Zal in Indonesië het vuren worden gestaakt
Poging tot staatsgreep in Suriname.
De aardappelen
in Engeland op de bon.
Geruchten over
devaluatie van gulden
en franc.
Joden-deportatie door Joodse Raad bevorderd
P.Z.E.M.-gebouw
officieel geopend.
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
ïïlejeA KameAlexLen.
Republiek zal zich aan besluiten van
Veiligheidsraad houden.
Het Duitse
vredesverdrag.
Militaire staatsgreep in Siam.
Imvmmnku^
Uitgave
Stichting „Zeeuwsch Dagblad".
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorst-
"stt. 70, Tel. 2438, Giro 274289.
Kantoren: Vlissingen, Walstraat
JS, Tel. 168; Middelburg, Korte
Noordstraat 35, TeL admini
stratie 2009; Telefoon redactie
SS47; Terneuzen, Vlooswijkstraat,
Telefoon 2052.
ZEEUWSCH DAGBLAD
3e JAARGANG No. 794
Abonnementsprijs 3.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 14 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 5 cent per woord
DINSDAG 11 NOV. 1947
Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Directeur: JACQ. DE SMIT
Met vaste medewerking van: Mr W. F. E. BARON v. d. FEI.TZ, Middelburg, Dr K. HIJIZENGA, Middelburg,
Ds J. KARELSE te Goes, Ds R. SLOFSTRA te Vlissingen en Ds W. VROEGINDEWEY te Poortvliet.
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Woensdag: Zon op 7.53 u., or.der
16.55 u. Maan op 7.17 u., onder
16.47 u. Nieuwe Maan 21.01 u.
Hoogwater te Vlissingen.
Woensdag 12 November:
1.25 u. 2.07 m., 13.36 u. 2.00 m.
Mr van Schaik, de voorzitter
van de Tweede Kamer, heeft bij
net opnieuw aanvaarden van dit
ambt, in een korte rede aange
drongen op uitbreiding van het
aantal Tweede Kamerleden. De
vraagstukken, waarmee de Ka
mer zich moet bezig houden, zo
betoogde hij, nemen toe, in aantal
en in moeilijkheid. De parlemen
taire werkzaamheden worden
Bteeds tijdrovender zowel voor de
Regering als voor de Volksver-
tegenwoordigers.
Mr van Schaik is een ervaren
parlementariër, aan wiens oordeel
op dit gebied bijzondere betekenis
mag worden toegekend. Hij staat
trouwens in zijn oordeel niet al
leen.
Voor de kleinste Kamerfracties
zou uitbreiding van het aantal le
den weinig baat brengen, omdat
zij, wanneer zij hun arbeid goed
•willen verrichten, toch zwaar be
last blijven. Maar in het algemeen
zou voor een goede en deskundige
werkverdeling vermeerdering van
het aantal leden ongetwijfeld ze
kere voordelen bieden. Daarnaast
staat echter het zeker niet denk
beeldige gevaar, dat ook het aan
tal sprekers toeneemt, waardoor
de werkzaamheden van Regering
en parlement alleen maar worden
belemmerd.
Misschien is het ook mogelijk
ln andere richting een oplossing
te zoeken.
Men spreekt in deze tijd gaarne
van bezits spreiding. Zou een
zekere functie spreiding soms
ook geen aanbeveling verdienen?
Voorts kan de vraag worden
gesteld of het nu beslist noodza
kelijk is dat alles van bovenaf uit
Den Haag wordt geregeld.
Meer decentralisatie, wat min
der belasting van de centrale or
ganen, zou, indien mogelijk, een
stap in de goede richting beteke
nen.
Kerk en bevolkings
register.
Het Tweede Kamerlid Beernink
heeft gevraagd of de minister
niet kan bevorderen, dat Kerkge
nootschappen voor de toepassing
van het leges-besluit bevolkings
registers gelijk gesteld worden
met openbare diensten.
Nu en dan meer suiker?
Het ls niet uitgesloten, dat na
de extra-toewijzingen van Decem
ber ook ln de daarop volgende
maanden van tijd tot tijd een hoe
veelheid suiker buiten het gewone
rantsoen ter beschikking zal wor
den gesteld. Dit omdat de moge
lijkheid tot het kopen van suiker
op de wereldmarkt niet ongunstig
is. Van een definitieve rantsoen
verhoging kan echter geen spra
ke zijn.
Duits officier geeft propa-
gandabiljet als fooi.
Men hoort vreemde verhalen
over hetgeen er in Nederland mo
gelijk is, maar het kan altijd nog
vreemder. Op het kruispunt van
wegen bij Laren gelastte een Ne
derlands officier, wiens auto door
pech opgehouden werd, een voor
bijrijdende militaire chauffeur,
zijn motor na te zien. Na afloop
van het karweitje ontving de mi
litair een rijksdaalder van een
Duits offcier, een krijgsgevan
gene, werkzaam bij de Mijnenop-
ruimdienst, die met do Nederland
se officier in de auto was gezeten.
Toen de belde officieren, die nog
vergezeld werden van een Duits
onderofficier, waren weggereden,
vouwde de chauffeur de rijksdaal
der open. Daarin stond gedrukt:
;,Was Mussert schuldig, neen,
duizend maal neen!"
Beschuit en vermicelli
weer op de bon?
Het weer in distributie brengen
van thans bonvrije artikelen als
macaroni, vermicelli, beschuit en
biscuit wordt op het ogenblik na
der overwogen. Minister Mansholt
heeft deze mogelijkheid reeds aan
gekondigd tijdens de interpellatie-
Wagenaar, maar haar afhankelijk
gesteld van de ontwikkeling van
de graanvoorziening. Nu de pogin
gen van de Benelux-delegatie in
Amerika voor deze voorziening
weinig nieuwe perspectieven schij
nen te hebben geopend, is zij van
meer betekenis geworden.
Wanneer de beslissing valt, zul
len de genoemde artikelen waar
schijnlijk in het broodrantsoen
worden opgenomen, een beperkte
uitbreiding van dit rantsoen zal
daarbij dan mede onder het oog
worden gezien.
Geen loonsverhoging
voor landarbeiders.
Het voorstel van de Stichting
van de Landbouw om de landar-
beidcrsloncn te verhogen, is, naar
„Het Vrije Volk" verneemt, afge
wezen. De hiervoor benodigde be
dragen kunnen niet uit het Land
bouwcrisisfonds geput worden, zo
heeft het College van Kijksbemid-
delaars aan de Stichting van de
Landbouw medegedeeld en de re
gering is niet bereid de kosten
van een loonsverhoging op de con
sumenten te verhalen.
Wel wordt de mogelijkheid ge
opend in de gebieden, waar het
loon 64 cent ls, aan de arbeiders
een toeslag te geven, waarvoor
het overschot van het bedrijfspen
sioenfonds zou kunnen worden
aangesproken. Deze suggestie is
door de samenwerkende landar
beiders- en boerenorganisatles af
gewezen.
In de kringen ran de landarbei
dersbonden heeft de afwijzing van
de voorstellen grote teleurstelling
veroorzaakt. Men had een uurloon
Jff cent voorgesteld, terwijl de
Stichting van de Arbeid geadvi
seerd had het uurloon op 68 cent
te brengen.
Informele besprekingen zijn begonnen.
De president der Indonesische republiek, Ir Soekarno, heeft
Zaterdagavond in een radio-rede tot het Indonesische volk o.m.
verklaard, dat de Nederlanders de besluiten van de Veiligheids
raad kleineren en nog steeds voortgaan met hun verdeel-en-heers-
politiek.
„Alhoewel de besluiten van de Veiligheidsraad, aldus de presi
dent, de Indonesiërs nog niet geheel bevredigen, zal de republiek
zich aan deze besluiten houden." Vervolgens deed Soekarno nog
een beroep op het volk om de regering hierbij te steunen. Hij
verklaarde, dat, ais de vijandelijkheden niet gestaakt worden, het
bezoek van de commissie voor goede diensten geen vruchten
zal afwerpen.
Het Indonesische volk zal, zon
der het doel van zijn strijd uit het
oog te verliezen, de resolutie kun
nen naleven. Het doel van de re
publiek is: de vrijheid te verkrij
gen zonder daarbij het belang van
de wereld uit het oog te verliezen.
Soekarno ontkende, dat er geen
veiligheid en orde in de republiek
heerst en zeide, dat het Indone
sische volk thans door het nale
ven van de resoluties aan de we
reld het bewijs kan leveren, dat
er discipline heerst in de repu
bliek en dat het gehele volk de
instructies van de regering op
volgt. Hij verzocht tenslotte het
volk om niet aan provocaties ge
volg te geven.
Informeel contact.
In dit verband verdient de aan
dacht het informeel contact tus
sen de republikeinen Setiadjit, Lel-
mena en Salim, de Commissie
van Drie en de voorzitter en le
den der Nederlands-Indonesische
contactcommissie Abdoelkadlr,
Van Vredenburch en Dzoelkarnain
dat Zaterdag is begonnen.
In afwachting van de aankomst
van een schip zijn de politieke
besprekingen even op de achter
grond geraakt.
Voor de politieke kwestie hand
haaft de Republiek dus haar
Radio-uitzendingen van
Batavia.
Door verbeterde technische
middelen heeft de P.T.T. de uit
zendingen van radio Batavia naar
het buitenland kunnen coördine
ren. Reeds is ingegaan een ge
lijktijdige uitzending van de emis
sies naar Nederland in de 15 en
16 meter band van 17 tot 18 uur.
In de uitzendingen naar Neder
land, die nu een uur in plaats van
drie kwartier duren, zal een nieuw
schema van her-uitzendingen wor
den toegepast, waardoor geregeld
alle stations in de Archipel om
de beurt vla radio Batavia in Ne
derland gehoord zullen kunnen
worden.
Employé's van onder
nemingen gedood.
Blijkens een door de onderne-
mersraad ontvangen telegrafisch
bericht Is een Nederlands employé
van de rubber-onderneming Bod-
jong Geden bij Buitenzorg op
klaarlichte dag door extremisten
ontvoerd en omgebracht.
Reeds eerder is bericht ontvan
gen, dat in de laatste dagen van
October bij een nachtelijke over
val van een bende op de thee
onderneming Gamboeng bij Ban
doeng de administrateur en de
standpunt van geen besprekingen eerste employé dier onderneming
op Nederlands gebied, maar voor
overleg tot het effectief maken
van het bevel, „staakt het vuren"
heeft men dus een concessie ge
daan.
Dat deze laatste besprekingen
op het ogenblik voorrang hebben,
schijnt van Nederlandse zijde wel
geapprecieerd te worden.
Herziening republikeins
kabinet.
Volgens Antara zal in de ver
gadering van het werkcomité van
heden de herziening van het repu
blikeins kabinet worden aange
kondigd. De moeilijkheden inzake
deze herziening zijn, naar Antara
verneemt, nog niet overwonnen.
De besprekingen met de Masjoe-
miraad worden nog voortgezet.
de dood hebben gevonden.
Russisch voorstel
voor verdeling van
Palestina.
De Sowjet-Russische afgevaar
digde in de Verdelingscommissie
voor Palestina, heeft ln de werk
groep van deze commissie voor
stellen gedaan, die afwijken van
de voorstellen die reeds door de
Amerikanen Ingediend zijn.
De voorstellen zijn in hoofdzaak
door de V. S. aangenomen. Het
rapport van de werkgroep gaat
thans naar de subcommissie, waar
de zienswijze van Engeland over
details gehoord kan worden.
In het Sowjet-Russische voor
stel blijven nog twee vragen on
opgelost: in hoeverre heeft de
Veiligheidsraad jurisdictie over de
verdeling en zal de Engelse re
gering er in toestemmen, tussen
de bekendmaking van de verde
ling en 1 Mei als enige de orde
in Palestina te bandhaven.
Economische
opleving in België.
Gevolg van inspanning Belgische
volk.
Tijdens een bijeenkomst van
de Katholieke Volkspartij te
Bergen, noemde de Belgische
minister van Financiën Eyskens
het een dwaling van het buiten
land wanneer-dit over „het mi
rakel der Belgische economische
opleving spreekt. In waarheid,
zo zeide hij, is het door de oor
log verbroken evenwicht niet
door een wonder hersteld, doch
door de onafgebroken inspan
ningen van het gehele Belgische
volk. Ook de financiële maatre
gelen en het grootscheepse ex
portprogramma hebben hiertoe
het hunne bijgedragen.
Oud-marineman had de leiding.
Gebrek aan eenstemmigheid.
Op de tweede bijeenkomst van
de speciale plaatsvervangers voor
het Duitse vredesverdrag van de
ministers van Buitenlandse Za
ken bleek men het met name on
eens te zijn over de volgende drie
punten
1. Of Albanië al dan niet moet
worden geplaatst op de lijst van
staten, die hebben deelgenomen
aan de strijd tegen Duitsland.
2. Of China moet behoren tot
de staten, welke de uitnodigingen
doen voor de conferentie over het
vredesverdrag met Duitsland.
3. Of de instelling van een cen
trale Duitse regering als een es
sentieel vereiste beschouwd moet
worden voor het bijeenroepen
van de vredesconferentie.
De argumenten, welke door de
verschillende afgevaardigden naar
voren werden gebracht, bleken
gelijk te zijn aan de reeds te
Moskou gedebiteerde.
Naar Aneta verneemt heeft de
Surinaamse politie een samenzwe
ring van jonge lieden ontdekt, die
van plan waren een voorlopige re
gering te vormen na het bezetten
van de militaire barakken, het
hoofdkwartier van politie en de
telefoon- en telegraafinstallaties.
De leider was Siinon Sanches,
een Surinamer, die na verschei
dene jaren in Nederland gewoond
te hebben, onlangs in Suriname
is teruggekeerd. Hy heeft reeds
bekend.
Men heeft een opslagplaats van
wapenen gevonden.
Simon Sanches is 32 jaar en
heeft bij de Nederlandse marine j
als verpleger gediend. Donderdag-
avond werd hij gearresteerd en hij
bekende, dat het tijdstip van het
omverwerpen van de Surinaamse
regering was bepaald op Vrijdag
avond j.l. Het plan bestond om
gouverneur Brons onder arrest te
stellen en iemand van eigen keuze
aan het hoofd van de voorlopige
regering te plaatsen. Sanches re
kende hierbij op de steun van het
Creoolse bevolkingsdeel. De mees
ten van zijn volgelingen waren
oorlogsveteranen, van wie som
migen in militaire en politiedienst
waren.
Omtrent de gebeurtenissen in
Suriname verneemt het A.N.P.,
dat een 80-tal personen hierbij
betrokken is. Nagenoeg allen uit
Indonesië teruggekeerde Suri
naamse oorlogsvrijwilligers.
Om de gedemobiliseerde mili
tairen in de gelegenheid te stel-
Tussentijdse hulp voor Frankrijk, Italië
en Oostenrijk.
Ook hulp aan China?
maar geenszins het verkrijgen
van speciale voordelen voor de V.
S. beoogt.
De minister van Buitenlandse
Zaken der V. S„ George Mars
hall, heeft het congres om een be
drag van 597 millioen dollar ge
vraagd als tussentijdse hulp voor
Frankrijk, Italië en Oostenrijk tot
31 Maart a.s.
Volgens zijn schatting is voor
het uit te voeren programma op
lange termijn (waarmee op 1
April 1948 zou worden begonnen)
tussen de zestien milliard en twin
tig milliard dollar nodig.
De bedragen voor de tussen
tijdse hulp zijn iets lager dan de
enkele weken geleden door Tru
man genoemde. Marshall zei, dat
„een automatisch succes" van de
beide programma's niet verzekerd
was, maar dat er een behoorlijke
kans van slagen bestond.
Zijn eerste aanvraag betrof een
periode van vijftien maanden, te
beginnen op 1 April 1948 (ander
half milliard tot 30 Juni en zes
milliard voor het daarop volgend
jaar, dus te beginnen 1 Juli).
Marshall bleek voorts van plan
de hulp ook uit te breiden tot
China, waar Tsjang Kai Sjek nog
immer als enige wettig regerings
hoofd wordt erkend door de rege
ring van de V. S. In weerwil van
de pogingen der communisten om
gewapenderhand het bewind te
veroveren.
Marshall verzekerde opnieuw,
dat de Amerikaanse hulp dient De zwaar geteisterde gebieden
Door overstromingen en droogte
beperkte productie.
De Britse minister voor de
voedselvoorziening, John Stra-
ehey, heeft medegedeeld, dat met
ingang van Zondag j.l. de aard
appelen worden gedistribueerd.
Het standaardrantsoen zal drie
Engelse ponden per week bedra
gen.
Door overstromingen en droog
te is de productie naar schatting
8.262.000 ton, vergeleken bij
10.166.000 ton het vorige jaar.
De import van vroege aardappe
len uit de Middellandse Zee-ge
bieden zal op speciale invoerver
gunning zijn toegestaan. Naar
men hoopt, zal 20.000 ton uit
Zuid-Afrika kunnen worden ge
ïmporteerd.
Strachey deelde voorts mede,
dat het rantsoen chocolade en
suikerwerk van vier tot drie oun
ces per week zal worden ver
laagd.
om de onafhankelijkheid van
Europa te waarborgen en dat dit
stellig ln overeenstemming is
„met de pogingen en offers van
twee geslachten Amerikanen",
van ons land, zullen te hulp ge
komen worden met voedsel- en
dekenpakketten die door de
Amerikaanse vereniging Care
ter beschikking worden gesteld.
len zich een positie in de Suri
naamse samenleving te verwerven
heeft de regering een vakoplei
ding in het leven geroepen en een
wekelijkse kostwinnersvergoeding
van f 15 tot f 20 toegekend.
Onder de samenzweerders
heerste echter een verbitterde
stemming, omdat er naar hun
mening vrijwel niets voor hen ge
daan werd. De leider der bewe
ging, Simon E. H. Sanches, ver
toefde dertien jaren in Nederland
en bij zijn terugkeer in Suriname
in Augustus van dit jaar, trachtte
hij zich reeds dadelijk een leiders
positie te verwerven. Tegelijk met
Sanches zijn 15 anderen aange
houden, onder wie 7 Surinaamse
militairen.
De bedoeling was de gouver
neur en enkele vooraanstaande
Nederlanders te gijzelen teneinde
de instelling van een nieuw onaf-
hankelijkheidsbestuur af te dwin
gen.
De uitvoering van dit plan kon
door tijdig ingrijpen van politie en
parket worden voorkomen. De
toestand is rustig.
Koninklijke onder
scheidingen.
Bij K. B. zijn o.a. benoemd tot
ridder ln de orde van Oranje Nas
sau: Mevr. A. G. van der
Have Lucieer te Kloe
ting e, secretaresse-penning-
meesteresse van de Stichting Zee
hospitium „Zonneveld" te Oost-
kapeile en W. H. Dikland, arts
geneesheer-directeur van de stich
ting „Vrederust" te Bergen op
Zoom.
Tot ridder in de orde van de
Nederlandse Leeuw A. Stapel
kamp, oud-voorzitter van het
Chr. Nat. Vakverbond te Utrecht
en lid van de Tweede Kamer.
Post voor militairen
onderweg naar Indië.
Post voor militairen a. b. van
het s.s. „Groote Beer" moet uiter-
lyk 11 November op de bus zijn,
wil deze correspondentie nog in
Algiers kunnen worden uitge
reikt. Wil men de stukken bij
aankomst in Makassar doen be
zorgen dan moeten ze uiterlijk
25 November ter post bezorgd
zijn.
Herstel visafslag
IJmuiden.
Zaterdag j.l. kwam zonder
dat daaraan bijzondere aandacht
werd geschonken het 2500ste
schip van dit jaar aan de IJmui-
dense vlisafslag. Het was de
VD 60 „Volendam".
Het herstel van de IJmuiden-
se visserij blijkt evenzo uit het
feit dat sinds 17 Mei van dit jaar
meer dan 20.000.000 kg. haring
werd aangevoerd.
De bonnen met Kerstmis
en Nieuwjaar.
De kruideniers hebben voorge
steld, op Donderdag 18 December
een veertiendaagse bonnenlijst be
kend te maken en op Dinsdag 30
December een achtdaagse lijst.
Dit omdat de Kerstdagen dit jaar
op Donderdag en Vrijdag en oud
en nieuw op Woensdag en Don
derdag vallen. Het C.D.K. heeft
dit voorstel in overweging geno
men.
Politieke concentratie?
Zaterdag had een delegatie van
het hoofdbestuur van de Partij
van de Vrijheid onder leiding van
Mr D. U. Stikker een bespreking
met een delegatie uit het voorbe
reidend comité tot oprichting van
een Democratische Volkspartij on
der leiding van Mr P. J. Oud.
Telegram van de
Koningin.
Het Bestuur der Stichting
Nieuw Walcheren ontving gis
teren het volgende telegram:
„In opdracht der Koningin
betuig ik bestuur Nieuw Wal
cheren haar dank voor de ge
voelens, waaraan jegens haar
ter gelegenheid boomplantdag
uitdrukking werd gegeven.
De part. secr. van H. M.
de Koningin,
M. KOHNSTAM.
Prof. Dr K. H. Bouman -J-
Te Amsterdam is, 73 jaar oud,
overleden prof. K. H. Bouman,
oud-hoogleraar ln de psychiatrie
en neurologie aan de Universiteit
te Amsterdam.
Leider der verzetsbeweging tegen de Japanners
verdreven.
Eenheden van het Siamese le
ger onder leiding van maarschalk
Phiboen, hebben in de vroege
morgenuren van Zondag door een
staatsgreep de regeringsmacht in
Siam in handen genomen,
In bekendmakingen aan de be
volking heeft Maarschalk Phiboen
verklaard, dat ervaren bestuur
ders in hun ambt zullen worden
hersteld en dat de moeilijkheden
in het land spoedig zullen worden
opgelost. Hjj deed een beroep op
de bevolking om rustig aan het
werk te blijven.
Maarschalk Phiboen was tijdens
de Japanse bezetting minister
president van Siam en verklaarde
in 1942 de geallieerden de oorlog.
Toen Japan ln 1945 werd versla
gen kreeg hij huisarrest en werd
drie maanden nadat het vredes
verdrag met Engeland was geslo
ten weer volledig in zijn vrijheid
hersteld. Het motief van het Hoge
Gerechtshof in Bangkok voor deze
maatregel was „dat de wet op
oorlogsmisdaden niet met terug
werkende kracht kon worden toe
gepast".
Nog een merkwaardige histori
sche bijzonderheid over Siam ls,
dat in Juni 1946 de twintigjarige
koning Ananea Madihol met een
schotwond in het hoofd dood in
zijn paleis werd aangetroffen. Een
medische commissie sprak uit, dat
moord waarschijnlijk was.
Vrijwel onmiddellijk werd de
18-jarige broer van de vermoorde
koning door de Nationale Verga
dering van Siam tot koning uit
geroepen.
Volgens nadere berichten heeft
de afgezette premier en leider van
de verzetsbeweging tijdens de Ja
panse bezetting, Panomyong, zich
ingescheept om te kunnen ont
vluchten.
Over het Siamese radiostation
is bekend gemaakt, dat Siam een
nieuwe grondwet heeft gekregen,
welke werd getekend door de re-
gentschapsraad. Deze raad wordt
volgens de nieuwe grondwet ver
vangen door een adviesraad van
vijf leden. Afgezien hiervan
brengt de nieuwe grondwet niet
mede. Het parlement blijft be
staan uit twee kamers.
Phiboen Songkram, die door de
militaire staatsgreep aan de
macht gekomen is, verklaarde op
een persconferentie, dat hij de
staatsgreep niet beraamd had,
doch gedwongen was de verant
woordelijkheid te aanvaarden voor
de omverwerping der regering.
Hongaren naar Rusland
gedeporteerd?
Naar verluidt, heeft een Hon
gaarse soldaat tegenover de Brit
se „Field Security" verklaard, dat
hjj gezien heeft, dat Russische sol
daten en Oostenrijkse gendarmes
een groep van 27 personen, waar
toe hij behoorde, op vrachtwagens
hadden gezet en vervoerd.
De personen zouden uit Hon
garije gevlucht zrjn teneinde
te ontkomen aan deportatie naar
de Sowjet-Unie. Hij zelf zou naar
de Britse zone gevlucht zijn.
Volgens de Hongaarse onder
minister van buitenlandse zaken
is dit uit Wenen stammende be
richt echter ongegrond.
In verband met de geruchten
over een komende devaluatie van
de Franse franc en andere West-
Europese valuta, welke door de
New York Times uit Geneve
werden gemeld, verneemt Aneta,
dat de vrije noteringen van franc-
en guldenbiljetten te New-York
niet zijn veranderd. Prima Neder
landse guldenobligatlën waren
eveneens onveranderd.
De arrestatie van de heren Asscher en Cohen.
Wat de procureur-fiscaal meedeelde.
In een onderhoud dat een
A.N.P.-redacleur had met de pro-
cureur-fisceal van het Bijzonder
Gerechtshof te Amsterdam, Mr
N. J. G. Sikkel, in verband met
de arrestatie van de voorzitters
van de Joodse Raad, prof. dr D.
Cohen en de heer A. Asscher,
zeide mr Sikkel het volgende:
„Door de grote omvang van het
onderzoek, dat wij na de oorlog
in het algemeen hadden te voe
ren, scheen het ons niet juist in
een zo gecompliceerde kwestie,
als deze van de Joodse Raad, in
te grijpen. Dit kon eerst dan ge
schieden, wanneer er aan de hand
van een uitgebreid, omzichtig
onderzoek gegronde bewijzen ge
vonden waren voor de schuld der
leidende figuren in deze Joodse
zaak.
Gedurende de laatste maanden
Uit Nancy wordt gemeld, dat
drie burgemeesters Zondag in
de Maas zijn verdronken. De
auto waarin zij zich bevonden
geraakte tengevolge van mistig
veel radicale wijzigingen met zich weer te water.
Bronzen gedenkplaat
overgedragen.
Gisterenmiddag heeft de voor
zitter van de Raad van Bestuur
der N.V. P.Z.E.M., Jhr Mr J. W.
Quarles van Ufford, het kantoor
gebouw van deze maatschappij
officieel geopend.
Deze plechtigheid, die in de hal
van het gebouw plaats vond, werd
bijgewoond door het personeel der
P.Z.E.M., van wie velen met hun
dames, de Raad van Bestuur, de
directie, Dr B. D. H. Teilegen,
Griffier der Staten en de leden
van Ged. Staten C. Philipse en C.
Hamelink.
De voorzitter vestigde de aan
dacht op de eigenaardige situatie,
dat het gebouw al van 1940 in
gebruik is en thans pas officieel
wordt geopend. In 1926 buurde de
maatschappij het gebouw Koe
poortstraat 6, vroeger in gebruik
bij de Commandant der Marine,
voor tien jaren. Aankoop van dit
pand ging niet door, omdat het
Rijk de voorwaarde: ontruiming
binnen 24 uur ingeval van mobi
lisatie, handhaafde. Deze ontrui
ming werd een feit in 1939. Het
kantoor werd toen verplaatst naar
enige lokalen van het Abdijcom
plex.
Op 17 Juni 1937 ontving de ar
chitect, de heer F. G. C. Rothui
zen, opdracht tot het ontwerpen
van een plan voor een nieuw kan
toor aan de van de gem. Middel
burg gekochte grond aan de Poe-
lendaele. Het in November ge
reed gekomen plan kon niet de
volle instemming van het bestuur
verkrijgen, doch op 13 Juni 1938
werd het nieuwe project met klei
ne wijzigingen goedgekeurd. Ver
volgens releveerde spr. de lotge
vallen van het gebouw, zowel wat
de bouw zelfs als de later opge
lopen schade enz. betreft.
Toen in Mei 1940 de Abdijge
bouwen werden verwoest is direct
een klein gedeelte van het nog
niet afgebouwde nieuwe kantoor
in gebruik genomen. Successieve
lijk zijn de andere afdelingen la
ter overgebracht. Het gehele com
plex kostte, f 360.000. Niet minder
dan 22 granaten beschadigden be
gin November 1944 het gebouw
zeer ernstig. Reeds op 5 Novem
ber stelde de directeur in samen
werking met de ingenieurs een
plan tot herstel van de centrale
en het kantoor op. De volgende
dag was het personeel met de op
ruimingswerkzaamheden bezig en
een week daarna was weer een
kamer in gebruik genomen op de
bovenverdieping, die door een
brug met de kanaaldijk was ver
bonden.
De voorzitter bracht hulde en
dank aan allen, die bij de bouw
betrokken zijn geweest: de archi
tecten Rothuizen Sr. en Jr., de
aannemers van Waning en Hu-
bers, de tuinarchitect Bleeker en
de aanleggers van de tuin Brand.
Een speciaal woord van dank
richtte spr. tot de directeur, de
heer J. Slooves en de heer C. W.
B. Keller, chef van de bouwkun
dige afdeling. Al het kantoor- en
technisch personeel ln de gehele
provincie bracht spr. hulde voor
hun plichtsbetrachting, trouw en
toewijding, betoond in de moei
lijke tijd, toen de electriciteits-
voorziening in Zeeland was ge
stoord. Met de wens, dat alle be
slissingen, die in het nieuwe kan
toorgebouw genomen zullen wor
den, mogen strekken tot heil van
onze provincie en haar bevolking,
besloot spr. zijn rede.
Vervolgens voerde het woord
de heer J. M. Baan, administra
teur der P.Z.E.M., die herinnerde
aan storm en tegentij van de
laatste jaren. Veel werd verwoest,
doch de P.Z.E.M. werd niet ver
slagen. Namens het personeel
droeg hij een bronzen gedenk
plaat, die reeds zeven jaar aan
het oog van de toeschouwer was
onttrokken geweest, over aan het
bestuur als blijk van verbonden
heid van het personeel met de P.
Z. E. M. Hij sprak de wens uit,
dat Zeeland en de P.Z.E.M. voor
verdere ramspoed bewaard mogen
blijven. Jhr. Mr. Quarles van Uf
ford noemde de plaquette een
sieraad voor de hall en een blijk
van de goede samenwerking tus
sen bestuur en personeel en hoop
te, dat deze samenwerking mag
blijven bestendigd.
Nadat de heer Rothuizen Sr.
dank had gebracht voor de vrien
delijke woorden tot hem en zijn
zoon gesproken, sprak de direc
teur, de heer Slooves enige dank
woorden tot het personeel.
Daarop volgde een rondgang
door het kantoorgebouw en wer
den in de toonzaal verversingen
aangeboden.
hebben wij het onderzoek naar
hun beleid meer intensief ter
hand genomen en het bewijsma
teriaal over hun onjuiste hou
ding heeft zich zozeer opgesta
peld, dat het in het belang van
het verdere onderzoek niet ver
antwoord was hen langer op vrije
voeten te laten. De vraag waar
het om draait is: werd door de
werkzaamheid van de Joodse
Raad de deportatie van Joden
bevorderd of belemmerd
Het antwoord hierop is dat de
taak van de Joodse Raad zich zo
heeft uitgebreid dat men geko
men is tot een niet meer te par
donneren medewerking aan de vjj-
and, waardoor de Joodse depor
tatie in belangrijke mate werd
vergemakkelijkt. Derhalve moet
worden aangenomen, dat zonder
de medewerking van de Joodse
Raad en ook zonder voortgezette
medewerking het aantal gedepor
teerde Joden zeer belangrijk min
der zou zijn geweest".
Mr Sikkel deelde voorts nog me
de, dat het de leiding van de
Joodse Raad vooral moet worden
aangerekend, dat zij, ook op het
tijdstip, dat deze moest weten,
welk lot de Joden in Duitsland
wachtte, heeft medegewerkt aan
het transporteren van Joodse Ne
derlanders.
De bundeling en registratie van
Joodse personen heeft het, vol
gens Mr Sikkel, mogelijk ge
maakt, dat de Duitsers vrij spel
hadden met de deportatie. Ware
deze registratie niet door de Jood
se Raad uitgevoerd, dan had het
grootste deel van de Joden zich
over Nederland kunnen versprei
den en kunnen onderduiken om zo
uit de handen van de Duitsers te
blijven.
Mr Sikkel besloot het onder
houd met de mededeling, dat het
onderzoek nog niet afgelopen ia
en dat het met kracht wordt
voortgezet.
Te Monte nabij Buenos Aires
is een vliegtuig neergestort. De
3 inzittenden kwamen om het
leven. Ook bij Cordoba veron
gelukte een vliegtuig met 2 in
zittenden.
VLISSINGEN.
Statenkring Vlissingen C.H.-Unie.
Op 8 Nov. vergaderde de Sta
tenkring Vlissingen, onder leiding
van de voorz. der Kamerkrlngver.
Mr Baron van der Feltz.
Na de opening memoreerde de
voorz, de moeilijkheden in deze
kring, en dat momenteeil geen be
stuur vermeld is in het Jaar
boekje.
Vervolgens werd het bestuur
gekozen, dat als volgt Is samen
gesteld: J. Deij en A. H. S. Ste-
merding, belden te Souburg.
F. van Sabben en W. Sanderse,
beiden te Vlissingen.
W. P. Roose te Koudekerke, J.
Moens te Biggekerke en H. C. A.
Varel te Rltthem, tevens zal aan
de Kiesver. Zoutelande en West-
kapelle (niet ter vergadering) ge
vraagd worden ieder een lid aan
te wijzen.
Ook werden adviserende leden
benoemd mevr. HartjesNijland
als Hooofdbestuurslld van de Chr.
Hist. Vronuwenbond en de heer
M. Kruizlnga als Hoofdbestuurslid
der Chr. Hist. Jongerengroepen
beide te Vlissingen.
Als voorz. werd gekozen dhr J.
Deij te Souburg en als secretaris
de heer W. Sanderdse Jr. Als
penningmeester de heer F. van
Sabben, beide te Vlissingen.
Tot leden der Fropaganda-
comm. werden benoemd de heren
J. Deij, W. Kruizinga en J. Jas-
perse.
Door de secr. der Kamerkring
werd de achterstand van verschil
lende Kiesver. per 31-10-'47 (af
dracht Contributie Hoofdbestuur)
uitvoerig toegelicht, door de aan
wezigen werd toegezegd, dit na
der te onderzoeken, hoewel door
enkelen ernstig bezwaar naar vo
ren werd gebracht, en gewezen op
de geweldige schade die Walche
ren heeft geleden en de uitbeta
lingen steeds op zich laten wach
ten zodat de toestand op het plat
teland onhoudbaar wordt.
Breedvoerig werd door vele
sprekers ingegaan op het niet
meer verschijnen in Oct. van ons
Dagblad de Nederlander en op de
sluier die hier rond geweven isÉ
verschillende leden spraken hun
verwondering uit over de inning
van het abonnementsgeld over het
4e kwartaal en de plotselinge stil
stand, ook werd uitvoerig stilge
staan bij de geplaatste aandelen
en de actie in de herfst '47 voor
het winnen van abonnees.
Men sprak zijn teleurstelling
uit over een dergelijke handeling.
Breedvoerig werd door de voorz.
hierop ingegaan, spr. deelde de
gang van zaken mede vanaf de
bevrijding tot op heden, hij schets
te de moeilijkheden van het dag
blad, en hoewel hij de gang van
zaken ook diep betreurde en er
ongetwijfeld fouten zijn gemaakt
was hij van mening dat wij met
vertrouwen dit dagblad tegemoet
moeten treden. Het werk der Jon
geren- en Vrouwengroepen kwam
eveneens ter tafel.
DE BILT ZEGT:
Wisselend weer.
Aanvankelijk matige wind tus
sen Noord-West en West. Weinig
bewolking. Bijna overal droog
weer, iets kouder, later naar Zuid-
West krimpende en weer aanwak
kerende wind. Toenemende bewol
king met tijdelijk enige regen.
Iets zachter.