In de tang van de duivel.
Ibrfytcektoid.
Seyss-Iniprt schreef een geheim rapport
m®¥ aan Hitler.
Het vraagstuk van de
bedrijfsorganisatie/
De scheepsbouw en het plan-Marshall.
Een Maiigrftk rapport.
Invasie 1948.
Het proces tegen Christiansen.
Een Nederlandse reder zegt zijn mening.
Wat een Nederlander in Hitler-land ondervond
Te boek gesteld door J. W. Ooms
VIIL
„Nu komt de verschrikkelijkste
tijd van mijn leven", zegt Jakob
Akkerman, nadat hij uitvoerig
verteld heeft van het „organise
ren" van levensmiddelen in
Duitsland.
„Misschien zou ik er beter over
kunnen zwijgen. Er wordt in onze
tijd zo veel over cultuur en be
schaving geroepen maar in
Hitlerland was slechts barbaris
me. En van dat barbarisme zal
ik moeten vertellenOf zal
ik maar liever ophouden?"
Hij kijkt uit het raam van mijn
werkkamer. Ik zie, hoe zijn ge
zicht samentrekt, alsof hij in een
verschrikkelijke zure suBstantie
heeft gehapt. Opgens. zegt hij:
„Toch vertel ik het! Want
daarvoor ben ik toch bij u ge
komen. Opdat men niet vergete!
Onze kinderen mogen niet mee
maken, wat wij hebben moeten
beleven! Zij moeten weten, waar
dictatuur toe leidt!"
Hij speelt weer met zijn notitie
boekje. Ik bemerk, dat het hem
toch grote moeite kost, zijn re:
laas te vervolgen.
„Eigenlijk zou ik willen, dat
hetgeen nu komt, totaal door mij
vergeten zou kunnen worden",
zegt hij. „Ik geloof, dat het mij
rustiger zou stemmen. Ik zou
misschien hoopvoller zijn voor
wat de toekomst betreft
Weer zwijgt hij geruime tijd.
Zijn vingers spelen zenuwachtig
met de notitieboekjes. Ik durf
hem niet aan te sporen om het
verhaal van zijn bevindingen te
vervolgen. Maar dan begint hij
weer te vertellen en hij spreekt
een beetje gejaagd.
„Nu zal je horen, dat het nazi
dom een tang was", begint hij.
„Een marteltang van de duivel.
En als je er tussen kwam, werd
je of tot pulver geknepen, of ver
minkt. Weet u wat: zet dit er
maar boven: In de tang van de
duivel!"
Zo zorgde Jakob Akkerman
zelf voor de titel van deze be
schrijving der ervaringen van een
Nederlandse arbeider in Hitler
land.
Toen ving hij weer aan om re
gelmatig te vertellen en het werd
een sober, maar verschrikkelijk
verslag.
Verraden door een Hol
lander.
Op een ochtend stond Jakob
Akkerman gereed om met La-
zonder in de vrachtauto te stap
pen en een vracht steenkolen
naar Löbau te brengen. Die
steenkolen waren bestemd voor
een partij-man. De nazi-voorman
nen kregen van alles genoeg. Zij
aten zich rond en verwarmden
zich ten koste van het volk,
waar ze, naar het heette, alles
voor over hadden.
Akkerman zette juist zijn voet
op de treeplank, toen Herman
Lazonder met gesmoorde stem
zei: Daar komt de SS!
Aan vluchten viel niet meer
te denken, want bijna onmiddel
lijk waren ze bij hem.
Ze vroegen hem, of hij Jakob
Akerman was, die vervloekte
Hollander, die het defaitisme in
de hand wilde werken?
Er viel niets te ontkennen en
hij moest onmiddellijk mee naar
het SS-bureau
Akkerman vroeg, wat dit al
lemaal te betekenen had.
Omdat je op de bontetivond
die door de Hollanders in elkaar
gezet is, hebt gezegd, dat Duits
land de oorlog zou verliezen",
antwoordde één van de SS-ers
met bulkende stem. „Maar Duits
land verliest niet! En als Duits
land verliest, dan is dit de schuld
van Holland, België en Frankrijk
omdat die in Mei '40 de mdrine-
en handelsvloot hebben laten ont
komen!"
Ze grepen hem vast en deden
hem de handboeien aan. Hard
handig werd hij weggevoerd. Toen
hij niet snel genoeg liep naar hun
zin, ontving hij trappen en sla
gen.
Lazonder riep nog _een groet_
van: Hou je taai, of zoiets?
Toen Akkerman deze groet wilde
beantwoorden, kreeg hij een
stomp tegen zijn kaak, welke hem
Feuilleton.
ondragelijke pijn veroorzaakte.
In het SS-bureau werd hij in
een stikdonkere cel opgesloten.
Twee dagen en nachten keek men
niet naar hem om. Eindelijk
kwam er een portier. Akkerman
vroeg, of hij nog langer in dit
verschrikkelijke hok moest door
brengen.
Als je niet direct wordt
doodgeschoten, is er kans op van
wel, was het plompe antwoord.
De portier deed hem de hand
boeien af. Hij kreeg een bord
walgelijke koolsoep, maar daar
hij honger had, smaakte het hem
best. Hij werd niet gelucht, maar
kreeg een ton in zijn cel. Daar
na werd hij weer geboeid en ver
trok de cipier. "v
Een half uur later ging de cel
deur Weer open. Er werd iemand
bij hem gebracht, die eveneens
geboeid was. Hoewel het stikdon
ker was, herkende Akkerman
aan de stem, wie zijn celgenoot
was. Het was een Belg uit Brug
ge, die tewerk gesteld was in de
vliegtuigenfabrieken van Ebers-
bach. Hij was ook op de bonte
avond aanwezig geweest en om
dat hij onvriendelijke uitlatingen
had gedaan met betrekking tot
de Duitsers, was hij gearresteerd.
Hij verkeerde dus in dezelfde po
sitie als Jakob Akkerman. Hij
wist ook te vertellen, waarom de
SS had ingegrepen. Een Hollander
eveneens in genoemde fabriek
werkzaam, had om een extra
rantsoen eten te krijgen, verraad
gepleegd. Hij was naar de SS ge
gaan en had verteld, wat op de
bonte avond was voorgevallen.
j Als dank voor zijn verraders
werk kreeg hjj een week een dub
bel rantsoen eten
Akkerman schaamde zich diep.
Een landgenoot had dus voor een
hap eten hem en anderen opge
offerd. Hij was op dat moment
•blij, dat het donker in de cel was,
nu behoefde hij de Belg niet in
de ogen te zien.
De Belg scheen zijn gedachten
te raden, want hij zei heel kalm:
Och onder de Belgen heb je
ook fielten. In alle landen leven
mensen zonder karakter
Tocht met onbekende be
stemming.
Midden in de nacht werd de
cel wederom geopend. Akkerman
en de Belg meenden, dat ze ver
hoord zouden worden; dit was
echter niet het geval. Ze werden
naar een grote, gesloten vracht
auto geleid en daar moesten ze
in. De auto was vol mannen ep
vrouwen, waarvan het merendeel
van Franse nationaliteit was. Er
was nauwelijks plaats voor nog
twee personen, maar de Duit
sers dreven de gevangenen opeen
alsof liet beesten waren. Akker
man en de Belg waren nog altijd
geboeid.
Eén van de mannen in de ge
sloten vrachtwagen begon plot
seling hevig te gillen. De twee
SS-ers, die als bewakers achter
in de vrachtauto zaten, maakten
korte metten. Ze grepen hun re
volvers en sloegen de man daar
mee op het hoofd, zodat hij spoe
dig bewusteloos neerzonk tussen
de andere gevangenen. Later
Minachting voor de N. S. 3.
„Mussert is naar zijn geaardheid een liberaal nationalist met
een poging tot fascistische methoden, die uiteindelijk bang is voor
het groot-Duitse Bijk. Zijn politiekekwaliteiten zijn nauwelijks die
van een gemiddelde Gauleiter. In Nederland speelt hij daarmede al
een niet onbelangrijke rol", aldus schreef op 19 -Il'ii 1940 de Rijks
commissaris voor het bezette Nederlandse gebied, dr Arthur Seyss-
Inquart, in een met „Geheime Reichssaehe" gestempeld rapport over
de eerste zes weken van zijn ambtstijd aan Hitler. Die eerste 6
weken der bezetting zijn van vitale betekenis geweest.
Het'is Seys Inquarts overzicht druk wordt gemaakt,
over de ontwikkeling in ons land Omtrent het N.S.g.-verraad
na de capitulatie en tot dusverre wordt in het rapport gezegd, dat
het enige, waarvan een afschrift
bewaard is gebleven. Het is aan
getroffen in de dossiers van Al
fred Rosenberg, die leider van het
bureau voor buitenlandse politiek
der N.S.D.A.P. was.
Dat ook in de beginperiode vaB" het waagden het zelfde te zeggen,
er concrete aanwijzingen zijn, dat
N.S.B.-ers in de uniform v.an Ne
derlandse soldaten ten. gunste van
de binnenrukkende rijkstroepen
hebben ingegrepen. Hoe hij echter
Nederlanders liet behandelen, die
de bezetting Seyss-Inquart met de
opvattingen van Mussert nauwe
lijks rekening hield, blijkt niet
slechts uit dit eerste rapport,
maar ook uit Musserts dagboek.
Met voldoening constateert
Seyss-Inquart, dat hij dé Neder
landse secretarissen-genêraal be
reid heeft weten te vinden in
functie te blijven.
Hij handhaafde hen, zo schrijft
hij, „daar het bij hun aftreden als
onwaarschijnlijk moest worden
beschouwd, geschikte Nederlan
ders te vinden, die het bestuur
konden overnemen".
Een groot aantal maatregelen
om in ons land In de oorlogseco
nomie in te schakelen moest de
handtekening van Nederlanders zachte hand te zullen regeren, ten
dragen. Het verkrijgen daarvan j einde het toen nog vrije Neder-
gelukte hem wonderwel, zodat hij landsch-Indië niet af te stoten.
is algemeen bekend. Bijzondere
aandacht schonk Seyss-Inquart
aan „Zwart Front" van Arnold
Meyer. Hij beschreef deee partij
als „een Katholiek-fascistische
groep, die in de Zuidelijke provin
cies zijn, aanhangers heeft".
Over de pers zegt hij, dat het
noodzakelijk is, haar in het leven
te houden en dat door het houden
van pers-conferenties onder toe
zicht van Schmidt de grote pers
met goed gevolg wordt geleid.
Optimistische conclusies.
Tenslotte blijkt uit deze eerste
nota, dat de Duitsers vooral ook
de Indruk wilden wekken met
door H. Lourense.
89)
Hij heeft er met z'n pachter
over gesproken, maar 't lijkt
wel, of deze ziende blind is. Of
houdt hij zich maar zo, omdat
hij weet niet tegen de omstan
digheden op te kunnen?
Marten heeft de pacht ver
laagd.
't Schijnt niet te helpen.
Och, het kpn ook niet, als een
brik met pracht kaas onver
kocht op de boerderij terugkomt:
Maar wat rest Marten nu nog?
■Zelf heeft hij de leeftijd der
sterken reeds lang overschre
den. Het komt niet in hem op,
om zelf de taak ter hand te
nemen.
Op wie kan hjj nu nog z'n
hoop stellen?
Neen, laat hij dat vooral niet
doen.
Is niet alle werk in die rich
ting hem steeds bij de handen
afgebroken?
Jaren geleden, bij de geboorte
van de jongste Marten Aaks,
heeft deze een vonk van hoop
in z'n hart doen gloren.
Marten verwondert zich nog
over z'n luchthartigheid in -die
dagen.
Hoe heeft hij daar^aan kun
nen denkeiö
De jongen wil de studie. Van-
ze.lf! Siem zou zich bij een an-
concludeerde dat de secr.-gen. aan
alle him gestelde eisen vrijwillig
voldeden, toen zij géén gebrullt
maakten van het recht om af te
treden.
De Nederlandse ambtenaren wa
ren, zoals alle Nederlanders, van
huls uit lastige lieden. Als zij neen
zeggen, betekent dat nog niet de
finitief neen. Als zij ja zeggen,
overdenken zij de zaak nog lange
tijd en tenslotte doen zij toch wat
men wil. Verder, hebben zij be
hoefte zich te dekken, aldus
Seyss.
De R.-C. was van gedachte, dat
het van bijzonder belang was, dat
door de marsen van de semi-mili-
talre en' jeugdorganisaties der
N.S.B. speciaal op de arbeiders,
maar ook op de verdere Neder
landse bevolking de gewenste in
here keus niét gemakkelijk neer
gelegd hebben.
Peinzend staart Marten ,door
het raam van z'n kamer naar
buiten.
De eerste jaren gaf dit raam
een mooi uitzicht.
Rechts over de vlakke pol
ders, links, schuin over de Kaay
en de Vliet een uitzicht tot aan
Vlietdorp toe.
Alles vlakte, water, polder
landschap.
Voor enkele jaren is Kees ge
komen met het verzoek van
Siem om dat stukje grond met
het huisje voor de nieuwe fa
briek.
Hij heeft het gegeven, terwijl
hij het liefst zelf tot het laatste
loe gehouden zou hebben.
Nu wordt het polderlandschap
geschonden door een altijd ro
kende fabrieksschoorsteen, door
de grote muurvlakken van het
Sombere gebouw.
En in de verte achter Vliet
dorp, komt het alle polderland
schap-verterende monster, dat
stad heet, Steeds nader.
Maar Marten voelt zich al
eenzamer worden.
De meesten van zijn mede-
ingelanden uit vroeger tijd, zijn
riiet meer.
In de voorbije winter nam de
dood neef Fop weg, de enige
zoon van Martens oudere half
broer, die hem eigenlijk het
uaaste stond.
Ziet hij nu pas hoe vast hij
aan de aarde zit?
De dood nam Fop weg? Neen,
God nam hem weg, nam hem
„Het ls eigenlijk aan geen twij
fel meer onderhevig", constateert
Seyss-Inquart, „dat de Nederlan
ders bereid zouden zijn de Konin
gin op te geven als het Duitse rijk
zou kunnen garanderen, dat Ne-
derlandsch-Indië voor Nederland
behouden zal blijven".
Met de voorspelling, dat het
mogelijk zal zijn een vierde a een
derde der Nederlanders In goed
georganiseerd verband tegenover
de versplintering en besluiteloos
heid der andere groepen naar een
gemeenschappelijke weg met het'
rijk te doen opmarcheren, indien
tenminste de N.S.B. vorderingen
maakt en het gelukt de vrije vak
bonden en de S.D.A.P.-organisa
ties vast te houden, besloot Seyss-
Inquart dit eerste uitvoerige rap
port aan Hitier.
op in zijn Heerlijkheid, zoals de
bidders het rondzeggen.
En vaak heeft hij het zo ge
zegd, tegen zich zelf, of tegen
anderen. Is hem dat nooit eer
der opgevaHfen?
Neen, God heeft hem stuk
voor stuk het een na het an
dere ontnomen.
Durft hij het aan, om het zo
te zeggen?
Dan moet er de bekentenis bij,
dat hjj zich steeds daartegen
heeft verzet. Dat dus z'n ijve
ren, om „Ouderzegen" voor een
Aaks te bewaren, zonde was, een
zich verzetten tegen hetgeen
God over het erfgoed en over
zijn geslacht bracht.
Janna, ach, Janna. Ze heeft
hem er voor gewaarschuwd.
Zij zag deze dingen scherper.
Vaak heeft hij het betreurd,
niet naar haar te hebben geluis
terd!
Ach, daar valt nu toch niets
meer aan te veranderen.
En nu is hij hier weer bezig
uit te stippelen hoe het met het
goed gaan moet.
Laat af, Marten, laat af.
Buig voor de wil van de Schep
per.
De rimpelige handen vouwen
samen.
Wat heeft hij vaak welge
meende raadgevingen in de
wind geslagen.
Met z'n hele hart heeft hij aan
het erfgoed gehangen. Het schit
terende symbool in de topgevel,
al is dit er dan één van een
strijder voor 'tWoord, is hem
dierbaarder geweest dan het
bleek het Akkerman, dat de on
gelukkige een Serviër was.
De auto reed weg. Ze hadden
nog geen kwartier gereden, of
de Serviër kwam weer tot be
wustzijn. Opnieuw begon hij ang
stig te roepen; het leed geen
twijfel of hij stond op het punt
om krankzinnig te worden.
De SS-ers draaiden de carbjd-
lantaarn, die tussen hen in stond,
wat hoger op, zodat er meer licht
kwam in de vrachtwagen. Toen
stond één van de twee op en
richtte zijn revolver op de Ser
viër. Hij bekommerde ziehier niet
om, dat de wagen vol was en de
mensen dicht tegen elkaar ge
drongen zaten of stonden. Hij
schoot en trof een Fransman,
die neerzonk tussen zijn medege
vangenen. De SS-er glimlachte
het was een satanisch lachje.
Opnieuw richtte hij en schoot.
Ditmaal trof hij zijn doel: de Ser
viër overleed bijna onmiddellijk.
Een kreet van angst en afkeer
ging door de auto en een Fran
se vrouw balde haar kleine hand
en stak die naar de SS-ers op.
Enkele seconden later klonk
weer 'n schot in de gesloten
vrachtauto :de vrouw kromp in
een en stierf weldra.
Het bleek, dat de Fransman,
die het eerst geraakt was in-
plaats van de Serviër, geen do
delijk schot had gekregen. Hij
kreunde echter erbarmelijk en
dat verveelde de bewakers. Nu
was het de andere SS-man die
schoot: het was het genadeschot
voor de Fransman.
De bewakers staken een ciga-
ret op, alsof er niets was ge
beurd. Intussen reed de auto ver
der door de nacht. Er was een
klein zwaar betralied luikje in
de gesloten vrachtwagen. Dit was
de enige ventilatiemogelijkheid,
zodat de atmosfeer verschrikke
lijk werd. Uren en uren reed men
door, een tocht met een voor
Akkerman en al zijn drie-en-veer
tig medegevangenen onbekende
bestemming. Ging het regelrecht
naar de dood, of naar een con-'
centratiekamp
Toen het licht van een nieuwe
dag door het luikje nqar binnen
begon te vallen, gingen de SS-ers
zitten eten. Dit was voor de hon
gerige gevangenen een kwelling
apart. En intussen ging de auto
verder. Waarheen?
(Wordt vervolgd.)
Gedurende de eerste dagen
van het nieuwe jaar hebben zich
op het wereldtoneel belangrijke
bebeurtenissen afgespeeld.
Daar was in de eerste plaats
de abdicatie van k o ni n g
Michaël van Roe
menië. Aanvankelijk heette
het, dat hij om particuliere re
denen was afgetreden, maar
't werd al spoedig duidelijk, dat
hier wht meer achter zat. Na
dien is trouwens nadrukkelijk
verklaard, dat alleen politieke
redenen hem hebben genood
zaakt afstand van de troon te
doen en met zijn familie in het
buitenland een veilige rustplaats
te zoeken.
Dat hier aan Russische invloe
den moet worden gedacht lijdt
geen twijfel. Rusland is er j
voortdurend op uit, zijn positie
op.de Balkan te versterken en'
daarvan is het gebeurde in Roe
menië niet los te maken. De
Roemeense satellieten van ..Sta
lin, met aan het hoofd de be
ruchte Anna Pauker hebben nu
de handen vrij en we behoeven
er niet aan te twijfelen of daar
van zal een dankbaar gebruik
worden gemaakt. Voor de niet-
commdnistische minderheid in
Roemenië ziet het er naar te
vrezen staahdonker uit. In naam
van de democratie zal hiér een j
dictatuur worden, gevestigd, die'
zeker voor het uitoefenen van
een schrikbewind niet terug zal i
deinzen. j
Een tweede zet op het politieke
Vijftienhonderd man
voor één kanon.
Te Londen is een zeven ton
wegende granaat aangekomen
te» „bijzetting" in het Imperial
War-Museum. Deze granaat,
van Duitse oorsprong, was be
stemd voor een door de Duit
sers bij het beleg van Sebasto-
pol en Leningrad gebruikt
monsterkanon, dat „Sehwere
Gustav" was gedoopt. Dit ka
non werd ln 1945 gevonden.
Men kon er slechts twee a drie
schoten per dag mee lossen.
Het had een -afdeling bedie-
ningsmansehappen nodig van
vijftienhonderd man, onder
eommagdo vfin een generaal-
majoor.
Hr Ms „Evertsen"
vaart thuis.
Hr Ms torpedobootjager „Evert
sen", die op 15 December onder
commanda van kapitein-luitenant
ter zee S. den Boeft uit Batavia
ls vertrokken, wordt Donderdag
15 Januari te Den Helder ver
wacht.
«oes
(Ingez. med.)
Kruis op Calvarie's top.
Het oude hoofd buigt.
„Vergeef, Heere, vergeef."
Onbarmhartig becritisêert
Marten z'n daden.
Ook zelfs in de laatste jaren
heeft hij niet kunnen nalaten,
plannen te maken. Ja, hij heeft
zelfs overwogen of de kleinzoon
van Aay, die zo onverwachts in
de familiekring is gekomen, niet
de man zal zijn, die het goed in
de toekomst beheren zal.
Meer nog. Hij heeft het plan
klaar gehad, om de jongen als
de zijne aan te nemen, en z'n
naam t& laten veranderen!
Kees heeft hem van dit plan
afgebracht. Gelukkig heeft- hij
zich deze keer laten raden.
Hij zal
Neen, hij zal niet meer.
Hij is een mens van een dag
geworden.
Hij moet terugtreden.
Wel, hij zal hef doen.
Jaiisje heeft r-r onlangs nog
cp aangedrongen, dat hij bij haai
de intrek nemen zal.
Hij doet het.
Als hij hier blijft, verleert hij
het berekenen nooit.
Misschien, dat hij daarginds,
met niets dan hei en bos om
zich heen, nog leert aan andere
dingen te denken.
En „Ouderzegen?"
Siem zit er dicht bij, die moet
er maar verder de zorg over
op zich nemen.
En verder?
Overgeven, Marten.
(Wordt vervolgd.)
schaakbord zou naar het schijnt .len die indruk krijgt men
in Griekenland vol- althans voor krachtige maat-
gen door de erkenning van deregelen niet terugdeinzen en in
oproerige benden van Markos g'een geval -toestaan dat Grie-
als tegenregering.
Het heeft er echter alle schijn
van, dat Amerika en Engeland
zo nodig krachtige maatregelen
zullen nemen 'om dit te voor
komen. Men is blijkbaar niet
van plan een herhaling van de
Hitler-practijken te riskeren.
kenland door de Kominformlan-
den onder de Voet wordt gelo
pen, waarmee tevens de Mid
dellandse Zee en de toegang
naar het naburige- en midden-
Oosten zou worden bedreigd.
Van betekenis is ook wat in
F r a n k r ij k gebeurde. Het
nieuwe Kabinet-Schuman, dat
nog slechts enkele weken aan
't bewtnd is, heeft zich zo krachtig
laten gelden, dat de wetsontwer
pen „tot redding van de franc"
tenslotte een meerderheid heb
ben gekregen. Hoewel de Gaui-
In de jaren voor de oorlog listen geen medewerking ver
was 't voor een ieder duidelijk i leenden is het toch voor een.
wat Hitier bezielde. Er werdj niet gering deel aan de Gaulie
echter niets gedaan. Het bleef
T)ij praten. Gerechtvaardigde
vrees voor het uitbreken van
een oorlog was oorzaak, dat tel
kens weer, maar vruchteloos ge
poogd werd de Berlijnse misda
digers tot rede te brengen. Er
te danken, dat dit resultaat werd
bereikt. Vrees voor de Gaulle is
mee oorzaak geweest, dat de
meerderheid er voor terugdeins
de dit Kabinet te laten vallen.
Dit was echter niet de enige
oorzaak. Van betekenis is ook
werden wel diplomatieke stap- geweest, dat dit Kabinet blijk
pen gedaan, maar onmiddellijk1 gaf te willen, regeren, dat het
daarop yolgde dan weer een voet bij stuk hield en zich niet
dan
daadwerkelijke stap van Hitlerin de eerste plaats door vrees
en consorten. Men bleef achter j liet leiden.
de gebeurtenissen aanlopen en j Zo is er in dit nieuwe jaar'al
reageerde alleen op völdongen weer dadelijk onrust en verwar
feiten, tot eindelijk niets meer ring. Alles woelt hier om ver
in staat was de nat.-socialisti- j and'rlng. Maar wie vraagt1 er
sche lawine tegen te houden, j in dit Christelijk deel van de
Geleerd door de ervaring zal wereld naar de Onveranderlijke,
men het nu niet zover laten ko- naar God, wie te. dienen het le
men. Amerika en Engeland zul- ven is en de vrede?
Van zekere zijde is men er
voortdurend op uit, de A.-R.
partij evenals de andere
Prot. Chr, partijen in de
conservatieve hoek te plaatsen.
Volkomen in strijd met het
verleden van deze partij. Maar
ook vierkant in strijd inet het
heden, met de door haar be
leden beginselen en de door
haar gevolgde politiek.
Daarvan spreekt ook het
dezer dagen verschenen rap
port inzake het vraagstuk der
bedrijfsorganisatie, uitgebracht
aan het Centraal Comité, door"
de commissie inzake sociaal-
economische aangelegenheden.
Het rapport begint met zo
wel 't socialistisch als 't R.-K.
standpunt af te wijzen. Bedoelt
de socialistische ordening feite
lijk niet meer dan een decentra
lisatie van overheidsbemoeiing,
de R.K. opvatting gaat in de
zelfde richting doordat slechts
een formeel onderscheid wordt
gemaakt tussen de staat als
„hoogste" en de andere ge
meenschappen als „lagere" or
ganen.
Daarentegen gaat het refor
matorische beginsel van de
souvereiniteit in eigen kring
uit van de scheppingsordinan
tie Gods, Die alle ding schiep
naar zijn aard.
Het bedrijfsleven is niet een
functie van de staat. Daarom
moet .de bedrijfsorganisatie uit
het bedrijf zelf opkomen. De
verordenende 'bevoegdheid
kenmerk der „publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie kan niet
meer dan een sluitstuk zijn.
In de commissie werd een
stemmigheid verkregen hier
over: dat de vrijwillige samen
werking primair is, dat de ver
ordenende bevoegdheid moet
worden gebonden aan bepaal
de voorwaarden en dat ter
waarborging van dé door de
Overheid te behartigen belan
gen, een nauwlettend toezicht
op de uitoefening der verorde
nende bevoegdheid noodzake
lijk is.
Het leidende beginsel moet
dus zijn: vrijwillige samenwer
king, uit het bedrijf zelf op
komend, met als sluitstuk ver
ordenende' bevoegdheid, waar
door aan alle bedrijfsgenoten
de door dwang te sanctionneren
verplichting tot het naleven
van zekere bedrijfsregelingen
kan worden opgelegd.
Voorshands zal deze bevoegd
heid in wat sterkere mate voor
sociale aangelegenheden dan
voor economische regelingen in
aanmerking komen.
Verder wordt er op gewezen,
dat de bedrijfsorganisatie recht
streeks overheidsoptreden op
sociaal-economisch terrein niét
overbodig kan maken. Dit geldt
vooral in een tijd als de tegen
woordige, waarin de economie
veelszins nationaal moet worden
geleid. Waar echter de econo
mie zonder' schade voor het
algemeen belang op eigen benen
kan staan en het georgani
seerde bedrijfsleven eigen aan
gelegenheden kan régelen,
daar moet de Overheid zich
terugtrekken van dit terrein,
dat het hare niet is, waar zij
slechts tijdelijk had in te
grijpen.
Inzake de bevoegdheid van
de bedrijfsorganisatie, opgeko
men uit de vrije samenwerking
der vrije organisaties van pa
troons (ondernemers) en arbei
ders, aangesloten bij een alge
meen erkende centrale organi
satie, wordt voorts betoogd,
dat déze zich uitstrekt tot het
treffen van elke regeling, die
niet in strijd komt met van
overheidswege getroffen rege
lingen waarbij zij uit de aard
der zaak niet in strijd mag
komen met het algemeen belang
of met de rechtmatige belan
gen van anderen.
Op de vraag of alle tot aan
wijzing bevoegde vrije organi
saties evenveel vertegenwoordi
gers behoren te kunnen aan
wijzen, wordt bevestigend ge
antwoord. Het gaat in de be
drijfsorganisatie om de samen
werking van alle bedrijfsgeno-
ten, niet in de eerste plaats om
meerderheids vorming.
Wat de vrije organisaties be
treft, wordt er de nadruk op
gelegd, dat zij niet alleen tot
taak hebben de leden der be
drijfsorganen aan 'te wijzen,
maar dat zij de gelegenheid
moeten hebben tot het vervul
len van een religieus-sociaal-
culturele taak ten behoeve van
haar leden, enz.
Tenslotte wordt nog de wen
selijkheid uitgesproken van de
vorming van een centraal-or-
gaan met een uitsluitend con
sultatieve taak. Dit orgaan
dient te worden samengesteld
uit patroons- en arbéiders-
vertegenwoordigers, aangewe
zen door de algemeen erkende
centrale organisaties, welke
vakcentralen het gehele bedrijfs
leven, althans veel-omvattende
hoofddelen daarvan, kunnen
overzien.
Onze ruimte laat niet toe,
hierop verder in te gaan.
Opgemerkt dient nog, dat de
hier bedoelde commissie een
zeer veelzijdig karakter droeg
waarin personen uit het sociale-
en het bedrijfsleven een belang
rijke plaats innamen.
In dit jaar staat Europa een
nieuwe invasie te wachten. Dit
maal van vreedzame Amerikaan
se en Canadese touristen. Volgens
reisbureau-functionnarissen zal
het aantal passages naar Groot-
Brittannië en het Europese con
tinent tussen Mei en October aan
staande waarschijnlijk een totaal
van honderdvijfëntwintigduizend
bedragen, het hoogste cijfer van
de laatste jaren. De vliegtuigen
van twaalf luchtlijpen en een met
een twintigtal schepen versterkte
vloot \an passagiersboten zullen
de invasie 1948 mogelijk maken.
Veel b*izoek zal getrokken worden
door de Olympische spelen te Lon
den in de aanstaande zomer.
Dc vroegere Wehrmachtsbefehlshaber
een slappeling.
Hoewel de dagvaarding nog niet is uitgebracht de instructie
is practisch gesloten zal, naar wij vernemen, Christiansen, de
v-oormalige „Wehrmachtbefehlshaber" verantwoordelijk worden ge
steld voor het doen in brand steken van Putten, het weg voeren van
de mannelyke bevolking en het vermoorden van 5 Nederlanders te
St. Michielsgestel op 15 Augustus 1942.
Waarschijnlijk zal het proces in
de 'maand Februari te Arnhem be
ginnen. Dit hangt echter af van
de gezondheidstoestand van de
procureur-fiscaal aldaar, Mr Vis
ser, die momenteel ongesteld is.
Mocht deze niet tijdig hersteld
zijn, dan wordt de zaak in handen
gelegd van de advocaat-fiscaal Mr
Fickert, wat waarschgnlijk yer-
traging met zich mee zal brengen.
„Een slappeling". Dit is een
weinig eervolle betiteling voor de
voormalige „Wehrmachtbefehls-
haber" Christiansen maar in de
ogen van de mensen, die door het
onderzoek met hem in aanraking
kwamen is hij het. Op alle mo
gelijke manieren probeert hij aan
de ingebrachte beschuldigingen te
ontkomen. Hij poseert als de eer
lijke, rondborstige zeeman, die
door toevallige omstandigheden in
het leger terecht gekomen is.
Hoewel hij een zeer hoge rang
bekleedde, en als „Wehrmachtbe-
fehlshaber" naar Nederland kwam
met de rang van „General der
Fliegers", zegt hij tegen zijn on
dervragers: „Mijnheer, ik weet
van niets. Ik nam nooit beslissin
gen maar ging af op het oordeel
van mijn stafofficieren en als zij,
eerlijke, goede en „anstaendige"
mannen mij adviseren: zo en zo
moet het gebeuren, wat moet lk
dan, ik, een eenvoudige zeeman?
Ik kon het allemaal niet zo over
zien".
Ondanks alle bezwarende getui
genverklaringen blijft Christian
sen ontkennen. Kan hij er hele
maal niet onder uit, dan ls zijn
sterïotiep antwoord, „daarvoor is
die en die verantwoordelijk".
Nieuwe autoweg Breda
Moerdijk opengesteld.
Gistermorgen te half elf is de
laatste belangrijke schakel in de
weg 's-GravenhageRotterdam
Antwerpen, het wegvak "Lage
ZwaluweBreda, voor het ver
keer opengesteld. Namens de
rijkswaterstaat werd hierbij het
woord gevoerd door de hoofd-in-
genie'ur de heer Ir M. ie Cosquino
de Bussy uit Den Haag, die een
overzicht gaf van de vele moei
lijkheden, die aap de openstelling
van de,weg zijn voorafgegaan.
Na een halve dag gebruik
deed zich echter reeds een stag
natie voor. Bij de kruising van
de nieuwe weg en de weg naar
Zevenbergen, de Gelderse dijk,
heeft men in verband met de
aanleg van de nieuwe weg de
waterleiding en de gasleiding
moeten verlagen.
Door het verkeer is nu de wa
terleiding gesprongen. Het ver
keer wordt nu weer tijdelijk
over het oude tracee geleid.
Dc geruchten omtrent
maarschalk Stalin.
De Amerikaanse minister Mars-
hall heeft verklaard, dat het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken
geen berichten heeft ontvangen,
die wijzen op enige waarheid in de
geruchten als zou maarschalk
Stalin overleden zijn.
In 1947 twintig spoorweg
overgangen beveiligd.
De K.N.A.C. deelt mede, dat
in de loop van 1947 twintig
spoorwegovergangen beveiligd
zijn door automatische flikker
licht installaties.
Nieuwe frankeerzegels.
Gedurende de maand Januari
zullen frankeerzegels van het
nieuwe type (Hartz) aan de post
kantoren verkrijgbaar zijn in de
waarden van 5 cent (geelgroen),
7% cent (roodbruin) en 12%
cent (rood).
Opnieuw arrestaties in de
Sowjet-zöne.
Berichten uit verschillende ste
den der Sowjet-zone gewagen van
nieuwe arrestaties van leiders der
Christelijke Democratische Unie
door het Sowjet-Russische mili
taire bestuur.
Op vele plaatsen werden func
tionarissen der partij ter verant
woording geroepen, die niet zijn
teruggekeerd. Van alle functio
narissen der partij wordt'een ver
klaring geëtst, dat zij afwijzend
staan tegenover de politiek der
bezetters in het Westen en het -
plan-Marshall.
Voorts is te Berlijn bericht ont
vangen, dat een belangrijk aantel
C.D.U.-leiders spoorloos verdwe
nen en waarschijnlijk naar do
Westzone gevlucht is.
Een correspondent van de N.
R. Crt. in Amerika heeft in zijn
beschouwingen over het plan-
Marshall reeds opgemerkt, dat
Amerika ons in het kader van
dat plan van schepen zou willen
voorzien, maar dat het niet dui
delijk was of daartegenover van
Amerikaanse zijde de wenselijk
heid kenbaar zou worden ge
maakt de arheiderskrachten uit
de Europese, dus ook uit de Ne
derlandse scheepsbouw voor an
dere doeleinden te bestemmen.
Krachtiger geformuleerd: of de
Europese scheepsbouw als contra
prestatie voor de Marshall-hulp
zou moetèn worden stilgelegd.
De heer A. F. Bronsing, direc
teur van de Stoomvaartmij Ne
derland zeide niet te kunnen ge
loven, dat het Europese antwoord
zonder meer instemmend zou zijn,
wanneer Amerika de zaken in
derdaad zo zou stellen. De Ame
rikanen hebben van hun regering
alleen toestemming om Liberty-
schepen te verkopen. Deze sche
pen zijn slechts bruikbaar voor
vrachtvervoer van de ene plaats
naar de andere, maar ongeschikt
voor het Nederlandse .vrachtver
voer.
Een andere zaak is, aldus de
heer Bronsing, dat ons land en
misschien ook het buitenland nog
wel enkele Liberty-schepen zou
kunnen gebruiken. Maar daarmee
houdt het ook op.
De Nederlandse reder wil in
ieder gevar op de duur weer de
schepen hebben, die volgens zijn
eigen ervaringen en eigen bere
keningen zijn gebouwd. En daar
om zal het Europese antwoord
op deze -eventuele Amerikaanse
eis om de Europese scheepsbouw
te beperken, In eerste instantie
zeker afwijzend zijn, meende de
heer Bronsing.