa f 110
millioen, in dollars worden omge
zet. Voor de verdere dollarvoor
ziening, zou dus nog het reste
rende deel kunnen worden aange
sproken.
Behalve deze mogelijkheid en de
lopende verkopen van Amerikaan
se effecten, hebben wij echter nog
een andere bron n.l. het in Octo-
Herziening Grondwet.
De commissie niet eenstemmig.
De commissie tot voorberei
ding van de beperkte Grondwets
herziening, welke wegneming van
de constitutionele staketselen bij
de hervorming van het Konink
rijk beoogt, schijnt nog steeds
niet tot een resultaat te zijn ge
komen.
Naar de N. R. C. vernam, zou
er 6 Februari a.s. opnieuw een
bijeenkomst van die commissie
zyn. Daarin zou men willen pro
beren alsnog overeenstemming
te bereiken tussen hen, die er
voor zouden voelen alle bepalin
gen met betrekking tot Neder-
land-over-zee uit de Grondwet
te verwijderen (dus de z.g. nega
tivisten), en anderzijds degenen,
die menen, dat er in onze staats
regeling nog enige positieve be
palingen in dat opzicht dienen
voor te komen (de z.g. positivis-
te-'
„ngen
zal hij een week op „Ouderze
gen" te gast zijn.
Op de trouwdag van Aay en
Ans is hij niet geweest. Maar hij
heeft terdege naar alle bijzon
derheden geïnformeerd.
En hij is tevreden.
Naar aloud gebruik is het
bruidspaar in een versierde til
bury naar het Gemeentehuis en
de Kerk gereden.
En al had de biuidegom geen
broer of zuster, geen enkel fa
milielid zelfs, de stoet is van be
hoorlijke lengte feeweest.
Siem is opa op de afgesproken
dag in het Gooi gaan halen. De
oude man heeft er bezwaar te
gen gemaakt. Hij acht dit abso
luut overbodig.
Maar de „kinderen" vinden
het onverantwoord, een man
van 96 jaren oud, alleen een
treinreis, en dan m deze tijds
omstandigheden, te laten ma
ken.
De eerste nacht brengt opa in
Vlietdorp door.
De volgende morgen brengt
Siem hem met de boot naar
Ouderzegen".
Het eerste, wat de oude Mar
ten ziet bij het op de steiger
stappen, is tussen de gesnoeide
linden door, de oude gevelsteen.
De glans van de verf is, als op
de dag, toen Marten van
„Ouderzegen" vertrok.
Hij loopt met Siem de Kaay
over, neemt alles nauwkeu
rig op.
Het houtwerk van de dam en
het hek zijn met een nieuwe
teerlaag bedekt. De eerste in
druk is een goede.
.Siem loopt, druk pratend.
ber 1947 ontvangen dollarcrediet
van de Internationale Bank voor
Herstel en Ontwikkeling, dat aan
vankelijk 195 millioen groot was
maar waarvan inmiddels 70 mil
lioen is verbruikt, zodat er thans
1 nog 125 millioen resteren.
De opneming van dit crediet ls
echter technisch gezien, geen een-
I voudlge zaak. Men heeft n.l. bij de
credietverlening, wel een bepaald
fixe-bedrag ter beschikking ge-
j kregen, maar aan de realisering
zijn diverse voorwaarden verbon
den.
Deze voorwaarden brengen al
lerlei technische moeilijkheden
met zich mede, welke voor een
belangrijk deel voortspruiten uit
de eigenaardige structuur van de
Bank, vooral wanneer men deze
beziet in het licht van de economi
sche problemen van ieder aange
sloten land.
Bij het verstrekken van lenin
gen is de Intern. Bank aan allerlei
statutaire bepalingen gebonden.
Zo kunnen de credleten alléén
worden aangewend voor herstel
en economische projecten, niet
voor lopende zaken.
Men heeft nu al zijn hoop ge
steld, om zoveel mogelijk de do
cumenten te verkrijgen van de
importeurs, die zich, weliswaar
eea zware last zien opgelegd, om
de gegevens te verschaffen
waarbij men vaak ook nog stuit
op de onwil van het buitenland
maar waarop men hij dezen een
De komende verkiezingen
Naar de N.R.C. ter ore komt
heeft het partijbestuur van de
P. v. d. A. al haar afdelingen
aanbevolen in alle kieskringen
de heer W. Drees no. 1 op de
candidatenlijst voor de Kamer
verkiezingen te plaatsen. Zoals
dat nu eenmaal gaat heerst in
sommige kringen der partij een
zekere ontstemming over deze
voorkeur van het partijbestuur:
men zou daar althans in een aan
tal kieskringen liever prof. Scher-
merhorn bovenaan de ïy'st zien.
vooruit.
Hij krygt geen antwoord
meer. Als hy omziet, ontdekt
hij, dat opa op de schuur is toe
gelopen, om daar een blik in te
werpen.
Even later lopen ze samen op
de boenhoek toe.
In de deuropening staat de
jonge boer van „Ouderzegen".
Marten blijft een ogenblik
verbijsterd staan.
Aay, z ij n A ay, spreekt uit
lieél deze forse gestalte.
Siem vermoedt welke ontroe
ring zich van de oude man
meester maakt.
Hij probeert hem er overheen
te helpen.
„Nou, opa, eerst eens kennis
maken met uw nieuwe pacht
boer."
Marten loopt weer, maar als
in een droom.
Eerst als ze in de kamer aan
de koffie zitten, komt hij weer
wat in z'n gewone doen.
's Middags trekt hij er in zijn
eentje op uit, om het land en
het vee in ogenschouw te ne
men.
Als Siem 's avonds nog even
aankomt, vertelt hij z'n bevin
ding.
,,'t Wordt weer best, Siem.
net as toen ik hier boerde."
Dat is de grootste lof, die de
jonge boer kan krijgen.
De oude man gaat vroeg naar
bed.
Maar dat wil niet zeggen, dat
nij vroeg uitrust van deze, voor
bem zo ongewone dag.
Aay en z'n vrouw hebben van
oom Siem een en ander gehoord,
over hetgeen vroeger is voorge
vallen en om de oude man zo-
dringend beroep doet om bij de
verzameling daarvan behulpzaam
te zyn.
De Intern. Bank is met haar
medewerking tot het uiterste ge
gaan, zodat thans de ogen van
geheel Nederland op handel en
bedrijfsleven zijn gericht, van bin
nen een kort tijdsbestek de nodige
gegevens te verstrekken nopens
Ingevoerde producten, teneinde
met behulp daarvan de resterende
dollars van het crediet los te ma
ken.
Er wordt van hen een geste van
solidairiteit verwacht, teneinde
voor de gemeenschap acute valu
ta-moeilijkheden te voorkomen.
Sluit u aan - Koop bij de
(Ingez. Med.)
In de Amerikaanse zone van
Duitsland is een zestigtal tech
nische deskundigen van tien bij
het intergeallieerd bureau voor
schadevergoedingen aangesloten
landen aangekomen ter inspectie
van zestig Duitse fabrieken, die
voor uitlevering in aanmerking
komen. Ook Nederland is in het
gezelschap vertegenwoordigd.
veel mogelijk in een vertrouw
de omgeving te laten rusten,
hebben ze hun eigen slaap
plaats aan hem afgestaan.
Veel van hetgeen zich onder
dit dak heeft afgespeeld, be
gint gestalte te krijgen, als Mar
ten in de hem zo bekende ruim
te ligt. Het is nog niet geheel
donker en vanuit z'n slaap
plaats ziet hij de oeur van het
opkamertje. Dit, met al het be
kende wat hij deze dag zag, ver
plaatst hem weer in z'n vroegere
tijd.
Wat heeft hij hier geworsteld,
m half doorwaakte nachten, om
het behoud van „Ouderzegen"
voor het nageslacht. Wat heeft
hij plannen gemaakt, die toch
telkens weer faalden.
En nu?
Hij mag het beleven, dat een
achterkleinkind op het oude pad
niet ere z'n plaats inneemt!
Hij draagt z'n naam niet,
neen.
Dat is het gevolg van zijn
drijven tegen z'n eigen jongen.
Was dat verkeerd?
Dan heeft hij nu het bewijs
van Gods vergevende Genade,
aan een zondig mensenkind be
wezen.
Er is nu geen plaats meer in
z'n denken voor de twijfelvra
gen van vroeger.
Er is alleen maar de moedige
dankbaarheid
De tweede dag testeedt Mar
ton, om de omgeving eens rus
tig op te nemen.
(Slot volgt.)
Rationalisatie en mechanisatie.
Herverkaveling en pachtwet.
Blijkens het voorl. verslag
van de Eerste Kamer over de
begroting van L., V. en V. ont
moette het bezwaar, dat de mi
nister in redevoeringen buiten
de Kamer mededelingen doet
over verschillende, haar niet be
kende, bij hem in overweging
zijnde plannen. Zo kondigde hij
op 'n Zeeuws eiland 'n zes-jaren
plan aan en sprak hij over
maatregelen met het oog op het
kleine-boerenvraagstuk. Dit leidt
tot verwarring en onrust onder
de betrokken groepen.
Gevraagd werd of ten aan
zien van bij de minister be
staande grootscheepse plannen
tot rationalisatie en
mechanisatie overleg
wordt gepleegd met de vertegen
woordigers van het georgani
seerde bedrijfsleven.
Een overeenkomstige vraag
werd gesteld met betrekking
tot het z.g.n. zes-jarenplan.
Verscheidene leden, die met
belangstelling van 's ministers
beschouwing in de Tweede Ka
mer, over de nodige rationali
satie en mechanisatie van het
landbouwbedrijf hadden kennis
genomen, onderschreven gaarne,
dat daartoe zoveel mogelijk
moet worden gekomen, doch
wezen tevens op de enorme som
men, voor het mechaniseren be
nodigd.
Waardering werd geuit voor
de cultuurtechnische dienst en
de z.g.n. boerenobjecten, doch
men was van mening, dat deze
geen arbeidskrachten aan het
normale boerenbedrijf mogen
onthouden.
Enige leden kwamen terug op
's ministers betoog, geleverd bij
de behandeling van het ont
werp Herverkavelingswet Wal
cheren, in deze Kamer, bij wel
ke gelegenheid hij de bijzondere
omstandigheden, die in Zeeland
voor herverkaveling en
pachtdwang kunnen wor
den aangevoerd, aangreep om
van een precedent te spreken,
dat in de toekomst ook elders
in Nederland toepassing be
hoort te vinden.
Deze leden behielden zich
voor, op 'sministers politieke
inzichten te dezen opzichte bij
het mogelijke debat over dit
wetsontwerp terug te komen.
Enige leden betwijfelden, of
de landbouwvoorlieh-
tingsdienst niet te veel
wordt gecentraliseerd. Het
kwam hun gewenst voor, de
landbouwvoorlichting in de pro
vincies nog meer te decentrali
seren en te coördineren onder
leiding van een daartoe aan
gewezen consulent. Ook vroegen
zij zich af, of steeds voldoende
voor doublures wordt gewaakt.
Erkennende, dat de minister
ten aanzien van de subsidiëring
van het b ij zonder land
en tuinbouwonderwijs
bevredigende mededelingen heeft
gedaan, vroegen enige leden, of
het juist is, dat zo grote be
voegdheden ten aanzien van de
gelijkstelling op het gebied van
het land- en tuinbouwonderwijs
door de betrokken minister
moeten worden gehanteerd.
Moet niet aan een wettelijke
regeling de voorkeur worden
gegeven
Met bezorgdheid hadden
sommige leden kennis genomen
van de plannen van de minister
van Oorlog om landbouwgron
den in te richten voor mili
tair oefenterrein, waar
door een aanzienlijk aantal land
bouwers ernstig zou worden
gedupeerd en een groot terrein
van natuurschoon opgeofferd.
Gevraagd werd of de minister
bereid is te bevorderen, dat de
voorgenomen onteigeningen niet
plaats hebben, voordat de nood
zakelijkheid ervan volledig is
komen vast te staan.
Papierwinkel,
Door de Wereldbank wordt'
nauwkeurig nagegaan, of de doofl
haar verstrekte dollars inder*
daad voor productieve doeleinden
worden gebruikt.
Voor elke aankoop die gedaan
wordt, moet daarom een groot
aantal documenten worden over
gelegd, met het gevolg, dat door
de importeurs vaak niet zo wei
nig gemopperd wordt.
„Het Vrije Volk" acht het no
dig met vette letters er de aan
dacht op te vestigen, dat de Ne
derlandse regering in het geheel
niet de stichtster van deze pa
pierwinkel is. Zij zou er gaarne
af willen, maar het kan niet om
dat de Wereldbank dit nu een
maal eist.
Een goede tyding.
Want er is ook een papierwin
kel waarvan de Nederlandse re
gering w e 1 de stichtster is. En
als zij nu de buitenlandse papier
winkel gaarne kwyt is, dan is er
een kans, dat ze ook de eigen
papierwinkel probeert op te rui
men.
Aanvrage voor
werkkleding.
Het C.D.K. deelt mede, dat
zij, die werkzaam zijn in een
zelfstandig beroep of in een
bedrijf met minder dan vijf
werkkledingdragende arbeiders,
voor zover zij na 30 September
j.l. geen werkkleding hebben
ontvangen, op een formulier
MD 33306 een aanvrage om
werkkleding bij de distributie-
dienst kunnen indienen.
De distributiediensten zullen
plaatselijk nader bekend maken
wanneer hiertoe tussen 2 en -14
Februari a.s. gelegenheid zal
bestaan. Zij, die in aanmerking
komen voor werkkleding zullen
reeds dadelijk bij de indiening
van de aanvrage een bon ont
vangen, welke voorzien is van
een der nummers 1 tlm 6. Om
trent de geldig verklaring-dezer
nummers zullen telkenmale een
afzonderlijke publicatie ver
schijnen.
Marinebegroting
verhoogd.
Bij de Tweede Kamer is een
nota van wijziging der marine-
begroting ingediend. De gehele
dienst wordt verhoogd met ruim
47 millioen gulden en gebracht
op circa 277.6 millioen gulden.
By de oorspronkeiyke raming
was rekening gehouden met een
sterk verminderde activiteit in
1948 van de vloot in Indië en in
krimping van personeel. Thans
echter moet in tegendeel met een
niet grote uitbreiding van
personeel gerekend worden.
„Handelsbelang" te Mid
delburg protesteert tegen
bouwvolume.
De vereniging: „Handelsbelang"
te Middelburg verzond het volgen
de telegram aan de minister van
Wederopbouw en Volkshuisves
ting:
,,De ver. „Handelsbelang" te
Middelburg kennis genomen heb
bende van de vaststelling bouwvo
lume 1948 verzoekt Uw Excelen-
tle met de meeste aandrang de
prioriteit van het zwaar getrof
fen eiland Walcheren te handha
ven en alles wat de wederopbouw
betreft bulten het gewone bouw
volume te houden en ten opzichte
van dit eiland speciale maatrege
len onder de ogen te zien".
Omler auspiciën van de Zeeuwse Agrarische Bond is gisteren
in het Schuttershof te Goes een twee-daagse ontwikkelingscursus
begonnen voor landbouwcoöperatie, waar door verscheidene spre
kers het woord wordt gevoerd.
De eerste morgen sprak Mr H. J. Louwes van de Nat. Coöpe
ratieve Raad te 's-Gravenhage over „Het principe, het bestaan
en de bestaansvoorwaarden van de landbouw-coöperatie", terwijl
dezelfde spreker 's middags een inleiding hield over „Werktui
gencoöperatie".
Verder sprak 's middags Ir D. in 't Veldt over „Aan- en ver
koop-coöperatie", terwijl 's avonds de voorzitter van de Z. L. M.,
Ir M. A. Geuze, een lezing met lichtbeelden heeft gehouden over
„De boer in de kunst".
Het openingswoord werd uitge
sproken door de voorzitter der L.
pet: van de suiker wordt in de
kers aandacht. Op gedegen wijze
behandelde spreker in het alge
meen de verschillende combinaties
van coöperaties die. in de loop
der tijden zijn ontstaan en hun
werkwijze en in het bijzonder het
ontstaan en werkwijze van het
Centraal Aan -en Verkoop Bu
reau te Rotterdam. Hij besprak
vervolgens de aankoopverenigin
gen voor landbouwwerktuigen en
zaden en behandelde eveneens
enkele punten van algemene be
tekenis, waarvan hij de prijsbe
paling een zeer voornaam punt
uit noemde.
Vervolgens belichtte spreker
verkoopcoöperatie en de proble»
coöperatieve aardappelmeel-, stro- J men, die zich hierbij voordoen,
J. G. in Zeeland de heer M. de cart°n~ en suikerfabrieken ver- waarna hij zijn betoog besloot
vaardigd. Voorts werd voor de
oorlog wat de import betrof voor
60 pet. voorzien door de land
bouwcoöperatie in de behoefte
bestaans'voorwaarden der oP dat
Feyter. Vervolgens kreeg Mr H.
J. Louwes het woord.
Principe, bestaan en
Landbouwcoöperatie
in Nederland.
Spreker schetste de betekenis
van de corrigerende functie van j
ook in deze tijd de coöperatie in
het algemeen en ook de landbouw
coöperatie een uitermate nuttige
functie te vervullen hebben.
Het is o.m. gebleken dat bij de
met enkele algemene opmerkin
gen.
Coöperatief gebruik vs,n
Landbouwwerktuigen.
Vervolgens sprak Mr Louwes
over „Het coöperatief gebruik van
landbouwwerktuigen".
Hij wees in het begin van zijn
do landbouwcoöperatie. De directe verwerking van handel in en af-i redevoering op de toenemende
aanleiding voor het ontstaan vanzet van landbouwproducten en mechanisatie van de landbouw
de landbouwcoöperatie in Neder- voor de landbouwbedrijven be-1 a^s Sev°lg van de schaarste aan
land was de crisis, die omstreeks stemde benodigdheden dikwjjls de werkkrachten en het hogere loon-
1880 de landbouw in Nederland marges, die in de verschillendePei'-
teisterde. De Nederlandse boer en schakels van de verwerkings- enIngaande op de verschillende
tuinder gingen er toe over om te distributieketen vastgesteld zijnmanieren om mechanisatie toe te
coöpereren om verbetering in hun
materiële positie te verkrijgen en
om hun economische onafhanke
lijkheid te verhogen.
Er was namelijk gebleken, dat,
vooral ook tengevolge van onvol
doende werking van het stelsel
van de vrije concurrentie, de Ne
derlandse land- en tuinbouwer In
velerlei opzicht te onafhankelijk
waren geworden of dreigden te
worden van de leveranciers van
door hen benodigde grondstoffen
en de afnemers en verwerkers
van de door voortgebrachte pro
ducten en hun credtetverstrek-
kers. O.m. door kartelvorming In
industrie en handel aangespoord
werden ln grote getale landbouw
coöperaties opgericht op het ge
bied van de verwerking en de af
zet van landbouwproducten en op
het gebied van de Import van be-
drijfsbenodigdheden. Bovendien
werd een coöperatief credietappa-
raat voor het platteland opge
richt, dat thans het gehele land
met een dicht net van boerenleen
banken overdekt.
Een uiterst belangrijke factor
voor de voorspoedige ontwikke
ling van het landbouwcoöperatie
wezen was, volgens mr Louwes,
dat in de land- en tuinbouw de
mogelijkheden tot een zeer nauwe
Samenwerking, ook in economisch
opzicht, voor de hand lagen.
Goed geleid apparaat ont
stond.
Dank zij deze omstandigheden
ontwikkelde de landbouwcoöpera
tie zich tot een krachtig en over
het algemeen goed geleid appa
raat dat geheel ten nutte van de
Nederlandse agrarische bevolking
werkt. In verschillende takken
van agrarische, industriële en
commerciële bedrijvigheid wist
de landbouw-coöperatie een
overheersende positie ln te ne
men. Ongeveer 75 pet. van de ln
Nederland geproduceerde melk
wordt in coöperatieve zuivelfa
brieken tot zuivelproducten ver
werkt, ongeveer 85 pet. van de
te hoog zijn.
Waar de producent van land-
bouwartikelen er geen belang bij
heeft dat de door hem geteelde
producten na het ondergaan van
verschillende bewerkingen en na
dat deze verschillende distributie-
schakels gepasseerd zijn door de
hoge handels- en distributiemar
ges voor een hogere prijs dan
noodzakelijk ls in handen van de
consument komen, zal door het
centrale lichaam van het coöpera
tiewezen in Nederland, de Natio
nale Coöperatieve Raad, een on
derzoek ingesteld worden naar de
marges die door de coöp. bedrijven
berekend worden en de aldus ver
kregen gegevens zullen aan de be
treffende overheidsinstantie ter
passen, besprak Mr Louwes de
voordelen van de coöperatieve
exploitatie naast het gebruik van
eigen machines en het gebruik
van machines in loondienst.
By landbouw-coöperatie achtte
hij samenwerking zeer noodzake
lijk, temeer daar de ervaring op
dit gebied zeer gering is.
Spreker ging vervolgens in op
de vraag wat voor soort coöpe
ratie het meest voordelig is. Hy
besprak de mogelijkheden met
andere coöperatieve verenigingen,
als coöp. aankoopverenigingen,
samen te werken.
Sprekend over de inwendige
inrichting van de coöperatie be
perkte Mr Louwes zich tot die
verenigingen, die zich uitsluitend
beschikking gesteld worden. Om-met het gezameniyk gebruik van
gekeerd zal op deze wijze worden
nagegaan of de marges die vast
gelegd zijn In de prijzen die de
consument en de boer en tuinder
betaalt voor de goederen, die hij
in zijn huishouding of bedrijf no
dig heeft, redelijk zijn.
Uitdrukkelyk weer spreker er
op, dat deze kwestie niets te ma
ken heeft met de van Overheids
wege vastgestelde prijzen voor
landbouwproducten.
Op deze wijze hoopt men een
effectieve bijdrage te kunnen le
veren In de strijd tot beheersing
van het prijspeil en de corrigeren
de functie van de coöperatie ook
in deze tijd tot uitdrukking te
brengen.
„Aan- en verkoop
coöperatie".
In de middagvergadering werd
allereerst het woord gevoerd door j
landbouwwerktuigen bezig hou
den.
Echter ook de moeilijkheden,
die zich voordoen, hadden spre
kers aandacht. De grootste is een
onvoldoende samenwerking, te
meer daar het de meeste land
bouwers moeilijk valt het eigen
belang bij gezamenlijk belang
achter te stellen.
In zyn eindconclusie pleitte
spr. voor de organisatie die de
coöperatieve landbouwwerktui
genverenigingen bezitten, n.l. de
F.L.E.C. (Federatie van Land- en
tuinbouvvwerktuigen Exploiteren
de Coöperaties). Deze vereniging
is lid van de Nat. Coöp Raad en
legt zich er op toe de belangen
van de coöperatieve verenigingen
bij de overheidsinstanties te be
hartigen.
Ir D. in 't Veld uit Rotterdam Gevaarlijk kruispunt bij
.„m Lnt /\n/lntntmpn Aon_ on nor.
het vliegveld te
Hoogerheide.
De K.N.A.C. bericht, dat de
over het onderwerp „Aan- en ver
koopcoöperatie".
Na een korte inleiding, waarin
hy de coöperatieve gedachte in
het algemeen besprak, gaf spre- -
ker een overzicht van het ont-gevaariyke kruising van e weg
staan en de opkomst van de aan-Bergen op Zoom—Antwerpen met
kooncoöperatie I de weg naar het vliegveld zal
Ook het probleem van de worden verbeterd door wegrecon-
-j on u tzichtverruimine.
aardappelmeel, ongeveer 60 pet. Ook het probleem van dej worden
van de strocarton en eveneens 60 coöp. landbouwbanken had spre- structie en uitzicht er uim g.