In de tang van de duivel. Ibrfytcektoid. Seyss-Iniprt schreef een geheim rapport m®¥ aan Hitler. Het vraagstuk van de bedrijfsorganisatie/ De scheepsbouw en het plan-Marshall. Een Maiigrftk rapport. Invasie 1948. Het proces tegen Christiansen. Een Nederlandse reder zegt zijn mening. Wat een Nederlander in Hitler-land ondervond Te boek gesteld door J. W. Ooms VIIL „Nu komt de verschrikkelijkste tijd van mijn leven", zegt Jakob Akkerman, nadat hij uitvoerig verteld heeft van het „organise ren" van levensmiddelen in Duitsland. „Misschien zou ik er beter over kunnen zwijgen. Er wordt in onze tijd zo veel over cultuur en be schaving geroepen maar in Hitlerland was slechts barbaris me. En van dat barbarisme zal ik moeten vertellenOf zal ik maar liever ophouden?" Hij kijkt uit het raam van mijn werkkamer. Ik zie, hoe zijn ge zicht samentrekt, alsof hij in een verschrikkelijke zure suBstantie heeft gehapt. Opgens. zegt hij: „Toch vertel ik het! Want daarvoor ben ik toch bij u ge komen. Opdat men niet vergete! Onze kinderen mogen niet mee maken, wat wij hebben moeten beleven! Zij moeten weten, waar dictatuur toe leidt!" Hij speelt weer met zijn notitie boekje. Ik bemerk, dat het hem toch grote moeite kost, zijn re: laas te vervolgen. „Eigenlijk zou ik willen, dat hetgeen nu komt, totaal door mij vergeten zou kunnen worden", zegt hij. „Ik geloof, dat het mij rustiger zou stemmen. Ik zou misschien hoopvoller zijn voor wat de toekomst betreft Weer zwijgt hij geruime tijd. Zijn vingers spelen zenuwachtig met de notitieboekjes. Ik durf hem niet aan te sporen om het verhaal van zijn bevindingen te vervolgen. Maar dan begint hij weer te vertellen en hij spreekt een beetje gejaagd. „Nu zal je horen, dat het nazi dom een tang was", begint hij. „Een marteltang van de duivel. En als je er tussen kwam, werd je of tot pulver geknepen, of ver minkt. Weet u wat: zet dit er maar boven: In de tang van de duivel!" Zo zorgde Jakob Akkerman zelf voor de titel van deze be schrijving der ervaringen van een Nederlandse arbeider in Hitler land. Toen ving hij weer aan om re gelmatig te vertellen en het werd een sober, maar verschrikkelijk verslag. Verraden door een Hol lander. Op een ochtend stond Jakob Akkerman gereed om met La- zonder in de vrachtauto te stap pen en een vracht steenkolen naar Löbau te brengen. Die steenkolen waren bestemd voor een partij-man. De nazi-voorman nen kregen van alles genoeg. Zij aten zich rond en verwarmden zich ten koste van het volk, waar ze, naar het heette, alles voor over hadden. Akkerman zette juist zijn voet op de treeplank, toen Herman Lazonder met gesmoorde stem zei: Daar komt de SS! Aan vluchten viel niet meer te denken, want bijna onmiddel lijk waren ze bij hem. Ze vroegen hem, of hij Jakob Akerman was, die vervloekte Hollander, die het defaitisme in de hand wilde werken? Er viel niets te ontkennen en hij moest onmiddellijk mee naar het SS-bureau Akkerman vroeg, wat dit al lemaal te betekenen had. Omdat je op de bontetivond die door de Hollanders in elkaar gezet is, hebt gezegd, dat Duits land de oorlog zou verliezen", antwoordde één van de SS-ers met bulkende stem. „Maar Duits land verliest niet! En als Duits land verliest, dan is dit de schuld van Holland, België en Frankrijk omdat die in Mei '40 de mdrine- en handelsvloot hebben laten ont komen!" Ze grepen hem vast en deden hem de handboeien aan. Hard handig werd hij weggevoerd. Toen hij niet snel genoeg liep naar hun zin, ontving hij trappen en sla gen. Lazonder riep nog _een groet_ van: Hou je taai, of zoiets? Toen Akkerman deze groet wilde beantwoorden, kreeg hij een stomp tegen zijn kaak, welke hem Feuilleton. ondragelijke pijn veroorzaakte. In het SS-bureau werd hij in een stikdonkere cel opgesloten. Twee dagen en nachten keek men niet naar hem om. Eindelijk kwam er een portier. Akkerman vroeg, of hij nog langer in dit verschrikkelijke hok moest door brengen. Als je niet direct wordt doodgeschoten, is er kans op van wel, was het plompe antwoord. De portier deed hem de hand boeien af. Hij kreeg een bord walgelijke koolsoep, maar daar hij honger had, smaakte het hem best. Hij werd niet gelucht, maar kreeg een ton in zijn cel. Daar na werd hij weer geboeid en ver trok de cipier. "v Een half uur later ging de cel deur Weer open. Er werd iemand bij hem gebracht, die eveneens geboeid was. Hoewel het stikdon ker was, herkende Akkerman aan de stem, wie zijn celgenoot was. Het was een Belg uit Brug ge, die tewerk gesteld was in de vliegtuigenfabrieken van Ebers- bach. Hij was ook op de bonte avond aanwezig geweest en om dat hij onvriendelijke uitlatingen had gedaan met betrekking tot de Duitsers, was hij gearresteerd. Hij verkeerde dus in dezelfde po sitie als Jakob Akkerman. Hij wist ook te vertellen, waarom de SS had ingegrepen. Een Hollander eveneens in genoemde fabriek werkzaam, had om een extra rantsoen eten te krijgen, verraad gepleegd. Hij was naar de SS ge gaan en had verteld, wat op de bonte avond was voorgevallen. j Als dank voor zijn verraders werk kreeg hjj een week een dub bel rantsoen eten Akkerman schaamde zich diep. Een landgenoot had dus voor een hap eten hem en anderen opge offerd. Hij was op dat moment •blij, dat het donker in de cel was, nu behoefde hij de Belg niet in de ogen te zien. De Belg scheen zijn gedachten te raden, want hij zei heel kalm: Och onder de Belgen heb je ook fielten. In alle landen leven mensen zonder karakter Tocht met onbekende be stemming. Midden in de nacht werd de cel wederom geopend. Akkerman en de Belg meenden, dat ze ver hoord zouden worden; dit was echter niet het geval. Ze werden naar een grote, gesloten vracht auto geleid en daar moesten ze in. De auto was vol mannen ep vrouwen, waarvan het merendeel van Franse nationaliteit was. Er was nauwelijks plaats voor nog twee personen, maar de Duit sers dreven de gevangenen opeen alsof liet beesten waren. Akker man en de Belg waren nog altijd geboeid. Eén van de mannen in de ge sloten vrachtwagen begon plot seling hevig te gillen. De twee SS-ers, die als bewakers achter in de vrachtauto zaten, maakten korte metten. Ze grepen hun re volvers en sloegen de man daar mee op het hoofd, zodat hij spoe dig bewusteloos neerzonk tussen de andere gevangenen. Later Minachting voor de N. S. 3. „Mussert is naar zijn geaardheid een liberaal nationalist met een poging tot fascistische methoden, die uiteindelijk bang is voor het groot-Duitse Bijk. Zijn politiekekwaliteiten zijn nauwelijks die van een gemiddelde Gauleiter. In Nederland speelt hij daarmede al een niet onbelangrijke rol", aldus schreef op 19 -Il'ii 1940 de Rijks commissaris voor het bezette Nederlandse gebied, dr Arthur Seyss- Inquart, in een met „Geheime Reichssaehe" gestempeld rapport over de eerste zes weken van zijn ambtstijd aan Hitler. Die eerste 6 weken der bezetting zijn van vitale betekenis geweest. Het'is Seys Inquarts overzicht druk wordt gemaakt, over de ontwikkeling in ons land Omtrent het N.S.g.-verraad na de capitulatie en tot dusverre wordt in het rapport gezegd, dat het enige, waarvan een afschrift bewaard is gebleven. Het is aan getroffen in de dossiers van Al fred Rosenberg, die leider van het bureau voor buitenlandse politiek der N.S.D.A.P. was. Dat ook in de beginperiode vaB" het waagden het zelfde te zeggen, er concrete aanwijzingen zijn, dat N.S.B.-ers in de uniform v.an Ne derlandse soldaten ten. gunste van de binnenrukkende rijkstroepen hebben ingegrepen. Hoe hij echter Nederlanders liet behandelen, die de bezetting Seyss-Inquart met de opvattingen van Mussert nauwe lijks rekening hield, blijkt niet slechts uit dit eerste rapport, maar ook uit Musserts dagboek. Met voldoening constateert Seyss-Inquart, dat hij dé Neder landse secretarissen-genêraal be reid heeft weten te vinden in functie te blijven. Hij handhaafde hen, zo schrijft hij, „daar het bij hun aftreden als onwaarschijnlijk moest worden beschouwd, geschikte Nederlan ders te vinden, die het bestuur konden overnemen". Een groot aantal maatregelen om in ons land In de oorlogseco nomie in te schakelen moest de handtekening van Nederlanders zachte hand te zullen regeren, ten dragen. Het verkrijgen daarvan j einde het toen nog vrije Neder- gelukte hem wonderwel, zodat hij landsch-Indië niet af te stoten. is algemeen bekend. Bijzondere aandacht schonk Seyss-Inquart aan „Zwart Front" van Arnold Meyer. Hij beschreef deee partij als „een Katholiek-fascistische groep, die in de Zuidelijke provin cies zijn, aanhangers heeft". Over de pers zegt hij, dat het noodzakelijk is, haar in het leven te houden en dat door het houden van pers-conferenties onder toe zicht van Schmidt de grote pers met goed gevolg wordt geleid. Optimistische conclusies. Tenslotte blijkt uit deze eerste nota, dat de Duitsers vooral ook de Indruk wilden wekken met door H. Lourense. 89) Hij heeft er met z'n pachter over gesproken, maar 't lijkt wel, of deze ziende blind is. Of houdt hij zich maar zo, omdat hij weet niet tegen de omstan digheden op te kunnen? Marten heeft de pacht ver laagd. 't Schijnt niet te helpen. Och, het kpn ook niet, als een brik met pracht kaas onver kocht op de boerderij terugkomt: Maar wat rest Marten nu nog? ■Zelf heeft hij de leeftijd der sterken reeds lang overschre den. Het komt niet in hem op, om zelf de taak ter hand te nemen. Op wie kan hjj nu nog z'n hoop stellen? Neen, laat hij dat vooral niet doen. Is niet alle werk in die rich ting hem steeds bij de handen afgebroken? Jaren geleden, bij de geboorte van de jongste Marten Aaks, heeft deze een vonk van hoop in z'n hart doen gloren. Marten verwondert zich nog over z'n luchthartigheid in -die dagen. Hoe heeft hij daar^aan kun nen denkeiö De jongen wil de studie. Van- ze.lf! Siem zou zich bij een an- concludeerde dat de secr.-gen. aan alle him gestelde eisen vrijwillig voldeden, toen zij géén gebrullt maakten van het recht om af te treden. De Nederlandse ambtenaren wa ren, zoals alle Nederlanders, van huls uit lastige lieden. Als zij neen zeggen, betekent dat nog niet de finitief neen. Als zij ja zeggen, overdenken zij de zaak nog lange tijd en tenslotte doen zij toch wat men wil. Verder, hebben zij be hoefte zich te dekken, aldus Seyss. De R.-C. was van gedachte, dat het van bijzonder belang was, dat door de marsen van de semi-mili- talre en' jeugdorganisaties der N.S.B. speciaal op de arbeiders, maar ook op de verdere Neder landse bevolking de gewenste in here keus niét gemakkelijk neer gelegd hebben. Peinzend staart Marten ,door het raam van z'n kamer naar buiten. De eerste jaren gaf dit raam een mooi uitzicht. Rechts over de vlakke pol ders, links, schuin over de Kaay en de Vliet een uitzicht tot aan Vlietdorp toe. Alles vlakte, water, polder landschap. Voor enkele jaren is Kees ge komen met het verzoek van Siem om dat stukje grond met het huisje voor de nieuwe fa briek. Hij heeft het gegeven, terwijl hij het liefst zelf tot het laatste loe gehouden zou hebben. Nu wordt het polderlandschap geschonden door een altijd ro kende fabrieksschoorsteen, door de grote muurvlakken van het Sombere gebouw. En in de verte achter Vliet dorp, komt het alle polderland schap-verterende monster, dat stad heet, Steeds nader. Maar Marten voelt zich al eenzamer worden. De meesten van zijn mede- ingelanden uit vroeger tijd, zijn riiet meer. In de voorbije winter nam de dood neef Fop weg, de enige zoon van Martens oudere half broer, die hem eigenlijk het uaaste stond. Ziet hij nu pas hoe vast hij aan de aarde zit? De dood nam Fop weg? Neen, God nam hem weg, nam hem „Het ls eigenlijk aan geen twij fel meer onderhevig", constateert Seyss-Inquart, „dat de Nederlan ders bereid zouden zijn de Konin gin op te geven als het Duitse rijk zou kunnen garanderen, dat Ne- derlandsch-Indië voor Nederland behouden zal blijven". Met de voorspelling, dat het mogelijk zal zijn een vierde a een derde der Nederlanders In goed georganiseerd verband tegenover de versplintering en besluiteloos heid der andere groepen naar een gemeenschappelijke weg met het' rijk te doen opmarcheren, indien tenminste de N.S.B. vorderingen maakt en het gelukt de vrije vak bonden en de S.D.A.P.-organisa ties vast te houden, besloot Seyss- Inquart dit eerste uitvoerige rap port aan Hitier. op in zijn Heerlijkheid, zoals de bidders het rondzeggen. En vaak heeft hij het zo ge zegd, tegen zich zelf, of tegen anderen. Is hem dat nooit eer der opgevaHfen? Neen, God heeft hem stuk voor stuk het een na het an dere ontnomen. Durft hij het aan, om het zo te zeggen? Dan moet er de bekentenis bij, dat hjj zich steeds daartegen heeft verzet. Dat dus z'n ijve ren, om „Ouderzegen" voor een Aaks te bewaren, zonde was, een zich verzetten tegen hetgeen God over het erfgoed en over zijn geslacht bracht. Janna, ach, Janna. Ze heeft hem er voor gewaarschuwd. Zij zag deze dingen scherper. Vaak heeft hij het betreurd, niet naar haar te hebben geluis terd! Ach, daar valt nu toch niets meer aan te veranderen. En nu is hij hier weer bezig uit te stippelen hoe het met het goed gaan moet. Laat af, Marten, laat af. Buig voor de wil van de Schep per. De rimpelige handen vouwen samen. Wat heeft hij vaak welge meende raadgevingen in de wind geslagen. Met z'n hele hart heeft hij aan het erfgoed gehangen. Het schit terende symbool in de topgevel, al is dit er dan één van een strijder voor 'tWoord, is hem dierbaarder geweest dan het bleek het Akkerman, dat de on gelukkige een Serviër was. De auto reed weg. Ze hadden nog geen kwartier gereden, of de Serviër kwam weer tot be wustzijn. Opnieuw begon hij ang stig te roepen; het leed geen twijfel of hij stond op het punt om krankzinnig te worden. De SS-ers draaiden de carbjd- lantaarn, die tussen hen in stond, wat hoger op, zodat er meer licht kwam in de vrachtwagen. Toen stond één van de twee op en richtte zijn revolver op de Ser viër. Hij bekommerde ziehier niet om, dat de wagen vol was en de mensen dicht tegen elkaar ge drongen zaten of stonden. Hij schoot en trof een Fransman, die neerzonk tussen zijn medege vangenen. De SS-er glimlachte het was een satanisch lachje. Opnieuw richtte hij en schoot. Ditmaal trof hij zijn doel: de Ser viër overleed bijna onmiddellijk. Een kreet van angst en afkeer ging door de auto en een Fran se vrouw balde haar kleine hand en stak die naar de SS-ers op. Enkele seconden later klonk weer 'n schot in de gesloten vrachtauto :de vrouw kromp in een en stierf weldra. Het bleek, dat de Fransman, die het eerst geraakt was in- plaats van de Serviër, geen do delijk schot had gekregen. Hij kreunde echter erbarmelijk en dat verveelde de bewakers. Nu was het de andere SS-man die schoot: het was het genadeschot voor de Fransman. De bewakers staken een ciga- ret op, alsof er niets was ge beurd. Intussen reed de auto ver der door de nacht. Er was een klein zwaar betralied luikje in de gesloten vrachtwagen. Dit was de enige ventilatiemogelijkheid, zodat de atmosfeer verschrikke lijk werd. Uren en uren reed men door, een tocht met een voor Akkerman en al zijn drie-en-veer tig medegevangenen onbekende bestemming. Ging het regelrecht naar de dood, of naar een con-' centratiekamp Toen het licht van een nieuwe dag door het luikje nqar binnen begon te vallen, gingen de SS-ers zitten eten. Dit was voor de hon gerige gevangenen een kwelling apart. En intussen ging de auto verder. Waarheen? (Wordt vervolgd.) Gedurende de eerste dagen van het nieuwe jaar hebben zich op het wereldtoneel belangrijke bebeurtenissen afgespeeld. Daar was in de eerste plaats de abdicatie van k o ni n g Michaël van Roe menië. Aanvankelijk heette het, dat hij om particuliere re denen was afgetreden, maar 't werd al spoedig duidelijk, dat hier wht meer achter zat. Na dien is trouwens nadrukkelijk verklaard, dat alleen politieke redenen hem hebben genood zaakt afstand van de troon te doen en met zijn familie in het buitenland een veilige rustplaats te zoeken. Dat hier aan Russische invloe den moet worden gedacht lijdt geen twijfel. Rusland is er j voortdurend op uit, zijn positie op.de Balkan te versterken en' daarvan is het gebeurde in Roe menië niet los te maken. De Roemeense satellieten van ..Sta lin, met aan het hoofd de be ruchte Anna Pauker hebben nu de handen vrij en we behoeven er niet aan te twijfelen of daar van zal een dankbaar gebruik worden gemaakt. Voor de niet- commdnistische minderheid in Roemenië ziet het er naar te vrezen staahdonker uit. In naam van de democratie zal hiér een j dictatuur worden, gevestigd, die' zeker voor het uitoefenen van een schrikbewind niet terug zal i deinzen. j Een tweede zet op het politieke Vijftienhonderd man voor één kanon. Te Londen is een zeven ton wegende granaat aangekomen te» „bijzetting" in het Imperial War-Museum. Deze granaat, van Duitse oorsprong, was be stemd voor een door de Duit sers bij het beleg van Sebasto- pol en Leningrad gebruikt monsterkanon, dat „Sehwere Gustav" was gedoopt. Dit ka non werd ln 1945 gevonden. Men kon er slechts twee a drie schoten per dag mee lossen. Het had een -afdeling bedie- ningsmansehappen nodig van vijftienhonderd man, onder eommagdo vfin een generaal- majoor. Hr Ms „Evertsen" vaart thuis. Hr Ms torpedobootjager „Evert sen", die op 15 December onder commanda van kapitein-luitenant ter zee S. den Boeft uit Batavia ls vertrokken, wordt Donderdag 15 Januari te Den Helder ver wacht. «oes (Ingez. med.) Kruis op Calvarie's top. Het oude hoofd buigt. „Vergeef, Heere, vergeef." Onbarmhartig becritisêert Marten z'n daden. Ook zelfs in de laatste jaren heeft hij niet kunnen nalaten, plannen te maken. Ja, hij heeft zelfs overwogen of de kleinzoon van Aay, die zo onverwachts in de familiekring is gekomen, niet de man zal zijn, die het goed in de toekomst beheren zal. Meer nog. Hij heeft het plan klaar gehad, om de jongen als de zijne aan te nemen, en z'n naam t& laten veranderen! Kees heeft hem van dit plan afgebracht. Gelukkig heeft- hij zich deze keer laten raden. Hij zal Neen, hij zal niet meer. Hij is een mens van een dag geworden. Hij moet terugtreden. Wel, hij zal hef doen. Jaiisje heeft r-r onlangs nog cp aangedrongen, dat hij bij haai de intrek nemen zal. Hij doet het. Als hij hier blijft, verleert hij het berekenen nooit. Misschien, dat hij daarginds, met niets dan hei en bos om zich heen, nog leert aan andere dingen te denken. En „Ouderzegen?" Siem zit er dicht bij, die moet er maar verder de zorg over op zich nemen. En verder? Overgeven, Marten. (Wordt vervolgd.) schaakbord zou naar het schijnt .len die indruk krijgt men in Griekenland vol- althans voor krachtige maat- gen door de erkenning van deregelen niet terugdeinzen en in oproerige benden van Markos g'een geval -toestaan dat Grie- als tegenregering. Het heeft er echter alle schijn van, dat Amerika en Engeland zo nodig krachtige maatregelen zullen nemen 'om dit te voor komen. Men is blijkbaar niet van plan een herhaling van de Hitler-practijken te riskeren. kenland door de Kominformlan- den onder de Voet wordt gelo pen, waarmee tevens de Mid dellandse Zee en de toegang naar het naburige- en midden- Oosten zou worden bedreigd. Van betekenis is ook wat in F r a n k r ij k gebeurde. Het nieuwe Kabinet-Schuman, dat nog slechts enkele weken aan 't bewtnd is, heeft zich zo krachtig laten gelden, dat de wetsontwer pen „tot redding van de franc" tenslotte een meerderheid heb ben gekregen. Hoewel de Gaui- In de jaren voor de oorlog listen geen medewerking ver was 't voor een ieder duidelijk i leenden is het toch voor een. wat Hitier bezielde. Er werdj niet gering deel aan de Gaulie echter niets gedaan. Het bleef T)ij praten. Gerechtvaardigde vrees voor het uitbreken van een oorlog was oorzaak, dat tel kens weer, maar vruchteloos ge poogd werd de Berlijnse misda digers tot rede te brengen. Er te danken, dat dit resultaat werd bereikt. Vrees voor de Gaulle is mee oorzaak geweest, dat de meerderheid er voor terugdeins de dit Kabinet te laten vallen. Dit was echter niet de enige oorzaak. Van betekenis is ook werden wel diplomatieke stap- geweest, dat dit Kabinet blijk pen gedaan, maar onmiddellijk1 gaf te willen, regeren, dat het daarop yolgde dan weer een voet bij stuk hield en zich niet dan daadwerkelijke stap van Hitlerin de eerste plaats door vrees en consorten. Men bleef achter j liet leiden. de gebeurtenissen aanlopen en j Zo is er in dit nieuwe jaar'al reageerde alleen op völdongen weer dadelijk onrust en verwar feiten, tot eindelijk niets meer ring. Alles woelt hier om ver in staat was de nat.-socialisti- j and'rlng. Maar wie vraagt1 er sche lawine tegen te houden, j in dit Christelijk deel van de Geleerd door de ervaring zal wereld naar de Onveranderlijke, men het nu niet zover laten ko- naar God, wie te. dienen het le men. Amerika en Engeland zul- ven is en de vrede? Van zekere zijde is men er voortdurend op uit, de A.-R. partij evenals de andere Prot. Chr, partijen in de conservatieve hoek te plaatsen. Volkomen in strijd met het verleden van deze partij. Maar ook vierkant in strijd inet het heden, met de door haar be leden beginselen en de door haar gevolgde politiek. Daarvan spreekt ook het dezer dagen verschenen rap port inzake het vraagstuk der bedrijfsorganisatie, uitgebracht aan het Centraal Comité, door" de commissie inzake sociaal- economische aangelegenheden. Het rapport begint met zo wel 't socialistisch als 't R.-K. standpunt af te wijzen. Bedoelt de socialistische ordening feite lijk niet meer dan een decentra lisatie van overheidsbemoeiing, de R.K. opvatting gaat in de zelfde richting doordat slechts een formeel onderscheid wordt gemaakt tussen de staat als „hoogste" en de andere ge meenschappen als „lagere" or ganen. Daarentegen gaat het refor matorische beginsel van de souvereiniteit in eigen kring uit van de scheppingsordinan tie Gods, Die alle ding schiep naar zijn aard. Het bedrijfsleven is niet een functie van de staat. Daarom moet .de bedrijfsorganisatie uit het bedrijf zelf opkomen. De verordenende 'bevoegdheid kenmerk der „publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie kan niet meer dan een sluitstuk zijn. In de commissie werd een stemmigheid verkregen hier over: dat de vrijwillige samen werking primair is, dat de ver ordenende bevoegdheid moet worden gebonden aan bepaal de voorwaarden en dat ter waarborging van dé door de Overheid te behartigen belan gen, een nauwlettend toezicht op de uitoefening der verorde nende bevoegdheid noodzake lijk is. Het leidende beginsel moet dus zijn: vrijwillige samenwer king, uit het bedrijf zelf op komend, met als sluitstuk ver ordenende' bevoegdheid, waar door aan alle bedrijfsgenoten de door dwang te sanctionneren verplichting tot het naleven van zekere bedrijfsregelingen kan worden opgelegd. Voorshands zal deze bevoegd heid in wat sterkere mate voor sociale aangelegenheden dan voor economische regelingen in aanmerking komen. Verder wordt er op gewezen, dat de bedrijfsorganisatie recht streeks overheidsoptreden op sociaal-economisch terrein niét overbodig kan maken. Dit geldt vooral in een tijd als de tegen woordige, waarin de economie veelszins nationaal moet worden geleid. Waar echter de econo mie zonder' schade voor het algemeen belang op eigen benen kan staan en het georgani seerde bedrijfsleven eigen aan gelegenheden kan régelen, daar moet de Overheid zich terugtrekken van dit terrein, dat het hare niet is, waar zij slechts tijdelijk had in te grijpen. Inzake de bevoegdheid van de bedrijfsorganisatie, opgeko men uit de vrije samenwerking der vrije organisaties van pa troons (ondernemers) en arbei ders, aangesloten bij een alge meen erkende centrale organi satie, wordt voorts betoogd, dat déze zich uitstrekt tot het treffen van elke regeling, die niet in strijd komt met van overheidswege getroffen rege lingen waarbij zij uit de aard der zaak niet in strijd mag komen met het algemeen belang of met de rechtmatige belan gen van anderen. Op de vraag of alle tot aan wijzing bevoegde vrije organi saties evenveel vertegenwoordi gers behoren te kunnen aan wijzen, wordt bevestigend ge antwoord. Het gaat in de be drijfsorganisatie om de samen werking van alle bedrijfsgeno- ten, niet in de eerste plaats om meerderheids vorming. Wat de vrije organisaties be treft, wordt er de nadruk op gelegd, dat zij niet alleen tot taak hebben de leden der be drijfsorganen aan 'te wijzen, maar dat zij de gelegenheid moeten hebben tot het vervul len van een religieus-sociaal- culturele taak ten behoeve van haar leden, enz. Tenslotte wordt nog de wen selijkheid uitgesproken van de vorming van een centraal-or- gaan met een uitsluitend con sultatieve taak. Dit orgaan dient te worden samengesteld uit patroons- en arbéiders- vertegenwoordigers, aangewe zen door de algemeen erkende centrale organisaties, welke vakcentralen het gehele bedrijfs leven, althans veel-omvattende hoofddelen daarvan, kunnen overzien. Onze ruimte laat niet toe, hierop verder in te gaan. Opgemerkt dient nog, dat de hier bedoelde commissie een zeer veelzijdig karakter droeg waarin personen uit het sociale- en het bedrijfsleven een belang rijke plaats innamen. In dit jaar staat Europa een nieuwe invasie te wachten. Dit maal van vreedzame Amerikaan se en Canadese touristen. Volgens reisbureau-functionnarissen zal het aantal passages naar Groot- Brittannië en het Europese con tinent tussen Mei en October aan staande waarschijnlijk een totaal van honderdvijfëntwintigduizend bedragen, het hoogste cijfer van de laatste jaren. De vliegtuigen van twaalf luchtlijpen en een met een twintigtal schepen versterkte vloot \an passagiersboten zullen de invasie 1948 mogelijk maken. Veel b*izoek zal getrokken worden door de Olympische spelen te Lon den in de aanstaande zomer. Dc vroegere Wehrmachtsbefehlshaber een slappeling. Hoewel de dagvaarding nog niet is uitgebracht de instructie is practisch gesloten zal, naar wij vernemen, Christiansen, de v-oormalige „Wehrmachtbefehlshaber" verantwoordelijk worden ge steld voor het doen in brand steken van Putten, het weg voeren van de mannelyke bevolking en het vermoorden van 5 Nederlanders te St. Michielsgestel op 15 Augustus 1942. Waarschijnlijk zal het proces in de 'maand Februari te Arnhem be ginnen. Dit hangt echter af van de gezondheidstoestand van de procureur-fiscaal aldaar, Mr Vis ser, die momenteel ongesteld is. Mocht deze niet tijdig hersteld zijn, dan wordt de zaak in handen gelegd van de advocaat-fiscaal Mr Fickert, wat waarschgnlijk yer- traging met zich mee zal brengen. „Een slappeling". Dit is een weinig eervolle betiteling voor de voormalige „Wehrmachtbefehls- haber" Christiansen maar in de ogen van de mensen, die door het onderzoek met hem in aanraking kwamen is hij het. Op alle mo gelijke manieren probeert hij aan de ingebrachte beschuldigingen te ontkomen. Hij poseert als de eer lijke, rondborstige zeeman, die door toevallige omstandigheden in het leger terecht gekomen is. Hoewel hij een zeer hoge rang bekleedde, en als „Wehrmachtbe- fehlshaber" naar Nederland kwam met de rang van „General der Fliegers", zegt hij tegen zijn on dervragers: „Mijnheer, ik weet van niets. Ik nam nooit beslissin gen maar ging af op het oordeel van mijn stafofficieren en als zij, eerlijke, goede en „anstaendige" mannen mij adviseren: zo en zo moet het gebeuren, wat moet lk dan, ik, een eenvoudige zeeman? Ik kon het allemaal niet zo over zien". Ondanks alle bezwarende getui genverklaringen blijft Christian sen ontkennen. Kan hij er hele maal niet onder uit, dan ls zijn sterïotiep antwoord, „daarvoor is die en die verantwoordelijk". Nieuwe autoweg Breda Moerdijk opengesteld. Gistermorgen te half elf is de laatste belangrijke schakel in de weg 's-GravenhageRotterdam Antwerpen, het wegvak "Lage ZwaluweBreda, voor het ver keer opengesteld. Namens de rijkswaterstaat werd hierbij het woord gevoerd door de hoofd-in- genie'ur de heer Ir M. ie Cosquino de Bussy uit Den Haag, die een overzicht gaf van de vele moei lijkheden, die aap de openstelling van de,weg zijn voorafgegaan. Na een halve dag gebruik deed zich echter reeds een stag natie voor. Bij de kruising van de nieuwe weg en de weg naar Zevenbergen, de Gelderse dijk, heeft men in verband met de aanleg van de nieuwe weg de waterleiding en de gasleiding moeten verlagen. Door het verkeer is nu de wa terleiding gesprongen. Het ver keer wordt nu weer tijdelijk over het oude tracee geleid. Dc geruchten omtrent maarschalk Stalin. De Amerikaanse minister Mars- hall heeft verklaard, dat het mi nisterie van Buitenlandse Zaken geen berichten heeft ontvangen, die wijzen op enige waarheid in de geruchten als zou maarschalk Stalin overleden zijn. In 1947 twintig spoorweg overgangen beveiligd. De K.N.A.C. deelt mede, dat in de loop van 1947 twintig spoorwegovergangen beveiligd zijn door automatische flikker licht installaties. Nieuwe frankeerzegels. Gedurende de maand Januari zullen frankeerzegels van het nieuwe type (Hartz) aan de post kantoren verkrijgbaar zijn in de waarden van 5 cent (geelgroen), 7% cent (roodbruin) en 12% cent (rood). Opnieuw arrestaties in de Sowjet-zöne. Berichten uit verschillende ste den der Sowjet-zone gewagen van nieuwe arrestaties van leiders der Christelijke Democratische Unie door het Sowjet-Russische mili taire bestuur. Op vele plaatsen werden func tionarissen der partij ter verant woording geroepen, die niet zijn teruggekeerd. Van alle functio narissen der partij wordt'een ver klaring geëtst, dat zij afwijzend staan tegenover de politiek der bezetters in het Westen en het - plan-Marshall. Voorts is te Berlijn bericht ont vangen, dat een belangrijk aantel C.D.U.-leiders spoorloos verdwe nen en waarschijnlijk naar do Westzone gevlucht is. Een correspondent van de N. R. Crt. in Amerika heeft in zijn beschouwingen over het plan- Marshall reeds opgemerkt, dat Amerika ons in het kader van dat plan van schepen zou willen voorzien, maar dat het niet dui delijk was of daartegenover van Amerikaanse zijde de wenselijk heid kenbaar zou worden ge maakt de arheiderskrachten uit de Europese, dus ook uit de Ne derlandse scheepsbouw voor an dere doeleinden te bestemmen. Krachtiger geformuleerd: of de Europese scheepsbouw als contra prestatie voor de Marshall-hulp zou moetèn worden stilgelegd. De heer A. F. Bronsing, direc teur van de Stoomvaartmij Ne derland zeide niet te kunnen ge loven, dat het Europese antwoord zonder meer instemmend zou zijn, wanneer Amerika de zaken in derdaad zo zou stellen. De Ame rikanen hebben van hun regering alleen toestemming om Liberty- schepen te verkopen. Deze sche pen zijn slechts bruikbaar voor vrachtvervoer van de ene plaats naar de andere, maar ongeschikt voor het Nederlandse .vrachtver voer. Een andere zaak is, aldus de heer Bronsing, dat ons land en misschien ook het buitenland nog wel enkele Liberty-schepen zou kunnen gebruiken. Maar daarmee houdt het ook op. De Nederlandse reder wil in ieder gevar op de duur weer de schepen hebben, die volgens zijn eigen ervaringen en eigen bere keningen zijn gebouwd. En daar om zal het Europese antwoord op deze -eventuele Amerikaanse eis om de Europese scheepsbouw te beperken, In eerste instantie zeker afwijzend zijn, meende de heer Bronsing.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1948 | | pagina 2