In de tang van de duivel.
Na vier jaar Bit Rusland terug.
Besprekingen te Londen niet vruchteloos?
Concept Bouwplan 1948.
C&MtHtcaUe,
kcunj*.
strijd
„De Rus, zal nooit iemand begrijpen."
De Y.N. het enige middel om
een oorlog te verhinderen.
Qrieven tegen het Rode Kruls-rapport.
Wat een Nederlander in Hitler-Iand ondervond
Te boek gesteld door J. W. Ooms
Akkerman kon niet steeds in
het station van Dresdenblijven
vertoeven, maar de moeilijkheid
was, waarheen hij dan wèl moest
gaan. Ten einde raad besloot fcij
naar het Rijksverkeersministe-
rium te gaan en met Hausstetler
üoverleg te plegen. Akkerman
ging er heen en de ambtenaar
stelde hem aanstonds gerust. De
toeleg van de Gestapo was voor
lopig mislukt en nu kon het best
gebeuren, dat dit politie-apparaat
verder niet meer naar hem om
keek omdat het overladen was
met werk. Akkerman moest dus
eerst maar eens zien te genezen
van de griep en in die tussentijd
zou Hausstetler zien, wat hij
voor hem zou kunnen doen.
Akkerman ging terug naar zijn
kosthuis en kroop weer in bed.
"Na een week was hij hersteld.
De Gestapo liet zich niet meer
zien. Maar Akkerman werd nu
weer gekweld door een andere
moeilijkheid. Het liep "namelijk
weer naar de tijd, dat hij verlof
zou krijgen en naar Holland zou
mogen reizen. Dit verlof dreigde
hem thans echter te ontgaan
vanwege het feit, dat hij geen
werkgever meer had. In Hitler-
land was immers bepaald, dat 'n
buitenlandse arbeider slechts dan
met verlof zou mogen gaan, in
dien hij minstens een half jaar
onafgebroken bij eenzelfde pa
troon had gewerkt. Het zag er
dus naar uit, dat Jacob Akker
man opnieuw zou moeten begin-'
nen met een half jaar te werken,
alvorens hij voor verlof in aan
merking zou komen.
Genezen van zijn griep, ging hij
.weer naar het Rijksverkeersmi-
nisterie. Hausstetler had een an
dere patroon voor hem gevon
den, ditmaal in het dorp Klotsche.
Aangaande het verlof, verklaarde
de ambtenaar, dat hij misschien
nog wel 'n gaatje zou vinden om
dit toch doorgang te doen heb
ben.
De nieuwe patroon van Akker
man noemde zich: expediteur. Hij
was echter niet in het bezit van
een, auto en kon dus geen chauf
feur gebruiken. Het gevolg was,
dat Akkerman in de bossen moest
gaan werken: hij moest bomen
vellen, waarna de stammen in
stukken van vier meter lengte
moesten worden gezaagd. Die
stukken werden later naar een
verkeersweg gerold, waar ande
ren voor vervoer zorgden.
Het was volop winter gewor
den en bijtend koud. Het werk
in het bos was zwaar. Men stond
gedurende de gehele dag tot over
de enkels in de sneeuw. Jakob
Akkerman voelde al spoedig, dat
hij dit zware werk niet lang zou
kunnen volhouden. Na twee da
gen had hij er -genoeg van: hij
liep weg.
En wat nu? Hij ging maar
weer naar het Rijksverkeersmi-
nisterium en klaagde daar zijn
nood aan Hausstetler. De ambte
naar bleek ook nu weer een
Duitser van goede wille te zijn.
Hij kon best begrijpen, dat Ak
kerman het zware werk in de
bossen van Klotsche niet kon
volhouden. De vraag was maar,
waar hij de Hollander nu weer
als chauffeur te werk zou moe
ten stellen.
„Weet je wat", zei Hausstetler
na enig nadenken, „ga eerst maar
eens met verlof naar Holland..."
Akkerman sprong een gat in
de lucht van vreugde. Hausstetler
was de eerste Duitser, die hij
grote achting toedroeg. Hij
dacht: In het land, waar Adolf
Hitler met de knoet regeert, is
er tenminste één, die hulpbereid
en vriendelijk is tegenover een
buitenlandse arbeiderHaus
stetler 'gaf aan Akkerman een
verlofbewijs en reeds de volgen
de dag reisde deze af naar het
Vaderland en kwam juist voor
Kerstmis bij zijn vrouw en kin
deren aan. Maar thuis was het
niet al te hest gesteld. Zijn
vrouw was ziek en de kinderen
waren grieperig, zodat het een
triest verlof werd. Akkerman zag
er tegenop om zijn vrouw aan
Feuilleton.
83)
door H. Lourense.
Siem haalt de bel over.
„Denk er om, nu verder geen
gedokter meer. Ik wil een ge
woon mens onder gewone men
sen zijn, zoals altijd als we op
bezoek zijn!"
,,'k Zal me er aan houden, 't Is
jammer, dat ik u. niet heb kun
nen inlichten over deze mensen.
Dat komt door dat gesprek over
m'n vrouw, 't Zou wel goed ge
weest zijn, want we hebben hier
een
De deur zwaait wijd open.
Siem heeft geen gelegenheid
z'n zin af te maken, want de
persoon in kwestie staat vriende
lijk nodend in de deuropening.
„Een zwamneus Van het zui
verste water", had Siem willen
zeggen.
Nu kijkt hij Stans veelbeteke
nend aan, terwijl ze bij de kap
stok staan.
't Ontgaat deze ten enen male!
De ontvangst is allerhartelijkst.
Dat is een goed teken. Hoed en
jas worden in ontvapgst geno
men, en daarna worden de be
zoekers een bescheiden salonne
tje binnengeloodst. j
„Als meneer Aaks hier plaats
wil nemen, en die andere noe
neer
„Stans", onderbreekt-' de dok
ter.
„O, juist .meneer Stans, Mijn
naam is van der Kruit. Als u
an daar wilt-gaan zitten? Zo."
haar lot over te laten en kreeg
na veel geloop en gepraat gedaan,
dat hij na beëindigen van zijn
korte vacantie enige dagen uit
stel kreeg om terug te reizen
naar Duitsland. Maar ook die
dagen waren spoedig om en er
werd geen hernieuwd uitstel ge
geven. Van de huisdokter ont
ving hij een briefje, waarop ver
meld 'stond, dat de vrouw van
Akkerman inderdaad ziek was en
dat dit de oórzaak was van het
te laat terugkeren van verlof van
Akkerman. Ook op de arbeids-
béurs gaf men hem een brief mee
voor de grenspolitie. In die brief,
door Akkerman in het geheim
geopend, stond niets, dat nadelig
voor hem kon wezen.
Moeilijkligden aan de
grens.
Toen Akkerman bij de grens
kwam, vroeg men hem, waarom
hij te laat terugkeerde van ver
lof. Akkerman gaf het dokters
briefje en het. schrijven van de
arbeidsbeurs, waarin het ant
woord op de gestelde vraag dui
delijk stond te lezen. Men ging
met de brieven naar het kantoor
en even later werd Akkerman
geroepen. Hij werd op een ver
schrikkelijke manier uitgekafferd
en het eind van het liedje was,
dat hij in een cel werd gestopt.
Akkerman was natuurlijk zeer
verontwaardigd over deze han
delwijze', want, de door hem af
gegeven bewijsstukken toonden
aan, dat hij van de arbeidsbeurs
toestemming had gekregen óm
enige dagen aan zijn verlof te
knopen.
Ruim twee uur liét men hem
in de cel zitten. Toen werd hij er
uitgehaald en in een arrestanten
wagen gezet. Het bleek, dat in
de auto negen personen zaten.
Een er van had een gat in zijn
hoofd en een blauw oog. Toen
Akkerman hem vroeg, hoe hij zo
gehavend kwam, vertelde hij, te
laat van verlof teruggekeerd te
zijn over de grens. Een grens
wachter verscheurde zijn geldige
papieren en toen- de werkman
vroeg waarom hij dat deed, sloeg
men hem in 't gezicht, waardoor
zijn oog werd dichtgeslagen. De
Hollander evenwel had een fikse
mep teruggegeven, wat weer tot
gevolg had had, dat de grens
wachter zijn gummiknuppel trok.
Resultaat: een gat in het hoofd.
Bovendien had de grenswachter
gezegd, dat die vervloekte Hol
landers niet moesten denken, de
Duitsers door sabotage klein te
krijgen. Eerder zouden de Hol="
landers er aan te gronde gaan.
Akkerman wist nu al gaüw, dat
zijn negen mede-passagiers in de
arrestantenauto zich allen hadden
„schuldig" gemaakt aan hetzelfde
euvel :zij waren enige dagen te
laat van verlof teruggekeerd. Zij
Voeren dus in hetzelfde schuitje
als hij
Toen de auto eindelijk stopte
en ze de order kregen om uit te
stappen, zagen ze, in een concen
tratiekamp te zijn gebracht. Aan
vankelijk wisten ze niet, in wel
ke plaats ze waren, doch later
vernamen ze, dat het kamp' in
de buurt van Rheine lag.
Akkerman werd hardhandig in
een cel geduwd. Hij moest met
zijn buik tegen de muur gaan
staan, waarna hij aan handen en
voeten met kettingen aan de
muur werd vastgebonden. Ver
volgens kreeg hij zijn eerste lijfe
lijke straf: een pak slaag met de
„peits" ofwel een Spaans rietje.
Zó hevig werd hij onderhanden
genomen, dat zijn rug bont en
blauw werd en op verschillende
plaatsen het bloed er uitsprong.
Uit verschillende cellen hoorde
hij het gejammer opstijgen van
mensen, die evenals hij lijfstraf
fen kregen. De uitvoering van
dit "beulswerk was in handen van
de S.S.
Drie dagen lang kreeg Akker
man elke dag één pak slaag; en
dit alles omdat hij wegens ziekte
van zijn vrouw van de arbeids
beurs in Nederland toestemming
had gekregen om zijn verlof met
enige dagen te verlengen.
„Toen ik weer van de kettin
gen werd bevrijd, zakte ik' als een
Molotof beschuldigt Amerika,
In antwoord op vragen van cor
respondenten van de Izwestia en
de Prawda heeft Molotof zrjn visie
gegeven over de laatste conferen
tie van de vier ministers van
Buitenlandse Zaken te Londen.
„Als wij wensen bij te dragen
tot de consolidatie van de vrede
in Europa, aldus Molotof, moeten
wij beginnen met de voorbereiding
van het vredesverdrag, met Duits
land en met de regeling van alle
kwesties in verband met het bij
eenroepen van een" vredesconfe
rentie over de kwestie Duitsland.
Zulks zou een-einde maken aan de
huidige onzekere toestand.
De tijd is gekomen, zo ging de
minister voort, dat de aandacht
van de raad van ministers van
Buitenlandse Zaken wordt gecon
centreerd op de vredesverdragen
met Duitsland en Japan. De Ver.
Staten volgen echter een politiek
van „Diktat", hetgeen onvermij
delijk op een afwijzing van de
Sowjet-Unie stuit. Amerika
maakt het herstel van de vrede
afhankelijk van de aanneming van
een Amerikaans plan voor Duits
land en Europa, en Engeland en
Frankrijk volgen het hierin.
De bewering, dat de besprekin
gen te "Londen vruchteloos zouden
zijn geweest, is onwaar, aldus Mo
lotof. Er zijn met betrekking tot
de procedure, voornamelijk dank
zij de bemoeiingen van de Sowjet-
delegatie, wel vorderingen ge
maakt, doch door het Amerikaan
se voornemen om de conferentie
te beëindigen is dat werk niet af
gemaakt".
Er was met betrekking tbt twee
essentiële punten geen overeen
stemming bereikt, n.l. het vredes
verdrag met Duitsland en het her
stel van Duitslands eenheid.
De Sowjet-Unie was altijd ge
kant geweest tegen een voorlopi
ge status voor Duitsland, zoals
Amerika wilde.
De politiek der drie andere mo
gendheden had niet de eenheid,
doch juist het uiteenvallen van de
Duitse staat en de afscheiding
van de Westelijke zönes ten doel.
Eerst aan het einde van zijn be
toog kwam Molotof even over het
herstelbetalingsvraagstuk te spre
ken. Hij zeide, dat het onjuist
was, dat een oplossing van dat
vraagstuk verhinderd -was gewor
den, omdat de Sowjet-Unie alle
informaties over de Sowjet-zóne
weerhield. De Sowjet-Unie was
nog steeds bereid om alle inlich
tingen te verschaffen, indien de
anderen bereid waren dit vraag
stuk in daden op te lossen en niet
In woorden.
Ze zijn beiden in een club ge
ïnstalleerd.
Sigaren staan gereed, en de
heer dés huizes is zeer vlug in
het presenteren, nog bijna vóór
dat de anderen gezeten zijn.
Stans wacht maar af.
Hij heeft uit de niet afgemaak
te zin van z'n maat begrepen,
tewe hebbeh hier met een geval
te doen van: „Ik zal proberen om
met het gebruik van zoveel mo
gelijk woorden, zo weinig moge
lijk te zeggen", of: ,,'k Zal blij
zijn, als jullie weer goed en wel
op de mat staan."
Maar is het hier zo?
De man nestelt zich eveneens
in een gemakkelijke stoel en
opent, na een flinke trek aan zijn
sigaar, zelf het gesprek.
In afwachting van de komst
van zijn vrouw, die in de achter
kamer bedrijvig heen en weer
loopt; "gaat het over het weer.
„Deze vrouw zal Martha he
ten", overlegt Stans bij zich
zelf, als er tien minuten verlo
pen zijn, en zij zich nog niet bij
hen voegt.
Het gesprek wordt door ds
gastheer verzet op de ongeregel
de inkomsten voor degene, die
ter haringvangst uittrekken.
Weer verlopen tien minuten.
De dokter heeft z'n maat ter
sluiks een paar maal aangeke
ken, maar deze merkt het niet.
Blijkbaar hoort hij niets van het
gesprek.
Vervelend is dat!
Ze zijn toch ,niet hier geko
men om een gezellig praatje aan
te horen?
Waarom neemt Aaks de lei
ding niet bij het gesprek, zoals
altijd?
Wot9
Uwkamei'
6oes
(Ingez. med.)
O, wacht eens. Die zit met
z'n gedachten nog bij hetgeen
ze onderweg bespraken. Zie hein
maar naar de hoek van het ver
trek staren!
Dan zal hij, Stans, de leiding
maar nemen.
Schuin tegenover hem staat
een harmonium.
Een „Van-der-takkie", heeft
Stans, eén streek-uitdrukking
gebruikend, bij z'n binnenkomen
voor zichzelf vastgesteld.
Netjes op een rij staan daarop
een vijftal foto's.
Op de middelste foto staat het
paar waarbij ze nu op bezoek
zijn.
De anderen -zullen wel ge
trouwde kinderen zijn.
Stans weet genoeg.
Kruit is midden in een betoog
over de geringere kans op een
goede vangst met een „fiets",
dan met een logger. Hij meent
daarbij de volle aandacht van
z'n beide hoorders te hebben,
als Stans hem onderbreekt met
een: „Zijn dat foto's van uw
kinderen?"
De man blijft midden in z'n
woordenstroom steken.
Hij meende deze avond alleen
het woord te hebben ,en nu dit'
Zijn kleine oogjes priemen
zich in die van de vrager tegen
over hem. Maar dan, zich op
eens herinnerend, dat hij hier
mannen heeft van de „dubbele
eer" antwoordt hij: „Dat be
kijkt hij niet slecht meneer. Ze
zijn er tenminste bij. Die mid
delste, ziet u, dan ben m'n vrouw
-en ik, en daar
„Hoeveel hinderen hebt u
dan?" stuit Stgns de redene
ring.
zoutzak in elkaar", verklaart
Akkerman. „Ik kreeg toen een
bed en heb daar nog twee dagen
op doorgebracht om een beetje
op mijn verhaal te komen. In kon
echter niet op mijn rug liggen,
wat die was opengeslagen. En
mijn linkerbeen deed me veel
pijn, omdat een kettingschroef
door mijn huid was gedrongen,
waardoor een grote vleeswond
was ontstaan. Later is deze
wond gaan zweren en vier maan
den daarna had ik er nog last
van".
Akkerman vertelt dit alles zeer
rustig en hij laat mij zijn linker
been zien. Nu, na zoveel tijd, is
er nog altijd een diep, ruw lit
teken te zien. Dat litteken is
een aanklacht tegen het Duits
land van Adolf Hitier, het land
dat buitenlandse arbeiders kne
velde en folterde, het land waar
beulen regeerden en barbaarse
methoden" opgeld deden.
Och, Jacob Akkerman is
slechts 1 uit velen. Duizenden
hebben erger dingen meegemaakt
en duivelser folteringen moeten
doorstaan. In "de oorlogsjaren
was het Duitse Rijk een tang,
een verschrikkelijke foltertang,
waarin velen verminkt of ver
morzeld werden. Het was de tang
van de duivel en de grote af
schuwelijke fout van het Duitse
volk was, dat het zich als zoda
nig liet gebruiken.
En terwijl men Hollandse ar
beiders, die enkele dagen te laat
terugkeerden van verlof, op zo
danige onmenselijke wijze behan
delde, rriaakte in Nederland de
N.S.B.-kliek grootscheepse recla
me voor arbeid in Duitsland en
verschenen op de aanplakborden
grote biljetten, waarin werd aan
gespoord om te gaan werken in
Duitsland, „waar de arbeiders"
menslievend werden behandeld en
hoge lonen verdienden
(Wordt -vervolgd.)
Dc militairen >en de
komende verkiezingen.
Het hoofdbestuur van het Na
tionaal Jongeren verbond heeft
een brief gezonden o.a. aan de
minister-president, de minister
van Binnenlandse Zaken, de mi
nister van Justitie, de minister
van Oorlog, de minister van Ma
rine a.i. en de voorzitters der
Eerste en Tweede Kamer der
Staten-Generaal waarin het aan
dacht vraagt voor de verkiezin
gen voor de Staten-Generaal,
welke waarschijnlijk dit jaar zul
len worden gehouden en het
stemmen door dienstplichtige
militairen overzee.
Het Verbond is van mening,
dat, zo één groep van personen
bij uitstek gerechtigd *is om aan
de verkiezingen deel te nemen,
dit de Nederlandse militairen
zijn, die in Indië hun plicht doen.
Het is daarom, dat het verbond
een beroep doet op de bovenge-
noemden om te overwegen wat
kan worden gedaan en datgene
wat mogelijk is te doen, teneinde
te bereiken, dat die militairen
hun stem kunnen uitbrengen.
Twee oplossingen van de bij
de wet niet voorziene moeilijk
heden schijnen mogelijk, aldus
bet hoofdbestuur. Men kan de
militairen, met tijdelijke wijziging
van de kieswet,, zelf laten stem
men in een afzonderlijke kies
kring, of men kan de militairen
vergunnen bij volmacht te stem
men, door bijvoorbeeld als ge
machtigde aan te wijzen de lijst
aanvoerder van de partij hunner
keuze, zulks onder tijdelijke wij
ziging der kieswet.
i-o
Bij een botsing tussen twee
Pacific-treinen in Misssouri, tij
dens een zware sneeuwstorm, is
een vijftiental mensen om het
leven gekomen.
Aan mooie beloften geen gebrek.
In het concept-bouwplan voor brulkt zouden kunnen worden
1948 is een bedrag van 223 mil- voor het inhalen van deze achter
noen gulden uitgetrokken voor stand.
woningbouw (als het Marshall- j Het bouwplan 1948, zoals het
plan doorgaatanders 200 mil- is voorgesteld, vermeldt een tota-
lioen). In het bouwplan voor 1947 ie investering van 935 millioen
was dit 274 millioen. Dit hoeft gulden zonder Marshall, eventu-
nlet te betekenen, dat het tempo
'van de woningbouw nu zal dalen,
want het bedrag van 1947 is als
gevolg van allerlei oorzaken (de
strenge winter, gebrek aan mate
rialen en arbeidskrachten) lang
niet opgesoupeerd: op 1 October
was slechts voor 108 millioen ge
bouwd.
Drukken we, aldus „Het Vrije
Volk", een en ander in aantallen
huizen uit (waarbij een huis, dat
aan het begin van het jaar nog
half afgemaakt moet worden en
een ander huis, dat op 31 Decem
ber nog maar voor de helft staat,
samen voor één tellen, dan willen
bovenstaande cijfers zeggen, dat
in 1948 gerekend wordt op 23.000
woningen.
In 1947 rekende men op 28.000
woningen, doch in de eerste ne
gen maanden werden er maar
ruim 10.000 geproduceèrrf en over
het gehele jaar zijn er niet m,eer
dan 13 S. 14.000 te wachten.
In de jongste Memorie van Ant
woord betreffende de begroting
van Wederopbouw kwam het
raadselachtige zinnetje voor, dat
het bouwplan 1947 voor ca. 80
pet. zou worden verwezenlijkt.
Deze optimistische constatering
drong prompt door tot sommige
krantenkoppen en dat is jammer,
want het klopt geenszins met de
boven gegeven cijfers. Misschien
hebben de opstellers van de Me
morie niet slechts gedacht aan
huizen (wat krantenlezers ge
neigd zijn wèl te doen), maar te
vens aan fabrieken, weg-^en wa-
tèrbouwkundige werken enz. Ook
dan lijkt 80 pet. aan de hoge kant.
Wanneer men de resultaten bo
vendien nog afmeet aan het zo
genaamde „verminderde" bouw
plan (dat na de ongewoon stren
ge winter werd opgesteld door
het oorspronkelijke met liefst een
kwart te verminderen, alsof er
anders geen winters zijn), komt
men er misschien,
In het nieuwe ontwerp-bouw-
plan wordt op grond van de
volkstelling 1947 het woningte
kort gesteld op 294.000 woningen.
Met een behoorlijke woningreser
ve erbij gerekend zelfs 350.000.
De behoefte neemt ieder jaar met
38.000 toe. Het is natuurlijk vol
strekt ondenkbaar, dat alle ma
terialen en arbeidskrachten ge-
eel te vervangen door 1070 milli
oen mèt Marshall. Het bedrag is
verdeeld over de vólgende rubrie
ken (alles met Marshall): Weg
en waterbouwkundige werken 225
Wein6 Berlicum in het Brabantse land achter Den Bosch
j'® be} wonder beleefd van een dode, die tot het leven weer-
'r,„ ,an Beters, de schilder, die daar vlak naast het café „Dorps-
zicht woont kreeg in Februari 1944 van het arbeidsbureau aan
zegging dat hij in Frankrijk inoest gaan werken. Hij ging van huis
en behalve een brief uit Frankrijk dat hij goed was aangekomen
he*ft z„n vrouw vier jaar lang taal noch teken van „karen mens"
gehoord.
ren, was hij de enige Nederlander.
Het kamp was een nederzetting
in een onmetelijk land. Geen ra
dio, geen kranten. „Ik wist geen
eens, dat de oorlog afgelopen
was", zegt Jan Peters. Ook geen
prikkeldraad rondom. En geen
babewakers, maar wei goed
en overvloedig eten. Brood, vlees
en jenever, stevige, warme werk
kleding, goed bestand tegen het
klimaat, uitstekende ligging en
huisvesting. In de eenzaamheid de
meest afdoende bewakingsmidde
len. Niemand die er aan denkt
de ongewisheid van de omliggen
de prairie voor de materiele vei
ligheid van het kamp te verwis
selen. Werken van 's morgens
licht tbt 's avonds duister. We-
J .r genaanleg en spoorwegreparaties.
veel ouder hjkt dan hij is, een De'arbeid was niet zwaar. De
schuwe bük heeft hij in zijn ogen Duits sprekende werkmeesters
Maar vlak voor Kerstmis
bracht de facteur een telegram
uit St. Nicolaas in België. „Ben
veilig in België aangekomen en
kom gauw thuis", stond er in.
Maar geen naam er onder. Zij
dacht, dat het van haar zwager
was die ln Hulst woont en naar'
België zou reizen. De politie
kwam haar uit de droom helpen.
Of Jan Peters haar man was?
Nou, dan kwam ie thuis.
Ze hebben in allerlijl het huis
versierd iet een bloem hier en
daar en slingers tussen de regen
pijpen van liet eigen- en het huur
huis. Daaronder door is, toege
juicht door gans Berlicum, Jan
Peters z'n huis weer binnenge
stapt.
Een gebruinde dertiger, - die
en een rfiond die met zeven zegels
gesloten schijnt te zijn.
Er komt, aldus de N. Haagsche
Crt., steeds na rijp beraad een
kort resumé van z'n wederwaar
digheden. Een verhaal dat in z'n
verzwijgen welsprekender is dan
welk betoog ook.
„Kijk eens", zegt Jan Peters,
„de Russen hebben toen ze ons
in Breslau, waar de Duitsers ons
uit Frankrijk heenbrachten, von
den, gedacht, dat wij daar vrij
willig aan het wegversperringen
en bunkers bouwen waren, en ze
hebben ons meegenomen. Polen
door Rusland in. Waar ik precies
geweest ben, ik weet het niet.
De één zei, dat we in Estland
waren en de ander sprak van Let-
larfd. Ik v/eet alleen, dat we 120
km, van de dichtbrjzijnde stad
waren. Als ik de chauffeurs, de
enigen, die er nog wel eens kwa
men, goed verstaan heb, was het
Minsk of Minski.
Onder de 400 kampbewoners
uit alle mogelijke Europese volke-
Stremming veerdiensten.
Niet alleen de veerdiensten
over de rivier de Waal zijn ge
stremd, doch ook verschillende
veren over de Rijn en Lek" moes
ten eind vorige week hun diens-
millioen, herstel lichte en zware ten staken voor het verkeer van
oorlogsschade 115, onderhoud en
verbouw (inclusief zwart) 200,
traditioneel gebouwde woningen
223, montagewoningen 22, boerde
rijen 30, fabrieken en andere be
drijfsgebouwen 140, gebouwen
voor handel en verkeer 55? over
heidsgebouwen 30, scholen, ker
ken, ziekenhuizen, enz. 27.
rij- en voertuigen. Dit zijn o.a.
de veerdiensten te Ingen en Op-
heusden. Het veer te Culemborg
vaart voorlopig tot des avonds
half zeven. Het veer te Eek en
Wiel voorlopig tot des avonds
negen uur. Deze twee laatste
zijn ook voer rij- en voertuigen
tot die tijden geopend.
„Dc oude wereld en de oude methoden
zijn dood".
Het gezicht van Kruit ver
start even.
„Drie, ziet u
„Allen getrouwd, of hebt u er
nog thuis?"
Stans wil tot een gesprek ko
men. Daarom tracht hij de ant
woorden wat te bekorten. Nu
moet hij even gelegenheid ge
ven voor een behoorlijk ant
woord.
„De oudste is getrouwd, me
neer, ja. Kijk, dat is dat paar
aan die kant."
„Hebben ze kinderen?"
„Drie meneer, ja. Een keurig
gezin, net als het onze. Je ken
d'r over de vloer komen. Ja,
dat zeg ik, we hebben onze kin
deren een goede opvoeding ge
geven, al hoorde ik, toen re
klein waren, nog niet aan de
kerk. Me vrouw wel, die was al
aangenomen, voor ik haar leer
de kennen.
Maar dat zeg ik, meneer
„En dat andere paar, op de
hoek?"
Ja, dat is onze dochter, me
neer. Die zijn maar samen ge
bleven. Ze vieren bijna hun ko
peren bruiloft. Ja, zo iets wordt
je opgelegen, meneer. 'Wat zal
een mens daaraan doen? Je
moet je kruis maar dragen, je
leven door. De een krijgt dit, de
ander wat anders. Wij, om zo
'te zeggen, hebben ook wel een
kruis te dragen gekregen, al
praten wij er niet veel over.
Want kijk nu eens naar deze."
Van der Kruit is opgestaan, en
neemt een portret van het or-
gél. „Dat is onze jongste zoon."
Hij zet het portret voor Stans
op de tafel.
(Wordt vervolgd.)
Sir Hartley Shawcross, de Brit
se procureur-generaal, heeft na
zijn terugkeer v;in de V.N. te
Londen in een rede verklaard, dat
de V.N. het enige middel vormen,
waarmee de oorlog verhinderd
kan worden of op zijn minst het
enige middel om de landen tegen
agressie te mobiliseren. „De oude
wereld en de oude methoden zijn
dood".
In verband met het ontbreken
van de Sowjet-Unie bij verschil
lende internationale instellingen
zeide hij, dat het uittreden van
een land of een groep landen uit
de V.N. weliswaar betreurens
waardig zou zijn, doch de V.N.
niet te gronde zou richten. Het
zou de samenwerking tussen de
andere landen slechts nog meer
noodzakelijk maken.
Sir Hartley haalde Molotof aan
die gezegd had, dat verschillen
in systeem en opvatting geen hin
dernis mochten vormen bij het
aanknopen van goede politieke
betrekkingen tussen de landen,
Shawcross zeide te vrezen, dat .de
huidige politiek der Sowjet-Unie
dit bewonderenswaardige begin
sel vaak uit het oog verliest.
„Doch juist omdat wij deze te
genstrijdige belangen en botsin
gen van ideologieën en de neiging
om de wereld in tweeën te ver
delen hebben, lijkt het mij des te
belangrijker de V.N. als een or-
Meer uitvoer naar
Engeland.
Catastrophale prijsdaling ge
vreesd.
In een vergadering der veiling
vereniging te 's-Gravenzande
heeft de voorzitter van het Cen
traal Bureau van Tuinbouwveilin
gen de heer M. Prins medege
deeld, dat zeer waarschijnlijk bin
nenkort het nieuwe verdrag met
Engeland geratificeerd zal wor
den. Voor het Westland zijn hier
in gunstige perspectieven opgeno
men, doordat vrijwel alle glassla
voor Mei uitgevoerd zal kunnen
worden. Ook voor de tomatenteelt
zijn er geen ongunstige vooruit
zichten, omdat waarschijnlijk vijf
tien millioen kilo van dit product
naar Engeland kan worden ver
zonden en geacht wordt, dat het
restant wel afgezet kan worden
in eigen land en verschillende an
dere landen.
V6or de „koude sla" en bloem
kool ziet .het er minder gunstig
uit. Spreker deelde echter mede,
dat een Engelse studiecommissie
naar ons land zal komen, teneinde
na te gaan, hetgeen hier gedaan
wordt aan de bestrijding van de
zo gevreesdé coloradokever.
Valt dit onderzoek gunstig uit
voor ons land, dan is het mogelijk
dat ook nog invoervergunning
wordt gegeven voor koude sla en
bloemkool.
Overigens was spreker van oor
deel dat, Indien Duitsland dit jaar
niet ingeschakeld wordt voor onze
export, vooral voor bepaalde pro
ducten .en termijnen een catastro
phale prijsdaling zal intreden.
ganisatie te handhaven, die wel
iswaar zwak en gebrekkig zou
kunnen zijn, doch bijtijds aan de
twee werelden als er tv^ee we
relden moeten zijn wensen wij dat
zeker niet zou kunnen leren te
samen te leven".
(Ingez. Med.)
geschikter dan de Duitsers.
,,Er vragen me veel mensen,
heb je nog familie van me in Rus
land gezien Ik heb er niemand
gezien. Er moeten er naar men
zegt een goede 1500 zitten. Ik
weet niet waar. Ik weet alleen:
als ze er zitten hebben ze het
goed en zijn ze in leven".
Drie man, een Franse chauf
feur, diens vriend en Peters zijn
er tussen uit gegaan. Eerst heb
ben ze per auto weken en weken
gezworven. Nadat de auto in be
slag genomen was, zijn de vluch
telingen te voet en per fiets ver
der gegaan door Duitsland tot ze
in de Amerikaanse zone een ver-
loftrein konden krijgen, die hen
naar Reims bracht. Toen ze
daar aankwamen konden ze al
terugkerende vaststellen dat ze
op 17 September uit het Russische
kamp weggegaan v/aren. Over die
voetreis door Duitsland- vertelt
Peters spaarzamelijk. „Ik heb er
zelfs niet met mijn vrouw over
gepraat, laat staan met de krant"
zegt hij. „Maar het zijn er arme
lobbers. En het land is leeg. Men
sen wonen er haast niet meer.
Men heeft verschrikkelijke vergel
ding .voor Duitse wandaden in
Rusland moeten ervaren".
„De Rus zal nooit iemand be
grijpen", zegt Peters tenslotte.
„Om een voorbeeld te noemen:
portemonnaie of portefeuille heb
ben ze niet, maar wel een Gebe
denboek waarlij, ze ook hun geld
bewaren. Het Gebedenboek heb
ben ze altijd bij zich. Peters zag
geestelijken met lange baarden en
in het bruin als Paters in Bra
bant. Zrjn kamp had een Pope die
het kamp geregeld bezocht. Zon
dagen waren er niet, maar de ge
storvenen kregen een Christelijke
begrafenis".
,,Ezi", zegt Jan Peters, „ten
slotte wat heb ik eigenlijk van
Rusland gezien? Ik weet er niets
van. In de zone zie je er iets van,
maar ergens anders is het weer"
heel anders".
Jan Peters heeft maar één
wens: Nu zo gauw mogelijk en
ongestoord te gaan werken voor
zijn vrouw en twee kinderen. Vier
jaar, het is „trubbel" genoeg.
De Italiaanse ministerraad
heeft besloten het quirinaal, de
voormalige residentie van de
koning, te bestemmen tot offi
ciële zetel van de president van
de republiek.
-■ Het persoonlijke inkomen in de
Verenigde Staten is in het afge
lopen jaar met elf procent geste
gen. De prijzen daarentegen ste
gen met ongeveer 13 procent.
„Onjuist, unfair en tendentieus".
De heer G. F. Ferwerda voelt
zich ernstig gegriefd over het
rapport, dat de Rode Kruis-com-
missie onder voorzitterschap van
Russische visa vereist, die' on
danks tot in het oneindige her
haalde pogingen, niet te verkrij
gen waren. De heer Ferwerda
de heer Vorrink heeft uitge-betreurt het, dat de commissie
bracht. Deze oud-regeringscom-geen rekening heeft gehouden
missaris voor de repatriëring met de ontzaglijke moeilijkhe-
komt tot de conclusie, dat het
rapport een aantal onjuistheden,
halve waarheden en insinuaties
bevat, reden waarom hij het on
juist, unfair en tendentieus neemt
In een schrijven aan 't hoofd
bestuur van het Nederlandse Ro
de Kruis spreekt hij er zijn be
vreemding over uit, dat de com
missie hem niet heeft gehoord
en dat hem geen enkel docu
ment, waarin zijn naam is ge
noemd of waarin beschuldigingen
tegen de repatriëringsdienst zijn
geuit, is voorgelegd.
Het is den heer Ferwerda
ondoenlijk, alle beschuldigingen
op de* voet te volgen, maar „in
afwachting van een werkelijk on
derzoek" maakt hij eijkele op
merkingen.
Alleen bij een nauwkeurige be
studering van het rapport blijkt,
dat Joodse gedeporteerden op ini-
tiatief van het commissariaat,
naastde voorzieningen van het
Rode Kruis, werden geholpen.
„Het is de commissie, die de
staf breekt over de repatriëring,'
niet bekend", aldus de heer Fer
werda, „dat de Nederlandse mis
den, waaronder moest worden
gewerkt en met het nijpend ge
brek aan personeel, waardoor
slechts met de uiterste krachts
inspanning en volharding resul
taten konden worden bereikt.
Een afschrift van dit schrij
ven heeft de heer Ferwerda doen
toekomen aan Mr Donker, voor
zitter van de parlementaire en-
quete-commissie inzake het re
geringsbeleid in de oorlogsjaren.
Hij heeft Mr Donker verzocht de
werkzaamheden van de repatri-
eringsdienst en de beschuldigin-
,gen, die in het rapport van de
Rode Kruis-commissie tegen deze
dienst worden ingebrachtin het
onderzoek te willen betrekken.
Toch gevonden!
Toen op 3 Maart 1945, drie
dagen voor de bevrijding van
Hengelo (O.) de aldaar geleger
de Duitse spoorwegbeambten de
vlucht moesten nemen voor de
naderende geallieerde troepen,
schoot een van hen de 24-jarige
A. G. Bos dood, op het moment
sies in België en Frankrijk, die j dat hij bij zijn buurman boven op
werkten onder de bepalingen van het dak de schoorsteen schoon
de in Londen afgesloten rege
ringsverdragen, de oudste, groot
ste en best georganiseerde geal
lieerde organisaties in die lan
den waren; met hulp daarvan
zijn alleen reeds meer dan 100000
Nederlaryiers gerepatrieerd. Dat
ondanks alles de repatriëring van
de overgrote massa der Neder
landers vrijwel op hetzelfde tijd
stip was beëindigd als die van
de Belgen en Fransen schijnt
voor de commissie van geen be
lang te zijn", zo zegt de heer
Ferwerda.
Verder schrijft de .heer Fer
werda, dat het de commissie
blijkbaar onbekend was, dat re
patriëring in Nederland (inclu
sief in het bevrijde Zuiden) nooit
tot de competentie van bet com-
missiariaat heeft behoord,
In bepaalde gevallen waren
maakte.
Het was niet direct mogelijk
de identiteit vast te stellen van
de dader en hem ter verantwoor
ding te roepen. Door de Nederl.
militaire missie in Duitsland kon
later de vermoedelijke dader, E.
J. Bandisch, thans 48 jaar oud
en wonende Muhlheim a. d. Ruhr,
worden gearresteerd.
Dezer dagen is Bandisch aan
Nederland uitgeleverd en vorige
week werd hij geconfronteerd
met verschillende getuigen, die
hem het noodlottig schot hadden
zien afvuren. De getuigen zeiden
dat B. de dader was. Hoewel hij
niet ontkende, op dat moment
ter plaatse te hebben geschoten,
verklaarde hij, niet de opzet te
hebben gehad B. te doden.
N
