Vuil linnen uit de tweede wereldoorlog.
DUC SCHUURPOEDER
Nogmaals: do autobus.
Begroting Overzeese Gebiedsdelen.
Ufa (f
Washington publiceert binnenkort nieuwe Duitse
diplomatieke documenten.
Geestelijke verzorging
militairen in Indië.
SPAART ZEEP EN SCHUIMT
Voortgaande electrificatie van Zeeland stuit
op tal van bezwaren.
Een invasie van „Mémoires"
Iedere diplomaat van formaat voelt zich in deze dagen tegen
over het nageslacht verplicht zijn „mémoires" te publiceren.
Byrnes, Cerano Suner, Benesj hebben zich reeds over het verleden
gebogen, terwijl Churchill naar verluidt, bezig is zijn „curriculum
vitae" in enkele boekdelen samen te vatten.
De correspondent te Washington van het Zwitsers blad „Die
Tat" stelt vast, dat wanneer men een kijkje neemt in de tot
dusver verschenen „memoires" men de indruk krijgt dat de oorlog
niet tussen de Verenigde Naties en de Spil, maar wel door de
geallieerden onder elkaar werd gevoerd.
Dit wordt maar al te zeer ge
ïllustreerd door de publicatie
van generaal Patton's „Dag
boek". Volgens Patton werd de
grootste fout aan geallieerde
zijde begaan tijdens de oorlog
toen op 29 Aug. '44 het opruk
ken van Patton's leger werd
stopgezet doordat het geallieer
de hoofdkwartier de verdere
toevoer van benzine verbood.
Patton verwijt Eisenhouwer,
dat hij zich geplooid heeft naar
de wensen van Montgomery, die
de voorkeur gaf aan een aan
val in de noordelijke sector
van het westelijk front. De Duit
sers beschikten echter in dit ge
bied over sterke gevechts-een-
heden, zodat de loop der opera
ties werd gestuit. Volgens Pat
ton zou deze tactische vergis
sing de oorlog met één jaar
hebben verlengd.
Stalin wilde tweemaal met
Hitier onderhandelen.
Een nog sensationeler artikel
verscheen in de „American Mer
cury", een maandblad, dat naar
Amerikaanse normen 'n zekere
standing heeft. De geheime Am.
diensten zouden hebben achter
haald, dat Stalin in de loop van
de voorbije oorlog tenminste
tweemaal heeft gepoogd een
aparte vrede met Duitsland te
sluiten.
Een eerste keer tijdens het
Stalingrad-offensief via Stock
holm en een tweede maal dcor
bemiddeling van zes te Stalin
grad gevangen genomen Duitse
officieren, die als onderhande
laars naar de Duitse linies wer
den gestuurd. Hitier zou echter
de Russische eis van integraal
herstel der Russische grenzen
en van de Russische invloedsfe
ren hebben afgewezen.
Hitler's tegenvoorstel was de j
handhaving van het Duitse pro-
tectoraat over de Oekraïne en
het herstel der handelsbetrek- J
kingen. De Russen zouden zeer
verontwaardigd zijn geweest
doordat Berlijn critiek uitbracht
op het „Ras" van een hunner
onderhandelaars. De zes Duitse
officieren die door de Russen
werden uitgestuurd zouden
door de nazi's zijn terechtge
steld.
Een diplomatieke atoombom.
Waarschijnlijk zal er uitge
breider en meer betrouwbaar
materiaal over de Duits-Russi
sche betrekkingen gedurende
de periode 19391945 aan het
licht komen wanneer professor
Sonntag met de uitgave zal be
ginnen van de Duitse diploma
tieke documenten die door de
Amerikanen werden buitge
maakt. Nu reeds spreekt men
te Washington van de documen
ten als van een „diplomatieke
atoombom" die op het gepaste
ogenblik tot ontploffing zal wor
den gebracht.
De Brit Mc Neil heeft tijdens
de discussies in de Veiligheids
raad over de oorlogsstokers-
emotie, op het bestaan van deze
documenten gezinspeeld toen hij
verklaarde, dat zijn regering
dergelijke „bezwarende docu
menten" slechts in geval van
uiterste nood zou publiceren.
De Russen hebben van hun
kant eveneens met „onthullin
gen" gedreigd. Wisjinski hing
reeds in de U.N.O. een beeld op
van de Russische onderhande
lingen met de Westelijke mo
gendheden gedurende de zomer
1939. Tegelijk haalde hij de re
denen aan waarom Rusland met
Hitier een bijstandsverdrag
sloot.
De „onthullingsoorlog" die
aan de pijnlijke procedure van
een scheidingsproces herinnert.
Frankrijk staakt weer.
Dinsdagavond zijn stakings
bevelen uitgegeven voor alle
200.000 metaal-arbeiders in het
gebied van Parijs.
De mogelijkheid van uitbrei
ding der staking van de koop
vaardij te Marseille tot andere
grote havensteden in Frankr k
neemt toe. Dinsdagavond begon
een gedeeltelijke staking der
havenarbeiders van Parijs.
3000 Nazi's opnieuw
voor Tribunaal?
Te Frankfort am Main is een
kaartsysteem met de namen van
minstens 10.000 leden van de
nazi-partij gevonden. Het werd
tussen oude papieren, propa
ganda-brochures en partij
insignes, opgestapeld in een
schuilplaats tegen luchtaanval
len, ontdekt. Men is van me
ning, dat 3000 Duitsers, die be
recht zijn en vrijgesproken door-
het zuiveringshof van Frank
fort, tengevolge van deze ont
dekking opnieuw voor het tri
bunaal zullen moeten verschij
nen.
Jeruzalem wordt
internationale zone.
Volgens het verdelingsplan
voor Palestina zal Jeruzalem
een internationale zone worden.
De gouverneur zal worden geko
zen op grond van speciale kwa
liteiten, zonder aanzien van
nationaliteit, doch hij zal geen
Palestijns burger mogen zijn.
Hij zal een speciale politiemacht
vormen, te recruteren buiten
Palestina. Jeruzalem zal gede
militariseerd worden.
De subcommissie voor de ver
deling is het nog niet eens gewor
den over de vraag, of de inter
nationale zone van Jeruzalem
onder leiding van de beheers
raad, de veiligheidsraad of de
speciale commissie van de V N.
zal komen te staan.
Alle inwoners van Jeruzalem
zuilen het burgerrecht van deze
stad kunnen krijgen.
De burgers zullen vrijheid
van pers, geloof, spreken en
vergadering krijgen en door de
wet beschermd zijn, ongeacht
ras, geloof en sexe, behoudens
de eisen van de opeifbare orde
en moraal. Aan de bestaande
rechten van de heilige plaatsen
zal niet getornd worden. Het
speciale internationale bestuur
zal 10 iaar duren.
Atoombom-productie in
Sowjet-Unie mogelijk?
Het Sowjet-Russische week
blad „Nieuwe Tijden" ver
klaart, dat de Sowjet-Unie het
noodzakelijke industriële po
tentieel bezit voor vervaardi
ging van de atoombom. Het blad
zegt in het betreffende artikel
verder, dat de „reactionairen"
zich immer misrekend hebben
over de economische macht van
de Sowjet-Unie en het vermo-
mogen van haar industrie. „De
reactionairen, die nog kortgele
den ernstig voor hun misreke
ning hebben moeten boeten,
waren Hitier en zijn generaals
aldus het blad.
Oproep tot staking in
hotels te Londen.
De betrokken vakverenigin
gen hebben het keuken- en be
dieningspersoneel in de grote
hotels Claridge, Berkeley en
Savoy, die overvol zijn met ko
ninklijke en andere hoge gas'en
voor het huwelijk van Prinses
Elizabeth, bevel gegeven Woens
dag in staking te gaan uit pro
test tegen het ontslaan van een
kellner in hotel Savoy, waar
reeds 13 dagen een geschil
over is.
Groot gebrek aan leger-
predikanten. Dringende
oproep van ds Konings
berger.
„Er moeten zo spoedig mo
gelijk 25 veldpredikers naar In
dië; daarvoor ben ik met een
dienstopdracht naar Holland ge
komen", zo verklaarde de hoofd-
legerpredikant in Indië, ds J. C.
Koningsberger, voorheen Ned.
Herv. predikant te Amsterdam,
bij zijn aankomst op Schiphol.
De geestelijke verzorging van
de tienduizenden Nederlandse
militairen in de tropen laat zeeg
veel te wensen over. De onge
veer 70 veldpredikers, die thaus
daarginds vertoeven, moet alle
lof worden gebracht voor het
geen zij presteren, doch hun
aantal is veel en veel te klein.
Wisten wij dit al niet uit de
brieven van onze jongens, van
wie velen nooit een veldpredi
ker zien? Ach, het schijnt wel
of de briefschrijvers geen ge
hoor vinden. Herhaaldelijk heb
ben de verschillende kerkelijke
instanties een beroep gedaan op
hun predikanten ën nog vor;ge
week uitte de hoofdlegerpredi-
kant in ons land, ds A. T. W.
de Kluis, in een vergadering de
zelfde klacht, maar....
En nu moet ds Koningsberger
persoonlijk naar Nederland ko
men om de kerken ervan te
overtuigen, dat het anders
moet, want op korte termijn
mo e t een aantal veldpredikers
worden uitgezonden.
„Alleen op West-Java al zijn
er 10 open plaatsen en dan be
grijpt U wel hoe het elders is."
„Het is een schande voor de
Protestantse Kerken in Neder
land, deze verzaking van plicht
en roeping tegenover hun jonge
leden." Het is een noodkreet
die hij zo onder woorden brengt:
„Wij zullen nu speciaal in de
grote steden in de ministeries
van predikanten moeten bin
nendringen, om ze tot de over
tuiging te doen komen, dat de
hulp nu vereist is."
Uien naar Engeland.
De Engelse regering heeft, blij
kens een mededeling in het
Orgaan van de Nederlandse
Tuinbouw, de maximum-import-
prijs voor uien verhoogd van 20
shilling tot 25/6 shilling. Als ge
volg van deze maatregel is het
voor de Nederlandse importeurs
weer mogelijk uien naar Enge
land te exporteren.
Autoweg Moerdijk
Bergen op Zoom.
Naar alle waarschijnlijkheid
zullen in het voorjaar de werk
zaamheden hervat worden aan
de nieuwe autoweg van Moerdijk
naar Bergen op Zoom, welke
werkzaamheden 9 jaar geleden
begonnen zijn, doch tijdens de
oorlog moesten worden opgege
ven.
De nieuwe snelverkeersweg zal
de spoorlijn RoosendaalDor
drecht kruisen in de buurt van
Zevenbergse Hoek. Over de ont
worpen nieuwe waterweg tussen
Mark en Rode Vaart, zal een
viaduct gelegd worden.
PER DOOS 25 CT
(Ingez. med.)
Feuilleton.
(j&WGHtoWt sicifd
door H. Lourense.
48) o—
Nog aarzelt ze. Maar als hij
zegt: „Ze zitte me op de hiele
opent ze de deur verder, juist
wijd genoeg om hem door te
laten.
Hij is al binnen, voor ze er
aan denkt, en schuift zelf de
grendels op de deur. Luisterend
blijft hij even staan.
Buiten blijft het stil.
Van onder zijn bonker, haalt
hij een geweer te voorschijn.
„Ken ik dat hier verberge?"
Ze staan in de keuken.
Ze heeft gelegenheid de be
zoeker wat nauwkeuriger op te
nemen.
't Is een boer, naar z'n kle
ding te oordelen. Z'n gezicht
boezemt vertrouwen in.
„Ik mot 'et kwijt", gaat hij
Verder. „La 'k zegge, tot mor-
rege. As ze me hier mee grijpe,
ben ik d'r bij. De veldwachter
had d'r voor vanavond een hulp
bij, anders was ik 'um wel ont-
komme."
„Is d'r niks anders?"
Hij kijkt verwonderd op.
„Wat zou d'r motte weze?"
„Nou ja, je heb niet op ze ge-
schote?"
Hij lacht.
,Hoe kom je d'r bij!"
„Ik weet 'et niet", aarzelt ze.
„Ik meende.... ik doch...."
Z'n open blik brengt haar in
verwarring.
Hij lacht weer.
„Zei ik d'r zelf maar een
plek voor zoeke?"
Hij weet er schijnbaar al een.
Voor ze antwoord gegeven
heeft, is het geweer al verbor
gen in de rietlaag van het
schuurdak.
„Nou mót ik zeker weer zo
gauw mogelijk vertrekke?
vraagt hij.
Maar hij loopt de keuken in.
Zij staat bij de kamerdeur.
,,'k Mot voorzichtig weze",
vervolgt hij. „Ik ken ze tege d'r
lijf lope, as ik na me boot ga.
Ze benne hier nog niet gepas
seerd.
„Bin je dan met een boot?"
vraagt ze verwonderd.
„Ja, dochie soms da'k overge-
zwomme was?" Hij lacht weer.
Maar dan begrijpt hij, hier een
volmaakt vreemde te wezen.
Daarom verduidelijkt hij: „Ik
woon onder Zuidveen."
„O", zegt ze alleen.
Nu eerst neemt hij haar nauw
keuriger op, zoals ze daar in
gedachten verzonken staat. Het
licht uit de kamer laat haar
goed gevormd profiel duidelijk
uitkomen. Ze is groot van stuk,
en toch niet grof, integendeel
eer fijn gebouwd voor haar
lengte.
„Ik heb ze nog niet hore
gaan", zegt hij weer.
Ze schrikt op uit haar over
peinzing, en haar aarzeling
Emigratie naar Canada.
By voorkeur georganiseerd.
Onder auspiciën van het
C.B.T.B.-bestuur der afdeling
Laren-Barchem-Lochem sprak de
heer Kaemlngh, hoofd der christe
lijke landbouwschool te Hooge-
veen, Zaterdag voor de leden der
afdeling over het onderwerp:
„Emigreren naar Canada".
„Vele moeilijkheden zijn aan
emigratie naar Canada verbon
den", aldus spreker. „Toch trek
ken vele Nederlanders naar dit
land, omdat er toekomstmogelijk
heden voor de jonge boer zijn.
Candada is open voor emigratie,
in tegenstelling tot Argentinië en
Brazilië. In 1948 zullen 10.000
personen worden toegelaten. Het
aantal gegadigden ls evenwel
veel groter".
Het gunstigste tijdstip voor
vertrek noemde spreker het voor
jaar.
„Voor de Christelijke boer is
Zuid-Ontario het aangewezen ge
bied. Het Is een der grootste
landbouwgebieden der wereld.
Voorts is er een uitgebreide tuln-
bouweultuur."
Bij voorkeur worden ongehuw
de krachten gevraagd, doch voor
hen achtte de heer Kaemlngh
grote morele gevaren aanwezig.
De godsdienstige verzorging
acht spreker een vraagstuk van
de eerste orde. Naar de provincie
Quebec rond Ottawa en Montreal
trekken voornamelijk de rooms-
katholieke emigranten.
In Zuid-Ontarlo treft men op
een gebied zo groot als België en
Nederland samen slechts vier
christelijke kerken aan. Zo gauw
de bewoners echter over een eigen
auto kunnen beschikken is alle
isolement opgeheven en is een
gemakkelijker contact met stad
en kerk mogelijk".
Spreker gaf de raad uitsluitend
georganiseerd te emigreren.
Duitse grenscorrecties.
Het hoofdbestuur van de Duit
se sociaal-democratische partij
heeft met betrekking tot de
eisen van Nederland inzake
grenscorrecties verklaard, dat
het weliswaar de Duitse plicht
tot herstelbetalingen erkent, doch
dat het annexaties niet de ge-
eigende weg vindt om vrede en
veiligheid in Europa te herstellen.
Slachtoffers van Duitse
terreur gevonden.
In de buurt van het midden-
Limburgse dorp Maasbracht ls
het stoffelijk overschot gevonden
van de sinds Januari 1945 ver
miste F. M. M. Baron Van Lams-
weerde te Roermond en Mr R.
van de Boorn te Herten (L.).
Beiden werden als partisanen
ter dood veroordeeld.
De Veiligverkeersactie.
Zoals bekend, begint de ver
keerspolitie op 21 November a.s.
in de grootste gemeenten van
ons land een actie voor veilig
verkeer. Deze actie, welke tot 12
December duurt, is vooral be
doeld voor de voetgangers. An
dere groepen van weggebruikers
zullen later aan de beurt komen.
Men zal vooral aandacht beste
den aan de overtredingen van
voorschriften, die het publiek nog
te weinig blijkt te kennen. Ieder
weet wel, dat men niet op een
rijdende tram mag springen.
Niet iedereen echter schijnt b.v.
te weten, dat het verboden is op
de rijbaan te staan voor de tram
of autobus aan de halte stilstaat.
Men verwacht, dat het publiek,
door steeds maar attent gemaakt
te worden op de meest voorko
mende fouten, op de duur meer
aandacht zal besteden aan de
verkeersvoorschriften. Na 12 De
cember, zal, in geval van over
treding, direct proces-verbaal op
gemaakt worden.
Nogmaals de wilde
zwijnen.
Op het landgoed „De Roovet"
te Goirle (bij Tilburg) zijn de
heren J. van Erven en E. van
Puyenbroek er in geslaagd twee
wilde zwijnen neer te leggen,
nadat meermalen jacht op deze
„kostgangers" gemaakt was.
Het gewicht van deze evers
was 66 en 73 kg.
overwinnend, zegt ze: „Me
kenne wel effe naar binne
gaan."
Ze loopt hem voor.
Even later zit Aay Aaks, zoon
van een ingeland, aan tafel bij
de dochter van Malle Mien. Hij
glimlacht, als hij zich dit reali
seert. Dat moesten ze thuis
weten!
Een kop koffie wordt hem
toegeschoven.
Hij weigert niet. Waarom zou
hij? Is er dan zo groot verschil
tussen deze jonge vrouw en de
boerendochters uit de omge
ving?
Langzaam slorpt hij de kop
leeg, neemt terwijl het boeltje
eens op.
Vast niet slechter onderhou
den dan thuis, waar moeder met
Antje samen de boel proper
houden.
Als de kop leeg is, vertelt hij
van z'n vergeefse tocht.
„Bijna tegen de lamp gelope
vanavond. De veldwachter mos
ook, na z'n vaste gewoonte, an
de andere kant zitte, inplaats
van met versterking hier om te
zwerve. 'tls of 'ie d'r lucht van
gekrege het."
„Ken 'tniet verraaje weze?"
Hij kijkt even op. Zoveel De-
langstelling heeft hjj niet ver
wacht. Ze zit er zo maar achte
loos bij.
„Nee, da's niet mogelijk. D'r
is niemand die weet waar ik
's avonds heentrek, 'k Zeg d'r
zelfs thuis niks van."
Hij verwondert zich een ogen-
Het Tsjecho-Slowaakse nieuws
bureau meldt, dat de Sowjet-
Unie voor het eind van het jaar
70.000 ton graan aan Tsjecho-
Slowakije zal leveren.
Een Brits York-toestel zal van
daag uit Nairobi in Cairo aan
komen met een hoeveelheid Fy-
rathrum (tegen Insecten) ter
waarde van 4100 pond sterling,
ter bestrijding van de cholera-
epidemie.
blik over zijn eigen openhar
tigheid.
,,'k Wist heel niet dat ze d'r
ware. Gezien hadde ze mijn ook
niet, maar wel gehoord. Ik
schoot"
„Op hen?"
„Nee, zij wel op mijn. Maar
rake konne ze me niet. Dat zal
d'r wel tege gevallen zijn.
't Was jammer van de eende.
'k Zag d'r twee omlaag duilte.
Ze ware dicht bij me opgevloge.
'kHad d'r misschien een nog
kenne grijpe, die dwarrelde zo
vlak bij me neer. Maar 'k hoor
de de lui al dichtbij. Toen ben
ik d'r van door gegaan, dwars
door de weilande, na de straat
weg. Na de boot kon ik niet,
dan mos ik ze voorbij.''
„Kenne ze die boot niet
vinde?"
„Dat denk ik niet. Die leit in
de rietzoom, effe voorbij de mo
le tocht. Daar zelle ze 'um niet
zoeke. Ze wete ook niet, wie ze
nazitte. Nou ik de spuit kwijt
ben, ken ik ze gerust tege lope,
ze make me niks."
„Maar as ze je volge?"
„Welnou, wat hebbe ze dan
nog? In me boot leit toeval'ig
vanavond niks bijzonders. Wat
kenne ze dan doen?"
„Ik weet 'et niet, ik doch
maar zo.
„Niks hoor", lacht hij. „Kom,
ik stap is op. 'kMót as een ge
hoorzame jonge op tijd thuis
weze."
(Wordt vervolgd.)
Deze week zal de Eerste Ka
mer het wetsontwerp moeten
behandelen, dat de wet Auto
vervoer Personen weer in wer
king stelt.
De behandeling in de Twee
de Kamer, zegt de „N. Haagse
Crt", was o.i. niet bevredigend.
Het amendement van den heer
Algera om de aanhangige be
roepen normaal af te handelen,
werd helaas verworpen. En mi
nister Vos stond afwijzend te
genover het voortreffelijk be
toog van de heer Maenen van de
K.V.P., waarin op sterke gron
den aangetoond werd, dat het
wegmaaien van driekwart van
de particuliere autobusonderne
mingen allerminst in de geest
van de W.A.P. was. De Tweede
Kamer verzuimde in een uit
spraak de opvatting van de heer
Maenen te onderstrepen.
Gelukkig heeft de Eerste Ka
mer in haar Voorlopig Verslag
terecht herinnerd aan haar
reeds eerder geuite mening, dat
de concentratie van autobusbe-
drij'ven gedurende de bezetting3
tijd niet mag praejudiciëren ten
aanzien van het verlenen van
vergunningen na het weder in
werking treden van de W.A.P.
De z.g. gedupeerde autobus
ondernemers moeten op gelijke
lijn met de geprivilegieerde kun-
Een mededingen naar een ver
gunning krachtens de W.A.P.
En de socialistische liefde van
Min. Vos voor het grootbedrijf
mag er niet toe leiden, dat In
halve provincies slechts één on
dernemer wordt toegestaan en
de andere ondernemers met wat
slappe guldens de woestijn wor
den in gestuurd. Het mom van
het dienen van het algemeen
belang door zodanige concentra
tie is door de heer Maenen te
recht weggerukt.
Wij hopen, dat de Eerste Ka
mer zich niet door minister Vos
met een kluitje in het riet zal
laten sturen en wakker zal op
komen voor de rechten van de
gedupeerde ondernemers.
De vraag rijst, of het niet
juist ware dat eerst de wijziging
van de W.A.P. wordt behandeld
en pas daarna de commissie
Vergunningen Personenvervoer
haar werk aanvangt.
In elk geval zal voorkomen
moeten worden, dat de commis
sie-Van Breen de W.A.P. thans
zo gaat toepassen, dat de tij
delijk uitverkorenen tot blijvend
bevoorrechten zullen worden
gepromoveerd.
Het leven een damp.
Het leven is een damp, do
dood wenkt ieder uur.
Aan de waarheid van dit
woord werden we opnieuw her
innerd door het overlijden van
onze vriend en medewerker de
heer J. W. Reugenbrink.
Hij stond in de volle bloei van
zijn leven. 5
En hij had nog gaarne zoveel
willen doen voor de Christelijke
pers, die de liefde had van zijn
hart.
Maar God nam hem weg. Een
ziekte van slechts enkele dagen
maakte een einde aan zijn veel
belovend leven.
Ja waarlijk alle vlees is als
gras, als een bloem des velds.
Het gras verdort, de bloem
valt af.
Maarhet woord onzes
Gods bestaat in eeuwigheid.
Ook het woord, dat wie on
Hem vertrouwen niet beschaamd
zullen worden. Ook niet als de
zon des levens ondergaat en de
doodsschaduwen vallen.
'n Erdal-producidus goed!
igct.
Behandeling in de afdelingen
van de Tweede Kamer.
Vele leden spraken hun afkeu
ring er over uit, dat de regering
blijkbaar nalaat de vertegenwoor
digende lichamen der Overzeese
Gebiedsdelen, voor zoveel aanwe
zig, te horen in gevallen, waarin
het aangelegenheden betreft, die
het gehele Koninkrijk raken.
Algemeen betuigde men in
stemming met de voorgenomen
grondwetswijziging, die het moge
lijk zal maken een nieuwe
staatsrechtelijke
structuur van het Ko
ninkrijk tot stand te brengen.
Naar het oordeel van zeer vele
leden opent dit zowel voor Indo
nesië als voor de West-Indische
rijksdelen de mogelijkheid tot een
vreedzame realisering van hun
rechtvaardige verlangens, terwijl
het tevens zal strekken tot een
versterking van de onderlinge
band tussen dedelen van het
gemenebest.
Verscheidene leden waren ver
stoord over het ontbreken van
ieder inzicht in de finan
ciën door het ontbreken van
een behoorlijke Indische begro
ting. Wettelijk toch is de luite
nant-gouverneur-generaal ver
plicht een begroting op te stel
len. Deze, en ook andere leden,
spraken er hun afkeuring over
uit, dat de regering buiten de al
gemene staatkundige voorlichting
weinig exacte gegevens aan de
Kamer verstrekt, waardoor van
haar controlerecht maar bitter
weinig terecht komt.
Betreurd werd, dat door het
ontbreken van een Indische be
groting onvoldoende gelegenheid
bestaat, om met de minister van
gedachten te wisselen over aan
gelegenheden van intern beleid
in Indonesië. Ten einde eniger
mate een grondslag te verkrijgen
omtrent x een wenselijk geachte
gedachtenwisseling, zou men het
in het bijzonder op prijs stellen,
indien de minister zo uitvoerig
mogelijke gegevens zou willen
verstrekken over: a. sterkte, sa
menstelling, indeling, dislocatie,
enz. en gestie van het K.N.I.L.;
b. gestie van de Koninklijke Ma
rine in Indonesië; c. de politiek,
welke gevolgd wordt ten aanzien
van missie en zending.
Verscheidene leden zouden in
dit verband van de minister wil
len vernemen of de regering
voornemens is investeringen in
particuliere ondernemingen in
Indië harerzijds te garanderen.
Is de regering voorts van plan
om een afzonderlijke lening in
Amerika te sluiten tot het we
der op gang brengen van het
economische leven in Indië?
Naar aanleiding van berichten
omtrent het veelvuldig voorko
men van gevallen van corruptie
van ambtenaren in Nederlands-
Indië, zou men gaarne van de mi
nister vernemen in hoever aan
hem zodanige gevallen bekend
zijn en of, eventueel welke, maat
regelen ter zake zijn getroffen.
Algemeen was men belangstel
lend te vernemen hoe het staat
met de uitbetaling van de ach
terstallige pensioenen,
alsmede of er reeds een regeling
tot stand is gebracht met be
trekking tot de uitkering van
salarissen onderscheidenlijk aan
militaire en civiele ambtenaren
over de jaren, door deze functio
narissen in krijgsgevangenschap
of in interneringskampen door
gebracht
Vele leden zouden voorts gaar
ne vernemen, of het juist is, dat
de regering bij een in Indië be
kend gemaalde verklaring aan de
op 1 Maart 1942 in dienst zijnde
ambtenaren, die uit Nederland
waren gezonden, of daarmede op
één lijn zijn te stellen, een ga
rantie heeft verleend, voor zo
ver nodig onder voorbehoud van
bekrachtiging bij de wet
Vele leden stelden de vraag of
het rapport van de daartoe be
noemde commissie van onderzoek
inzake het militaire optre
den in Zuid-Celebes reeds
werd uitgebracht
Suriname en de Neder
landse Antillen.
Algemeen werd instemming
betuigd met het voornemen van
de regering op korte termijn om
een samenspraak met de verte
genwoordigers uit de West-Indi
sche rijksdelen te beleggen ter
bespreking van de aan te bren
gen structurele veranderingen in
de verhouding van Nederland tot
de landen in de West.
Zeer vele leden waren ernstig
ontstemd over het uitblijven der
zo lang reeds toegezegde wijzi-
gingsontwerpen.
Vele leden waren, bepaaldelijk
met het oog op de internationale
betrekkingen en de staatkundige
groei, van oordeel, dat het zeer
gewenst is, om de leiding van het
bestuur in Suriname en in de
Antillen in handen te doen zijn
van ook staatkundig bekwame
krachten.
De commissie van rapporteurs
tekent in een voetnoot bij dit
hoofdstuk aan, dat zij het, in
verband met recente berichten
betreffende een voorgenomen
aanslag op het bestuur in Suri
name op prijs zal stellen, indien
de minister ter zake aan de Ka
mer inlichtingen wil verstrek
ken, mede ter beoordeling van
de motieven, welke tot deze po
ging tot een aanslag hebben ge
leid.
Vele leden achtten het wen
selijk, dat van overheidswege toe
zicht zou worden gehouden op
de verenigingen, die zich hier te
lande met de verzorging van de
emigratie naar Suriname bezig
houden.
Algemeen zou men gaarne in
lichtingen ontvangen over het
stadium van ontwikkeling van
het welvaartsfonds
Suriname en de inrich
ting van het daartoe vereiste
planbureau.
Hoever zijn de voorbereidingen
voor verdere inpolderingen ge
vorderd? Deze aangelegenheid is
van groot belang in verband met
de voorgenomen immigratie van
Nederlandse boeren.
Hoe staat het, zo vroegen vele
leden, met de voorzieningen in
zake de bananencul-
t u u r.
Welke zijn de perspectieven
van de ananascultuur op dit
ogenblik? Men meende te weten,
dat er moeilijkheden dreigen.
5000 percelen wachten nog op aansluiting.
Vraag naar electriciteit met sprongen
omhoog gegaan,
In de vergaderingen der Pro
vinciale Staten van Zeeland komt
steeds weer aan de orde de vraag
naar een voortgaande electrifica-
tie van onze provincie.
Ged. Staten hebben thans in
een nota dit onderwerp uitvoerig
behandeld en daar blijkt, dat deze
materie zeer Ingewikkeld is en
op een volledige electriflcatie
voorlopig niet gerekend mag
worden.
Allereerst wordt gezegd, dat
het belang der electrificatte van
gehuchten en verspreide wonin
gen niet met het bedrijfs-econo-
misch belang in botsing kan ko
men, vooral nu voor ons land
geldt, dat de investaties moeten
worden beperkt tot de meest ur
gente.
Uit de beschikbare te verge
lijken cijfers blijkt, dat het per
centage niet-aangesloten percelen
in Friesland, Gelderland en Lim
burg ongunstiger is dan in Zee
land.
Het is wel duidelijk, dat de
investeringen minder rendabel
worden naarmate de bevolking
meer verspreid woont.
Garantiepercentage.
Tot heden is voor de aanleg van
bijzondere leidingen naar gehuch
ten of verspreide woningen met
een garantiepercentage gewerkt.
Rendabele aanleg was mogelijk
bij een gegarandeerd stroom
verbruik van 12 pet van het aan-
legkapitaal. Om echter de aanleg
van leidingen, die In zekere zin
een algemeen belang dienden, mo
gelijk te maken, is door de
PZEM een fonds voor onrendabele
lijnen gesticht (het z.g. PZEM-
fonds). Bijstand hieruit wordt
alleen verleend, wanneer ook de
belanghebbende gemeente een
deel van het ontbrekende kapi
taal verstrekt. Van deze moge
lijkheid is ruimschoots gebruik
gemaakt.
Thans zijn nog die percelen
over, waarvan de aansluitings-
kosten zo hoog zijn, dat zij niet
meer in reële verhouding staan
tot de te verwachten stroom-
opbrengst.
De vraag naar electriciteit in
de dunBt bevolkte gebieden van
Zeeland is na de oorlog met
sprongen omhoog gegaan. Onge-
lukkigerwyze zijn de aanlegkos-
ten thans 2 a 2'/2 maal zo hoog
als voor do oorlog, terwjjl de
electriciteitBtarkven practiscb
ongewyzlgd zijn gebleven.
Het spreekt vanzelf, dat de ga
rantie van 12 pot, hierboven ge
noemd, veel moeilijker bereik
baar ls dan voorheen.
Geen voUedige electrificatie.
Er kan niet aan worden ge
dacht elk perceel, waar ook ge
legen, aan te sluiten. Daartoe zou
rond f 16 millloen moeten worden
geïnvesteerd. Wanneer hiertoe
zou worden overgegaan zou de
electriciteitsvoorziening van Zee
land voor onafzienbare tijd enor
me verliezen opleveren. Er zijn
thans voorstellen in voorberei
ding om de steun uit het PZEM-
fonds te verhogen. Deze voor
stellen moeten de raad van be
stuur en de alg. verg. v. aandeel
houders echter nog passeren.
Het aantal nog te electrifice-
ren percelen bedraagt circa 5000.
Van Januari tot medio September
1947 kwamen 86 garantieleidin
gen in uitvoering. Het gemiddel
de gegarandeerde verbruik van
de 551 aansluitingen is rond
f 60.per aansluiting per jaar.
De nog aan te sluiten percelen
kunnen in een aantal groepen
worden Ingedeeld voor wat be
treft het gemiddelde aanlegkapi-
taal per geval. Dit loopt van
f 900.voor de gunstigste tot
f 4000.tot de ongunstigste
groep.
Het voorstel gaat er van uit,
het fonds op te voeren tot circa
f 135.000.—.
Niettemin zal dan nog de uiter
ste voorzichtigheid in acht moe
ten worden genomen bij de voort
gaande electrificatie en vanzelf
sprekend kan het garantiesysteem
niet worden losgelaten, daar an
ders het nu nog krachtige bedrijf
in korte tijd In een staat van
blijvende noodlijdendheld zou ko
men te verkeren.
Ook de bedrijfsbezetting speelt
een voorname rol, met name voor
wat het tempo der uitvoering be
treft. Voor 1947 kan goedkeuring
van ongeveer 700 projecten wor
den verwacht, doch voor de ko
mende jaren zal i.v.m. perso
neels- en materiaalschaarste,
alsmede door de omstandigheid,
dat de werkzaamheden, verbon
den aan het uitvoeren van ga
rantieleidingen, steeds omvang
rijker worden, niet op een be
langrijke verhoging van dit tem
po worden gerekend.
Wanneer deze voorstellen door
de alg. vergadering van aandeel
houders zullen worden aanvaard,
kan worden aangenomen, dat
binnen twee jaren ongeveer 1500
aansluitingen in uitvoering zul
len komen en voor het grootsto
gedeelte gereed zullen zijn. Daar
na zal de electrificatie In de
breedte in een minder snel tem
po verlopen.
Meer dan duizend mijnwerkers
te Haycock in Lancashire hebben
het werk neergelegd, tengevolge
van de Maandag begonnen sta
king van 400 employé's van de
mijn, een der belangrijkste ln de
streek.
Het Joegoslavische Rode
Kruis heeft besloten een gift van
50.000 dinar aan de Egyptische
Rode-halvemaan te schenken ten
bate van slachtoffers van de
cholera.
Aan boord van de kruiser Ar
gentina" heeft zich een ontplof
fing voorgedaan, waardoor een
officier werd gedood en 2 leden
der bemanning gewond.
De Amerikaanse troepen heb
ben Angmagsalik, de enige ba
sis die zij op Groenland bezet
hadden, verlaten.
