ZEEUWSCH DAGBLAD
Londense conferentie voorlopig mislukt
Geen érnstige klachten tegen Baron van
Harinxma.
Nogmaalshst gevangenentraaspsrt.
DE MASSA.
Rusland weigerde accoord te gaan.
Parüse Jaarbeurs 1948.
De besprekingen op de
Renviile.
H. M. de Koningin ere-doctor van
Leuvens Universiteit.
'tGaat goed...!
Besloten tot vestiging kiein intiustrie-terrein.
Brits-NeSerlandse handels
besprekingen.
Zal het koud worden?
Zeerovers trachtten
Nederlands schip te kapen.
Uitgave
Stichting „Zeeuwsch Dagblad".
Hoofdkantoor: Goes. L. Vorst-
stT. 70, TeL 2438, Giro 274289.
Kantoren: Vlissingen, Walstraat
33, Tel. 168; Middelburg, Korte
Noordstraat 35, TeL admini
stratie 2009; Telefoon redactie
2347; Terneuzen, Vlooswijkstraat,
Telefoon 2052.
3e JAARGANG No. 824
Abonnementsprijs 3.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 14 cent per man.
Rubriek Kabouters 5 cent per wooud
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
DINSDAG 16 DEC. 1947
Hoofdredacteur: R. ZTJIDEMA Directeur: JACQ. DE SMIT
Met vaste medewerking van: Mr W. F. E. BARON v. d. FELTZ, Middelburg, Dr K. HUIZENGA, Middelburg,
Ds J. KARELSE te Goes, Ds R. SLOFSTKA te Vlissingen en Ds W. VROEGINDEWEY te Poortvliet.
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Woensdag: Zon op 8.43 u., onder
16.29 u. Maan op 12.24 u., onder
21.04 u.
Hoogwater te Vlissingen.
Woensdag 17 December:
4.36 u. 1.8 5m„ 17.06 u. 1.92 m.
In onze na-oorlogse tijd is er
onder de Christenen een grote
bewogenheid met de massa te
constateren. Kerken en vereni
gingen zijn in de weer en ze
trekken zich het lot van de
massa aan, de massa die los-,
géslagen van God, het volk ont
kerstend.
Het verdient alleszins aanbe
veling het begrip massa eens
te ontleden. Men sukkelt met
begrip veelal maar wat heen.
Men ziet de massa als een groot
aantal individuen op een hoop.
Dat mag een menigte van men
sen zijn, een massa is het daar
om nog niet.
Al zal men de massa nooit
los kunnen maken van de veel
heid van individuen, een me
nigte zonder meer is de massa
niet. Bedenk slechts, dat een
menigte een verzameling van
doelbewust denkende mensen,
kan zijn, die welbewust streven
naar een bepaald doel. Daaraan
ontbreekt dan juist het typisch
kenmerkende van de massa.
De massa dat is de zo gemak
kelijk in beweging te brengen
verzameling van mensen die
vandaag „hosanna" en morgen
„kruist hem" roept. Ze be
weegt zich voort over het as
phalt van de grote stad, ze be
gint hard te lopen als „iemand"
begint te rennen en ze veroor
zaakt een opstopping als
„iemand" blijft staan. Een on
zer vrienden presteerde het eenS"
op een volksfeest een markt met
duizenden mensen naar de lucht
te laten kijken, louter en alleen
door naar boven te wijzen, ter
wijl er niets te zien was. De
massa juicht als één begint te
juichen, de massa bevolkt ker
ken en zalen als ze reeds vol
zijn.
We kennen de massa die door
een schilder wordt voortbewo
gen en die een waterstaats-in
genieur toejuicht.
Verantwoordelijkheid kent
men niet.
Stufkens noemt haar in „Het
Evangelie in de jongerenwe-
reld", „de doem die op de hon
derdduizenden ligt, die hun een
zaamheid alleen kunnen over
winnen door het bij elkaar
kruipen als koeien bij een on
weersbui: die hen ten prooi
maakt van reclame en propa
ganda, van leuzen en gemeen
plaatsen."
p r is een tijd geweest, dat men
*-J de massa dom hield en haar
elke levensmogelijkheid ont
hield. DÉft was in de jare» van
het oppermachtig Liberalisme.
Wat de heren beliefden te wij-,
zen, had de massa te prijzen. De
vorige eeuw heeft er de meest
merkwaardige 'staaltjes van ge
toond. De levensgenieting was
voor de rijke en aanzienlijke,
de arme en onaanzienlijke had
slechts te zwoegen en te slaven.
In de vorm van kinderarbeid
zelfs u an kinderen onder de
leerplichtige leeftijd van 1947,
eiste men zelfs het kind om
zichzelf aan levensgenieting te
helpen.
Hiertegen is in hetjaatst van
de vorige eeuw de sociale pro
fetie gesproken. Mannen als
Talma en Slotemaker de Bruine
hebben tot sociale bewustwor
ding op de basis van het evan
gelie geroepen en die oproep
heeft wonderen gewerkt. De so
ciale bewustwording heeft veel
Vwranderd en verbeterd.
De massa kwam tot ont
plooiing. Ze kreeg vrije tijd en
een menswaardig loon en velen
zijn opgestaan om in culturele
arbeid de massa van de vruch
ten van de wereld der schep
ping te doen genieten.
We zijn dankbaar voor deze
ontwikkeling.
Ze is een gave Gods.
Doch zie, een ander, misschien
een groter euvel duikt op.
De massa, in aanraking ge
bracht met de cultuur, grijpt
'naar de vrucht. Evenwel even
goed en meer naar de verboden
dan naar de goede vrucht. De
boze mens, beschikkend over
alle raffinement en der zonde,
werpt zich op de massa, die er
de ontzettende gevolgen van on
dervindt. De oorlog doet de
rest. Zwaar gedemoraliseerd
komt de massa uit de oorlog.
Ze verliest de verhoudingen uit
het oog. Straks zinkt de massa
weg.
Los van God.
Los van alle normen.
O God, daar gaan we, we gaan
reddeloos onder.
Het Christendom mag tegen
over deze gang van 'zaken niet
onbewogen staan. Het heeft een
roeping.
Is het wonder, dat men tot de
doorbraakgedachte kwam om zo
de nationale waarden van Chns-
tendom en cultuur te redden?
Dat was de roep.
En het antwoord?
Wij poneren er tegenover de
positie van de kern. R_r.
De grote vier te Londen.
Zinloze tijdverspilling vanWesterse mogend
heden.
De raad van de vier ministers van buitenlandse
zaken te Londen heeft, na gedurende 3 weken
discussies te hebben gevoerd over details van de
Duitse herstelbetalingen, de vergadering voor on
bepaalde tijd verdaagd. Dit besluit werd genomen
nadat Marshall had verklaard, dat „alleen de
Sowjet-Unie weigert accoord te gaan".
Hieruit blijkt tot welk een zinloze tijdverspilling de Weste
lijken zich hebben laten verleiden toen ze, om Molotov te paaien,
over detailkwesties begonnen. Wat ze hiermede bereikt hebben
is, dat Molotov drie wéken de tijd kreeg om de Westelijken bij
de Duitsers af tg schilderen als vijanden van een herenigd Duits
land.
Ruslands eisen waren te hoog.
De 37ste Parijs»1 jaarbeurs zal
gehouden worden van 1 tot
17 Mei 1948.
Einde. September 1947 hadden
exposanten reeds beslag gelegd
op 255.000 vierk. meter exposi
tieterrein voor deze voorjaars-
beurs. De toevloed van aanvragen
•ereist uitbreiding van het Pare
«Jes Expositions, doch de bouw
Tan een nieuwe hal van 12.000
Vierk. meter oppervlakte zal nog
met voldoende zijn om aan alle
aanvragen te kunnen voldoen.
Het was Marshall, die gisteren
aan het eind van de bijeenkomst
de verdaging voorstelde. Nu er
geen accoord, In welke zin ook,
was bereikt ten aanzien van de
Duitse herstelbetalingen, zag
Marshall er bovendien geen enkel
nut ln om de andere punten op
de agenda te bespreken.
Marshall stond afwijzend tegen
over het Vrijdag door Molotov
gedane voorstel, dat de herstel
betalingen zullen worden verricht
uit Duitslands lopende productie.
Hij bracht de besprekingen op
de herstelbetalingen terug, nadat
Molotov de bijeenkomst geopend
had met het voorstel om het
verzoek van het „congres van
het Duitse volk", om door de
grote vier te werden gehoord, in
overweging tè nemen. De andere
ministers konden hiermede echter
niet accoord gaan.
Molotov bracht tevens nog een
nieuw voorstel ter oplossiïig van
het probleem van het Oostenrijk
se vredesverdrag naar voren. De
Sowjet-Unie zou twee derde van
de olieproductie van oostelijk
Oostenrijk ontvangen, ln plaats
van negentig procent, die nu als
Duits activum wordt verlangd.
Marshali's antwoord.
Toen Marshall de Russische
minister antwoordde, zelde hij,
dat er geen overeenstemming be
reikt kon worden over het Oos
tenrijkse vredesverdrag, omdat de
S.U. bezittingen en voorrechten
in Oostenrijk eist, welke recht
vaardige verlangens verre over-
Bidault.
De Franse minister van buiten
landse zaken Bidault verklaarde,
dat de Franse regering het Vrij
dag door Molotov gedane voor
stel (waar Marshall afwijzend
tegenover stond) om herstelbeta
lingen. voor Rusland uit de Duit
se lopende productie niet recht
streeks heeft afgewezen. De
Franse regering kan niet eerder
een beslissing nemen voor zij de
beschikking krijgt over cijfer
materiaal.
Frankrijk hoopt, dat herstel
betalingen zullen geschieden in
de vorm van kapltaaltransfers,
daar hierdoor de slachtoffers van
Duitsland geholpen worden bij
het herstel van hun economie en
tegelijkertijd de Duitse industri
ële productie beperkt wordt.
Indien herstelbetalingen uit de
lopende productie eenv verhoging
van de Duitse productie betekent,
kan de Franse delegatie haar
instemming niet betuigen.
Molotov verdedigt zich.
In antwoord "hierop zeide Mo
lotov, dat er geen poging is ge
daan om de Sowjetverklaring, dat
slechts een waarde van 33 mil-
lioen dollar aan materiaal uit de
Westelijke zone van Duitsland
ter beschikking van de twintig
ontvangende landen Is gesteld, te
weerleggen. „De Sowjet-delegatie
kan deze toestand niet .aanvaar-s
den".
De Russische minister verdedig
de zijn voorstel van Vrijdag door
te zeggen, dat, terwijl herstel
betalingen uit de lopende produc
tie de geallieerden voordeel zou
den schenken, de Duitsers er niet
door zouden verliezen.
Engeland, de V.S. en Frank
rijk staan het herstel van Duits
land in de weg door het niet toe
staan van herstelbetalingen uit
de lopende productie, zeide Mo
lotov.
Hij stelde vervolgens voor, dat
de rest van het economische ont
werp der Sowjet-delegatie para
graaf voor paragraaf zou worden
besproken „om een vertragende
algemene discussie te vermijden".
Bevin wil antwoord.
Bevin, de Engelse minister,
achtte het onmogelijk, dat een
land herstelbetalingen uit de lo
pende productie kan verrichten
als het niet over voldoende voed
sel en grondstoffen beschikt.
Wij wensen nog steeds ant
woord op de vraag: „Wordt het
wegvoeren van Duitse onderne
mingen uit de Sowjetzone ge
staakt?", zo ging Bevin voort.
Het antwoord ls van fundamen
teel belang voor de herstelbeta-
lingskwestle.
Tenslotte
Molotov zou geen Rus van zijn
tijd zijn, wanneer hij tenslotte
de schuld van deze gang van za
ken niet op een ander schoof.
Volgens hem hadden Bevin en
Marshall zich niet aan de agen
da gehouden. Zij waren derhalve
voor de gang van zaken verant
woordelijk en niet de Sowjet-dele
gatie, die „de feiten gaf zoals ze
waren".
Molotov gaf verder nog richt
lijnen aan hoe het wel moest met
Duitsland en zelde over het ver
dagen van de zitting, dat dit kan
worden beschouwd als een besluit
om op dezelfde eenzijdige wijze
te handelen als tevoren. Maar als
de drie andere delegaties er voor
zijn, zal ik er ook mede accoord
gaan. Het is echter voor hun eigen
verantwoording. Men kan niet
tegen "dg Sowjet-regering spre
ken als tegen de huidige Griekse
regering.
De plaatsvervangers zullen
vandaag het Oostenrijkse vredes
verdrag bespreken en het Russi
sche voorstel t.a.v. de Oosten
rijkse olieproductie.
Marshall Dinsdag naar
de Verr" Staten.
De „Heilige Koe", de particu
liere DC-4 Skymaster van presi
dent Truman, zal Dinsdag naar
Londen vertrekken om minister
Marshall te halen.
.Informele besprekingen wer
pen meer vrucht af.
In verband met het feit, dat
er bijna eén week lang geen ple
naire zittingen van de delegaties
op de Renville zijn gehouden,
verneemt Aneta van gezagheb
bende zijde, dat de commissie van
goede diensten van oordeel is, dat
voor 't ogenblik in formele afzon
derlijke besprekingen met de de
legaties meer vrucht afwerpen.
Men kon niet-zeggen, wanneer de
eerstvolgende plenaire zitting
zou plaats hebben.
Aneta verneemt voorts, dat de
aanstelling van de Amerikaanse
gedelegeerde in de commissie van
goede diensten, Prof. Frank Gra
ham, voor de ónderhandelingen
op de Renville door de Ameri
kaanse Senaat eenstemmig «is
goedgekeurd.
NEDERLANDSE VERLIEZEN.
Van officiële zijde wordt mede
gedeeld, dat de Nederlandse ver
liezen gedurende het afgelopen
weekeinde één gesneuvelde en
vier gewonden hebben bedragen.
Doctor Honoris Causa.
Als blijk van, erkenning van- en waardering voor haar grote
verdiensten in de verdediging van recht en rechtvaardigheid
tijdens de jongste oorlog, heeft de universiteit van Leuven H. M.
de Koningin het eredoctoraat in de rechtsgeleerdheid aangeboden.
Deze aanbieding en de overreiking van de bul geschiedde gister
middag om half één in de rode eetsalon van het Koninklijk
paleis te Amsterdam door een delegatie van Leuvense hoogleraren.
Verder waren bij de plechtig
heid aanwezig de heer L. C.
Nemry, ambassadeur van België
in Nederland, de Rectores Mag-
nlfiei van de Vrije- en van de
Amsterdamse Gemeente-universi
teit, verschillende professoren en
anderen.
Om half een kwam de Konin
gin de zaal binnen en werd door
de heer Nemry aan de delegatie
leden voorgesteld. H. M. was ge
kleed ln een zwart zijden robe,
afgezet met een lichtgroene
sjerp, de delegatieleden waren
allen in vol ornaat met alle aan
hun waardigheden verbonden on
derscheidingstekenen.
Na redevoeringen van Mgr v.
Wayenbergh en Proff. Collin, die
treffen.
Indien de Sowjet-eisen werden
Ingewilligd, zou dit ten koste
gaan van de Oostenrijkse onaf
hankelijkheid en een overtreding
betekenen van de vorige over
eenkomst.
Marshall laakte de houding van
de S.U., omdat zij geweigerd
heeft Inlichtingen te verstrekken
over goederen, die zij reeds als I
herstelbetaling wegvoert uit
Duitsland en bovendien Inlichtin
gen weigert "te verstrekken over
zaken, die voor een accoord van
essentieel belang zijn.
Een belangrijk deel der indu
strie in de oostelijke zone van
Duitsland is ondergebracht ln
een geweldige Sowjet-trust, die
speciale voorrechten geniet en,'
vermoedelijk voor altijd, boven
de Duitse wet is gesteld. Deze
practijken der Sowjet-Unie in
Oost-Duitsland hebben verhin
derd, dat Duitsland zijn rol In I
het herstel van Europa speelt, I
zeide Marshall. Zelfs hebben zij
de noodzaak voor hulp van de
V.S. en Engeland, om West- i
Duitsland in staat te stellen te
leven, zeer vergroot.
De Sowjet-U.nie vraagt voor
zichzelf en Polen herstelbetalin
gen ter waarde van 10 milliard
dollar, tegen de waarde van 1938,
hetgeen neer komt op vijftien mil
liard dollar thans. Deze els kan
op practlsche economische gron
den onmogelijk worden Ingewil
ligd.
Naar aanleiding van de pu
blicatie inzake het gebeurue
met het gevangenentranspoft
van Bondowoso naar Soerabaja,
zoals Aneta dit bekend heeft
gemaakt op 6 Dec. j.I. en de
daarop volgende perscommenta
ren wijst de Dienst Legercon-
tacten in een perscommuniqué
er op, dat er geen „rapport-van
Vredenburch-Spoor-Abdoelka-
dir" bestaat.
De legercommandant begaf
zich n.l. op 4 Dee. naar Soera
baja teneinde zich op de hoogte
te stellen van de achtergrond
der feiten en de vorderingen
van het onderzoek door de ter
zake ingestelde commissie. Ge
neraal Spoor werd hierbij ver
gezeld door de heren Abdoelka-
dir, van Vredenburch en Rit-
man van de regeringsvoorlich
tingsdienst. Over zijn bevindin
gen te Soerabaja heeft de le
gercommandant een vertrouwe
lijk rapport aan de landvoogd
ingediend. De berichtgeving over
het gebeurde, zoals deze o.a. ge
schiedde in vorengenoemd Ane-
taberieht, vond plaats buiten
medeweten van de legercom
mandant of de heren Abdoelka-
dir en van Vredenburch, die
daarvoor dan ook generlei ver
antwoordelijkheid op 'zich kun
nen nemen, terwijl er evenmin
Reeds verschillende abonné's
bestelden dezer dagen een
abonnement op het „Zeeuwsch
Dagblad" voor hun zoon in
Indië. Zij namen daarbij de
Volledige portokosten voor
eigen rekening.
Een voorbeeld ter navol
ging!
De kosten bedragen, indien
alle kosten dóór de abonné's
betaald worden, f 23.50 per
drie maanden. Voor deze prijs
wordt ons blad Iedere dag per
luchtpost naar Indië verzon
den.
VOOR DE NIWIN-COMITé'S!
De secr.-pennlngmeester van
het Niwln-comité te Wissen-
kerke schrijft ons:
,,In onze vergadering van 12
Deo. besloten wij een bedrag
van f50.beschikbaar te
stellen voor verzending van 't
„Zeeuwsch Dagblad" voor on
ze jongens ln Indië. Dit geld
heb ik thans gegireerd."
Een prachtig werk.
Welke comité's volgen nü?
Een steekje laten vallen, is mogelijk.
Het ministerie' van buitenlandse zaken heeft
voor publicatie vrijgegeven de bevindingen van de
commissie-Cleveringa, die de houding van de Ne
derlandse diplomatieke en consulaire ambtenaren
tegenover de Nederlandse uitgewekenen heeft
onderzocht. Dit eerste rapport raakt de huidige
ambassadeur te Brussel, Baron Van Harinxma
thoe Slooten, van wie de commissie zegt, dat hii
werk heeft verricht, dat gewaardeerd dient te
worden, al is het niet onmogelijk, dat hij hier of
daar een steek heeft laten vallen. Van gegronde
redenen voor ernstige klachten is de commissie
niets gebleken.
Een zestal klachten.
Nadat voor een tweetal weken
geleden de pakketten-commissie
van het Nederlandse Rode Kruis
een rapport had uitgebracht over
het beleid van het hoofdbestuur
dezer organisatie, waarvan Mr B.
Th. Baron van Harinxma thoe
Slooten voorzitter was, ls thans
Gemeenteraad Middelburg.
Vil ook Middelburg annexeren?
NIEUWE SALARISVERORDENING AANGENOMEN.
In de gisterenmiddag gehouden
raadszitting werd besloten aan
Ged. Staten mede te delen, dat
de Raad geen bezwaar hééft te
gen de voorgestelde grenswijzi
ging met Nieuw- en St.-Joosland,
De heer L. A. Schenk (Arb.)
vroeg in dit verband, hoe het in
de toekomst zal gaan met de
Nieuwe Vlissingseweg, dit i.v.m.
de wensen van Vlissingen tot an
nexatie van Souburg.
Hy gaf in overweging, dat
wanneer straks de vaststelling
van de definitieve grenzen der
Walcherense gemeenten aan de
orde komt, B. en W. er op zul
len staan, dat de Abeelse Zand
weg aan Middelburg komt. De
annexatie van een deel van St.-
Laurens achtte zeer urgent.
Nieuwe salarisverordening.
Na een breedvoerige discussie,
waarin diverse raadsleden als hun
mening uitspraken, dat B. en W.
niet ver genoeg waren gegaan bij
de vaststelling van één nieuwe
algemene salarisverordening van
het gemeentepersoneel, werd de
verordening aangenomen.* Van de
zijde van B. en W, werd er op
bewezen, dat deze verordening
slechts tijdelijk is en er niet kan
gewacht worden op de nieuwe
definitieve salarisregellng.
De heer J. Hoek (A.R.) was
van mening,- dat B. en W. toch
wat bang zijn geweest en, door
dat zij slechts wilden consolide
ren, niet voldoende rekening heb
ben gehouden met de opmerkin
gen der commissie voor georga
niseerd overleg. Volgens de bur
gemeester zal de nieuwe salaris
regeling zo spoedig mogelijk in
de Raad worden gebracht.
Klein-lndustrleterrein.
Ook het voorstel tot Inrichting
van een klein-industrieterreln
c.a. aan de Oude Veerseweg, deed
vele tongen loskomen.
De heer A. Sehuitema (Arb.)
zag liever, dat langs de toegangs
weg naar dit terrein niet twee
voetpaden, doch één voetpad en
een rijwielpad komen.
Naar de mening van de heer
M. Wattel (A.R.) was er ln het
voorstel te royaal met de dure
grond omgesprongen. Hij betwij
felde, of de kosten van inrichting
van het terrein gedekt zouden
worden uit de verkoopwaarde
van de grond ad f 4.— per vierk.
meter. De begrotingen van het
project achtte hij te optimistisch.
Een ander bezwaar was, dat
het industrieterrein naar achte
ren wordt gedrukt ten behoeve
van een sportterrein. Het gevolg
daarvan kan zijn, dat minder ge
gadigden zich melden. Hij stelde
voor onmiddellijk te besluiten, dat
het sportterrein bestemd zal wor
den voor Industrieterrein en een
nieuw gedeelte voor speelweide
overblijft.
Voorts was de heer Wattel
voorstander van verbreding van
de Oude Veerseweg, als gevolg
waarvan de z.i. veel hogere aan-
legkosten van een geheel nieuwe
weg zouden vervallen.
Volgens Weth. Van 't Westende
waren de begrotingen juist en
was van optimisme geen sprake.
Om direct tot wijziging van het
plan te besluiten was niet moge
lijk, daar in het uitbreidingsplan,
dat reeds door Ged. Staten is
goedgekeurd, ter plaatse een
sportterrein ls ontworpen. Op
korte termijn zal er een wijzi
gingsvoorstel komen.
I.v.m. de ligging van de Oude
Veerseweg ls het niet mogelijk,
dezte te verbreden; in dit geval
zouden uiteindelijk de kosten ho
ger worden dan die voor aanleg
van een nieuwe weg.
De heer P. Meliefste (A.R.)
vroeg, of het industrieterrein niet
te klein zou zijn, mede i.v.m.
overbrenging van diverse klein-
industriën, die in de binnenstad
rter hinderlijk zijn.
De heer J. S. Hoek (A.R.) ver
zocht in verband daarmede spoed
te betrachten, opdat straks niet
een klein-industrieterrein bestaat
waarvan geen gebruik wordt ge
maakt. Deze zaak bleek de aan
dacht van B. en W. te hebben.
Daarna werd het voorstel z.h.s.
aangenomen.
het rapport bekendgemaakt over
de houding van Baron Harinxma
als diplomatiek ambtenaar belast
met de zorg voor uitgewekenen,
Engelandvaarders, etc.
Omtrent de arbeid vén de heer
Van Harinxma zijn een aantal
klachten' ingekomen, die voorko
men ln een rapport, opgemaakt
door een vanwege het dagblad
„TrouW" ingestelde commissie.
Volgens dit rapport had Baron
Van Harinxma, hoge commissa
ris voor vluehtelingenaangelegen-
heden te Lissabon, op zijn reke
ning staan:
a. het zenden van pakketjes
aan N.S.B.-ers:
b. instructies om Engelandvaar
ders niet te helpen
c. het ontvangen van geregel
de remises uit bezet Nederland en
wellicht in verband daarmede,
verdachte manipulaties met de
viezen
d. onbevredigend beleid Inzake
de verzorging van Engeland
vaarders ln het kamp Praia das
Macaes;
e. "ontoelaatbaar optreden in
een splonnagezaak, waarin zijn
secretaris de hoofdfiguur was;
f. het persoonlijk weigeren van
hulp aan Engelandvaarders.
In haar rapport gaat de com
missie nader in op deze punten,
voorzover ze haar aangaan.
Wat betreft het zenden van
pakketten naar N.S.B.-ers, merkt
rapport op, dat dit het geval
is geweest met een drietal pak
ketten, die verkeerd geadresseerd
waren. De adressen van deze
pakjes waren uit Londen afkom
stig.
Wanneer de commissie Iets
zegt over de Instructies t.a.v. de
Engelandvaarders, komt zij tot
de conclusie, dat de heer Van
Harinxma zo lang mogelijk legale
wegén heeft willen bewandelen,
al verleende hij zeker ook zijn
medewerking aan illegale acties.
Met de geldzendingen uit Ne
derland hadden de Duitsers niets
te maken en toen zij zich er mee
wilden bemoeien, stelden de ont-
sprake is van een regeringspu-
blicatie in enigerlei vorm. Het
commlssariale onderzoek is
thans beëindigd, zodat nu het
stadium van gerechtelijke ver
volging is genaderd."
Aneta tekent hierbij aan, dat
zijn bericht van 6 Dec. een „be
voegde zijde te Batavia" als
bron vermeldde en zich niet
aandiende als „rapport van Vre
denburch-Spoor-Abdoelkadir",
noch als een regeringspublicatie,
zodat de berichtgeving van Ane
ta door dit communiqué van de
dienst legercontracten niet
wordt aangetast.
De handels- en financiële be
sprekingen tussen een Britse en
een Nederlandse delegatie zijn op
het Britse ministerie van finan
ciën begonnen. In .Britse finan
ciële kringen verwacht men dat
de besprekingen tot een bevre
digend resultaat zullen leiden
wat het financieel aspect be
treft. Wat de handelsbesprekin
gen betreft wenst Engeland meer
zuivelproducten uit Nederland,
terwijl Nederland zijn uitvoer
van groenten, fruit en textiel
naar Engeland wenst te verho
gen. Voorts heeft ons land be
langstelling voor het aankopen
van machines en andere indus
triële' installaties in Engeland. In
Engelse kringen verwacht men,
dat moeilijkheden zullen ontstaan
over de prijzen, welke Groot-
Brittannië bereid is voor Neder
landse producten te betalen.
vangers hier geen prijs op, zo
dat de zendingen stopgezet wer
den op bevel van de Duitsers.
Tot de verzorging van de Enge
landvaarders ln het kamp „Prai-
da das Macaes" bij Madrid, was
de heer Van Harinxma niet ge
roepen, al wil .de commissie niet
ontkennen, dat een hartelijk ge
baar, een geduldig en begrijpend
aanhoren, door hem, voor de ge
vangenen van betekenis had kun
nen zijn. (Volgens een bijgevoegd
rapport bghoorde de verzorging
dezer gevangenen niet bij hem.)
In het rapport ls <geen sprake
van een ontoelaatbaar optreden
in de splonnagezaak, waarin de
heer Van der Woude, zijn secre
taris, „de hoofdfiguur was.
Het weigeren van hulp aan En
gelandvaarders wil de commissie
hem niet direct verwijtenx, al had
hij vriendelijk tegen hen kunnen
hem niet direct verwijten.
Conclusie der commissie.
Tracht de 'commissie haar oor
deel omtrent dhr v. Harinxma
samen te vatten, dan meent zij,
dat van gegronde redenen voor
ernstige klachten haar niets ls
gebleken. De heer Van Harinxma
heeft in uiterst moeilijke omstan
digheden stellig werk verricht,
dat gewaardeerd verdient te wor
den. Dat hij hier of daar een
steek heeft laten vallen, is moge
lijk, doch er is haar niets geble
ken van enige aanleiding de staf
over zjjn werk te breken. Wel
licht ls het mogelijk, dat hq op
enkele punten van bijkomstige,
doch ln de gegeven omstandig
heden toch wel van belangrijke
aard, te kort is geschoten.
Verder spreekt het over zijn
gebrek aan goede samenwerking
met andere te Lissabon gestation-
neerde ambtenaren.
Bij het laatste ls de commissie
er wel van overtuigd, dat hij al
lerminst de enige schuldige is
geweest. Met name de heer Maas
Geesteranus, hóófd van de Ned.
inlichtingendienst te Lissabon, is
haar gebleken geen persoonlijk
heid te zijn om bij" de persoon"
lijke botsingen uit te gaan van
algehele onschuld.
En de mogelijkheid, dat ln deze
de schuld voornamelijk bij de heer
Maes Geesteranus heeft gelegen,
ljjkt nog "steeds groot.
De commissie ls onaangenaam
getroffen door de kennel ijk nijdi
ge en kribbige sfeer, die er te
Lissabon heerste.
Het moet een ellendige indruk
gemaakt hebben (en het maakt
nog een ellendige indruk), dat,
terwijl land en volk betrokken
waren in een geweldige worste
ling om het bestaan, enige leiders
op een belangrijke post, zodanig
kibbelden, dat er van een samen
werking geen sprake meer was.
beiden getuigden van hun eerbied
en dankbaarheid voor H. M. „als
de hoogste en edelste vertegen
woordigster van het Nederlandse
volk", nam H. M. de Koningin
het woord.
Het was haar, zo zeide zij, een
behoefte om met een enkel woord
uitdrukking te geven aan de er
kentelijkheid, die zij jegens de
aloude universiteit voelde. Het
vervulde haar met vreugde, om
de nieuwe band, die thans het
Belgische volk aan het onze ver
bindt.
„Zij dan zij hebben België en
Nederland gestreden ln jaren van
bittere nood. Zij aan zij staan
onze volkeren ook thans, nauw
verbonden met het Luxemburgse,
in de strijd om herstel van de zo
wreed verstoorde rechtsorde, van
het diep geschokte rechtsbesef
en de zo ernstig bedreigde wel
vaart.
Moge de hechte samenwerking
der belde landen, waarvan het
door mij met zoveel erkentelijk
heid en vreugde aanvaarde ere
doctoraat een symbool is, in
steeds toenemende mate vrucht
dragen tot hell van België en
Nederland", .aldus H. M. de Ko
ningin.
Vervolgens nam de Leuvense
Rector-Magnificus, thans gedekt
met zijn rode bonnet, opnieuw
het, woord ter voorlezing van de
in latjjn gestelde promotiebul.
De in wit kalfsleer gebonden bul
werd daarna aan H. M. overhan
digd, tegelijk met de telkenen van
het eredoctoraat, een wit-blauw
zijden lint aan de uiteinden af
gezet met stroken hermelijn.
Na beëindiging der plechtigheid
onderhield de Koningin zich nog
enige tijd met de Belgische am
bassadeur, Mgr Van Wayenbergh
en Prof. Collin, waarna het ge
zelschap in de Mozeszaal de
lunch gebruikte.
Vandaag 'n jaar geleden, begon
een winter, die allesln haar
voegen deed kraken. De koude,
uit Rusland afkomstige lucht
drong als, een dief in de nacht
ons land. binnen en deed het
kwik op verscheidene plaatsen
tot 10 graden onder nul zak
ken. De volgende dagen, twee
slechts, 'brachten zonnig winter
weer. De week daarop 21 Dec.
was het 15 graden onder ruil.
De dag daarop draaide d,e wind
naar het Zuiden en deed de
temperatuur weer oplopen.
Op 24 Dec. viel de dooi in en
waaide er een Zuidelijke- en
Westelijke wind, tot 5 Januari
toen Koning Winter weer een
aanval deed en de vorst voor de
tweede maal inviel. En dit
jaar? Wanneer wij de weerbaar
ten naast elkaar beschouwen,
zijn de vooruitzichten, wat de
temperatuur betreft, enigszins
onzeker. Doch in het ongunstig
ste geval, zal het voorlopig nog
niet veel verder kunnen komen,
dan lichte vorst in de nacht en
temperatuur om het vriespunt
overdag. De van het hoge Noor
den afkomstige lucht is wel is
waar koud, maar warm verge
leken bij de Russische koude,
en deze blijft nog steeds op een
behoorlijke afstand van onze
grenzen.
Naar vernomen wordt hebben
als passagiers vermomde zeero
vers Zondagnacht ter hoogte
van de Zuid-Chinese kust in de
buurt van Swatow zonder suc
ces gepoogd een Nederlands
schip te kapen. Het betreffende
schip, de 5000 ton metende Van
Heutz, keerde naar Honkong
terug, waar de politie aan boord
ging.
De zeerovers hebben het schip
10 uur lang ln hun macht gehad.
6 passagiers eerste klasse warden
gevangen genomen, waarna de
zeerovers zich ln een motorboot
verwijderden.
De Van Heutsz vertrok Zon
dagochtend uit Hongkong. Op een
teken van vermomde handlangers
aan boord voeren de zeerovers
des nachts ln hun jonk langszij.
Zij fouilleerden de passagiers en
roofden op hun gemak wat van
hun gading was. De 6 gevangen
genomen passagiers, die meege
voerd werden, zijn alle vooraan
staande Chinese functionarissen
en kooplieden.
Tankschepen in
aanvaring.
Het Argentijnse tankschip „Los
Pozos" en de Venezolaanse tank
boot „Tucupita" zijn gistermor
gen ter hoogte van de kust van
Curagao met elkaar in aanvaring
gekomen. Beide schepen branden
nog steeds. Töt dusver bedraagt
het aantal slachtoffers vier doden
terwijl er 19 vermisten zijn.
DE BILT ZEGT:
Weersverwachting, geldig tot
hedenavand.
Zwaarbewolkt.
Meest zwaar bewolkt, met
plaatselijk enige regenbuien of
motregen. Zwakke tot matige
wind uit Noordelijke richting.
Weinig verandering van tempe
ratuur.
