Huwelijken in het Britse Koningshuis.
Zeeuwsch Dagblad
TWEEDE BLAD
Zaterdag 8 November 1947
Rijk aan traditie, romantiek en.... politiek.
Belgische minister over Europese samen
werking en de Beneinx.
(fZWGHMH sicifd
1st echtscherdingsvraagsfuk.
ph/uShave
Een groot Nederlander.
Ministers naar Indië.
Van Anna Boleyn tot Prinses Elizabeth.
s (Van een bijzondere medewerker.
Op 20 November zal de Engelse troonopvolgster, prinses.Elizabeth, in de echt verbonden
worden met lord Mountbatten, waarmede een „soberheids-huwelijk" in de vier registers van de
kapel v. Eduard de Belijder gere gistreerd wordt, dat juist door de eenvoud in verband met
de tijdsomstandigheden door de Koning gewenst een geheel ander karakter zal dragen dan
de vele huwelijken, in de loop der eeuwen door leden van het Engelse koningshuis' gesloten.
VOESTENHUWELMKEN IN ENGELAND VEOEGER
Laat ons beginnen met Henri VIII, wiens zes huwelijken
een Koninklijke Blauwbaard veel meer waren dan een uit
vloeisel van menselijke gevoelens. De liefde van de vijf en der
tigjarige koning voor de drie jaar jongere markiezin van Pem
broke (zo luidde haar titel)r zijn huwelijk met l;aar alsmede
haar later val en terechtstelling, hielden nauw verband met alle
mogelijke hof-intrigues en politieke kuiperijen.
Feestelijkheden? Die ontbra-1 Overigens mocht deze Prins
ken totaal, omdat men pas twee van Wales niet klagendank zij
maanden na het sluiten ervan dit huwelijk voteerde het parie
de bevolking van het tweede ment een bedjag van 650.000
huwelijk des konings kennis pond sterling ter delging van
gaf.
25 Januari 1533.
„Op 25 Januari 1533", aldus
schrijft Dr Powland Lee, een
der kanseliers van de koning,
„werd ik reeds in alle vroegte
door een officier in mijn slaap
gestoord, met het bevel in de
troonzaal van Whitehall te ver
schijnen".
Dr Lee verkeerde aanvanke
lijk in de veronderstelling dat
hij in ongenade'was gevallen en
zijn doodvonnis te horen zou
krijgen. .Groot was zijn verba
zing toen hij bemerkte als ge
tuige te moeten optreden bij het
geheime huwelijk tussen de ko
ning en Anna Boleyn.
een strijd tussen zijn plicht en
zijn vaderlijke gevoelens zege
vierde de eerstepersoonlijk
bracht de generaal de onheils-
mare aan de koningin. De her
tog werd terug geroepen naar
Engeland en voor de keuze ge
steld: of het huwelijk nietig
verklaren, of van zijn rechten
op de troon afstand doen.
Na zware, innerlijke strijd,
besloot de hertbg tot het eer
ste. De scheiding werd uitge-
sproken. Carolina kreeg zenuw
zijn schulden, waarbij"het hu-koortsen, die haar dermate uit-
welijk als voorwaarde was ge
steld. Het jonge paar bracht do
huwelijksweken in Windsor
Castle door.
Toen de bruidegom in 1821
als George IV "gekroond werd,
ontbrak de koningin bij deze
plechtigheid. „Men" vertelt dat
zij geen plaatsbewijs had gekre
gen en dat zij tevergeefs pro
beerde zich toegang te ver
schaffenWas dat soms een
kleine wraak voor haar dwaze
bekentenis, dat zij liever met 'n
Duitse prins, aan wie zij haar
hart verloren had, in het huwe
lijk was getreden dan met de
„eerste gentleman ter wereld"?
ders verlopen zijn dan thans.
Slechts één der negen kinde
ren van koningin Victoria,
prins Leopold, hertog van Al
bany, stierf op jeugdige leef
tijd (30 jaar) aanlongont
steking, net als zijn vader.
Het laatste huwelijk, waarbij
de hoogbejaarde vorstin per
soonlijk aanwezig was, betrof
Opvoeding van kinderen is
een moeilijke en hoogst verant
woordelijke zaak. Het einddoe*.
moet zijn, dat we God, onze
Schepper, recht kennen, Hem
van harte liefhebben om een
maal met Hem in de eeuwige
zaligheid te leven.
Zal de opvoeding van de kin
deren slagen, dan moet aller-
dat tussen haar kleinzoon Geor- eerst het gezin wezen een Chris-
Het huwelijk van Anna Boleyn
Vóór de bruid in de troon
zaal verscheen, kwam het tot
een heftig debat tussen de ko
ning en de kanseliers, die wei
gerden het huwelijk te voltrek
ken, omdat de scheiding tussen
de vorst en zijn eerste gemalin
Catharina nog niet door de
Paus was uitgesproken. Het de
bat had juist een hoogtepunt
bereikt, toen de bruid, aan de
arm van haar vader, de zaal be
trad. Zij stelde zich zwijgend
naast haar a.s. gemaal op en
bepaalde zich tot luisteren naar
een juridisch steekspel, waar
bij Henri VIII tenslotte zijn wil
doorzette. Eerst twee maanden
later, op de vooravond van Pa
sen, werd aan het huwelijk be
kendheid gegeven. Drie jaar la
ter stierf Anna Boleyn reeds op
het schavot.
De eerste „Prins Charming".
Met heel wat meer feestelijk
heden ging 't huwelijk gepaard,'
dat op 8 April 1795 ruim
vier eeuwen later voltrokken
werd tussen de toenmalige
Prins van Wales (later Koning
George V) en prinses Carolina
von Braunschweig. Ziedaar een
verbintenis tussen twee adel
lijke telgen, waarbij zeker geen
rekening werd gehouden met de
gevoelens van de bruid. Toen
zij in Greenwich landde, biecht
te zij aan de haar toegewezen
hofdame, lady Jersey op, dat
haar hart behoorde aan een
Duitse prins.
Natuurlijk werd de bruidegom
hiervan op de hoogte gebracht?
Geen goed begin van het huwe
lijk van „Prins Charming", die
"als Engeland's eerste gentle
man werd beschouwd.
met Henri VIII wordt ingezegend
Romantiek.
Veel romantischer is het kor
te huwelijksgeluk geweest, dat
hertog William von Clarence
heeft gesmaakt met de beeld
schone Carolina von Linsingen.
De latere Willem IV werd in
1790 naar Hannover gezonden
met zijn beide broeders: een be
leefdheidsbezoek in verband
met de personele unie, bestaan
de tussen Engeland en Hanno
ver. De hertog Von Clarence
leerde reeds op de eerste dag
van dit bezoek "de dochter van
generaal Von Linsingen kennen.
De generaal was een gunsteling
van koningin Charlotte, Enge
land's koningin.
De hertog en de generaais-
dochter huwden enkele maan
den na deze eerste ontmoeting
in diep geheim in een boskapel
nabij Bad Pyrmont. Een jaar
later kwam de vader van de
bruid achter het huwelijk en na
putten, dat zij door drie artsen
voor dood werd verklaard. Een
vierde arts, een nog jeugdige
dokter, die zijn hart aan de
jonge Carolina had verloren,
stelde echter vast, dat zij schijn
dood was. Hij redde haar leven,
vroeg "en verkreeg na haar ge
nezing de hand van zijn patiën
te.
Brieven van de hertog stuur
de Carolina ongeopend naar En
geland terug, hoewel zij een o«-
gqjukkig bestaan leidde aan de
zijde van haar tweede man.
Nog. betrekkelijk jong stierf
zij......
Koningin Victoria.
In tegenstelling met dit onge
lukkig ëindigc-nde huwelijk,
staat dat van koningin Victo
ria, ondanks het feit, dat de
politiek er de grootste invloed
cp uitoefende. De 18-jarige vor
stin had natuurlijk zelf niets in
te brengen bij de keuze van
haar toekomstige gemaal. Na
l.ang wikken en wegen vverd de
bijna even oude prins Albert
van Saksen-Coburg gekozen. Op
10 Februari 1840 werd het hu
welijk ingezegend in het paleis
St James door de aartsbisschop
van Canterbury.
Een en twintig jaar smaakten
de koningin en haar gemaal een
bijzonder huwelijksgeluk, dat
met de geboorte van .vier prin
sen en vijf princessen werd ge
zegend. Toen stierf de .Prins-
Gemaal aan een longontsteking.
Koningin Victoria trok zich na
deze slag geheel uithet open
bare leven terug. In Engeland
beschouwde men de vroegtijdige
dood van de prins als een natio
nale ramp.
Alle huwelijken van haar kin
deren woonde koningin Victoria
persoonlijk bij in het paleis St.
James. Slechts een der kinde
ren, de prins van Wales, huwde
in de eeuwenoude St. George-
Kapel van kasteel Windsor. Dat
was de latere koning Edward
VII, gehuwd met de Deense
prinses Alexandra op 10 Maart
1863.
Van bijzonder politieke bete
kenis was het huwelijk, geslo
ten tussen de oudste dochter
der Koningin, met de toenmali
ge prins Frederik Wilhelm van
Pruisen, die later als Frederik
III tot keizer van Duitsland ge
kroond werd, doch die, na 100
dagen geregeerd te hebben, aan
keelkanker stierf. Het is be
kend, dat uit dit huwelijk de la
tere keizer Wilhelm II sproot....
Diens vader stond sterk onder
invloed van de vooruitstreven
de ideeën der Engelse prinses.
Indien hij niet veel te vroeg
was overleden zou de wereld
historie vermoedelijk heel an-
ge, hertog van York,, die op 6
Juli 1893 met prinses Mary von
Teek huwde. De bruid was eerst
verloofd geweest met de troon
opvolger, prins Albert, doch in
1892 stierf de laatste geheel on
verwacht aan longontsteking.
Op 20 November zal de voor
malige prinses Mary von Teek,
die toen met prins Albert huw
de, als Koningin-Moeder Mary,
het huwelijk van haar kléin-
dochter Elizabeth bijwonen.
Prinses Elizabeth huwt met
een Mountbatten. Twee doch
ters van de oude koningin zijn
met prinsen van Battenberg ge
huwd. Wie weet, dat de naam
Battenberg tot Mountbatten
werd, zal beamen dat Engeland,
het land van de tradities, ook in
het huwelijk van de Engelse
troonopvolgster een traditie on
verzwakt handhaaft
telijk huisgezin in ,de volle zin
van het woord.
In zulk een gezin kent men
nog steeds ouderrecht
naast ouderplicht, ook
in een tijd, die recht voor allen
en plicht voor niemand vraagt.
Er zijn opvoeders geweest die
alleenspraken over de rechten
van het kind en de plichten
van de dtaders. Een tótaal ver
keerd standpunt. Billijkheid ge
biedt echter te erkennen, dat
deze richting bevorderd is door
de eenzijdigheid der opvoeding
in het verleden. Een recht ge
aard zoon moest het voorbeeld
zijn van zijn vader, een volg
zame dochter de copie van haar
moeder. In smaak en gewoonte,
in voorkeur en tegenzin mocht
in een een ordelijk gezin geen
verdeeldheid bestaan.
Ging dit niet vanzelf, dan liet
het ouderlijk gezag zich gelden
om met strengheid te bereiken
wat men meende nodig te zijn.
Dit is echter niet Christelijk,
niet bijbels. Heel de opvoeding
moet er op gericht zijn, de
ouders als het ware overbodig
te maken.
De kinderen moeten leren
wat zelftucht is en daartoe moe
ten gezag en vrijheid samen
werken. Als kinderen en voor
al meisjes, bij het opgroeien
eens andere dingen doen dan de
moeders graag zouden hebben
en eigenlijk als vanzelfsprekend
verwachten, dan rgoeten ze daar
in niet dadelijk een poging zien
om uit de band te springen.
Willen ze inderdaad iets zon
digs, dan is verzet nodig, doch
willen ze alleen maar iets an
ders, dan kan men dat stilzwij
gend voorbijgaan.
Een bekend opvoedkundige
heeft eens gezegd: „Van koek
deeg kan men wel sinterklaas-
poppen maken, maar geen ka
rakters". Het gaat niet om de
glorie van de opvoeder, maar
om het heil der kinderen. Om
dat alle gezag van God is, heeft
niemand het recht wat. Hem
toebehoort dienstbaar te maken
aan eigen verlangen en eigen
ijdelheid.
Opvoeden is óók dienen.
Het Amerikaanse stoomschip
„Robert Burns", dat stoffelijke
resten van gesneuvelde Ameri
kaanse soldaten zal repatriëren,
is uit Cherbourg te Antwerpen
aangekomen.
-> Harold Wilson, Britse minister
van Handel, heeft te Stafford
(Engeland) het laboratorium
„Nclson" ingewijd. Hier zullen
meer dan 500 geleerden de moge
lijkheden bestuderen om de
atoomenergie b(j industrie en ge
neeskunde toe te passen.
Veel natuurschoon is in de loop der tijden verloren gegaan.
Bovenstaande foto geeft een beeld van de Vogelzangsweg te Goes,
zoals die een kwart eeuw geleden was.
Hoop op herstel van het Rijnverkeer.
Tijdens "een onderhoud met een correspondent van het A.N.P.
te Brussel verklaarde de Belgische minister van buitenlandse
handel, Baron van der StraetenWaillet, dat het aanvaarden van
Amerika's uitnodiging om in het kader van het Marshall-plan het
probleem van een Europese tolunie te bestuderen, geenszins be
tekent, dat onmiddellijk zal worden overgegaan 4ot een uitbreiding
van de Nederlands-Belgiseh-Luxemburgse douane-overeenkomst.
Voordat er besloten wordt andere landen in de overeenkomst op
te nemen, moet er gezorgd worden, dat alle vraagstukken die
samenhangen met de tolunie een oplossing hebben gevonden.
Feuilleton.
door H. Lourense.
38) o—
't Wordt maar een kort be
zoekje, want de trein, waarmee
Kees naar huis wil, vertrekt
spoedig.
Va brengt hem tot in de trein-,
Siem Poot, die mee gereden
is, naar het stationnetje, blijft
bij de witvoet achter. Het beest
is een beetje schuw uitgevallen.
Kees heeft 's avonds thuis
heel wat belevenissen te ver
tellen.
Saremie had zich wat onge
rust gemaakt over z'n onge
woon lange uitblijven, maar het
verslag van de drie afgelegde
bezoeken maakt alles goed.
Het langst duurt het gesprek
over het bezoek aan Aay. Daar
wil ze alles precies van weten.
„Wel zo, dus ze hebbe 'n
jonge. Hoe heet 'ie?"
„Aay, na z'n vader. Aay merk
te d'r schamper bij op, dat 'ie
va niet nog* meer wilde tergen.
Maar je kon zien dat 'ie er last
van had, dat 'et kind z'n van
niet krijgt.
,;'t Zal wel. Mit al z'n ver
keerde drijve, het Aay toch wel
wat goeds over 'um. Hoe zag 'et
d'r b(j hen uit?"
„Nou, zo'n beetje. Nog 'et
ouwe boeltje van d'r moeder
denk ik."
„Dan zei 'et ook niet veel-
meer weze."
Koningin Victoria treedt in het huwelijk met prins Albert van
Saksen-Coburg.
„Nee. Ik doch al, 'k heb op 'et
boelhuis vandaag een tafel ge
kocht, die mos d'r maar na toe?
„Mijn best."
„Aay het ook niet veel werk,
vertelde die. An de armoe kon
ik 'et wel zien."
„Zouwe me ze niet wat kenne
heipe. Me hebbe zelf wel niet
veel te misse, maar toch
„Jij mos d'r op een keer maar
is heen gaan. Je weet nooit,
wat je d'r nog bereike ken. Zij
lijkt me een flink wijf".
Och ja, en nou 'et d'r een
keer zo leit
„Heb ik thuis ook gezeid."
„En?"
„Va wou d'r natuurlijk niks
over hore. Maar ik geef 'et nog
niet op.
De eerste keer de beste, dat
'k thuis kom, begin, ik d'r weer
over. Va mót maar een streep
door 'et gebeurde hale. Aay,
van zijn kant, wil wel, maar hij
durft niet meer thuis an te kom-
me. Hij js bang z'n kop te zei le
stote", zeit 'ie. Nou, zo as 'et d'r
nou voorstaat, is d'r veel kans
op."
,,'tls erg voor hen, maar Tc
vind 'et nog erger voor 'et kind.
Dat groeit nou op, zonder dat
'et ergens van hoort. Bidde of
danke zelle ze vwel niet doen."
„Dat zei niet. Z(j staat 'r hele
maal buite, en Aay zei 'et d'r
niet bijbrenge."
„Wat een armoei, niet?"
Kees staart voor zich.
„Dat is juist, wat me 'et
meeste benauwde, toen 'k d'r
zat. En de eerste de beste keer
ken je d'r niet over beginne. Hij
zou d'r niet na geluisterd
hebbe".
,,'kGa d'r de volgende week
na toe", besluit Saremie. „As-
ik nog langer wacht ken ik
vooreerst niet meer!"
„Best, je ziet maar."
Saremie staat op, om voor de
avondpap te zorgen.
Hoewel stadsmensen, houden
ze deze gewoonte nog in ere.
Later, als ze tegenover elkaar
aan de tafel zitten, komt het ge
sprek op de verkoping van die
morgen.
Dan eerst vertelt Kees van z'n
wondere ontmoeting met de
Schrale, en de gevolgen daar-'
van. Hij is nog wel wat bezorgd
over het verloop van z'n eerste
schreden op het pad in de han
del in „antiek".
Maar een goede week later is
z'n zorg verdwenen.
De Schrale heeft niet te veel
gezeg'd of beloofd.
't Eerste stuk dat van zijn
koop die dag de winkel verlaat,
is de antieke klok.
HOOFDSTUK 13.
Bij de opening in de doornen
heg, die toegang tot zijn woning
geeft, staat Aay, tien minuten,
een kwartier te luisteren, naar
enig gerucht of geluid van voet
stappen. Alleen het zachte ruisen
van de wind in de kale takken
van de bomen is er, verder
niets. Bijna tastbaar is dé duister
nis van de maanloze avond.
Is de man dan toch reeds te
ruggekomen, zonder dat hij het
De bijeenkomst der 13 landen
op 10 November te Brussel moet
dus gezien worden als een voor
bereidende studievergadering,
waar de mogelijkheden wan een
Europese samenwerking op het
gebied van invoerrechten, accijn
zen enz. overwogen zullen wor
den.
Naar de minister verder mede
deelde, hebben Canada, Zweden,
Noorwegen, Hindoestan en Zuld-
Afrika toegezegd een waarnemer
naar deconferentie te zenden.
De heer Spaak zal de conferen
tie voorzitten, terwijl een Neder
lander en een Belg een beschou
wing zullen geven over de Bene-
lux-tolünie.
Tevens zal op deze bijeenkomst
het zenden van een uitnodiging
aan de bezettingszones van
Duitsland, in de toekomst de
vergaderingen bij te wonen, in
overweging Worden genomen.
Sprekend over de Ned.-Belg.-Lux.
douane-overeenkomst, merkte
Baron van der Straeten-Waillet
op, dat de overzeese gebiedsdelen
hiervan weliswaar'geen deel uit
maken, doch dat met deze gebie
den in het kader van de toekom
stige economische unie ten nauw
ste zal worden samengewerkt.
Zo zullen er b.v. lijsten worden
opgemaakt van artikelen, die vrij
in de drie landen uit de over
zeese gebiedsdelen mogen worden
ingevoerd.
„De hoop tot een overeenstem
ming te komen inzake het Rijn-
verkeer", zo zeide de minister
van buitenl. handel, „hebben wij
niet opgegeven, en wij verwach
ten alsnog tot wen accoord te ko
men. Naar mate de Duitse uit-
voerproductie zal stijgen, zullen
zich vanzelf ook weer de natuur
lijke afvoerwegen voor deze pro
ducten opdringen. Wanneer in
het kader van een Europese sa
menwerking het transportwezen
gerationaliseerd wordt, zal in de
eerste plaats de Duitse in- en
uitvoer weer over de natuurlijke
havens geleid moeten worden.
Dit zou een belangrijke bijdrage
zijn tot het herstel van het ver
keerswezen in West-Europa."
Met betrekking tot de 3 pro
cent belasting op de uitvoer ver
klaarde de minister, dat het so
ciale fonds voor arbeiders, dat
men hierdoor wil vormen (1200
millioen francs), overeenkomt
met een loonsverhoging van 2
procent. Er is overeengekomen
dat indien een der landen der
Beneluxgroepering een handels
verdrag met derden - afsluit, de
beide andere partners gerechtigd
zijn een waarnemer naar de be
sprekingen af te vaardigen, zo
zeide de Belgische minister.
Wanneer in de toekomst een
der drie landen wil overgaan tot
het oprichten van nieuwe indus
trieën zuilen de plannen hiertoe
allereerst moeten worden voor
gelegd aan een coördinatieraad
van de Benelux. Hierdoor zal
worden voorkomen dat de landen
elkaar op nadelige wijze becon
curreren en zal bereikt worden,
dat de drie partners zich zoveel
mogelijk op eigen terrein specia
liseren. De offers, die sommigen
hierdoor zullen moeten brengen,
zullen latër blijken van groot
voordeel te zijn geweest voor het
welslagen van de unie der lage
landen.
Boterbon wordt
keuzebon.
- Naar wij vernemen heeft het
departement van. Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening
besloten, dat. eerlang op de bo
terbon ook margarine zal mo
gen worden gekocht. Voor de
goede orde voegen wij daaraan
toe, dat het omgekeerde, het
kopen van boter op de marga
rinebon, niet wordt toege
staan.
Ontstellende cijfers.
In de te Amsterdam gehouden
I ledenvergadering van de Centraal
Bond voor inwendige Zending en
Chr.-philantroptsche inrichtingen
Is de heer A. Otter, oud-hoofd van
de Herv. Da Costaschool te Am
sterdam, als directeur geïnstal
leerd.
Mr H. de Bie, van Roterdam
besprak „het echtscheidings-
vraagstuk".
Hij zeide o.m., dat het aantal
echtscheidingen in de jaren 1925
tot 1935 tussen de 2000 en 3000
per jaar beliep, doch in 1946 was
dë onrustbarende hoogte van
10.630 echtscheidingen bereikt;
ongeveer 10 pet. van het
aantal der in dat jaar
gesloten huwelijken.
Hoewel het cijfer over 1947 door
spr. op 8500 wordt geschat, is dit
toch nog zo hoog, dat bijzondere
maatregelen van Kerk en' Staat
mogen worden verwacht: meer
uitgebreide zielszorg en het tegen
gaan van lichtvaardige echtschei
dingen, ook via gezinsraad en ge-
zinsrechter. Voorts dienen overal
bureaux voor levensmoeilijkheden
vanwege de Centraal Bond te
worden opgericht. t
Volgens Chinese bladen is" te
Nanhsien een vijf ling (drie jon
gens en twee meisjes) geboren.
gemerkt heeft? 'tls anders m
huis duidelijk genoeg te horen,
als iemand langs de Straatweg
het huis passeert. Vooral, als
die iemand zware laarzen aan
heeft en een loop over zich
heeft alseen Franse dragonder,
zoals de tegenwoordige veld
wachter!
Even voor het vallen van de
duisternis, op deze korte De
cemberdag, heeft Aay hem de
Straatweg op zien gaan!
Misschien is hij bij de Kande
laar overgegaan en door Veeren
teruggelopen. Hier is hij niet
langs gekomen, dat staat wel
vast.
Wist h(j het maar zeker!
Hij wil die kant op, en er
wordt op hem geloerd.
Wel, dubbel goed uitkijken
dan!
Hij loopt om het huisje heen
de achterdeur' in.
,,'k Ga weg, hoor", roept hij
in de keuken zijn bonker aan
schietend.
Bertha komt uit de kamer ge
lopen.
„Doet 'et niet Aay, toe, gaat
er nou niet uit. Je weet, dat ze
op je loere!"
„Dat doen ze al zo lang. Ze
hebbe me nog niet"
„Nee, maar je weet dat 'ie
daar nog erges zit!"
„Nou, vrete, me denken, 'et
Hü ken net zo goed over de
Kandelaar terug gegaan weze.
En 'k ben niet van plan om
voor een veldwachter op zij te
gaan."
Compromis-voorstel voor
verdeling van Palestina.
In een geheime bijeenkomst van
de werkgroep voor de bestudering
van de verdeling van Palestina
heeft de" Amerikaanse afgevaar
digde een compromis-voorstel
naar voren gebracht betreffende
de verdeling van Palestina. Dit
voorstel is een poging om de
Sowjet-zlenswijze hieromtrent te
gemoet te komen en behelst in
hoofdzaak dat de 'V.S. bereid zijn
de jurisdictie van de Veiligheids
raad t.a.v. een oplossing van het
Palestijnse vraagstuk gedeeltelijk
te erkennen.^
Een vliegende auto.
Donderdag is een „vliegende
auto" in de circulatie gebracht.
Dit voertuig, dat gelijkt op een
gevleugelde racé-auto, daalde
neer op het vliegveld Lag'uardia
(New-York). Vervolgens trok
het zijn vleugels in en vertrok
over de verkeersweg naar New-
York.
De eigenaar-constructeur ver
klaarde, dat de kostprijs hoog is
en dat hij voor het ogenblik geen
mogelijkheid ziet van fabriceren
in serie. De auto kan rijdend een
snelheid van 75 km. bereiken, in
de lucht 170 km.
liet (ojifiiuil van
gemak!
Ga óók genieten van hec voordeel cn
gemak der moderne scheermethode
met de „PHILlSHAVE". het Philips
electrisch droogscheerapparaat. Vraag
Uw handelaar een demonstratie
STAALBAARD
Ook UW baard vliegt etaf!
N.V. PHILIPS'VERKOOP-MAATSCHAPPIJ
VOOR NEDERLAND-EINDHOVEN
(Ingèz. Med.)
Amerikaanse stoffen voor
Europa.
In antwoord op het pleidooi
van de American Cotton Manu
facturers Association hebbep de
textielfabrieken in het .Zuiden
een hoeveelheid van me*r. dan
een half millioen yards stoffen
voor de behoeftige vrouwen en
kinderen in Europa beloofd.
Een stukje vaderlandse geschiedenis.
Bij A. W. Sijthoff's Uitgevers
maatschappij N. V. is een boek
verschenen, waarin wijlen Dr
H. Colijn door personen van
zeer uiteenlopende politieke
richting als een groot va-
Meer dan 100.000 yards heb- derlander wordt getekend,
ben de fabrieken reeds verlaten Dit boek bevat o.a. een be-
voor
uit.
export van Philadelphia
Gereed om zodra nodig
te vertrekken.
De volledige hervatting van zijn
werkzaamheden aan het departe
ment van Overzeese Gebiedsdelen
door minister Jonkman heeft „De
Tijd" tot de conclusie verleid, dat
hiermede een officiële aanduiding
gegeven is, dat de plannen om de
heer Jonkman aan het hoofd te
stellen van een Nederlandse dele
gatie, die toegevoegd zou worden
aan de Commissie van Goede
Diensten, wanneer deze haar be
middelende arbeid in Indonesië
gaat beginnen, van de baan zijn.
Het blad meent, dat van de be
noeming van de delegatie niets
meer zal komen.
Deze gevolgtrekking, zegt „Het
Vrije Volk", Is onjuist. De heren
Jonkman en Neher en ook de heer
Steenberghe houden zich gereed
om, zodra dit nodig mocht blijken
naar Indonesië te vertrekken.
Op het ogenblik, is hun aanwe
zigheid nog niet noodzakelijk en
zelfs is niet bekend, naar welke
plaats zij zich zouden moeten he
geven, doch het kan in de naaste
toekomst wenselijk zijn, dat de
minister .van Overzeese Gebieds
delen zelf aan de onderhandelin
gen deelneemt en daaraan autori
teit geeft.
Van een T,delegatie" zal niet
gesproken kunnen worden. Eén
of meer ministers gaan in hun
kwaliteit naar Indonesië en zul
len zich eventueel door deskundi
gen doen bijstaan. Als zodanig
zijn genoemd de heren Steen
berghe en Van Vredenburgh, 'ter
wijl ook nog een derde man. in
aanmerking schijnt te komen.
Te Dublin wordt vernomen,
dat de regering van Eire alle
vacantiereizen naar de Euro-
lWordt vervolgd.) pese landen heeft verboden.
langrijke bijdrage van den te-
genwoordigen minister van So
ciale Zaken, de heer W. Drees,
over: „Dr Colijn tn het
ondergrondse poli
tiek contac t".
Dit hoofdstuk is vooral daar
om van betekenis, omdat de
heer Drees met Dr Colijn en
Mr Verschuur heeft mee gear
beid aan de vorming van een
nationaal blok tijdens de be
zetting.
Duidelijk blijkt hieruit, dat de
Nederl. unie in de Juli-dagen
van 1940 niet alleen de gang
van zaken ongunstig heeft be
ïnvloed, doordat men voorbarig
met de bezetters ging praten,
maar ook principieel een ande
re houding aannam, dan Dr Co
lijn en de heer Tilanus, namens
wie Dr Colijn soms mede zijn
verklaringen aflegde, dan
Drees, Joekes en de anderen.
Aanvankelijk was er sprake
van de vorming van een natio
naal blok, maar nadat voeling
was gehouden met het drieman
schap Linthorst Iloman, De
Quay en Reinink, werd beslo
ten, dat een Nederlandse Unie
zou worden opgericht.
Het driemanschap was van
oordeel, dat een opgesteld ma
nifest tot het Nederlandse volk
niet kon worden gepubliceerd,
zonder dat de Duitsers 'er in
gekend waren.
Dezen maakten bezwaar te
gen de woorden„in v r ij -
heid en onafhankê-
lijkheid en in trouw
aan het Huis van
O r a n j e".
„De eenstemmige conclusie
was, dat aan de Duitse eis tot
schrapping van deze woorden
niet kon. worden toegegeven.
Dat o.a. Colijn hier zeer sterk
stelling nam, lag in de lijn, zo
veel van zijn karakter als van
zijn beginselen. Daarom was 't
een miskenning van zijn eigen
wezen of van de Nazi-politiek,
toen hij een ogenblik meende,
dat de mogelijkheid van samen
werking in een door Duitsland
'beheerst Europa moest worden
onderzocht. Die mogelijkheid
bestond niet. In het bijzonder
ook niet voor hem".
Hoe het standpunt was van
Dr Colijn vertelt de heer Drees
met een heel sober en duidelijk
voorbeeld.
De Duitsers hadden duidelijk
te kennen gegeven, dat zij wel
met „den alten Fuchs" tot een
overeenkomst wilden komen.
Een van de heren, die met de
Duitsers had gesproken, vroegs
welke consequenties wenst Dr
Colijn te verbinden aan zijii op
vatting, dat na de oorlog, as
economie van het vasteland van
Europa sterk onder Duitse in
vloed zal staan? (Het was nog
in de tijd, dat Duitsland en Rus
land vrienden waren en samen
Polen hadden verdeeld). Het
antwoord luidde: T ij den
de bezetting geen.
Dit was ook het oordeel van
de zes grote politieke partijen.
Daarom gingen de leider*
der oude partijen niet ijveren
voor de winterhulp en weiger
de Dr Colijn pertinent, deze ac
tie door enig woord aan te be
velen, ondanks dringende ver
zoeken van de autoriteiten, ter
wijl de Ned. Unie er zich op be
roemde, dat er alleen door
haar steun en haar geest
driftige propaganda iets van
terecht kwam. Week op week
werd in haar orgaan verteld
van plaatsen, waar het met de
Winterhulp, dank zij het feit,
dat de Ned. Unie er zich voor
had ingezet, zo voortreffelijk
liep.
Tetecht is de opmerking ge
maakt, dat het voor de latere
geschiedschrijving van grote
betekenis is, dat de heer £>rees,
met de stukken er bij, nog eens
precies heeft verteld, hoe het
tijdens de bezetting is gegaan.
Behalve de heer Drees, werk
ten aan dit boek mee: B. Offrin-
ga, die een inleiding schreef, J.
Schouten, L. F. Duymaer van
Twist, Prof, Dr K. Dijk, K.
Floor, R. Hagoort, P. M. Hooy-
kaas, Dr J. A. Nederbragt, Mr
P. J. Oud, Dr Ir J. A.. Ringers,
Prof. Dr H. Smitskamp, A. Sta-
Mr J. A. de Wilde en
A. baron van Wijnbergen.
