In de tang van de duivel
Haac
VlCuzL-t&hd
Het Zeeuwse electriciteitsnet.
Land, waar gastvrijheid heerst.
1500 nieuws aansluitingen in komende 2 jaar.
De mynenoprulmmgsdienst wordt opgeheven.
fewbHMïi s-iafd
Geei verhoging van tarieven.
kerstgeschenk
n Xo'h eleqanfk
lei'dtiTas van
Nationale Jeugdwedstrijd
voor toeristische affiche*.
Amerikaanse hulpjvoor
vier landen.
Australië blijft in Commissie
van goede diersten.
Reiziger in motballen collecteerde voor
Hitiers zoon.
Hier zit hij dan tegenover mij,
hij heet Jakobus Akkerman, hij
is getrouwd en vader van twee
kinderen. Hij is nog jong, een
goede dertiger. Maar toen hij mij
vroeg, eerlijk te raden naar zijn
leeftijd, schatte ik hem op ruim
veertig jaar. Er kwam een glim
lach op zijn gezicht, een glim
lach, die weemoed verried.
't Is niet in m'n kleren gaan
zitten, die gruwelijke tijd, zei hij
zacht. Ellende en narigheden
knagen aan het lichaam.
En toen hy dit zei, zat hy met
een paar notitieboekjes te spelen.
In die boekjes had hij aangete
kend, wat hem in zijn jonge le
ven is wedervaren.
Hier zit hy tegenover me en
hij vertelt het trieste relaas van
zijn bevindingen in een tijd, die
hij nooit zal vergeten. Nooit ver
geten; want de periode waarover
hij verslag doet, heeft een merk
teken nagelaten, dat niet te ver
wijderen is. Het is een merkte
ken, dat zich diep heeft vastge
zet in zijn geest en in zijn we
zen. Misschien zal het op de duur
vervagen, doch geheel verdwijnen
zal het nooit.
Jakobus Akkerman was geen
held. Hij was evenmin een
lafaard. Hij deed, wat duizenden
deden; hij liet na, wat eveneens
duizenden nalieten. Hij heeft ge
klemd gezeten in de tang van
de duivel, want dat was het
na t ionaal-socialisme.
Tijdens de oorlog was Jakobus
Akkerman tewerk gesteld in het
Duitsland van Hitier, het rijk
van dictatuur en willekeur. Met
honderdduizenden anderen vorm
de hij het slavenleger van een
rijk, dat de normen van het
Christelijk leven terzijde had ge
steld. Het gevolg was, dat de
enkeling niets meer te betekenen
had en het nazi-systeem er op
uit was om individuen tot kudde
dieren te maken.
De Nederlandse arbeider Jako
bus Akkerman is dus geen bij
zonderheid. Hetgeen hy in het
buitenland heeft meegemaakt,
hebben duizenden eveneens mee
gemaakt, veelal zelfs in ver
schrikkelijker mate.
Akkerman heeft echter begre
pen, dat vergeven niet mag bete
kenen: vergeten. Hij is van me
ning, dat zijn kinderen en de kin
deren van alle mensen, die in
vloed van het gehele volk wen
sen op de regering van hun land,
moeten weten, wat eenmaal kon
plaats vinden in een staat, waar
het Christendom door de staats
lieden werd afgezworen en een
in wezen volkomen heidense, zelf
ontworpen religie ten troon werd
verheven.
Daarom heeft Akkerman een
paar notitieboekjes volgeschreven
met zijn ervaringen. Opdat men
niet vergete.
Een man als Akkerman weet
echter de schrijftaal niet met
élan te hanteren. Ik blader in
de boekjes en ontdek, dat het
geschrevene wemelt van taalfou
ten. Over zijn vrouw schreef hij:
Ik heeft haar lief... En over zijn
kinderen: Ze zijn schatig.... Het
geen intussen niets afdoet aan de
oprechtheid van deze ontboeze
mingen. En al is zijn stijl onbe
holpen, toch zijn de notitieboek
jes documenten van waarde.
Als ik nou alles 'es haarfijn
vertel, stelt Jakob voor.
En u schrijft het dan op...
Want in mijn handen voelt een
penhouder zich niet thuis. Als ik
mag kiezen tussen het schrijven
van een brief en het versjouwen
van tien zakken kolen van de
kelder naar de zolder, dan kies
ik het sjouwersbaantje. Want
schrijven is om zo te zeggen hek
senwerk voor mij.
Maar die boekjes heb je
toch óók volgeschreven?
Jazeker, meneer. Maar dat
was alleen voor mezelf en voor
m'n vrouw en kinderen. Daar
stak het dus niet zo nauw met
de taal. Maar ik zou willen, dat
ock anderen, die niet in de hel
van Duitsland zijn geweest, ken
nis kregen van wat zich daar
heeft afgespeeld en wat de Ne-
Wat een Nederlander in Hitler-land ondervond
Te boek gesteld door J. W. Ooms
I
Feuilleton.
door H. Lourense.
75) o—
Als de Meimaand weer in het
land is, en een koeltje de geu
ren van kamperfeli en jasmijn
vanuit het Hof hun huis bin
nendraagt, ligt Francien tevre
den en volmaakt gelukkig in
het weelderige bed. Dicht bij
haar, in een met hemelsblauw
lint opgemaakte wieg, ligt hun
eersteling, een jongen.
Ze is zich alleen de dank be
wust, die opwelt uit haar ziel,
voor al het goede, dat God hun
schenken wil.
De laatste weken heeft haar
moeder zich niet langer op de
achtergrond laten dringen, en
gezorgd dat een juf, in het be
zit van „kinderverzorging" de
staf van dienstpersoneel komt
versterken. En dat zal niet voor
enkele weken zijn, zelfs Siem
vermag niet iets aan dit besluit
te veranderen. De oude Marten
haast zich bij het vernemen van
de gezinsuitbreiding bij Siem,
de nieuwe wereldburger te gaan
begroeten.
't Is hem alles onwennig en
vreemd.
Juf waakt over het kind, en
Opa maakt geen schijn van kans
de jongste Aaks een ogenblik in
handen te nemen. De rust van
de kleine gaat voor alles. Ja,
'tis z'n geluk, dat Siem tussen
tijds even thuis komt, anders
was hy, zonder de kleine maar
te zien, de deur uitgestuurd.
derlandse werkman daar heeft
moeten verduren.
En zoo gaan we dan beginnen.
Ik zal de kroniekschrijver zijn
van de bevindingen van Jakob
Akkerman, een man uit velen.
En aangezien een kroniek geen
róman is, zullen de feiten ge
trouw worden weergegeven, pre
cies zoals Jakob deze heeft ge
memoreerd. Bij een roman gaan
de gegevens uiteraard door de
geestesfilter van de schrijver, zo
dat ten slotte de waarheid van
de auteur primair is. In een ro
man zijn alle dingen waar ge
beurdin de verbeelding van
de schrijver tenminste. Deze kro
niek evenwel geeft naakte feiten.
1939
In '39 werd Jakob gemobili
seerd en hij deed in het Neder
landse leger dienst als chauf
feur; hierdoor bleef hij in zijn
vak, want in het burgerleven was
hij eveneens autobestuurder. Ge
durende de oorlogsdagen van Mei
1940 kwam hij niet uit de kle
ren, want hij moest dag en nacht
in touw zy'n voor aan- en afvoer
van manschappen en materiaal.
Na de capitulatie van ons le
ger ging hij spoedig met groot
verlof, -een gevolg van Hitiers
zogenaamde „grootmoedigheid"
om de Hollandse soldaten niet als
krijgsgevangenen weg te voeren.
In werkelijkheid was deze „goed
heid" niets anders dan een po
ging om in één keer het Neder
landse volk voor Duitsland te
winnen. Dat Hitier faalde in de
ze toeleg, kwam al spoedig aan
het licht.
Akkerman kwam terecht in de
werkverschaffing, die op order
van Mussert al spoedig een an
dere naam kreeg. Volgens de N.
S. B. had het woord werkver
schaffing in de ogen van wer
kend Nederland een onaangena
me klank gekregen. Daarom
werd er nu Werkverruiming van
gemaakt. In die werkverruiming
voerde men objecten uit voor de
Nederlandse Heide Maatschappij
en Jakob Akkerman werd naar
Woudenberg gedirigeerd om daar
voor genoemde Maatschappij
grondwerk te verrichten.
Akkerman zucht en vraagt me,
of ik iets van deze Maatschappij
afweet. Maar zonder mijn ant
woord af te wachten, zegt hij in
ongezouten taal, hoe zijn mening
is.
Na Woudenberg was hij werk
zaam te Rhenen en in die tijd
begonnen voor de arbeiders grote
gevaren te dreigen. Duitsland
maakte een aanvang met het zo
genaamd vrijwillig aanwerven
I van buitenlandse arbeidskrach-
f ten tot tewerkstelling in die Hei-
j mat. Het duurde niet lang, of de
mensen in de werkverruiming
kregen een oproep. Ook Jakob
Akkerman. Tot zijn groot geluk
werd hy, na medisch onderzoek,
afgekeurd. Hij voelde zich nu be
trekkelijk veilig, doch dit duurde
niet lang. Hij kreeg een oproep
tot herkeuring en moest dus weer
voor een dokter verschijnen. We
derom werd hij afgekeurd. Na
twee weken ontving hij opnieuw
een oproep tot herkeuring. Op
nieuw werd hij afgekeurd. Dit
spelletje ging zo door tot negen
keer toe.
Maar toen ging het mis. Er
kwam een Duitse dokter om de
herkeuringen te verrichten. Die
keek de arbeiders even in de
mond, klopte hen voor de vorm
op de borst, en na deze cere
monie was men goedgekeurd voor
werk in Duitsland. Zo verging het
ook Akkerman.
Het gevaar voor uitzending was
nu onafwendbaar geworden. Ja
kob Akkerman overwoog om on
derduiker te worden; zijn vrouw
had hiertegen echter grote be
zwaren, daar zij meende, dat het
leed dan niet meer te overzien
zou zijn. Als haar man was on
dergedoken, wie zorgde er dan
voor ,dat zij toch het zo hoog
nodige weekgeld kreeg
Akkerman zag toen geen an
dere mogelijkheid meer en nam
dus de weg van de minste weer
stand.
Spoedig kreeg hij een oproep.
Met een groot aantal arbeiders
zou hij op transport worden ge
steld naar het Reich, waar het
voor een arbeider ideaal werken
was, zo men de propaganda wil
de geloven.
Akkerman zag het er van ko
men, dat hij in een fabriek te
werk zou worden gesteld. Daar
moest hij niets van hebben, want
hij wist vooruit, dat hij zich tus
sen de muren van een fabriek
als een gekooide vogel zou voe
len. Als hij dan tóch naar Duits
land moest, dan het liefst als
chauffeur, dan was er tenminste
kans, dat men nog enige vrijheid
in doen en laten behield.
Toen op het bevolen tijdstip de
aangewezen arbeiders op het sta
tion verschenen en appèl werd
gehouden, bleek Akkerman te
ontbreken. Vijf kwartier later
reed een lange trein weg in oos
telijke richting. Het arbeiders
transport was aangevangen, doch
Jakob Akkerman bleef voorlopig
achter.
(Wordt vervolgd.)
De nota van Ged. Staten betreffende de voortgezette electrifi-
catie van Zeeland is in de afdelingen der Prov. Staten zeer druk
besproken. Er is tamelijk wat critiek geleverd, enigszins tot ver-
Wondering van Ged. Staten, die meer waardering verwacht hadden.
De nota van Ged. Staten gaat uit van het aansluiten van 1500
percelen in de komende twee jaren, volgens hen het hoogst be
reikbare. Er waren echter statenleden, die meenden, dat veel
meer bereikt kan worden en zij deden daartoe diverse voorstellen
aan de hand.
Zo werd gezegd, dat door ver
hoging der stroomprijzen met 1
cent per kwh over de hele linie
een groter resultaat zou worden
verkregen, maar daartegen waar
schuwden Ged. Staten, omdat
deze verhoging nooit door de met
de prijsbeheersing belaste Instan
ties zal worden goedgekeurd en
omdat bovendien het gevaar niet
denkbeeldig ls, dat sommige gro
te industriën zelf stroom gaan
opwekken, hetgeen dan goed
koper zou uitkomen.
Er was een Statenlid, dat de
juistheid der mededéllng van
G.S., dat met algehele aanslui
ting der percelen f 16 millioen is
gemoeid, in twijfel trok en door
eigen becijferingen slechts tot
f 12.731.000.kwam. G.S. toon
den echter aan, dat zijn uitkom
sten van een verkeerde basis uit
gingen en dus onjuist waren.
Overigens zijn G.S. vurige
voorstanders van het vormen
van een sterk fonds voor de aan
sluiting der z.g. onrendabele lij
nen. Dat is uit sociaal oogpunt
niet anders dan te verdedigen,
maar vergeten mag h.l. niet wor
den, dat door economie en tech
niek grenzen worden gesteld.
Ook al zou besloten worden tot
een veel snellere eleetrificatle en
I ook al zouden daarvoor gelden
aanwezig zijn, dan zal het niet
mogelijk zijn in de komende twee
jaren verder te gaan als gevolg
I van gebrek aan materiaal en
arbeiders. Maar nu de nodige gel
den ten enenmale ontbreken,
zullen verhoogde bijdragen moe
ten komen uit de overheidskas.
Mogelijk was dan ook de
kraamkamer voor hem gesloten
gebleven.
Want naar jufs mening moet
het bezoek zeker niet komen
voor de vierde dag. Als het kind
wakker was, nu ja. Maar daar
moet opa dan maar op wachten.
En als hij geen tijd heeft, maar
eens op een andere dag terug
komen.
Gelukkig komt op dit kritieke
moment vader thuis, zodat opa
Marten z'n jongste nakomeling
zelfs in handen krijgt.
Van z'n kleinzoon haast Mar
ten zich naar zijn zoon.
Haast zich.
De schimmel, die de oude wit
voet vervangt, schijnt niet meer
gang te hebben dan een afge
leefde tramknol.
Maar Marten komt toch aan
de Breede Havensteeg.
Hij gunt zich geen tijd, even
uit te spannen aan de over
kant, hij maakt het paard vast
aan het hekwerk, dat de hard
stenen stoep van de buren af
sluit. Dan loopt hy de winkel
door naar boven.
Kees is lichamelijk beter, dan
het laatste jaar het geval ge
weest is. Z'n vader treft hem al
in de huiskamer, voor een der
ramen aan.
„Kees, 't is een wolk van ge
zondheid, dat kind, eee...., dat
kleinkind van jou", zo rolt de
oude man haast de kamer in.
Kees kan niet nalaten even te
glimlachen.
,,'kHeb 'um zelf nog niet eens
gezien vader."
„Da's jammer, jonge, da's
jammer, 'k Zei is gauw mit moe
der zien te komme, dan haal ik
jou ook op".
„Dat hoeft niet, Siem zorgt
ervoor dat ik er vandaag nog
kom."
„Nou da's fijn voor je."
„En dat andere had je zeker
ook niet verwacht?"
„Wat andere?"
„Nou, da'k van me peterecht
afstand zou doen?"
Verwonderd kijkt de oude zijn
zoon aan.
„Wat bedoel je Kees?"
„Hebbe ze je dan nog niet ge
zegd, hoe de jonge Aaks hete
mot?"
„Nee."
„O."
Kees zwijgt.
Z'n vader begrijpt er niets
van.
„Nou, zeg es?"
„Ja, nou heb ik de zaak
veraaije. Da's jammer, want
'et was as verrassing voor je
bedoeld. Maar ik doch dat Siem
of z'n vrouw 'et je wel verteld
hadde".
„k Weet van niks."
„Hij hiet Marten Aaks."
De oude man ontroert zicht
baar.
„Marten Aaks", stamelt hij.
Hij steunt zich even aan de
tafel, gaat dan zitten.
„Nee Kees, dat ken niet, dat
wil ik niet. 'k Vind 'et heel
mooi van jou en je jonge, dat
je me zo ere wil, maar dat mag
ik niet anneme."
„Zo mót je d'r nou ook weer
niet over doen, vader. Ik heb
d'r zelf geen stem in gehad.
Siem en z'n vrouw hebbe 'et
same klaargemaakt, en alleen
De financiële politiek van de
PZEM kon bij enige leden geen
bewondering wekken. G.S. ant
woordden daarop, dat men dan
eens moet Ietten op de moeilijke
situatie in Zeeland, dat echter
de vergelijking met beter be
deelde streken zeer wel kan door
staan. De stroomprijzen wijken
in 't algemeen niet af van die
elders gelden en als dan nog
bedacht wordt, dat het bedrijf
tot heden financieel gezond is,
ls een warm woord van hulde
en waardering voor de bedrijfs
leiding zeker op zyn plaats.
Het is volgens G.S. onmogelijk,
om het z.g. PZEM-fonds op te
voeren van f 135000 tot 1 millioen.
Het bedrijf zou daardoor voor
lange jaren economisch en finan
cieel op onverantwoorde wijze
worden bezwaard en wat zou ln
dit geval van de industrialisatie
van Zeeland terecht komen? Het
is niet reël gedacht, dat andere
Instanties voor dit doel een gelijk
bedrag bijeen zouden brengen.
Wanneer er in de toekomst
winst wordt gemaakt door het be
drijf ligt het zeker ln het voor
nemen het PEZEM-fonds verder
op te voeren.
Ged Staten zagen voorts geen
reden om de bijdragen van de be
langhebbenden of de gemeentebe
sturen voor de z.g. garantielijnen
na verloop van tijd terug te beta
len. Wanneer dit zou gebeuren,
dan kunnen de vereiste middelen
niet voor verdere bouw van ga
rantielijnen worden bestemd. De
mogelijkheid tot terugbetaling
wordt beheerst door de uitkom
sten der exploitatie. Er is geen
sprake van winst op garantielij
nen.
Naar de mening van G.S. ge
tuigen de plannen van Inzicht ln
de sociale zrjde van het vraagstuk
Men ls zover mogelijk gegaan.
Vallen er, om welke redenen ook,
aansluitingen ln de gunstigste
groepen af, dan zal men met het
beschikbare bedrag ook aanslui
tingen subsidiëren uit de minder
gunstige groepen.
Over voortgaande eleetrifica
tle na twee jaren valt momenteel
nog niets te zeggen.
7i ideaal
aoes
(Ingez. med.)
De Amerikaanse commissie
voor buitenlandse betrekkingen
van de senaat heeft de betaling
van 19 millioen dollar aan Zwit
serland goedgekeurd voor tijdens
de oorlog door Amerikaanse
bommenwerpers aangerichte scha
de. Eveneens werd de betaling
van twee millioen goedgekeurd
aan andere neutrale landen, die
schade geleden hebben door de
Amerikaanse strijdkrachten.
Aantrekkelijke prijzen
voor
jeugdige kunstenaars.
Teneinde de Nederlandse jeugd
te interesseren voor het toeris
me, schryft de Algemene Neder
landse Vereniging voor Vreemde
lingenverkeer (A.N.V.V.), Park
straat 88 te 's-Gravenhage, een
prijskamp uit voor het beste ont
werp voor een pakkende affiche,
welke ten doel heeft in het bui
tenland belangstelling op te wek
ken voor Nederland als toeristen-
land.
Deelname aan de wedstrijd
staat open voor de gehele Neder
landse jeugd, die op 1 Juni 1948
minimaal 16 en maximaal 20 jaar
oud is.
De termijn van Inzending loopt
van 1 Januari tot en met 31
Mei 1948.
Drie zeer aantrekkelijke geld
prijzen worden door de A.N.V.V.
voor de bekroonde inzendingen
uitgeloofd, t.w.le prijs f 250.
2e prijs f 150.3e prijs f 100.
De A.N.V.V. zal adspirant-deel-
nemers op schriftelijk verzoek
gaarne nadere gegevens doen
toekomen.
De uitslag van deze prijskamp
zal gepubliceerd worden in de
dagbladen.
De mogelijkheid ls niet uitge
sloten, dat in 1948 een interna
tionale tentoonstelling van door
jongeren ontworpen toeristische
affiches wordt georganiseerd.
Mochten de desbetreffende plan
nen doorgang vinden, dan zal
getracht worden op deze tentoon
stelling ook de bekrooide ont
werpen van de A.N.VV.-prijs
kamp te exposeren.
Doch waar ook kleurlingprobleem bestaat.
Prof Dr Jhr Van Winter, hoogleraar aan de rijksuniversiteit
te Groningen, heeft in opdracht van de Nederlandsch Zuid-Afri-
kaansrhe vereeniging en op uitnodiging van het genootschap
Nederland-Suid Afrika te Pretoria een 4-maandsc studiereis ge
maakt naar Znïd-Afrika. Prof van Winter, die zich in de laat
ste 20 jaar in het bijzonder heeft toegelegd op de studie van
Zuid-Afrika vertelt hier 't een en ander over zijn reiservaringen.
De Afrikaner wordt geken
merkt door gastvrijheid. Deze
goede eigenschap dateert uit de
tijd, dat het hotelwezen weinig
ontwikkeld was. Gebeurde het,
dat bij vele volken, de gastvrij
heid minder werd met het toe
nemen der hotel-accomodatie,
in Zuid-Afrika was dat niet het
geval en behield het volk deze
eigenschap wat het voor een
vreemdeling uiterst gemakke
lijk maakt zich snel een goed
beeld te vormen van het Afri
kaanse gezinsleven.
Dichter bij de natuur.
De Afrikaner staat dichter bij
de natuur dan wij. Als wij ons
weekend op het land doorbren
gen doen wij dit om de grote
stad te ontvluchten.
Als de Afrikaner het doet,
zet hij slechts een oude platte
landstraditie voort. Dit geldt,
volgens Prof. Winter, zowel voor
de Engels- als voor de Neder
lands sprekende Afrikaner.
Een verschil tussen beide ca
tegorieën is, dat de Engels spre
kende Afrikaner sterker aan En
geland verbonden is dan de Ne
derlands sprekende inwoner van
Zuid-Afrika aan ons land. De
eerste komt daardoor minder
tot eigen scheppingen dan de
laatstgenoemde. Er komt echter
een kentering die door de oor
log ontstaan is en waarin allen,
vooral de soldaten, slechts één
gedachte hadden: „We zijn
Zuid-Afrikaners!"
De kleurlijn!
De „kleurlijn" wordt in Zuid-
Afrika nog streng gehand
haafd. Er ls een blanke
elite, die een groot aantal werk
zaamheden voor zichzelf gere
serveerd houdt. Dit geldt niet
alleen voor beroepen, die een
bepaalde opleiding vereisen,
doch ook voor werk waar vrij
wel geen schoolopleiding voor.
nodig is (bij voorbeeld kruiers
bij de spoorwegen). Men doet
dit met de speciale bedoeling de
blanken, die aan lager wal ge
raakt zijn, de kans te geven in
een milieu van blanken er weer
boven op te komen. Het is daar
om ook wel zo, dat blanken in
Zuid-Afrika werkzaamheden
„beneden hun stand" kunnen
verrichten zonder dat zy daar-
maar gevraagd of ik d'r op tege
was. Nou vanzelfs niet, ik vind
'et mooi".
,,'k Denk, da'k toch nog effe
terug gaat om te zegge da'k d'r
erg erkentelijk voor ben, maar
dat ze jou vernoeme mótte. Da's
onder ons altijd regel gewest. As
't nou de tweede was."
„Dan zou ik 'et in geen geval
gewild hebbe, vader. Dan gold
'et Francien d'r vader, en daar
benne ze teveel an verplicht."
„Nou ja, vort dan."
„Maar wat had je nou nog
op je hart vader?"
;,0 ja, 'k zou 'et helemaal ver
gete, 'k 'eb een mooi plannetje
bedocht, toen ik dat kind d'r
net zo voor me had. Me mótte
mit z'n alle op de kiek, jij en
Siem en ik met de kleine. Dat
ben dan vier geslachten Aaks.
Da's in tije niet geweest".
„Maar ik ken slecht mee, va."
„Die fotograaf zei toch wel
daar wille komme, denk ik.
't Mót dan maar koste wat 'et
kost. Late me maar meteen af-
spreke. Ik kom overmorgen met
moeder hierheen. Dan zien me
wel verder."
Enkele weken later krijgt een
fonkelnieuw portret een ere
plaats in de huiskamer van
„Ouderzegen", naast het grote
kabinet.
De oude Marten, met z'n pe
tekind op de knie en de vader
en de grootvader er achter.
En menigmaal betrapt moe
der Janna er haar man op, dat
hij, voor het portret staande,
een heel gesprek met z'n achter
kleinzoon houdt.
(Wordt vervolgd).
om als gedeclasseerd worden
beschouwd. Vaak ziet men blan
ken met een universitaire oplei
ding in een of andere winkel
achter de toonbank staan om er
varingen in de detailhandel op
te doen. De gebeurtenissen in
Indië hebben de Afrikaners sterk
ingenomen tegen alles wat
Brits-Indisch is.
Boycot tegen Indische
winkels.
Op het ogenblik is er een zeer
effectieve boycot tegen Indische
winkels. Geen blanke koopt er
thans zijn goederen en de be
staansmogelijkheden van deze
winkeliers zijn vrijwel verdwe
nen.
Ook bij de jeugd is ten aan
zien van het kleurenprobleem,
geen ander standpunt, dan bij
de ouderen. Hoewel de jeugd in
andere opzichten progressief is,
komt dit niet tot uiting in een
vriendschappelijker houding je-
gen de kleurlingen, die in aan
tal de heersende blankengroep
sterk overtreffen.
b toewij-
van het
beft een
volgens
Koude kermis in een
warm land.
't Plan was mooi opgezet.
Vijt grote en zeven kleine ker
misexploitanten trokken in Maart
van dit jaar naar Egypte met een
compleet Lunapark
De regering verleende mede
werking. Daar za: wat in! De
Egyptenaren zoudm naar harte
lust kermisvieren en wij zouden
de deviezen binrenhalen.
't Werd echter een lelijke mis
lukking.
In Cairo blek men aan een
kermis geen b-hoefte te hebben.
Er werd geer vergunning ver
leend. In Aletandrië mocht men
na lang wach en een paar weken
draaien, maar toen was 't afge
lopen.
Weer terig naar Cairo, doch
opnieuw zonder resultaat. Of
toch niet hriemaal. Hier trachtte
n.I. de impressario. die aan de ex
ploitanten gouden bergen had be
loofd, het park te plunderen, wat
echter mislukte. En toen kwam
tot overmaat van ramp de cho
lera.
Het eind zal nu wel zijn, dat
de regering inplaats van deviezen
binnen te halen, zal moeten hel
pen om de kermismensen, die
helemaal berooid zijn, naar huis
le halen.
De deviezen-speculatie mis
lukte.
't Werd een koude kermis daar
in dat warme land.
De commissie voor o
zingen van beide Huizei
Amerikaanse congres I
voorstel aangenomen
aan Italië, Frankrijk, Oostenrijk
en China 540 millioen dollar zal
worden toegewezen. Zowel de
Senaat als het Huls van afge-
vaardigden hebben dit compro
mis-voorstel goedgekeurd. A.F.P.
meldt, dat 522 millioen hiervan
aan de drie Europese landen zal
komen. Het wetsontwerp zal nu
aan Truman ter ondertekening
worden gezonden.
De Veiligheidsraad heeft una
niem besloten, dat Australië lid
van de commissie van goede
diensten zal blijven. Ook na 1
Januari a.s., de datum waarop
Australië's lidmaatschap bij de
V. N. afloopt.
De Belgische afgevaardigde van
Langenhove verzette zich er te
gen, dat de Veiligheidsraad zich
mengde in werkzaamheden van
de commissie van goede diensten.
Vooral op Walcheren viel veel te doen.
Evenals de mijn- en munitie-opruimingsdienst van de Konink
lijke Landmacht heeft de mijnenopruimingsdienst (M.O.D.) van
de Koninklijke Marine zijn gevaarlijke werk vrijwel voltooid en
wordt als zodanig aan het eind van het jaar opgeheven. Het
werk, dat nog te doen valt, en waartoe ongeveer een tiende van
de sterkte in functie blijft, zal de te reorganiseren mijnendienst
te verrichten. Het hoofd van de M.O.D., kapt. luit. ter zee B. C.
Mahieu, die deze functie 2% jaar heeft bekleed, wordt per 1
Januari daarvan ontheven.
Deze ontheffing betekent het Duitsers zich nooit hadden voor
einde van een soort statische bereid op het wegnemen van de
oorlog, die dit marine-orgaan na
de vrede heeft moeten voeren.
mijnen zij legden ze en zagen
niet om bleek dit een fiasco.
sinds jaren daartoe technisch
opgeleid personeel.
o
Een strijd van kennis, koelbloe- Daarom namen onze jongens het
digheid en kunde tegen de dood j spoedig over. De marine had
maar ook doodgevaarlijk mate
riaal.
De M.O.D. heeft een gewel
dige arbeid verricht, waaraan
om psychologische redenen wei
nig ruchtbaarheid werd gege
ven. In totaal zijn meer dan
600.000 explosieven opgeruimd.
Het leven en het bedrijf kon pas
weer op streek komen als de
gevaren waren verdwenen. De
opbouw en het herstel (met
name van de bruggen) kon
slechts ter hand worden geno
men als men niet meer bevreesd
behoefde te zijn voor explosies.
Vooral op Walcheren
viel er heel veel te doen voor
deze dienst. De Walcherse be
volking zal zich nog herinneren
met welke enorme explosies dit
gepaard ging. Geen wonder, dat
particuliere bedrijven, reede-
rijen, bergingsmaatschappijen,
en ook waterstaat, grif de kos
ten betaalden, die men in re
kening kon brengen. De M.O.D.
heeft de staat daardoor weinig
geld gekost.
Naar schatting heeft de M.O.D.
8590 pet. van alle gevaarlijke
mijnen, hetzij dat deze op het
strand of voor de kust of waar
Nederlands helderziende
bracht moord tot
klaarheid.
Deze zomer werd te Borger-
hout in België de 73-jarlge pas
toor Vrints op afschuwelijke wijze
van het leven beroofd. Onmiddel
lijk na de moord hield de Bel
gische rijkswacht twee jonge Ne
derlanders uit de omgeving van
Arnhem aan, die ervan verdacht
werden de moord te hebben ge
pleegd. De recherche was tot hun
arrestatie overgegaan op aanwij
zing van een 76-jarige dienstbode
van pastoor Vrints, doch al spoe
dig bleek dat de Nederlanders
een alibi hadden en niets met de
moord uitstaande konden hebben.
De politie kreeg al spoedig ge-
ver
sie, welke de dienstbode omtrent
de toedracht van de moord had
gegeven, deden twijfelen.
Wegens haar gezondheidstoe
stand kon men haar niet aan een
streng verhoor onderwerpen. De
speurders verzochten hierna de
Nederlandse helderziende Peter
Hurkos om zijn medewerking.
Men leidde de heer Hurkos naar
het huls van de misdaad en daar
na naar de dienstbode. Aan de
hand van een halsdoek, die hrj
vond en waarop bloedsporen aan
wezig waren, verklaarde Peter
Hurkos, dat de dienstbode demis
daad had gepleegd. Zodra de
vrouw hersteld ls, zal men haar
een streng verhoor afnemen.
Jaarboeken.
Wie, wat, waar
Bij A. W. Sijthoff's Uitgevers
Mij. te Leiden is het jaarboek
„Wie, wat, waar?" 1948 versche
nen in een nieuwe vorm, en zo
als andere jaren stemt dit ver
schijnen weer tot vreugde. Er is
zo een veelheid van gegevens in
verwerkt, dat de redactie het
boekje moest vergroten tot 352
bladzijden. Zoals steeds, een ac
tueel boekwerkje, dat, als naslag
werkje en in combinatie met het
jaarboek 1947, een ieder zal wil
len bezitten.
Maatschappelijk Jaarboekje.
De Uitgeverij „Vrij Nederland"
heelt, onder redactie van A. J.
Luitinga, Han van Randwijk en
J. M. den Uijl, eveneens een jaar
boekje doen verschijnen, ge
naamd: Maatschappelijk Jaar
boekje 1948. Ook dit werkje, een
„wegwijzer in het maatschappe
lijke doolhof", verdient alle aan
dacht door de begrijpelijke taal,
de samenstelling, en deskundig
heid.
Meer dan 500.000 Mark verzameld.
Het blad „Berliner Zeitung" beschrijft, hoe een Maagdenburgs
handelsreiziger in mottenballen meer dan 500.000 Mark heeft
verzameld door een collectie „voor de opvoeding van Hitiers
Deze handelsreiziger, genaamd
Helmut Riegge, vond op een dag
in de trein een Engels magazine,
waarin foto's van Hitler en Eva
Braun voorkwamen. Op een daar
van stond Eva met een bos bloe
men in de armen. Er onder stond
zoon van Hitier".
Riegge had een idee. Hij leen
de een camera en experimenteer
de zo lanf, dat Eva niet meer de
bos bloemen in haar armen
hield, maar een jongetje: „De
zoon van Hitier.
strana oi voor ae kusi ui waan *^oe'1
dan ook in het water lagen, tot j tenballen dienden n g - n
diep het land m, onschadehj J flage *m mot de mensen
gemaakt.
Op het strand b.v. werden er
van de 8000 gelegde strandmij-
nen, 6900 gevonden 'en opge
ruimd.
Dat hierbij slachtoffers te be
treuren vielen was welhaast on
vermijdelijk. Dat het aantal
daar in die twee en een half
jaar tot 12 beperkt is gebleven,
percentsgewijs het laagste in
geheel Europa, pleit voor de
kunde van onze mannen.
Het merkwaardige is, dat de
meeste ongelukken gebeurden
door overmoedigheid. De com
mandant heeft vaak zelf als
eerste een mijn waarbij wat
nieuws werd ontdekt, onschade
lijk gemaakt, om de mannen
over de vrees heen te helpen.
Aanvankelijk werden er Duit
krijgsgevangenen voor dit
j in contact te komen. In de loop
van de conversatie placht hij te
fluisteren: „Speciale missie, ik
collecteer voor Hitiers zoon". Te
gelijkertijd toonde hij de foto
Eva met het kind en Hitier op
de achtergrond. „Het is voor de
nationale trots van groot belang,
dat het kind, dat thans in het
geheim in een kasteel in Saksen
wordt opgevoed, naar het IVesten
wordt overgebracht. Het kind
moet buiten het bereik van de
Russen worden gebracht." Hij
legde dan zijn collecte-lijst voor
en nam het geofferde geld in
mtrktloorda!: SnteS fruitmand met orchideeën,
zitter had aangediend. De politie
werd gewaarschuwd, maar Rieg
ge was haar te vlug af. Hij ver
dween en is sindsdien niet meer
gezien.
oIj
in het oude gedeelte van Delhi
zijn onlusten uitgebroken, waa.-
bij drie personen zijn gedood.
Bij de Bulgaarse nationale ver
gadering ls een wetsontwerp In
gediend, dat de confiscatie der
bezittingen van Koning Boris
voorstelt, die in 1943 op geheim
zinnige wijze na een bezoek aan
Hitier, gestorven ls, en van ex-
Koning Ferdinand.
De heren Th. Waller en Mr R,
F. van Lier zijn benoemd tot on
der-directeuren van de Rotter-
damsche Bank N, V.
Kerstgroet voor de
Koningin.
Op 18 Dec. is uit Batavia per
Constellation naar Nederland ver
trokken de Luitenant ter zee der
le klasse, J. L. Grypma, Hono
rair Nlwin-vertegenwoordiger ln
Indië. Hij voert met zich mee een
Hannover, die Riegge had uitge
nodigd voor de lunch, tot zijn
verbazing ontdekte, dat deze zijn
doperwtjes met zijn mes naar
binnen werkte, hoewel hij zich
werk gebruS, doch daar de als industrieel en grootgrondbe-
dle als Kerstgroete namens de
Nederlandse Strijdkrachten van
land- en zeemacht In Ned. Indië
aan H.M. de Koningin zal worden
aangeboden.